docid
stringlengths 5
10
| title
stringlengths 1
93
| text
stringlengths 1
17.1k
| emb
sequence |
---|---|---|---|
608#0 | বাংলা ভাষা | বাংলা ভাষা (; ) দক্ষিণ এশিয়ার বঙ্গ অঞ্চলের মানুষের স্থানীয় ভাষা, এই অঞ্চলটি বর্তমানে রাজনৈতিকভাবে স্বাধীন রাষ্ট্র বাংলাদেশ ও ভারতের অঙ্গরাজ্য পশ্চিমবঙ্গ নিয়ে গঠিত। এছাড়াও ভারতের ত্রিপুরা রাজ্য, অসম রাজ্যের বরাক উপত্যকা এবং আন্দামান দ্বীপপুঞ্জেও বাংলা ভাষাতে কথা বলা হয়। এই ভাষার লিপি হল বাংলা লিপি। এই অঞ্চলের প্রায় বাইশ কোটি স্থানীয় মানুষের ও পৃথিবীর মোট ৩০ কোটি মানুষের ভাষা হওয়ায়, এই ভাষা বিশ্বের সর্বাধিক প্রচলিত ভাষাগুলির মধ্যে চতুর্থ স্থান অধিকার করেছে। বাংলাদেশ, ভারত ও শ্রীলঙ্কার জাতীয় সঙ্গীত, এবং ভারতের জাতীয় স্তোত্র এই ভাষাতেই রচিত এবং তা থেকেই দক্ষিণ এশিয়ায় এই ভাষার গুরুত্ব বোঝা যায়। | [
0.460621178150177,
0.2012362778186798,
-0.20602233707904816,
0.24380525946617126,
-0.006834072060883045,
0.028866883367300034,
0.17599353194236755,
-0.3599136173725128,
0.29686251282691956,
0.7231569886207581,
-0.33611324429512024,
0.204366996884346,
-0.17040278017520905,
0.036094360053539276,
-0.33974209427833557,
0.39197880029678345,
0.2168414443731308,
0.14246229827404022,
-0.01268155686557293,
-0.07004839181900024,
-0.29613250494003296,
0.20908983051776886,
0.2461978942155838,
0.30362939834594727,
-0.09666779637336731,
-0.3367336392402649,
0.045718930661678314,
0.0360923632979393,
-0.3093286156654358,
0.2154385894536972,
0.18199731409549713,
-0.6741043329238892,
-0.46629902720451355,
0.4228096604347229,
-0.5182379484176636,
0.13829801976680756,
-0.20288392901420593,
0.21370558440685272,
-0.05622713267803192,
-0.19173415005207062,
0.36446231603622437,
0.3171573281288147,
-0.14701375365257263,
0.07884525507688522,
-0.212065652012825,
-0.29010021686553955,
0.14625944197177887,
0.22990724444389343,
0.5778805017471313,
-0.7352207899093628,
-0.1340419054031372,
-0.12803277373313904,
-0.04431447759270668,
0.1612507700920105,
-0.5875266790390015,
-0.12837398052215576,
-0.6409112215042114,
0.7174313068389893,
0.571699321269989,
0.4696654677391052,
-0.09620531648397446,
0.06368370354175568,
-0.6544287204742432,
-0.027225326746702194,
0.2607229948043823,
0.3737677037715912,
0.3218197822570801,
0.41141703724861145,
0.052561335265636444,
-0.10406704246997833,
-0.02211802452802658,
0.8134284615516663,
0.5911687016487122,
0.18644118309020996,
0.06283566355705261,
-0.3690594434738159,
-0.20512719452381134,
0.17060457170009613,
0.25551483035087585,
-0.28194570541381836,
0.12211033701896667,
-0.35076212882995605,
0.023328188806772232,
0.17099778354167938,
-0.0016004047356545925,
0.6249643564224243,
0.010397350415587425,
-0.14622361958026886,
-0.30514243245124817,
0.5288785099983215,
-0.14778830111026764,
-0.29036518931388855,
0.24358101189136505,
-0.6828755736351013,
0.12290698289871216,
0.4921787977218628,
0.22131049633026123,
0.09766006469726562,
-0.6147674918174744,
0.012246751226484776,
-0.21032965183258057,
-0.40639522671699524,
-0.20091082155704498,
0.31515419483184814,
0.36858728528022766,
-0.280836284160614,
-0.27385956048965454,
-0.14350081980228424,
-0.20937411487102509,
0.3887195587158203,
0.47513285279273987,
-0.018808461725711823,
-0.3325815498828888,
0.18270918726921082,
-0.046920422464609146,
0.08751048892736435,
0.20299752056598663,
0.40853479504585266,
-0.03397895768284798,
-1.2100143432617188,
0.6369326114654541,
0.026011543348431587,
-0.3801857531070709,
0.49513188004493713,
0.2729436457157135,
-0.177933931350708,
0.1922638863325119,
-0.4698738157749176,
0.43760448694229126,
0.05453753098845482,
0.4461624324321747,
0.15108531713485718,
0.8105646967887878,
0.402116984128952,
0.4079473316669464,
0.2996588945388794,
0.0033725614193826914,
-0.43524259328842163,
-0.16364686191082,
-0.4820091128349304,
-0.4667854607105255,
-0.254678875207901,
0.3369538187980652,
0.8522883653640747,
-0.4392607510089874,
0.5731503963470459,
-0.10693544894456863,
0.42118504643440247,
0.02080652117729187,
0.16774441301822662,
0.32753920555114746,
0.004740036092698574,
0.008862617425620556,
1.0435426235198975,
-1.0650759935379028,
0.15001241862773895,
0.30204200744628906,
0.3137383759021759,
-0.25127872824668884,
0.2188742458820343,
0.9347378015518188,
0.3717123568058014,
0.5012470483779907,
-0.05150467902421951,
0.21583858132362366,
0.022675897926092148,
-0.16323354840278625,
0.15131960809230804,
0.5470353960990906,
0.12449757009744644,
-0.41374874114990234,
0.37706494331359863,
0.07004015147686005,
-0.047891631722450256,
0.334983766078949,
0.35667261481285095,
0.1634833961725235,
-0.24643255770206451,
0.5381949543952942,
0.3829914331436157,
-0.15413518249988556,
-0.01815497875213623,
-0.48505574464797974,
-0.15712448954582214,
0.29602229595184326,
0.4074237048625946,
0.3303152918815613,
0.12274982780218124,
0.2325419932603836,
0.3501289486885071,
0.14773832261562347,
0.03886881470680237,
0.8790706396102905,
-0.7553005814552307,
0.3247659206390381,
0.10955403745174408,
-0.519221842288971,
-0.0021817563101649284,
-0.08191600441932678,
0.21127094328403473,
-0.1647232174873352,
-0.1033254861831665,
0.030878428369760513,
0.36305850744247437,
0.14823096990585327,
-0.6853406429290771,
0.13420075178146362,
0.10204797238111496,
-0.31919264793395996,
0.4448542296886444,
-0.3065994083881378,
0.08061525970697403,
0.03254244104027748,
0.6159546375274658,
-0.10243193060159683,
0.141332745552063,
0.29288822412490845,
0.32279345393180847,
0.6950852870941162,
-0.04712779447436333,
0.17071126401424408,
0.694248616695404,
0.4595874845981598,
-0.6460116505622864,
0.5519654154777527,
0.5128929018974304,
-0.47566792368888855,
-0.25975120067596436,
0.09175564348697662,
0.4338209629058838,
-0.07385003566741943,
0.04795915260910988,
-0.4352172017097473,
0.016469161957502365,
0.12555374205112457,
0.22619490325450897,
0.21363776922225952,
0.2323637306690216,
0.40042147040367126,
-0.13408121466636658,
0.963573157787323,
0.5214937329292297,
-0.07102929055690765,
-0.6181951761245728,
0.503036618232727,
-0.0989837571978569,
0.34761959314346313,
0.19573242962360382,
0.38666340708732605,
0.45128101110458374,
0.15046186745166779,
0.09460888057947159,
-0.8280338644981384,
0.19296671450138092,
0.05574386566877365,
0.38332751393318176,
0.14260195195674896,
-0.7976662516593933,
0.7354444265365601,
-0.3528502285480499,
0.5607478022575378,
-0.08757129311561584,
0.44493159651756287,
0.24257537722587585,
-0.1471583992242813,
-0.003976296167820692,
0.19314680993556976,
0.6592527627944946,
0.08223958313465118,
0.3090495765209198,
0.34490975737571716,
-0.12211743742227554,
-0.18267081677913666,
0.515036940574646,
-0.14665751159191132,
-0.3909074664115906,
0.15541310608386993,
0.1588258445262909,
-0.5024592280387878,
0.0787157267332077,
-0.18629761040210724,
0.10491500794887543,
0.5216901898384094,
-0.45816829800605774,
-0.004858617205172777,
0.6837172508239746,
0.35726359486579895,
0.10175319761037827,
-1.0029866695404053,
-0.3842080533504486,
0.44199520349502563,
0.5394420623779297,
0.7835506200790405,
-0.3558756113052368,
0.2975117564201355,
-0.29389843344688416,
-0.2507256865501404,
0.4402517080307007,
0.2228764146566391,
0.2777487635612488,
0.779543936252594,
0.22363317012786865,
0.18417079746723175,
0.5603955388069153,
-0.07283348590135574,
0.12364518642425537,
-0.25894948840141296,
0.16315242648124695,
0.35577964782714844,
0.8532567024230957,
-0.2592228353023529,
-0.4301697015762329,
0.19398479163646698,
0.7129743695259094,
-0.03453977406024933,
0.796059250831604,
0.38244906067848206,
0.14117644727230072,
-0.3760305345058441,
0.29541194438934326,
0.24732686579227448,
-0.14825592935085297,
-0.3081524670124054,
0.3911248743534088,
0.6089419722557068,
-0.052543506026268005,
-0.02012031525373459,
-0.3878048062324524,
0.6503458619117737,
-0.16909895837306976,
0.16577784717082977,
0.12157614529132843,
-0.523960292339325,
-0.10621008276939392,
0.2532469630241394,
0.46607425808906555,
0.08110804110765457,
0.7104840874671936,
0.2704191505908966,
0.11859910190105438,
0.31929707527160645,
0.0830080658197403,
-0.03708391636610031,
0.27927348017692566,
-0.9183732867240906,
0.49845051765441895,
-0.08391950279474258,
-0.6978458762168884,
0.7283998131752014,
0.19612455368041992,
0.38185086846351624,
-0.04376397654414177,
0.009815160185098648,
0.49808764457702637,
0.1918218731880188,
-0.010190282016992569,
0.5797067284584045,
0.7603704333305359,
0.6120908260345459,
-0.44670072197914124,
0.48171305656433105,
0.6250810623168945,
0.20444521307945251,
-0.05940387025475502,
0.4783877730369568,
0.8178882598876953,
0.25412890315055847,
-0.5236870050430298,
-0.013831010088324547,
0.3442235589027405,
0.3190484046936035,
-0.49700990319252014,
-0.6534308195114136,
0.04890796169638634,
-0.29137158393859863,
-0.2900118827819824,
-0.525901198387146,
0.004129398614168167,
0.3677617609500885,
-0.0312734991312027,
-0.05018192529678345,
0.587151050567627,
-0.0032773262355476618,
-0.02689232863485813,
-0.20007888972759247,
-0.39106518030166626,
0.6574274897575378,
0.1764780431985855,
-0.3571476638317108,
-0.39605000615119934,
0.09669341146945953,
-0.4210366904735565,
-0.3241320848464966,
-0.06361222267150879,
-0.5848214030265808,
0.23842047154903412,
-0.3465144634246826,
0.4682556986808777,
0.6006389260292053,
0.3466382622718811,
-0.1294006109237671,
0.6478155851364136,
0.5685059428215027,
0.2178257256746292,
3.7604355812072754,
0.6107596755027771,
0.20548532903194427,
-0.32383406162261963,
-0.12043043971061707,
-0.07897882163524628,
0.8960371017456055,
0.096198171377182,
0.12716728448867798,
-0.04136594012379646,
-0.228549987077713,
0.22412648797035217,
0.027267223224043846,
0.06234448030591011,
0.0007086322293616831,
0.08564041554927826,
0.41573482751846313,
0.33420491218566895,
-0.44817614555358887,
0.5580809712409973,
-0.7183668613433838,
-0.515036940574646,
0.6534138917922974,
0.37249556183815,
0.5056138038635254,
0.6237169504165649,
0.45907062292099,
0.5017572045326233,
1.0146989822387695,
0.40579959750175476,
0.46098461747169495,
0.3378077745437622,
0.21842649579048157,
0.4901198744773865,
-0.28361573815345764,
0.8578415513038635,
0.03237943723797798,
-0.11993244290351868,
-0.042910683900117874,
-0.08110153675079346,
-0.3464908003807068,
0.03212899714708328,
0.5766645073890686,
0.37214648723602295,
-0.19839641451835632,
-0.28330710530281067,
-0.06551902741193771,
0.49997055530548096,
0.34376251697540283,
0.9813134670257568,
-0.30729299783706665,
0.04686649516224861,
-0.39586690068244934,
-0.35709619522094727,
0.09487488865852356,
0.4618534743785858,
-0.16686275601387024,
-0.5174524784088135,
0.031550776213407516,
-0.7598497867584229,
-0.09531711786985397,
0.1878134161233902,
-0.1300303339958191,
-0.17328380048274994,
-0.9095938205718994,
0.17400705814361572,
-0.03710084408521652,
0.41168931126594543,
0.6391088962554932,
-0.3475620746612549,
0.2644187808036804,
0.261884480714798,
0.4564976990222931,
-0.5623257160186768,
-0.0959300696849823,
0.6039549112319946,
-0.19507554173469543,
0.46866947412490845,
0.2745591998100281,
-0.30232900381088257,
0.6856964826583862,
0.20318444073200226,
-0.167750284075737,
-0.10925425589084625,
-0.21608944237232208,
0.5518290996551514,
0.25340962409973145,
-0.5748103857040405,
0.5188513994216919,
0.1822293996810913,
0.7809363603591919,
-0.6598528623580933,
0.481351763010025,
0.2423521727323532,
0.48378393054008484,
0.31950026750564575,
-0.06133013218641281,
-3.7358007431030273,
0.07145724445581436,
0.009154354222118855,
0.012857753783464432,
0.17981386184692383,
-0.004343708045780659,
0.8897749781608582,
0.13507260382175446,
0.06477375328540802,
-0.24933463335037231,
-0.44585490226745605,
-0.19299277663230896,
0.10836358368396759,
-0.8212561011314392,
-0.18462389707565308,
0.08931633830070496,
0.023442331701517105,
0.2906714081764221,
-0.0458529032766819,
0.014386427588760853,
0.9692267179489136,
0.08149543404579163,
-0.08131477981805801,
-0.43714621663093567,
-0.18756064772605896,
-0.11622196435928345,
0.7445424795150757,
-0.12981082499027252,
0.6136530041694641,
-0.09352845698595047,
-0.17681708931922913,
0.4632790982723236,
0.49700695276260376,
-0.23074033856391907,
0.16431167721748352,
0.8650388121604919,
0.14262168109416962,
-0.35177117586135864,
0.06933020055294037,
0.21646259725093842,
0.10234055668115616,
0.568189263343811,
-0.17010027170181274,
0.25521960854530334,
-0.12999936938285828,
0.2120085507631302,
-0.21254247426986694,
0.46937283873558044,
-0.14561727643013,
0.27165284752845764,
0.426309734582901,
0.5502386093139648,
-0.5612766146659851,
0.5315074920654297,
0.4513384997844696,
0.3723891079425812,
-0.07027813047170639,
0.29468923807144165,
0.45111751556396484,
0.22753681242465973,
-0.28044289350509644,
-0.468090295791626,
0.35419905185699463,
0.12173540145158768,
-0.5543588399887085,
-0.07901982963085175,
-0.057840269058942795,
0.4347899258136749,
1.0243855714797974,
-0.26853129267692566,
-0.0041443901136517525,
-0.24243570864200592,
0.2582143545150757,
0.8177044987678528,
0.03909438103437424,
0.3472834527492523,
-0.009831790812313557,
-0.2136586308479309,
0.2768871486186981,
-0.45693567395210266,
0.02041042223572731,
0.27911388874053955,
-0.5130659937858582,
-0.0850118026137352,
2.0136539936065674,
0.5390411019325256,
1.992180347442627,
0.044811081141233444,
-0.567799985408783,
0.4687892198562622,
-0.36508166790008545,
0.4219359755516052,
0.06428968906402588,
-0.024961484596133232,
-0.12701435387134552,
-0.06959916651248932,
-0.3363412320613861,
0.16809187829494476,
0.19196133315563202,
-0.11553669720888138,
0.3407054543495178,
-1.1296437978744507,
-0.5786303877830505,
0.06377194821834564,
-0.057368870824575424,
-0.18133187294006348,
-0.3276195824146271,
0.3234582245349884,
0.003343314165249467,
0.16907022893428802,
0.30537253618240356,
0.24571718275547028,
-0.18397508561611176,
-0.5323553085327148,
0.00520101934671402,
-0.3483898937702179,
-0.3680412173271179,
-0.013280315324664116,
-0.5906394124031067,
0.33017057180404663,
-0.07224919646978378,
4.413093090057373,
-0.3936104476451874,
0.2305021584033966,
-0.06672932207584381,
0.1921340525150299,
-0.36476144194602966,
0.5171023011207581,
-0.3916219472885132,
0.09048197418451309,
0.37850427627563477,
0.32204577326774597,
-0.1677856147289276,
0.26517075300216675,
-0.3957836925983429,
0.24289575219154358,
-0.012643431313335896,
0.5849466919898987,
0.21530288457870483,
-0.1825227439403534,
-0.41754573583602905,
-0.21859900653362274,
-0.06703517585992813,
0.34035375714302063,
-0.30176249146461487,
0.4634503126144409,
-0.13109154999256134,
0.9858273863792419,
1.0753761529922485,
-0.08141545206308365,
0.24936898052692413,
0.3462335169315338,
5.214986324310303,
-0.09807804971933365,
0.0737292692065239,
-0.5043103098869324,
0.11438191682100296,
-0.0008903907146304846,
-0.4312383234500885,
0.37918737530708313,
-0.8121471405029297,
-0.14189212024211884,
-0.2902390956878662,
0.5245383977890015,
-0.6439645290374756,
0.8186445236206055,
0.00006312349432846531,
0.1160135269165039,
-0.0794176384806633,
-0.23979008197784424,
1.0818156003952026,
0.2612207531929016,
0.07257412374019623,
-0.4363737404346466,
0.18660424649715424,
-0.18721593916416168,
-0.049318764358758926,
-0.0032782484777271748,
-0.36148303747177124,
1.0116697549819946,
0.15009820461273193,
-0.10264698415994644,
0.6412112712860107,
0.4516672194004059,
-0.7101153135299683,
0.19584572315216064,
-0.5245561599731445,
-0.025965126231312752,
0.23364561796188354,
0.3527015745639801,
-0.1818912923336029,
0.11996354162693024,
-0.09896165877580643,
0.3533540666103363,
0.1291077882051468,
-0.4004918038845062,
-0.41114193201065063,
0.11321771144866943,
-0.011908616870641708,
0.11044550687074661,
0.2478746771812439,
0.03990494832396507,
-0.24301180243492126,
-0.3395334482192993,
0.5072734355926514,
-0.14296405017375946,
-0.09596170485019684,
0.2159920632839203,
0.3995400369167328,
-0.0030516551341861486,
0.598516047000885,
0.11798645555973053,
0.8549311757087708,
-0.017603319138288498,
-0.18892329931259155,
0.5273398160934448,
0.03685345500707626,
0.05866840109229088,
-0.4160492718219757,
0.06725098192691803,
0.7865791916847229,
-0.226804718375206,
-0.03099614568054676,
0.030197756364941597,
-0.0059067802503705025,
0.46250247955322266,
0.058184798806905746,
-0.3230550289154053,
0.5039768815040588,
0.00038834731094539165,
0.6008507013320923,
0.1827133595943451,
0.24207299947738647,
-0.7695784568786621,
-0.02682744525372982,
0.3315896987915039,
0.053031742572784424,
0.0887857973575592,
0.08277913182973862,
-0.15170425176620483,
0.16220563650131226,
-0.020002417266368866,
0.9168674349784851,
-0.5028099417686462,
0.037665948271751404,
0.04222418740391731,
-0.05528739467263222,
0.16052702069282532,
-0.004130927380174398,
-0.060268376022577286,
-0.16387586295604706,
0.3432132601737976,
0.05373004078865051,
0.5696967840194702,
-0.08699455112218857,
-0.09835290908813477,
0.4861918091773987,
-0.20714020729064941,
-0.18033012747764587,
-0.06342802941799164,
0.059696950018405914,
0.4168117642402649,
0.6203809380531311,
-0.03958965092897415,
-0.09992671757936478,
-0.2946418225765228,
0.1460096389055252
] |
608#1 | বাংলা ভাষা | বাংলাদেশ ও পশ্চিমবঙ্গে প্রচলিত বাংলা ভাষার মধ্যে ব্যবহার, উচ্চারণ ও ধ্বনিতত্ত্বের সামান্য পার্থক্য রয়েছে। বর্তমানে, বাংলা ও তার বিভিন্ন উপভাষা বাংলাদেশের প্রধান ভাষা এবং ভারতে দ্বিতীয় সর্বাধিক প্রচলিত ভাষা। এই ভাষা বাংলার নবজাগরণের ফলে সৃষ্ট বাংলা সাহিত্যের সমৃদ্ধ ঐতিহ্য নির্মাণ ও বাংলার সাংস্কৃতিক বিবিধতাকে এক সূত্রে গ্রথিত করেছে, শুধু তাই নয়, এই ভাষা বাঙালি জাতীয়তাবাদ গঠনে অন্যতম গুরুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন করেছে। | [
-0.027643706649541855,
0.1398659497499466,
-0.25672802329063416,
0.11156736314296722,
0.08533106744289398,
0.12401819974184036,
0.26971435546875,
-0.3509092330932617,
0.09638956189155579,
0.3833584487438202,
-0.6188666224479675,
0.053249724209308624,
-0.21313074231147766,
0.392739862203598,
-0.34857580065727234,
0.18597227334976196,
0.37329235672950745,
0.2578299045562744,
0.22176402807235718,
-0.03200642392039299,
-0.2712234556674957,
0.4221660792827606,
0.39414894580841064,
0.25353601574897766,
-0.04011835530400276,
-0.02351272478699684,
-0.03663666173815727,
-0.1400013118982315,
0.022451484575867653,
0.3256279230117798,
0.174091175198555,
-0.4896884262561798,
-0.47031277418136597,
0.4719524085521698,
-0.4436611235141754,
0.1752573400735855,
0.037944383919239044,
0.014225760474801064,
0.03719023987650871,
0.06812160462141037,
0.19484299421310425,
0.2736869156360626,
0.10722443461418152,
-0.00032750851823948324,
0.034789785742759705,
-0.37478747963905334,
0.3126140236854553,
0.31129321455955505,
0.5993538498878479,
-0.459399551153183,
0.19384513795375824,
-0.03708583861589432,
-0.10503853112459183,
-0.024913432076573372,
-0.8628144264221191,
0.09260527789592743,
-0.5353192090988159,
0.8358784914016724,
0.3179539740085602,
0.30352699756622314,
0.013933580368757248,
0.08297661691904068,
-0.3763602077960968,
-0.0930335521697998,
0.25530096888542175,
0.29091569781303406,
0.2112719714641571,
0.2829509377479553,
0.2551599442958832,
-0.006246598437428474,
-0.044183019548654556,
0.8562923669815063,
0.32183030247688293,
0.6624796390533447,
-0.17270417511463165,
-0.3301995098590851,
0.006815522443503141,
0.42871060967445374,
0.3167462944984436,
-0.29717278480529785,
-0.014990712516009808,
-0.23893989622592926,
0.07978996634483337,
0.20180939137935638,
-0.02372037246823311,
0.577392578125,
0.1012035384774208,
-0.08013586699962616,
-0.2373867630958557,
0.5235971212387085,
-0.1238437294960022,
-0.12082962691783905,
-0.2723199725151062,
-0.3553210198879242,
0.061386361718177795,
0.2672406733036041,
0.3219044506549835,
-0.01309606246650219,
-0.30965062975883484,
-0.20497462153434753,
-0.018542258068919182,
-0.30700817704200745,
-0.002507702447474003,
0.013366995379328728,
0.10664119571447372,
-0.3594326674938202,
-0.16519014537334442,
0.10267014801502228,
-0.018891429528594017,
0.3809283375740051,
0.3642263412475586,
-0.23434866964817047,
-0.3023698031902313,
0.09792467951774597,
-0.156251460313797,
0.13858717679977417,
0.32307150959968567,
0.3126063048839569,
-0.14094538986682892,
-1.1087204217910767,
0.4712671935558319,
0.2108355462551117,
-0.27487871050834656,
0.2598254978656769,
0.24856232106685638,
-0.38938552141189575,
0.4295855462551117,
-0.3859439194202423,
0.46470290422439575,
-0.018139220774173737,
0.42898938059806824,
-0.2178819328546524,
0.35293129086494446,
0.4755886197090149,
0.4372800886631012,
0.22556829452514648,
0.06971065700054169,
-0.43142464756965637,
-0.37471285462379456,
-0.4996485412120819,
-0.12463989853858948,
-0.2381812334060669,
0.6830625534057617,
0.7164806127548218,
-0.4487559497356415,
0.4342057704925537,
-0.07701807469129562,
0.4172269403934479,
-0.13305425643920898,
0.17526739835739136,
0.10675793886184692,
-0.06958328187465668,
-0.13757704198360443,
0.6739461421966553,
-0.45410239696502686,
0.16515512764453888,
0.2473934292793274,
0.24556581676006317,
-0.2631302773952484,
0.1787945181131363,
0.9794439077377319,
0.4812655746936798,
0.3089877963066101,
-0.1867632120847702,
0.005474143195897341,
0.47286686301231384,
-0.15310366451740265,
0.14795076847076416,
0.4648236334323883,
0.018360992893576622,
-0.35157155990600586,
0.019108636304736137,
0.006342839915305376,
0.03606010228395462,
0.22217367589473724,
0.33876657485961914,
0.4239650368690491,
0.0722784623503685,
0.3621465563774109,
0.16649271547794342,
-0.041606295853853226,
0.07028017193078995,
-0.5591014623641968,
0.14602702856063843,
0.4609643220901489,
0.40298226475715637,
0.428397536277771,
0.23362857103347778,
0.1418718546628952,
0.3119497299194336,
-0.18245965242385864,
0.07394324988126755,
0.6756981015205383,
-0.6587986946105957,
0.3107146620750427,
0.2326785922050476,
-0.17979003489017487,
0.1988999992609024,
-0.11699678748846054,
0.004586922004818916,
-0.21101127564907074,
0.15308476984500885,
-0.30327630043029785,
0.28609591722488403,
0.2286911904811859,
-0.6710278987884521,
0.35578909516334534,
0.17868252098560333,
-0.28104710578918457,
0.34584447741508484,
-0.12051576375961304,
0.2650991678237915,
0.3857233226299286,
0.3724824786186218,
-0.13753463327884674,
0.23949289321899414,
0.1339787095785141,
0.3347419202327728,
0.6042386293411255,
-0.11748873442411423,
-0.02754814550280571,
0.5755829811096191,
0.08467476069927216,
-0.42526111006736755,
0.6637110710144043,
0.19372549653053284,
-0.30613088607788086,
0.10187318921089172,
0.10581324994564056,
0.3826609253883362,
-0.2967025339603424,
-0.2041078507900238,
-0.21868279576301575,
-0.20362912118434906,
0.051237400621175766,
-0.0026762362103909254,
0.2529478371143341,
0.16374948620796204,
0.3034312427043915,
-0.18594232201576233,
0.6503731608390808,
0.5344144105911255,
0.17155657708644867,
-0.7371866703033447,
0.5750155448913574,
-0.1579313576221466,
0.24603372812271118,
0.059531860053539276,
0.14361560344696045,
0.3845476508140564,
0.18622563779354095,
0.019878994673490524,
-0.48432469367980957,
0.45343220233917236,
-0.21375198662281036,
0.21604080498218536,
-0.052287887781858444,
-0.3909786641597748,
0.7569087147712708,
-0.28169551491737366,
0.1172068640589714,
0.22195227444171906,
0.48051971197128296,
0.4047422409057617,
0.03379935026168823,
0.028899675235152245,
0.17648641765117645,
0.5005231499671936,
-0.06180107221007347,
0.30118057131767273,
0.18970929086208344,
-0.27498266100883484,
0.0200214646756649,
0.7552342414855957,
-0.1912553459405899,
-0.4187315106391907,
0.28088831901550293,
0.27890291810035706,
-0.7996812462806702,
-0.04941927641630173,
0.047752950340509415,
0.10713757574558258,
0.1475689858198166,
-0.024145063012838364,
0.2640923261642456,
0.634209930896759,
0.41676682233810425,
-0.01805955171585083,
-0.7606831789016724,
-0.093892902135849,
0.22387556731700897,
0.6238007545471191,
0.49561619758605957,
-0.31550300121307373,
0.39987048506736755,
-0.33297258615493774,
0.03042028285562992,
0.20284833014011383,
0.4825694262981415,
0.3583999574184418,
0.6398231387138367,
0.11316685378551483,
0.6527080535888672,
0.4902045428752899,
-0.01685413159430027,
-0.2889808416366577,
-0.3424052894115448,
0.20015238225460052,
0.2245507687330246,
0.5909098386764526,
-0.1461752951145172,
-0.6604567170143127,
0.06694946438074112,
0.7951043248176575,
0.24091112613677979,
0.651710569858551,
-0.11736901104450226,
0.32360637187957764,
0.03919672593474388,
0.3605501055717468,
0.31434521079063416,
-0.22888223826885223,
-0.23362505435943604,
0.33020278811454773,
0.5360268354415894,
-0.14206767082214355,
0.27077794075012207,
-0.4987363815307617,
0.7034791111946106,
0.06557082384824753,
-0.006325711030513048,
0.1724466234445572,
0.03505547717213631,
-0.3052976131439209,
0.3519189953804016,
0.47926950454711914,
0.23573973774909973,
0.7706473469734192,
0.11587457358837128,
0.19983212649822235,
0.06741800904273987,
0.11475292593240738,
0.06469731777906418,
0.18488748371601105,
-0.8500413298606873,
0.3649285137653351,
-0.11496139317750931,
-0.4758528769016266,
0.49860021471977234,
-0.13021251559257507,
0.32374998927116394,
-0.3270930051803589,
-0.05443266034126282,
0.16365784406661987,
0.05989162623882294,
-0.2844022810459137,
1.1113710403442383,
0.6059104204177856,
0.4119792580604553,
-0.39315763115882874,
0.43034881353378296,
0.38458487391471863,
0.2226894646883011,
0.04494072496891022,
0.3165746033191681,
0.49540165066719055,
0.41627317667007446,
-0.4308449923992157,
0.08661241084337234,
0.3510341942310333,
0.13827405869960785,
-0.4735316038131714,
-0.3930724561214447,
0.10692001134157181,
-0.3184022903442383,
-0.16076073050498962,
-0.11827963590621948,
0.14313356578350067,
0.3837219774723053,
0.12153864651918411,
0.38230207562446594,
0.5600880980491638,
0.016469348222017288,
-0.06196527183055878,
-0.013087262399494648,
-0.2526845335960388,
0.237986758351326,
0.07505057752132416,
-0.058145880699157715,
-0.38289886713027954,
0.22313794493675232,
-0.31571003794670105,
0.024022087454795837,
-0.04558984562754631,
-0.2410656362771988,
0.0022735910024493933,
-0.35468634963035583,
0.5105543732643127,
0.27006450295448303,
0.10492293536663055,
-0.11167307943105698,
0.6691948175430298,
0.3890608847141266,
0.04472345858812332,
4.032988548278809,
0.2148357778787613,
0.3052096664905548,
-0.06734580546617508,
0.01553982961922884,
-0.010265643708407879,
0.725881040096283,
-0.10980534553527832,
0.23414339125156403,
0.038806475698947906,
-0.35712140798568726,
0.10361070185899734,
-0.0012766083236783743,
0.11218013614416122,
-0.012613611295819283,
0.3771222233772278,
0.6558918356895447,
0.20880483090877533,
-0.57333904504776,
0.35983577370643616,
-0.4602627456188202,
-0.05689658597111702,
0.41707268357276917,
0.15391863882541656,
0.3849661648273468,
0.4872725009918213,
0.10269936174154282,
0.6178663372993469,
0.7724958062171936,
0.27276745438575745,
0.3377584218978882,
0.003894805908203125,
0.31359225511550903,
0.3727598190307617,
-0.20769785344600677,
0.7603209614753723,
0.2188439816236496,
0.09677644073963165,
0.05364575237035751,
0.21615198254585266,
-0.3309973478317261,
0.011484481394290924,
0.13361763954162598,
0.48919475078582764,
0.004570258781313896,
-0.2672441005706787,
0.07000063359737396,
0.3563618063926697,
0.35231974720954895,
0.6379300355911255,
0.08317098766565323,
-0.10647936910390854,
-0.39113473892211914,
-0.3401481807231903,
-0.3534197211265564,
0.46119236946105957,
-0.07196489721536636,
-0.27558138966560364,
0.38164210319519043,
-0.3638189136981964,
0.16106130182743073,
0.033644456416368484,
0.11092054098844528,
-0.08990101516246796,
-1.0322883129119873,
-0.05263275280594826,
-0.10062722861766815,
0.17525063455104828,
0.7042357325553894,
-0.46393510699272156,
-0.30226629972457886,
0.3036874532699585,
0.05305111035704613,
-0.5593798160552979,
0.021372638642787933,
0.413276344537735,
-0.20765720307826996,
0.4126271605491638,
0.30127617716789246,
-0.20555634796619415,
0.308488130569458,
-0.15102805197238922,
-0.24205201864242554,
-0.14708787202835083,
-0.2425258755683899,
0.6152249574661255,
-0.09608373790979385,
-0.4813390076160431,
0.5943348407745361,
0.27607977390289307,
0.3346651494503021,
-0.5502212047576904,
0.3827662169933319,
0.5625866651535034,
0.49644118547439575,
0.12965479493141174,
-0.15302293002605438,
-3.8887577056884766,
0.1487068086862564,
0.0013495408929884434,
0.0370294563472271,
0.19405260682106018,
0.11712757498025894,
0.6790677309036255,
-0.07440585643053055,
-0.33270788192749023,
0.1712789237499237,
-0.43549689650535583,
0.13860775530338287,
0.15609882771968842,
-0.490092009305954,
-0.12765473127365112,
0.04010218381881714,
-0.3017490804195404,
0.349841445684433,
-0.18947945535182953,
0.07819128781557083,
0.4956235885620117,
-0.026304444298148155,
-0.053671952337026596,
-0.21936410665512085,
-0.3135577142238617,
-0.2297123521566391,
0.2647450268268585,
0.05767929181456566,
0.5227223634719849,
-0.1289621740579605,
-0.07073966413736343,
0.2579721212387085,
0.6741607785224915,
-0.2825169861316681,
0.3193855583667755,
0.7138966917991638,
0.07666850090026855,
0.01088335458189249,
0.06215272471308708,
0.3493484556674957,
0.07390370219945908,
0.571924090385437,
-0.05832543224096298,
0.38520628213882446,
0.04127331078052521,
-0.17150823771953583,
-0.2072746306657791,
-0.022827599197626114,
-0.2195451408624649,
0.02508123591542244,
0.49481403827667236,
0.5202314853668213,
-0.3177124559879303,
0.26089778542518616,
0.18449334800243378,
0.4193266034126282,
-0.25158268213272095,
0.1962536871433258,
0.3544771075248718,
0.007261913735419512,
0.11895555257797241,
-0.44225871562957764,
0.12548215687274933,
-0.12255419045686722,
-0.3256380558013916,
0.41814446449279785,
0.16530929505825043,
0.5020052790641785,
0.1922796666622162,
-0.2738279104232788,
-0.07767406851053238,
0.09076665341854095,
0.2012438029050827,
0.47733551263809204,
0.31650224328041077,
0.24552883207798004,
-0.16392742097377777,
-0.04834870621562004,
0.26153045892715454,
-0.12950485944747925,
0.0663343295454979,
0.16105249524116516,
-0.49296820163726807,
0.07267340272665024,
1.991747498512268,
0.44211721420288086,
2.228912591934204,
0.12558157742023468,
-0.3464314043521881,
0.3801846206188202,
-0.19801470637321472,
0.2539665997028351,
0.046396780759096146,
-0.037789564579725266,
-0.26592323184013367,
-0.0682058036327362,
-0.3165202736854553,
0.11413582414388657,
-0.06835382431745529,
-0.25944769382476807,
0.29646655917167664,
-0.9064143300056458,
-0.24700400233268738,
-0.12343896180391312,
-0.13408873975276947,
-0.016343027353286743,
-0.3102079927921295,
0.47522199153900146,
0.3061220049858093,
0.31488439440727234,
0.1224379912018776,
-0.0734478160738945,
-0.247394397854805,
-0.40455350279808044,
0.04619937762618065,
-0.05357846990227699,
0.02069946937263012,
-0.0420609712600708,
-0.5571033954620361,
0.3805307149887085,
-0.07946427166461945,
4.566706657409668,
-0.17748434841632843,
0.0867370218038559,
-0.07723148167133331,
0.4554288983345032,
-0.3359881341457367,
0.35215088725090027,
-0.3017953634262085,
0.15801119804382324,
0.3333992063999176,
0.3998984396457672,
-0.01817585900425911,
0.19508609175682068,
-0.20687514543533325,
0.42675378918647766,
0.037673018872737885,
0.2623217701911926,
0.08984236419200897,
-0.10944487899541855,
-0.2037256956100464,
-0.1991177201271057,
-0.013679399155080318,
0.3089178204536438,
-0.09602067619562149,
0.19978269934654236,
-0.012514187954366207,
0.5860984921455383,
0.8862881660461426,
-0.1785711795091629,
0.19705021381378174,
0.09037840366363525,
5.3522491455078125,
-0.2042628675699234,
-0.07303024083375931,
-0.35203656554222107,
0.004653469659388065,
0.07226724177598953,
-0.20954576134681702,
0.11344507336616516,
-0.5878638029098511,
-0.12151290476322174,
-0.0687100738286972,
0.3961055874824524,
-0.30577003955841064,
0.21940328180789948,
0.11068423837423325,
0.24953770637512207,
-0.22236864268779755,
-0.254284530878067,
1.0455818176269531,
0.08971237391233444,
0.06617393344640732,
0.1388164907693863,
0.20080237090587616,
-0.358868271112442,
-0.05285939946770668,
-0.10033272206783295,
-0.3648855984210968,
0.6953661441802979,
0.019198348745703697,
-0.11292849481105804,
0.5215903520584106,
0.20111402869224548,
-0.10685593634843826,
0.23205415904521942,
-0.364131897687912,
-0.0805535688996315,
0.06101302430033684,
0.37402743101119995,
0.21958233416080475,
-0.0328657329082489,
0.20020057260990143,
0.5245552659034729,
0.09574014693498611,
-0.3417017161846161,
-0.15501919388771057,
0.1218360885977745,
-0.10736189782619476,
0.1576986163854599,
0.14682048559188843,
0.028742454946041107,
0.01776261441409588,
-0.2633943557739258,
0.43986108899116516,
-0.2574012875556946,
0.14642463624477386,
0.355639785528183,
0.272224098443985,
-0.24668292701244354,
0.39584341645240784,
0.03658995404839516,
0.637868344783783,
0.06703384965658188,
0.08941113948822021,
0.757399320602417,
0.041810110211372375,
0.21290412545204163,
-0.23662735521793365,
0.08805955201387405,
0.7332240343093872,
-0.007349538151174784,
-0.14005011320114136,
-0.14524532854557037,
-0.24447765946388245,
0.4668894410133362,
0.1437620222568512,
-0.15467989444732666,
0.6622827649116516,
0.1987159699201584,
0.5299263596534729,
0.0603485107421875,
0.24088020622730255,
-0.6048678159713745,
-0.141843780875206,
0.07108037918806076,
-0.03253966197371483,
0.19580195844173431,
-0.11542746424674988,
-0.1874743103981018,
0.3211745321750641,
0.043224092572927475,
0.6027000546455383,
-0.2209322154521942,
-0.2288198173046112,
-0.2373289167881012,
0.17549435794353485,
-0.0795171931385994,
-0.0683448538184166,
-0.07337908446788788,
0.06437069177627563,
0.18032892048358917,
-0.44972091913223267,
0.5480125546455383,
0.22728905081748962,
0.12063221633434296,
0.357165664434433,
-0.2385583221912384,
0.02388807386159897,
-0.1982283890247345,
-0.05215636268258095,
0.3449123501777649,
0.6373412013053894,
0.08202362060546875,
-0.1457601636648178,
-0.36533698439598083,
-0.07387248426675797
] |
608#2 | বাংলা ভাষা | ১৯৫১-৫২ খ্রিস্টাব্দে পূর্ব পাকিস্তানে সংগঠিত বাংলা ভাষা আন্দোলন এই ভাষার সাথে বাঙালি অস্তিত্বের যোগসূত্র স্থাপন করেছিল। ১৯৫২ খ্রিস্টাব্দের ২১শে ফেব্রুয়ারি, ঢাকা বিশ্ববিদ্যালয়ে প্রতিবাদী ছাত্র ও আন্দোলনকারীরা মাতৃভাষা বাংলায় কথা বলা ও লেখাপড়ার অধিকারের দাবীতে নিজেদের জীবন উৎসর্গ করেন। মাতৃভাষার জন্য তাঁদের বলিদানের স্বীকৃতি স্বরূপ ১৯৯৯ খ্রিস্টাব্দে ইউনেস্কো ২১শে ফেব্রুয়ারি দিনটিকে আন্তর্জাতিক মাতৃভাষা দিবস হিসেবে ঘোষণা করে। | [
0.1726721227169037,
0.662624180316925,
-0.24508817493915558,
0.42153531312942505,
0.1052030473947525,
-0.08360929042100906,
0.49231064319610596,
-0.2992381155490875,
0.05253983661532402,
0.7429517507553101,
-0.2433534413576126,
-0.08160358667373657,
-0.35749325156211853,
-0.46343180537223816,
-0.48860234022140503,
0.1569366455078125,
0.398631751537323,
-0.016645215451717377,
-0.03972547873854637,
-0.2621220648288727,
-0.12570863962173462,
0.42753082513809204,
0.11620920896530151,
0.4962911903858185,
-0.08559048920869827,
0.37601959705352783,
-0.217665433883667,
0.014913528226315975,
-0.06287171691656113,
0.14907152950763702,
0.7488366365432739,
-0.38691437244415283,
-0.3489121198654175,
0.35938122868537903,
-0.24219480156898499,
0.09627000242471695,
0.23917846381664276,
-0.1447388380765915,
-0.27879783511161804,
0.06101180240511894,
-0.11116276681423187,
-0.07572425901889801,
0.26136550307273865,
0.1733848601579666,
0.4364219307899475,
-0.1991734355688095,
0.5965257883071899,
0.14950837194919586,
0.5608579516410828,
-0.16735252737998962,
0.39354991912841797,
-0.12829874455928802,
-0.4918849766254425,
0.14971475303173065,
-1.118155598640442,
0.2934650480747223,
-0.45740175247192383,
0.7430004477500916,
0.6372393369674683,
0.38289570808410645,
0.0025124093517661095,
-0.1799357533454895,
-0.506331741809845,
0.25086405873298645,
0.21793441474437714,
0.28855830430984497,
0.30669286847114563,
0.42539381980895996,
0.8044214844703674,
0.08104391396045685,
-0.40447521209716797,
0.0272748451679945,
0.46972763538360596,
0.6060047745704651,
-0.17388220131397247,
-0.2191404551267624,
-0.17815625667572021,
-0.02513960190117359,
0.23272214829921722,
-0.2790330648422241,
0.17450140416622162,
-0.4271049201488495,
0.025661949068307877,
0.3164108395576477,
0.16104145348072052,
0.632544994354248,
0.18914327025413513,
-0.2692404091358185,
0.33784666657447815,
0.425800085067749,
-0.20179148018360138,
-0.058499570935964584,
-0.06531837582588196,
-0.5184506773948669,
0.10580407828092575,
-0.3049553632736206,
0.32294580340385437,
-0.48642536997795105,
-0.26136043667793274,
-0.568669319152832,
-0.10747872292995453,
-0.34123560786247253,
0.09453098475933075,
0.15271951258182526,
0.1730087250471115,
-0.411072313785553,
0.06191364675760269,
0.1063222736120224,
-0.17384400963783264,
0.13843144476413727,
0.37669897079467773,
0.07776478677988052,
-0.2565038800239563,
-0.16267487406730652,
-0.02018730528652668,
0.17459312081336975,
0.40062370896339417,
0.28727999329566956,
0.008052295073866844,
-1.0536631345748901,
0.41043782234191895,
0.29395392537117004,
-0.2156888246536255,
0.11508575081825256,
-0.07506857812404633,
-0.2846737504005432,
0.5017774701118469,
-0.09678152203559875,
0.456010639667511,
-0.04354628548026085,
0.20006713271141052,
0.02089705690741539,
0.626202404499054,
0.538569986820221,
0.2617377042770386,
0.14679604768753052,
-0.13330724835395813,
-0.6742384433746338,
-0.29264870285987854,
-0.20888184010982513,
-0.5036180019378662,
-0.16333027184009552,
0.5770746469497681,
0.808621346950531,
-0.1450977474451065,
0.42499178647994995,
-0.08301524072885513,
0.306240439414978,
0.0007234687218442559,
-0.09615256637334824,
0.4094167947769165,
0.22661416232585907,
-0.1318880170583725,
0.49213868379592896,
-0.475619375705719,
-0.1420709639787674,
0.14040228724479675,
0.32759228348731995,
-0.5072005391120911,
0.11026821285486221,
1.0106147527694702,
0.47466883063316345,
0.3807072639465332,
0.0075049689039587975,
-0.1144271194934845,
0.44372081756591797,
-0.05890537425875664,
0.32699185609817505,
0.371720552444458,
-0.08679541945457458,
-0.6517854332923889,
-0.1084512397646904,
0.12338759750127792,
0.2047116458415985,
0.1812819391489029,
0.10626031458377838,
0.33245059847831726,
-0.060466550290584564,
0.07177203893661499,
0.11814215034246445,
0.10814803093671799,
0.17562420666217804,
-0.5132262706756592,
0.1903911828994751,
0.2239602506160736,
-0.0033987625502049923,
0.620198130607605,
0.021598251536488533,
-0.026043154299259186,
0.470317006111145,
-0.2895459830760956,
0.07013159990310669,
0.557718813419342,
-0.3238338828086853,
-0.16453798115253448,
0.372732937335968,
-0.12357904016971588,
-0.004211029969155788,
-0.10672935843467712,
0.09589754045009613,
-0.14981304109096527,
0.009049125015735626,
-0.5549401044845581,
0.17648692429065704,
0.32238876819610596,
-0.48587581515312195,
-0.20658862590789795,
0.4122481048107147,
-0.15227891504764557,
-0.03322632983326912,
0.10272054374217987,
0.16451020538806915,
0.34207817912101746,
0.23452803492546082,
-0.2170891910791397,
0.1812606304883957,
0.056129198521375656,
0.35088396072387695,
0.560477077960968,
0.14439210295677185,
-0.07289418578147888,
0.5075376033782959,
0.18488337099552155,
-0.29812830686569214,
0.2745102643966675,
-0.151288241147995,
0.0025606206618249416,
0.04873286560177803,
0.08280935138463974,
0.14928068220615387,
-0.3725278675556183,
0.2625865042209625,
-0.26252707839012146,
0.2102065086364746,
0.2655956745147705,
-0.10463446378707886,
0.49978452920913696,
-0.0045235175639390945,
0.3589312434196472,
-0.4016389846801758,
0.825900137424469,
0.430416464805603,
0.1579684019088745,
-0.46732771396636963,
0.47327402234077454,
-0.2872287929058075,
0.11014540493488312,
0.17928026616573334,
-0.15598854422569275,
0.265203595161438,
0.04650441184639931,
-0.12454716861248016,
-0.21294662356376648,
0.38492271304130554,
-0.1144951805472374,
0.2250039130449295,
0.17537391185760498,
-0.5263857841491699,
0.780124306678772,
-0.29435470700263977,
0.1853179931640625,
0.2983027696609497,
0.320083349943161,
0.20707127451896667,
-0.03471822291612625,
-0.19938473403453827,
0.17127934098243713,
0.40141600370407104,
-0.06340915709733963,
-0.08167488873004913,
0.441006600856781,
-0.02404065430164337,
-0.39352816343307495,
0.7301467061042786,
-0.2372865080833435,
-0.002586820861324668,
0.5007803440093994,
0.583614706993103,
-0.7098070383071899,
0.030670179054141045,
-0.2523941099643707,
0.45686671137809753,
0.37215667963027954,
-0.19128239154815674,
0.03816119581460953,
0.472817599773407,
-0.1458345502614975,
-0.371914803981781,
-0.6051715612411499,
-0.325609028339386,
0.24480976164340973,
0.514864981174469,
0.07322890311479568,
0.019792979583144188,
0.08912599086761475,
-0.653603196144104,
0.030111657455563545,
-0.10419301688671112,
0.2190525233745575,
-0.258457213640213,
0.13257534801959991,
-0.25464412569999695,
0.47947293519973755,
0.2661362290382385,
-0.1833028346300125,
-0.4655958116054535,
-0.41040948033332825,
0.2812137007713318,
0.684963047504425,
0.25023162364959717,
0.10849073529243469,
-0.6006832122802734,
0.05046921595931053,
0.6383979916572571,
0.20968933403491974,
0.6021045446395874,
-0.03527040779590607,
0.18706604838371277,
-0.18794851005077362,
0.19543491303920746,
0.06259390711784363,
-0.2290075570344925,
-0.32543620467185974,
-0.05505746603012085,
0.5617049336433411,
-0.035103920847177505,
0.012774573639035225,
-0.48678669333457947,
0.709459125995636,
0.543720543384552,
-0.18791136145591736,
0.05222948640584946,
0.14449666440486908,
-0.5750241279602051,
0.478809654712677,
0.49622854590415955,
0.09478885680437088,
1.0763331651687622,
-0.40828296542167664,
0.4894441068172455,
0.148456409573555,
0.07401841133832932,
0.06502330303192139,
0.14427775144577026,
-0.7911195755004883,
0.08429920673370361,
-0.1736491322517395,
-0.5179547071456909,
0.5758470892906189,
0.05349811166524887,
0.24775172770023346,
0.04658783599734306,
0.36151984333992004,
0.2608012855052948,
-0.004129301756620407,
0.030937712639570236,
0.631403923034668,
0.8144106864929199,
0.5387929081916809,
-0.35472410917282104,
0.17558571696281433,
0.7826299071311951,
-0.05677417293190956,
0.1347363293170929,
0.2793945372104645,
0.5798487067222595,
0.34450817108154297,
-0.5595008134841919,
0.27243679761886597,
0.330547034740448,
-0.16255848109722137,
0.025447148829698563,
-0.6551221609115601,
0.07680238038301468,
-0.29009532928466797,
-0.02811848185956478,
-0.21009255945682526,
0.5258543491363525,
0.4162125289440155,
0.035732220858335495,
0.3499128818511963,
0.523093581199646,
0.23823857307434082,
0.04240600764751434,
-0.30260685086250305,
-0.0059286183677613735,
0.04664095118641853,
0.3326098918914795,
-0.1966056227684021,
-0.19277317821979523,
0.18066468834877014,
-0.10445689409971237,
-0.29940587282180786,
-0.03799738362431526,
-0.2899031937122345,
-0.07041043043136597,
-0.1653045117855072,
0.12854421138763428,
0.11729921400547028,
-0.03696313872933388,
0.07807360589504242,
0.9035962820053101,
0.5494193434715271,
0.42822903394699097,
3.9713995456695557,
0.275911808013916,
0.310756117105484,
-0.11084284633398056,
0.35758864879608154,
-0.12930193543434143,
0.881801962852478,
-0.2297196090221405,
0.29776185750961304,
0.0008010532474145293,
0.07998672127723694,
-0.14400796592235565,
-0.06116615608334541,
0.03668900206685066,
0.06736516207456589,
0.350421667098999,
0.6313415765762329,
0.07059457153081894,
-0.19870027899742126,
0.84449303150177,
-0.334291011095047,
-0.32656383514404297,
0.25423890352249146,
0.4506499469280243,
0.6905984878540039,
0.2632381021976471,
0.2583571672439575,
0.844762921333313,
0.8194940686225891,
-0.004532917868345976,
0.32649967074394226,
-0.23441928625106812,
0.25498610734939575,
0.64992356300354,
-0.39053237438201904,
0.7605277895927429,
-0.002322595100849867,
0.36627793312072754,
0.1926150768995285,
0.4099811017513275,
-0.2227921336889267,
-0.13505040109157562,
-0.004466571379452944,
0.49496859312057495,
0.3723725378513336,
-0.491615355014801,
-0.059566665440797806,
0.5347656011581421,
0.35585352778434753,
-0.01676284149289131,
0.2818771302700043,
-0.284895658493042,
-0.549038290977478,
-0.06963158398866653,
-0.18419744074344635,
0.45479097962379456,
0.01769009418785572,
0.11266479641199112,
0.24179528653621674,
-0.42632898688316345,
-0.12181926518678665,
-0.1356576681137085,
0.40475258231163025,
0.1301613748073578,
-0.6610072255134583,
0.07306945323944092,
-0.07164110988378525,
-0.11241667717695236,
0.5770081877708435,
-0.2593736946582794,
-0.15519320964813232,
0.20712491869926453,
0.09310435503721237,
-0.311437726020813,
-0.01859099417924881,
-0.02399422973394394,
-0.1289975941181183,
0.06856689602136612,
0.39421969652175903,
-0.07927803695201874,
0.37480321526527405,
-0.26867759227752686,
0.14739874005317688,
0.08233078569173813,
-0.18369463086128235,
0.6491444706916809,
0.19677501916885376,
-0.595908522605896,
0.5528469085693359,
0.08151229470968246,
0.10342753678560257,
0.027231067419052124,
0.2799166440963745,
0.4501780569553375,
0.8367569446563721,
-0.028060734272003174,
0.06431104242801666,
-3.90191912651062,
0.09229182451963425,
0.03790183737874031,
0.10041920095682144,
0.22442291676998138,
-0.08727346360683441,
0.652694046497345,
0.09083873778581619,
-0.004753195680677891,
0.34624534845352173,
-0.030978260561823845,
0.46791887283325195,
-0.15333083271980286,
-0.03371931239962578,
-0.1723211258649826,
0.1496289074420929,
0.24492326378822327,
0.23271973431110382,
0.38207823038101196,
-0.1218455582857132,
0.19293145835399628,
-0.217442125082016,
0.11708301305770874,
-0.03968626260757446,
-0.06855612993240356,
-0.19015200436115265,
0.6136353015899658,
-0.3472146689891815,
0.4290222227573395,
-0.2334173321723938,
-0.10307663679122925,
0.38316610455513,
0.482022762298584,
-0.38584303855895996,
0.6692700982093811,
0.8715077042579651,
0.005401080474257469,
0.5052638649940491,
0.24363960325717926,
0.4907481372356415,
-0.10922032594680786,
0.39792391657829285,
-0.07088794559240341,
0.38060250878334045,
0.14748680591583252,
0.10839193314313889,
-0.3028987646102905,
0.03534756228327751,
-0.059120941907167435,
0.278263121843338,
0.24266603589057922,
0.619707465171814,
-0.6953592300415039,
0.26867353916168213,
0.299272358417511,
0.19728925824165344,
-0.5210906267166138,
0.24301038682460785,
0.2159980833530426,
0.4074845016002655,
0.22108592092990875,
-0.18563832342624664,
0.21403184533119202,
0.2040168195962906,
-0.009601824916899204,
0.3032470643520355,
0.15848246216773987,
0.7702896595001221,
0.7319856286048889,
-0.284414678812027,
0.14777342975139618,
-0.042608592659235,
0.14036136865615845,
0.03133363276720047,
0.46784454584121704,
-0.00011621558223851025,
0.2335711270570755,
-0.25634127855300903,
0.3317352831363678,
-0.18878622353076935,
0.14082801342010498,
0.21486711502075195,
-0.44945651292800903,
-0.023515228182077408,
2.182995080947876,
0.657831609249115,
2.1949644088745117,
0.26005175709724426,
-0.1794131100177765,
0.668495237827301,
-0.1126515120267868,
0.09502120316028595,
0.07058994472026825,
-0.2361706644296646,
-0.46000146865844727,
-0.2974112927913666,
-0.1675349324941635,
-0.3451055884361267,
-0.059265073388814926,
-0.13248701393604279,
0.29952552914619446,
-1.1478632688522339,
0.0033756422344595194,
-0.17573104798793793,
-0.14805281162261963,
-0.12726633250713348,
-0.4027236998081207,
-0.007869023829698563,
0.3165484666824341,
-0.06460720300674438,
-0.060596782714128494,
0.17578928172588348,
-0.19585664570331573,
-0.3703514337539673,
-0.5799547433853149,
-0.129281684756279,
0.2117709219455719,
-0.23292627930641174,
-0.42767059803009033,
0.3363533914089203,
-0.2911401391029358,
4.4725542068481445,
0.20927810668945312,
0.019099660217761993,
0.12018492072820663,
0.1010870411992073,
-0.505174994468689,
0.449512243270874,
-0.21030162274837494,
-0.14854222536087036,
0.32582172751426697,
0.4314560890197754,
0.01732741668820381,
0.1214948296546936,
-0.09584338963031769,
0.348627507686615,
-0.16650187969207764,
0.11443202942609787,
0.15116102993488312,
0.011682429350912571,
-0.35628822445869446,
-0.12523458898067474,
0.28164738416671753,
0.6783754825592041,
0.04330330714583397,
0.3936717212200165,
-0.16313619911670685,
0.712734580039978,
0.494642436504364,
-0.13884121179580688,
0.42715680599212646,
0.3320014476776123,
5.260224342346191,
-0.06742886453866959,
-0.513282299041748,
-0.39108067750930786,
-0.020607367157936096,
0.04655389487743378,
-0.21708527207374573,
0.469021201133728,
-0.5820174217224121,
-0.08879553526639938,
-0.27496337890625,
0.577558159828186,
-0.29855412244796753,
0.5887933969497681,
0.5068303942680359,
0.08267789334058762,
-0.19335632026195526,
-0.28076961636543274,
0.804938018321991,
-0.4470740258693695,
-0.09514184296131134,
-0.2697213590145111,
0.19864057004451752,
-0.5950228571891785,
-0.14002858102321625,
0.2776830792427063,
-0.617237389087677,
0.9775412082672119,
0.07829032838344574,
0.028013648465275764,
0.6814877986907959,
0.2860579788684845,
-0.3892633318901062,
-0.07352712750434875,
-0.571611225605011,
-0.07324468344449997,
0.12930484116077423,
-0.28498008847236633,
0.3563326597213745,
0.04920737072825432,
0.1369897723197937,
0.21351782977581024,
0.38677409291267395,
-0.2608432471752167,
-0.18663762509822845,
0.5110054612159729,
-0.19343942403793335,
0.31796741485595703,
0.18515130877494812,
-0.021938752382993698,
0.00925920344889164,
-0.48475155234336853,
0.634354829788208,
-0.2765677273273468,
0.08190888166427612,
-0.03954944759607315,
0.04319225251674652,
0.12064328044652939,
0.259555459022522,
-0.17925645411014557,
1.207532286643982,
0.036135073751211166,
-0.18027961254119873,
0.5235916972160339,
0.2887237071990967,
0.3228153586387634,
0.24222001433372498,
0.13905484974384308,
0.8107761740684509,
-0.06373783946037292,
-0.05562976747751236,
0.04974675551056862,
-0.12721271812915802,
0.2748602032661438,
0.3761695623397827,
-0.2857613265514374,
0.469738245010376,
0.0636650025844574,
0.4788651168346405,
0.537131667137146,
0.553001880645752,
-0.49236369132995605,
-0.40692561864852905,
-0.14677326381206512,
0.04296942055225372,
0.3124265670776367,
0.26526036858558655,
-0.21209654211997986,
0.2685081958770752,
0.13123221695423126,
0.28822287917137146,
-0.472528874874115,
-0.3265044391155243,
0.09549879282712936,
0.11650752276182175,
0.17233335971832275,
-0.15069325268268585,
0.08913428336381912,
-0.09192904829978943,
-0.006495247595012188,
-0.24184638261795044,
0.48235899209976196,
0.3894858956336975,
0.13781586289405823,
0.301115483045578,
-0.08960705995559692,
-0.19030024111270905,
-0.011781377717852592,
0.24358808994293213,
0.349772572517395,
0.6483780741691589,
0.660556435585022,
-0.07007350027561188,
-0.23559829592704773,
-0.14269426465034485
] |
608#3 | বাংলা ভাষা | খ্রিস্টীয় দশম থেকে দ্বাদশ শতাব্দীর মধ্যবর্তী সময়কালে মাগধী প্রাকৃত ও পালির মতো পূর্ব মধ্য ইন্দো-আর্য ভাষাসমূহ থেকে বাংলা ও অন্যান্য পূর্ব ইন্দো-আর্য ভাষাগুলির উদ্ভব ঘটে। এই অঞ্চলে কথ্য ভাষা প্রথম সহস্রাব্দে মাগধী প্রাকৃত বা অর্ধমাগধী ভাষায় বিবর্তিত হয়। খ্রিস্টীয় দশম শতাব্দীর শুরুতে উত্তর ভারতের অন্যান্য প্রাকৃত ভাষার মতোই মাগধী প্রাকৃত থেকে অপভ্রংশ ভাষাগুলির উদ্ভব ঘটে। পূর্বী অপভ্রংশ বা অবহট্ঠ নামক পূর্ব উপমহাদেশের স্থানীয় অপভ্রংশ ভাষাগুলি ধীরে ধীরে আঞ্চলিক কথ্য ভাষায় বিবর্তিত হয়, যা মূলতঃ ওড়িয়া ভাষা, বাংলা-অসমীয়া ও বিহারী ভাষাসমূহের জন্ম দেয়। কোনো কোনো ভাষাবিদ ৫০০ খ্রিস্টাব্দে এই তিন ভাষার জন্ম বলে মনে করলেও এই ভাষাটি তখন পর্যন্ত কোনো সুস্থির রূপ ধারণ করেনি; সে সময় এর বিভিন্ন লিখিত ও ঔপভাষিক রূপ পাশাপাশি বিদ্যমান ছিল। যেমন, ধারণা করা হয়, আনুমানিক ষষ্ঠ শতাব্দীতে মাগধী অপভ্রংশ থেকে অবহট্ঠের উদ্ভব ঘটে, যা প্রাক-বাংলা ভাষাগুলির সঙ্গে কিছু সময় ধরে সহাবস্থান করছিল। | [
0.08721423149108887,
0.3904998302459717,
-0.15998472273349762,
0.1057794988155365,
-0.21265634894371033,
0.028951257467269897,
0.20422637462615967,
-0.32314348220825195,
-0.22462326288223267,
0.7061843872070312,
-0.3781681954860687,
0.07683596014976501,
-0.22672708332538605,
-0.18743298947811127,
-0.8128023147583008,
-0.05887065455317497,
0.2229345440864563,
-0.16102147102355957,
-0.048706553876399994,
-0.13390812277793884,
0.24484536051750183,
0.7335872650146484,
0.47840332984924316,
-0.2475835680961609,
-0.07849083095788956,
-0.0005638822913169861,
-0.06808675080537796,
0.13331454992294312,
-0.13128244876861572,
0.39564600586891174,
0.4247455596923828,
-0.35903358459472656,
-0.22078904509544373,
0.6238929033279419,
-0.22844859957695007,
0.20921264588832855,
-0.22652840614318848,
0.03973567485809326,
0.16035911440849304,
-0.3110962510108948,
-0.028017884120345116,
0.0995548814535141,
0.14298146963119507,
0.07023363560438156,
0.31793469190597534,
-0.43045592308044434,
0.5218364000320435,
0.19637778401374817,
0.46924516558647156,
-0.0715411901473999,
-0.03843057155609131,
-0.5172451734542847,
-0.14286580681800842,
-0.04214039072394371,
-0.7098625302314758,
-0.02238115668296814,
-0.1270473599433899,
0.8991546630859375,
-0.036941464990377426,
0.1491309404373169,
0.08556100726127625,
-0.20726290345191956,
-0.4130368232727051,
-0.2539807856082916,
0.1670302450656891,
0.08283748477697372,
0.1619938313961029,
0.22765368223190308,
0.08344653248786926,
0.01164553314447403,
-0.33712196350097656,
0.7449531555175781,
0.4942281246185303,
0.3379208445549011,
-0.11085540056228638,
-0.4208109378814697,
-0.2182760387659073,
0.18270134925842285,
-0.04168396815657616,
-0.1794441044330597,
0.4495410919189453,
-0.17315129935741425,
-0.0008799610659480095,
0.06475245207548141,
-0.27564752101898193,
0.8147974014282227,
0.2742096781730652,
-0.08139388263225555,
-0.048944249749183655,
0.7240357398986816,
-0.43030524253845215,
-0.23002278804779053,
-0.15050706267356873,
-0.48947131633758545,
0.06407623738050461,
0.1120140552520752,
0.4572474956512451,
-0.045110076665878296,
-0.25348952412605286,
-0.2740297317504883,
-0.009712986648082733,
-0.28351402282714844,
-0.14829841256141663,
-0.09629068523645401,
0.2948659658432007,
-0.35417938232421875,
0.2382342368364334,
0.13597820699214935,
0.13043217360973358,
0.27606600522994995,
0.620934009552002,
0.03280195966362953,
-0.388106107711792,
-0.007302138954401016,
-0.13171124458312988,
0.4081149101257324,
0.49853307008743286,
0.27430111169815063,
-0.13381049036979675,
-0.8556340336799622,
0.7445411682128906,
0.3081664443016052,
-0.4003486633300781,
0.36731913685798645,
0.0019277781248092651,
-0.18236039578914642,
0.45165419578552246,
-0.21049384772777557,
0.5320158004760742,
0.7500295639038086,
0.465259850025177,
0.17268580198287964,
1.0084103345870972,
0.31816500425338745,
0.21669690310955048,
0.242567241191864,
-0.47187483310699463,
-0.44495534896850586,
-0.9152727127075195,
-0.4042215943336487,
-0.0039754509925842285,
-0.020577318966388702,
1.0166330337524414,
0.630780816078186,
-0.2720327377319336,
0.6642990112304688,
-0.14165717363357544,
0.6467766761779785,
0.07130096852779388,
0.028357138857245445,
0.6424331665039062,
0.04183536395430565,
-0.2628152370452881,
0.6420416831970215,
-0.7036285996437073,
0.12235448509454727,
0.33725500106811523,
-0.042842794209718704,
-0.23458322882652283,
0.39725950360298157,
0.9466781616210938,
0.4099273681640625,
0.3440648913383484,
-0.4145475924015045,
-0.3519982695579529,
0.2581171989440918,
-0.009781907312572002,
0.17448467016220093,
0.5435380935668945,
0.07864942401647568,
-0.06885389983654022,
-0.10462279617786407,
0.3616276979446411,
0.009662357158958912,
0.20855242013931274,
0.05523062124848366,
0.2881114184856415,
-0.08885408937931061,
-0.1507655680179596,
0.275272935628891,
0.235017329454422,
0.04806685447692871,
-0.5236079096794128,
0.024171974509954453,
0.30023840069770813,
0.567481279373169,
0.47962889075279236,
0.15648025274276733,
0.056145861744880676,
0.20309904217720032,
0.24792146682739258,
0.0420888215303421,
0.5833601951599121,
-0.49504828453063965,
-0.022486623376607895,
0.0011325003579258919,
-0.17219239473342896,
0.015467073768377304,
-0.17085455358028412,
0.33861446380615234,
-0.006795311346650124,
0.262117862701416,
-0.41165465116500854,
0.09533913433551788,
0.2613362669944763,
-0.6121349334716797,
-0.05235619097948074,
0.6473370790481567,
-0.24291500449180603,
0.11188851296901703,
0.04867977648973465,
0.14496669173240662,
0.5656826496124268,
0.33977803587913513,
0.3250628709793091,
0.02724667266011238,
0.6087212562561035,
-0.03367192670702934,
0.5438772439956665,
0.10531221330165863,
-0.07264823466539383,
0.687138557434082,
0.13722941279411316,
-0.1258237063884735,
0.4693666696548462,
0.12363944947719574,
-0.27932995557785034,
-0.03328897804021835,
0.19408681988716125,
0.1493971049785614,
-0.2169346809387207,
-0.13510654866695404,
-0.08212761580944061,
-0.3827376663684845,
0.287833034992218,
-0.026973284780979156,
0.34018245339393616,
0.311165452003479,
0.2746649384498596,
0.3001331090927124,
0.9102363586425781,
0.6926043629646301,
0.0025835372507572174,
-0.8357996940612793,
0.6585960388183594,
-0.11883877217769623,
0.3915773034095764,
0.2865278720855713,
0.11123962700366974,
0.2758421301841736,
0.2227410525083542,
-0.1087409183382988,
-0.15345388650894165,
0.37217211723327637,
-0.25127309560775757,
0.2082119882106781,
-0.03817532956600189,
-0.4276691675186157,
0.858366847038269,
-0.2908329963684082,
0.6570050716400146,
0.3868863582611084,
0.16889436542987823,
0.506833553314209,
-0.3216346502304077,
-0.3343960642814636,
0.24905675649642944,
0.5833816528320312,
-0.2535468637943268,
0.5122326612472534,
0.16193132102489471,
-0.4402478337287903,
0.1436404287815094,
0.7467062473297119,
-0.03214382380247116,
-0.09707286953926086,
-0.27411529421806335,
0.3963702917098999,
-0.5717487335205078,
0.059795916080474854,
0.10096975415945053,
0.35049939155578613,
0.29241931438446045,
0.24516722559928894,
0.19323548674583435,
0.15859517455101013,
0.008728500455617905,
-0.27618131041526794,
-0.3299809992313385,
-0.471602201461792,
0.6653385162353516,
0.4248805046081543,
0.44183647632598877,
-0.48049935698509216,
0.34495705366134644,
-0.14522472023963928,
0.24446946382522583,
-0.046798449009656906,
0.21304500102996826,
0.08474532514810562,
0.47853779792785645,
-0.1340634524822235,
0.40580111742019653,
0.4724598824977875,
-0.08788345754146576,
-0.1850508749485016,
-0.4258926808834076,
0.7132166624069214,
0.24984580278396606,
0.5270228385925293,
0.4271879494190216,
-0.5716629028320312,
0.023935697972774506,
0.7991714477539062,
0.23090624809265137,
1.1001176834106445,
-0.39106881618499756,
0.36215460300445557,
-0.0835835337638855,
0.12998972833156586,
-0.09314198791980743,
-0.6634106636047363,
-0.3831211030483246,
0.2513329088687897,
0.7187051773071289,
-0.31799137592315674,
0.031141413375735283,
-0.5312891006469727,
0.6303826570510864,
0.07835161685943604,
0.06048157066106796,
0.1451219916343689,
-0.05562340095639229,
-0.39082014560699463,
0.27515923976898193,
0.505307674407959,
0.2799643278121948,
0.6215649843215942,
-0.13901099562644958,
0.3090685307979584,
0.28960075974464417,
-0.06739475578069687,
-0.025353629142045975,
0.16405624151229858,
-0.5540898442268372,
0.32576462626457214,
-0.6012844443321228,
-0.4453190565109253,
0.693145751953125,
-0.12474702298641205,
0.07564233988523483,
-0.005868971347808838,
0.12987393140792847,
0.19616654515266418,
-0.04196222126483917,
0.27288347482681274,
0.7345036268234253,
0.6762840747833252,
0.41118505597114563,
-0.3500235080718994,
0.1480141431093216,
0.5419152975082397,
0.4140234589576721,
0.1521080881357193,
0.36698853969573975,
0.45708346366882324,
0.10989230871200562,
-0.3023330867290497,
-0.12599097192287445,
0.5606485605239868,
-0.029589548707008362,
-0.1715637445449829,
-0.3331955671310425,
0.09321920573711395,
-0.31052932143211365,
-0.1903567761182785,
-0.35222193598747253,
0.29794642329216003,
0.4311688244342804,
-0.05353732407093048,
0.415763795375824,
0.497269868850708,
0.3764340281486511,
-0.035285357385873795,
-0.007928535342216492,
-0.28876793384552,
0.021659158170223236,
-0.17337611317634583,
-0.11192537844181061,
-0.389349102973938,
0.0341566801071167,
-0.4081496596336365,
0.6338359117507935,
0.03792479634284973,
-0.1175609603524208,
-0.28329652547836304,
-0.4836943745613098,
0.33471572399139404,
0.19947415590286255,
0.028438325971364975,
-0.21826210618019104,
0.5947375297546387,
0.47484463453292847,
0.19400261342525482,
3.8738250732421875,
0.18036377429962158,
0.3003294765949249,
-0.3665161430835724,
-0.1251283437013626,
-0.14821571111679077,
1.0963878631591797,
0.07199601829051971,
0.38743680715560913,
0.11560577154159546,
-0.4509342312812805,
0.27781516313552856,
-0.27771687507629395,
0.011714395135641098,
0.16150663793087006,
0.5065926909446716,
0.7817395925521851,
0.2182224839925766,
0.08989186584949493,
0.4158000946044922,
-0.4871762990951538,
0.08425094187259674,
0.3549518585205078,
0.46884685754776,
0.6622807383537292,
0.1618068814277649,
-0.01601146161556244,
0.5430175065994263,
0.7770560383796692,
0.2878834903240204,
0.16721868515014648,
0.18916209042072296,
0.08432278782129288,
0.23771725594997406,
-0.20591303706169128,
0.26405903697013855,
0.5350027084350586,
-0.02841027081012726,
-0.30916836857795715,
0.26573389768600464,
-0.10435080528259277,
-0.029138220474123955,
-0.13394664227962494,
0.5699701309204102,
0.40980759263038635,
-0.48773014545440674,
-0.3608250021934509,
0.4160715341567993,
0.2990708351135254,
0.34545397758483887,
0.12980467081069946,
-0.15207037329673767,
-0.36400073766708374,
-0.2374715358018875,
-0.17852777242660522,
0.5448684692382812,
-0.3583410680294037,
-0.2654205858707428,
0.2956055998802185,
-0.6696503162384033,
0.1213059052824974,
0.027822911739349365,
0.11499837040901184,
0.1658305525779724,
-1.0100188255310059,
-0.11494870483875275,
0.09073340147733688,
0.15561926364898682,
0.9337215423583984,
-0.31158968806266785,
0.044564515352249146,
0.2440427541732788,
-0.0063360705971717834,
-0.4960756301879883,
-0.2642216086387634,
0.4684644937515259,
-0.1544584333896637,
0.22091549634933472,
0.49093788862228394,
0.00652126781642437,
-0.03844247758388519,
0.1653616577386856,
-0.25285929441452026,
-0.25347697734832764,
-0.09861253201961517,
0.6204719543457031,
-0.06087370961904526,
-0.2573278844356537,
0.47500133514404297,
0.1413668394088745,
0.3157252073287964,
-0.47734788060188293,
0.38137152791023254,
-0.01532294787466526,
1.0346269607543945,
-0.06511928141117096,
0.07265773415565491,
-3.8765411376953125,
0.31991514563560486,
-0.020286235958337784,
-0.07930196821689606,
0.22723159193992615,
0.07385602593421936,
0.6116390228271484,
-0.3316907584667206,
-0.1771528422832489,
-0.20565196871757507,
-0.2609870433807373,
0.13419631123542786,
0.03187144547700882,
-0.18658846616744995,
-0.059817757457494736,
0.15289345383644104,
0.32806235551834106,
0.26438337564468384,
0.21689078211784363,
-0.18147821724414825,
0.41579607129096985,
-0.010321320965886116,
0.17644281685352325,
-0.10726859420537949,
-0.42248788475990295,
-0.3070950508117676,
0.3227139413356781,
0.011225458234548569,
0.3950956463813782,
-0.13508716225624084,
-0.3404110372066498,
0.4771314859390259,
0.7882509231567383,
-0.2610943913459778,
0.09473370015621185,
1.0707042217254639,
-0.26369911432266235,
-0.22913166880607605,
0.28504276275634766,
0.23736131191253662,
-0.1099209114909172,
0.19770339131355286,
0.17843696475028992,
0.25171980261802673,
-0.16056600213050842,
-0.04894392937421799,
-0.22805623710155487,
0.20716236531734467,
-0.6802210211753845,
0.03619673475623131,
0.26569151878356934,
0.5372157096862793,
-0.40522539615631104,
0.2740584909915924,
0.04588695615530014,
0.9183535575866699,
-0.3050714433193207,
-0.25999027490615845,
0.7355937957763672,
0.357490211725235,
0.13398921489715576,
-0.3178863823413849,
0.19381889700889587,
-0.3866850733757019,
-0.30979466438293457,
0.4586688280105591,
-0.2371317446231842,
0.6104581356048584,
0.19872456789016724,
-0.40514615178108215,
0.2905871868133545,
-0.15065988898277283,
0.10859718173742294,
0.1120210736989975,
0.2794681191444397,
0.04729781299829483,
0.22793826460838318,
-0.19175490736961365,
0.2749069035053253,
-0.15283262729644775,
-0.1337692141532898,
0.11450599133968353,
-0.5070438385009766,
0.2061176896095276,
2.4753875732421875,
0.2340656816959381,
2.1353378295898438,
0.02515064924955368,
-0.038394536823034286,
0.7298564910888672,
-0.17857716977596283,
0.2885442078113556,
0.05816137045621872,
-0.07055418193340302,
-0.03689496964216232,
-0.4101424515247345,
-0.16185849905014038,
0.32237839698791504,
0.00006668921560049057,
-0.26385849714279175,
0.24183881282806396,
-1.1781326532363892,
0.11468595266342163,
0.07513640820980072,
-0.01077647227793932,
-0.3127812147140503,
-0.511075496673584,
0.2147466242313385,
-0.005991872400045395,
0.24031409621238708,
0.057487308979034424,
0.17965500056743622,
-0.33643051981925964,
-0.258534699678421,
-0.1177716925740242,
0.1273837685585022,
0.358489990234375,
-0.09599447250366211,
-0.5721121430397034,
0.3126361072063446,
-0.39482182264328003,
4.425384521484375,
-0.24169616401195526,
0.14398719370365143,
0.05814734846353531,
0.24653935432434082,
-0.5112400054931641,
0.5770211219787598,
-0.4732186794281006,
0.07827401161193848,
-0.0645444244146347,
0.19261160492897034,
0.30926769971847534,
0.19256708025932312,
-0.20127364993095398,
0.2723284363746643,
-0.1932477504014969,
0.22958478331565857,
0.1809508353471756,
-0.211205393075943,
-0.23740558326244354,
-0.02109633758664131,
0.19130395352840424,
0.5716809034347534,
-0.24892115592956543,
0.10611853748559952,
0.012722599320113659,
0.6894302368164062,
0.4728749990463257,
-0.06089869141578674,
0.24346941709518433,
0.3355637192726135,
5.18212890625,
0.028235722333192825,
-0.03028661571443081,
-0.18757809698581696,
0.10967615246772766,
0.2503281533718109,
-0.43214619159698486,
0.15039615333080292,
-0.6809844970703125,
-0.10973107814788818,
-0.06104984134435654,
0.16882538795471191,
-0.06872955709695816,
0.4511525630950928,
0.1962665319442749,
0.25083714723587036,
-0.4152442216873169,
-0.5498900413513184,
0.798224925994873,
-0.3527689576148987,
0.1572498232126236,
0.027776140719652176,
0.513056755065918,
-0.38717371225357056,
0.14656883478164673,
0.15835092961788177,
-0.39085572957992554,
0.8615386486053467,
0.03329022228717804,
-0.17070235311985016,
0.6468610763549805,
0.4853103458881378,
-0.22210773825645447,
0.014795983210206032,
-0.17521649599075317,
0.006544624455273151,
0.2693461775779724,
0.25785523653030396,
0.20576196908950806,
0.06572969257831573,
0.04280226305127144,
0.6838635206222534,
0.16460059583187103,
-0.33979320526123047,
-0.5890219211578369,
-0.3102933168411255,
-0.09866102039813995,
0.13007941842079163,
0.11061470210552216,
0.08887077122926712,
0.13144980370998383,
-0.2021660953760147,
0.524360716342926,
0.009962890297174454,
-0.008278598077595234,
0.45130014419555664,
-0.06062301993370056,
0.2697100043296814,
0.35250920057296753,
-0.3521830439567566,
0.7325541973114014,
-0.001601986587047577,
0.015102960169315338,
0.21653909981250763,
0.0915021151304245,
0.45801910758018494,
0.13411611318588257,
0.034707069396972656,
0.6028060913085938,
0.05479239672422409,
0.21225108206272125,
0.12281821668148041,
-0.1301971673965454,
0.8387327194213867,
0.1845097541809082,
-0.27235305309295654,
0.43554171919822693,
-0.11864621937274933,
0.23172280192375183,
-0.21307851374149323,
0.211349219083786,
-0.4212988615036011,
-0.6209239959716797,
0.2443922758102417,
-0.08015862107276917,
0.40395522117614746,
0.3827885389328003,
-0.17551305890083313,
0.06467323005199432,
-0.09972526133060455,
0.5096595287322998,
-0.15298037230968475,
-0.1906588077545166,
0.16070592403411865,
-0.2640540599822998,
-0.15183678269386292,
0.18217816948890686,
0.5438939332962036,
-0.050389695912599564,
0.2724604904651642,
-0.03209845721721649,
0.6772737503051758,
-0.24016284942626953,
0.1910339593887329,
0.3341691493988037,
-0.01850321516394615,
-0.17074644565582275,
0.009707826189696789,
0.4710071086883545,
0.15693718194961548,
0.6303672790527344,
0.3781031370162964,
-0.08151090890169144,
-0.3882371187210083,
-0.02588465064764023
] |
608#4 | বাংলা ভাষা | চৈতন্য মহাপ্রভুর যুগে ও বাংলার নবজাগরণের সময় বাংলা সাহিত্য সংস্কৃত ভাষা দ্বারা অত্যন্ত প্রভাবিত হয়েছিল। সংস্কৃত থেকে যে সমস্ত শব্দ বাংলা ভাষায় যোগ করা হয়, তাঁদের উচ্চারণ অন্যান্য বাংলা রীতি মেনে পরিবর্তিত হলেও সংস্কৃত বানান অপরিবর্তিত রাখা হয়। বাংলা ভাষার ব্যাপক পৃষ্ঠপোষকতা করেন বাংলার মুসলিম শাসকগোষ্ঠী। ফার্সির পাশাপাশি বাংলাও বাংলার সালতানাতের দাফতরিক ভাষা হিসেবে স্বীকৃত ছিলো এবং ব্যাপক হারে ব্যবহার হতো। এছাড়াও প্রোটো বাংলা ছিলো পাল এবং সেন সাম্রাজ্যের প্রধান ভাষা। | [
-0.0065747895278036594,
0.7530871033668518,
-0.27528372406959534,
0.2310282588005066,
0.3056162893772125,
0.4040122926235199,
0.712607741355896,
-0.335990309715271,
0.081538125872612,
0.5854036808013916,
-0.6835015416145325,
0.24345740675926208,
-0.30702292919158936,
0.39245569705963135,
-0.640924334526062,
-0.030941130593419075,
0.3204578757286072,
0.13220757246017456,
0.41358262300491333,
0.19961769878864288,
0.013692296110093594,
0.27748095989227295,
0.4369986355304718,
0.1238417997956276,
-0.11523693054914474,
0.04724903032183647,
-0.06820084899663925,
-0.21519294381141663,
0.06266506016254425,
0.41279855370521545,
0.40774601697921753,
-0.3525252938270569,
-0.4326636791229248,
0.3736152648925781,
-0.247228741645813,
0.17790931463241577,
0.14363214373588562,
0.0067767794243991375,
-0.3350086808204651,
0.11113515496253967,
0.4245789647102356,
0.236444890499115,
0.15392576158046722,
0.17531569302082062,
0.09342547506093979,
-0.4417823851108551,
0.20871788263320923,
-0.216842383146286,
0.22334398329257965,
-0.44373369216918945,
0.05280859395861626,
-0.21636642515659332,
-0.7385021448135376,
0.007162007037550211,
-0.7452758550643921,
0.014286101795732975,
-0.9516252875328064,
0.8655821681022644,
0.39869606494903564,
0.20296610891819,
-0.19050368666648865,
0.06489099562168121,
-0.19944870471954346,
-0.07485710829496384,
0.22772125899791718,
-0.08174554258584976,
0.04906195029616356,
0.5657300353050232,
0.15589657425880432,
0.25770023465156555,
-0.16468849778175354,
0.26506805419921875,
0.2898983359336853,
0.6104581356048584,
-0.34549131989479065,
-0.2212979644536972,
-0.3706965446472168,
0.30059364438056946,
0.33345285058021545,
-0.5316451191902161,
0.29669660329818726,
-0.372586190700531,
0.14816614985466003,
0.2236081063747406,
-0.07671313732862473,
0.6826578974723816,
0.15681712329387665,
0.01452682726085186,
-0.12297363579273224,
0.4994458258152008,
-0.528450608253479,
-0.08689066022634506,
-0.2982654273509979,
-0.07414279133081436,
-0.1965339183807373,
0.13254722952842712,
0.4585038423538208,
-0.3210684657096863,
-0.4157164990901947,
-0.12177786231040955,
0.04216952621936798,
-0.2733227014541626,
-0.2973821461200714,
0.32223087549209595,
0.12473173439502716,
-0.4089955985546112,
-0.01897510699927807,
0.2842860221862793,
0.21962635219097137,
0.1736379712820053,
0.24421750009059906,
-0.2763819694519043,
-0.4046117067337036,
0.48626187443733215,
-0.16631777584552765,
-0.07216857373714447,
0.39741259813308716,
0.19499649107456207,
-0.21589352190494537,
-1.1124171018600464,
0.6684579849243164,
0.7842591404914856,
-0.3756558895111084,
0.06201483681797981,
0.17658421397209167,
-0.24272258579730988,
0.33804255723953247,
-0.2549656331539154,
0.5398414134979248,
0.0237140953540802,
0.1709887534379959,
-0.333812415599823,
0.7307722568511963,
0.4913998544216156,
0.4688563346862793,
0.2936052680015564,
-0.5264768004417419,
-0.12548664212226868,
-0.6456129550933838,
-0.6315453052520752,
-0.11493183672428131,
-0.15256267786026,
0.7059659361839294,
0.7289164662361145,
-0.3472445011138916,
0.38072669506073,
0.05202564224600792,
0.2683098316192627,
-0.010644571855664253,
-0.3479398787021637,
0.2433144748210907,
0.5066448450088501,
-0.24142858386039734,
0.482138991355896,
-0.545369565486908,
0.49335381388664246,
0.342856764793396,
-0.13427966833114624,
-0.0031428185757249594,
0.35714784264564514,
0.8471815586090088,
0.45482137799263,
-0.18919387459754944,
-0.012921923771500587,
-0.05587603524327278,
0.3748146593570709,
-0.1021537110209465,
0.09827415645122528,
0.644203782081604,
0.05361511558294296,
-0.10528101027011871,
-0.022248635068535805,
0.07281944155693054,
0.0019686410669237375,
0.3416932225227356,
0.2304011732339859,
0.30803972482681274,
0.10469473153352737,
0.26617518067359924,
0.2980130612850189,
0.11250434070825577,
-0.0466492660343647,
-0.47015419602394104,
0.2991422712802887,
0.4302692711353302,
0.13940827548503876,
0.2795085906982422,
0.1343356817960739,
0.06656519323587418,
0.4965350329875946,
-0.05091394484043121,
-0.18403443694114685,
0.9139115810394287,
-0.49154990911483765,
0.15173782408237457,
0.42721128463745117,
-0.2100708931684494,
-0.18260420858860016,
-0.36208391189575195,
0.11796101927757263,
-0.23847492039203644,
0.264864981174469,
-0.436042845249176,
0.039977066218853,
0.18141785264015198,
-0.68758624792099,
0.20877476036548615,
0.30057671666145325,
-0.4702112078666687,
0.3173886835575104,
-0.05577508732676506,
0.1922009438276291,
0.31263217329978943,
0.28868842124938965,
-0.06564609706401825,
0.10793592035770416,
-0.055079445242881775,
0.48426923155784607,
0.5498095154762268,
0.042704083025455475,
0.12981992959976196,
0.475719153881073,
0.09678195416927338,
-0.1876741647720337,
0.4323788583278656,
-0.12986434996128082,
-0.15189117193222046,
0.2505684792995453,
0.14279277622699738,
0.3160550594329834,
-0.025697018951177597,
0.08572008460760117,
-0.07555434852838516,
0.006699757184833288,
0.15530823171138763,
0.04219409078359604,
0.29423317313194275,
0.12433226406574249,
0.22024157643318176,
-0.13388557732105255,
0.6167932152748108,
0.4945584833621979,
0.17675600945949554,
-0.30589058995246887,
0.4878065288066864,
-0.30134090781211853,
0.3081997334957123,
0.018192464485764503,
0.013870598748326302,
0.4028964638710022,
0.2880932688713074,
-0.2278558611869812,
-0.39279043674468994,
0.15365077555179596,
-0.4986514151096344,
0.07955964654684067,
0.10826797783374786,
-0.4695896506309509,
0.8374897837638855,
-0.4430379569530487,
0.3067830204963684,
0.0243050716817379,
0.3260539770126343,
0.4797203540802002,
-0.45712679624557495,
0.13164329528808594,
0.20011934638023376,
0.4850221574306488,
-0.11606723070144653,
0.5590987205505371,
0.49581998586654663,
-0.1830054670572281,
0.0044250753708183765,
0.9599584937095642,
-0.002642958890646696,
-0.17551067471504211,
0.36425986886024475,
0.48643091320991516,
-0.755390465259552,
-0.4694994390010834,
-0.29503265023231506,
-0.015039035119116306,
0.07327476888895035,
0.11886332929134369,
-0.06901730597019196,
0.5493165254592896,
0.4030708074569702,
-0.2623460292816162,
-0.4321017861366272,
-0.10660576075315475,
0.5774497389793396,
0.525945782661438,
0.44740059971809387,
-0.4144664406776428,
0.250457763671875,
-0.2562011778354645,
0.1471003144979477,
-0.0760422870516777,
0.6160200834274292,
-0.010133150964975357,
0.7452041506767273,
-0.0557488277554512,
0.46158841252326965,
0.6204807162284851,
0.2889541983604431,
-0.28730690479278564,
-0.2430882602930069,
0.5961492657661438,
0.2857118546962738,
0.9946550726890564,
-0.005953251384198666,
-0.5391995906829834,
0.04795626550912857,
0.38018858432769775,
0.13369885087013245,
0.9633691906929016,
-0.20741762220859528,
0.5413488745689392,
0.11758758872747421,
0.4806688129901886,
0.02944980375468731,
-0.22773458063602448,
-0.23179958760738373,
0.01150466874241829,
0.7407570481300354,
-0.14755703508853912,
0.15852181613445282,
-0.3429968059062958,
0.713694155216217,
-0.22651828825473785,
-0.016618303954601288,
0.16798359155654907,
0.16061612963676453,
-0.18220548331737518,
0.4206269383430481,
0.3600689172744751,
0.29563218355178833,
0.4569394588470459,
0.05851828679442406,
0.007288055028766394,
0.0016494781011715531,
0.1103520616889,
-0.1404627561569214,
0.2009580135345459,
-0.8345537781715393,
0.3227456212043762,
-0.10532519966363907,
-0.45707574486732483,
0.3282821774482727,
0.014718619175255299,
-0.06613337248563766,
-0.05625670403242111,
0.27494192123413086,
0.23365378379821777,
-0.05236157402396202,
-0.08663322031497955,
1.3643237352371216,
0.5104976296424866,
0.5714033842086792,
-0.3996078372001648,
0.2910330593585968,
0.6231948733329773,
0.3331059515476227,
0.20439115166664124,
0.5273311734199524,
0.635147213935852,
0.3597712516784668,
-0.08902925252914429,
-0.13434915244579315,
0.3737860321998596,
0.08105947077274323,
-0.06966108083724976,
-0.41047123074531555,
0.1818646341562271,
-0.1331479847431183,
-0.10782791674137115,
-0.4803737998008728,
0.13347594439983368,
0.4429364800453186,
-0.12652114033699036,
0.3341997563838959,
0.6230255365371704,
0.13965432345867157,
-0.0002686561201699078,
-0.15872395038604736,
-0.2447797954082489,
0.5522415041923523,
-0.11136471480131149,
0.0967976376414299,
-0.421518474817276,
0.5678918957710266,
-0.4390116035938263,
0.22259217500686646,
0.14161109924316406,
-0.3551049530506134,
0.08143605291843414,
-0.041144344955682755,
0.6449185609817505,
-0.032067056745290756,
0.07615958154201508,
0.04514424875378609,
0.9440453052520752,
0.29113394021987915,
0.11848071217536926,
3.845594644546509,
0.06725504994392395,
0.2742387056350708,
-0.29445764422416687,
0.047887999564409256,
-0.08702240139245987,
1.407214879989624,
-0.006345226429402828,
0.41960111260414124,
0.2001553177833557,
-0.08599220961332321,
-0.035160381346940994,
-0.4041728675365448,
0.43886199593544006,
0.04329192265868187,
0.3621140718460083,
0.7966408133506775,
0.32142919301986694,
-0.4181121289730072,
0.3007573187351227,
-0.5064517855644226,
-0.03204118087887764,
0.5462685227394104,
0.3240501880645752,
0.8021900057792664,
-0.10772962868213654,
0.061224278062582016,
0.6367254257202148,
1.0336061716079712,
0.4642241895198822,
0.2497601956129074,
-0.34191930294036865,
0.6224064826965332,
0.5886337161064148,
-0.2909791171550751,
0.5363995432853699,
0.10388808697462082,
0.027649087831377983,
-0.19383861124515533,
0.43794873356819153,
-0.4096376895904541,
0.23779889941215515,
0.21328268945217133,
0.6281234622001648,
0.1150519996881485,
-0.4615241289138794,
0.0005906422738917172,
0.18649597465991974,
0.011747163720428944,
0.6738715767860413,
0.14783895015716553,
-0.18838773667812347,
-0.1877782940864563,
-0.4272630512714386,
-0.04695911332964897,
0.4350663423538208,
-0.050273045897483826,
-0.1765521764755249,
0.4644935131072998,
-0.465104341506958,
-0.09217952191829681,
0.034285418689250946,
0.08625399321317673,
-0.2202078253030777,
-0.8740323781967163,
0.025420870631933212,
-0.053387656807899475,
0.4108751714229584,
0.95981365442276,
-0.45446860790252686,
-0.17362700402736664,
0.3192773163318634,
0.4361373782157898,
-0.28300246596336365,
-0.363247811794281,
0.1061689555644989,
-0.14317186176776886,
0.5357065200805664,
0.507687509059906,
-0.3025681674480438,
0.4616631269454956,
-0.5159825086593628,
-0.4296504557132721,
-0.1152053028345108,
-0.2329413741827011,
0.7338750958442688,
-0.42826443910598755,
-0.871620774269104,
0.534673810005188,
-0.15678799152374268,
0.13066188991069794,
-0.2466556578874588,
0.29267239570617676,
0.4086322486400604,
0.8431028127670288,
-0.06907667219638824,
-0.14013171195983887,
-3.775855541229248,
0.12411341071128845,
0.2887450158596039,
0.07243786007165909,
0.3088662326335907,
-0.14589805901050568,
0.7245813012123108,
-0.632853090763092,
-0.2899152338504791,
-0.001323578879237175,
-0.17063282430171967,
0.2526758909225464,
0.1490239053964615,
-0.5048391222953796,
0.17553932964801788,
0.02836204506456852,
-0.061701394617557526,
0.15589217841625214,
-0.04742215573787689,
-0.1192246675491333,
0.5083286762237549,
0.3156746029853821,
0.1241791620850563,
0.004927483852952719,
0.06843097507953644,
-0.13878342509269714,
0.3351990282535553,
0.09070791304111481,
0.3005407452583313,
-0.1288154274225235,
-0.12895651161670685,
0.39660704135894775,
0.8334534764289856,
-0.22813661396503448,
0.5013211965560913,
0.9887467622756958,
-0.004643031395971775,
-0.13445959985256195,
0.027808401733636856,
0.16003163158893585,
-0.20454396307468414,
0.29984167218208313,
-0.10659057646989822,
0.09013154357671738,
0.12686222791671753,
-0.031441930681467056,
-0.6034235954284668,
-0.08050347864627838,
-0.24888630211353302,
0.3385588824748993,
0.19792504608631134,
0.4585353434085846,
-0.4326607882976532,
0.3575127124786377,
-0.14864754676818848,
0.34784388542175293,
-0.3521915078163147,
-0.09024791419506073,
0.5581796169281006,
0.3025516867637634,
0.15735980868339539,
-0.24291114509105682,
0.370746910572052,
-0.0563022680580616,
0.10305189341306686,
0.495547354221344,
-0.2650219202041626,
0.33652836084365845,
0.07718183100223541,
-0.39924678206443787,
-0.13131844997406006,
-0.13279739022254944,
0.36242082715034485,
0.1824253648519516,
0.4466555118560791,
0.20616105198860168,
0.03735366836190224,
-0.36300185322761536,
0.3947676420211792,
-0.21837779879570007,
0.08019741624593735,
0.21525870263576508,
-0.4788769781589508,
0.18973377346992493,
2.0816166400909424,
0.384370356798172,
2.127208948135376,
0.34515464305877686,
-0.16017159819602966,
0.6500864028930664,
-0.13282935321331024,
0.19276686012744904,
-0.08483156561851501,
-0.1301788091659546,
0.43312641978263855,
-0.2043297290802002,
-0.18519362807273865,
-0.16547851264476776,
-0.005385349504649639,
-0.36787059903144836,
0.2714866101741791,
-1.1341824531555176,
-0.34008240699768066,
-0.320681631565094,
-0.03689044713973999,
0.013121089898049831,
-0.6564418077468872,
0.1302800327539444,
0.34010598063468933,
0.16786417365074158,
0.03523809835314751,
0.4587516188621521,
-0.45698171854019165,
-0.16393807530403137,
0.21294768154621124,
-0.18001025915145874,
0.2608659267425537,
-0.21331605315208435,
-0.4753401577472687,
0.3872549831867218,
-0.3721250593662262,
4.495597839355469,
-0.11300493031740189,
-0.19063597917556763,
-0.16083784401416779,
0.28372713923454285,
-0.23641160130500793,
0.37481290102005005,
-0.21655040979385376,
-0.06124499440193176,
0.32562461495399475,
0.3994868993759155,
0.47756147384643555,
0.06118673086166382,
-0.28511810302734375,
0.2824385166168213,
0.3788386881351471,
0.3723887503147125,
0.17104478180408478,
-0.0894947350025177,
-0.13532426953315735,
0.1346731185913086,
0.17212511599063873,
0.4390347898006439,
-0.21213163435459137,
-0.009055818431079388,
0.025530194863677025,
0.285093754529953,
0.583686113357544,
-0.047314636409282684,
0.20330464839935303,
0.017667831853032112,
5.189236164093018,
-0.3077082931995392,
-0.06400229781866074,
-0.2994939982891083,
0.24059751629829407,
0.24705977737903595,
-0.2764417231082916,
-0.26320964097976685,
-0.5157509446144104,
-0.020691798999905586,
-0.017519844695925713,
0.17805716395378113,
-0.24148689210414886,
0.2813979387283325,
-0.0108884172514081,
0.31282225251197815,
-0.3767193853855133,
-0.4413108229637146,
1.1785637140274048,
-0.4413953423500061,
0.10588067770004272,
-0.1268465667963028,
0.4212935268878937,
-0.3419899642467499,
-0.20973390340805054,
-0.020946018397808075,
-0.4092591404914856,
0.9686511754989624,
0.14058348536491394,
0.034351009875535965,
0.6962464451789856,
0.27164408564567566,
-0.24090249836444855,
0.20592965185642242,
-0.48334670066833496,
-0.3584963083267212,
0.1585961878299713,
0.17734022438526154,
0.5113593339920044,
0.15514183044433594,
0.24458064138889313,
0.5629327893257141,
-0.041235145181417465,
-0.12416499108076096,
-0.5861656665802002,
0.05667395889759064,
-0.12643370032310486,
-0.012669924646615982,
-0.043187543749809265,
-0.14570800960063934,
-0.04819933697581291,
-0.17068585753440857,
0.12603101134300232,
-0.012080504558980465,
-0.004062395077198744,
0.29276081919670105,
0.19246767461299896,
-0.025666387751698494,
0.7479463815689087,
-0.2991298735141754,
0.7643614411354065,
-0.14733050763607025,
0.06262793391942978,
0.15176579356193542,
0.3624168336391449,
0.4649631679058075,
-0.09735618531703949,
0.2088555246591568,
0.33944666385650635,
-0.27303022146224976,
-0.0138090830296278,
0.045400891453027725,
0.005897620227187872,
0.25903913378715515,
0.19483476877212524,
-0.1949540376663208,
0.258649617433548,
-0.1874314844608307,
0.34389087557792664,
-0.07503528892993927,
0.15245673060417175,
-0.34271082282066345,
-0.24401327967643738,
0.15335813164710999,
-0.2509698271751404,
0.03299546614289284,
0.25193488597869873,
-0.17536920309066772,
0.20826680958271027,
0.1973746418952942,
0.68076092004776,
0.09052667021751404,
-0.10297178477048874,
-0.13399431109428406,
0.13708139955997467,
0.16857974231243134,
-0.07059819996356964,
0.15262912213802338,
-0.22117336094379425,
0.6078932285308838,
-0.28935763239860535,
0.3007519543170929,
-0.042830631136894226,
0.2038871794939041,
0.23238305747509003,
-0.13835552334785461,
-0.08891566097736359,
0.24891850352287292,
0.28100350499153137,
0.22819869220256805,
0.6206655502319336,
0.25353366136550903,
0.008407900109887123,
-0.4602724015712738,
-0.013865652494132519
] |
608#5 | বাংলা ভাষা | ঊনবিংশ ও বিংশ শতাব্দীতে নদিয়া অঞ্চলে প্রচলিত পশ্চিম-মধ্য বাংলা কথ্য ভাষার ওপর ভিত্তি করে আধুনিক বাংলা সাহিত্য গড়ে ওঠে। বিভিন্ন আঞ্চলিক কথ্য বাংলা ভাষা ও আধুনিক বাংলা সাহিত্যে ব্যবহৃত ভাষার মধে অনেকখানি পার্থক্য রয়েছে। আধুনিক বাংলা শব্দভাণ্ডারে মাগধী প্রাকৃত, পালি, সংস্কৃত, ফার্সি, আরবি ভাষা এবং অস্ট্রোএশিয়াটিক ভাষাসমূহ সহ অন্যান্য ভাষা পরিবারের শব্দ স্থান পেয়েছে।
বাংলা ভাষার ইতিহাসকে সাধারণত তিন ভাগে ভাগ করা হয়: | [
0.1747795194387436,
0.32133805751800537,
-0.3356661796569824,
0.31926098465919495,
-0.39164313673973083,
0.16861580312252045,
0.353011816740036,
-0.36544960737228394,
-0.21671734750270844,
0.5015976428985596,
-0.5637161731719971,
0.20980533957481384,
-0.27628248929977417,
-0.09019429981708527,
-0.5776185393333435,
0.0898168683052063,
0.30350613594055176,
0.2843824028968811,
0.4589080810546875,
-0.11301281303167343,
-0.1697847992181778,
0.5317768454551697,
0.0936897024512291,
0.009327457286417484,
0.21745401620864868,
0.2838631272315979,
0.04552070051431656,
-0.09239164739847183,
-0.12688930332660675,
0.49549248814582825,
0.34875714778900146,
-0.4785213768482208,
-0.5440534353256226,
0.4487364888191223,
-0.35382288694381714,
0.18464720249176025,
-0.1165916696190834,
-0.2512425184249878,
-0.12864470481872559,
-0.05052529647946358,
0.315456360578537,
0.26690083742141724,
0.22249488532543182,
0.012151825241744518,
0.13450881838798523,
-0.28626179695129395,
0.25553181767463684,
-0.19571053981781006,
0.3485167622566223,
-0.15684017539024353,
-0.0852305144071579,
-0.1746818870306015,
-0.35110875964164734,
-0.09814360737800598,
-0.768706738948822,
0.07907242327928543,
-0.4160563051700592,
0.677764356136322,
-0.026956705376505852,
0.7307260036468506,
-0.06987892836332321,
-0.13803713023662567,
-0.41633686423301697,
-0.1512359082698822,
0.2610626220703125,
0.0546039380133152,
0.14722055196762085,
0.444152295589447,
0.19303067028522491,
-0.03947247937321663,
-0.2030758410692215,
0.609710156917572,
0.5599311590194702,
0.1985832154750824,
-0.07297706604003906,
-0.25425300002098083,
-0.3898727595806122,
0.27577832341194153,
-0.23111195862293243,
-0.206382155418396,
0.47504836320877075,
-0.252793550491333,
0.04344676807522774,
0.36146822571754456,
-0.2372758388519287,
0.7373517751693726,
-0.08125387132167816,
-0.12462294846773148,
-0.5228204727172852,
0.5126374959945679,
-0.31097087264060974,
-0.24038809537887573,
0.1401783525943756,
-0.5316454172134399,
-0.003787206020206213,
0.29411637783050537,
0.1712309867143631,
-0.262737512588501,
-0.34026244282722473,
-0.361838698387146,
-0.1692267656326294,
-0.34271562099456787,
-0.1399315744638443,
-0.0339459553360939,
-0.06857651472091675,
-0.26201388239860535,
0.4797256290912628,
0.23019087314605713,
0.19674956798553467,
0.5101666450500488,
0.6408083438873291,
-0.10268580913543701,
-0.3437197208404541,
0.07953742146492004,
-0.3381427824497223,
0.33472710847854614,
0.33609330654144287,
0.2530709207057953,
-0.13203290104866028,
-1.128477931022644,
0.6698468923568726,
0.23895317316055298,
-0.33701416850090027,
-0.0005589953507296741,
0.054526280611753464,
-0.2143409103155136,
0.34677284955978394,
-0.44580453634262085,
0.3985702693462372,
0.5445374846458435,
0.3082163631916046,
-0.02402685396373272,
0.7405474185943604,
0.3360787034034729,
0.3582909107208252,
0.11407257616519928,
-0.1280919462442398,
-0.24423553049564362,
-0.6147321462631226,
-0.2597697079181671,
-0.23795484006404877,
-0.24077525734901428,
0.521788477897644,
0.8242207765579224,
-0.13003018498420715,
0.757842481136322,
0.03385813534259796,
0.23429492115974426,
-0.16525839269161224,
0.23942893743515015,
0.46246230602264404,
-0.23900601267814636,
0.011257807724177837,
0.6971157193183899,
-0.9249802827835083,
0.06514780223369598,
0.3768577575683594,
0.056437842547893524,
-0.1948613077402115,
0.3107508718967438,
0.9113426804542542,
0.3633529841899872,
0.45880448818206787,
-0.5245285630226135,
-0.19597920775413513,
0.3107777535915375,
-0.14920713007450104,
0.08381962031126022,
0.4815652370452881,
0.15506501495838165,
-0.25174519419670105,
0.03159422054886818,
0.38495543599128723,
0.20405909419059753,
0.16557927429676056,
0.11599129438400269,
0.2220999300479889,
0.12518920004367828,
0.228998064994812,
0.207550510764122,
0.14403198659420013,
0.30671003460884094,
-0.41440480947494507,
0.20386993885040283,
0.41252753138542175,
0.5534127354621887,
0.34160396456718445,
-0.03349955007433891,
0.0442444309592247,
0.30483219027519226,
0.017620153725147247,
0.12080078572034836,
0.5801795721054077,
-0.8790658116340637,
0.18232576549053192,
0.1422862410545349,
-0.5641313791275024,
0.1293126791715622,
-0.3229161202907562,
0.28628024458885193,
-0.2517758011817932,
0.15394648909568787,
-0.07877077162265778,
0.20622068643569946,
0.34118759632110596,
-0.6784017086029053,
0.2510336637496948,
0.44265687465667725,
-0.20248575508594513,
0.24099022150039673,
-0.10017155110836029,
0.19208139181137085,
0.3610137104988098,
0.3864154815673828,
0.06726760417222977,
0.3534770905971527,
0.48376229405403137,
0.4309351146221161,
0.6412032246589661,
0.02668272890150547,
-0.12474534660577774,
0.49758321046829224,
0.1126893013715744,
-0.18374671041965485,
0.4817295968532562,
0.1946481466293335,
-0.20764721930027008,
-0.0015463243471458554,
0.08280804008245468,
0.09329821914434433,
-0.17974910140037537,
-0.32835501432418823,
-0.38030150532722473,
-0.27732470631599426,
0.10841745883226395,
0.0035511809401214123,
0.5472085475921631,
0.20540682971477509,
0.3228621482849121,
0.10085313022136688,
1.0133335590362549,
0.7054818272590637,
0.08242443203926086,
-0.8659389615058899,
0.7412880063056946,
-0.2872163653373718,
0.406447172164917,
0.14766477048397064,
0.00645753787830472,
0.3124054968357086,
0.26185017824172974,
-0.10155028849840164,
-0.18564669787883759,
0.5952726602554321,
-0.3219197690486908,
0.35034507513046265,
-0.09345550090074539,
-0.6979573369026184,
0.8265417218208313,
-0.31438419222831726,
0.3367460072040558,
0.07420050352811813,
0.1823596954345703,
0.6164893507957458,
-0.36483335494995117,
-0.22067300975322723,
0.19200533628463745,
0.5497725605964661,
0.03663574904203415,
0.6993547677993774,
0.4576583802700043,
-0.21165530383586884,
-0.13273583352565765,
0.8937233090400696,
-0.327804833650589,
-0.15367598831653595,
0.02050749398767948,
0.04635453596711159,
-0.35980719327926636,
0.08835193514823914,
-0.049543365836143494,
0.4000703990459442,
0.25387585163116455,
0.08881563693284988,
-0.07559771090745926,
0.6287216544151306,
0.19669115543365479,
0.11282613128423691,
-0.593963623046875,
-0.27490127086639404,
0.5502779483795166,
0.34910744428634644,
0.6121451258659363,
0.11659250408411026,
0.5173713564872742,
-0.3936004638671875,
0.13885655999183655,
0.1274747997522354,
0.32189086079597473,
0.08308088779449463,
0.7026311755180359,
-0.03219147026538849,
0.2516852915287018,
0.4921587109565735,
0.14691638946533203,
-0.3982977569103241,
-0.3013564646244049,
0.4544650912284851,
0.2531871795654297,
0.7912666201591492,
0.026387980207800865,
-0.6838676333427429,
-0.007794779725372791,
0.7200028300285339,
0.2538601756095886,
1.0746620893478394,
0.10520347952842712,
0.16589123010635376,
0.028670763596892357,
0.28109729290008545,
0.21964919567108154,
-0.3304769992828369,
-0.44274473190307617,
0.282355397939682,
0.651671290397644,
-0.04391345754265785,
0.4863870143890381,
-0.6443684697151184,
0.6563013792037964,
-0.1224956214427948,
0.07845979183912277,
-0.16838482022285461,
-0.17258204519748688,
-0.1976749747991562,
0.7427507638931274,
0.38815414905548096,
0.4006533920764923,
0.7690006494522095,
-0.015127215534448624,
0.09813842177391052,
0.21087044477462769,
0.05041610077023506,
0.11203795671463013,
0.3568629324436188,
-0.548460066318512,
0.36881110072135925,
-0.19918742775917053,
-0.4799402058124542,
0.5841032266616821,
-0.22104568779468536,
0.19658195972442627,
-0.3248175382614136,
0.2464110404253006,
0.07055747509002686,
-0.11453922837972641,
0.07189972698688507,
0.7687528133392334,
0.47936612367630005,
0.47265625,
-0.39310815930366516,
0.28964388370513916,
0.43297868967056274,
0.43367138504981995,
-0.08687474578619003,
0.18960316479206085,
0.6890387535095215,
0.3332909941673279,
-0.3823662996292114,
0.12178643047809601,
0.38627809286117554,
0.23651354014873505,
-0.4209116995334625,
-0.34765559434890747,
0.10955679416656494,
-0.37399882078170776,
-0.15987080335617065,
-0.3032689392566681,
0.09086909890174866,
0.33255913853645325,
-0.02294674701988697,
0.2488979548215866,
0.5377143621444702,
0.1402236968278885,
-0.1199289932847023,
0.030670233070850372,
-0.24186478555202484,
-0.11985994875431061,
0.15255272388458252,
-0.11951843649148941,
-0.25233861804008484,
0.10791745036840439,
-0.22001053392887115,
0.44367358088493347,
-0.0913453996181488,
-0.3335001766681671,
-0.08493974059820175,
-0.5073916912078857,
0.5859455466270447,
0.29499590396881104,
0.16704057157039642,
-0.29212522506713867,
0.7045919895172119,
0.8428912162780762,
0.043671708554029465,
3.9339020252227783,
0.340728759765625,
0.31581932306289673,
-0.3498488664627075,
0.08739165216684341,
-0.22426404058933258,
0.9529451131820679,
-0.04403730854392052,
0.1728219985961914,
0.1280391663312912,
-0.23281966149806976,
0.051919467747211456,
-0.32840099930763245,
0.09293624013662338,
0.05886821821331978,
0.43266698718070984,
0.5315923690795898,
0.17494267225265503,
-0.24901379644870758,
0.47236621379852295,
-0.406661719083786,
-0.2563217282295227,
0.38135087490081787,
0.2468869388103485,
0.28837525844573975,
0.5625026822090149,
0.126483753323555,
0.73065185546875,
0.8309668898582458,
0.4597269594669342,
0.23407843708992004,
0.3165212869644165,
0.12637296319007874,
0.25626733899116516,
-0.24050696194171906,
0.1785244196653366,
0.37505829334259033,
-0.11324029415845871,
0.1063820868730545,
0.25990965962409973,
-0.12584814429283142,
0.3419947028160095,
0.08156267553567886,
0.2835385501384735,
0.12053496390581131,
-0.2118658721446991,
-0.19044145941734314,
0.4292987883090973,
0.4065379202365875,
0.6757551431655884,
-0.06061704456806183,
-0.009850098751485348,
-0.2525425851345062,
-0.2668553292751312,
-0.09073524177074432,
0.45669931173324585,
-0.24075470864772797,
-0.03794315457344055,
0.31966790556907654,
-0.5874021053314209,
-0.0007093580206856132,
-0.029353125020861626,
0.1388961225748062,
-0.056316476315259933,
-0.9427704215049744,
0.32889336347579956,
-0.16027617454528809,
0.08962137997150421,
0.9485719799995422,
0.11837537586688995,
0.08923549950122833,
0.3521910607814789,
0.24766747653484344,
-0.6962826251983643,
-0.1849561333656311,
0.286040335893631,
-0.098785899579525,
0.5255190134048462,
0.2565199136734009,
-0.17191535234451294,
0.3160286247730255,
0.003885726211592555,
-0.18302318453788757,
-0.005038980860263109,
-0.08956196159124374,
0.524262011051178,
-0.201324000954628,
-0.7142976522445679,
0.5807575583457947,
0.22764667868614197,
0.24070173501968384,
-0.1780378818511963,
0.29603010416030884,
-0.0750623345375061,
0.8592432737350464,
-0.07595425099134445,
-0.27324143052101135,
-3.8132195472717285,
0.29553356766700745,
0.2329927384853363,
0.038090746849775314,
0.18406516313552856,
-0.1067124754190445,
0.6094943881034851,
-0.07265856862068176,
-0.12705159187316895,
0.10128593444824219,
-0.5063053369522095,
0.09716112911701202,
-0.14722804725170135,
-0.4404051899909973,
-0.040812090039253235,
-0.014146633446216583,
-0.03360353410243988,
0.32507163286209106,
0.14798569679260254,
0.042187802493572235,
0.4593225121498108,
0.22377224266529083,
0.003980414941906929,
-0.0345061719417572,
-0.1365053504705429,
-0.17028886079788208,
0.3853621780872345,
0.05199838802218437,
0.48320356011390686,
0.024458488449454308,
0.13155950605869293,
0.16682489216327667,
0.6803085803985596,
-0.1384546160697937,
0.17532962560653687,
1.0594300031661987,
0.09067665785551071,
-0.17465344071388245,
0.014444936998188496,
0.34847700595855713,
0.07682393491268158,
0.4267525374889374,
-0.003763014916330576,
0.36467501521110535,
-0.2227291762828827,
0.041670892387628555,
-0.3453523814678192,
0.21789836883544922,
-0.3441378176212311,
-0.1611616164445877,
0.412214457988739,
0.5983822345733643,
-0.4457849860191345,
0.4107561707496643,
0.1671852022409439,
0.5868760943412781,
-0.322952538728714,
0.28721967339515686,
0.579559862613678,
0.36597737669944763,
0.072925865650177,
-0.34036338329315186,
0.19966483116149902,
-0.3658081889152527,
-0.5251722931861877,
0.395806223154068,
0.34745046496391296,
0.7346031069755554,
0.6847765445709229,
-0.41735851764678955,
-0.10993649810552597,
-0.08092650771141052,
0.16601040959358215,
0.7030470967292786,
-0.01622561365365982,
0.2593243420124054,
-0.01717468351125717,
0.16044911742210388,
0.17669369280338287,
-0.32067397236824036,
-0.04562695324420929,
0.14325794577598572,
-0.5089486241340637,
0.08048424124717712,
1.9443273544311523,
0.10333830863237381,
2.092653512954712,
0.17938141524791718,
-0.15169663727283478,
0.6487523317337036,
-0.3418513834476471,
0.09985309839248657,
0.015466874465346336,
-0.08977856487035751,
-0.0404355488717556,
-0.0721912533044815,
-0.08556684851646423,
0.3332391679286957,
-0.2895091772079468,
-0.34046506881713867,
0.3149031400680542,
-1.0490802526474,
-0.13098321855068207,
0.24376280605793,
-0.20482756197452545,
-0.17420753836631775,
-0.8005006909370422,
0.04288649931550026,
0.09436391294002533,
0.0037420340813696384,
0.02031521126627922,
0.11715666204690933,
0.06601089239120483,
-0.07607907801866531,
-0.11976051330566406,
-0.10196644812822342,
0.2578250765800476,
-0.09509796649217606,
-0.5584240555763245,
0.18979640305042267,
-0.09230826050043106,
4.486259460449219,
-0.15476039052009583,
0.23809680342674255,
0.11095753312110901,
0.2447780817747116,
-0.15170183777809143,
0.3177492916584015,
-0.32388344407081604,
-0.060708872973918915,
0.22570013999938965,
0.42692136764526367,
-0.05584656447172165,
-0.15660470724105835,
-0.3791161775588989,
0.5854321122169495,
-0.17652958631515503,
0.23248672485351562,
0.05357072129845619,
-0.39965981245040894,
0.025205276906490326,
-0.02461557276546955,
-0.009349806234240532,
0.11718615889549255,
-0.17848339676856995,
0.016901617869734764,
-0.2669753432273865,
0.7075387835502625,
0.7063100934028625,
-0.13730783760547638,
0.3692117929458618,
0.2852656841278076,
5.2613420486450195,
-0.22340552508831024,
0.05329500138759613,
-0.5098063349723816,
-0.04261180758476257,
0.13947433233261108,
-0.30236268043518066,
0.2231735736131668,
-1.0168863534927368,
-0.10294065624475479,
-0.17633207142353058,
0.20526671409606934,
-0.4093862473964691,
0.123550646007061,
0.12192244082689285,
0.4084828794002533,
-0.19021479785442352,
-0.4629184603691101,
0.8284676671028137,
-0.19897982478141785,
-0.06993081420660019,
-0.08943831920623779,
0.4976528286933899,
-0.3740997910499573,
-0.18488124012947083,
0.28250551223754883,
-0.6016952991485596,
0.7989898324012756,
0.18877504765987396,
0.17684772610664368,
0.5957223773002625,
0.34585222601890564,
-0.1394180804491043,
0.1220792606472969,
-0.5267158150672913,
0.04637589305639267,
0.010560905560851097,
0.4069709777832031,
0.23049452900886536,
0.06356513500213623,
0.09892109036445618,
0.5894079208374023,
-0.03254386782646179,
-0.27424073219299316,
-0.4890189468860626,
-0.09469889849424362,
-0.24538184702396393,
0.2109803855419159,
-0.14708155393600464,
-0.004862977657467127,
-0.017603404819965363,
0.050507329404354095,
0.39587095379829407,
0.12886479496955872,
-0.2021864801645279,
0.3592764735221863,
0.09830853343009949,
-0.11313930153846741,
0.14249014854431152,
-0.5052629709243774,
0.7600295543670654,
-0.008509811945259571,
-0.066590815782547,
0.20551952719688416,
-0.06955011188983917,
0.35396990180015564,
0.342960923910141,
0.07133948802947998,
0.8566680550575256,
-0.2423892766237259,
0.2937600612640381,
0.25795385241508484,
-0.36126843094825745,
0.7461357712745667,
0.2152000218629837,
-0.15508759021759033,
0.5398489832878113,
0.07549381256103516,
0.42796432971954346,
0.3086535930633545,
0.17506586015224457,
-0.49947744607925415,
-0.3170361816883087,
0.24483376741409302,
-0.11498351395130157,
-0.1842944473028183,
0.23476453125476837,
-0.12021079659461975,
0.37824979424476624,
0.2335585504770279,
0.3893207609653473,
-0.30883321166038513,
-0.13607807457447052,
-0.2904815077781677,
-0.2558150589466095,
-0.02090364135801792,
0.07340585440397263,
0.04292845353484154,
-0.019633673131465912,
0.3488946259021759,
-0.12075343728065491,
0.5792171955108643,
0.043000027537345886,
0.21742519736289978,
0.2087109237909317,
-0.12913183867931366,
0.0412566214799881,
-0.02155308984220028,
0.25572553277015686,
0.4606301784515381,
0.9029605388641357,
0.12240364402532578,
0.320295512676239,
-0.4607742130756378,
-0.20401398837566376
] |
608#6 | বাংলা ভাষা | অষ্টাদশ শতাব্দীর পূর্বে, বাংলা ব্যাকরণ রচনার কোন উদ্যোগ নেওয়া হয়নি। ১৭৩৪ থেকে ১৭৪২ খ্রিস্টাব্দের মধ্যে ভাওয়াল জমিদারীতে কর্মরত অবস্থায় পর্তুগিজ খ্রিস্টান পুরোহিত ও ধর্মপ্রচারক ম্যানুয়েল দ্য আসুম্পসাও সর্বপ্রথম "ভোকাবোলারিও এম ইডিওমা বেঙ্গালা, এ পোর্তুগুয়েজ ডিভিডিডো এম দুয়াস পার্তেস" "()" নামক বাংলা ভাষার অভিধান ও ব্যাকরণ রচনা করেন। ন্যাথানিয়েল ব্র্যাসি হ্যালহেড নামক এক ইংরেজ ব্যাকরণবিদ আ গ্রামার অব দ্য বেঙ্গল ল্যাঙ্গুয়েজ ("") নামক গ্রন্থে একটি আধুনিক বাংলা ব্যাকরণ রচনা করেন, যেখানে ছাপাখানার বাংলা হরফ প্রথম ব্যবহৃত হয়। বাঙালি সমাজসংস্কারক রাজা রামমোহন রায় ১৮৩২ খ্রিস্টাব্দে "গ্র্যামার অফ্ দ্য বেঙ্গলি ল্যাঙ্গুয়েজ্" "()" নামক একটি ব্যাকরণ গ্রন্থ রচনা করেন। | [
-0.08075171709060669,
0.33169025182724,
-0.23500658571720123,
0.056835878640413284,
-0.03470274806022644,
0.28883710503578186,
0.2988065481185913,
-0.32265329360961914,
0.11437743157148361,
0.5088452100753784,
-0.46365422010421753,
-0.12928861379623413,
-0.2952893376350403,
-0.1249837726354599,
-0.20450915396213531,
0.22274066507816315,
0.499094694852829,
-0.2852363884449005,
0.3961469233036041,
-0.018981436267495155,
0.17045225203037262,
0.27264246344566345,
-0.031192341819405556,
-0.04019690304994583,
-0.3116917312145233,
0.12871518731117249,
0.07895335555076599,
0.2119182050228119,
-0.05449296906590462,
0.39387965202331543,
0.5364431738853455,
-0.4966117739677429,
-0.5519919991493225,
0.4703565835952759,
-0.2705070972442627,
0.1937406361103058,
-0.26634231209754944,
0.12204740941524506,
-0.3201756477355957,
0.06635457277297974,
0.5407119989395142,
0.28679054975509644,
0.77512526512146,
0.18440882861614227,
0.706238329410553,
-0.168072909116745,
0.5191053748130798,
-0.09127204865217209,
0.49059998989105225,
-0.29814353585243225,
-0.00887531042098999,
-0.4617595374584198,
-0.16830302774906158,
0.10902876406908035,
-1.1771897077560425,
0.07138462364673615,
-0.19874395430088043,
0.6296679973602295,
0.17411541938781738,
0.6019424200057983,
-0.002057317877188325,
0.31315430998802185,
-0.3334429860115051,
-0.05660095810890198,
0.4469136595726013,
0.2779404819011688,
0.08171642571687698,
0.3045942783355713,
-0.2155350148677826,
-0.17370890080928802,
-0.24678991734981537,
0.39744529128074646,
0.6930557489395142,
0.4956227242946625,
-0.41378915309906006,
-0.25497758388519287,
-0.26423096656799316,
0.19896844029426575,
-0.19195501506328583,
-0.1961612105369568,
0.37704479694366455,
-0.32545962929725647,
0.19816425442695618,
0.15266555547714233,
-0.2961064875125885,
0.6567983031272888,
0.2908231317996979,
-0.24207253754138947,
-0.0023966007865965366,
0.4645642936229706,
-0.22136785089969635,
-0.2264862358570099,
0.2444859892129898,
-0.44671812653541565,
-0.17029139399528503,
0.4379584491252899,
0.3240809142589569,
-0.5033400654792786,
-0.2621467411518097,
-0.4741274416446686,
-0.2829189598560333,
-0.2798120677471161,
-0.5347340703010559,
0.19259731471538544,
0.185422882437706,
-0.2733440399169922,
-0.33956047892570496,
-0.1593569964170456,
0.19924861192703247,
0.62046217918396,
0.6838028430938721,
-0.13161244988441467,
-0.29621610045433044,
-0.13783878087997437,
0.11751918494701385,
0.03453604504466057,
0.46437132358551025,
0.12511970102787018,
-0.15836524963378906,
-0.7184280157089233,
0.7073157429695129,
0.37583625316619873,
-0.41668209433555603,
0.2661370635032654,
0.27043116092681885,
-0.47351938486099243,
0.4131642282009125,
-0.2038659006357193,
0.44071418046951294,
0.08125721663236618,
0.09844887256622314,
0.14436714351177216,
0.5671942830085754,
0.47613927721977234,
0.726403534412384,
0.3423723876476288,
-0.201015442609787,
-0.32044005393981934,
-0.7023435831069946,
-0.30997344851493835,
-0.3563690483570099,
-0.45575425028800964,
0.4631313979625702,
0.6951743364334106,
-0.6052093505859375,
0.7088162899017334,
-0.20015300810337067,
0.4170743227005005,
0.12944340705871582,
0.10958179831504822,
0.1646808385848999,
0.12310559302568436,
-0.29101651906967163,
0.5528284907341003,
-0.4168360233306885,
0.3604239821434021,
0.09437739104032516,
0.0027673770673573017,
-0.35942503809928894,
0.12340213358402252,
0.8160845041275024,
0.38373085856437683,
0.27229368686676025,
-0.3096078634262085,
-0.2582436800003052,
0.575735330581665,
-0.3627093434333801,
0.15908755362033844,
0.5058369040489197,
-0.07634610682725906,
-0.07861265540122986,
0.1755008101463318,
0.23075821995735168,
0.20076076686382294,
0.14303253591060638,
0.25996869802474976,
-0.1252770572900772,
-0.03396246209740639,
0.21940156817436218,
0.1976606696844101,
0.05821654573082924,
-0.07814131677150726,
-0.3909702003002167,
-0.03527914360165596,
0.5611312389373779,
0.31395864486694336,
0.3677069842815399,
-0.1119757816195488,
-0.06723066419363022,
0.41776230931282043,
0.3245106637477875,
-0.1383822113275528,
0.90123450756073,
-0.5545176863670349,
-0.03983212634921074,
0.7046623826026917,
0.018140001222491264,
0.3999179005622864,
-0.20153295993804932,
0.593043327331543,
-0.2044266164302826,
0.19748985767364502,
-0.5086373686790466,
0.2646360695362091,
-0.09483793377876282,
-0.5556353330612183,
0.11291094124317169,
0.6063374280929565,
-0.4242195188999176,
-0.07925502210855484,
-0.24672235548496246,
0.13470245897769928,
0.5265719294548035,
0.5920423269271851,
0.10906419903039932,
0.004916420206427574,
-0.04294082149863243,
0.03169458359479904,
0.5583741068840027,
0.10783997178077698,
-0.12062067538499832,
0.6211313605308533,
-0.24709627032279968,
-0.034925226122140884,
0.05715012922883034,
0.0008897498482838273,
-0.1720358282327652,
0.0775684267282486,
0.2006981074810028,
0.5018434524536133,
0.31303611397743225,
-0.059928640723228455,
-0.18375594913959503,
-0.10158729553222656,
0.023967577144503593,
0.20036490261554718,
0.39581823348999023,
0.18226836621761322,
0.08662702143192291,
0.10437507927417755,
0.8656440377235413,
0.4747297763824463,
-0.2811841070652008,
-0.44896742701530457,
0.47047656774520874,
-0.5495398044586182,
0.5650351643562317,
0.4637135863304138,
-0.007258682046085596,
0.4356454014778137,
0.258962482213974,
0.21309396624565125,
-0.06036882847547531,
0.33616992831230164,
-0.0017137123504653573,
-0.20384271442890167,
0.32998529076576233,
-0.4886169135570526,
0.3643626570701599,
-0.2579551637172699,
0.6630297899246216,
0.6710954308509827,
0.22164466977119446,
0.6428393125534058,
-0.9340437650680542,
-0.20301243662834167,
0.08563358336687088,
0.5416937470436096,
0.025124045088887215,
0.7742268443107605,
0.4899205267429352,
0.04297202453017235,
-0.004103007260710001,
0.8438369035720825,
-0.20120272040367126,
0.07836568355560303,
-0.0013360411394387484,
0.3114604949951172,
-0.6127845644950867,
0.06892573833465576,
-0.20461276173591614,
0.4426232874393463,
0.19061000645160675,
-0.2193516492843628,
0.446798712015152,
0.7246494889259338,
-0.28287380933761597,
-0.34677886962890625,
-0.5079911351203918,
-0.2954254746437073,
0.4982408285140991,
0.4927373230457306,
0.2989889979362488,
-0.404668390750885,
-0.1520342379808426,
-0.36379507184028625,
0.30916136503219604,
-0.2643389105796814,
0.27232101559638977,
-0.08041936159133911,
0.5098337531089783,
-0.3696080148220062,
0.09314582496881485,
0.5853136777877808,
0.09721513837575912,
-0.38956061005592346,
-0.40890535712242126,
0.499862939119339,
0.2638527750968933,
0.4420074224472046,
0.16282550990581512,
-0.9379995465278625,
0.0318172387778759,
0.8034316301345825,
0.3051079213619232,
1.254709005355835,
0.11376087367534637,
0.009832317940890789,
-0.3539299964904785,
-0.07244735211133957,
-0.18379908800125122,
-0.45305898785591125,
-0.2684279680252075,
0.15450674295425415,
0.7399322986602783,
-0.21630604565143585,
0.07911740243434906,
-0.3801398277282715,
0.8458448648452759,
-0.15587079524993896,
0.183760404586792,
0.2608723044395447,
-0.06691683828830719,
0.07200032472610474,
0.3730362355709076,
0.5314734578132629,
0.3709641396999359,
1.0746099948883057,
-0.41351667046546936,
0.3677317798137665,
0.12748920917510986,
-0.25962570309638977,
-0.16632409393787384,
0.22775249183177948,
-0.9285208582878113,
0.25733792781829834,
0.024395247921347618,
-0.3476525843143463,
0.8547104597091675,
0.11476117372512817,
0.2560012638568878,
-0.1714489758014679,
0.32791587710380554,
0.20848652720451355,
0.4773011803627014,
0.878926694393158,
0.8476592302322388,
0.5607712864875793,
0.5218120217323303,
-0.3411760628223419,
0.27695736289024353,
0.6026802062988281,
0.5440953969955444,
0.1918177455663681,
0.4350009262561798,
0.8644291758537292,
0.17634306848049164,
0.06742843240499496,
-0.19413654506206512,
0.11000791937112808,
0.06677208840847015,
-0.40338295698165894,
-0.34188249707221985,
-0.2736915349960327,
-0.5215088129043579,
0.10631176829338074,
-0.4349094331264496,
0.03326210007071495,
0.3737441897392273,
0.22135961055755615,
0.3323878347873688,
0.5677523612976074,
0.38195371627807617,
-0.055147308856248856,
-0.06276234239339828,
-0.272402822971344,
-0.11411096900701523,
0.2187655121088028,
-0.10084640234708786,
-0.44886115193367004,
0.2614153027534485,
-0.6636807918548584,
0.06400986760854721,
-0.28548499941825867,
0.06983139365911484,
-0.14741814136505127,
-0.3597368896007538,
0.4028981029987335,
0.3206557035446167,
-0.054398611187934875,
-0.09553989768028259,
1.1749475002288818,
0.9443587064743042,
0.07155844569206238,
3.8421692848205566,
0.1366424411535263,
0.26646971702575684,
-0.2386178821325302,
-0.0673195943236351,
-0.23996354639530182,
0.5499866008758545,
0.4102618992328644,
0.08538834005594254,
0.1515093594789505,
-0.38147246837615967,
0.3290681540966034,
-0.4636881947517395,
-0.14353029429912567,
0.005677724257111549,
0.41005414724349976,
0.47399088740348816,
0.22661888599395752,
-0.09240744262933731,
0.7140099406242371,
-0.2819514274597168,
0.04279821738600731,
0.3884316086769104,
0.5037535429000854,
0.7912665009498596,
-0.23902258276939392,
0.08808563649654388,
0.2526882290840149,
0.6988899111747742,
0.4430168867111206,
0.29971611499786377,
0.07841768115758896,
0.35768476128578186,
0.426315039396286,
-0.3416500985622406,
0.7747644782066345,
-0.014540266245603561,
0.00080814806278795,
-0.19187361001968384,
0.31224021315574646,
0.0456446148455143,
0.2987922430038452,
-0.03444528207182884,
0.4831109642982483,
0.46144378185272217,
-0.26942887902259827,
0.022600941359996796,
0.5514366030693054,
0.24635528028011322,
0.061654236167669296,
0.42728739976882935,
0.035762932151556015,
-0.31975826621055603,
-0.5722634196281433,
0.013447331264615059,
0.63922119140625,
-0.1973937451839447,
0.15438590943813324,
0.1497093141078949,
-0.5600865483283997,
-0.0785001665353775,
-0.20367592573165894,
-0.27696099877357483,
-0.009161182679235935,
-0.5986431837081909,
0.13828730583190918,
-0.05730222910642624,
0.3025534152984619,
0.9507458209991455,
-0.27927157282829285,
0.13599315285682678,
0.2849242091178894,
0.19167259335517883,
-0.27080467343330383,
-0.25667256116867065,
-0.22247333824634552,
-0.25854024291038513,
0.6624557971954346,
0.4660016596317291,
-0.19569098949432373,
0.25149595737457275,
-0.21565720438957214,
0.15822996199131012,
-0.3007107675075531,
0.034809451550245285,
0.6935838460922241,
-0.14103087782859802,
-0.6978589296340942,
0.4466187357902527,
0.15374396741390228,
0.3201198875904083,
-0.012339248321950436,
0.4301036596298218,
0.16509616374969482,
1.1171388626098633,
0.042768437415361404,
-0.07254165410995483,
-3.77413272857666,
0.23860818147659302,
0.20265261828899384,
-0.18066629767417908,
0.21299760043621063,
0.04695342481136322,
0.7181627750396729,
0.06876172125339508,
-0.2209096997976303,
0.23280511796474457,
-0.13938166201114655,
0.3032374978065491,
0.11216860264539719,
-0.013912815600633621,
-0.04174437001347542,
0.0004859778855461627,
-0.3081611096858978,
0.22729729115962982,
0.23470857739448547,
0.044346533715724945,
-0.16019271314144135,
-0.3182068467140198,
0.23691710829734802,
-0.16499625146389008,
-0.17190299928188324,
-0.2738232910633087,
0.3391692638397217,
-0.3128218352794647,
-0.16464360058307648,
0.027635380625724792,
-0.43429043889045715,
0.1688702404499054,
0.6712687611579895,
-0.279380202293396,
0.4262937307357788,
0.7654510140419006,
-0.16948218643665314,
-0.2529836893081665,
0.13640478253364563,
0.24879319965839386,
-0.05299156531691551,
0.10858535021543503,
0.3127506375312805,
0.09905897825956345,
0.15122775733470917,
0.19333237409591675,
-0.19449687004089355,
0.228229820728302,
-0.353976845741272,
0.07010574638843536,
0.07301254570484161,
0.39443808794021606,
-0.4177303910255432,
0.1697443127632141,
0.39367151260375977,
0.32422935962677,
-0.11788953840732574,
0.3216022253036499,
0.7866852283477783,
0.5925933122634888,
-0.04788290336728096,
-0.25892335176467896,
0.352871298789978,
-0.2558102607727051,
-0.5537869930267334,
0.490913063287735,
-0.0013087968109175563,
0.4502742886543274,
0.4800461530685425,
-0.5075643658638,
0.3066025376319885,
-0.13094297051429749,
0.1830843836069107,
0.44509249925613403,
0.1665094941854477,
0.5706530809402466,
0.15067452192306519,
0.023415174335241318,
0.43258917331695557,
-0.1506069302558899,
0.10278340429067612,
0.24855950474739075,
-0.4177553355693817,
0.3007286489009857,
2.6348814964294434,
0.3839229941368103,
2.020524263381958,
0.17398540675640106,
0.1579761952161789,
0.41544902324676514,
-0.4033951759338379,
0.0724487230181694,
-0.04979795590043068,
-0.3175677955150604,
0.2651350498199463,
0.2192753106355667,
-0.3213994801044464,
0.25699448585510254,
-0.06292380392551422,
-0.18258139491081238,
0.23636190593242645,
-1.2754422426223755,
0.028135986998677254,
0.06510046869516373,
-0.1429397165775299,
0.13043320178985596,
-0.6641618013381958,
0.010807312093675137,
0.23638978600502014,
-0.1429692655801773,
-0.1487307846546173,
0.4442611336708069,
0.08672650903463364,
-0.45966556668281555,
-0.1497148871421814,
-0.052550025284290314,
0.2846015691757202,
-0.18602073192596436,
-0.5235778093338013,
0.29986393451690674,
-0.21252690255641937,
4.331236839294434,
-0.44299885630607605,
-0.15200863778591156,
0.20421144366264343,
0.17282336950302124,
-0.3184364438056946,
0.7623934745788574,
-0.43553200364112854,
-0.014728874899446964,
-0.2674916088581085,
0.02587594836950302,
-0.07140761613845825,
-0.023276062682271004,
-0.1897784322500229,
0.12917453050613403,
-0.22631415724754333,
0.41931289434432983,
0.2270319163799286,
0.12839357554912567,
0.017995305359363556,
0.07111333310604095,
-0.29888078570365906,
0.658538818359375,
-0.26218584179878235,
0.40431204438209534,
-0.05507586896419525,
0.23223908245563507,
0.6765425801277161,
-0.14370378851890564,
0.3829041123390198,
0.037589021027088165,
5.113595962524414,
-0.32084017992019653,
0.06375481188297272,
-0.2026098221540451,
0.2043650895357132,
0.02998627908527851,
-0.1964031308889389,
-0.009213083423674107,
-0.6428173780441284,
-0.10846257954835892,
-0.015864571556448936,
0.09854227304458618,
-0.24337241053581238,
0.048182856291532516,
-0.025040162727236748,
0.5245693922042847,
-0.3639323115348816,
-0.3419210910797119,
0.8004605770111084,
-0.5542976260185242,
-0.08071587234735489,
-0.42918312549591064,
0.38056451082229614,
-0.47982683777809143,
0.004734362475574017,
0.21300677955150604,
-0.33707183599472046,
0.6664259433746338,
-0.05561591684818268,
-0.35416778922080994,
0.8349599242210388,
0.6633834838867188,
0.11210288107395172,
0.30971115827560425,
-0.4666859209537506,
-0.11373299360275269,
0.2685714662075043,
0.23541638255119324,
0.0841577798128128,
0.00747690349817276,
0.06925947964191437,
0.30788692831993103,
0.12798379361629486,
-0.36579522490501404,
-0.5663245320320129,
-0.031775135546922684,
-0.11511913686990738,
0.44421452283859253,
-0.009267160668969154,
-0.24967190623283386,
0.010324305854737759,
-0.22904986143112183,
0.3083963692188263,
0.11658842861652374,
-0.04621119797229767,
0.12827664613723755,
-0.013814770616590977,
0.25103759765625,
0.04032677412033081,
-0.19983117282390594,
0.8532761335372925,
-0.015889570116996765,
-0.11277494579553604,
0.4960726797580719,
-0.14833423495292664,
0.17253915965557098,
-0.12037021666765213,
-0.011867939494550228,
0.8597091436386108,
-0.31363725662231445,
0.4860116243362427,
0.35477232933044434,
0.05887347459793091,
0.38790079951286316,
0.384265273809433,
-0.3202519714832306,
0.48561692237854004,
-0.32693833112716675,
0.022139791399240494,
0.07277115434408188,
-0.08183234184980392,
-0.03438494727015495,
-0.3221881687641144,
-0.2518922686576843,
-0.08304387331008911,
0.04711383953690529,
0.2613585889339447,
-0.16625867784023285,
-0.045297905802726746,
0.14902999997138977,
0.44305622577667236,
-0.25662678480148315,
-0.6346801519393921,
0.019503217190504074,
0.12463695555925369,
0.21814636886119843,
-0.024536699056625366,
0.12691190838813782,
0.020468978211283684,
0.2985796332359314,
-0.22410346567630768,
0.2102629542350769,
0.31464684009552,
0.1844705492258072,
0.17542017996311188,
-0.2610853612422943,
0.2198050618171692,
0.311055064201355,
0.3459396958351135,
0.4055406153202057,
0.6288925409317017,
0.7313271164894104,
-0.09647691249847412,
-0.3411191403865814,
0.07602037489414215
] |
608#7 | বাংলা ভাষা | ১৯৫১–৫২ সালে পূর্ব পাকিস্তানে বাঙালি জনগণের প্রবল ভাষা সচেতনতার ফলস্বরূপ বাংলা ভাষা আন্দোলন নামক একটি ভাষা আন্দোলন গড়ে ওঠে। এই আন্দোলনে পাকিস্তান সরকারের নিকট বাংলা ভাষার সরকারি স্বীকৃতি দাবি করা হয়। ১৯৫২ খ্রিস্টাব্দে ২১শে ফেব্রুয়ারি ঢাকা বিশ্ববিদ্যালয় চত্বরে বহু ছাত্র ও রাজনৈতিক কর্মী নিহত হন। বাংলাদেশে প্রতি বছর ২১শে ফেব্রুয়ারি ভাষা আন্দোলন দিবস পালিত হয়। ১৯৯৯ খ্রিস্টাব্দের ১৭ই নভেম্বর ইউনেস্কো এই দিনটিকে আন্তর্জাতিক মাতৃভাষা দিবসের মর্যাদা প্রদান করে। | [
0.22995318472385406,
0.2862286865711212,
-0.35851335525512695,
0.22106951475143433,
0.19583837687969208,
-0.20618093013763428,
0.3680095374584198,
-0.3215453028678894,
0.20623019337654114,
0.6108948588371277,
-0.2426036298274994,
0.046381305903196335,
-0.15801234543323517,
-0.20479801297187805,
-0.5288100838661194,
-0.05304570123553276,
0.3147517144680023,
-0.04665175452828407,
-0.06426888704299927,
-0.36797380447387695,
-0.13599459826946259,
0.5325015187263489,
0.013767027296125889,
0.5639527440071106,
-0.1276528686285019,
0.16078589856624603,
-0.10431518405675888,
0.03589841350913048,
-0.2245568484067917,
0.3032582700252533,
0.6729010343551636,
-0.28040871024131775,
-0.30946049094200134,
0.48452648520469666,
-0.395263135433197,
0.28640252351760864,
0.0667296051979065,
0.05871343985199928,
-0.39983415603637695,
-0.026142507791519165,
-0.03401976078748703,
-0.055247168987989426,
0.35654690861701965,
0.1806459128856659,
0.5423516631126404,
-0.11969559639692307,
0.5521970391273499,
0.041414838284254074,
0.5269724726676941,
0.01171532180160284,
0.2868601381778717,
-0.18467159569263458,
-0.5663600564002991,
0.27577123045921326,
-0.9399374723434448,
0.23242463171482086,
-0.4823484718799591,
0.7902315258979797,
0.4728495180606842,
0.2883036136627197,
0.09169144183397293,
-0.20632608234882355,
-0.7815183401107788,
0.13150271773338318,
0.4426673650741577,
0.26382362842559814,
0.31374943256378174,
0.26838070154190063,
0.7865276336669922,
0.01940000429749489,
-0.4437596797943115,
0.027952108532190323,
0.41762253642082214,
0.5238076448440552,
-0.3079772889614105,
-0.2256903201341629,
-0.0685700923204422,
-0.08084707707166672,
0.2659340798854828,
-0.4122674763202667,
0.034064970910549164,
-0.47873446345329285,
0.19920030236244202,
0.20180290937423706,
0.03915509954094887,
0.5313819646835327,
0.08453013747930527,
-0.2153923064470291,
0.021350834518671036,
0.4751438498497009,
-0.3096943199634552,
0.020181113854050636,
0.01660771481692791,
-0.3337072432041168,
0.0840521827340126,
-0.291909784078598,
0.520759105682373,
-0.2692519724369049,
-0.18203546106815338,
-0.5326941013336182,
-0.11469502747058868,
-0.34347835183143616,
-0.0070671564899384975,
0.3644788861274719,
0.20951418578624725,
-0.45449087023735046,
-0.013911416754126549,
0.19504520297050476,
-0.1796954870223999,
0.09938044846057892,
0.31863319873809814,
0.06636186689138412,
-0.17854543030261993,
0.05502806603908539,
0.023152900859713554,
0.08257849514484406,
0.312732458114624,
0.2921326160430908,
0.03925595059990883,
-1.263205647468567,
0.23954175412654877,
0.1870349645614624,
-0.15202675759792328,
0.12570475041866302,
-0.18372853100299835,
-0.21243274211883545,
0.5051825046539307,
-0.12720346450805664,
0.5153643488883972,
-0.04999682307243347,
0.15677402913570404,
0.16267913579940796,
0.49358510971069336,
0.6131250858306885,
0.22830742597579956,
0.21904733777046204,
-0.01109606958925724,
-0.6108420491218567,
-0.6349852681159973,
-0.27771422266960144,
-0.4947715997695923,
-0.026881983503699303,
0.5577419996261597,
0.7100398540496826,
-0.1274060159921646,
0.4041401743888855,
-0.06170312315225601,
0.35194629430770874,
-0.047512080520391464,
-0.05574876815080643,
0.1678130030632019,
0.20065730810165405,
-0.20686998963356018,
0.6220747232437134,
-0.2794000208377838,
-0.11158893257379532,
0.18653951585292816,
0.48927950859069824,
-0.6435945630073547,
0.05396817997097969,
0.9885627627372742,
0.45847630500793457,
0.2113468050956726,
-0.11943384259939194,
0.03682582452893257,
0.3859882652759552,
-0.14116805791854858,
0.35363200306892395,
0.36992254853248596,
0.07371256500482559,
-0.684990406036377,
-0.06896635890007019,
-0.03497115150094032,
0.06194077059626579,
0.1141362413764,
0.16423416137695312,
0.19067050516605377,
0.06635535508394241,
0.13580889999866486,
0.08138065785169601,
0.15502625703811646,
-0.0090883057564497,
-0.38141652941703796,
0.28457748889923096,
0.3936904966831207,
0.0012414755765348673,
0.6187023520469666,
0.1977424919605255,
-0.12456978857517242,
0.6242191791534424,
-0.14913512766361237,
0.07024884968996048,
0.6120980978012085,
-0.43040233850479126,
-0.02646654099225998,
0.39072978496551514,
-0.27994927763938904,
-0.03613256290555,
0.03717992454767227,
0.019615380093455315,
-0.3104621171951294,
-0.020442893728613853,
-0.5991672873497009,
0.2837255001068115,
0.359703928232193,
-0.5565482378005981,
-0.042810969054698944,
0.3200407028198242,
-0.1734265685081482,
0.1305982619524002,
0.10876238346099854,
0.1715153157711029,
0.2395620197057724,
0.1007130965590477,
-0.07335229963064194,
0.06423642486333847,
-0.16286812722682953,
0.2092953622341156,
0.5118312239646912,
0.06741603463888168,
-0.02221880666911602,
0.5001094341278076,
0.20728054642677307,
-0.37824738025665283,
0.3445536196231842,
0.06751003116369247,
0.005192672833800316,
0.12393335998058319,
-0.0018495009280741215,
0.2659124433994293,
-0.09753717482089996,
0.2152794450521469,
-0.22903460264205933,
0.1594342440366745,
0.37449467182159424,
0.10042521357536316,
0.3512604832649231,
-0.15813425183296204,
0.24071592092514038,
-0.486356645822525,
0.7567369341850281,
0.4801277220249176,
0.09190813452005386,
-0.4634472131729126,
0.39556610584259033,
-0.29611292481422424,
0.29832231998443604,
-0.025738762691617012,
-0.22224508225917816,
0.42099741101264954,
-0.03799034655094147,
-0.0752938911318779,
-0.13493292033672333,
0.44501227140426636,
-0.1270030289888382,
0.1999833732843399,
0.13259975612163544,
-0.5071981549263,
0.5737308859825134,
-0.13434888422489166,
0.4143122136592865,
0.4484335482120514,
0.3012368381023407,
0.25219208002090454,
0.12379010766744614,
-0.16185039281845093,
0.10420328378677368,
0.4417933523654938,
0.023118959739804268,
-0.055723637342453,
0.4599790871143341,
-0.20448730885982513,
-0.4658488929271698,
0.6814522743225098,
-0.3921299874782562,
-0.0827956348657608,
0.5884023904800415,
0.4720609486103058,
-0.5028780102729797,
-0.029115555807948112,
-0.19143089652061462,
0.3444521725177765,
0.2954563498497009,
-0.2291145622730255,
-0.23210343718528748,
0.5795755982398987,
-0.1515672653913498,
-0.3130633234977722,
-0.7959952354431152,
-0.18803413212299347,
0.19750195741653442,
0.5220738053321838,
-0.08701527118682861,
-0.2067750245332718,
0.06068367138504982,
-0.4176287353038788,
0.1943581998348236,
0.16534589231014252,
0.2663952708244324,
-0.08256854861974716,
0.08647380769252777,
-0.3042328953742981,
0.5537893176078796,
0.2314528077840805,
-0.057013433426618576,
-0.3018389940261841,
-0.4582826495170593,
0.5003728270530701,
0.6038037538528442,
0.2751381993293762,
0.06779198348522186,
-0.5239793062210083,
0.186552956700325,
0.4157937467098236,
0.21085824072360992,
0.626665472984314,
0.2951693832874298,
0.0425247922539711,
-0.17622488737106323,
0.05285302549600601,
0.19937312602996826,
-0.18712368607521057,
-0.3386434018611908,
-0.061693351715803146,
0.5724129676818848,
-0.076149120926857,
0.17076200246810913,
-0.6627461314201355,
0.9661392569541931,
0.41142645478248596,
-0.1927844136953354,
0.17439021170139313,
0.039195626974105835,
-0.5294183492660522,
0.2437310367822647,
0.5055657625198364,
0.08583304286003113,
0.7973463535308838,
-0.44551247358322144,
0.33433669805526733,
0.3246679902076721,
-0.04372631013393402,
0.1384713500738144,
0.05676828697323799,
-0.8533831238746643,
0.19351452589035034,
-0.2845405340194702,
-0.4624534547328949,
0.4581652879714966,
0.005804745014756918,
0.2688148617744446,
0.15428337454795837,
0.13732314109802246,
0.2944587469100952,
-0.030366312712430954,
0.041444968432188034,
0.6603893637657166,
0.9788543581962585,
0.6282793879508972,
-0.3147318959236145,
0.25790104269981384,
0.5204858183860779,
-0.08807702362537384,
0.14070741832256317,
0.33929136395454407,
0.6455078125,
0.5493757724761963,
-0.7205051779747009,
0.4049545228481293,
0.2876182198524475,
-0.29359766840934753,
-0.4257116913795471,
-0.683952808380127,
0.07229071855545044,
-0.18956966698169708,
-0.23549872636795044,
-0.35527658462524414,
0.48690229654312134,
0.33678045868873596,
-0.08195827156305313,
0.29878440499305725,
0.48357439041137695,
0.25320371985435486,
0.11333504319190979,
-0.17595115303993225,
-0.03963889554142952,
0.1990131288766861,
0.3017582297325134,
-0.18608835339546204,
-0.12670177221298218,
0.09032367914915085,
-0.014707307331264019,
-0.07305668294429779,
-0.05002734810113907,
-0.19871121644973755,
-0.05169951915740967,
-0.46256840229034424,
0.08226018399000168,
0.24661144614219666,
-0.22130192816257477,
-0.03183351829648018,
0.8201277256011963,
0.33853957056999207,
0.2847438454627991,
4.0256547927856445,
0.308500200510025,
0.421203076839447,
0.045942287892103195,
0.22244097292423248,
0.10967347770929337,
0.7604518532752991,
0.012361857108771801,
0.33277660608291626,
-0.08836354315280914,
-0.10761070251464844,
-0.06132642924785614,
-0.00057690852554515,
0.42191141843795776,
0.020595498383045197,
0.3173850178718567,
0.5784493684768677,
-0.0453437939286232,
-0.21189701557159424,
0.9551045298576355,
-0.4161052405834198,
-0.35362932085990906,
0.3509180545806885,
0.24106363952159882,
0.6315488815307617,
0.32471582293510437,
0.1687227338552475,
0.7603171467781067,
0.9000694751739502,
0.17981232702732086,
0.3360747694969177,
-0.20497623085975647,
0.4010114371776581,
0.6242125630378723,
-0.3921928107738495,
0.7509567737579346,
0.07697993516921997,
0.5459835529327393,
0.26173219084739685,
0.2958926558494568,
-0.15584373474121094,
-0.067038893699646,
0.19950269162654877,
0.6920595169067383,
0.34703150391578674,
-0.3722842037677765,
-0.10316800326108932,
0.6394351124763489,
0.29267439246177673,
0.21964935958385468,
0.32707661390304565,
-0.4381271302700043,
-0.346588671207428,
-0.2216377556324005,
-0.20265726745128632,
0.4520648717880249,
0.039421383291482925,
0.032981596887111664,
0.27869847416877747,
-0.37516191601753235,
0.22449295222759247,
-0.052570223808288574,
0.3489924371242523,
0.28035056591033936,
-0.6203219890594482,
-0.004499981179833412,
-0.08318143337965012,
0.14012806117534637,
0.28156355023384094,
-0.15776389837265015,
0.036480966955423355,
0.265124648809433,
0.5041946768760681,
-0.4130798876285553,
0.10383344441652298,
-0.03899282217025757,
0.2579134404659271,
0.02285914309322834,
0.28359007835388184,
0.11031205952167511,
0.5207393169403076,
-0.3543339669704437,
0.10367834568023682,
-0.19804833829402924,
-0.17379534244537354,
0.6124080419540405,
0.2207898050546646,
-0.597504198551178,
0.6713823080062866,
0.14812517166137695,
0.18185919523239136,
-0.09645544737577438,
0.3521663248538971,
0.4259850084781647,
0.6309946179389954,
0.07775167375802994,
0.03613695502281189,
-3.8923845291137695,
0.16268625855445862,
0.3165985643863678,
0.08310331404209137,
0.21419106423854828,
-0.04950784519314766,
0.7577531337738037,
0.10514356940984726,
-0.17442207038402557,
0.46783915162086487,
-0.024458518251776695,
0.42308029532432556,
-0.19817399978637695,
-0.2079949527978897,
-0.2531525790691376,
0.27017050981521606,
0.005894574802368879,
0.19267691671848297,
0.303436815738678,
-0.03140081465244293,
0.047517046332359314,
-0.07353710383176804,
0.08932443708181381,
-0.05280991271138191,
-0.13382799923419952,
-0.24942250549793243,
0.6051862835884094,
-0.23852042853832245,
0.4824543297290802,
-0.08698109537363052,
0.040090106427669525,
0.5347042679786682,
0.42887094616889954,
-0.3074546456336975,
0.6338858604431152,
0.9356348514556885,
-0.12316427379846573,
0.3800278306007385,
0.2673915922641754,
0.30826884508132935,
0.0466739796102047,
0.5621623992919922,
0.13128817081451416,
0.45023930072784424,
0.13452893495559692,
0.023972829803824425,
-0.1012115627527237,
0.06383968889713287,
0.08869718760251999,
0.22748620808124542,
0.03847585991024971,
0.663697361946106,
-0.7284606099128723,
0.1827884465456009,
0.23850864171981812,
0.22126245498657227,
-0.4443846642971039,
0.33642464876174927,
0.14648808538913727,
0.3678376376628876,
0.17967934906482697,
-0.1862211525440216,
0.1751469522714615,
-0.06401523947715759,
-0.0006069320952519774,
0.2662031352519989,
0.14404021203517914,
0.4101110100746155,
0.7026554346084595,
-0.27175092697143555,
0.122980996966362,
0.022794490680098534,
0.1036706194281578,
0.011739129200577736,
0.3960230350494385,
0.11244663596153259,
0.11699559539556503,
-0.3757076859474182,
0.25274258852005005,
-0.2032294124364853,
-0.11114849150180817,
0.20551422238349915,
-0.47811973094940186,
-0.13488952815532684,
2.1303138732910156,
0.5681526064872742,
2.1598308086395264,
0.18762065470218658,
-0.39611169695854187,
0.5205628275871277,
-0.3264516294002533,
0.29086387157440186,
0.017404943704605103,
0.09060335904359818,
-0.6910297274589539,
-0.5983633995056152,
-0.10019705444574356,
-0.24893079698085785,
0.0724555030465126,
-0.24152903258800507,
0.33063018321990967,
-1.2227838039398193,
0.14210565388202667,
-0.12254244089126587,
-0.16521859169006348,
-0.06691769510507584,
-0.3391609489917755,
0.1465323120355606,
0.4779934585094452,
0.06197962909936905,
-0.1256609410047531,
0.1696319580078125,
-0.1870000958442688,
-0.41036224365234375,
-0.6292969584465027,
-0.05977277830243111,
0.20393306016921997,
0.10851886868476868,
-0.6735190749168396,
0.5130631923675537,
-0.25283586978912354,
4.4436936378479,
0.13593725860118866,
0.05574013292789459,
0.038258545100688934,
0.053416501730680466,
-0.531425952911377,
0.5632049441337585,
-0.2426251322031021,
-0.029523110017180443,
0.4650472104549408,
0.4803924560546875,
0.046806592494249344,
0.2623178958892822,
-0.15893971920013428,
0.5089353322982788,
0.06700275093317032,
0.29742926359176636,
0.06068308651447296,
0.18636569380760193,
-0.10523413121700287,
-0.09226108342409134,
0.411976158618927,
0.5997017621994019,
0.10132260620594025,
0.38309216499328613,
0.04232104495167732,
0.746444582939148,
0.6921364665031433,
-0.10534439980983734,
0.4431363344192505,
0.315597802400589,
5.256228923797607,
-0.2328117936849594,
-0.39666318893432617,
-0.40862157940864563,
-0.11183345317840576,
0.05414644628763199,
-0.2943764328956604,
0.06689208000898361,
-0.3636249303817749,
-0.02914389967918396,
-0.2560685873031616,
0.21832974255084991,
-0.5029022097587585,
0.6048557758331299,
0.3259221911430359,
0.021488798782229424,
-0.1736549586057663,
-0.22091026604175568,
0.46057572960853577,
-0.5010117292404175,
0.04302644357085228,
-0.5431122779846191,
0.03620306774973869,
-0.654837965965271,
-0.16771261394023895,
0.4135980010032654,
-0.7160050868988037,
0.8174729943275452,
0.08131852000951767,
0.013387632556259632,
0.559691309928894,
0.4097919762134552,
-0.4501691162586212,
-0.07087697088718414,
-0.5776954293251038,
-0.00781463086605072,
0.11288923025131226,
-0.1260228306055069,
0.5924845933914185,
0.04503511264920235,
0.021348437294363976,
0.1984485387802124,
0.3742024302482605,
-0.22548902034759521,
-0.06969529390335083,
0.47027918696403503,
0.018728015944361687,
0.2425803393125534,
0.08145801723003387,
0.1170211136341095,
-0.13883936405181885,
-0.3804825246334076,
0.7267563343048096,
-0.25739991664886475,
0.29574793577194214,
0.06503266841173172,
-0.08817893266677856,
-0.12590979039669037,
0.10928262025117874,
-0.1528511345386505,
1.276719093322754,
0.03978637605905533,
-0.0235025305300951,
0.3359435200691223,
0.3093966543674469,
0.37982356548309326,
0.27529773116111755,
0.06306076049804688,
0.9687235951423645,
-0.27154260873794556,
-0.033203355967998505,
0.026294536888599396,
-0.240927591919899,
0.15738718211650848,
0.13620589673519135,
-0.24352504312992096,
0.48331135511398315,
0.12559527158737183,
0.5931749939918518,
0.351181298494339,
0.45565107464790344,
-0.5143613815307617,
-0.3221937417984009,
-0.16731475293636322,
-0.05887356400489807,
0.4062977135181427,
0.32879912853240967,
-0.15754367411136627,
0.4334014356136322,
0.03903770446777344,
0.35086196660995483,
-0.29296764731407166,
-0.3626371920108795,
0.07091756165027618,
0.01866864785552025,
0.24851137399673462,
-0.1932474821805954,
0.05254829674959183,
-0.03104756399989128,
-0.25478795170783997,
-0.08483359217643738,
0.5229316353797913,
0.2487899512052536,
-0.09382961690425873,
0.3265141546726227,
-0.27955710887908936,
-0.09160943329334259,
0.06469042599201202,
0.3053063750267029,
0.3757460415363312,
0.5437649488449097,
0.794006884098053,
0.040017325431108475,
-0.18341267108917236,
0.025185121223330498
] |
608#8 | বাংলা ভাষা | বাংলাদেশ ছাড়াও ১৯৫০-এর দশকে ভারতের বিহার রাজ্যের মানভূম জেলায় বাংলা ভাষা আন্দোলন ঘটে। ১৯৬১ খ্রিস্টাব্দের ভারতের অসম রাজ্যের বরাক উপত্যকায় একইরকম ভাবে বাংলা ভাষা আন্দোলন সংঘ ভাষা বঙ্গ অঞ্চলের বাঙালি অধিবাসীর মাতৃভাষা। স্বাধীন রাষ্ট্র বাংলাদেশ এবং ভারতের রাজ্য পশ্চিমবঙ্গ ও ত্রিপুরা নিয়ে এই অঞ্চল গঠিত। এছাড়া ভারতের অসম রাজ্যের দক্ষিণাংশেও এই ভাষা বহুল প্রচলিত। ভারতের আন্দামান ও নিকোবর দ্বীপপুঞ্জ কেন্দ্রশাসিত অঞ্চলের অধিকাংশ অধিবাসী বাংলা ভাষায় কথা বলে থাকেন। | [
0.36159801483154297,
0.35150963068008423,
-0.21597258746623993,
0.18331706523895264,
-0.29227375984191895,
0.10806345194578171,
0.5198995471000671,
-0.30698439478874207,
0.04134783148765564,
0.528474748134613,
-0.2598001956939697,
-0.002408037893474102,
-0.1051323413848877,
0.22259929776191711,
-0.5613064169883728,
0.07335193455219269,
0.37265250086784363,
0.061814919114112854,
-0.23910821974277496,
-0.22085429728031158,
-0.44034725427627563,
0.44234421849250793,
0.3975991904735565,
0.3164542615413666,
-0.22236718237400055,
-0.15505573153495789,
0.08244417607784271,
0.12105944752693176,
-0.08873814344406128,
0.306243360042572,
0.45435091853141785,
-0.28846311569213867,
-0.43811529874801636,
0.4466220438480377,
-0.28659480810165405,
0.42576560378074646,
-0.2307506501674652,
0.1539970189332962,
0.0687258392572403,
0.10335706919431686,
0.39675629138946533,
0.08582669496536255,
0.1503649801015854,
0.00033336214255541563,
0.1391931176185608,
-0.3996754288673401,
0.48837798833847046,
-0.08702713251113892,
0.448600172996521,
0.0016757830744609237,
-0.22216957807540894,
-0.19152700901031494,
-0.055322788655757904,
-0.15565024316310883,
-0.6991061568260193,
-0.17110563814640045,
-0.274354487657547,
0.8616911768913269,
0.39554527401924133,
0.259357750415802,
-0.011223828420042992,
0.014287887141108513,
-0.47718849778175354,
-0.10458116233348846,
0.5909518003463745,
0.26621291041374207,
0.26846471428871155,
0.2880813181400299,
0.4665720462799072,
-0.13101845979690552,
-0.17363645136356354,
0.5517875552177429,
0.633346676826477,
0.38156571984291077,
-0.25979602336883545,
-0.38015642762184143,
-0.031171075999736786,
0.10500902682542801,
-0.051850058138370514,
-0.681304931640625,
0.2125696837902069,
-0.32392558455467224,
0.05591176077723503,
0.3541697859764099,
-0.05887271463871002,
0.7759164571762085,
0.10869196802377701,
-0.1524486094713211,
-0.17542387545108795,
0.5374850034713745,
-0.2879824638366699,
-0.10948609560728073,
0.0010678911348804832,
-0.5275450944900513,
0.3764134645462036,
0.23808588087558746,
0.19039687514305115,
-0.20382097363471985,
-0.11022978276014328,
0.04080754518508911,
-0.22928234934806824,
-0.26325610280036926,
-0.27900704741477966,
0.2422981560230255,
0.3161628842353821,
-0.33437874913215637,
0.04445594549179077,
-0.30033397674560547,
0.15054041147232056,
0.3334537148475647,
0.6497708559036255,
0.07166807353496552,
-0.46477800607681274,
-0.11961580067873001,
-0.18116624653339386,
0.20816190540790558,
0.36715155839920044,
0.32394644618034363,
-0.22671470046043396,
-1.1523354053497314,
0.5500905513763428,
0.45551633834838867,
-0.32015129923820496,
0.6236311197280884,
0.18008987605571747,
-0.02023410052061081,
0.4832461178302765,
-0.32915452122688293,
0.48529523611068726,
0.3674802780151367,
0.38229885697364807,
0.08127401769161224,
0.6390490531921387,
0.3735377788543701,
0.18883410096168518,
0.08186731487512589,
0.005061516538262367,
-0.41520437598228455,
-0.5392882823944092,
-0.3391726315021515,
-0.1997710019350052,
-0.27876895666122437,
0.5459656119346619,
0.5811606645584106,
-0.2637014091014862,
0.5201687216758728,
-0.14365226030349731,
0.40499448776245117,
-0.06237988546490669,
0.18729360401630402,
0.3768027424812317,
0.13616958260536194,
-0.18220755457878113,
0.6401586532592773,
-0.7658268809318542,
-0.03833627328276634,
0.35749587416648865,
0.03607911989092827,
-0.4632316529750824,
0.20437872409820557,
0.904113233089447,
0.3711041808128357,
0.39141055941581726,
-0.3211398720741272,
-0.013625609688460827,
0.5132681131362915,
-0.29264530539512634,
0.16412007808685303,
0.44551700353622437,
0.05272010341286659,
-0.3528173863887787,
0.11470212787389755,
0.16668711602687836,
0.1591377854347229,
0.07174909114837646,
0.33646491169929504,
-0.026103157550096512,
-0.1183832585811615,
0.47336965799331665,
-0.14998440444469452,
-0.11420252919197083,
0.22584745287895203,
-0.11987466365098953,
-0.0846753641963005,
0.29842859506607056,
0.19689960777759552,
0.2802785336971283,
0.15162834525108337,
-0.03517426550388336,
0.6349659562110901,
-0.011737708933651447,
0.17304357886314392,
0.8422778248786926,
-0.8199911713600159,
0.11710068583488464,
0.2101803869009018,
-0.36997929215431213,
-0.14660117030143738,
-0.30786237120628357,
0.14450287818908691,
-0.34904414415359497,
0.057358261197805405,
-0.5593481063842773,
0.07792776077985764,
0.26565107703208923,
-0.584379255771637,
-0.08390288054943085,
0.46341314911842346,
-0.28141719102859497,
-0.06356663256883621,
-0.1445380598306656,
0.1729256808757782,
0.23345425724983215,
0.3125162422657013,
0.01680506207048893,
0.01982007548213005,
0.1565028429031372,
0.2519548237323761,
0.5202897787094116,
0.012034864164888859,
0.0276974905282259,
0.5954349637031555,
0.38006970286369324,
-0.2888643443584442,
0.3113064169883728,
0.05991940572857857,
-0.2598291337490082,
-0.12981799244880676,
0.07063291221857071,
0.4724966287612915,
-0.10699588060379028,
0.05805877223610878,
-0.14311854541301727,
-0.12418331205844879,
0.09539918601512909,
0.08919287472963333,
0.3355134427547455,
0.3185531795024872,
0.053329549729824066,
-0.07876896858215332,
0.7703951597213745,
0.56779545545578,
0.08247127383947372,
-0.20120011270046234,
0.5100885629653931,
-0.16348595917224884,
0.5472656488418579,
0.19918029010295868,
-0.07989130169153214,
0.3493025004863739,
0.02246139384806156,
-0.12542711198329926,
-0.20129039883613586,
0.405875563621521,
-0.0886288732290268,
0.32945290207862854,
0.011894352734088898,
-0.6930521130561829,
0.7016780376434326,
-0.39040547609329224,
0.4019240736961365,
0.19618287682533264,
0.34625244140625,
0.29551011323928833,
-0.1337077021598816,
-0.2964206337928772,
0.24858970940113068,
0.6508350968360901,
-0.054228007793426514,
0.43623051047325134,
0.3364698588848114,
-0.2815904915332794,
-0.10491137951612473,
0.45075517892837524,
-0.10037139803171158,
-0.03732088580727577,
0.2429732084274292,
0.4609140157699585,
-0.6644548177719116,
0.18508177995681763,
0.05154974013566971,
0.1414739042520523,
0.19861812889575958,
-0.03149374946951866,
-0.06669501215219498,
0.6174205541610718,
0.18978221714496613,
-0.03070281445980072,
-0.7218883633613586,
-0.30655592679977417,
0.4290699064731598,
0.6287685036659241,
0.5531976222991943,
-0.3260093033313751,
0.3431054353713989,
-0.10295339673757553,
-0.054273735731840134,
0.03194665536284447,
0.14637580513954163,
-0.06902715563774109,
0.6861019134521484,
-0.15747979283332825,
0.5352250933647156,
0.4360294044017792,
0.028793029487133026,
-0.22120441496372223,
-0.3977367579936981,
0.10842662304639816,
0.2705846428871155,
0.6111580729484558,
0.10029413551092148,
-0.6278472542762756,
0.13681864738464355,
0.4774535000324249,
0.3166448175907135,
0.8061888813972473,
0.08064544200897217,
0.15209601819515228,
-0.15747180581092834,
0.4078410863876343,
0.10876438766717911,
-0.35303986072540283,
-0.4474763870239258,
0.2825120985507965,
0.5476856827735901,
-0.29355770349502563,
0.015146206133067608,
-0.4000077247619629,
0.927122950553894,
0.12116316705942154,
0.0007064362871460617,
0.1599133163690567,
-0.15617993474006653,
-0.5638349652290344,
0.20932163298130035,
0.4212990701198578,
0.3121131956577301,
0.886873185634613,
-0.18220630288124084,
0.4588124752044678,
0.27330222725868225,
0.17746521532535553,
-0.07447439432144165,
0.30056214332580566,
-1.0515700578689575,
0.3996216952800751,
0.016853202134370804,
-0.30369019508361816,
0.6698926687240601,
-0.05006180331110954,
0.3327682912349701,
0.139536052942276,
0.28930723667144775,
0.48434579372406006,
-0.27308154106140137,
-0.04150407016277313,
0.407711923122406,
0.4579227566719055,
0.4680008888244629,
-0.3817618489265442,
0.3734537661075592,
0.6417580842971802,
0.40053343772888184,
0.07365849614143372,
0.4929668605327606,
0.529511570930481,
-0.005044677294790745,
-0.38787561655044556,
-0.1847623586654663,
0.34727373719215393,
0.11523783206939697,
-0.5757920742034912,
-0.511489987373352,
-0.09514641016721725,
-0.3114853501319885,
-0.07462398707866669,
-0.34299352765083313,
0.11194716393947601,
0.4623449742794037,
-0.12179791182279587,
0.10567539930343628,
0.5254501104354858,
0.024699900299310684,
-0.016782386228442192,
0.11047255992889404,
-0.27631208300590515,
0.29338961839675903,
0.25910037755966187,
-0.0749533474445343,
-0.13017654418945312,
0.25160902738571167,
-0.353759765625,
0.1408441662788391,
-0.3161654472351074,
-0.12425205111503601,
0.0108712837100029,
-0.4025946855545044,
0.3390718996524811,
0.6549739837646484,
0.23761847615242004,
-0.21937991678714752,
0.4518980383872986,
0.40624308586120605,
0.4355781674385071,
3.998798131942749,
0.40178075432777405,
0.3498880863189697,
0.20423220098018646,
-0.11849988996982574,
-0.259185254573822,
0.9057254791259766,
0.09169425070285797,
0.37575575709342957,
0.11953230947256088,
-0.3312976658344269,
0.06915665417909622,
-0.10244133323431015,
0.1087970957159996,
-0.006976934615522623,
0.2015146166086197,
0.7837216854095459,
0.3561113178730011,
-0.34923413395881653,
0.6769790053367615,
-0.4837479591369629,
-0.048114873468875885,
0.4607340395450592,
0.28043240308761597,
0.21335604786872864,
0.28076493740081787,
0.4870927631855011,
0.6415151357650757,
0.9153854250907898,
0.36597463488578796,
0.3500530421733856,
-0.02066035196185112,
0.16755890846252441,
0.38227519392967224,
-0.4256599545478821,
0.5031370520591736,
0.33345749974250793,
0.00141836644615978,
-0.23144687712192535,
0.1520160287618637,
-0.388244092464447,
-0.28740817308425903,
0.12283492833375931,
0.486633837223053,
-0.06937474012374878,
-0.17099210619926453,
0.2809593975543976,
0.47973841428756714,
0.2411787211894989,
0.41494959592819214,
-0.16509021818637848,
0.09110607951879501,
-0.3113839030265808,
-0.4098551571369171,
-0.0764104500412941,
0.5022556781768799,
-0.13388410210609436,
-0.3712540864944458,
0.0514056533575058,
-0.4341358542442322,
-0.21239668130874634,
0.04988426715135574,
-0.18277224898338318,
-0.037693798542022705,
-0.7387971878051758,
-0.006250438746064901,
-0.03505488485097885,
0.006604610476642847,
0.41905683279037476,
-0.2840047776699066,
0.035596851259469986,
0.2455875426530838,
0.41141849756240845,
-0.4617857336997986,
-0.2535896599292755,
0.5777797698974609,
-0.19356085360050201,
0.36956197023391724,
0.14195305109024048,
0.002001819433644414,
0.5937492847442627,
0.05123080685734749,
-0.0676683858036995,
-0.18798696994781494,
-0.2918953001499176,
0.6096692085266113,
0.14052090048789978,
-0.5806214213371277,
0.5929132699966431,
0.1598382443189621,
0.3749822676181793,
-0.48048165440559387,
0.5714007019996643,
0.4044688940048218,
0.6681943535804749,
0.06440196186304092,
0.14485962688922882,
-3.8698251247406006,
0.13905683159828186,
0.2115231305360794,
0.20681795477867126,
0.19640637934207916,
-0.05116612836718559,
0.5883204936981201,
0.14595188200473785,
-0.1594971865415573,
-0.08814015239477158,
-0.32864922285079956,
0.2858748137950897,
-0.09433940052986145,
-0.37919920682907104,
-0.4257838726043701,
0.10604462027549744,
0.17005525529384613,
0.2843228876590729,
0.28993719816207886,
0.00290417461656034,
0.39116886258125305,
-0.030102191492915154,
-0.05438216030597687,
-0.19844701886177063,
0.14576026797294617,
-0.2944321036338806,
0.4612607955932617,
0.008634760975837708,
0.5406085848808289,
0.11089722812175751,
-0.4429485499858856,
0.6898746490478516,
0.5924301743507385,
0.15254850685596466,
0.30201107263565063,
1.0514739751815796,
0.0549570731818676,
-0.16570542752742767,
-0.03875259682536125,
0.11965003609657288,
-0.096718929708004,
0.5641430020332336,
-0.0406966507434845,
0.19399535655975342,
0.1596289873123169,
0.09562252461910248,
-0.2261694073677063,
0.17261894047260284,
0.08654885739088058,
0.2326279878616333,
-0.01194104552268982,
0.4030243456363678,
-0.4306171238422394,
0.3420218527317047,
0.16747356951236725,
0.5072754621505737,
-0.4354090988636017,
0.2655181586742401,
0.1401984840631485,
0.5011143088340759,
-0.0658905878663063,
-0.08799805492162704,
0.23852325975894928,
0.022024162113666534,
-0.29545724391937256,
0.10911768674850464,
-0.2618195414543152,
0.2923729121685028,
0.7348299026489258,
-0.3462713658809662,
-0.0379544273018837,
0.018364446237683296,
0.21367883682250977,
0.42837080359458923,
0.27240973711013794,
-0.025306155905127525,
-0.01497863419353962,
-0.23226237297058105,
0.17765377461910248,
-0.2024579793214798,
-0.04521189257502556,
0.09514802694320679,
-0.48750293254852295,
0.2101466953754425,
2.0584769248962402,
0.6288520097732544,
2.1042418479919434,
-0.021332699805498123,
-0.1584118902683258,
0.5139264464378357,
-0.32918521761894226,
0.21045489609241486,
-0.03397747874259949,
0.01001372467726469,
-0.11578414589166641,
-0.4491032660007477,
-0.07798486948013306,
-0.002861781045794487,
0.11722301691770554,
-0.057131148874759674,
0.3941514790058136,
-1.1233694553375244,
-0.28449562191963196,
-0.11662153899669647,
-0.0770181342959404,
-0.3026427924633026,
-0.6394731402397156,
0.027569571509957314,
-0.05163956806063652,
0.04928687587380409,
0.16898277401924133,
0.20556360483169556,
-0.12287687510251999,
-0.39651384949684143,
-0.582871675491333,
0.02053053304553032,
0.06664905697107315,
-0.20510081946849823,
-0.7498267889022827,
0.3202095925807953,
-0.1647823303937912,
4.480602264404297,
-0.29075804352760315,
-0.008137157186865807,
-0.10783963650465012,
0.1381494402885437,
-0.2207537740468979,
0.4378077983856201,
-0.18384811282157898,
0.10590986907482147,
0.5957986116409302,
0.1340419054031372,
-0.2470177561044693,
0.21538285911083221,
-0.22634901106357574,
0.4186192750930786,
0.07181420177221298,
0.32566577196121216,
0.29213204979896545,
-0.37467944622039795,
-0.2201244980096817,
-0.32857903838157654,
0.257211834192276,
0.5066925883293152,
-0.17359347641468048,
0.3411867916584015,
-0.01234953198581934,
0.6302714347839355,
0.9073971509933472,
-0.08924020826816559,
0.48442542552948,
0.42686665058135986,
5.240885257720947,
-0.13047882914543152,
-0.03805962949991226,
-0.5797755718231201,
0.19344955682754517,
0.006040540523827076,
-0.19642691314220428,
0.6952008605003357,
-0.3306877017021179,
-0.15486350655555725,
-0.1469821184873581,
0.2738664448261261,
-0.5445701479911804,
0.3361443281173706,
0.26531291007995605,
0.11584756523370743,
-0.2814611792564392,
-0.34055349230766296,
0.9388250112533569,
-0.031385306268930435,
0.3904544711112976,
-0.5069646835327148,
0.3014461100101471,
-0.2668614089488983,
0.01628102920949459,
-0.11592547595500946,
-0.6038244366645813,
0.9042415618896484,
0.17154784500598907,
-0.020341714844107628,
0.7343478798866272,
0.2065671980381012,
-0.3667161464691162,
-0.011383390985429287,
-0.5341298580169678,
-0.12027851492166519,
0.121030792593956,
0.22771847248077393,
0.26312145590782166,
0.008980784565210342,
0.2094283401966095,
0.5588222146034241,
0.2241857796907425,
-0.3105994462966919,
-0.335437148809433,
0.16100665926933289,
0.18079203367233276,
0.2821585536003113,
0.0021006918977946043,
-0.22175656259059906,
0.015768898651003838,
-0.4150770902633667,
0.7897750735282898,
-0.09043250977993011,
0.010159716941416264,
0.2456350028514862,
0.2977558970451355,
-0.10785491019487381,
0.11508367955684662,
0.00467681884765625,
1.0258538722991943,
-0.01087151188403368,
-0.06467968225479126,
0.6252107620239258,
0.06225360929965973,
0.09739115834236145,
-0.19263818860054016,
0.045180149376392365,
0.7042413949966431,
-0.1833244413137436,
-0.033745113760232925,
-0.02562338300049305,
0.3152789771556854,
0.43288618326187134,
0.08060813695192337,
-0.1540553718805313,
0.6001101732254028,
0.336769163608551,
0.44043490290641785,
0.21505992114543915,
0.09635705500841141,
-0.5950520634651184,
-0.2534131407737732,
0.1388911008834839,
0.03201553598046303,
0.38299208879470825,
0.19332073628902435,
-0.1332371085882187,
0.6130595803260803,
0.05081392824649811,
0.37359461188316345,
-0.276281476020813,
-0.15100911259651184,
-0.007857183925807476,
-0.2631356716156006,
0.14334248006343842,
-0.15580302476882935,
0.2196832299232483,
-0.13791462779045105,
-0.0153095293790102,
-0.04372544586658478,
0.4785792827606201,
0.006719894707202911,
0.1423162966966629,
0.3860197067260742,
0.058894362300634384,
-0.09206075966358185,
0.2212463617324829,
0.22260528802871704,
0.553926408290863,
0.5455718636512756,
-0.07070380449295044,
-0.08311885595321655,
-0.24406589567661285,
-0.147767573595047
] |
608#9 | বাংলা ভাষা | বাংলাদেশ রাষ্ট্রের রাষ্ট্রভাষা ও সরকারি ভাষা হলো বাংলা। এছাড়াও ভারতীয় সংবিধান দ্বারা স্বীকৃত ২৩টি সরকারি ভাষার মধ্যে বাংলা অন্যতম। ভারতের পশ্চিমবঙ্গ, অসম এবং ত্রিপুরা রাজ্যের সরকারি ভাষা হল বাংলা এছাড়াও বাংলা ভারতের আন্দামান ও নিকোবর দ্বীপপুঞ্জের অন্যতম প্রধান ভাষা। ২০১১ খ্রিস্টাব্দের সেপ্টেম্বর মাস হতে বাংলা ভাষা ভারতের ঝাড়খণ্ড রাজ্যের দ্বিতীয় সরকারি ভাষা রূপে স্বীকৃত। পাকিস্তানের করাচী শহরের দ্বিতীয় সরকারি ভাষা রূপে বাংলাকে গ্রহণ করা হয়েছে। ২০০২ খ্রিস্টাব্দের ডিসেম্বর মাসে সিয়েরা লিওনের তৎকালীন রাষ্ট্রপতি আহমাদ তেজন কাব্বাহ ওই রাষ্ট্রে উপস্থিত জাতিসংঘের শান্তিরক্ষা বাহিনীর ৫,৩০০ বাংলাদেশি সৈনিকের সেবার স্বীকৃতিস্বরূপ বাংলা ভাষাকে সরকারি ভাষার মর্যাদা প্রদান করেন। | [
0.14720885455608368,
0.402643620967865,
-0.3545530140399933,
0.1622975915670395,
0.06713017076253891,
0.30391088128089905,
0.3313082456588745,
-0.3945343494415283,
0.3240865468978882,
0.5003917217254639,
-0.3701333999633789,
0.06661049276590347,
-0.11193207651376724,
0.38676711916923523,
-0.4770990312099457,
0.13987025618553162,
0.45853859186172485,
0.07917364686727524,
0.054246511310338974,
0.1394185572862625,
-0.16291555762290955,
0.31767016649246216,
0.4039123058319092,
0.49279090762138367,
-0.24036890268325806,
-0.2997473180294037,
0.34667882323265076,
0.18189159035682678,
-0.27853086590766907,
0.39610087871551514,
0.13047581911087036,
-0.4942120909690857,
-0.327695369720459,
0.4916449785232544,
-0.2474651038646698,
0.3672438859939575,
-0.09976562112569809,
0.43542036414146423,
-0.4158878028392792,
0.028962966054677963,
0.22780999541282654,
0.48895418643951416,
-0.19616447389125824,
-0.025131016969680786,
0.03551384061574936,
-0.5255933403968811,
0.5803744196891785,
0.21023564040660858,
0.6486058235168457,
-0.35773545503616333,
0.14054366946220398,
-0.04228575527667999,
-0.2943297326564789,
0.0005453568301163614,
-0.9669691920280457,
0.07155730575323105,
-0.776619553565979,
0.9663286805152893,
0.299495667219162,
0.24616463482379913,
-0.10539905726909637,
-0.16025617718696594,
-0.5306265354156494,
-0.23958365619182587,
0.6787893772125244,
0.5697963833808899,
0.2835630476474762,
-0.019111722707748413,
0.38186290860176086,
0.09494547545909882,
-0.1075163260102272,
0.5077846646308899,
0.7003065943717957,
0.4139516353607178,
-0.19303540885448456,
-0.21380439400672913,
-0.02358776330947876,
0.04952925816178322,
0.17544753849506378,
-0.4146374464035034,
0.32327714562416077,
-0.32855841517448425,
0.046329908072948456,
-0.178813636302948,
0.2540903091430664,
0.465104877948761,
0.018896380439400673,
-0.17186972498893738,
-0.11003955453634262,
0.4674149453639984,
-0.12706802785396576,
-0.3281475007534027,
0.08605024963617325,
-0.5403280258178711,
0.10346750915050507,
0.3417659401893616,
0.28862375020980835,
0.2287580817937851,
-0.4263952672481537,
-0.5507608652114868,
0.05569005757570267,
-0.2894229292869568,
-0.3433513045310974,
0.4366162419319153,
0.33472779393196106,
-0.36657288670539856,
-0.44972896575927734,
0.2982771694660187,
-0.2611371874809265,
0.45821917057037354,
0.3445741534233093,
-0.16359157860279083,
-0.28470176458358765,
0.35658448934555054,
-0.13496507704257965,
0.057556912302970886,
0.16952280700206757,
0.1277674436569214,
-0.0035352043341845274,
-1.1796271800994873,
0.18516235053539276,
0.200556218624115,
-0.32372698187828064,
0.17034877836704254,
-0.1244039312005043,
-0.40510666370391846,
0.2475544959306717,
-0.2100297212600708,
0.3780534863471985,
0.12042190134525299,
0.3323189318180084,
0.02736869640648365,
0.5007887482643127,
0.4173727035522461,
0.3367820084095001,
0.24027769267559052,
0.21079476177692413,
-0.42117786407470703,
-0.7176235318183899,
-0.35445326566696167,
-0.4903114438056946,
-0.11005720496177673,
0.39749404788017273,
0.6733099222183228,
-0.29644930362701416,
0.47242408990859985,
-0.1809869408607483,
0.4089559316635132,
-0.18929797410964966,
-0.014436386525630951,
0.2687106430530548,
0.1341862678527832,
-0.20528165996074677,
0.7071347832679749,
-0.6803843975067139,
0.36888331174850464,
0.5720875263214111,
0.3152276575565338,
-0.12463390082120895,
0.1936989724636078,
0.9584064483642578,
0.441942036151886,
0.09658642113208771,
-0.00998628605157137,
0.1006462499499321,
0.15893322229385376,
0.028661033138632774,
0.3153068423271179,
0.5126845240592957,
0.2201189398765564,
-0.34620174765586853,
0.3184778690338135,
-0.015730295330286026,
0.3644026815891266,
0.24961957335472107,
0.14229464530944824,
0.09366157650947571,
-0.11206303536891937,
0.21457020938396454,
0.15387921035289764,
0.02816900424659252,
0.07183331996202469,
-0.508773148059845,
0.27744829654693604,
0.41432246565818787,
0.48127514123916626,
0.3109893798828125,
0.0221058689057827,
0.17409957945346832,
0.3795396685600281,
-0.06490463018417358,
-0.04019537940621376,
0.7976997494697571,
-1.0333514213562012,
0.21285733580589294,
0.38395723700523376,
-0.33896327018737793,
0.06709928810596466,
-0.1520884782075882,
0.4149310886859894,
-0.22467195987701416,
-0.4007096588611603,
0.016005853191018105,
0.29953789710998535,
0.05020156130194664,
-0.7862640023231506,
0.16188302636146545,
0.11968778073787689,
-0.2682889997959137,
0.15318281948566437,
0.160335972905159,
0.13285057246685028,
0.4805786609649658,
0.6361150145530701,
0.30492737889289856,
0.44436007738113403,
0.3611140549182892,
0.31350070238113403,
0.671352744102478,
0.03384457528591156,
0.09767339378595352,
0.8017609119415283,
0.3303208351135254,
-0.30049648880958557,
0.8201718926429749,
0.29386720061302185,
-0.174688458442688,
-0.14777065813541412,
0.04786233231425285,
0.3768642842769623,
0.010476795956492424,
0.01734849438071251,
-0.24508433043956757,
0.017734576016664505,
-0.04775821417570114,
0.16731254756450653,
0.22490450739860535,
0.2365652173757553,
0.11988387256860733,
-0.4830998182296753,
0.879482626914978,
0.347185879945755,
0.07301107048988342,
-0.6810934543609619,
0.5831360816955566,
-0.22645467519760132,
0.412828266620636,
-0.14320510625839233,
0.22173374891281128,
0.573434591293335,
0.03901788219809532,
0.08700507134199142,
-0.4227063059806824,
0.344226598739624,
0.25987735390663147,
0.17125436663627625,
0.1311316192150116,
-0.6456783413887024,
0.8022530674934387,
-0.34438416361808777,
0.4597412347793579,
0.062244053930044174,
0.4998752176761627,
0.25873884558677673,
-0.0407620444893837,
0.07239387929439545,
0.20517170429229736,
0.5152108669281006,
-0.3348778784275055,
0.15340827405452728,
0.24076604843139648,
-0.14077956974506378,
-0.16588608920574188,
0.6697022914886475,
-0.19080807268619537,
-0.35400715470314026,
0.28501197695732117,
0.23416681587696075,
-0.7355756163597107,
0.057746946811676025,
-0.11781859397888184,
0.17526783049106598,
0.1520051658153534,
0.10158289968967438,
0.01695578545331955,
0.5747135877609253,
0.2790195941925049,
-0.3592471480369568,
-0.7239063382148743,
-0.12637165188789368,
0.41244563460350037,
0.3621455430984497,
0.4560365378856659,
-0.4107510447502136,
0.3076077997684479,
-0.5648637413978577,
0.04522940516471863,
0.23198840022087097,
0.3992023766040802,
0.04097729176282883,
0.5137324333190918,
-0.10374489426612854,
0.6397772431373596,
0.3357086777687073,
0.34980782866477966,
-0.18449276685714722,
-0.12498436868190765,
0.3027813732624054,
0.3921734690666199,
0.7423999309539795,
0.1500074416399002,
-0.36185213923454285,
0.18091213703155518,
0.5658050775527954,
0.41741523146629333,
0.8525931239128113,
0.3616189658641815,
-0.2662889063358307,
-0.20238035917282104,
0.07570788264274597,
0.003781270468607545,
-0.12946277856826782,
-0.2487640380859375,
0.34905484318733215,
0.6503983736038208,
-0.13183313608169556,
0.1513228863477707,
-0.2995319664478302,
0.637369692325592,
0.2726326584815979,
-0.01435779593884945,
0.12796087563037872,
-0.4379206895828247,
-0.3968280255794525,
0.3657887279987335,
0.3506052494049072,
0.0893912985920906,
0.6831780672073364,
-0.15968291461467743,
0.23320461809635162,
-0.04604744166135788,
0.18619292974472046,
-0.07703818380832672,
0.07343421131372452,
-0.9443921446800232,
0.14147384464740753,
-0.249637171626091,
-0.4400932192802429,
0.5445900559425354,
0.19803206622600555,
0.5197615623474121,
-0.15707644820213318,
0.08686423301696777,
0.6105880737304688,
-0.030933186411857605,
-0.029398398473858833,
0.5508341789245605,
0.5694301724433899,
0.23938673734664917,
-0.39399969577789307,
0.5082830190658569,
0.5489053726196289,
0.019107459113001823,
0.12062191963195801,
0.5219737887382507,
1.0845969915390015,
0.27955910563468933,
-0.5242565274238586,
0.006020702887326479,
-0.045378442853689194,
0.23254558444023132,
-0.6790999174118042,
-0.49573642015457153,
-0.0163763128221035,
-0.19644612073898315,
-0.1720399558544159,
-0.5432650446891785,
0.3428024649620056,
0.47277215123176575,
0.0017242582980543375,
0.13299812376499176,
0.635671079158783,
-0.17192676663398743,
0.20923356711864471,
-0.1292731612920761,
-0.45257607102394104,
0.40374770760536194,
0.33244892954826355,
0.012464589439332485,
-0.3053508698940277,
0.26007670164108276,
-0.3049764633178711,
0.060898344963788986,
0.15016891062259674,
-0.37051618099212646,
0.13683092594146729,
-0.4743397533893585,
0.28135472536087036,
0.4981535077095032,
0.025645943358540535,
0.007197915576398373,
0.7828322649002075,
0.3958915174007416,
0.1339304894208908,
3.805330276489258,
0.6614071130752563,
0.08349715173244476,
0.0780249610543251,
-0.2846038043498993,
-0.3026321828365326,
0.9367127418518066,
0.3276135325431824,
0.20566150546073914,
-0.1458098292350769,
-0.2892794907093048,
0.3989398777484894,
0.017573988065123558,
0.402138888835907,
-0.07003174722194672,
0.5041627883911133,
0.5910563468933105,
0.12405407428741455,
-0.3245796859264374,
0.6760146021842957,
-0.5896660685539246,
-0.46738511323928833,
0.5862202644348145,
0.4449579119682312,
0.1742570847272873,
0.5942691564559937,
-0.04905461519956589,
0.5469598770141602,
1.1011278629302979,
0.3086455166339874,
0.16447067260742188,
-0.041432011872529984,
0.3101169168949127,
0.5104320049285889,
-0.3716065287590027,
0.8712270259857178,
0.04535241425037384,
0.061624925583601,
0.018346242606639862,
0.26328039169311523,
-0.35113370418548584,
-0.07741791754961014,
0.5125114321708679,
0.5859606862068176,
-0.03729849308729172,
-0.3158794045448303,
0.3603355288505554,
0.2989230155944824,
0.14277811348438263,
0.5082912445068359,
0.10618595033884048,
-0.010348828509449959,
-0.4765912890434265,
-0.16748300194740295,
-0.29306092858314514,
0.4853523373603821,
0.05353637784719467,
-0.29411208629608154,
0.27318236231803894,
-0.4182491898536682,
0.02019239030778408,
0.2629108726978302,
0.37225785851478577,
-0.10563186556100845,
-0.9340988397598267,
-0.11709191650152206,
-0.19043086469173431,
0.10782574117183685,
0.44277119636535645,
-0.23579522967338562,
-0.028180181980133057,
0.24751919507980347,
0.5745372772216797,
-0.6030617356300354,
0.14027857780456543,
0.4032262861728668,
-0.2280716449022293,
0.24492983520030975,
-0.14150914549827576,
-0.207659050822258,
0.5260987877845764,
-0.08727815747261047,
-0.5433330535888672,
0.10963988304138184,
-0.42667466402053833,
0.5933752655982971,
0.05292409658432007,
-0.5975052118301392,
0.6104921698570251,
0.14992360770702362,
0.4415885806083679,
-0.4747757613658905,
0.34870001673698425,
0.1686064749956131,
0.39348557591438293,
0.3543340563774109,
-0.3072061240673065,
-3.8308074474334717,
-0.27993229031562805,
0.03601815551519394,
0.032492745667696,
0.2730958163738251,
-0.0573577880859375,
0.7078919410705566,
-0.08323618024587631,
-0.16556109488010406,
-0.109036386013031,
-0.10972126573324203,
0.10224871337413788,
0.08849601447582245,
-0.03211159631609917,
-0.36756548285484314,
0.25326162576675415,
-0.15919378399848938,
0.3687516748905182,
0.10887981206178665,
0.10804840177297592,
0.4716467559337616,
0.14601929485797882,
0.23684193193912506,
-0.07263942807912827,
-0.4129958748817444,
-0.1889336109161377,
0.779819130897522,
-0.018084803596138954,
0.5726509690284729,
0.032317452132701874,
-0.21157895028591156,
0.6580206751823425,
0.5799798965454102,
-0.15449361503124237,
0.39183661341667175,
0.8695871829986572,
0.11300492286682129,
-0.03494803607463837,
-0.16297204792499542,
0.08603859692811966,
-0.056354280561208725,
0.4589160978794098,
0.11698655039072037,
0.5150571465492249,
0.2039583921432495,
0.05684373527765274,
-0.3131469786167145,
0.04327014833688736,
-0.2670516073703766,
0.35429757833480835,
0.24135446548461914,
0.6947655081748962,
-0.3614645302295685,
0.14818237721920013,
0.4348781406879425,
0.1878097504377365,
-0.2272922247648239,
0.06274960190057755,
0.2707239091396332,
0.20712697505950928,
0.09649393707513809,
-0.43122169375419617,
0.038848504424095154,
0.20076487958431244,
-0.44697704911231995,
0.25981390476226807,
0.1125325933098793,
0.26239240169525146,
0.10515711456537247,
-0.0913977101445198,
0.1747017204761505,
-0.0347212478518486,
0.1673765778541565,
0.47983697056770325,
0.17720529437065125,
0.4933314323425293,
-0.02856510877609253,
-0.31299281120300293,
0.24615637958049774,
-0.4157450199127197,
0.024028126150369644,
0.24684321880340576,
-0.554494321346283,
-0.30365636944770813,
2.132540464401245,
0.6490111351013184,
2.0553674697875977,
0.2256518453359604,
-0.5097724795341492,
0.4138886630535126,
-0.1435859054327011,
0.33802175521850586,
0.08828794211149216,
-0.07286731898784637,
-0.4617566466331482,
-0.32070648670196533,
-0.24772749841213226,
0.07220766693353653,
0.1096213161945343,
-0.22760671377182007,
0.30928871035575867,
-0.9521213173866272,
-0.20106467604637146,
-0.03438824787735939,
-0.18413116037845612,
0.09753075987100601,
-0.5239601731300354,
0.3340608477592468,
0.14625082910060883,
0.09803465008735657,
-0.19070902466773987,
0.08963090926408768,
-0.16871538758277893,
-0.73138427734375,
-0.31957024335861206,
-0.5882444977760315,
0.014737073332071304,
0.0869634822010994,
-0.7244884371757507,
0.21912437677383423,
-0.10774419456720352,
4.443087577819824,
-0.2976529598236084,
0.12890967726707458,
-0.22831106185913086,
0.5224111080169678,
-0.2546527087688446,
0.44509732723236084,
-0.1793699711561203,
0.12690657377243042,
0.5621839165687561,
0.005166645161807537,
-0.22625288367271423,
0.5459128022193909,
-0.21462799608707428,
0.5234127640724182,
0.08699540048837662,
0.25894564390182495,
0.19577784836292267,
-0.13920047879219055,
-0.06194242462515831,
-0.2234182208776474,
0.08052080124616623,
0.2746391296386719,
-0.07750703394412994,
0.4282073974609375,
0.0330674909055233,
0.8693430423736572,
0.8633067607879639,
-0.07497189939022064,
0.2739064693450928,
0.11377813667058945,
5.2143988609313965,
-0.15731343626976013,
0.22776606678962708,
-0.5742427110671997,
-0.11562902480363846,
0.012931334786117077,
0.003991839475929737,
-0.06389371305704117,
-0.5750960111618042,
-0.09620946645736694,
-0.11240528523921967,
0.5937197804450989,
-0.3723624646663666,
0.6812289357185364,
0.2383917272090912,
-0.2184155136346817,
-0.33309105038642883,
-0.038777194917201996,
0.6323910355567932,
-0.26908066868782043,
0.11024844646453857,
-0.33936378359794617,
0.286497563123703,
-0.3330099582672119,
0.27777451276779175,
-0.169993594288826,
-0.36591193079948425,
0.5489607453346252,
0.1429935097694397,
0.08048844337463379,
0.6430308818817139,
0.4639001190662384,
-0.4244847297668457,
0.03374918922781944,
-0.6479195356369019,
-0.018665604293346405,
-0.018030287697911263,
0.3632703423500061,
0.24569068849086761,
0.22809146344661713,
0.019872549921274185,
0.5546467304229736,
-0.051257699728012085,
-0.17901477217674255,
-0.3770391345024109,
0.3950654864311218,
0.31554481387138367,
0.16170670092105865,
0.2834683656692505,
-0.10965713113546371,
-0.13903817534446716,
-0.5035011172294617,
0.38696709275245667,
-0.2283230572938919,
0.22837094962596893,
0.2718513607978821,
0.12508739531040192,
-0.1948724091053009,
0.24995596706867218,
-0.11321170628070831,
0.8141263127326965,
0.08705589175224304,
0.06858925521373749,
0.8262460231781006,
0.08669504523277283,
0.41350623965263367,
-0.05537931248545647,
0.03556538745760918,
0.8633345365524292,
-0.3444463610649109,
-0.0017665171762928367,
0.22847063839435577,
-0.165426567196846,
0.17106379568576813,
0.06856594979763031,
-0.4710371792316437,
0.2688444256782532,
0.07428458333015442,
0.5047158598899841,
0.3456370532512665,
0.7664346694946289,
-0.6752465963363647,
-0.43980929255485535,
0.15470144152641296,
0.09719955176115036,
0.4763020873069763,
0.019562551751732826,
-0.40806251764297485,
0.4603125751018524,
0.3430074453353882,
0.7616600394248962,
-0.3778572082519531,
-0.05861223116517067,
-0.32236817479133606,
-0.18257303535938263,
-0.1060943603515625,
-0.27144312858581543,
-0.09392138570547104,
-0.3829098641872406,
0.0913441926240921,
-0.3496094346046448,
0.6061728000640869,
0.05085126683115959,
-0.15778787434101105,
0.43625494837760925,
-0.21007153391838074,
-0.011574793606996536,
-0.11914704740047455,
0.14319221675395966,
0.28684911131858826,
0.4448234438896179,
0.27791017293930054,
-0.1314271092414856,
-0.1876404881477356,
0.25615406036376953
] |
608#10 | বাংলা ভাষা | নোবেলজয়ী বাঙালি কবি রবীন্দ্রনাথ ঠাকুরের দুইটি বাংলা কবিতা ভারত ও বাংলাদেশের জাতীয় সংগীত হিসেবে গৃহীত হয়। ২০০৯ খ্রিস্টাব্দে বাংলাদেশ ও পশ্চিমবঙ্গের নির্বাচিত প্রতিনিধিরা জাতিসংঘের সরকারি ভাষা হিসেবে বাংলা ভাষাকে মর্যাদা দেওয়ার দাবী জানান। | [
0.04938647150993347,
0.3835218846797943,
-0.009851261042058468,
0.059963081032037735,
-0.03738603740930557,
0.33214959502220154,
0.30770063400268555,
-0.3563058078289032,
-0.08646159619092941,
0.6827217936515808,
-0.20724359154701233,
0.0851314514875412,
-0.4093104898929596,
0.19813747704029083,
-0.30288633704185486,
0.19960878789424896,
0.5667350888252258,
0.17568151652812958,
0.2877122461795807,
0.062480539083480835,
-0.3320026099681854,
0.2816700339317322,
0.23834703862667084,
0.46705347299575806,
-0.10528361797332764,
0.35601091384887695,
0.004942641127854586,
-0.19176872074604034,
-0.2803371250629425,
0.09431321918964386,
0.3560755252838135,
-0.3311929404735565,
0.06753189861774445,
0.27301397919654846,
-0.32860299944877625,
0.2480885237455368,
-0.04843505471944809,
0.39617717266082764,
0.13097241520881653,
-0.042580749839544296,
0.23991985619068146,
0.23051607608795166,
0.02363189309835434,
-0.35176926851272583,
0.17409084737300873,
-0.5144478678703308,
0.5161182880401611,
-0.1551288664340973,
0.5656682252883911,
-0.5726542472839355,
0.06845619529485703,
0.07036765664815903,
-0.2645481526851654,
-0.022809360176324844,
-1.3791354894638062,
-0.09894584864377975,
-0.5498252511024475,
0.4850918650627136,
0.4445425570011139,
0.3079254627227783,
0.23773567378520966,
0.019288277253508568,
-0.13370639085769653,
-0.0641234889626503,
0.9548738598823547,
0.39736875891685486,
0.27630460262298584,
0.2795017659664154,
0.017637135460972786,
0.0656375139951706,
-0.2651122808456421,
0.5725346803665161,
0.29034796357154846,
0.4336812496185303,
-0.1524922400712967,
-0.10298966616392136,
-0.38800546526908875,
0.10623522847890854,
0.11163625866174698,
-0.14182235300540924,
0.4193398654460907,
-0.018349764868617058,
-0.35409918427467346,
0.2753383219242096,
0.04048900306224823,
0.5268978476524353,
0.15577666461467743,
-0.028319144621491432,
-0.153997540473938,
0.47199109196662903,
-0.33895063400268555,
-0.17853935062885284,
0.20316751301288605,
-0.02673082984983921,
0.13009148836135864,
0.032855674624443054,
0.2692524790763855,
-0.050555016845464706,
-0.34761202335357666,
-0.5044642686843872,
0.01593632623553276,
-0.23743796348571777,
-0.45118480920791626,
0.33866268396377563,
0.26914384961128235,
-0.2945718467235565,
-0.32931020855903625,
-0.050169654190540314,
-0.13968347012996674,
0.27427828311920166,
0.7144426703453064,
0.0654820054769516,
-0.6622663140296936,
0.44035932421684265,
-0.16284319758415222,
0.27815526723861694,
0.26400911808013916,
0.10330760478973389,
-0.15181218087673187,
-1.0146335363388062,
0.4236188530921936,
0.07682940363883972,
-0.2789590060710907,
0.44416239857673645,
-0.08279979228973389,
-0.547295093536377,
0.4540305733680725,
-0.05563502386212349,
0.503071665763855,
0.3330775797367096,
0.1887243688106537,
-0.20813174545764923,
0.6957836747169495,
0.5850456357002258,
0.20582300424575806,
0.33179613947868347,
0.07582680135965347,
-0.4288180470466614,
-0.17157115042209625,
-0.2439802587032318,
-0.6506098508834839,
-0.21659493446350098,
0.14975552260875702,
1.1723732948303223,
-0.3222558796405792,
0.47690629959106445,
0.16550196707248688,
0.3002481162548065,
0.013973469845950603,
0.1588485836982727,
0.30019769072532654,
0.39104852080345154,
-0.17315343022346497,
0.5322614312171936,
-0.474346399307251,
-0.07242491096258163,
0.4173509180545807,
0.23071102797985077,
-0.08237620443105698,
0.34317514300346375,
0.9463986754417419,
0.4631198048591614,
0.2905064821243286,
-0.05401969328522682,
0.08244307339191437,
0.06445756554603577,
-0.3450653553009033,
0.2493268996477127,
0.35413968563079834,
0.10196095705032349,
-0.4402976632118225,
0.21317525207996368,
-0.15233853459358215,
0.13429558277130127,
-0.0061422851867973804,
0.45284348726272583,
0.2993565797805786,
0.22359544038772583,
0.5950292348861694,
0.07826519757509232,
-0.1716565489768982,
0.01231626607477665,
-0.8329293131828308,
-0.16821415722370148,
0.3809913992881775,
0.44690191745758057,
0.4861437678337097,
0.36915308237075806,
0.0766596868634224,
0.4568655788898468,
-0.11293674260377884,
0.11377918720245361,
0.6531652212142944,
-0.9598264098167419,
0.03921065106987953,
0.3725346028804779,
-0.40457582473754883,
-0.0010366634232923388,
0.03243948519229889,
0.4149518609046936,
-0.3721989095211029,
-0.03409638628363609,
-0.32873284816741943,
0.2767116129398346,
0.142960324883461,
-0.7403988242149353,
0.10710009932518005,
0.19687512516975403,
-0.28049516677856445,
0.051242440938949585,
-0.2552829682826996,
0.21495772898197174,
0.2588733434677124,
0.3449964225292206,
-0.1103925108909607,
0.4075404703617096,
0.0483548678457737,
0.28785452246665955,
0.49777284264564514,
0.15388022363185883,
-0.015420553274452686,
0.4887944459915161,
0.2047751247882843,
0.4035549461841583,
0.31316888332366943,
0.20651619136333466,
-0.04015270620584488,
0.43386030197143555,
0.14276963472366333,
0.41843709349632263,
0.06339059770107269,
0.20889028906822205,
-0.49941205978393555,
-0.4030819237232208,
0.10295073688030243,
-0.06538207828998566,
0.18634749948978424,
0.21941624581813812,
0.31782376766204834,
0.06017163395881653,
0.5424156785011292,
0.5040245652198792,
0.15058143436908722,
-0.7162101864814758,
0.4288927912712097,
-0.45677340030670166,
0.3367938697338104,
-0.05273795500397682,
0.010637283325195312,
0.20925794541835785,
0.17103654146194458,
-0.3166011869907379,
-0.29156121611595154,
0.3811558187007904,
0.2124367505311966,
0.05134808272123337,
-0.12928740680217743,
-0.3145616352558136,
0.6279321908950806,
-0.2943238317966461,
0.12654058635234833,
0.010412916541099548,
0.1982652246952057,
0.4042486846446991,
-0.25021299719810486,
-0.2262791246175766,
0.21554674208164215,
0.5723752379417419,
0.3093984127044678,
0.13185858726501465,
0.6055671572685242,
-0.126678466796875,
-0.4124307334423065,
0.8053832054138184,
-0.07050742208957672,
-0.4052961766719818,
-0.022541435435414314,
0.3414795398712158,
-0.4998181462287903,
0.03414790332317352,
0.16015706956386566,
0.30526360869407654,
0.10664873570203781,
-0.014487947337329388,
-0.06221304088830948,
0.2655356228351593,
0.021491575986146927,
-0.17609187960624695,
-0.59619140625,
-0.10441862046718597,
-0.0936526283621788,
0.5463468432426453,
-0.13907763361930847,
-0.24860848486423492,
0.01874682307243347,
-0.5170295834541321,
0.0524899996817112,
0.09562013298273087,
0.4657405912876129,
0.27793291211128235,
0.5806629657745361,
0.09391912072896957,
0.515169084072113,
0.7719078660011292,
0.1502598375082016,
-0.5196607708930969,
-0.1662454456090927,
0.2616564631462097,
0.1461939960718155,
0.4774072468280792,
0.18666380643844604,
-0.6771962642669678,
0.07475417107343674,
0.45611572265625,
0.4931478798389435,
0.7771120667457581,
0.645368754863739,
0.28960809111595154,
-0.06296399235725403,
0.06272226572036743,
0.15178298950195312,
-0.32581189274787903,
-0.37960129976272583,
0.3303147852420807,
0.8607900142669678,
-0.06906548142433167,
0.17392972111701965,
-0.5671436786651611,
0.6208097338676453,
-0.04405329003930092,
0.14878830313682556,
0.1514272838830948,
-0.2653447389602661,
-0.09846609830856323,
-0.06049870327115059,
0.3791827857494354,
0.3657017946243286,
1.04390549659729,
-0.4122614860534668,
0.2319166213274002,
0.4263031482696533,
-0.03650961071252823,
0.14435391128063202,
0.23332712054252625,
-0.8267598152160645,
0.43491658568382263,
-0.17698778212070465,
-0.8642129898071289,
0.6146838068962097,
-0.3872493803501129,
0.3785970211029053,
-0.3521535396575928,
0.1679585874080658,
0.32311731576919556,
-0.03412371128797531,
0.12489690631628036,
0.5880320072174072,
0.8165283203125,
0.515238881111145,
-0.30834463238716125,
0.3812778890132904,
0.3792581260204315,
0.3415471315383911,
-0.2147127240896225,
0.2936345338821411,
0.4195438325405121,
0.1329232007265091,
-0.6182437539100647,
0.1980808824300766,
0.24638289213180542,
0.011431324295699596,
-0.3780941069126129,
-0.41810140013694763,
0.10647660493850708,
-0.26806437969207764,
-0.016569331288337708,
-0.33566534519195557,
0.4296618103981018,
0.4409329295158386,
0.39131757616996765,
0.3708975613117218,
0.6223244071006775,
0.15824423730373383,
0.15611040592193604,
-0.18084125220775604,
-0.2852246165275574,
-0.06999082118272781,
0.0720190703868866,
-0.3101906180381775,
-0.0365121029317379,
0.28870561718940735,
-0.09700097888708115,
0.06870629638433456,
-0.13564938306808472,
-0.049241356551647186,
0.08521714806556702,
-0.05444810912013054,
0.047743815928697586,
0.2302345335483551,
-0.002644169144332409,
-0.1021096333861351,
0.7840650677680969,
0.4069178104400635,
0.555818498134613,
3.9987244606018066,
0.1280970722436905,
0.41474759578704834,
0.03426429256796837,
0.19709980487823486,
-0.17882607877254486,
0.7100730538368225,
-0.0022152492310851812,
0.034728068858385086,
-0.03556321561336517,
-0.2790567874908447,
0.21167723834514618,
-0.2204153835773468,
0.17315642535686493,
-0.11521806567907333,
0.24635206162929535,
0.4184844493865967,
0.13251028954982758,
-0.25334540009498596,
0.4578595757484436,
-0.3457915782928467,
-0.2915074825286865,
0.5260383486747742,
0.01873343251645565,
0.6225274801254272,
0.4803616404533386,
0.1124974861741066,
0.5150650143623352,
0.9512715339660645,
-0.06947093456983566,
0.2113560289144516,
-0.20494461059570312,
0.29862043261528015,
0.4660918712615967,
-0.4086073338985443,
0.8757174611091614,
-0.025018438696861267,
-0.2634868323802948,
-0.031069152057170868,
0.1734749972820282,
-0.10086143016815186,
-0.2978406548500061,
0.3703235685825348,
0.6314871907234192,
0.23278692364692688,
-0.2569113075733185,
0.3785387873649597,
0.3898141086101532,
0.0072891078889369965,
0.4713801145553589,
-0.08070918172597885,
-0.20220597088336945,
-0.49792230129241943,
-0.41881078481674194,
-0.26313936710357666,
0.5921207070350647,
-0.015157777816057205,
-0.04208599776029587,
-0.05835607275366783,
-0.6250417232513428,
0.14890243113040924,
-0.24047552049160004,
0.22591851651668549,
0.07278271019458771,
-0.8072023987770081,
-0.008551772683858871,
-0.09695327281951904,
0.35963284969329834,
0.5437988638877869,
-0.17955534160137177,
-0.30812010169029236,
0.17960171401500702,
0.15715213119983673,
-0.34072813391685486,
0.11404300481081009,
0.2110193967819214,
-0.22866705060005188,
0.30786803364753723,
-0.32489013671875,
-0.40473657846450806,
0.3837716281414032,
0.028314735740423203,
0.21661172807216644,
0.03977639228105545,
-0.35894277691841125,
0.5158043503761292,
-0.30428609251976013,
-0.5725222229957581,
0.578702986240387,
0.16539593040943146,
0.5097008347511292,
-0.2262634038925171,
0.3919690251350403,
0.3689693510532379,
0.6871350407600403,
0.11354313790798187,
-0.2557836174964905,
-3.836176633834839,
0.10541611909866333,
-0.041428353637456894,
0.22571609914302826,
0.18333420157432556,
0.07952787727117538,
0.7987085580825806,
0.14983423054218292,
0.026740171015262604,
0.19976210594177246,
-0.5159009099006653,
0.033323172479867935,
-0.19500763714313507,
0.17786236107349396,
0.03619953244924545,
0.3101370632648468,
-0.0008773025474511087,
-0.004181569907814264,
0.36333855986595154,
-0.022410528734326363,
0.6148582100868225,
-0.05277421697974205,
0.32715094089508057,
-0.2064434289932251,
0.4632110595703125,
-0.13618215918540955,
0.6096938848495483,
0.09768454730510712,
0.4953843653202057,
-0.03834458813071251,
0.30393826961517334,
0.5881409645080566,
0.602205216884613,
-0.3497563600540161,
0.2689330577850342,
0.3408125340938568,
0.16225215792655945,
0.3311449885368347,
0.08776187151670456,
0.06351727992296219,
-0.02654098905622959,
-0.12343447655439377,
-0.4340484142303467,
0.7572594285011292,
0.24545833468437195,
0.028912758454680443,
-0.11091792583465576,
-0.027823584154248238,
-0.07783940434455872,
0.10338521748781204,
0.08087321370840073,
0.10799004882574081,
-0.5664560794830322,
0.0724002867937088,
0.4100491404533386,
0.1895826756954193,
-0.3001895844936371,
-0.03860430791974068,
0.27711954712867737,
0.017509303987026215,
-0.19183045625686646,
-0.3118725121021271,
0.04420900344848633,
-0.0699932724237442,
0.2615926265716553,
0.14347337186336517,
0.23119868338108063,
0.2352762073278427,
0.2773263156414032,
-0.4399105906486511,
0.2294076383113861,
0.10784810781478882,
0.4181879758834839,
0.3637486696243286,
0.10964380204677582,
0.5295544266700745,
0.029374103993177414,
-0.07787511497735977,
0.37634027004241943,
-0.04376594349741936,
-0.09989329427480698,
0.3068903684616089,
-0.5609305500984192,
-0.0969090387225151,
2.168785810470581,
0.4855259358882904,
2.0901029109954834,
0.13341140747070312,
0.12149865180253983,
0.3411105275154114,
0.011464177630841732,
0.11453192681074142,
-0.0155640235170722,
-0.053307123482227325,
0.14985135197639465,
-0.3619493246078491,
-0.16764582693576813,
-0.4797089099884033,
-0.2373296022415161,
-0.3498173952102661,
0.2581942677497864,
-1.2620177268981934,
-0.07210782170295715,
-0.34937846660614014,
-0.3903360068798065,
-0.07444498687982559,
-0.038213301450014114,
0.2786921262741089,
0.39180365204811096,
0.5160285830497742,
0.14973855018615723,
-0.10724805295467377,
0.011943213641643524,
-0.1594887524843216,
-0.21944770216941833,
-0.2423139363527298,
0.12687543034553528,
0.08540702611207962,
-0.3773455023765564,
0.15686297416687012,
-0.03423001989722252,
4.514110565185547,
-0.3782741129398346,
-0.17118383944034576,
0.49792230129241943,
0.2707868218421936,
-0.37293943762779236,
0.3515276312828064,
-0.09618136286735535,
-0.04025424271821976,
0.19612541794776917,
0.2737090587615967,
-0.23830413818359375,
0.10447417199611664,
-0.49782514572143555,
0.46620771288871765,
-0.004220612347126007,
0.17030411958694458,
0.31679052114486694,
0.028532300144433975,
-0.2270059436559677,
-0.018704082816839218,
0.11488848179578781,
0.4387705326080322,
-0.21513888239860535,
0.7450623512268066,
-0.035587817430496216,
0.5540584921836853,
0.29628053307533264,
-0.08210316300392151,
0.41471239924430847,
0.5274678468704224,
5.326371192932129,
-0.1330357939004898,
-0.25179144740104675,
-0.5383051633834839,
-0.10877609252929688,
0.2204429656267166,
-0.1735478937625885,
-0.23536215722560883,
-0.19174209237098694,
-0.09303532540798187,
0.12661026418209076,
0.3469506502151489,
-0.08228298276662827,
0.5945307016372681,
0.09013475477695465,
-0.003852610709145665,
-0.22772279381752014,
-0.07627852261066437,
0.41971254348754883,
-0.2541167140007019,
0.15236258506774902,
-0.23323887586593628,
0.2461308091878891,
-0.2559857964515686,
-0.10873778909444809,
0.17018765211105347,
-0.6962442398071289,
0.418231725692749,
0.05400143936276436,
-0.04604267701506615,
0.565828263759613,
0.8030034303665161,
-0.1553802490234375,
0.13894419372081757,
-0.19809956848621368,
-0.16206686198711395,
0.25091925263404846,
-0.03380820155143738,
0.33947816491127014,
0.19636820256710052,
0.37043046951293945,
0.6069684624671936,
-0.026213742792606354,
-0.24119536578655243,
-0.10325248539447784,
0.27535170316696167,
-0.08333976566791534,
0.010400577448308468,
0.008942175656557083,
-0.0011654288973659277,
0.1718636304140091,
-0.27354803681373596,
0.4722234010696411,
-0.29030150175094604,
0.5065892934799194,
-0.13381989300251007,
0.006456336006522179,
0.32573068141937256,
0.14068354666233063,
-0.25864270329475403,
0.8925482034683228,
0.04643615335226059,
0.236876979470253,
0.6230443716049194,
0.20568746328353882,
0.4343074858188629,
0.11211083829402924,
0.23276130855083466,
1.1577248573303223,
-0.2758248746395111,
0.032245323061943054,
0.11948823183774948,
0.07853585481643677,
0.3143298923969269,
0.2346498966217041,
-0.27458471059799194,
0.4833448827266693,
0.09108656644821167,
0.31002387404441833,
0.29145267605781555,
0.07730001211166382,
-0.3956224024295807,
-0.2588775157928467,
0.19485628604888916,
0.037581074982881546,
0.4120844602584839,
-0.031141338869929314,
-0.1496926099061966,
0.2794559895992279,
0.11094432324171066,
0.44979608058929443,
-0.6201421022415161,
-0.1667759120464325,
-0.47255876660346985,
-0.12981025874614716,
-0.1420874297618866,
0.08722390979528427,
-0.18055662512779236,
0.06688737124204636,
0.3435525596141815,
-0.41148656606674194,
0.46715062856674194,
0.28479284048080444,
0.16044531762599945,
0.28570306301116943,
-0.4260677397251129,
-0.31641918420791626,
0.10434649139642715,
-0.07969198375940323,
0.15834979712963104,
0.6150350570678711,
0.2604961693286896,
-0.20683880150318146,
-0.29052281379699707,
0.21091055870056152
] |
608#11 | বাংলা ভাষা | বাংলার কথ্য ও লেখ্য রূপের মধ্যে বিবিধতা বর্তমান। বিভিন্ন শব্দভাণ্ডার দ্বারা সমৃদ্ধ হয়ে বাংলায় দুই ধরনের লিখনপদ্ধতি তৈরি হয়েছে।মান্য চলিত বাংলায় অধিকাংশ বাংলা সাহিত্য রচিত হলেও, কথ্য বাংলা উপভাষাগুলির মধ্যে যথেষ্ট বিবিধতা রয়েছে। কলকাতাসহ দক্ষিণ-পশ্চিম পশ্চিমবঙ্গের অধিবাসীরা মান্য চলিত বাংলায় কথা বলে থাকেন। কিন্তু বাংলাদেশ ও পশ্চিমবঙ্গের অন্যান্য অঞ্চলগুলির কথ্য ভাষা মান্য চলিত বাংলার থেকে অনেকটাই ভিন্ন। বাংলাদেশের চট্টগ্রাম ও সিলেট অঞ্চলের কথ্য ভাষার সঙ্গে মান্য চলিত বাংলার খুব সামান্যই মিল রয়েছে। তবে অধিকাংশ বাঙালি নিজেদের মধ্যে ভাব আদানপ্রদানের সময় মান্য চলিত বাংলা সহ একাধিক উপভাষায় কথা বলতে সক্ষম বলে মনে করা হলেও অনেক ভাষাবিদ তা স্বীকার করেন না। | [
-0.052136339247226715,
0.5610828399658203,
0.1484030783176422,
0.15163564682006836,
0.0033310845028609037,
0.2023375928401947,
0.3446998596191406,
-0.3428630828857422,
0.011483347043395042,
0.6518104672431946,
-0.5418143272399902,
0.15196593105793,
-0.1494969129562378,
0.22736620903015137,
-0.2879701554775238,
0.22774580121040344,
0.20756883919239044,
0.11254686117172241,
0.49959975481033325,
-0.18242116272449493,
-0.5519813299179077,
0.6314743161201477,
0.1118878722190857,
0.21663394570350647,
-0.15815459191799164,
-0.1310298591852188,
-0.05680621787905693,
-0.09556525945663452,
-0.2086886167526245,
0.22777561843395233,
0.21692152321338654,
-0.3109942674636841,
-0.6428070068359375,
0.5656762719154358,
-0.15877878665924072,
0.2528769373893738,
-0.029303109273314476,
-0.5288511514663696,
-0.15188384056091309,
0.00760339479893446,
0.3513653874397278,
0.24434976279735565,
0.11758764833211899,
-0.10317949205636978,
-0.15004852414131165,
-0.12436968088150024,
0.2716711163520813,
-0.21423156559467316,
0.5781010389328003,
-0.10658936202526093,
0.01055388804525137,
-0.2507185637950897,
-0.1180080771446228,
-0.15812811255455017,
-0.4203849732875824,
-0.28460693359375,
-0.4270380139350891,
0.6357868313789368,
0.20260271430015564,
0.4772304594516754,
0.16114541888237,
0.021052038297057152,
-0.3658439517021179,
0.038873814046382904,
0.5025404691696167,
-0.016353869810700417,
0.24426698684692383,
0.381033718585968,
0.20392708480358124,
-0.05089850351214409,
-0.16977526247501373,
0.7197006344795227,
0.3493373990058899,
0.43335026502609253,
-0.3237048089504242,
-0.1547677218914032,
-0.3465047776699066,
-0.2253100574016571,
-0.08343255519866943,
0.01890118233859539,
0.22902867197990417,
-0.41462478041648865,
-0.012393185868859291,
-0.1036078929901123,
-0.3116709589958191,
0.812652587890625,
0.21487388014793396,
-0.14270153641700745,
-0.23389914631843567,
0.5127553939819336,
-0.1988745480775833,
-0.07867751270532608,
-0.574813187122345,
-0.2560062110424042,
0.07105318456888199,
0.53192138671875,
0.18646107614040375,
-0.168039470911026,
-0.41833266615867615,
-0.06347522139549255,
-0.037865765392780304,
-0.18533332645893097,
-0.21702603995800018,
0.46088114380836487,
0.11012635380029678,
-0.29819029569625854,
0.2776641845703125,
-0.15129610896110535,
0.28123176097869873,
-0.1413501799106598,
0.6422332525253296,
-0.4463995099067688,
-0.23944106698036194,
0.8820940852165222,
-0.15758255124092102,
0.0828375592827797,
0.3029855191707611,
0.3838525712490082,
-0.05913660675287247,
-1.383886694908142,
0.46424657106399536,
0.5095741152763367,
-0.3620685636997223,
0.36883431673049927,
0.16069117188453674,
-0.30026334524154663,
0.5442191958427429,
-0.5190566778182983,
0.343048632144928,
0.11474061012268066,
0.6019207835197449,
0.17323336005210876,
0.49136224389076233,
0.5821884274482727,
0.5108853578567505,
0.322615385055542,
0.056332118809223175,
-0.2694772779941559,
-0.1434692144393921,
-0.6911765933036804,
0.4347756803035736,
-0.42138832807540894,
0.9332252740859985,
0.7959617376327515,
-0.21737265586853027,
0.8239029049873352,
-0.04259659722447395,
0.5891960263252258,
-0.07263296842575073,
0.23539972305297852,
0.2435581237077713,
-0.21949787437915802,
-0.35929054021835327,
0.5234271883964539,
-0.876451849937439,
-0.20760826766490936,
0.18999576568603516,
0.23246674239635468,
-0.031073153018951416,
0.36734309792518616,
0.9169021844863892,
0.468832403421402,
0.2494697868824005,
-0.5583327412605286,
-0.38984215259552,
0.3703523278236389,
-0.22634759545326233,
0.13555534183979034,
0.5583656430244446,
0.11049699783325195,
-0.23437123000621796,
-0.21652956306934357,
0.20385193824768066,
0.03463215380907059,
0.23659317195415497,
0.2672886848449707,
0.397296667098999,
-0.04808751493692398,
0.17924156785011292,
0.43581509590148926,
-0.19719724357128143,
0.1701696217060089,
-0.423452764749527,
-0.04509005695581436,
0.35582858324050903,
0.6504882574081421,
0.4791773855686188,
0.15885919332504272,
0.03950505703687668,
0.25290030241012573,
-0.13501939177513123,
0.05773789435625076,
0.5671259760856628,
-0.5926825404167175,
0.5653080940246582,
0.2609822154045105,
-0.466632217168808,
0.03057987615466118,
-0.18527759611606598,
0.09679688513278961,
-0.4453917145729065,
0.034335605800151825,
-0.13101515173912048,
0.23705558478832245,
0.33912697434425354,
-0.5639005303382874,
0.2812182307243347,
0.031631942838430405,
-0.3663978576660156,
0.231486514210701,
0.1130521297454834,
0.24328994750976562,
0.5836278796195984,
0.42446327209472656,
-0.1146877259016037,
-0.04407532140612602,
0.3211345076560974,
0.2837013304233551,
0.5076407194137573,
-0.14741894602775574,
-0.2393457442522049,
0.808209240436554,
0.13957567512989044,
-0.17834702134132385,
0.4596439301967621,
0.42236289381980896,
-0.28967970609664917,
0.04675687476992607,
0.09977027773857117,
0.16608944535255432,
-0.24433951079845428,
-0.03623495623469353,
-0.34765785932540894,
-0.29243203997612,
0.285308837890625,
0.23460932075977325,
0.32382732629776,
0.41450196504592896,
0.40793752670288086,
0.15399500727653503,
0.5241729617118835,
0.3674654960632324,
0.0041776420548558235,
-1.068518042564392,
0.5618118047714233,
-0.06227157264947891,
0.26549258828163147,
-0.17585620284080505,
-0.04057031869888306,
0.4934425354003906,
0.34775620698928833,
-0.25978749990463257,
0.19362302124500275,
0.3372020721435547,
-0.2968074679374695,
0.18057376146316528,
-0.07700946182012558,
-0.9150238037109375,
0.818107008934021,
-0.21353492140769958,
0.08414927870035172,
0.47128161787986755,
0.2925857901573181,
0.4025171399116516,
-0.16215680539608002,
-0.2191978245973587,
0.4076656401157379,
0.613800048828125,
-0.34300896525382996,
0.45732563734054565,
0.5396995544433594,
-0.2886306345462799,
0.05366470664739609,
0.3843269646167755,
0.27925220131874084,
-0.25991350412368774,
0.1972207874059677,
0.11657889187335968,
-0.8270980715751648,
0.026109706610441208,
0.17068322002887726,
-0.005218470003455877,
0.13045208156108856,
0.05874526500701904,
0.49184828996658325,
0.7558659911155701,
0.051563240587711334,
-0.010403883643448353,
-0.6055929064750671,
-0.21427245438098907,
0.6158973574638367,
0.6688232421875,
0.44474515318870544,
-0.4329553544521332,
0.05551217868924141,
-0.27016329765319824,
0.1922704130411148,
0.29692453145980835,
0.22969774901866913,
0.10107092559337616,
0.9907134771347046,
0.009904524311423302,
0.4327322840690613,
0.8916671872138977,
0.19954273104667664,
-0.12756232917308807,
-0.18686306476593018,
0.18636353313922882,
-0.010055705904960632,
0.7177936434745789,
-0.0802588015794754,
-0.720062255859375,
-0.03153453394770622,
0.5709007382392883,
0.26865869760513306,
0.45238780975341797,
0.062099289149045944,
0.18699923157691956,
0.0981295257806778,
0.254258930683136,
-0.23949973285198212,
-0.31834274530410767,
-0.4253242611885071,
0.2943483889102936,
0.7899703979492188,
-0.3052723705768585,
0.41675662994384766,
-0.5491035580635071,
0.6650703549385071,
-0.1055445447564125,
-0.3039950132369995,
-0.022817838937044144,
0.16377946734428406,
0.004819735884666443,
0.23359978199005127,
0.40960463881492615,
0.8439884185791016,
0.4203456938266754,
0.5071702599525452,
0.32678890228271484,
0.4085707664489746,
0.005834128707647324,
0.3121112883090973,
0.2795965075492859,
-0.7671356201171875,
0.5624496340751648,
0.10009970515966415,
-0.24762579798698425,
1.005865454673767,
0.009079786948859692,
0.20319147408008575,
-0.304769366979599,
-0.12133464962244034,
0.30157849192619324,
0.19087009131908417,
-0.12772083282470703,
1.092065453529358,
0.2613537907600403,
0.3613581955432892,
-0.3485546112060547,
0.23987789452075958,
0.3067609965801239,
0.43858328461647034,
-0.18417957425117493,
0.14045929908752441,
0.30067679286003113,
0.32895737886428833,
-0.07184318453073502,
-0.010006618686020374,
0.5973955392837524,
0.07781125605106354,
-0.20626571774482727,
-0.604138970375061,
0.0737389475107193,
-0.1800815761089325,
0.025697480887174606,
-0.37198638916015625,
-0.14797012507915497,
0.3730270266532898,
-0.06630450487136841,
0.650952935218811,
0.7806183099746704,
0.027587849646806717,
0.015457501634955406,
0.07778077572584152,
-0.428994745016098,
0.21706454455852509,
-0.225878044962883,
-0.31225156784057617,
0.12057490646839142,
0.2330283671617508,
-0.3546014726161957,
-0.05486549064517021,
-0.2934015095233917,
-0.6294864416122437,
-0.11540017277002335,
-0.15927861630916595,
0.4811953008174896,
0.5069419741630554,
-0.16619724035263062,
-0.19237001240253448,
0.3426515460014343,
0.16010215878486633,
-0.12657153606414795,
3.8421874046325684,
0.4130222201347351,
0.29753246903419495,
0.03178100660443306,
0.02651965618133545,
-0.09207290410995483,
1.1745315790176392,
-0.06746282428503036,
0.2942203879356384,
0.03786202520132065,
-0.3324267268180847,
0.23711808025836945,
-0.009231293573975563,
0.09106719493865967,
0.15961536765098572,
0.7206146121025085,
0.19247712194919586,
0.4929843842983246,
-0.19737105071544647,
0.1987977921962738,
-0.6679153442382812,
-0.07557381689548492,
0.4209388792514801,
0.300515353679657,
0.489457905292511,
0.5183990597724915,
0.23476584255695343,
0.533222496509552,
0.7124332189559937,
0.5011699795722961,
-0.11459927260875702,
0.17513492703437805,
0.2258973866701126,
0.5030256509780884,
-0.195982426404953,
0.31906765699386597,
0.3270225524902344,
0.029041290283203125,
0.036564622074365616,
0.29777494072914124,
-0.5455001592636108,
0.11186466366052628,
-0.17717686295509338,
0.36957281827926636,
0.24127177894115448,
-0.4552291929721832,
0.30783581733703613,
0.6683273315429688,
0.31335973739624023,
0.7440927624702454,
-0.061939407140016556,
0.1805257499217987,
-0.2863788604736328,
-0.5259653329849243,
-0.11070992797613144,
0.5328834652900696,
0.30285805463790894,
-0.11243625730276108,
0.4464237093925476,
-0.35164493322372437,
0.1537206470966339,
0.062464963644742966,
-0.22756795585155487,
-0.14848445355892181,
-0.9507118463516235,
-0.04557391628623009,
-0.3528246283531189,
0.13945548236370087,
0.24554720520973206,
-0.6810609102249146,
-0.4696625769138336,
0.42236289381980896,
0.15498797595500946,
-0.5010749697685242,
0.12011368572711945,
0.45845407247543335,
0.32689183950424194,
0.47866296768188477,
0.2312963902950287,
0.14465650916099548,
0.4085138440132141,
-0.023758891969919205,
0.19780997931957245,
-0.06989524513483047,
0.09093431383371353,
0.5213485956192017,
-0.648626446723938,
-0.28986459970474243,
0.5084161758422852,
0.13200215995311737,
0.1860290765762329,
-0.21160468459129333,
0.4192916750907898,
0.3684353530406952,
0.4187772870063782,
0.028548169881105423,
0.3113097548484802,
-3.8192505836486816,
0.3934902250766754,
0.2335134744644165,
-0.078008271753788,
0.26569586992263794,
0.07359816133975983,
0.5865917205810547,
0.06960517168045044,
-0.5419551730155945,
-0.10608583688735962,
-0.12561123073101044,
0.27097243070602417,
-0.1606244444847107,
0.03978472203016281,
-0.02087355963885784,
-0.03994714096188545,
-0.3947238028049469,
0.5063117742538452,
0.23393794894218445,
0.007028868887573481,
0.581257164478302,
-0.2832573354244232,
-0.21252623200416565,
-0.5112865567207336,
-0.10882840305566788,
-0.1862800568342209,
-0.10957851260900497,
0.0768330916762352,
0.6230209469795227,
0.011444357223808765,
-0.2120170146226883,
0.5408172607421875,
0.8931061029434204,
-0.02321392297744751,
0.03325190395116806,
0.9397171139717102,
0.2572954297065735,
0.057281244546175,
-0.3223676383495331,
0.4134780764579773,
-0.17444172501564026,
0.4761592447757721,
0.058860909193754196,
0.4110574722290039,
-0.0025319992564618587,
0.1745188683271408,
0.05051783472299576,
-0.06258054822683334,
-0.4438960552215576,
-0.09865164756774902,
0.1940802037715912,
0.7919341921806335,
-0.1589445322751999,
0.3142227530479431,
0.2182866334915161,
0.4805746078491211,
-0.03424767404794693,
0.20221534371376038,
0.741960883140564,
-0.15597690641880035,
-0.11123482137918472,
-0.0328676700592041,
0.11188860237598419,
-0.17381492257118225,
-0.5091344714164734,
0.36023396253585815,
-0.011662691831588745,
0.494191974401474,
0.3884851634502411,
-0.19035567343235016,
-0.26292070746421814,
-0.16972821950912476,
0.2668445408344269,
0.40315884351730347,
0.2691316604614258,
0.6102058291435242,
-0.3059976100921631,
-0.18005093932151794,
0.30032625794410706,
-0.06625386327505112,
0.0755370706319809,
-0.12070216983556747,
-0.5537673830986023,
0.12304743379354477,
2.0911803245544434,
0.3151474595069885,
2.2452454566955566,
-0.04526548460125923,
-0.21221137046813965,
0.33158379793167114,
-0.4751785397529602,
0.19503828883171082,
0.15121325850486755,
-0.31973978877067566,
-0.023330330848693848,
0.26092472672462463,
0.1415708214044571,
0.12461304664611816,
-0.04553946107625961,
0.026028448715806007,
0.3323034346103668,
-0.9457718133926392,
-0.11239121854305267,
0.20633983612060547,
-0.06878767907619476,
0.04945220425724983,
-0.01946929655969143,
-0.13058452308177948,
-0.22237062454223633,
0.17514708638191223,
-0.11561727523803711,
-0.08473791182041168,
-0.07624362409114838,
-0.23026105761528015,
-0.09978419542312622,
0.2371540069580078,
0.5534607172012329,
0.47330421209335327,
-0.7259231805801392,
-0.1129404678940773,
-0.27480262517929077,
4.492919921875,
-0.5025309920310974,
0.20866629481315613,
0.06680045276880264,
0.3990861773490906,
-0.25601625442504883,
0.39759987592697144,
-0.3512036204338074,
-0.14310020208358765,
0.00218171626329422,
0.3864900469779968,
0.1388947069644928,
-0.25016140937805176,
-0.32197141647338867,
0.261635959148407,
0.2456984966993332,
0.17093686759471893,
0.1896858662366867,
-0.03330744057893753,
-0.0885581523180008,
0.10916123539209366,
-0.03241720050573349,
0.06542021036148071,
0.15306159853935242,
0.10253913700580597,
-0.19584858417510986,
0.8798888921737671,
0.9322540163993835,
-0.2087593972682953,
0.3183290362358093,
0.15890631079673767,
5.216064453125,
-0.10971908271312714,
0.18790876865386963,
-0.49106675386428833,
0.015032502822577953,
0.059836000204086304,
-0.21293751895427704,
0.0437723770737648,
-0.767547607421875,
-0.04207144305109978,
0.1368403285741806,
0.3667808175086975,
-0.395058810710907,
0.07712644338607788,
-0.1382298618555069,
0.26029348373413086,
-0.2914511561393738,
-0.3583335876464844,
0.9972366094589233,
-0.22951094806194305,
0.4148455262184143,
-0.15944094955921173,
0.5845550298690796,
-0.011051488108932972,
-0.17037346959114075,
-0.012848114594817162,
-0.3671685755252838,
0.7418583035469055,
0.0635775476694107,
-0.07936079800128937,
0.4800308346748352,
-0.11942491680383682,
0.1109938770532608,
0.3195110261440277,
-0.3391876816749573,
-0.020302390679717064,
0.06448717415332794,
0.7154579162597656,
-0.033602673560380936,
-0.053002648055553436,
0.4166397154331207,
0.659277617931366,
-0.02575765922665596,
-0.6317710876464844,
-0.21983656287193298,
-0.04625009745359421,
-0.06157892942428589,
0.19433502852916718,
-0.06654570996761322,
0.1045389398932457,
-0.17077919840812683,
-0.1513732373714447,
0.5152171850204468,
-0.12477052211761475,
-0.12404749542474747,
0.3924221098423004,
0.25832313299179077,
-0.31972259283065796,
0.26614055037498474,
0.08576962351799011,
0.6669265627861023,
0.025128860026597977,
0.0748836100101471,
0.5656889081001282,
-0.010999185964465141,
0.37303677201271057,
-0.33778053522109985,
0.0936594232916832,
0.5724593997001648,
-0.10567762702703476,
-0.4368883967399597,
-0.1394338309764862,
-0.08494991064071655,
0.4479903280735016,
0.10791120678186417,
-0.46942615509033203,
0.43242889642715454,
0.2784273624420166,
0.46195125579833984,
0.07709618657827377,
-0.2952299118041992,
-0.5999969244003296,
-0.15535277128219604,
0.08489277213811874,
-0.0014653087127953768,
0.22658506035804749,
-0.34623798727989197,
-0.36856040358543396,
0.47502708435058594,
-0.05412789061665535,
0.4432201385498047,
-0.35983237624168396,
-0.2765927314758301,
-0.1280859112739563,
-0.16028299927711487,
0.17919953167438507,
-0.3660072982311249,
0.2439117431640625,
0.07060171663761139,
0.5131378769874573,
-0.3173210918903351,
0.6597701907157898,
-0.08762234449386597,
0.054326534271240234,
0.011724745854735374,
-0.28425416350364685,
0.002353870775550604,
-0.019690638408064842,
-0.15888611972332,
0.3375033438205719,
0.5479751825332642,
0.10172529518604279,
0.03861086070537567,
-0.530834972858429,
-0.006409049034118652
] |
608#12 | বাংলা ভাষা | নিম্নলিখিত বাংলা ভাষাতে মানবাধিকার সনদের প্রথম ধারার নমুনা পাঠ্য: | [
0.2785169780254364,
0.4816623330116272,
-0.01915571466088295,
0.3350151777267456,
0.1163380965590477,
0.3723619282245636,
0.3860677182674408,
-0.2916463315486908,
0.0931769460439682,
0.4956461489200592,
-0.4213498532772064,
-0.3731825053691864,
0.10845141857862473,
0.20946672558784485,
-0.3560655415058136,
0.08082453161478043,
0.3374159038066864,
0.022484038025140762,
-0.12371953576803207,
0.2268473356962204,
-0.1509552001953125,
0.3896280825138092,
0.3693983256816864,
0.16564051806926727,
-0.03447999060153961,
-0.09377267956733704,
-0.1431766152381897,
0.2274542897939682,
-0.14143477380275726,
0.1950344443321228,
0.4508599042892456,
-0.2166544646024704,
-0.02617560513317585,
0.3184238076210022,
-0.7879638671875,
0.286407470703125,
-0.0779571533203125,
0.16164284944534302,
-0.1735026091337204,
0.07030614465475082,
0.4774848222732544,
0.599853515625,
0.01699405163526535,
-0.1743571013212204,
0.2341732382774353,
-0.2137620747089386,
0.2540520429611206,
-0.1773291677236557,
0.19801118969917297,
0.07920116931200027,
-0.1954786479473114,
0.07099606096744537,
-0.08259250223636627,
-0.07565709948539734,
-1.1122775077819824,
0.3336775004863739,
-0.0755259171128273,
0.4617106020450592,
0.9200303554534912,
-0.1657799631357193,
0.1749098002910614,
-0.0430484339594841,
-0.11231030523777008,
-0.14069026708602905,
0.417804092168808,
0.2273729145526886,
0.14720726013183594,
0.1326310932636261,
0.10011164098978043,
0.23256979882717133,
0.2969292402267456,
0.03610144555568695,
0.7412651777267456,
0.003349092323333025,
0.14227421581745148,
-0.13236628472805023,
0.1008487269282341,
0.0955318883061409,
0.2352023720741272,
-0.37579345703125,
0.4717881977558136,
-0.04899024963378906,
-0.11861133575439453,
0.2938232421875,
-0.21059587597846985,
0.5577528476715088,
-0.07337252050638199,
-0.049395665526390076,
0.1685299277305603,
0.4771864116191864,
-0.0824381485581398,
-0.053519830107688904,
-0.23419465124607086,
0.2226884663105011,
0.328948974609375,
0.2860582172870636,
0.4007297158241272,
-0.2175562083721161,
-0.2340952605009079,
-0.14731597900390625,
-0.2281528115272522,
-0.4121772050857544,
-0.3516133725643158,
0.5186835527420044,
0.2844645082950592,
-0.3325263261795044,
-0.3704901933670044,
0.2974039614200592,
-0.03295018896460533,
0.07724061608314514,
0.5910102128982544,
-0.2060919851064682,
-0.2620442807674408,
0.3296949565410614,
0.14757749438285828,
-0.1349521279335022,
0.3270111083984375,
0.1379970908164978,
-0.3513912558555603,
-0.6306864619255066,
0.3285183310508728,
0.1931186318397522,
-0.1847991943359375,
0.2346021831035614,
0.022477732971310616,
-0.2810160219669342,
0.36456298828125,
-0.14257897436618805,
0.5138753056526184,
0.1677975058555603,
0.03743404895067215,
0.4838595986366272,
0.7176920771598816,
0.5161946415901184,
0.1999104768037796,
0.4978569746017456,
-0.06853479892015457,
-0.29144287109375,
-0.4140828549861908,
-0.3777194619178772,
-0.1709916889667511,
0.28423139452934265,
0.3176896870136261,
0.9632161259651184,
-0.3715549111366272,
0.19870291650295258,
0.12886565923690796,
0.2622748613357544,
0.035824112594127655,
0.03935326635837555,
0.062200017273426056,
-0.19914181530475616,
0.0048118168488144875,
0.564453125,
-0.5268080234527588,
-0.01955498568713665,
0.3473341166973114,
0.0061925253830850124,
-0.0053198072127997875,
-0.005808618385344744,
0.8698459267616272,
0.3447672426700592,
0.2605857849121094,
0.059699587523937225,
-0.16031688451766968,
-0.18776077032089233,
-0.06645160168409348,
0.3532375693321228,
0.3285590410232544,
-0.166717529296875,
-0.10443326830863953,
0.3463609516620636,
0.6386311650276184,
-0.0613742396235466,
0.18162621557712555,
-0.08618545532226562,
-0.043685223907232285,
0.10095935314893723,
0.3167453408241272,
-0.12345409393310547,
-0.02627987414598465,
0.3174642026424408,
-0.27869880199432373,
0.24736955761909485,
0.31817626953125,
0.3072441816329956,
0.02142614871263504,
0.4189130961894989,
-0.13812701404094696,
0.3252292275428772,
0.1967281699180603,
0.09566731005907059,
0.6122639775276184,
-0.22409990429878235,
-0.057155292481184006,
0.07133568823337555,
0.0311465784907341,
0.09822675585746765,
-0.3203396201133728,
0.1494123637676239,
-0.11338615417480469,
-0.1233011856675148,
-0.3260091245174408,
0.07932493090629578,
0.06318029016256332,
-0.6722276210784912,
0.15415233373641968,
0.3377821147441864,
-0.0997823104262352,
0.1902652382850647,
-0.08242584764957428,
-0.002873274963349104,
-0.056165799498558044,
0.13042619824409485,
0.013668484054505825,
0.09855577349662781,
0.05673302710056305,
0.3064134418964386,
0.5447455644607544,
0.1234893798828125,
-0.16135703027248383,
0.6022813320159912,
-0.35226166248321533,
0.05929310992360115,
0.1896480917930603,
0.03261587396264076,
-0.2574852705001831,
-0.04028971865773201,
0.11849088221788406,
0.1895531564950943,
0.09794002026319504,
0.5110541582107544,
-0.20862770080566406,
-0.1832309365272522,
0.43414306640625,
0.4624159038066864,
0.4238077700138092,
0.2426418662071228,
0.12230554968118668,
0.0867445170879364,
0.5842421054840088,
-0.05850134789943695,
0.0076770782470703125,
-0.0660858154296875,
0.6118977665901184,
0.14916355907917023,
0.1728244423866272,
-0.16663657128810883,
-0.4173312783241272,
0.09436289221048355,
0.1665564626455307,
-0.3513353168964386,
0.02252790704369545,
0.3726535439491272,
-0.2501932680606842,
-0.018253538757562637,
0.2770656943321228,
-0.1500973105430603,
0.7265082597732544,
-0.1769917756319046,
0.16412989795207977,
0.0696767196059227,
0.1386536955833435,
0.4725748598575592,
-0.1609227955341339,
-0.04961056262254715,
0.20564863085746765,
0.4258354902267456,
0.03325165808200836,
0.3256323039531708,
0.1900634765625,
-0.07621383666992188,
0.03551631420850754,
0.2683139443397522,
-0.07253561913967133,
0.0250108502805233,
0.22064208984375,
-0.20048268139362335,
-0.4474012553691864,
-0.14117591083049774,
0.3093736469745636,
0.00042724609375,
-0.10641606897115707,
0.3324245810508728,
0.10184860229492188,
0.4025861918926239,
0.2026308923959732,
-0.2581007182598114,
-0.7943251132965088,
0.07343843579292297,
0.5265977382659912,
0.5796712040901184,
-0.15224668383598328,
-0.12979824841022491,
0.15723885595798492,
-0.09268146008253098,
-0.1518537700176239,
-0.0150837367400527,
0.4999186098575592,
0.07469812780618668,
0.9230143427848816,
-0.3458658754825592,
0.4918552041053772,
0.7508409023284912,
-0.0258611049503088,
-0.1952463835477829,
-0.3766093850135803,
0.36395263671875,
-0.0759124755859375,
0.4271443784236908,
0.1072133406996727,
-0.5385403037071228,
-0.2948133647441864,
0.3656480610370636,
0.282012939453125,
0.5960422158241272,
0.2412380576133728,
0.05268435925245285,
-0.2514716386795044,
-0.2046576589345932,
0.1493360698223114,
-0.09571371972560883,
-0.3505588173866272,
0.0959845632314682,
0.2922431230545044,
-0.28144583106040955,
-0.202606201171875,
-0.2774302065372467,
0.5351901650428772,
0.09843328595161438,
0.07739785313606262,
0.06511741131544113,
-0.2436591237783432,
-0.1386619210243225,
-0.06223826855421066,
0.3235134482383728,
0.2605455219745636,
0.3172454833984375,
-0.6595051884651184,
-0.06673362851142883,
0.2575107216835022,
-0.01603190042078495,
-0.1843363493680954,
0.2627631425857544,
-0.5760226845741272,
0.0582936592400074,
0.25252893567085266,
-0.07769948989152908,
0.5922173261642456,
-0.1233723983168602,
0.28411421179771423,
-0.0386064313352108,
0.14342083036899567,
0.16971033811569214,
-0.06101904809474945,
0.4603339433670044,
0.8308783769607544,
0.1925794780254364,
0.07514916360378265,
-0.2418111115694046,
0.3426988422870636,
0.2627529501914978,
-0.037843916565179825,
0.12196901440620422,
0.6554904580116272,
0.7576225996017456,
-0.005359755828976631,
0.08870586007833481,
-0.11029328405857086,
-0.18664509057998657,
0.3629964292049408,
-0.027062097564339638,
0.22259902954101562,
-0.06458727270364761,
-0.07243119180202484,
-0.1935916543006897,
0.011416965164244175,
0.3499332070350647,
0.5822889804840088,
0.1483306884765625,
0.10032958537340164,
0.630126953125,
0.1819118857383728,
-0.026569776237010956,
-0.14085261523723602,
0.0027972327079623938,
0.0829705148935318,
0.365966796875,
-0.2404039204120636,
0.044150881469249725,
0.3927273154258728,
-0.5368923544883728,
0.04712316766381264,
-0.3257581889629364,
-0.23786289989948273,
0.002065552631393075,
-0.4737006425857544,
0.3044569194316864,
0.03685304895043373,
-0.22392909228801727,
0.07525936514139175,
0.4313286542892456,
0.5252414345741272,
0.2362111359834671,
3.957139730453491,
0.2172003835439682,
0.08243465423583984,
0.019529977813363075,
0.1137491837143898,
-0.18375056982040405,
0.4951154887676239,
-0.004626804031431675,
0.11357244104146957,
0.0267952810972929,
-0.3007608950138092,
-0.011219872161746025,
-0.051351387053728104,
0.23892974853515625,
-0.17026011645793915,
0.6790907382965088,
0.2835167646408081,
0.018922805786132812,
0.4122043251991272,
0.7564561367034912,
-0.1847127228975296,
-0.08036550134420395,
0.09210899472236633,
0.22119267284870148,
0.5135871171951294,
0.2944539487361908,
0.09271325170993805,
0.1134117990732193,
0.6272379755973816,
0.33837890625,
0.2456868439912796,
0.2469550222158432,
0.16818809509277344,
0.11113495379686356,
-0.1688469797372818,
0.6830512285232544,
0.31365966796875,
0.022914886474609375,
0.12794409692287445,
0.3837619423866272,
-0.2994113564491272,
-0.03248511254787445,
-0.1600654423236847,
0.4698893129825592,
-0.0488077811896801,
-0.1190711110830307,
-0.1424950510263443,
0.7229275107383728,
0.0546010322868824,
0.19708040356636047,
0.15422838926315308,
-0.2748582661151886,
-0.11101489514112473,
-0.23619502782821655,
0.2389729768037796,
0.6637641191482544,
0.1776801198720932,
0.24189335107803345,
0.2146725058555603,
-0.13791818916797638,
-0.16256628930568695,
-0.1663496196269989,
-0.0033132764510810375,
-0.1655256450176239,
-0.7649739384651184,
0.0302420724183321,
0.26614803075790405,
0.11931747943162918,
0.3422987163066864,
-0.11025746911764145,
-0.044079143553972244,
0.2741190493106842,
-0.08572790026664734,
-0.1689690500497818,
0.05344624072313309,
-0.05448659136891365,
-0.11986371874809265,
0.053063709288835526,
-0.1677195280790329,
-0.1638370156288147,
0.01952362060546875,
-0.12609311938285828,
-0.3636067807674408,
0.2375013530254364,
-0.2192891389131546,
0.43994140625,
-0.008457183837890625,
-0.3077731728553772,
0.5333794355392456,
0.1589643657207489,
0.09291034191846848,
0.029439078643918037,
0.2035895437002182,
0.1661088764667511,
0.2135818749666214,
-0.0733066126704216,
0.01763068325817585,
-4.064236164093018,
0.2112189382314682,
0.3672349750995636,
-0.3769802451133728,
0.03195720165967941,
0.3728468120098114,
-0.009643237106502056,
-0.0229059848934412,
-0.015913434326648712,
-0.2803955078125,
-0.367401123046875,
0.2344852089881897,
-0.3147379457950592,
0.1990763396024704,
0.03193378448486328,
0.023269282653927803,
0.2918107807636261,
0.2975633442401886,
0.1495785117149353,
-0.06771776080131531,
0.22564952075481415,
0.2441677451133728,
0.3676215410232544,
0.025273852050304413,
0.0510677769780159,
-0.0388052724301815,
0.3554840087890625,
-0.1980692595243454,
0.1551784873008728,
0.12637244164943695,
-0.2140062153339386,
0.18615129590034485,
0.6537001132965088,
-0.09468445181846619,
0.13536030054092407,
0.4240654706954956,
0.3688896894454956,
-0.18626658618450165,
0.1811540424823761,
0.5981716513633728,
-0.20725420117378235,
0.0469970703125,
0.2828097939491272,
0.3738674521446228,
-0.061774201691150665,
-0.04139116033911705,
0.10028669238090515,
0.041188135743141174,
-0.13160556554794312,
0.12106365710496902,
0.2305976003408432,
0.3408271074295044,
-0.25392234325408936,
0.12638872861862183,
0.3069051206111908,
0.4063008725643158,
0.08453517407178879,
-0.15877532958984375,
0.6137152910232544,
-0.1799638569355011,
0.0006215837202034891,
-0.3298390805721283,
0.14431847631931305,
0.1247914656996727,
-0.25272539258003235,
0.30877685546875,
-0.0075056287460029125,
0.220001220703125,
0.6712307333946228,
-0.9302029013633728,
-0.2357177734375,
0.1899261474609375,
0.09119542688131332,
0.09433237463235855,
0.3087293803691864,
0.5210910439491272,
-0.1494479775428772,
-0.2806396484375,
0.6845703125,
-0.09195031225681305,
-0.07917531579732895,
0.2332780659198761,
-0.5895724892616272,
-0.18580372631549835,
2.1486003398895264,
0.4574924111366272,
2.2633464336395264,
0.3006727397441864,
-0.2209794819355011,
0.3688829243183136,
0.1442735493183136,
0.1898532509803772,
0.06352318823337555,
-0.2565477192401886,
0.3668382465839386,
-0.09709814190864563,
-0.10131534188985825,
0.08266077935695648,
-0.04993099719285965,
-0.2047899067401886,
0.3761664628982544,
-1.4162325859069824,
0.0036269293632358313,
-0.3776584267616272,
0.3410102128982544,
-0.13956302404403687,
-0.07728152722120285,
0.3550499677658081,
0.1405198872089386,
-0.1291639506816864,
-0.07892068475484848,
-0.1832173615694046,
-0.1694573312997818,
-0.5465359091758728,
-0.2614678144454956,
-0.18174488842487335,
0.4109157919883728,
0.08093346655368805,
0.09690327197313309,
0.5052897334098816,
-0.0210291538387537,
4.656900882720947,
-0.0371314138174057,
-0.1581692099571228,
0.06708897650241852,
0.314067006111145,
0.03645684942603111,
0.4149644672870636,
0.047393374145030975,
-0.2001410573720932,
0.3762880861759186,
0.5940619707107544,
0.5726589560508728,
0.1987101286649704,
-0.09032610058784485,
0.1778751015663147,
0.1249949112534523,
-0.08398522436618805,
0.2319132536649704,
0.06070253625512123,
0.003833347000181675,
0.2274000346660614,
-0.07378853857517242,
0.07087013125419617,
-0.4011908769607544,
0.4015096127986908,
0.04958918318152428,
0.7880995273590088,
0.12621529400348663,
-0.1154581680893898,
0.3473578691482544,
-0.021265242248773575,
5.435546875,
0.2252977192401886,
0.5656195878982544,
-0.1666971892118454,
-0.2394883930683136,
0.2979736328125,
-0.5666096806526184,
-0.016949811950325966,
-0.5434909462928772,
-0.0779215469956398,
-0.008114920929074287,
0.2237548828125,
-0.07079824060201645,
0.40977606177330017,
0.2043660432100296,
-0.1931491494178772,
-0.1975063681602478,
-0.218292236328125,
0.2496558278799057,
-0.2343410849571228,
0.2232818603515625,
0.46088239550590515,
0.2606269121170044,
-0.5884467363357544,
-0.18263763189315796,
-0.5166965126991272,
-0.1752387136220932,
0.34570544958114624,
-0.24012629687786102,
-0.039181604981422424,
0.376953125,
0.7306450605392456,
-0.4497104287147522,
0.05754460394382477,
-0.014516194351017475,
-0.12077479809522629,
0.10981477797031403,
0.5383436679840088,
0.4918348491191864,
-0.10948207974433899,
0.1391194611787796,
0.3732096254825592,
-0.3258245289325714,
-0.10410457104444504,
-0.1982269287109375,
0.03227074816823006,
-0.07038412988185883,
0.3509046733379364,
0.06268731504678726,
-0.2065361887216568,
0.0363074392080307,
0.03836843743920326,
0.35630396008491516,
-0.2224951833486557,
-0.020797159522771835,
0.2665540874004364,
0.3663058876991272,
0.03768560662865639,
-0.3435100317001343,
-0.123565673828125,
0.6288112998008728,
0.1646779328584671,
-0.005902714096009731,
0.885009765625,
0.1976420134305954,
-0.020943112671375275,
0.5407036542892456,
-0.01334211602807045,
0.5078057050704956,
-0.09353181719779968,
-0.11556582897901535,
0.416259765625,
0.004036611877381802,
0.057243507355451584,
-0.04990386962890625,
-0.07440906018018723,
0.5136582851409912,
0.20190852880477905,
0.4224853515625,
0.2704637348651886,
-0.01164839044213295,
-0.1161932423710823,
-0.2588433027267456,
-0.0658857524394989,
0.08542060852050781,
0.3102756142616272,
-0.1157497838139534,
-0.16427437961101532,
0.1058705672621727,
-0.28643798828125,
0.2878011167049408,
-0.08558230847120285,
-0.1953667551279068,
-0.14872190356254578,
0.03451792523264885,
-0.08589112758636475,
-0.047634124755859375,
0.053751204162836075,
-0.016994688659906387,
0.2131585031747818,
-0.3609856367111206,
0.1587897390127182,
0.2829928994178772,
0.1162618026137352,
0.07554774731397629,
-0.06787363439798355,
-0.06405660510063171,
-0.04212252423167229,
0.06102583184838295,
0.2534824013710022,
0.3869900107383728,
0.5936957597732544,
0.15299521386623383,
0.0806206613779068,
-0.16993194818496704
] |
608#13 | বাংলা ভাষা | বাংলা লিপিতে বাংলা ভাষা
বাংলার রোমানীকরণ
আন্তর্জাতিক ধ্বনিমূলক বর্ণমালাতে বাংলা ভাষার উচ্চারণ | [
0.14388656616210938,
0.4792131781578064,
-0.24802187085151672,
0.2716342508792877,
0.2603514492511749,
0.3187473714351654,
0.1834695041179657,
-0.3900233805179596,
-0.1171700581908226,
0.5898175835609436,
-0.5809053778648376,
-0.03961944580078125,
-0.2842450737953186,
0.11709199845790863,
-0.4106532633304596,
0.31909534335136414,
0.3014308512210846,
-0.04531240463256836,
0.040348052978515625,
0.011296953074634075,
-0.13814081251621246,
0.6012398600578308,
0.3286372721195221,
0.1399056613445282,
0.11561448127031326,
0.1123613640666008,
-0.03302955627441406,
-0.08339010179042816,
-0.14547650516033173,
0.4158848226070404,
0.3757716715335846,
-0.2317352294921875,
-0.24225398898124695,
0.18222753703594208,
-0.3127354085445404,
0.17026247084140778,
0.18556812405586243,
-0.10767282545566559,
0.1942640095949173,
0.13208389282226562,
0.02023349516093731,
0.3290753960609436,
0.25934165716171265,
-0.09328453987836838,
-0.011306626722216606,
-0.3441271185874939,
-0.0150359021499753,
0.1990664303302765,
0.10858399420976639,
-0.2160884290933609,
-0.25953128933906555,
-0.2852107584476471,
-0.13104520738124847,
-0.3658665120601654,
-1.0780900716781616,
0.10783495008945465,
-0.07029318809509277,
0.5405055284500122,
0.42558616399765015,
0.20185136795043945,
0.03777531161904335,
-0.05606760457158089,
-0.1530303955078125,
-0.13335855305194855,
0.4418552815914154,
0.2175096720457077,
0.1639120876789093,
0.15228380262851715,
-0.07508979737758636,
0.10216038674116135,
0.02669588103890419,
0.4125148355960846,
0.6631731390953064,
0.2868608832359314,
-0.10989761352539062,
-0.048932213336229324,
0.07125091552734375,
0.21683910489082336,
0.15002986788749695,
-0.20492880046367645,
0.1859980970621109,
-0.2646702229976654,
0.01750745065510273,
0.13303375244140625,
-0.5224173665046692,
0.5216064453125,
-0.018104281276464462,
0.06989145278930664,
-0.1340375691652298,
0.5088936686515808,
-0.09578854590654373,
-0.021367480978369713,
-0.015842845663428307,
-0.13926424086093903,
0.01331928838044405,
0.506622314453125,
0.3511221706867218,
-0.36096981167793274,
-0.2586190402507782,
-0.1937922090291977,
-0.16104833781719208,
-0.3211103081703186,
-0.13536889851093292,
0.3077654242515564,
0.14998306334018707,
-0.26678466796875,
-0.1532910168170929,
-0.10491943359375,
0.35407257080078125,
0.23097501695156097,
0.5396903157234192,
-0.009549549780786037,
-0.32603782415390015,
0.2824074923992157,
0.2338409423828125,
-0.003352948697283864,
0.44512829184532166,
0.043914251029491425,
-0.36728614568710327,
-0.7706822156906128,
0.4303501546382904,
0.290771484375,
-0.2804914116859436,
0.23599515855312347,
0.007788998540490866,
-0.29318374395370483,
0.4071567952632904,
-0.11384507268667221,
0.4569614827632904,
0.13955047726631165,
0.2064710408449173,
0.2517983615398407,
0.3843732476234436,
0.4985613226890564,
0.3338840901851654,
0.2756478488445282,
0.1176844984292984,
-0.20049722492694855,
-0.4825025200843811,
-0.27838462591171265,
-0.05118342861533165,
-0.1729932576417923,
0.5834873914718628,
0.80047607421875,
-0.3114471435546875,
0.4017333984375,
-0.033214569091796875,
0.5057373046875,
-0.05629144236445427,
-0.12165995687246323,
-0.17788778245449066,
0.10749977082014084,
0.1015668585896492,
0.6442696452140808,
-0.4097878634929657,
0.14314229786396027,
0.5381382703781128,
0.11252900213003159,
-0.26242882013320923,
0.38274383544921875,
0.8823067545890808,
0.5009503960609436,
0.4057878851890564,
-0.0094451904296875,
-0.011440004222095013,
0.14274828135967255,
-0.3078569769859314,
0.2477155476808548,
0.3122384250164032,
0.019057273864746094,
-0.1763390153646469,
0.16359111666679382,
0.24876758456230164,
0.0712096318602562,
0.16690008342266083,
0.11833313852548599,
0.047082219272851944,
-0.04922669380903244,
0.1465366929769516,
0.1858629435300827,
0.130695179104805,
0.15794263780117035,
-0.21887029707431793,
0.07868848741054535,
0.3342459499835968,
0.284393310546875,
0.28705623745918274,
0.1967558115720749,
0.02489534392952919,
0.2369559109210968,
-0.1267634779214859,
0.24377955496311188,
0.8416224718093872,
-0.3123735785484314,
-0.005938325542956591,
0.4383632242679596,
-0.2246987521648407,
0.1805877685546875,
-0.26031139492988586,
0.3090166449546814,
-0.16569553315639496,
0.32355281710624695,
-0.297119140625,
0.044540610164403915,
0.021561145782470703,
-0.33343833684921265,
0.18102414906024933,
0.4109540581703186,
-0.18313924968242645,
0.04423277825117111,
0.1864861100912094,
0.03412165120244026,
0.2903420627117157,
0.5316706895828247,
-0.3656684458255768,
0.22155870497226715,
0.03564153239130974,
0.3242470920085907,
0.54473876953125,
0.12219210714101791,
-0.19436319172382355,
0.6707938313484192,
-0.05297987908124924,
0.004624843597412109,
0.3365391194820404,
0.02528214454650879,
-0.3057381808757782,
0.06024088338017464,
0.1862684041261673,
0.3375418484210968,
0.031173501163721085,
0.1369694322347641,
-0.07163456827402115,
-0.09581713378429413,
0.18241582810878754,
0.2569907009601593,
0.5126953125,
0.3896004855632782,
0.03966495022177696,
-0.15189607441425323,
0.4556536078453064,
0.09257037192583084,
-0.13007190823554993,
-0.6589704155921936,
0.5599452257156372,
0.041083745658397675,
0.1989506334066391,
-0.2094007283449173,
-0.1221531480550766,
0.2565198540687561,
0.14570291340351105,
-0.11292373389005661,
-0.02801135554909706,
0.5418962836265564,
-0.4389474093914032,
-0.09293106943368912,
0.06776796281337738,
-0.5158516764640808,
0.6522042155265808,
-0.2171703726053238,
0.30120494961738586,
0.18504741787910461,
0.1948198527097702,
0.326141357421875,
-0.1891653835773468,
-0.2879769504070282,
0.20371845364570618,
0.5255562663078308,
-0.18209457397460938,
0.3821563720703125,
0.4537091851234436,
-0.12377766519784927,
0.006788006983697414,
0.5681828260421753,
-0.11739553511142731,
-0.20455606281757355,
0.382120281457901,
0.267365038394928,
-0.4917079508304596,
0.2547576129436493,
0.39312744140625,
0.1453838348388672,
-0.003397430758923292,
-0.08439856022596359,
0.2021963894367218,
0.6026785969734192,
0.12988914549350739,
-0.09236247092485428,
-0.6602434515953064,
0.06374716758728027,
0.3340628445148468,
0.4745745062828064,
0.2529514729976654,
-0.057071276009082794,
0.25628307461738586,
-0.022932324558496475,
0.16260147094726562,
-0.12879207730293274,
0.29816871881484985,
0.3767831027507782,
0.6865670084953308,
-0.12087249755859375,
0.4725472629070282,
0.7477504014968872,
0.2917306125164032,
-0.16559827327728271,
-0.19875314831733704,
0.35797229409217834,
-0.06059251353144646,
0.4243752658367157,
-0.09307984262704849,
-0.4093540608882904,
-0.18762752413749695,
0.3127920925617218,
0.10302366316318512,
0.40775981545448303,
0.2484152615070343,
0.22489820420742035,
0.07419095933437347,
0.10481017082929611,
0.3428792953491211,
-0.2782636284828186,
-0.2376512736082077,
-0.12542974948883057,
0.3194449245929718,
-0.0737195685505867,
0.17438237369060516,
-0.5290440320968628,
0.5888606309890747,
-0.5152413249015808,
0.004297494888305664,
0.14133726060390472,
-0.21794536709785461,
-0.20797865092754364,
0.016534974798560143,
0.3422284722328186,
0.3170928955078125,
0.4646126925945282,
-0.2636500895023346,
-0.08141572028398514,
0.0035650390200316906,
-0.14352472126483917,
-0.232025146484375,
0.3613848090171814,
-0.6117118000984192,
0.4050510823726654,
-0.024754932150244713,
-0.28427451848983765,
0.5403006672859192,
-0.2199271023273468,
0.16078731417655945,
-0.18090711534023285,
-0.08994538336992264,
0.2618410885334015,
0.048478398472070694,
0.3620298206806183,
0.6022992730140686,
0.5629425048828125,
0.0500820018351078,
-0.3339974582195282,
0.3499755859375,
0.22344970703125,
0.3198503851890564,
-0.05755104497075081,
0.3691057562828064,
0.6077445149421692,
0.20559147000312805,
-0.22803762555122375,
-0.07799564301967621,
0.12247848510742188,
0.20512962341308594,
-0.10654204338788986,
-0.2587977945804596,
0.020508084446191788,
-0.3549456000328064,
-0.1957615464925766,
-0.1337781697511673,
0.28867340087890625,
0.4824654757976532,
0.04297788068652153,
0.1982378214597702,
0.6349051594734192,
0.010179519653320312,
0.08019057661294937,
0.19972474873065948,
-0.22550201416015625,
0.2985512912273407,
-0.06225132942199707,
-0.3503374457359314,
-0.14722387492656708,
0.3146602213382721,
-0.3077349066734314,
-0.3881683349609375,
-0.372222900390625,
-0.4114510715007782,
-0.17072799801826477,
-0.240203857421875,
0.6046142578125,
0.26214054226875305,
0.03958031162619591,
-0.10173960775136948,
0.3511962890625,
0.2043391615152359,
0.2049081027507782,
4.109584331512451,
0.3312160074710846,
0.2531040608882904,
-0.10966450721025467,
0.08431080728769302,
0.0700303167104721,
0.563079833984375,
0.08942358940839767,
0.07566165924072266,
0.06270395219326019,
-0.3329685628414154,
0.14320482313632965,
-0.2106432169675827,
0.012165920808911324,
-0.2546779215335846,
0.6676722764968872,
0.5950753092765808,
0.10284341871738434,
0.15891538560390472,
0.44073486328125,
-0.3316563069820404,
0.04136412590742111,
0.222686767578125,
0.17336484789848328,
0.5627964735031128,
0.2253199964761734,
0.2199423611164093,
0.21492330729961395,
0.5199628472328186,
0.4848284125328064,
0.3647024929523468,
0.24593570828437805,
0.2382289320230484,
0.3828822672367096,
-0.26407161355018616,
0.5015847086906433,
0.2527727484703064,
0.09951523691415787,
0.1193869486451149,
0.16239438951015472,
-0.2765393853187561,
0.07164192199707031,
0.4726082980632782,
0.3905552327632904,
0.017371144145727158,
0.06100640818476677,
0.10539204627275467,
0.5742274522781372,
0.05768122151494026,
0.3126460611820221,
0.021262237802147865,
-0.2115718275308609,
-0.05564144626259804,
-0.2345493882894516,
-0.031497616320848465,
0.5328892469406128,
0.11202137917280197,
0.05201251059770584,
0.013169833458960056,
-0.260162353515625,
-0.11018889397382736,
-0.3069327175617218,
0.16600336134433746,
-0.02928629331290722,
-0.5926164984703064,
-0.02628067508339882,
-0.11624854058027267,
0.35040283203125,
0.4399675726890564,
-0.3731951117515564,
-0.1900642216205597,
0.3611886203289032,
-0.04883112385869026,
-0.2285744845867157,
0.21227619051933289,
0.1614668071269989,
-0.06328419595956802,
0.4503871500492096,
0.18906566500663757,
-0.11948537826538086,
0.30415084958076477,
-0.24384962022304535,
-0.2805698812007904,
-0.03530195727944374,
-0.11990683525800705,
0.4795880913734436,
0.055513110011816025,
-0.24309976398944855,
0.3903852105140686,
0.018851349130272865,
0.2759682834148407,
-0.09088734537363052,
0.1386631578207016,
0.20455196499824524,
0.5143781304359436,
-0.15424783527851105,
0.11571475118398666,
-4.015625,
0.2743878960609436,
-0.051585905253887177,
-0.1117989644408226,
0.1722695529460907,
0.0046830857172608376,
0.2793709933757782,
-0.1652810275554657,
-0.12554796040058136,
0.12995147705078125,
-0.25126537680625916,
0.14746639132499695,
-0.05708538740873337,
0.03567967936396599,
0.17219707369804382,
-0.050545770674943924,
-0.22203120589256287,
0.05564689636230469,
0.2090955525636673,
0.04819297790527344,
0.27903637290000916,
0.1264200210571289,
0.2061832994222641,
-0.1312570720911026,
0.13297080993652344,
-0.08907072991132736,
0.12914201617240906,
0.07804475724697113,
0.4093148410320282,
0.023404529318213463,
-0.02400643564760685,
-0.030632972717285156,
0.5286778211593628,
-0.3135288655757904,
0.09984724968671799,
0.6469203233718872,
0.2756587564945221,
0.037481579929590225,
0.13266971707344055,
0.3558175265789032,
0.00231729238294065,
0.004327160771936178,
-0.11439350992441177,
0.3231005072593689,
-0.0988488420844078,
0.2254159152507782,
-0.06737613677978516,
-0.019077982753515244,
-0.1800275593996048,
0.0934925451874733,
0.295257568359375,
0.4637276828289032,
-0.3667689859867096,
-0.03140050917863846,
0.4069475531578064,
0.18400409817695618,
0.029543468728661537,
0.059871647506952286,
0.5195050835609436,
-0.038634710013866425,
0.3392312228679657,
-0.3111070990562439,
0.1710837185382843,
0.3026338219642639,
0.22548620402812958,
0.3381238579750061,
-0.06800161302089691,
0.290985107421875,
0.4978114664554596,
-0.8666468858718872,
-0.027067866176366806,
-0.02797481045126915,
0.12341635674238205,
0.10177040100097656,
0.2002018541097641,
0.3976919949054718,
-0.2583029568195343,
-0.0897914320230484,
0.5494733452796936,
-0.0489826537668705,
-0.07236655801534653,
0.2959469258785248,
-0.5433436632156372,
0.01937103271484375,
2.337890625,
0.358734130859375,
2.1546804904937744,
-0.05387632176280022,
-0.16720989346504211,
0.4262346625328064,
-0.03157847374677658,
0.17853601276874542,
0.03799036517739296,
-0.1722913533449173,
0.3316535949707031,
0.011768273077905178,
-0.1906258761882782,
0.029781069606542587,
0.24545057117938995,
-0.2028416246175766,
0.2579024136066437,
-0.9211512804031372,
0.04809284210205078,
-0.1691567599773407,
0.018215656280517578,
-0.23529815673828125,
-0.2894156277179718,
0.29261451959609985,
0.3703269958496094,
0.01891108974814415,
0.05273505672812462,
0.1702362447977066,
-0.08439826965332031,
-0.4336635172367096,
0.021813800558447838,
-0.15066146850585938,
0.3955862820148468,
0.1728120595216751,
-0.307926207780838,
0.18839918076992035,
0.03728022053837776,
4.678013324737549,
-0.1119907945394516,
-0.2305494099855423,
-0.11542946845293045,
0.4665614664554596,
0.0027162006590515375,
0.5000784993171692,
-0.09905678778886795,
0.08876024186611176,
0.4407958984375,
0.3624660074710846,
-0.023923126980662346,
0.06256396323442459,
-0.1465715616941452,
0.3670000433921814,
0.3681161105632782,
-0.05591848865151405,
0.1524156779050827,
0.03493935614824295,
-0.1562291532754898,
0.04375161603093147,
0.12488501518964767,
0.08793340623378754,
-0.4199741780757904,
0.17599651217460632,
0.13881029188632965,
0.5822405219078064,
0.4119736850261688,
-0.12594440579414368,
0.3132912814617157,
0.14509201049804688,
5.460379600524902,
-0.06963593512773514,
0.2575967013835907,
-0.298920214176178,
-0.11246327310800552,
0.2121843546628952,
-0.4296482503414154,
-0.19687435030937195,
-0.5851091742515564,
-0.11416326463222504,
-0.06382942199707031,
0.388992577791214,
-0.12639591097831726,
0.33287376165390015,
-0.0331004336476326,
-0.03148828074336052,
-0.004634789191186428,
-0.4747576117515564,
0.7120884656906128,
-0.3352159857749939,
0.010699681006371975,
-0.016450610011816025,
0.2382420152425766,
-0.25560542941093445,
0.1954062283039093,
-0.2828805148601532,
-0.2459782212972641,
0.6267613172531128,
-0.2161451131105423,
0.13792620599269867,
0.3109043538570404,
0.4374520480632782,
-0.20930208265781403,
0.1790226548910141,
-0.389190673828125,
0.07609394937753677,
0.2276720255613327,
0.14239583909511566,
0.3565826416015625,
0.12778553366661072,
0.0819767564535141,
0.24110937118530273,
0.20173753798007965,
-0.3171451985836029,
-0.4688698947429657,
0.08213669806718826,
-0.061799388378858566,
0.1640232652425766,
0.059161730110645294,
0.012189013883471489,
0.17913873493671417,
-0.3793770968914032,
0.2856205403804779,
0.03184223175048828,
0.5170941948890686,
0.4999738335609436,
0.051876001060009,
-0.15577180683612823,
0.17720304429531097,
-0.24802017211914062,
0.5149405598640442,
0.16873277723789215,
0.06319781392812729,
0.6008387804031372,
0.3703656792640686,
0.12220437079668045,
-0.018463680520653725,
0.08898676931858063,
0.5721784234046936,
-0.2006072998046875,
-0.11840493232011795,
0.2857933044433594,
0.14597320556640625,
0.20004598796367645,
-0.014079229906201363,
-0.2033100128173828,
0.5465959906578064,
-0.014968620613217354,
0.3510698676109314,
0.25684574246406555,
-0.2276175320148468,
-0.052906036376953125,
-0.4226466715335846,
0.0006677082856185734,
-0.1943185031414032,
0.14432552456855774,
-0.2089189738035202,
0.017766406759619713,
0.37911441922187805,
-0.005144255701452494,
0.3757978081703186,
-0.2743442952632904,
-0.07935360819101334,
-0.21101705729961395,
0.05072089657187462,
0.10715746879577637,
0.0027405875734984875,
0.14844486117362976,
0.08754130452871323,
0.1511775404214859,
-0.4101889431476593,
0.2838309109210968,
0.19789743423461914,
0.07324109971523285,
0.2762494683265686,
0.13274137675762177,
0.0220522191375494,
0.13641521334648132,
-0.10647855699062347,
0.0122598921880126,
0.5718819499015808,
0.4686715304851532,
-0.005413600243628025,
-0.007345608435571194,
0.016761507838964462
] |
822#0 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশ () দক্ষিণ এশিয়ার একটি জনবহুল রাষ্ট্র। বাংলাদেশের সাংবিধানিক নাম গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ। ভূ-রাজনৈতিক ভাবে বাংলাদেশের পশ্চিমে ভারতের পশ্চিমবঙ্গ, উত্তরে পশ্চিমবঙ্গ, আসাম ও মেঘালয়, পূর্ব সীমান্তে আসাম, ত্রিপুরা ও মিজোরাম, দক্ষিণ-পূর্ব সীমান্তে মায়ানমারের চিন ও রাখাইন রাজ্য এবং দক্ষিণ উপকূলের দিকে বঙ্গোপসাগর অবস্থিত। বাংলাদেশের ভূখণ্ড ভৌগোলিকভাবে একটি উর্বর ব-দ্বীপের অংশ বিশেষ। পার্শ্ববর্তী দেশের রাজ্য পশ্চিমবঙ্গ ও ত্রিপুরা-সহ বাংলাদেশ একটি ভৌগোলিকভাবে জাতিগত ও ভাষাগত "বঙ্গ" অঞ্চলটির অর্থ পূর্ণ করে। "বঙ্গ" ভূখণ্ডের পূর্বাংশ পূর্ব বাংলা নামে পরিচিত ছিল, যা ১৯৭১ খ্রিস্টাব্দে বাংলাদেশ নামে স্বাধীন ও সার্বভৌম দেশ হিসেবে প্রতিষ্ঠা লাভ করে। পৃথিবীতে যে ক'টি রাষ্ট্র জাতিরাষ্ট্র হিসেবে মর্যাদা পায় তার মধ্যে বাংলাদেশ অন্যতম। | [
0.21258457005023956,
0.1793062388896942,
-0.23046794533729553,
0.1710944026708603,
-0.24787741899490356,
-0.10635437071323395,
0.42434486746788025,
-0.28239819407463074,
0.3773425817489624,
0.5375056862831116,
-0.2155608981847763,
0.1856144368648529,
0.10684183239936829,
-0.11539795249700546,
-0.5630620121955872,
0.06633488088846207,
0.4284125566482544,
0.12004979699850082,
-0.023522544652223587,
0.296541303396225,
-0.4064593017101288,
0.3117119371891022,
0.1478736251592636,
-0.05087754875421524,
-0.0408315509557724,
-0.488883376121521,
0.1283407211303711,
0.3598209619522095,
-0.21012355387210846,
0.32081177830696106,
0.29475137591362,
-0.48542940616607666,
-0.19522935152053833,
0.29264432191848755,
-0.5474178194999695,
0.38310500979423523,
-0.25570517778396606,
0.4929419755935669,
0.4224459230899811,
0.19013004004955292,
0.5087419152259827,
0.3968411386013031,
-0.19597607851028442,
-0.025203149765729904,
0.18630057573318481,
-0.48554491996765137,
0.8799830675125122,
0.2589315176010132,
0.44124120473861694,
-0.753898561000824,
0.04757114499807358,
0.11996563524007797,
-0.08460249751806259,
0.17350886762142181,
-0.6209600567817688,
0.15871763229370117,
-0.5444304347038269,
0.8197451829910278,
0.08310126513242722,
0.150046706199646,
-0.20664288103580475,
0.2095513492822647,
-0.45535823702812195,
0.14115579426288605,
0.6091768145561218,
0.25895461440086365,
0.20071814954280853,
-0.010888316668570042,
0.3715384602546692,
0.06373769044876099,
-0.22923333942890167,
0.30621537566185,
0.7648324370384216,
0.1777745932340622,
0.26261329650878906,
-0.4279547929763794,
-0.20948201417922974,
-0.01664954051375389,
0.3288849890232086,
-0.5804367661476135,
-0.07901019603013992,
-0.14421479403972626,
0.13993331789970398,
0.24752800166606903,
0.639104425907135,
0.37162891030311584,
0.3096313178539276,
-0.1131153404712677,
-0.2929438054561615,
0.5014206171035767,
-0.2433720827102661,
-0.0965057983994484,
-0.37589576840400696,
-0.5657410621643066,
0.19184499979019165,
0.4058523178100586,
0.27069276571273804,
-0.05576615035533905,
-0.34589681029319763,
0.12196958065032959,
0.06039706990122795,
-0.38818269968032837,
0.004950786009430885,
0.420622318983078,
0.3159286677837372,
-0.4450129270553589,
-0.31169021129608154,
-0.12143107503652573,
-0.01844528689980507,
0.44886794686317444,
0.4901191294193268,
0.0788433775305748,
-0.09649199992418289,
0.20965488255023956,
-0.012297839857637882,
0.009001246653497219,
0.13037574291229248,
0.4547387361526489,
-0.11977238208055496,
-0.9135916233062744,
0.2845962941646576,
-0.13532425463199615,
-0.26637938618659973,
0.4530060291290283,
0.2823622226715088,
-0.14173689484596252,
0.31886136531829834,
-0.4311964511871338,
0.5934327244758606,
0.5007489323616028,
0.18093600869178772,
0.07278036326169968,
0.47025066614151,
0.3322187662124634,
0.3136399984359741,
0.6159109473228455,
0.4540637731552124,
-0.29379287362098694,
-0.02243545465171337,
-0.3583553433418274,
-0.5364571809768677,
-0.2294577658176422,
0.08276203274726868,
0.5125566124916077,
-0.21380329132080078,
0.3474957048892975,
0.1504405438899994,
0.4703865349292755,
0.19827742874622345,
0.2718075215816498,
0.13533596694469452,
0.35172039270401,
-0.49233344197273254,
0.6731263399124146,
-0.9583427906036377,
0.178974911570549,
0.494436651468277,
0.37233152985572815,
-0.4862233102321625,
0.09856703877449036,
0.9559862613677979,
0.372804194688797,
0.4595365524291992,
-0.6523861289024353,
-0.07013929635286331,
0.032201461493968964,
-0.3139035105705261,
0.21690405905246735,
0.4952787756919861,
0.29939499497413635,
-0.5635013580322266,
0.31522348523139954,
0.22832989692687988,
-0.15912511944770813,
0.5331116914749146,
0.474796324968338,
0.05777368322014809,
-0.15948808193206787,
0.531839907169342,
-0.45066162943840027,
-0.0973193421959877,
0.154413640499115,
-0.17897938191890717,
0.2097633332014084,
0.43553051352500916,
0.2071075439453125,
0.18807251751422882,
0.2919413149356842,
-0.029499070718884468,
0.13284720480442047,
-0.1822182983160019,
-0.013847719877958298,
0.9452946782112122,
-0.5836374163627625,
0.4178946018218994,
0.35489797592163086,
-0.16786201298236847,
0.08471579849720001,
-0.24554266035556793,
0.40658169984817505,
0.15434865653514862,
-0.6339030861854553,
-0.1900000423192978,
0.1726771891117096,
0.5929132103919983,
-0.7130503058433533,
0.27994364500045776,
0.2306355983018875,
-0.2330893725156784,
0.34137365221977234,
-0.2841494679450989,
0.07021883875131607,
0.04207256808876991,
0.21652409434318542,
0.17329141497612,
0.17678041756153107,
0.4347456395626068,
0.17635317146778107,
0.5445448160171509,
-0.053372643887996674,
0.009165529161691666,
0.5109049677848816,
0.3309285640716553,
-0.8449540734291077,
0.3561362326145172,
0.3638607859611511,
-0.33861273527145386,
-0.4016728699207306,
-0.012900822795927525,
0.49710628390312195,
0.26898443698883057,
0.28937828540802,
-0.429935485124588,
0.417828768491745,
0.2956285774707794,
0.21905598044395447,
0.25126487016677856,
0.06001421436667442,
0.027271492406725883,
0.1493479162454605,
1.034693956375122,
0.5600183010101318,
-0.2885045111179352,
-0.5456228852272034,
0.4049007296562195,
-0.3493225872516632,
0.34860074520111084,
0.2493687868118286,
0.07011812925338745,
0.13427798449993134,
0.020100334659218788,
0.06956340372562408,
-0.4668765664100647,
0.15985940396785736,
0.2352656126022339,
0.2568545639514923,
0.18470147252082825,
-0.7895548939704895,
0.7261414527893066,
-0.18859629333019257,
0.8107420802116394,
0.12891697883605957,
0.7286996245384216,
0.29333585500717163,
0.09634742140769958,
-0.11099621653556824,
0.27127933502197266,
0.6232745051383972,
-0.06500669568777084,
0.2255883365869522,
0.2423216551542282,
-0.12628592550754547,
-0.32203209400177,
0.37919050455093384,
-0.11225128918886185,
-0.48594266176223755,
0.31451261043548584,
-0.1736842840909958,
-0.7411130666732788,
-0.004184669815003872,
0.009103410877287388,
0.18297632038593292,
0.22947226464748383,
-0.09081679582595825,
-0.43294233083724976,
0.2718604505062103,
0.509931206703186,
-0.10776114463806152,
-0.8128762245178223,
0.09331735223531723,
0.24103330075740814,
0.7112005352973938,
0.42751795053482056,
-0.6855027675628662,
0.49717792868614197,
-0.10314296185970306,
-0.17882190644741058,
0.2776208519935608,
0.6870954632759094,
0.11140340566635132,
0.6123746037483215,
-0.17283520102500916,
0.33102452754974365,
0.3816514015197754,
0.027741186320781708,
-0.3786843717098236,
-0.11067792773246765,
-0.04009300097823143,
0.3090679943561554,
0.6432991027832031,
-0.0005599035648629069,
-0.4697534739971161,
0.1268366575241089,
0.8131510615348816,
0.5652698278427124,
0.9217033982276917,
0.2852921187877655,
-0.13409091532230377,
-0.3974471390247345,
0.30021408200263977,
0.06548742949962616,
-0.35510459542274475,
-0.4535871148109436,
0.28599053621292114,
0.28796330094337463,
-0.17596712708473206,
-0.2950889766216278,
-0.5768352746963501,
0.6141867637634277,
0.518155574798584,
0.09837254136800766,
0.09970315545797348,
-0.29451170563697815,
-0.22262632846832275,
0.18803268671035767,
0.4794827401638031,
0.002956510055810213,
0.6869375109672546,
-0.0393083281815052,
0.30258387327194214,
0.21381647884845734,
0.14136981964111328,
0.09769544750452042,
0.25827157497406006,
-0.1997220516204834,
0.36209771037101746,
0.24160398542881012,
-0.6299078464508057,
0.3032938539981842,
-0.015843071043491364,
0.290388822555542,
0.13223011791706085,
0.022642089053988457,
0.2938859164714813,
-0.05305347964167595,
-0.1674680858850479,
0.7974404096603394,
0.5430188179016113,
0.9834880828857422,
-0.3687543570995331,
0.45914390683174133,
0.7543261051177979,
0.07291913777589798,
0.20949719846248627,
0.4598783850669861,
-0.03366326913237572,
0.07442615181207657,
-0.24502253532409668,
-0.06924942135810852,
-0.09049156308174133,
-0.019938508048653603,
-0.7052049040794373,
-0.2647135257720947,
0.2631238102912903,
-0.12328767776489258,
-0.6252252459526062,
-0.23432984948158264,
0.38988620042800903,
0.520449161529541,
-0.035972025245428085,
0.3112833499908447,
0.5628986358642578,
-0.13662852346897125,
0.23338647186756134,
0.21106615662574768,
-0.12313324213027954,
0.469656378030777,
0.24502763152122498,
-0.24866901338100433,
-0.5881088376045227,
0.11348003894090652,
-0.2544863522052765,
0.23639816045761108,
0.13739411532878876,
-0.13663320243358612,
0.09406881034374237,
-0.3188666105270386,
0.40391308069229126,
0.33761176466941833,
0.37656667828559875,
0.17921285331249237,
0.28575628995895386,
0.3047240674495697,
0.4382280111312866,
4.061981201171875,
0.3943800628185272,
-0.012583865784108639,
0.08223236352205276,
-0.12521688640117645,
0.06715031713247299,
0.7307730317115784,
-0.04917878285050392,
0.1573456972837448,
-0.04605245962738991,
-0.38854697346687317,
0.42398107051849365,
0.042614758014678955,
0.09446479380130768,
-0.044794030487537384,
0.1599256843328476,
0.37191373109817505,
0.3921222686767578,
-0.5336098074913025,
0.7422052025794983,
-0.5323633551597595,
-0.3416673243045807,
0.35296735167503357,
0.3892361521720886,
0.17333939671516418,
0.39751020073890686,
0.5115683674812317,
0.6185214519500732,
0.8669084310531616,
0.37142419815063477,
0.49186861515045166,
-0.11595586687326431,
0.167015939950943,
0.03211958333849907,
-0.6484178304672241,
0.5227218270301819,
0.049807921051979065,
0.03357597813010216,
-0.1479906439781189,
-0.08362938463687897,
-0.19894929230213165,
0.10719548165798187,
0.2824968099594116,
0.5187381505966187,
-0.31133025884628296,
-0.12868762016296387,
0.30268996953964233,
0.414141446352005,
0.09867231547832489,
0.3366929888725281,
-0.09218540042638779,
-0.18588845431804657,
-0.22952307760715485,
-0.2238394320011139,
0.10859046131372452,
0.4755004346370697,
-0.2520205080509186,
-0.2811914086341858,
0.22011440992355347,
-0.417237788438797,
0.30633533000946045,
0.3724935054779053,
0.30008766055107117,
-0.14740310609340668,
-0.6296536922454834,
0.018680118024349213,
-0.0260532945394516,
0.3056439161300659,
0.6044193506240845,
-0.3525826632976532,
0.3725000321865082,
0.2929486930370331,
0.46923303604125977,
-0.31098395586013794,
-0.20157966017723083,
0.2379859834909439,
-0.11136558651924133,
0.07598085701465607,
-0.012110961601138115,
-0.40129318833351135,
0.5303459167480469,
0.35029667615890503,
-0.2918453812599182,
0.0035742756444960833,
-0.04660997912287712,
0.6172299385070801,
0.41724923253059387,
-0.4452522397041321,
0.39488980174064636,
0.35120365023612976,
0.6663234829902649,
-0.6939228177070618,
0.7259904742240906,
0.45915576815605164,
0.10488715767860413,
0.6618115901947021,
-0.35001009702682495,
-3.81105637550354,
0.07057597488164902,
0.18189559876918793,
-0.025518260896205902,
0.4253784716129303,
-0.034658730030059814,
0.23703861236572266,
0.008864061906933784,
-0.6254428625106812,
0.36808982491493225,
-0.11720140278339386,
-0.18462172150611877,
-0.009510606527328491,
-0.9156901240348816,
-0.4460810124874115,
0.401850163936615,
-0.1963629275560379,
0.5043137669563293,
-0.09775745868682861,
-0.009406616911292076,
0.7549099326133728,
-0.013270700350403786,
0.28727006912231445,
-0.4223025441169739,
-0.5812819004058838,
-0.1338205337524414,
0.6113100647926331,
0.20820164680480957,
0.46114426851272583,
0.20848388969898224,
-0.45467308163642883,
0.8024377226829529,
0.42866480350494385,
-0.20662206411361694,
0.4246044158935547,
0.6708433032035828,
0.14047688245773315,
0.03487689420580864,
-0.2616860866546631,
0.2735307216644287,
-0.08956507593393326,
0.09485995024442673,
0.22362565994262695,
0.2745688259601593,
-0.058006104081869125,
-0.04373937100172043,
-0.17619478702545166,
0.32843732833862305,
-0.2911812663078308,
0.2840137779712677,
0.29558059573173523,
0.223325714468956,
-0.5655157566070557,
0.12857680022716522,
0.5880061984062195,
0.0780588909983635,
-0.09291508048772812,
0.06855379790067673,
0.37875527143478394,
0.284786194562912,
-0.2609184980392456,
-0.7218058705329895,
0.28566133975982666,
-0.11801204830408096,
-0.7016922831535339,
-0.07261798530817032,
-0.036124132573604584,
0.2846522331237793,
0.5202144384384155,
-0.10177111625671387,
0.37302300333976746,
-0.0320424884557724,
0.1817820817232132,
0.2417733371257782,
0.32088643312454224,
0.20546592772006989,
-0.05021948367357254,
-0.2784433364868164,
0.2754932641983032,
-0.2816610336303711,
-0.06606972217559814,
0.0781787559390068,
-0.5305730104446411,
0.11255350708961487,
2.1203460693359375,
0.5946746468544006,
2.1868913173675537,
0.05044718459248543,
-0.3367731273174286,
0.42903587222099304,
-0.32635268568992615,
0.5458356142044067,
-0.06421765685081482,
0.08760441839694977,
-0.44425368309020996,
-0.13804389536380768,
-0.15900415182113647,
-0.12304935604333878,
0.23272199928760529,
-0.5160283446311951,
0.4345484972000122,
-0.8618995547294617,
-0.5140411853790283,
0.2312595546245575,
0.18102248013019562,
-0.2560758888721466,
-0.06426042318344116,
0.2792619466781616,
-0.17324881255626678,
-0.01259701233357191,
0.02648029662668705,
-0.10218555480241776,
-0.02211151272058487,
-0.6356555223464966,
-0.33260998129844666,
-0.5414035320281982,
-0.05993101745843887,
-0.341279536485672,
-0.3079405725002289,
0.4246935248374939,
-0.14589256048202515,
4.364281177520752,
-0.2279292345046997,
-0.035705067217350006,
-0.18855740129947662,
0.04827620089054108,
-0.32397788763046265,
0.41070830821990967,
-0.22389091551303864,
0.0720234215259552,
0.5835008025169373,
0.3179287314414978,
-0.11565419286489487,
0.15211577713489532,
-0.4059390127658844,
0.4630175828933716,
0.20881064236164093,
0.7463496923446655,
0.25415757298469543,
0.11240499466657639,
-0.21276497840881348,
-0.1888321191072464,
0.027916772291064262,
0.5117573738098145,
-0.17085061967372894,
0.010921848937869072,
0.023876219987869263,
0.6131539940834045,
0.668584406375885,
0.0098275076597929,
0.02777639590203762,
0.39286208152770996,
5.2360734939575195,
-0.21193596720695496,
0.19282789528369904,
-0.26223689317703247,
-0.0446225069463253,
-0.019608166068792343,
-0.400551438331604,
0.21071180701255798,
-0.44982385635375977,
-0.17962764203548431,
0.007798152044415474,
0.6645575761795044,
-0.5420355200767517,
0.7833027243614197,
0.35720348358154297,
0.03605900704860687,
-0.3557133972644806,
-0.1843414604663849,
0.43075016140937805,
0.0193119328469038,
0.4899275302886963,
-0.26482316851615906,
0.1808614283800125,
-0.1366620659828186,
-0.13200178742408752,
-0.20276254415512085,
-0.5517778396606445,
0.43698665499687195,
0.16292314231395721,
0.104821115732193,
0.5573777556419373,
0.23169973492622375,
-0.2923522889614105,
0.4026752710342407,
-0.1918056756258011,
-0.028667716309428215,
0.22945526242256165,
0.010461116209626198,
-0.15310926735401154,
0.06993395835161209,
0.10631688684225082,
0.7210168242454529,
-0.4548662602901459,
-0.04765795171260834,
-0.14708752930164337,
-0.013032902032136917,
0.0883675366640091,
0.04799584299325943,
0.48475831747055054,
0.008046282455325127,
-0.19206970930099487,
-0.4657547175884247,
0.5247897505760193,
0.1590796262025833,
0.05047307163476944,
0.059278182685375214,
0.09493846446275711,
-0.10809706151485443,
0.37839698791503906,
0.10565632581710815,
0.8740177154541016,
0.01816389709711075,
0.22129829227924347,
0.6501259207725525,
0.10946144908666611,
-0.1366182267665863,
-0.3080708086490631,
-0.03620211407542229,
0.9075096249580383,
-0.2804313600063324,
0.14151059091091156,
-0.15396761894226074,
0.13852745294570923,
0.3584788739681244,
0.21272572875022888,
0.16370056569576263,
0.342805951833725,
-0.2192097157239914,
0.23753005266189575,
0.17344553768634796,
0.13552454113960266,
-0.6054935455322266,
0.024478087201714516,
-0.08180069178342819,
0.4788846969604492,
0.11067187041044235,
0.2459980696439743,
-0.04640404134988785,
0.3174000382423401,
0.12183988839387894,
0.42055949568748474,
-0.20228834450244904,
-0.07346900552511215,
0.194575235247612,
-0.06296142935752869,
-0.20914746820926666,
0.30768638849258423,
0.0552302747964859,
-0.1236119419336319,
-0.061929989606142044,
0.08077536523342133,
0.3500283658504486,
-0.04808881878852844,
0.39534062147140503,
0.29970648884773254,
-0.05153144150972366,
-0.12490750849246979,
0.08659391105175018,
0.06491050869226456,
0.1471235305070877,
0.5275819897651672,
-0.08218343555927277,
-0.21148088574409485,
-0.07640649378299713,
-0.2246808409690857
] |
822#1 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের বর্তমান সীমান্ত তৈরি হয়েছিল ১৯৪৭ খ্রিস্টাব্দে যখন ব্রিটিশ ঔপনিবেশিক শাসনাবসানে, বঙ্গ (বেঙ্গল প্রেসিডেন্সি) এবং ব্রিটিশ ভারত বিভাজন করা হয়েছিল। বিভাজনের পরে বর্তমান বাংলাদেশের অঞ্চল তখন পূর্ব বাংলা নামে পরিচিত ছিল, যেটি নবগঠিত দেশ পাকিস্তানের পূর্ব অঞ্চল হিসেবে প্রতিষ্ঠিত করা হয়েছিল। পাকিস্তান অধিরাজ্যে থাকাকালীন ‘পূর্ব বাংলা’ থেকে ‘পূর্ব পাকিস্তান’-এ নামটি পরিবর্তিত করা হয়েছিল। শোষণ, বৈষম্য ও নিপীড়নের বিরুদ্ধে সশস্ত্র সংগ্রামের মধ্য দিয়ে ১৯৭১ খ্রিস্টাব্দে বাংলাদেশ একটি স্বাধীন ও সার্বভৌম দেশ হিসাবে প্রতিষ্ঠিত হয়। স্বাধীনতা পরবর্তী সময়ে দারিদ্র্যপীড়িত বাংলাদেশে বিভিন্ন সময় ঘটেছে দুর্ভিক্ষ ও প্রাকৃতিক দুর্যোগ; এছাড়াও প্রলম্বিত রাজনৈতিক অস্থিতিশীলতা ও পুনঃপৌনিক সামরিক অভ্যুত্থান এদেশের সামগ্রিক রাজনৈতিক স্থিতিশীলতা বারংবার ব্যাহত করেছে। গণসংগ্রামের মধ্য দিয়ে ১৯৯১ খ্রিস্টাব্দে গণতান্ত্রিক শাসনব্যবস্থা পুনঃপ্রতিষ্ঠিত হয়েছে যার ধারাবাহিকতা আজ পর্যন্ত। সকল প্রতিকূলতা সত্ত্বেও গত দুই দশকে বাংলাদেশের অর্থনৈতিক প্রগতি ও সমৃদ্ধি সারা বিশ্বে স্বীকৃতি লাভ করেছে। | [
0.013879138976335526,
-0.03909251093864441,
-0.07895961403846741,
0.2285969853401184,
-0.18063336610794067,
-0.33203011751174927,
0.04237363860011101,
-0.2771308422088623,
-0.05573933944106102,
0.42752742767333984,
-0.3824874758720398,
-0.2215484380722046,
-0.18410110473632812,
-0.0956193208694458,
-0.35419419407844543,
-0.19669166207313538,
0.22221143543720245,
-0.11072970926761627,
-0.43874481320381165,
0.08118651807308197,
-0.15909595787525177,
0.48917388916015625,
0.34390580654144287,
0.10645909607410431,
-0.00305866077542305,
0.08394551277160645,
0.0746443122625351,
0.21363119781017303,
-0.14667029678821564,
0.29976511001586914,
0.49077439308166504,
-0.3921777606010437,
-0.3094157576560974,
0.5363564491271973,
-0.5585798025131226,
0.31371980905532837,
-0.05658348649740219,
-0.0059236884117126465,
-0.04785234481096268,
0.45277994871139526,
0.4458233714103699,
0.10426531732082367,
0.04294927790760994,
0.08862020075321198,
0.5692833065986633,
-0.534665584564209,
0.563366174697876,
0.16937200725078583,
0.4026625156402588,
-0.4336373209953308,
0.010590771213173866,
-0.07604959607124329,
-0.05624072253704071,
0.17019644379615784,
-1.1080732345581055,
0.3861986994743347,
-0.6300109028816223,
0.671170711517334,
-0.012454528361558914,
0.04995116963982582,
-0.09542510658502579,
0.11605150997638702,
-0.2510155737400055,
-0.009484311565756798,
0.6419943571090698,
0.2731752395629883,
0.21907740831375122,
0.23284605145454407,
0.398027241230011,
0.16963426768779755,
0.051368117332458496,
0.3998739421367645,
0.5664315223693848,
0.3772434890270233,
0.011822880245745182,
-0.5219540596008301,
-0.3542346954345703,
-0.20350868999958038,
0.17521922290325165,
-0.6336837410926819,
-0.16395582258701324,
-0.22118325531482697,
0.3769981265068054,
0.5906524658203125,
0.37878021597862244,
0.45860862731933594,
0.135170578956604,
-0.34698498249053955,
0.36630240082740784,
0.7643089294433594,
-0.32847607135772705,
0.1276370882987976,
-0.539340615272522,
-0.45865359902381897,
0.0619027204811573,
0.02855258621275425,
0.7068204879760742,
-0.19143439829349518,
-0.1106519028544426,
-0.07999978959560394,
0.3699638843536377,
-0.27237462997436523,
0.023087020963430405,
0.46232980489730835,
0.2508762776851654,
-0.3523731231689453,
0.04080167040228844,
0.07652785629034042,
0.15803560614585876,
0.46894699335098267,
0.9330287575721741,
-0.11570531129837036,
0.0020538531243801117,
-0.16998648643493652,
-0.08130529522895813,
0.06255631148815155,
0.3311150372028351,
0.27735674381256104,
-0.2641076445579529,
-1.231048583984375,
0.30248916149139404,
-0.032381411641836166,
-0.1772114336490631,
0.47262245416641235,
0.10614262521266937,
-0.08242104947566986,
0.46408724784851074,
-0.2640392482280731,
0.5716781616210938,
0.5022265911102295,
0.3349497318267822,
0.31104499101638794,
0.23058076202869415,
0.5325126647949219,
0.06746673583984375,
0.4090910851955414,
-0.04879322648048401,
-0.3315906524658203,
-0.421089231967926,
-0.45585036277770996,
-0.19953230023384094,
-0.300706684589386,
0.4319732189178467,
0.23568931221961975,
-0.31331866979599,
0.421269953250885,
0.1288156807422638,
0.4169413447380066,
-0.11020702868700027,
0.09957656264305115,
0.44286200404167175,
0.31814104318618774,
-0.38094013929367065,
0.4542529582977295,
-0.4432278275489807,
0.32726168632507324,
0.4516151547431946,
0.14565545320510864,
-0.26127225160598755,
0.4021452069282532,
0.9294090270996094,
0.3824577331542969,
-0.1235547810792923,
-0.2870391607284546,
-0.10886047035455704,
0.15104694664478302,
-0.08847243338823318,
0.3477638363838196,
0.34461820125579834,
0.1820223033428192,
-0.5769977569580078,
0.20450930297374725,
0.49711984395980835,
-0.10676287114620209,
0.2606154680252075,
0.18931636214256287,
0.2977426052093506,
-0.10547112673521042,
0.3924763798713684,
-0.2195398211479187,
0.08709332346916199,
-0.07991162687540054,
-0.3849210739135742,
0.12023869156837463,
0.3568442463874817,
0.02756430208683014,
0.5066756010055542,
0.03518160805106163,
0.12309066951274872,
0.1745041012763977,
-0.3395317494869232,
0.09533556550741196,
0.945554256439209,
-0.4197651743888855,
0.1878262162208557,
0.9153056144714355,
0.24154596030712128,
0.17203137278556824,
-0.08640173077583313,
0.5141181945800781,
0.09634193778038025,
-0.353024959564209,
-0.6319160461425781,
0.07699614763259888,
0.4964942932128906,
-0.5267492532730103,
0.08070053160190582,
0.3344188332557678,
-0.17383094131946564,
0.16267794370651245,
0.046533115208148956,
0.1450936198234558,
0.1298617273569107,
0.4286937415599823,
-0.06838522106409073,
0.19094832241535187,
0.4452670216560364,
0.05908318608999252,
0.41146785020828247,
-0.04881080240011215,
-0.005222315900027752,
0.39251893758773804,
0.056589994579553604,
-0.38137075304985046,
0.1406586766242981,
0.19738733768463135,
-0.11008116602897644,
-0.05358044058084488,
0.09078509360551834,
0.49546051025390625,
0.09038335084915161,
0.25155770778656006,
-0.24215230345726013,
0.13526441156864166,
0.3338504433631897,
0.046873778104782104,
0.6212533116340637,
-0.037106700241565704,
0.024759938940405846,
-0.05032169818878174,
0.7711963653564453,
0.5568792223930359,
-0.03207510709762573,
-0.7798788547515869,
0.37316203117370605,
-0.20392225682735443,
0.4405534863471985,
0.29812660813331604,
-0.016173772513866425,
0.10547970235347748,
0.02024582028388977,
0.04045242816209793,
-0.1321200281381607,
0.21540877223014832,
0.04422199726104736,
0.23469722270965576,
0.17624810338020325,
-0.5919438600540161,
0.6560213565826416,
-0.12865178287029266,
0.6403878331184387,
-0.10301223397254944,
0.3009198307991028,
0.3257082402706146,
0.2315201461315155,
-0.18489152193069458,
0.14070814847946167,
0.4765748977661133,
-0.004933224990963936,
0.5655214786529541,
0.2722543478012085,
-0.15432554483413696,
-0.162573903799057,
0.8366007804870605,
-0.17113740742206573,
0.03376805782318115,
0.18978336453437805,
0.1110062226653099,
-0.4581202268600464,
0.009809899143874645,
-0.04153081774711609,
0.1351969987154007,
0.05755293369293213,
0.2556981146335602,
-0.5123968720436096,
0.3590911328792572,
0.21474221348762512,
-0.3210526704788208,
-0.6932787895202637,
-0.11465412378311157,
0.33961915969848633,
0.5402297973632812,
0.08240549266338348,
-0.654870867729187,
0.2525821328163147,
-0.18593545258045197,
-0.0279482863843441,
0.009934669360518456,
0.5799479484558105,
-0.18562306463718414,
0.4782455265522003,
-0.4588005542755127,
0.13588082790374756,
0.41739991307258606,
0.13667923212051392,
-0.3461860418319702,
-0.19100700318813324,
0.24639520049095154,
0.3150835931301117,
0.3199347257614136,
0.3847850263118744,
-0.7645549774169922,
-0.03324933350086212,
0.5564403533935547,
0.5254213809967041,
0.9890060424804688,
0.27208051085472107,
-0.05827730894088745,
-0.3076927661895752,
0.10442714393138885,
-0.11733041703701019,
-0.2841857671737671,
-0.3983027935028076,
0.022053416818380356,
0.32613152265548706,
-0.12835979461669922,
0.07627227157354355,
-0.6131153106689453,
0.825568675994873,
0.43813782930374146,
-0.2245863527059555,
0.3564785122871399,
0.005238436162471771,
-0.3700631260871887,
0.30779075622558594,
0.5748624801635742,
-0.08831071853637695,
0.7259260416030884,
-0.13300752639770508,
0.3557059168815613,
-0.07308165729045868,
0.29364413022994995,
0.14120709896087646,
0.12875109910964966,
-0.4683987498283386,
0.25545281171798706,
-0.00029020383954048157,
-0.5432426929473877,
0.4094280004501343,
-0.10888966917991638,
0.04929305613040924,
0.3513401746749878,
0.10495027899742126,
-0.08815692365169525,
0.03189317137002945,
0.018989603966474533,
0.601351261138916,
0.49339017271995544,
0.7557573318481445,
-0.32027554512023926,
0.4327237606048584,
0.5731377601623535,
0.19259494543075562,
0.2798478603363037,
0.4512141942977905,
0.26683107018470764,
0.17646090686321259,
-0.13367632031440735,
-0.08793088793754578,
0.09789521247148514,
0.32260122895240784,
-0.5142974853515625,
-0.20965617895126343,
-0.00455150380730629,
-0.2818148732185364,
-0.672764778137207,
-0.29091688990592957,
0.45418471097946167,
0.4205150604248047,
0.18019098043441772,
0.25667813420295715,
0.5263557434082031,
0.3449673354625702,
-0.09605123102664948,
-0.07928861677646637,
0.12229631841182709,
-0.13579870760440826,
0.11544860899448395,
-0.18087127804756165,
-0.25042328238487244,
-0.22233903408050537,
-0.006815887987613678,
0.4138543903827667,
0.13858866691589355,
-0.20094890892505646,
0.12148375809192657,
-0.3429402709007263,
0.3080504834651947,
0.004493474029004574,
0.2036161720752716,
-0.23483392596244812,
0.5855960845947266,
0.3647947907447815,
0.4001213014125824,
4.019844055175781,
0.010012082755565643,
-0.025943873450160027,
-0.22881747782230377,
-0.31417298316955566,
-0.20689770579338074,
0.7702412605285645,
-0.19449900090694427,
0.33075571060180664,
0.12201562523841858,
-0.32108616828918457,
0.28443920612335205,
-0.11099956929683685,
0.1113850474357605,
0.06554210186004639,
0.1365249752998352,
0.09036903828382492,
0.23682618141174316,
-0.07367196679115295,
0.8581924438476562,
-0.4034585952758789,
-0.04754321277141571,
0.3827500343322754,
0.13243496417999268,
0.41449788212776184,
0.06773219257593155,
0.15278276801109314,
0.7426916360855103,
0.9303299784660339,
0.25822895765304565,
0.5292954444885254,
-0.5436248779296875,
0.36915045976638794,
-0.012257037684321404,
-0.18010887503623962,
0.9515399932861328,
-0.043851129710674286,
0.4006388187408447,
-0.2506330609321594,
0.006874512881040573,
0.06999391317367554,
0.2290555238723755,
0.035720907151699066,
0.6776084899902344,
0.003766443580389023,
-0.29985255002975464,
0.200984388589859,
0.4600253105163574,
0.10282091796398163,
0.22986847162246704,
-0.000042596831917762756,
-0.2080494910478592,
-0.3579171895980835,
-0.1922171413898468,
-0.12176336348056793,
0.5726423263549805,
-0.25007331371307373,
0.29572391510009766,
0.18149462342262268,
-0.3111613690853119,
0.11516313999891281,
0.10234871506690979,
0.22911718487739563,
0.026461081579327583,
-0.7674037218093872,
-0.21359840035438538,
0.15121012926101685,
0.25948840379714966,
0.5739202499389648,
-0.3257681727409363,
0.1233564019203186,
0.2561343312263489,
0.3508182764053345,
-0.41370338201522827,
-0.3835548758506775,
0.008403316140174866,
-0.03304438292980194,
0.11675310134887695,
-0.16542156040668488,
0.04122207686305046,
0.28340834379196167,
-0.14966434240341187,
-0.19222119450569153,
-0.24580474197864532,
-0.006276413798332214,
0.602726936340332,
0.22858615219593048,
-0.5232083797454834,
0.41954541206359863,
0.20636162161827087,
0.24484172463417053,
-0.3056303858757019,
0.2835155427455902,
0.22776171565055847,
0.3972246050834656,
0.2438623309135437,
-0.34508198499679565,
-3.90972900390625,
0.30197712779045105,
0.32647815346717834,
-0.02766123041510582,
0.31696781516075134,
0.10177108645439148,
0.29839491844177246,
-0.19803613424301147,
-0.7479143142700195,
0.35476893186569214,
-0.20332829654216766,
0.01241011917591095,
-0.16234171390533447,
-0.5420738458633423,
-0.124387726187706,
0.11482177674770355,
0.1707078218460083,
0.44568490982055664,
0.37756282091140747,
-0.2012118399143219,
0.37071141600608826,
-0.3155628740787506,
0.3843771517276764,
-0.047136638313531876,
-0.3958551585674286,
0.10840907692909241,
0.40983259677886963,
0.013551612384617329,
0.0960860475897789,
-0.03127371519804001,
-0.2909930646419525,
0.691718578338623,
0.27155786752700806,
-0.2082511931657791,
0.41794878244400024,
0.603775143623352,
-0.09373690187931061,
-0.15178805589675903,
-0.10847891867160797,
0.2249724119901657,
-0.3525444269180298,
0.17457175254821777,
-0.0423947349190712,
0.3009992837905884,
0.2433559000492096,
0.01665981486439705,
-0.5444256663322449,
0.3067508339881897,
-0.28499752283096313,
0.43402260541915894,
0.3719671964645386,
0.31996116042137146,
-0.4694175720214844,
-0.16588246822357178,
0.3721342086791992,
0.41350874304771423,
-0.34992796182632446,
-0.08510512113571167,
0.4265928268432617,
0.3297271430492401,
-0.053880468010902405,
-0.18734857439994812,
0.4045677185058594,
-0.03630555421113968,
-0.2707819640636444,
0.18725627660751343,
0.0858159214258194,
0.5420163869857788,
0.3915436565876007,
-0.012940721586346626,
0.27423936128616333,
0.19428344070911407,
0.17100629210472107,
-0.31055209040641785,
0.5225296020507812,
0.42881035804748535,
-0.13822883367538452,
-0.08096472918987274,
0.45973777770996094,
-0.08374835550785065,
0.1878204643726349,
0.3879772126674652,
-0.4720306396484375,
0.44180381298065186,
2.2475433349609375,
0.6248359680175781,
2.301502227783203,
0.06392130255699158,
-0.01952826976776123,
0.6847915649414062,
-0.17500272393226624,
0.3108164668083191,
-0.08443503826856613,
-0.033149540424346924,
-0.37865617871284485,
-0.23210081458091736,
-0.282185435295105,
0.15426599979400635,
0.198826402425766,
-0.37682056427001953,
0.311515748500824,
-0.9561805129051208,
-0.3219219446182251,
-0.2633900046348572,
0.11847497522830963,
-0.13370674848556519,
-0.2685626745223999,
0.2732192277908325,
0.2749484181404114,
-0.059900086373090744,
0.08413062244653702,
-0.04101523756980896,
-0.2698657810688019,
-0.10262411832809448,
-0.45155707001686096,
-0.01896476000547409,
-0.21152061223983765,
0.12050536274909973,
-0.5447473526000977,
0.6379241943359375,
-0.3394712209701538,
4.4969635009765625,
0.08266996592283249,
-0.015252795070409775,
-0.10354067385196686,
0.13057886064052582,
-0.48599791526794434,
0.5531410574913025,
-0.09225606918334961,
-0.09866202622652054,
0.3723532557487488,
0.31860247254371643,
-0.15038371086120605,
0.3752402067184448,
-0.2932084798812866,
0.7592992782592773,
-0.029431583359837532,
0.4597378075122833,
0.3158162236213684,
-0.2520013153553009,
-0.15520113706588745,
0.0457882285118103,
0.09785249829292297,
0.3300749659538269,
-0.1701636165380478,
0.17975351214408875,
0.0848160982131958,
0.37696754932403564,
0.4553305506706238,
-0.09524118900299072,
0.12712886929512024,
0.10455931723117828,
5.255096435546875,
-0.19204425811767578,
0.01075121108442545,
-0.28025415539741516,
-0.1472659409046173,
0.08257969468832016,
-0.21623435616493225,
0.4164515435695648,
-0.16479048132896423,
-0.18645977973937988,
-0.17000094056129456,
0.2080632746219635,
-0.12811504304409027,
0.6059911251068115,
0.5115865468978882,
-0.08147771656513214,
-0.3801918029785156,
-0.35409146547317505,
0.3331252932548523,
-0.47551679611206055,
0.3775264024734497,
-0.36597728729248047,
0.40267443656921387,
-0.17524777352809906,
-0.09295898675918579,
-0.018062666058540344,
-0.4026080369949341,
0.5381908416748047,
0.10066874325275421,
0.09491774439811707,
0.5468578338623047,
0.445000022649765,
-0.15796637535095215,
0.09328554570674896,
-0.3163466453552246,
0.049402713775634766,
0.30712926387786865,
0.03829208016395569,
-0.051999274641275406,
0.01328335888683796,
0.14884695410728455,
0.8071814775466919,
-0.3472438454627991,
-0.3465522229671478,
-0.08315674960613251,
0.04436448588967323,
-0.1054084375500679,
0.4496603012084961,
0.1869991570711136,
-0.07371878623962402,
0.08600421249866486,
-0.25759851932525635,
0.4921831488609314,
0.16107255220413208,
0.21269184350967407,
0.09081528335809708,
0.315605103969574,
-0.32761162519454956,
0.14852359890937805,
0.03573828935623169,
0.8074417114257812,
0.09053583443164825,
-0.0260979812592268,
0.619391679763794,
0.45597124099731445,
0.13626639544963837,
0.04421913996338844,
-0.07164700329303741,
1.0394363403320312,
-0.11681432276964188,
0.34452512860298157,
0.32484644651412964,
-0.009190765209496021,
0.41418594121932983,
0.12238889187574387,
-0.11825776100158691,
0.35721808671951294,
0.07647615671157837,
0.0820629894733429,
0.07471190392971039,
0.17404793202877045,
-0.5714778900146484,
-0.15494807064533234,
-0.15120558440685272,
0.46024948358535767,
0.1390036940574646,
0.17957912385463715,
0.16261187195777893,
0.56623774766922,
0.009604902938008308,
0.3507845401763916,
-0.08682325482368469,
-0.12488680332899094,
0.18116621673107147,
0.21884125471115112,
0.15528607368469238,
0.17076654732227325,
-0.03503568843007088,
-0.24449747800827026,
-0.19839400053024292,
-0.19937042891979218,
0.07383419573307037,
0.14000266790390015,
0.28306931257247925,
0.18935838341712952,
-0.11819924414157867,
-0.25608089566230774,
0.25328367948532104,
0.2538512945175171,
0.45659589767456055,
0.5634422302246094,
0.2622089385986328,
-0.1647232323884964,
-0.26839613914489746,
-0.25276511907577515
] |
822#2 | বাংলাদেশ | বিশ্বের সবচেয়ে জনবহুল দেশগুলোর তালিকায় বাংলাদেশের অবস্থান অষ্টম যদিও আয়তনের হিসেবে বাংলাদেশ বিশ্বে ৯৪তম; ফলে বাংলাদেশ বিশ্বের সবচেয়ে ঘনবসতিপূর্ণ দেশগুলোর নবম। মাত্র ৫৬ হাজার বর্গমাইলেরও কম এই ক্ষুদ্রায়তনের দেশটির প্রাক্কলিত (২০১৮) জনসংখ্যা ১৮ কোটির বেশি অর্থাৎ প্রতি বর্গমাইলে জনবসতি ২৮৮৯ জন (প্রতি বর্গ কিলোমিটারে ১১১৫ জন)। রাজধানী ঢাকা শহরের জনসংখ্যা ১.৪৪ কোটি এবং ঢাকা মহানগরীর জনঘনত্ব প্রতি বর্গমা্গইলে ১৯,৪৪৭ জন। দেশের জনসংখ্যার ৯৯ শতাংশ মানুষের মাতৃভাষা বাংলা; সাক্ষরতার হার ৭২ শতাংশ। | [
0.34762904047966003,
-0.28465163707733154,
-0.13619464635849,
0.11572641879320145,
0.023816468194127083,
-0.44517189264297485,
-0.028090884909033775,
-0.2540203332901001,
0.138604998588562,
0.4347994923591614,
-0.3224864900112152,
0.2495439201593399,
0.13508300483226776,
-0.6304693818092346,
-0.6398357152938843,
0.7839404940605164,
0.2852148711681366,
0.44468459486961365,
-0.17196734249591827,
0.29878100752830505,
-0.4083874821662903,
0.5319421291351318,
0.2207833081483841,
-0.49526625871658325,
0.0716436430811882,
-0.3451642394065857,
-0.05974431708455086,
0.07915151119232178,
-0.4696553945541382,
0.4084429144859314,
-0.04723740741610527,
-0.5418418645858765,
-0.4283660352230072,
0.5907706022262573,
-0.6846812963485718,
0.3124171793460846,
-0.420830637216568,
0.21771235764026642,
0.2941332161426544,
0.2766202688217163,
0.7006601095199585,
0.33313673734664917,
-0.5086734294891357,
-0.08052230626344681,
0.027599995955824852,
-0.14899389445781708,
-0.17142559587955475,
0.05884898453950882,
0.47255784273147583,
-0.07179121673107147,
0.1922949254512787,
-0.16022160649299622,
-0.151167631149292,
0.22865401208400726,
-0.4380568861961365,
0.12089119106531143,
-0.36274757981300354,
0.8035548329353333,
0.23976492881774902,
0.6201424598693848,
0.15100720524787903,
-0.06450051814317703,
-0.3611562252044678,
0.38537928462028503,
0.5099579691886902,
0.38177117705345154,
0.15547440946102142,
0.4327845275402069,
0.7711628079414368,
0.2507407069206238,
-0.18876753747463226,
0.45353707671165466,
0.9179587960243225,
0.43702852725982666,
0.02713414840400219,
0.06474670767784119,
0.20776593685150146,
-0.054375141859054565,
0.37796923518180847,
-0.47176089882850647,
-0.1818820983171463,
-0.12300200760364532,
-0.2525091767311096,
-0.2535107731819153,
-0.00047563857515342534,
0.5349287390708923,
0.12484195083379745,
0.2347024381160736,
0.24003806710243225,
0.4569079279899597,
-0.18886511027812958,
0.11887226998806,
0.11001074314117432,
-0.4349842071533203,
0.21623344719409943,
-0.01733144372701645,
0.4295654892921448,
0.30846095085144043,
-0.19470904767513275,
-0.0001683916343608871,
-0.12252693623304367,
-0.3386407494544983,
0.16341881453990936,
0.6039232611656189,
0.1978011429309845,
-0.5330029726028442,
-0.4098425507545471,
0.42473742365837097,
0.18606141209602356,
0.3922492265701294,
0.6604527235031128,
-0.0821540355682373,
0.41966497898101807,
0.06843919306993484,
0.07336226850748062,
-0.10776187479496002,
-0.019534558057785034,
0.45055320858955383,
0.07900549471378326,
-1.2759885787963867,
0.5098652839660645,
-0.27481189370155334,
-0.3134254813194275,
-0.20740915834903717,
0.3393285870552063,
-0.2201455533504486,
0.4911669194698334,
0.24137893319129944,
0.7216116189956665,
0.24932025372982025,
0.07141140848398209,
0.5849476456642151,
0.4361855685710907,
0.38293248414993286,
-0.020274097099900246,
0.9689393043518066,
0.3689977824687958,
-0.4091437757015228,
0.21605423092842102,
-0.36656516790390015,
-0.35751935839653015,
-0.1622021496295929,
0.7374987006187439,
0.6224624514579773,
-0.5184596180915833,
0.2378341257572174,
0.0427095964550972,
0.17200714349746704,
0.2630600035190582,
0.5921896696090698,
-0.09342189878225327,
0.23239000141620636,
-0.1676492691040039,
0.4540625214576721,
-0.5885568857192993,
0.033448733389377594,
0.09731443226337433,
0.08604607731103897,
-0.5829803347587585,
0.033140819519758224,
0.7458512783050537,
0.38750991225242615,
0.21286503970623016,
-0.19995920360088348,
-0.4737863838672638,
0.2796814441680908,
-0.030810683965682983,
0.34933221340179443,
0.5338707566261292,
0.43956294655799866,
-0.5172834396362305,
0.6173668503761292,
-0.446656733751297,
-0.19564643502235413,
0.18829132616519928,
0.32863301038742065,
-0.00587853929027915,
-0.36323562264442444,
0.6120306253433228,
0.21895676851272583,
0.04791487380862236,
-0.002438720315694809,
-0.6886650919914246,
0.04251757636666298,
0.5463634729385376,
0.2737104892730713,
0.1309017539024353,
0.23953953385353088,
0.2262532263994217,
-0.11661791801452637,
-0.14452998340129852,
0.16065621376037598,
0.8448612689971924,
-0.9917399287223816,
0.022154957056045532,
0.5286626219749451,
-0.4289962351322174,
0.3638189435005188,
0.0551617294549942,
0.06836245208978653,
-0.15980949997901917,
-0.4489328861236572,
-0.17273521423339844,
0.306911438703537,
0.35297638177871704,
-0.6168684959411621,
-0.12964007258415222,
0.7996277809143066,
-0.23508121073246002,
0.19190944731235504,
-0.4114917516708374,
0.22805359959602356,
0.3067505359649658,
0.23008668422698975,
-0.34522637724876404,
0.28299984335899353,
-0.044106271117925644,
-0.023553628474473953,
0.46861863136291504,
-0.07437166571617126,
-0.20040728151798248,
0.582659900188446,
-0.09820821136236191,
-0.27914103865623474,
0.15670503675937653,
0.5522323846817017,
-0.14201541244983673,
-0.2770639955997467,
0.16854791343212128,
0.6760038137435913,
0.2440088540315628,
0.2929569482803345,
-0.5280687212944031,
0.1996154934167862,
0.44120362401008606,
0.32500317692756653,
-0.6887823343276978,
-0.045539066195487976,
-0.007164176553487778,
0.13183699548244476,
1.0828118324279785,
0.3213280737400055,
-0.371060848236084,
0.18509624898433685,
0.43531933426856995,
-0.46343719959259033,
0.32623976469039917,
0.5808991193771362,
0.2245168834924698,
0.37992557883262634,
-0.05991044268012047,
0.3637314736843109,
-0.28328046202659607,
0.527986466884613,
-0.28972986340522766,
0.5408636331558228,
0.2923611104488373,
-1.1122050285339355,
0.5745022296905518,
-0.24753528833389282,
0.7706397175788879,
0.4919353723526001,
0.5122784376144409,
0.1394905000925064,
-0.35752129554748535,
0.5446274876594543,
-0.010145141743123531,
0.6966577768325806,
0.14363417029380798,
0.3207959532737732,
0.15970103442668915,
-0.38996973633766174,
-0.20343148708343506,
0.06955685466527939,
-0.2947407364845276,
-0.2643260955810547,
-0.13240967690944672,
-0.3342001140117645,
-0.9727791547775269,
0.688744843006134,
-0.025227075442671776,
0.0783485472202301,
0.11773881316184998,
-0.3441866934299469,
-0.20429883897304535,
0.3791200816631317,
0.4385909140110016,
0.1717507541179657,
-0.6968844532966614,
-0.36662864685058594,
0.1830301284790039,
0.6714398860931396,
0.08008790016174316,
-0.6659309267997742,
-0.05348454788327217,
0.10568466037511826,
-0.36106279492378235,
0.13723941147327423,
0.5468428134918213,
0.0022961623035371304,
0.600380539894104,
-0.47182556986808777,
0.3422512710094452,
0.5877191424369812,
-0.20198999345302582,
-0.24141231179237366,
-0.15905655920505524,
-0.08387873321771622,
0.22425779700279236,
0.956621527671814,
-0.06871820241212845,
-0.37228715419769287,
-0.05169995129108429,
0.6005942225456238,
0.21944276988506317,
0.37809714674949646,
0.34781455993652344,
-0.015005562454462051,
0.08561670035123825,
0.05794767662882805,
0.03586612641811371,
-0.42636919021606445,
-0.4088757634162903,
-0.11715264618396759,
0.361455500125885,
-0.30054333806037903,
-0.17765602469444275,
-0.6371962428092957,
0.4850284159183502,
0.2884555757045746,
-0.06803835183382034,
0.4715530574321747,
-0.5875851511955261,
-0.20462316274642944,
0.44158312678337097,
0.5001668930053711,
0.3936086893081665,
0.5401356220245361,
0.34422168135643005,
0.14056427776813507,
0.4547373354434967,
0.4994809925556183,
0.2983013391494751,
0.21824832260608673,
-0.1286526918411255,
0.45207786560058594,
-0.0026341911870986223,
-0.30321210622787476,
0.30408775806427,
-0.10350442677736282,
0.17208164930343628,
0.48077329993247986,
-0.4466329514980316,
-0.2783423960208893,
-0.3028762638568878,
0.01262974925339222,
0.6579756140708923,
0.9139429330825806,
0.9735331535339355,
-0.2879522442817688,
0.4937640428543091,
0.3396016061306,
-0.03221072629094124,
-0.13172978162765503,
0.7073991298675537,
0.7442382574081421,
0.4315982758998871,
-0.48257601261138916,
0.5353688597679138,
-0.41919076442718506,
0.2037743628025055,
-0.45312872529029846,
-0.6098337769508362,
0.09370578825473785,
-0.4361368715763092,
-0.45308762788772583,
-0.17924122512340546,
-0.08066129684448242,
0.44492676854133606,
0.4274933338165283,
0.2437252402305603,
0.49550580978393555,
-0.18868358433246613,
0.12129764258861542,
0.2795628309249878,
0.27045002579689026,
0.4982670247554779,
0.2347525805234909,
-0.4108816087245941,
-0.8389685153961182,
-0.007329750806093216,
0.05561089143157005,
0.6613180637359619,
0.08251261711120605,
-0.09485563635826111,
0.2518464922904968,
-0.42082080245018005,
0.4499829411506653,
0.3291112184524536,
0.2192162722349167,
0.029812300577759743,
0.6131733059883118,
0.35467490553855896,
0.31283658742904663,
3.8520541191101074,
0.3653472065925598,
0.15757432579994202,
-0.4093809127807617,
0.027456965297460556,
0.4791557788848877,
0.8139561414718628,
-0.30411696434020996,
-0.08967762440443039,
0.22233213484287262,
-0.19999897480010986,
0.7199416160583496,
0.20351311564445496,
-0.19352582097053528,
-0.19210802018642426,
0.38042861223220825,
0.4305877089500427,
0.4661300480365753,
-0.14757275581359863,
0.6249659657478333,
-0.3256491422653198,
-0.5780912637710571,
0.24629658460617065,
0.0713094100356102,
0.19724932312965393,
0.012178939767181873,
0.3825957179069519,
0.539638102054596,
0.6237165927886963,
0.3958843946456909,
0.6779353618621826,
0.07054164260625839,
0.5805049538612366,
-0.10544111579656601,
-0.29154086112976074,
0.27170899510383606,
0.08955806493759155,
0.014182602986693382,
-0.1246965080499649,
-0.3786630928516388,
-0.17111261188983917,
0.30088257789611816,
0.13256409764289856,
0.5376022458076477,
-0.041077621281147,
-0.07063525915145874,
-0.06665530055761337,
0.3585028648376465,
-0.531228244304657,
0.556606113910675,
-0.11447850614786148,
-0.6259541511535645,
-0.42236244678497314,
-0.30924007296562195,
0.27801135182380676,
0.3398846387863159,
0.14718277752399445,
-0.028569072484970093,
0.2527138888835907,
-0.6163794994354248,
0.1392022669315338,
-0.1266878992319107,
0.3169865608215332,
-0.04452378302812576,
-0.6136797070503235,
-0.023372255265712738,
0.3455438017845154,
0.2677040100097656,
0.700799822807312,
-0.6291410326957703,
-0.013694892637431622,
0.14006851613521576,
0.3893701434135437,
-0.19521744549274445,
0.030080951750278473,
0.5923751592636108,
-0.2532155513763428,
0.1444215476512909,
0.013420903123915195,
0.10807057470083237,
0.24148745834827423,
0.08204372972249985,
-0.25015565752983093,
0.13394677639007568,
-0.008374817669391632,
0.7651483416557312,
0.2998177707195282,
-0.6217420697212219,
0.4056398570537567,
0.3633252680301666,
0.8700640201568604,
-0.6558690667152405,
0.622296154499054,
0.01659116894006729,
0.2369217425584793,
0.6416630148887634,
-0.017329663038253784,
-3.862895965576172,
0.09005331248044968,
-0.08631721138954163,
-0.1665332168340683,
0.22591491043567657,
-0.0331244096159935,
0.27908855676651,
0.4470353424549103,
-0.45998990535736084,
0.1501612812280655,
-0.3466089069843292,
-0.07076165825128555,
-0.1282307207584381,
-0.4417001008987427,
-0.22020451724529266,
-0.09793241322040558,
-0.14952102303504944,
0.5592074394226074,
0.14114242792129517,
-0.044286515563726425,
0.3504699468612671,
0.46457356214523315,
-0.05941411852836609,
-0.35954347252845764,
-0.2563272714614868,
-0.06206086277961731,
0.09647626429796219,
-0.05666302144527435,
0.3910760283470154,
-0.1308150589466095,
-0.12276201695203781,
0.2972021698951721,
0.2578607201576233,
-0.4337141513824463,
0.3488446772098541,
0.4947376847267151,
0.35502198338508606,
-0.16187678277492523,
-0.3572304844856262,
0.36882320046424866,
0.16114160418510437,
0.27406996488571167,
0.3186950087547302,
0.03975138068199158,
0.05590789020061493,
0.3683719336986542,
-0.3162202835083008,
-0.3786248564720154,
0.23876403272151947,
-0.2863748371601105,
0.43989408016204834,
0.026101291179656982,
0.07875222712755203,
0.37069058418273926,
0.323580265045166,
0.03786175325512886,
0.007328870240598917,
0.09984835982322693,
0.45412150025367737,
-0.1674632877111435,
-0.2244928628206253,
0.052847739309072495,
0.39714786410331726,
0.11475494503974915,
-0.5409277081489563,
0.11369365453720093,
0.3357824385166168,
-0.016784174367785454,
0.08700551092624664,
0.21868066489696503,
0.250918447971344,
0.18441346287727356,
0.24120958149433136,
-0.1698571741580963,
0.3490166962146759,
0.7126498222351074,
-0.06109360232949257,
-0.19760391116142273,
0.47153976559638977,
-0.2621653974056244,
0.08306162059307098,
0.18622687458992004,
-0.4752620756626129,
0.05526392161846161,
1.8217474222183228,
0.17077802121639252,
2.145972728729248,
0.1871946007013321,
-0.492561399936676,
0.0275967326015234,
-0.7321279048919678,
0.4819255471229553,
-0.2827564775943756,
0.44955113530158997,
-0.11853232234716415,
0.3504369854927063,
-0.16827917098999023,
-0.15963254868984222,
0.5032950639724731,
-0.11846087872982025,
0.5184319615364075,
-0.9191930890083313,
-0.31264305114746094,
0.2693416178226471,
0.42641469836235046,
0.09414404630661011,
-0.016300460323691368,
0.13664953410625458,
0.1547878533601761,
0.02220793440937996,
0.5499234199523926,
0.04645895957946777,
-0.31087303161621094,
-0.8680863976478577,
-0.2498527616262436,
-0.4980825185775757,
-0.05200805142521858,
0.4475969076156616,
-0.6747905611991882,
0.14973130822181702,
0.019218694418668747,
4.422725200653076,
-0.48565933108329773,
0.2377430945634842,
-0.1554793417453766,
0.4857393503189087,
-0.35177716612815857,
0.24414923787117004,
-0.12231427431106567,
0.3077833652496338,
0.4091542363166809,
0.256033331155777,
-0.449594110250473,
0.41519081592559814,
-0.2857872545719147,
0.11829238384962082,
0.32757568359375,
0.6689683794975281,
0.6266815662384033,
0.02220304310321808,
-0.17971010506153107,
-0.013611300848424435,
0.0824635848402977,
0.6139345765113831,
0.20499330759048462,
0.4156201481819153,
0.2973251938819885,
0.8511090874671936,
0.63517826795578,
0.024015847593545914,
0.08667115122079849,
0.040484968572854996,
5.088435173034668,
-0.41499245166778564,
0.7247623205184937,
-0.09403768181800842,
0.0186446662992239,
0.08722728490829468,
-0.41821154952049255,
0.10312384366989136,
-0.8076549768447876,
-0.13707081973552704,
-0.30443355441093445,
0.38992661237716675,
-0.36536869406700134,
0.2159365564584732,
0.15057066082954407,
-0.06805043667554855,
-0.3962429463863373,
-0.1952158659696579,
0.15007290244102478,
-0.341362863779068,
0.6637437343597412,
-0.05956343561410904,
0.3051507771015167,
-0.7441175580024719,
-0.1940101981163025,
-0.16679391264915466,
-0.19786757230758667,
0.761822521686554,
0.19789710640907288,
0.09757522493600845,
0.41060134768486023,
-0.07642111927270889,
0.01448147278279066,
0.36526378989219666,
-0.3963969349861145,
0.13160832226276398,
1.1077125072479248,
0.23741097748279572,
-0.22328108549118042,
0.6022588014602661,
0.21144351363182068,
0.641189694404602,
-0.3066537082195282,
-0.13529713451862335,
0.0497579462826252,
-0.2909869849681854,
0.0697595477104187,
0.220292329788208,
0.5179128050804138,
-0.05289815366268158,
-0.13185842335224152,
-0.3282999098300934,
0.5299956798553467,
-0.1107100397348404,
0.5095481872558594,
0.11043453961610794,
0.21134482324123383,
-0.16914913058280945,
0.4741675555706024,
0.7599823474884033,
0.8850404620170593,
0.10494255274534225,
-0.02409921959042549,
0.27013593912124634,
0.1913651078939438,
-0.010259862057864666,
-0.46367785334587097,
0.052177559584379196,
0.5109484195709229,
-0.4107089936733246,
0.10930725932121277,
-0.14683480560779572,
-0.13107329607009888,
0.5631919503211975,
0.43425583839416504,
-0.16380847990512848,
0.5191278457641602,
0.14374510943889618,
-0.29552650451660156,
0.2296844720840454,
-0.15109440684318542,
-0.6978926062583923,
-0.13833217322826385,
-0.07496067136526108,
0.44978955388069153,
0.052904609590768814,
-0.13820324838161469,
0.19504059851169586,
-0.16656558215618134,
0.09945927560329437,
0.3677840530872345,
-0.049499720335006714,
-0.23319846391677856,
-0.048217397183179855,
-0.21278877556324005,
0.18408545851707458,
-0.5836501121520996,
0.2692582607269287,
-0.2668159604072571,
0.26817482709884644,
0.5922276377677917,
0.6072456240653992,
0.04575728625059128,
0.08795572072267532,
0.2660726010799408,
-0.1000378355383873,
0.13998298346996307,
-0.22556675970554352,
-0.42731475830078125,
0.29838693141937256,
0.6103050708770752,
0.03758106008172035,
-0.3166626989841461,
-0.062124915421009064,
-0.3863447606563568
] |
822#3 | বাংলাদেশ | ২০১৭-১৮ অর্থবছরে চলতি বাজারমূল্যে বাংলাদেশের মোট দেশজ উৎপাদনের (জিডিপি) পরিমাণ ছিল ২৬১.২৭ বিলিয়ন মার্কিন ডলার যা ২০১৮-১৯ অর্থবছরে বৃদ্ধি লাভ করে ২৮৫.৮২ বিলিয়ন মার্কিন ডলার উন্নীত হবে বলে প্রাক্কলন করা হয়েছে। ২০১৭-১৮ অর্থবছরে বাংলাদেশের মানুষের মাথাপিছু গড় বার্ষিক আয় ছিল ১ হাজার ৭৫২ ডলার। সরকার প্রাক্কলন করেছে যে, ২০১৮-১৯ অর্থবছরে মাথাপিছু আয় দাঁড়াবে ১ হাজার ৯৫৬ ডলার বা ১ লাখ ৬০ হাজার ৩৯২ টাকা। দারিদ্রের হার ২৬.২০ শতাংশ, অতিদরিদ্র মানুষের সংখ্যা ১১.৯০ শতাংশ, এবং বার্ষিক দারিদ্র হ্রাসের হার ১.৫ শতাংশ। এই উন্নয়নশীল দেশটি প্রায় দুই দশক যাবৎ বার্ষিক ৫ থেকে ৬.২ শতাংশ হারে অর্থনৈতিক প্রবৃদ্ধির অর্জনপূর্বক "পরবর্তী একাদশ" অর্থনীতিসমূহের তালিকায় স্থান করে নিয়েছে। রাজধানী ঢাকা ও অন্যান্য শহরের পরিবর্ধন বাংলাদেশের এই উন্নতির চালিকাশক্তিরূপে কাজ করছে। এর কেন্দ্রবিন্দুতে কাজ করেছে একটি উচ্চাকাঙ্ক্ষী মধ্যবিত্ত শ্রেণীর ত্বরিত বিকাশ এবং একটি সক্ষম ও সক্রিয় উদ্যোক্তা শ্রেণীর আর্বিভাব। বাংলাদেশের রপ্তানীমুখী তৈরি পোশাক শিল্প সারা বিশ্বে বিশেষভাবে প্রসিদ্ধ। জনশক্তি রপ্তানীও দেশটির অন্যতম অর্থনৈতিক স্তম্ভ। বিশ্ব ব্যাংকের প্রাক্কলন এই যে ২০১৮-২০ এই দুই অর্থ বছরে বাংলাদেশের অর্থনীতি প্রতি বছর গড়ে ৬.৭ শতাংশ হারে বৃদ্ধি লাভ করবে। | [
-0.05360350012779236,
-0.03683917596936226,
0.15864872932434082,
0.19610369205474854,
-0.16422460973262787,
-0.3406534194946289,
-0.060549214482307434,
-0.3096919655799866,
-0.11964914202690125,
0.3407500684261322,
-0.47613465785980225,
-0.11081996560096741,
0.03191108629107475,
-0.5874912142753601,
0.1733575463294983,
0.2912446856498718,
0.06794792413711548,
-0.011498596519231796,
-0.1857876032590866,
0.17319191992282867,
0.2886703610420227,
0.11422738432884216,
0.5929813385009766,
-0.17707815766334534,
-0.026278795674443245,
-0.31775417923927307,
-0.3926982879638672,
0.20783761143684387,
-0.5099458694458008,
0.4301755726337433,
0.40128734707832336,
-0.8564310073852539,
-0.07224865257740021,
0.6427189111709595,
-0.723175048828125,
0.5448086261749268,
0.1710226833820343,
0.1143622100353241,
0.3355768024921417,
-0.124504454433918,
0.7730281949043274,
0.2877025008201599,
-0.6699787974357605,
0.029909435659646988,
0.4085024297237396,
-0.8601546287536621,
-0.18966861069202423,
-0.21660304069519043,
0.4260745942592621,
0.09038426727056503,
-0.01695500873029232,
0.19569581747055054,
-0.024961523711681366,
0.5874274969100952,
-0.5873086452484131,
0.9785510301589966,
-0.45772600173950195,
0.6968997716903687,
0.5517172813415527,
0.4506622552871704,
-0.1510772705078125,
-0.02962604910135269,
-0.05185001716017723,
0.6948370933532715,
0.16314725577831268,
0.6052336692810059,
0.17438605427742004,
0.10404361039400101,
0.6150705814361572,
-0.5963121652603149,
-0.025741927325725555,
0.5731985569000244,
0.37259209156036377,
0.41715988516807556,
0.042913585901260376,
-0.807964563369751,
-0.06941033899784088,
0.1302744448184967,
0.2724856734275818,
-0.8246631622314453,
-0.2766437828540802,
0.05588260665535927,
-0.5105381608009338,
-0.024786703288555145,
-0.4864332377910614,
0.8063077926635742,
0.2624489665031433,
-0.2760547697544098,
0.5875011086463928,
0.5228007435798645,
-0.4278274178504944,
0.34478068351745605,
-0.16981655359268188,
0.20290841162204742,
-0.11917001008987427,
0.8102462291717529,
0.48930904269218445,
0.12835991382598877,
0.03496738523244858,
-0.19146007299423218,
0.45715147256851196,
-0.3144649863243103,
-0.08166712522506714,
0.4646229147911072,
0.23419448733329773,
-0.6841301918029785,
-0.671942949295044,
0.4257175326347351,
-0.1801091730594635,
0.6286478042602539,
1.5600204467773438,
-0.017629612237215042,
0.722456693649292,
-0.011629752814769745,
0.20406009256839752,
-0.13151267170906067,
0.13215520977973938,
0.19470027089118958,
-0.4245239496231079,
-1.319775104522705,
0.2982756793498993,
-0.20511767268180847,
-0.23238679766654968,
-0.6697726249694824,
0.6117519736289978,
-0.2736094295978546,
0.5975558161735535,
-0.41060709953308105,
0.8163156509399414,
0.04150955379009247,
0.80765700340271,
0.7438678741455078,
0.3311312794685364,
0.5466628074645996,
-0.40608739852905273,
0.6608133912086487,
0.6465967893600464,
-0.476176381111145,
-0.27307021617889404,
-0.5710155367851257,
-0.48776403069496155,
-0.04149731248617172,
0.49359166622161865,
0.17294789850711823,
-0.20020253956317902,
0.20715853571891785,
0.399997353553772,
0.39153915643692017,
0.07199975848197937,
0.7604188919067383,
-0.23744714260101318,
-0.12369832396507263,
-0.1628556251525879,
1.0379352569580078,
-0.7179255485534668,
0.2607767581939697,
0.20126251876354218,
-0.14121557772159576,
-0.17305859923362732,
0.36101558804512024,
0.5305595397949219,
0.23687827587127686,
-0.10306709259748459,
0.14139115810394287,
-0.6989805102348328,
0.2794903516769409,
0.13731995224952698,
0.04302052780985832,
0.4006962478160858,
0.5738706588745117,
-0.3655139207839966,
0.4408620595932007,
-0.06666769087314606,
-0.08548008650541306,
0.42865002155303955,
0.06741099059581757,
-0.12925800681114197,
-0.746042013168335,
0.7745338082313538,
0.25458645820617676,
0.18708829581737518,
-0.42430245876312256,
-0.39918023347854614,
0.6688038110733032,
0.36100342869758606,
0.09460268914699554,
0.3845705986022949,
0.04170752689242363,
-0.1618644893169403,
-0.2515784204006195,
-0.3120338022708893,
0.45439523458480835,
0.9416524171829224,
-1.2862133979797363,
0.22036617994308472,
1.3058700561523438,
0.2032710313796997,
0.3733407258987427,
0.5148147940635681,
0.2663247585296631,
-0.16431982815265656,
-0.37957963347435,
-0.3506481647491455,
0.23872685432434082,
0.3300475478172302,
-0.5966708660125732,
-0.08446989953517914,
0.34584560990333557,
-0.2490299493074417,
0.2734837234020233,
-0.04019090533256531,
0.3116215467453003,
0.03490103781223297,
0.38343000411987305,
-0.07051702588796616,
-0.11092857271432877,
0.6908930540084839,
0.010018818080425262,
0.35389479994773865,
-0.385012686252594,
-0.052797574549913406,
0.3602299094200134,
-0.4377967417240143,
-0.5421445369720459,
0.21099399030208588,
0.4354790449142456,
0.09897229075431824,
-0.40066492557525635,
0.3549758195877075,
0.3838585615158081,
0.7350536584854126,
0.049331117421388626,
-0.4725884199142456,
-0.07979073375463486,
0.24355968832969666,
0.20453527569770813,
-0.49199026823043823,
-0.26166898012161255,
0.18606436252593994,
-0.483875036239624,
0.5514081120491028,
0.8214516639709473,
-0.5223097801208496,
-0.8258911967277527,
0.5732746124267578,
-0.7663188576698303,
-0.204879492521286,
0.836550235748291,
0.23209631443023682,
0.4514520764350891,
0.019836366176605225,
0.4946586787700653,
-0.1352572739124298,
0.30080556869506836,
-0.40404966473579407,
0.46274662017822266,
0.06501062214374542,
-1.2070720195770264,
0.718146800994873,
-0.288837730884552,
0.568105936050415,
-0.16704505681991577,
-0.09541746973991394,
-0.07898712158203125,
-0.11507806181907654,
0.24129821360111237,
-0.001673281192779541,
0.48441147804260254,
-0.05698448419570923,
0.5968987941741943,
0.1257176250219345,
-0.01622307300567627,
-0.470558226108551,
0.6639583110809326,
-0.12471211701631546,
-0.1394864320755005,
0.4141627848148346,
-0.48803678154945374,
-0.9865097999572754,
0.4524765908718109,
0.008523982018232346,
0.3270634114742279,
0.20891116559505463,
0.17430345714092255,
0.2544834613800049,
0.3438671827316284,
0.877120316028595,
-0.0723409652709961,
-0.3683122396469116,
-0.45505911111831665,
0.35273274779319763,
0.5389472246170044,
0.0982973501086235,
-1.1145000457763672,
-0.33718323707580566,
-0.12170270085334778,
-0.400218665599823,
0.18758398294448853,
0.7359590530395508,
-0.0475585013628006,
0.40891504287719727,
-0.3929612934589386,
-0.1369975209236145,
0.5318695306777954,
-0.013161741197109222,
-0.4303768277168274,
-0.06319655478000641,
0.45528972148895264,
0.08084581792354584,
1.0020947456359863,
0.04729105532169342,
-0.24582090973854065,
0.15448123216629028,
0.3224475383758545,
0.21294143795967102,
0.4356483221054077,
0.07521608471870422,
-0.6989129781723022,
0.1340695023536682,
-0.07009420543909073,
0.2675533890724182,
-0.34456562995910645,
-0.23751237988471985,
0.08393199741840363,
0.4941887855529785,
-0.0032095778733491898,
0.21455103158950806,
-0.4812951683998108,
0.5878615379333496,
0.2662607729434967,
0.44951915740966797,
0.3244973421096802,
-0.4100711941719055,
-0.9038086533546448,
0.183793842792511,
0.6990795135498047,
-0.13653413951396942,
0.7312976121902466,
0.18558847904205322,
-0.09676212817430496,
0.6832373142242432,
0.8126993179321289,
0.38725823163986206,
0.25201722979545593,
-0.6151629686355591,
0.01691707968711853,
0.3861323595046997,
-0.11488553881645203,
0.5407731533050537,
-0.16128599643707275,
0.5898171663284302,
0.6719028353691101,
0.07365556806325912,
-0.3912600576877594,
0.26105600595474243,
0.18298673629760742,
0.7154268622398376,
0.8264470100402832,
0.6978881359100342,
-0.28116926550865173,
0.5631340742111206,
0.05597987771034241,
0.2923711836338043,
-0.011909190565347672,
0.3961147964000702,
0.6133111715316772,
0.44763410091400146,
-0.6546603441238403,
0.22961696982383728,
-0.32697924971580505,
-0.602668285369873,
-0.2563750147819519,
-0.12035655975341797,
0.3257943391799927,
0.13440808653831482,
-0.7275381088256836,
-0.47560712695121765,
0.015206225216388702,
0.4810267984867096,
0.29403162002563477,
0.27226555347442627,
0.5136672854423523,
-0.004603290930390358,
0.11934500932693481,
0.2085976004600525,
0.20191806554794312,
-0.04928898811340332,
0.25585320591926575,
0.2847420573234558,
-0.3820885419845581,
-0.21544542908668518,
-0.17322596907615662,
0.4606497883796692,
-0.005733783356845379,
-0.12299081683158875,
0.09901971369981766,
-0.851353645324707,
0.44039255380630493,
0.05455779284238815,
-0.25232627987861633,
-0.3623206913471222,
0.315984308719635,
0.7741365432739258,
0.24325479567050934,
3.364837646484375,
0.19252891838550568,
-0.49670422077178955,
-0.8702152967453003,
-0.42642128467559814,
-0.288136750459671,
0.3818650245666504,
-0.6860250234603882,
0.3457742929458618,
0.24044069647789001,
-0.3707553744316101,
0.6667817234992981,
0.0375010222196579,
-0.026794802397489548,
-0.46440672874450684,
0.054478444159030914,
0.37561750411987305,
0.5756957530975342,
-0.15949057042598724,
0.46419891715049744,
-0.5042665004730225,
-0.008209645748138428,
0.3473905324935913,
0.06924232095479965,
0.1110885739326477,
0.4267682433128357,
0.2149292528629303,
0.5014046430587769,
1.004361867904663,
0.7232567071914673,
0.3742237985134125,
-0.4047932028770447,
0.5506441593170166,
0.10947993397712708,
-0.3041653037071228,
0.32407596707344055,
0.3091984987258911,
-0.15442092716693878,
-0.11084255576133728,
-0.18889468908309937,
0.06097767502069473,
0.20375734567642212,
0.14053991436958313,
0.36981770396232605,
0.21929046511650085,
-0.09649044275283813,
0.1533067375421524,
0.8087821006774902,
-0.8219345808029175,
0.31128376722335815,
0.06795511394739151,
-0.47190260887145996,
-0.5990514755249023,
-0.3911460041999817,
0.6657060384750366,
0.4690423011779785,
0.006821444258093834,
0.4379348158836365,
0.4587545692920685,
-0.3878752887248993,
0.164157897233963,
-0.3079456090927124,
0.5688198804855347,
-0.2202448546886444,
-0.6743355989456177,
-0.24635617434978485,
-0.05640017241239548,
0.24969391524791718,
-0.012462294660508633,
-0.41192373633384705,
0.457969605922699,
0.08868458867073059,
0.5371370315551758,
-0.2493819147348404,
0.2862081527709961,
0.20468196272850037,
-0.1687055230140686,
0.025000616908073425,
-0.2584047317504883,
-0.0012491196393966675,
0.2409585416316986,
-0.5509961843490601,
-0.043615639209747314,
-0.14584597945213318,
-0.2419789731502533,
0.7100510597229004,
-0.3055610954761505,
-0.7902411222457886,
0.47165679931640625,
-0.21443921327590942,
0.6856861114501953,
-0.6731135845184326,
0.646088719367981,
-0.13623331487178802,
0.9181951284408569,
0.8258922100067139,
-0.007773414254188538,
-3.7158889770507812,
0.15940457582473755,
-0.20220445096492767,
-0.17216357588768005,
0.3743344843387604,
0.23575767874717712,
0.19397595524787903,
0.15565122663974762,
-0.8077096939086914,
0.5778976678848267,
-0.567143440246582,
-0.046428464353084564,
-0.3890033960342407,
-0.46162909269332886,
-0.46356630325317383,
0.09195404499769211,
0.38353127241134644,
0.3665107488632202,
0.18588827550411224,
-0.09044726192951202,
0.9316310286521912,
0.10539371520280838,
0.10387010872364044,
-0.37168261408805847,
0.013293338939547539,
0.31015029549598694,
-0.0700865238904953,
0.0031849630177021027,
0.7818976640701294,
-0.29584407806396484,
-0.4210841655731201,
0.7828577756881714,
0.0745697021484375,
-0.47902607917785645,
0.3212825357913971,
0.45765548944473267,
0.1418592482805252,
-0.40930745005607605,
-0.5179541110992432,
0.02220936492085457,
0.2164362370967865,
-0.33451277017593384,
0.07620532065629959,
-0.24214580655097961,
0.6323856711387634,
0.11837642639875412,
-0.4923885762691498,
-0.0891479104757309,
0.2784465253353119,
-0.24523164331912994,
0.8654594421386719,
0.4967806339263916,
0.23440268635749817,
0.3660928010940552,
0.5399879217147827,
0.44866448640823364,
-0.3949100971221924,
0.005216140300035477,
1.0614824295043945,
-0.204398050904274,
0.0860975980758667,
0.213203564286232,
0.5718222260475159,
-0.40220731496810913,
-0.694451630115509,
-0.1934804618358612,
-0.07427667081356049,
0.33388394117355347,
-0.21152529120445251,
-0.11901403218507767,
0.0926462933421135,
0.4509907066822052,
0.09638997912406921,
-0.21778815984725952,
0.01847992092370987,
0.4997055232524872,
-0.08983936160802841,
-0.20112434029579163,
0.7068227529525757,
-0.1704942286014557,
0.46160197257995605,
0.2382444590330124,
-0.4668945074081421,
0.7345354557037354,
2.5879974365234375,
0.8244585990905762,
1.9548072814941406,
0.18209391832351685,
-0.5744037628173828,
-0.015365930274128914,
-0.4658960998058319,
0.6693661212921143,
-0.01991439238190651,
-0.013877462595701218,
-0.20439857244491577,
0.5340694189071655,
-0.07579921185970306,
-0.11002878844738007,
0.4532763957977295,
-0.5103925466537476,
0.4368899464607239,
-0.8378645181655884,
0.07752850651741028,
0.7892397046089172,
0.13917943835258484,
0.1383073627948761,
0.0018596695736050606,
-0.18521712720394135,
0.3386480212211609,
0.16097533702850342,
0.6409292221069336,
-0.24348469078540802,
-0.5152475833892822,
-0.4214532971382141,
0.09135434776544571,
-0.1008177176117897,
-0.3837313950061798,
0.5535879135131836,
-0.95849609375,
0.5371451377868652,
0.022018276154994965,
4.19140625,
-0.4590359032154083,
0.6278504133224487,
-0.34401506185531616,
0.8254179954528809,
-0.8149591088294983,
0.6480218768119812,
0.019176548346877098,
0.2517235279083252,
0.30064934492111206,
0.651521623134613,
0.12759897112846375,
0.46918123960494995,
-0.11436143517494202,
0.32981371879577637,
0.3449116349220276,
1.1317644119262695,
0.8458042144775391,
0.39133358001708984,
-0.018271654844284058,
0.2101564109325409,
0.46934938430786133,
0.8591434955596924,
0.24380311369895935,
0.5099524259567261,
0.3883476257324219,
0.28467103838920593,
0.6458250284194946,
-0.005188108421862125,
0.23237454891204834,
-0.1452302634716034,
4.873291015625,
-0.42816829681396484,
0.13300636410713196,
-0.22990307211875916,
-0.2748832702636719,
-0.02349872887134552,
-0.23926404118537903,
0.15984006226062775,
-0.343990296125412,
-0.10216470062732697,
-0.2012030929327011,
0.3546142876148224,
-0.4000893533229828,
0.5678537487983704,
0.22016805410385132,
0.21229992806911469,
-0.3925393521785736,
-0.2886744737625122,
0.3124042749404907,
-0.3918127715587616,
0.5308436751365662,
-0.8076897859573364,
0.1829165816307068,
-0.5058605074882507,
0.15022456645965576,
0.5765751600265503,
-0.4168398380279541,
0.7684352397918701,
0.32472866773605347,
-0.09167680144309998,
0.32126814126968384,
0.9163683652877808,
0.011565906926989555,
0.459023118019104,
-0.13501983880996704,
0.4649999737739563,
0.7391754388809204,
0.7111963629722595,
-0.19697506725788116,
0.041974954307079315,
0.19538825750350952,
0.5801546573638916,
-0.4890379309654236,
-0.034978292882442474,
-0.2118682712316513,
-0.0700678601861,
-0.211917906999588,
-0.02396237850189209,
0.18872793018817902,
-0.07650850713253021,
-0.16679978370666504,
-0.34675469994544983,
0.5849679708480835,
-0.22832199931144714,
-0.14380869269371033,
0.19484534859657288,
0.2614578902721405,
-0.2707793712615967,
0.22564586997032166,
0.5072745084762573,
0.8261926174163818,
0.1549743115901947,
0.18722784519195557,
0.24733009934425354,
0.4189993143081665,
0.05732854828238487,
-0.356673002243042,
0.02065441757440567,
0.6516613960266113,
-0.24857093393802643,
0.09964622557163239,
-0.4609771966934204,
-0.144185408949852,
0.9900388717651367,
0.6630120277404785,
0.12444299459457397,
0.13966593146324158,
-0.06250160932540894,
-0.5567487478256226,
0.1863557994365692,
0.1264239251613617,
-0.3448733687400818,
-0.0632329061627388,
-0.2638089060783386,
0.5078379511833191,
0.6618143320083618,
-0.021263979375362396,
0.172602117061615,
-0.15533383190631866,
0.2179277539253235,
0.700655460357666,
0.5009039640426636,
-0.30978503823280334,
0.0022901874035596848,
-0.226392462849617,
0.3924427032470703,
-0.13380613923072815,
0.17086228728294373,
0.15703371167182922,
-0.2749035656452179,
0.5440323352813721,
0.6700217723846436,
0.3892979621887207,
0.208883136510849,
0.27514776587486267,
-0.5697978734970093,
-0.06662110984325409,
-0.11099490523338318,
-0.15622515976428986,
-0.013822246342897415,
0.5369673371315002,
0.014580219984054565,
-0.7317847013473511,
-0.0375729501247406,
-0.09814335405826569
] |
822#4 | বাংলাদেশ | গঙ্গা-ব্রহ্মপুত্রের উর্বর অববাহিকায় অবস্থিত এই দেশটিতে প্রায় প্রতি বছর মৌসুমী বন্যা হয়; আর ঘূর্ণিঝড়ও খুব সাধারণ ঘটনা। নিম্ন আয়ের এই দেশটির প্রধান সমস্যা পরিব্যাপ্ত দারিদ্র গত দুই দশকে অনেকাংশে নিয়ন্ত্রণে এসেছে, সাক্ষরতার হার বৃদ্ধি পেয়েছে দ্রুত, জন্ম নিয়ন্ত্রণ কার্যক্রমে অর্জিত হয়েছে অভূতপূর্ব সফলতা। এছাড়া আন্তর্জাতিক মানব সম্পদ উন্নয়ন সূচকে বাংলাদেশ দৃষ্টান্তমূলক অগ্রগতি অর্জনে সক্ষম হয়েছে।, তবে বাংলাদেশে এখনো বেশ কিছু গুরুত্বপূর্ণ চ্যালেঞ্জ মোকাবেলা করছে যার মধ্যে রয়েছে পরিব্যাপ্ত রাজনৈতিক ও প্রশাসনিক দুর্নীতি, বিশ্বায়নের প্রেক্ষাপটে অর্থনৈতিক প্রতিযোগিতা এবং জলবায়ু পরিবর্তনের ফলে সমুদ্রতলের উচ্চতা বৃদ্ধির ফলশ্রুতিতে তলিয়ে যাবার শঙ্কা। তাছাড়া একটি সর্বগ্রহণযোগ্য নির্বাচন ব্যবস্থার রূপ নিয়ে নতুন ভাবে সামাজিক বিভাজনের সৃষ্টি হয়েছে। | [
0.09656000137329102,
0.01019244734197855,
-0.26259946823120117,
0.4652169942855835,
-0.1087745651602745,
-0.13764701783657074,
0.2886761426925659,
-0.27734988927841187,
0.05912576615810394,
0.8590779900550842,
-0.4257849454879761,
-0.08267095685005188,
-0.20009833574295044,
0.22610369324684143,
-0.2525978982448578,
0.17094522714614868,
0.24551667273044586,
-0.10592252761125565,
-0.3221401572227478,
0.3125152289867401,
-0.4172613322734833,
0.7972778081893921,
0.8018608689308167,
-0.17789137363433838,
0.14359667897224426,
-0.2002420872449875,
0.1446366161108017,
0.4055994749069214,
-0.3261813223361969,
-0.05150572583079338,
0.3835819661617279,
-0.26843881607055664,
-0.3193196654319763,
0.5785012245178223,
-0.48979097604751587,
0.4698915183544159,
-0.3014327585697174,
-0.0722949430346489,
0.36490076780319214,
-0.0687558576464653,
0.5780161023139954,
0.3820996582508087,
-0.07750905305147171,
-0.0862196534872055,
0.13615243136882782,
-0.20107413828372955,
0.7239786982536316,
0.4360279440879822,
0.3187176287174225,
-0.08362293243408203,
-0.22022010385990143,
0.1960083395242691,
0.06745166331529617,
0.1791435033082962,
-0.5461869835853577,
0.2324444055557251,
-0.36386340856552124,
0.44820836186408997,
0.458147257566452,
0.0166334081441164,
-0.10032729804515839,
0.16363298892974854,
-0.0713004395365715,
0.19727899134159088,
0.395771861076355,
0.2749447524547577,
-0.022160977125167847,
0.13808360695838928,
0.19323238730430603,
0.14821785688400269,
0.04789583384990692,
0.7152913212776184,
0.7643059492111206,
-0.06039392203092575,
0.18832528591156006,
-0.5962328314781189,
0.0482136532664299,
-0.1887708604335785,
0.2644027769565582,
-0.8188833594322205,
-0.17961913347244263,
0.015693113207817078,
-0.11624647676944733,
0.26862072944641113,
0.28295907378196716,
0.7044894695281982,
0.22156405448913574,
0.2419717162847519,
0.18211816251277924,
0.62774258852005,
-0.1399482637643814,
0.21962571144104004,
-0.005098151974380016,
-0.38442251086235046,
0.52186518907547,
-0.0611548013985157,
0.5757948756217957,
-0.050209324806928635,
-0.24755707383155823,
0.2594263255596161,
0.09080294519662857,
-0.29163309931755066,
-0.1581719070672989,
1.1108736991882324,
0.07123302668333054,
-0.48410508036613464,
-0.1712094396352768,
0.4071504473686218,
-0.008880069479346275,
0.1891428679227829,
0.9035660028457642,
-0.22177499532699585,
-0.1203686073422432,
0.12174826860427856,
-0.05071357265114784,
-0.07480891048908234,
0.33739450573921204,
0.33719637989997864,
-0.28612247109413147,
-1.1248189210891724,
0.2751461863517761,
0.19440391659736633,
-0.197152778506279,
0.28913459181785583,
0.29282325506210327,
-0.42383110523223877,
0.4938068091869354,
-0.15174196660518646,
0.9828179478645325,
0.3423895239830017,
0.22885625064373016,
0.4494582414627075,
0.10179530084133148,
0.5490824580192566,
0.004367154091596603,
0.2637767493724823,
0.05293876677751541,
-0.144914448261261,
-0.08983714133501053,
-0.56404048204422,
-0.18463139235973358,
-0.35078176856040955,
0.5200732350349426,
0.575627326965332,
-0.1232711598277092,
0.10246720910072327,
0.19780825078487396,
0.3059879243373871,
0.0633130893111229,
0.0851745530962944,
0.08548496663570404,
0.2055475264787674,
-0.16463695466518402,
0.8131605386734009,
-0.9382085204124451,
-0.09936949610710144,
0.6763584613800049,
0.18141847848892212,
-0.25566986203193665,
0.5179938673973083,
0.6831773519515991,
0.3801860511302948,
-0.46073323488235474,
-0.005526921711862087,
-0.3561582863330841,
-0.17063990235328674,
-0.41896259784698486,
0.4926040768623352,
0.3224399983882904,
0.2235928475856781,
-0.41966527700424194,
0.3816531002521515,
0.31233587861061096,
-0.22987881302833557,
0.5335015058517456,
0.01844996027648449,
0.2893596589565277,
-0.4539584219455719,
0.34964001178741455,
-0.3206139802932739,
-0.3575877249240875,
-0.20809219777584076,
-0.4014602601528168,
-0.13064461946487427,
0.6304999589920044,
0.13261307775974274,
0.28259819746017456,
0.06951475888490677,
-0.1885269731283188,
0.1650742143392563,
-0.3420742452144623,
0.12793491780757904,
0.8447067141532898,
-0.7467261552810669,
0.028795020654797554,
0.8627180457115173,
0.15059113502502441,
0.425161749124527,
0.2658401131629944,
0.09009326994419098,
0.08543987572193146,
-0.4488483965396881,
-0.593292236328125,
0.058619897812604904,
0.4513223469257355,
-0.6447970271110535,
0.19791194796562195,
0.7138565182685852,
-0.20219577848911285,
0.572873592376709,
-0.21112090349197388,
0.2993355691432953,
0.11592324823141098,
0.1148146316409111,
-0.009027862921357155,
0.07781526446342468,
0.5427783727645874,
0.12773554027080536,
0.44649869203567505,
-0.16221970319747925,
-0.003797760233283043,
0.5910401940345764,
-0.021737394854426384,
-0.08297662436962128,
-0.022932274267077446,
0.39537370204925537,
-0.2982688844203949,
0.005454381462186575,
0.18543870747089386,
0.6908745765686035,
0.28957557678222656,
0.14520500600337982,
-0.4626254141330719,
0.16453593969345093,
0.2585574984550476,
0.8695692420005798,
0.29860788583755493,
0.14671635627746582,
-0.10673931241035461,
0.015157370828092098,
0.5798302292823792,
0.3087674379348755,
-0.346301406621933,
-0.6705268621444702,
0.5083497762680054,
-0.2743075489997864,
0.1926230490207672,
-0.1715201735496521,
-0.016935497522354126,
0.37819790840148926,
-0.15795844793319702,
0.01128311175853014,
0.03481476008892059,
0.4531812071800232,
-0.09728622436523438,
0.33903229236602783,
0.02327956072986126,
-0.7537104487419128,
0.7073906660079956,
-0.09075580537319183,
0.49579036235809326,
0.23115989565849304,
0.16181668639183044,
0.08271350711584091,
0.0183275006711483,
0.1987769901752472,
0.013933022506535053,
0.5756571292877197,
0.06549546867609024,
0.391512393951416,
0.16428546607494354,
-0.24932515621185303,
-0.13276445865631104,
0.6869145631790161,
-0.05008671060204506,
-0.06301239877939224,
-0.19133631885051727,
-0.24363724887371063,
-0.81060791015625,
0.29567810893058777,
0.10845144093036652,
-0.32130318880081177,
-0.04587319865822792,
0.29553768038749695,
-1.0308184623718262,
0.16928692162036896,
0.7894667983055115,
0.03344075009226799,
-0.9679768681526184,
0.12865449488162994,
0.2805127501487732,
0.5870449542999268,
0.4385865032672882,
-0.9490796327590942,
0.24871665239334106,
-0.06933850795030594,
-0.07824103534221649,
-0.1113443672657013,
0.3892631530761719,
0.47973835468292236,
0.9513063430786133,
-0.14629679918289185,
0.23265697062015533,
0.49887606501579285,
0.0106640150770545,
-0.12212058156728745,
-0.5809333920478821,
0.048512522131204605,
0.42376449704170227,
0.5852293372154236,
0.6166623830795288,
-0.45262494683265686,
0.05247427523136139,
0.5269333124160767,
0.037503983825445175,
0.9503260254859924,
0.4888964295387268,
0.09910334646701813,
-0.0067499796859920025,
-0.09607035666704178,
-0.12973430752754211,
-0.278617262840271,
-0.244304358959198,
0.16919776797294617,
0.6422485113143921,
-0.1385505497455597,
0.22844810783863068,
-0.6121788024902344,
0.45883288979530334,
0.16353154182434082,
-0.12257882207632065,
0.4276883900165558,
-0.4264092743396759,
-0.17918826639652252,
0.1884445995092392,
0.6199896931648254,
0.5648441910743713,
0.7174230813980103,
0.011240482330322266,
0.004802820272743702,
0.20262311398983002,
0.33422839641571045,
-0.049475088715553284,
0.20437858998775482,
0.1049230769276619,
0.5395866632461548,
-0.20796656608581543,
-0.600482702255249,
0.4327426552772522,
-0.3312111794948578,
-0.06241912767291069,
0.14219139516353607,
-0.3458932638168335,
-0.2754829227924347,
0.22212791442871094,
-0.0016447808593511581,
1.0243113040924072,
0.8597912192344666,
0.3583161532878876,
-0.10708427429199219,
0.09836412966251373,
0.4881753623485565,
-0.13246215879917145,
0.32497864961624146,
0.5949442386627197,
0.21442055702209473,
-0.28015515208244324,
-0.4783911108970642,
-0.09234839677810669,
0.014514490030705929,
-0.06787008047103882,
-0.5191944241523743,
0.11573390662670135,
0.23802846670150757,
-0.07655128836631775,
-0.38706716895103455,
-0.3361254334449768,
0.32730111479759216,
0.8726779222488403,
0.06597056984901428,
0.17506976425647736,
0.5096656084060669,
-0.07726741582155228,
-0.08220924437046051,
-0.3521444797515869,
0.1448686569929123,
-0.28188517689704895,
-0.01924988441169262,
-0.13512594997882843,
-0.14347699284553528,
-0.38942912220954895,
-0.20910795032978058,
0.5872802138328552,
0.10582564771175385,
0.03315620496869087,
-0.11088399589061737,
-0.476982444524765,
0.5519446730613708,
0.03810243681073189,
0.5196083784103394,
0.14679522812366486,
0.52040696144104,
0.4595564901828766,
0.15128184854984283,
3.666558265686035,
0.11506307125091553,
0.05858009308576584,
-0.22722917795181274,
-0.35618430376052856,
0.08839236944913864,
0.4087449908256531,
-0.4915691912174225,
0.2572629451751709,
0.167706698179245,
-0.2364901900291443,
0.5469585657119751,
0.05816875398159027,
0.1349353790283203,
0.06083007901906967,
-0.015529503114521503,
0.6154381036758423,
0.6320644617080688,
-0.17063041031360626,
0.4722655713558197,
-0.42320695519447327,
0.29770389199256897,
0.25837329030036926,
-0.08978381752967834,
-0.04842713847756386,
0.5125182867050171,
0.11522585898637772,
0.6502037644386292,
0.7559283971786499,
0.46315351128578186,
0.4788975119590759,
-0.23599548637866974,
0.572076678276062,
0.4577793478965759,
-0.36325758695602417,
0.5008663535118103,
0.3031633496284485,
0.2818252444267273,
0.008808900602161884,
0.20885306596755981,
-0.22067883610725403,
0.11795219033956528,
0.5192413926124573,
0.40609538555145264,
-0.2717161178588867,
-0.4926561117172241,
0.24083805084228516,
0.2933502197265625,
-0.3814171552658081,
0.5528940558433533,
-0.11503206938505173,
-0.5831088423728943,
-0.16733255982398987,
-0.4464389681816101,
0.09213292598724365,
0.582385241985321,
0.2388952523469925,
-0.2530057728290558,
0.1410343199968338,
-0.27643251419067383,
-0.32722562551498413,
0.00590439373627305,
0.04141170158982277,
-0.06160317361354828,
-0.759077787399292,
0.04907757043838501,
0.10819314420223236,
0.5498690009117126,
0.7037431597709656,
-0.5023777484893799,
0.21434326469898224,
0.18908055126667023,
0.44743746519088745,
-0.4039071798324585,
0.17973722517490387,
0.45889535546302795,
-0.15800918638706207,
0.13546881079673767,
-0.21326467394828796,
-0.16654178500175476,
0.39233776926994324,
-0.025056203827261925,
-0.10600598901510239,
-0.6311013102531433,
-0.10512997210025787,
0.6096320152282715,
0.02403942681849003,
-0.6772667169570923,
0.3882206380367279,
0.09746786952018738,
0.7090847492218018,
-0.53871089220047,
0.5743299722671509,
0.5087683796882629,
-0.21754878759384155,
0.24638257920742035,
0.06655437499284744,
-3.766058921813965,
0.4613783061504364,
0.7120614051818848,
-0.0487029068171978,
0.3125018775463104,
0.3092043697834015,
0.3212283253669739,
-0.15697473287582397,
-0.6979243159294128,
0.4447060823440552,
0.025133678689599037,
0.011281273327767849,
-0.17048214375972748,
-0.9175211787223816,
-0.371115118265152,
0.12550194561481476,
-0.21722166240215302,
0.6603410243988037,
0.11275018006563187,
-0.20480236411094666,
0.6726386547088623,
-0.1808742880821228,
-0.24801622331142426,
-0.6683460474014282,
-0.11386559903621674,
-0.08325638622045517,
0.3938056230545044,
-0.21476759016513824,
0.2533681094646454,
0.022139348089694977,
-0.36246398091316223,
0.8377510905265808,
0.47327935695648193,
-0.22875338792800903,
-0.027443064376711845,
0.49263331294059753,
-0.2141713947057724,
-0.22591790556907654,
-0.29188960790634155,
0.07621157914400101,
-0.07058621942996979,
-0.03616837412118912,
0.36800578236579895,
-0.25273823738098145,
0.11580151319503784,
-0.05123027041554451,
-0.36051079630851746,
0.31026580929756165,
-0.28399819135665894,
-0.4198872447013855,
0.7167726159095764,
0.4316788613796234,
-0.42690902948379517,
0.2766502797603607,
0.4518240988254547,
0.29672330617904663,
-0.12597249448299408,
-0.3982000946998596,
0.8318508863449097,
0.13131937384605408,
0.16061611473560333,
0.18914374709129333,
0.2734295427799225,
-0.267905592918396,
-0.30179229378700256,
0.1628769487142563,
0.12580709159374237,
0.25261569023132324,
-0.05058562010526657,
-0.04599376395344734,
-0.17945624887943268,
0.3940541446208954,
0.2786262631416321,
-0.09618030488491058,
0.2825608253479004,
0.7583994269371033,
-0.20597894489765167,
-0.485105037689209,
0.37840571999549866,
-0.20400795340538025,
0.39760980010032654,
0.15164971351623535,
-0.5204216837882996,
0.07406050711870193,
2.261070489883423,
0.22628436982631683,
2.192030191421509,
-0.026165848597884178,
-0.5049704909324646,
0.5134738683700562,
-1.077823519706726,
0.602967381477356,
-0.2076495736837387,
0.3074510097503662,
0.05930854380130768,
-0.007629956118762493,
-0.41228243708610535,
0.2544967234134674,
0.6979051232337952,
-0.4356343150138855,
0.3581249713897705,
-0.97517991065979,
-0.006917879451066256,
0.08561021089553833,
0.5250712037086487,
0.003192679025232792,
-0.16121478378772736,
0.5596834421157837,
0.409125953912735,
0.3833097815513611,
0.10767191648483276,
-0.14783713221549988,
0.05700748413801193,
-0.5235662460327148,
-0.35891926288604736,
-0.012410305440425873,
-0.2006072998046875,
0.2311532348394394,
-0.5843077898025513,
0.4163685142993927,
-0.21419966220855713,
4.345855236053467,
-0.26725706458091736,
0.04230933636426926,
-0.27563121914863586,
0.24696248769760132,
-0.45048725605010986,
0.4677880108356476,
0.08249086141586304,
0.07494103908538818,
0.1297837793827057,
0.3989897072315216,
0.05881408974528313,
0.3274247348308563,
-0.03323870152235031,
0.2655561566352844,
0.5293357968330383,
0.8318776488304138,
0.15764927864074707,
-0.20139966905117035,
0.018628723919391632,
0.008352134376764297,
0.6760199666023254,
0.21767514944076538,
-0.026133643463253975,
0.38249436020851135,
0.05669519677758217,
0.4123702049255371,
0.697448194026947,
-0.08156069368124008,
0.4259530007839203,
0.019051022827625275,
5.107074737548828,
-0.44148337841033936,
0.4640597105026245,
-0.28112584352493286,
-0.5437210202217102,
0.41596803069114685,
-0.7160953283309937,
0.131368950009346,
-0.20548881590366364,
0.04723585024476051,
0.19622285664081573,
0.029928388074040413,
-0.16260698437690735,
0.27609777450561523,
0.36084920167922974,
0.1714877337217331,
-0.5250540971755981,
-0.2881491780281067,
0.23214536905288696,
-0.12673145532608032,
0.6065027117729187,
-0.20545804500579834,
0.23994070291519165,
-0.5532593727111816,
-0.13663902878761292,
0.09749460965394974,
-0.2025633454322815,
0.03785460814833641,
0.03251296281814575,
-0.07144268602132797,
0.669804573059082,
0.3538725972175598,
-0.13454939424991608,
0.3698507845401764,
-0.020067572593688965,
-0.10241619497537613,
0.05799471586942673,
0.14019784331321716,
-0.024442147463560104,
-0.23649944365024567,
0.06959753483533859,
1.289393424987793,
-0.5892000198364258,
-0.4607413113117218,
0.16918101906776428,
-0.2447107583284378,
0.010969733819365501,
0.1129077896475792,
0.36054763197898865,
-0.30872538685798645,
0.11866699159145355,
-0.17384152114391327,
0.30847325921058655,
-0.018509376794099808,
0.04256594926118851,
0.3686962425708771,
0.14098191261291504,
-0.2823095917701721,
0.08461429178714752,
0.4485646188259125,
0.8623492121696472,
0.11118840426206589,
0.08958350121974945,
0.8972710371017456,
-0.05096055194735527,
-0.10023821890354156,
-0.07943326979875565,
0.04607553035020828,
0.6851535439491272,
0.23480474948883057,
-0.3493354916572571,
-0.2582564055919647,
0.04903334379196167,
0.3581158220767975,
0.38988807797431946,
0.17317524552345276,
0.5537917017936707,
-0.21401961147785187,
0.044609587639570236,
-0.27624180912971497,
0.1724826842546463,
-0.5943915247917175,
-0.007032955996692181,
-0.2441905289888382,
0.3671022653579712,
0.49219173192977905,
0.002037344966083765,
0.17276403307914734,
0.6208640336990356,
-0.21012772619724274,
0.6037957072257996,
0.056807857006788254,
-0.006455347407609224,
-0.028773313388228416,
0.29299625754356384,
0.26257190108299255,
0.20858725905418396,
0.2605293393135071,
0.16881683468818665,
0.2697597146034241,
-0.05298564210534096,
0.3187423348426819,
0.09973873198032379,
-0.011075274087488651,
0.19390016794204712,
-0.2923124134540558,
0.16168659925460815,
-0.002613019896671176,
0.2773701548576355,
-0.07545369118452072,
0.545773983001709,
0.002455637091770768,
-0.5306147336959839,
-0.2523767650127411,
-0.46603143215179443
] |
822#5 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশে সংসদীয় গণতান্ত্রিক সরকার ব্যবস্থা প্রচলিত। বাংলাদেশ দক্ষিণ এশীয় আঞ্চলিক সহযোগিতা সংস্থা ও বিমসটেক-এর প্রতিষ্ঠাতা সদস্য। এছাড়া দেশটি জাতিসংঘ, বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা, বিশ্ব শুল্ক সংস্থা, কমনওয়েলথ অফ নেশনস, উন্নয়নশীল ৮টি দেশ, জোট-নিরপেক্ষ আন্দোলন, ওআইসি, ইত্যাদি আন্তর্জাতিক সংঘের সক্রিয় সদস্য। | [
0.48793405294418335,
0.1304894983768463,
-0.3447973132133484,
0.23475033044815063,
-0.590703010559082,
-0.12423156201839447,
0.5375849604606628,
-0.38688915967941284,
0.40563806891441345,
0.6168419122695923,
-0.3277713656425476,
0.24373477697372437,
-0.11651720106601715,
0.19810724258422852,
-0.6650731563568115,
-0.029801256954669952,
0.5956682562828064,
0.0010358326835557818,
0.07871846109628677,
0.2768678665161133,
-0.23215311765670776,
0.32867351174354553,
0.2828000485897064,
0.07531175017356873,
0.09975577145814896,
-0.32417041063308716,
-0.0807223990559578,
0.5289068818092346,
-0.19362086057662964,
0.34713032841682434,
-0.0570867583155632,
-0.24139642715454102,
-0.0663992166519165,
0.451246976852417,
-0.6984767913818359,
0.29423561692237854,
-0.16619333624839783,
0.01606108993291855,
-0.08163756877183914,
0.2048330008983612,
0.6157559752464294,
0.7089336514472961,
-0.1577882617712021,
-0.066094309091568,
0.18754121661186218,
-0.21497973799705505,
0.5354384183883667,
-0.034828655421733856,
0.12165743112564087,
-0.2423110008239746,
0.14655591547489166,
0.2413330078125,
-0.05610761418938637,
0.2667132318019867,
-0.5966994762420654,
0.5021655559539795,
-0.6277344226837158,
0.5171627402305603,
0.35238033533096313,
0.17042501270771027,
0.05217688903212547,
0.07884077727794647,
-0.07392744719982147,
0.1421840786933899,
0.34878164529800415,
0.23819246888160706,
-0.17708063125610352,
-0.23081514239311218,
0.31237128376960754,
0.4639718234539032,
0.01815575361251831,
0.49721696972846985,
0.6972339153289795,
0.22295626997947693,
-0.2697276175022125,
0.040164899080991745,
0.2983691692352295,
0.06760307401418686,
0.4221952259540558,
-0.38786178827285767,
0.15438783168792725,
-0.14959518611431122,
-0.021448977291584015,
0.27392449975013733,
0.7145282626152039,
0.380429744720459,
0.13831478357315063,
-0.23445981740951538,
-0.022029362618923187,
0.6372863054275513,
-0.5076000690460205,
0.04250514134764671,
-0.6041997075080872,
-0.28705456852912903,
0.5055645108222961,
0.0818890780210495,
0.34004688262939453,
0.09024934470653534,
-0.1724700629711151,
-0.0704214945435524,
0.1798546463251114,
-0.3517923653125763,
-0.11541218310594559,
0.38547611236572266,
0.11751309782266617,
-0.2135663777589798,
-0.48738524317741394,
0.041103165596723557,
-0.01570253260433674,
0.3241610825061798,
0.3846237361431122,
0.00718005932867527,
-0.1664019525051117,
0.17924128472805023,
-0.14269685745239258,
-0.35725700855255127,
0.21805106103420258,
0.12493685632944107,
-0.019345568493008614,
-1.0368430614471436,
0.2464369684457779,
-0.24921149015426636,
-0.2764684855937958,
0.168462872505188,
-0.05848265811800957,
-0.1232454851269722,
0.23947902023792267,
-0.24890843033790588,
0.4717177450656891,
0.3222513496875763,
0.040536534041166306,
0.4201771020889282,
0.27642306685447693,
0.4512479603290558,
0.047331154346466064,
0.5596702098846436,
0.4448685944080353,
-0.3289850354194641,
-0.24566306173801422,
-0.2307729870080948,
-0.37924787402153015,
0.0020254214759916067,
-0.15227174758911133,
0.7021024823188782,
0.003151817712932825,
0.1955048143863678,
0.08556470274925232,
0.4768764078617096,
-0.01268190797418356,
0.1673050969839096,
0.397000789642334,
0.3291570544242859,
-0.5036145448684692,
0.5875418782234192,
-0.48516619205474854,
-0.06788992136716843,
0.6134825944900513,
0.45824918150901794,
0.09044071286916733,
0.3316366970539093,
0.9821364879608154,
0.44453251361846924,
0.06322319805622101,
-0.11609827727079391,
-0.00908123329281807,
-0.04624015465378761,
-0.024534491822123528,
0.10126875340938568,
0.5633465647697449,
0.013195781037211418,
-0.32060420513153076,
0.2600893974304199,
0.4391923248767853,
-0.12115617096424103,
0.3379310369491577,
0.38275226950645447,
0.22764964401721954,
-0.2619878649711609,
0.7403691411018372,
-0.23105353116989136,
0.0726403072476387,
-0.14157426357269287,
-0.07460693269968033,
0.17596988379955292,
0.5530641078948975,
0.15245367586612701,
0.3080059885978699,
0.10973893105983734,
-0.13176466524600983,
0.0334167405962944,
-0.34814533591270447,
-0.1113349124789238,
0.9798282980918884,
-0.8938368558883667,
0.5919364094734192,
0.37783336639404297,
-0.07009880244731903,
0.5770152807235718,
-0.09746571630239487,
0.19446870684623718,
0.12133452296257019,
-0.5550203919410706,
0.0079570934176445,
0.11246535181999207,
0.32186394929885864,
-0.9366308450698853,
0.01989067904651165,
0.20739035308361053,
-0.18305078148841858,
0.3349676728248596,
-0.035676658153533936,
0.18300718069076538,
0.529932975769043,
0.009745609946548939,
-0.06613995134830475,
0.2589981257915497,
-0.13844463229179382,
0.3423721492290497,
0.534177303314209,
0.016030754894018173,
-0.023335691541433334,
0.37619611620903015,
0.14219990372657776,
-0.21702130138874054,
0.27130126953125,
0.6124600768089294,
-0.08648743480443954,
-0.6074858903884888,
-0.06743696331977844,
0.3615611791610718,
0.15911677479743958,
0.4904674291610718,
-0.3317641317844391,
0.09432164579629898,
0.30104923248291016,
0.2539999485015869,
-0.03817714378237724,
0.06457502394914627,
0.007317676208913326,
0.02702782303094864,
0.6683999300003052,
-0.013211014680564404,
-0.2726844549179077,
-0.25137972831726074,
0.27566251158714294,
-0.3351333439350128,
0.48275017738342285,
0.013302790932357311,
-0.21786251664161682,
0.2896316349506378,
-0.0478375181555748,
0.1342996209859848,
-0.27969974279403687,
0.08343133330345154,
-0.01796622760593891,
0.4193210303783417,
0.1962534487247467,
-0.6576613187789917,
0.6473321318626404,
-0.04245626926422119,
0.2852279841899872,
0.06698676198720932,
0.49363648891448975,
-0.028636114671826363,
0.015043227933347225,
-0.07046456634998322,
0.46456632018089294,
0.5955445766448975,
0.010137532837688923,
0.18317586183547974,
-0.07595101743936539,
-0.3066086769104004,
-0.23976431787014008,
0.028552139177918434,
-0.4145301580429077,
-0.24707980453968048,
0.4017571806907654,
-0.17444071173667908,
-0.724736213684082,
-0.132699117064476,
0.2099987417459488,
-0.020934637635946274,
0.02547716721892357,
0.42671239376068115,
-0.5330327749252319,
0.2357775717973709,
0.14216019213199615,
-0.1086207777261734,
-0.6588911414146423,
-0.21815161406993866,
0.3039475381374359,
0.690981388092041,
0.43005847930908203,
-0.7128098011016846,
0.32066014409065247,
-0.07755395770072937,
0.10446851700544357,
0.22163182497024536,
0.7526062726974487,
0.1151418536901474,
0.5481480360031128,
-0.28017792105674744,
0.4601809084415436,
0.3772754371166229,
-0.06954438239336014,
-0.42065271735191345,
-0.29442089796066284,
0.490201473236084,
0.09032691270112991,
0.8860529065132141,
0.23664811253547668,
-0.5447712540626526,
-0.06482057273387909,
0.3828885853290558,
0.3481360971927643,
0.8065454959869385,
0.0469396635890007,
-0.22477662563323975,
-0.4753822684288025,
0.2681920528411865,
-0.2110557109117508,
-0.24680238962173462,
-0.5511680841445923,
0.28076252341270447,
0.3265261948108673,
-0.2503432631492615,
0.0182561744004488,
-0.3888002932071686,
0.24756161868572235,
0.6689167618751526,
0.08110405504703522,
0.29455527663230896,
-0.20850397646427155,
0.0749625414609909,
0.1663779467344284,
0.37683582305908203,
0.13306494057178497,
0.6422158479690552,
0.30521780252456665,
0.10898098349571228,
0.05281611904501915,
0.06794179230928421,
-0.060159508138895035,
0.30542704463005066,
-0.3924812078475952,
0.519233226776123,
0.03185589239001274,
-0.24710336327552795,
0.18843688070774078,
0.013844598084688187,
0.2818962335586548,
0.13629992306232452,
-0.023546868935227394,
0.010837777517735958,
0.36854296922683716,
0.0517369881272316,
1.0847960710525513,
0.6626051664352417,
0.8270723223686218,
-0.3342015743255615,
0.1886366754770279,
0.6565797328948975,
0.15691828727722168,
-0.03348813205957413,
0.7138830423355103,
0.027387086302042007,
0.13798756897449493,
-0.07199837267398834,
-0.07124049216508865,
-0.4258739948272705,
0.31426507234573364,
-0.29206809401512146,
-0.3210282325744629,
0.10985010117292404,
-0.39292848110198975,
-0.545952320098877,
-0.14908760786056519,
0.14706678688526154,
0.4546802043914795,
0.005911573302000761,
0.2705490291118622,
0.7284427285194397,
-0.03158390894532204,
0.005417157895863056,
0.09540733695030212,
-0.016536712646484375,
0.23609869182109833,
0.21184737980365753,
-0.1663835644721985,
-0.509706974029541,
-0.16549652814865112,
-0.32615917921066284,
0.23830264806747437,
-0.30860722064971924,
-0.004742281977087259,
0.06580902636051178,
-0.46612548828125,
0.2153201848268509,
-0.04591997712850571,
0.44816768169403076,
0.12936347723007202,
0.3022322356700897,
0.046513088047504425,
0.5301402807235718,
4.090147972106934,
0.26191455125808716,
0.04120650142431259,
0.299968957901001,
-0.11974547803401947,
-0.2550310492515564,
0.5664879083633423,
0.17212890088558197,
-0.020743828266859055,
0.10164515674114227,
-0.27021458745002747,
0.3473708927631378,
-0.22009554505348206,
-0.4576451778411865,
0.14749789237976074,
0.10860232263803482,
0.08770637959241867,
0.21542437374591827,
-0.35335084795951843,
0.7693473696708679,
-0.4198172390460968,
0.09535897523164749,
0.297688364982605,
-0.13881301879882812,
0.2777700126171112,
0.3585546016693115,
0.11941587924957275,
0.5599709749221802,
0.9560737013816833,
0.4901883900165558,
0.5774052739143372,
-0.1505265086889267,
0.7735389471054077,
-0.17214351892471313,
-0.5042980313301086,
0.6330796480178833,
-0.14699093997478485,
-0.05238371342420578,
-0.059743788093328476,
0.18237079679965973,
-0.2696444094181061,
0.1762838065624237,
0.2615124583244324,
0.5684798359870911,
-0.744685173034668,
0.04428156465291977,
0.3063056170940399,
0.6517698764801025,
0.21942435204982758,
0.19834107160568237,
0.11993516981601715,
-0.3685271143913269,
0.14055226743221283,
-0.1499394029378891,
0.12902937829494476,
0.5505529642105103,
-0.04557739570736885,
-0.02127853035926819,
0.428408145904541,
-0.21239718794822693,
0.27034661173820496,
0.15500521659851074,
0.23812058568000793,
-0.06556175649166107,
-0.43841710686683655,
-0.0859585776925087,
-0.18706966936588287,
0.05419021472334862,
0.4016037881374359,
-0.41924455761909485,
0.6928013563156128,
0.18855266273021698,
-0.1813458353281021,
-0.26721110939979553,
0.038692500442266464,
0.47748324275016785,
-0.2819455564022064,
0.5045245289802551,
-0.284620463848114,
-0.2577694058418274,
0.14415094256401062,
-0.062033168971538544,
-0.15982531011104584,
-0.050382886081933975,
-0.1757885068655014,
0.4916500747203827,
0.32484039664268494,
-0.5611365437507629,
0.43720829486846924,
0.06706207990646362,
0.3237566351890564,
-0.500152587890625,
0.3606155216693878,
0.37081220746040344,
-0.1404249519109726,
0.4713546931743622,
0.09763115644454956,
-3.8779170513153076,
0.10486935079097748,
0.2688327133655548,
-0.07420973479747772,
0.29008185863494873,
0.41772380471229553,
-0.08722325414419174,
0.18392978608608246,
-0.4250258505344391,
0.12492989748716354,
-0.13374200463294983,
0.05889999121427536,
-0.03175937756896019,
-0.4948316216468811,
-0.6435990929603577,
0.27730807662010193,
-0.21801996231079102,
0.49614447355270386,
0.41923224925994873,
0.05229141190648079,
0.7994115352630615,
0.04559415206313133,
0.04630233719944954,
-0.30188047885894775,
-0.45028409361839294,
0.17248699069023132,
0.18209925293922424,
0.3098263442516327,
0.16627953946590424,
0.14150984585285187,
-0.11346902698278427,
0.970639705657959,
0.20893923938274384,
-0.17917707562446594,
0.23339936137199402,
0.6553146839141846,
0.23894444108009338,
-0.10700156539678574,
-0.10033124685287476,
0.6272892355918884,
0.020257212221622467,
0.006206983234733343,
0.3929332494735718,
0.512514591217041,
0.13114473223686218,
-0.41369152069091797,
-0.062236934900283813,
0.29863154888153076,
-0.5558453798294067,
0.13508935272693634,
0.6058444976806641,
0.24728968739509583,
-0.48862525820732117,
0.18848340213298798,
0.579643726348877,
-0.27196478843688965,
0.09286122769117355,
-0.11741531640291214,
0.6338270902633667,
0.21313010156154633,
-0.024220924824476242,
-0.5892266631126404,
0.4637451171875,
0.019000735133886337,
-0.27531754970550537,
-0.13067315518856049,
0.2291593700647354,
0.1583525389432907,
0.37403592467308044,
-0.08257817476987839,
0.34701210260391235,
0.07595329731702805,
-0.007148817181587219,
-0.22351421415805817,
0.24684835970401764,
-0.11020675301551819,
-0.22830457985401154,
-0.027484001591801643,
0.40307775139808655,
-0.13005945086479187,
0.0786682739853859,
0.46994611620903015,
-0.5620434284210205,
-0.26858025789260864,
1.8186447620391846,
0.7009118795394897,
2.270190715789795,
-0.2368670403957367,
-0.18078722059726715,
0.1036333367228508,
0.0040114205330610275,
0.47011178731918335,
-0.07431559264659882,
-0.04794232174754143,
0.050929006189107895,
0.4351365864276886,
-0.1423829346895218,
-0.04612923786044121,
-0.10864921659231186,
-0.4646693766117096,
0.38449373841285706,
-1.408257007598877,
-0.2468854784965515,
0.25317299365997314,
0.3376389443874359,
-0.17432118952274323,
0.06408887356519699,
0.26492172479629517,
-0.03397570177912712,
0.022374531254172325,
-0.07771162688732147,
-0.06901441514492035,
-0.28110218048095703,
-0.5220566987991333,
-0.05682261660695076,
-0.8541117310523987,
-0.12370800971984863,
0.038109395653009415,
-0.1700608879327774,
0.5150796175003052,
-0.2854558527469635,
4.529474258422852,
0.22818270325660706,
0.01732204481959343,
-0.047911323606967926,
0.6294516324996948,
-0.13994640111923218,
0.2934751510620117,
-0.17627428472042084,
0.18016032874584198,
0.45412811636924744,
0.08042968064546585,
-0.1053929477930069,
0.1276562362909317,
-0.3716026544570923,
0.4573483169078827,
0.265457421541214,
0.5979875922203064,
0.13064134120941162,
0.05861889198422432,
-0.27553728222846985,
-0.0606023445725441,
0.2526996433734894,
0.166717529296875,
-0.07541244477033615,
0.2684399485588074,
-0.11567162722349167,
0.2682558596134186,
0.5885588526725769,
-0.0899282693862915,
-0.16915200650691986,
0.09905074536800385,
5.3116374015808105,
-0.12676025927066803,
0.253566712141037,
-0.1418316513299942,
-0.01773160509765148,
0.2140655517578125,
-0.1944100558757782,
-0.2513464391231537,
-0.040875472128391266,
-0.19738025963306427,
0.023342318832874298,
0.2977978587150574,
-0.2744109034538269,
0.32013988494873047,
0.4332790672779083,
0.1619429737329483,
-0.16485555469989777,
-0.12371677905321121,
0.2853643298149109,
-0.13251596689224243,
0.22613050043582916,
-0.022850729525089264,
-0.05403194949030876,
-0.40217986702919006,
-0.0806187242269516,
-0.2761760354042053,
-0.3174842596054077,
0.1742047220468521,
-0.03299694508314133,
0.03212307021021843,
0.5011192560195923,
0.41178399324417114,
-0.004233775194734335,
0.43898943066596985,
0.011543769389390945,
-0.22527749836444855,
0.11666232347488403,
-0.02599223330616951,
0.03461787477135658,
0.26590558886528015,
0.09643510729074478,
0.4322216510772705,
-0.035600464791059494,
0.12785549461841583,
-0.3093511462211609,
-0.1552722007036209,
-0.062116798013448715,
0.15553878247737885,
0.6530698537826538,
0.11039882153272629,
-0.403702974319458,
-0.3383671045303345,
0.2948499619960785,
0.10711464285850525,
0.015469897538423538,
0.054960113018751144,
0.21355146169662476,
-0.1852644830942154,
0.3847339153289795,
0.5788732767105103,
0.7943480014801025,
0.17176878452301025,
-0.006569800432771444,
0.8254489898681641,
0.5052680373191833,
-0.12441401183605194,
0.12989673018455505,
-0.07341669499874115,
0.8509981036186218,
0.1171044409275055,
0.08363836258649826,
0.11275742202997208,
0.12726126611232758,
0.2928149700164795,
0.2718125283718109,
0.2227596938610077,
0.33799752593040466,
-0.09146235883235931,
0.16793416440486908,
-0.026597606018185616,
-0.009742860682308674,
-0.40071165561676025,
0.20738160610198975,
0.1625371128320694,
0.13129642605781555,
-0.04170043766498566,
0.0021252818405628204,
0.07681799679994583,
0.511540412902832,
-0.16962343454360962,
0.20058684051036835,
-0.41031476855278015,
0.10326613485813141,
0.1265535205602646,
0.14924651384353638,
-0.01662430167198181,
0.16920123994350433,
0.09360219538211823,
-0.16844117641448975,
0.03178764879703522,
-0.01910737343132496,
0.3886449337005615,
0.3474569022655487,
0.04807881638407707,
0.25940653681755066,
-0.22988881170749664,
-0.2902137339115143,
0.042337026447057724,
-0.1502636969089508,
0.2039828896522522,
0.563847541809082,
-0.10042500495910645,
-0.11701112985610962,
-0.02651001513004303,
-0.08789931237697601
] |
822#6 | বাংলাদেশ | "বাংলাদেশ" শব্দটি খুঁজে পাওয়া যায় ২০শ শতাব্দীর শুরুর দিকে, যখন থেকে কাজী নজরুল ইসলাম রচিত "নম নম নম বাংলাদেশ মম" ও রবীন্দ্রনাথ ঠাকুর রচিত "আজি বাংলাদেশের হৃদয় হতে" এর ন্যায় দেশাত্মবোধক গানগুলোর মাধ্যমে সাধারণ পরিভাষা হিসেবে শব্দটির ব্যবহার শুরু হয়। অতীতে "বাংলাদেশ" শব্দটিকে দুটি আলাদা শব্দ হিসেবে "বাংলা দেশ" আকারে লেখা হত। ১৯৫০ দশকের শুরুতে, বাঙ্গালি জাতীয়তাবাদীরা শব্দটিকে পূর্ব পাকিস্তানের রাজনৈতিক মিটিং-মিছিল ও সভা-সমাবেশে ব্যবহার করেছে। বাংলা শব্দটি বঙ্গ এলাকা ও বাংলা এলাকা উভয়ের জন্যই একটি প্রধান নাম। শব্দটির প্রাচীনতম ব্যবহার পাওয়া যায় ৮০৫ খ্রিস্টাব্দের নেসারি ফলকে। এছাড়াও ১১-শতকের দক্ষিণ-এশীয় পাণ্ডুলিপিসমূহে "ভাংলাদেসা" পরিভাষাটি খুঁজে পাওয়া যায়। | [
0.25332292914390564,
0.14239360392093658,
-0.4479007422924042,
0.09388470649719238,
-0.496160626411438,
0.02842607907950878,
0.22228065133094788,
-0.27037686109542847,
-0.3800610303878784,
0.24316278100013733,
-0.18710137903690338,
0.19122739136219025,
0.007320102769881487,
0.12481395900249481,
-0.6053036451339722,
-0.1563447266817093,
0.3580271601676941,
-0.13778413832187653,
0.08047974854707718,
0.1161465048789978,
-0.20671752095222473,
0.40358293056488037,
0.027519676834344864,
0.10894584655761719,
0.13490800559520721,
0.2501501142978668,
0.03481585532426834,
0.07269778847694397,
-0.1133234053850174,
0.15010184049606323,
0.2736586034297943,
-0.38282158970832825,
-0.3934568762779236,
0.6088680028915405,
-0.2452816665172577,
0.16586297750473022,
-0.16834639012813568,
0.06691509485244751,
0.1948740929365158,
0.3112454116344452,
0.38404691219329834,
0.17296704649925232,
-0.16249926388263702,
-0.2530210614204407,
0.6343174576759338,
-0.4378778636455536,
0.27257782220840454,
0.16636653244495392,
0.39562052488327026,
-0.14405816793441772,
-0.04280142858624458,
0.1261075884103775,
-0.004688062239438295,
0.16647672653198242,
-0.9703187346458435,
0.21046628057956696,
-0.47614964842796326,
0.6898941397666931,
0.19541315734386444,
0.26916882395744324,
-0.018511461094021797,
0.03388707712292671,
-0.2296839952468872,
-0.07485871016979218,
0.6012079119682312,
0.15338067710399628,
0.18066176772117615,
0.12484487146139145,
0.16460701823234558,
-0.07186686247587204,
-0.2604004144668579,
0.4190930426120758,
0.5287708640098572,
0.28407442569732666,
0.009257439523935318,
-0.11520934104919434,
-0.3660960793495178,
-0.07282237708568573,
0.07259051501750946,
-0.32025274634361267,
0.17322006821632385,
-0.20892339944839478,
-0.1430284082889557,
0.4802262485027313,
0.12725655734539032,
0.512153685092926,
0.08362767100334167,
-0.17129747569561005,
-0.3034403920173645,
0.7248165011405945,
-0.3907521665096283,
0.09480596333742142,
-0.03901427984237671,
-0.4012373983860016,
-0.038736529648303986,
0.23584751784801483,
0.25709524750709534,
-0.34835997223854065,
-0.02413586899638176,
-0.17177742719650269,
0.27977925539016724,
-0.34335780143737793,
-0.3632389008998871,
0.17165422439575195,
0.17482410371303558,
-0.3753432333469391,
-0.3904363512992859,
-0.014779292978346348,
0.12096395343542099,
0.5467467308044434,
0.6642485857009888,
0.20368331670761108,
-0.14663472771644592,
0.11797362565994263,
-0.2770621180534363,
0.20822885632514954,
-0.03703919053077698,
0.5474401116371155,
0.08577673882246017,
-1.0030263662338257,
0.3316135108470917,
-0.04693559557199478,
-0.2951682507991791,
0.19652557373046875,
0.053358737379312515,
-0.5472924113273621,
0.3979968726634979,
-0.345840722322464,
0.47250470519065857,
0.5913737416267395,
0.4249434769153595,
0.0902802124619484,
0.46848317980766296,
0.40552547574043274,
0.16170088946819305,
0.3271584212779999,
0.09207095205783844,
-0.18575996160507202,
-0.3832263648509979,
-0.23174555599689484,
-0.22163766622543335,
-0.1500888615846634,
0.2741895616054535,
0.6150645613670349,
-0.5136762261390686,
0.514471173286438,
0.1439582109451294,
0.4597994387149811,
0.01576869562268257,
0.49744442105293274,
0.21819481253623962,
0.1656010001897812,
-0.4466709494590759,
0.6662001609802246,
-0.8439229726791382,
-0.18163397908210754,
0.25793635845184326,
0.3104846477508545,
-0.47932639718055725,
0.6099350452423096,
0.9131448864936829,
0.3294214904308319,
0.3552772104740143,
-0.7991775274276733,
-0.08562186360359192,
0.37269240617752075,
-0.21545308828353882,
0.20892280340194702,
0.40999895334243774,
-0.044904883950948715,
-0.41423922777175903,
-0.006971300113946199,
0.04241546243429184,
0.1310970038175583,
0.09895080327987671,
0.18735142052173615,
0.1606363207101822,
0.09740985184907913,
0.8063640594482422,
-0.18789932131767273,
0.11759725958108902,
-0.07850859314203262,
-0.237342968583107,
-0.09611227363348007,
0.3461826741695404,
0.22493118047714233,
0.32922491431236267,
0.22454991936683655,
0.246645987033844,
0.569679856300354,
0.001732480712234974,
0.3189539909362793,
0.549726665019989,
-0.8869855403900146,
-0.09158085286617279,
0.5931946635246277,
0.002649810863658786,
0.20957063138484955,
-0.2956201732158661,
0.43435564637184143,
-0.30410197377204895,
0.17565898597240448,
-0.6372954845428467,
0.49050524830818176,
0.32742106914520264,
-0.4516964256763458,
-0.04347296059131622,
0.4311729967594147,
-0.16017073392868042,
0.25304415822029114,
-0.17249034345149994,
0.2446097880601883,
0.31654220819473267,
0.5634134411811829,
-0.10575304925441742,
0.2771933376789093,
0.234434112906456,
0.3481132984161377,
0.5147081017494202,
0.30226004123687744,
-0.044906917959451675,
0.44675368070602417,
0.28677669167518616,
-0.20092089474201202,
0.014088860712945461,
-0.08360470831394196,
-0.03862040117383003,
-0.059016432613134384,
0.0934716984629631,
0.16239410638809204,
0.08080364018678665,
0.17413069307804108,
-0.5420295596122742,
0.035451989620923996,
0.19949808716773987,
0.04759993031620979,
0.0763731449842453,
0.23311904072761536,
0.056805048137903214,
0.09589004516601562,
0.9648889899253845,
0.5217629075050354,
-0.17802681028842926,
-0.43263736367225647,
0.3654668629169464,
-0.707250714302063,
0.32748448848724365,
0.4703557789325714,
-0.08350899815559387,
0.19950197637081146,
0.011692212894558907,
0.22028213739395142,
-0.21423876285552979,
0.261578768491745,
-0.17404767870903015,
0.4029496908187866,
0.09342232346534729,
-0.8556909561157227,
0.5846859812736511,
-0.4027306139469147,
0.5518937706947327,
0.22849087417125702,
0.3957533538341522,
0.5611069798469543,
-0.07823546230792999,
-0.15770113468170166,
0.20868682861328125,
0.5740088820457458,
0.1357021927833557,
0.0764695331454277,
0.24556736648082733,
-0.20035308599472046,
-0.43153277039527893,
0.8915051221847534,
-0.16927412152290344,
-0.2074289619922638,
0.11777720600366592,
-0.050892192870378494,
-0.8528380393981934,
-0.08097474277019501,
-0.3724236786365509,
0.20004747807979584,
0.3423570692539215,
0.09309262782335281,
0.09333495795726776,
0.7760846614837646,
0.18666040897369385,
0.01784927397966385,
-0.6526076793670654,
-0.4113541543483734,
0.06884957104921341,
0.45478734374046326,
0.2259080857038498,
-0.2338697612285614,
-0.07501677423715591,
0.06161581352353096,
0.1319798082113266,
-0.0980336144566536,
0.35414960980415344,
-0.04974741488695145,
0.47204482555389404,
-0.1655694544315338,
0.35260218381881714,
0.536125898361206,
-0.18513049185276031,
-0.8462133407592773,
-0.17425288259983063,
-0.021668892353773117,
0.20201130211353302,
0.3482713997364044,
-0.27635297179222107,
-0.9990248084068298,
-0.11144767701625824,
0.7733977437019348,
0.6223151683807373,
0.8648131489753723,
0.5805039405822754,
0.04181089252233505,
-0.13704736530780792,
0.0668158307671547,
0.12250690162181854,
-0.36075884103775024,
-0.389480322599411,
0.2904416620731354,
0.7583021521568298,
-0.07859780639410019,
-0.1442197561264038,
-0.7135915160179138,
1.0557833909988403,
-0.044133514165878296,
0.03829258307814598,
0.012012098915874958,
0.03590700030326843,
-0.16897153854370117,
0.26793140172958374,
0.46526414155960083,
0.3174809217453003,
1.058018684387207,
-0.4806725084781647,
0.5515287518501282,
0.22439448535442352,
0.05899583548307419,
0.1271374672651291,
0.2756647765636444,
-0.6143519282341003,
0.4079723656177521,
-0.007794572971761227,
-0.7040563225746155,
0.2970254123210907,
-0.11441558599472046,
0.4685615003108978,
0.031521014869213104,
-0.01629476808011532,
-0.2528550624847412,
-0.04400542750954628,
0.1917584091424942,
0.8204832673072815,
0.8221497535705566,
0.7324932217597961,
-0.2738552689552307,
0.5296545028686523,
0.49360722303390503,
0.4532163441181183,
-0.07563657313585281,
0.13510294258594513,
0.5771471261978149,
0.19817987084388733,
0.154751256108284,
0.11872176080942154,
0.26687464118003845,
-0.10114725679159164,
-0.5526531934738159,
-0.22125428915023804,
0.16057556867599487,
-0.3209996223449707,
-0.137675940990448,
-0.3728550970554352,
0.2795484662055969,
0.32432183623313904,
0.2986651360988617,
0.4672010540962219,
0.5486313104629517,
0.11670949310064316,
-0.059066176414489746,
-0.004163763485848904,
-0.11264940351247787,
0.011266237124800682,
0.33901408314704895,
-0.33710771799087524,
-0.44789770245552063,
0.3784237205982208,
-0.25767382979393005,
0.6951920390129089,
-0.23687744140625,
0.10019197314977646,
-0.10822977870702744,
-0.5120354890823364,
0.26982781291007996,
0.4474567174911499,
0.30637797713279724,
0.04739641770720482,
0.3403671383857727,
0.5602190494537354,
0.40779241919517517,
4.014077663421631,
0.4278625249862671,
0.07630301266908646,
-0.052866484969854355,
-0.2581152617931366,
-0.08116697520017624,
0.6012067198753357,
-0.2774410545825958,
0.2637956738471985,
0.31347793340682983,
-0.2197454273700714,
0.3659508526325226,
-0.18519699573516846,
-0.06682068109512329,
0.051388517022132874,
0.06643114984035492,
0.30720847845077515,
0.20026735961437225,
-0.3333137035369873,
0.776180624961853,
-0.2090819776058197,
-0.22201761603355408,
0.43502703309059143,
-0.15228517353534698,
0.35752546787261963,
0.5834043622016907,
0.3591085374355316,
0.5137918591499329,
1.108677864074707,
-0.01207462977617979,
0.4506562054157257,
-0.13821657001972198,
0.14174246788024902,
0.12363744527101517,
-0.2979264259338379,
0.8485175967216492,
0.2274569422006607,
0.3730256259441376,
-0.1789846122264862,
0.08973877876996994,
0.0740787535905838,
0.36693018674850464,
0.129505455493927,
0.3627394735813141,
0.2053428441286087,
-0.20447315275669098,
0.19222302734851837,
0.42158329486846924,
0.28000158071517944,
0.207680344581604,
-0.07966193556785583,
-0.013484159484505653,
-0.3765387237071991,
-0.5844987034797668,
-0.23744533956050873,
0.522952675819397,
-0.29352664947509766,
0.07471837848424911,
0.24757727980613708,
-0.5454309582710266,
0.32038119435310364,
-0.03176833316683769,
-0.03691985085606575,
0.059052880853414536,
-0.7370404601097107,
0.10684911161661148,
0.39919066429138184,
0.41382282972335815,
0.8882477283477783,
-0.21470622718334198,
0.36818841099739075,
0.2632995843887329,
0.16218018531799316,
-0.592857301235199,
-0.31977540254592896,
0.027507157996296883,
-0.1825973391532898,
0.09314028173685074,
-0.21402475237846375,
-0.27291667461395264,
0.6118491291999817,
0.04978133365511894,
0.13341344892978668,
-0.29901623725891113,
-0.0697178915143013,
0.579520583152771,
0.09791946411132812,
-0.977039635181427,
0.5020114183425903,
0.19728989899158478,
0.5165782570838928,
-0.2834245562553406,
0.6969144940376282,
0.29980170726776123,
1.01021409034729,
0.39879941940307617,
-0.3424927890300751,
-3.7972700595855713,
0.2615218460559845,
0.3295762538909912,
0.009549671784043312,
0.2953791320323944,
0.16007651388645172,
0.6345564723014832,
0.1500924527645111,
-0.29449498653411865,
0.5067713856697083,
-0.4135309159755707,
-0.03233100101351738,
-0.26062747836112976,
-0.31730586290359497,
0.07424214482307434,
-0.06661899387836456,
-0.13624407351016998,
0.40557312965393066,
0.06294398009777069,
0.022357622161507607,
0.6465009450912476,
-0.1900305598974228,
0.2409900724887848,
-0.3787998557090759,
-0.08720874041318893,
-0.254307359457016,
0.30986350774765015,
-0.14042706787586212,
0.5627467036247253,
-0.03147729113698006,
-0.3789319694042206,
0.5474390387535095,
0.4876922369003296,
-0.25454816222190857,
0.3292747139930725,
0.7845438122749329,
0.045340560376644135,
0.03340213745832443,
-0.03127843514084816,
0.20434488356113434,
-0.17253318428993225,
0.20450855791568756,
-0.21561715006828308,
0.5009171366691589,
0.020817799493670464,
-0.09708239883184433,
-0.10890517383813858,
0.13976366817951202,
-0.3157595992088318,
0.2625053822994232,
0.18930122256278992,
0.3944109082221985,
-0.57745361328125,
0.016786789521574974,
0.35481274127960205,
0.4722127616405487,
-0.4448810815811157,
0.5100021362304688,
0.2179698348045349,
0.6886555552482605,
-0.0342366062104702,
-0.15782728791236877,
0.26709163188934326,
-0.445097416639328,
-0.6488300561904907,
0.1439128816127777,
0.17834408581256866,
0.45348620414733887,
0.5394490361213684,
-0.41970500349998474,
0.32155516743659973,
0.049467455595731735,
0.11440443992614746,
0.10593598335981369,
0.44430190324783325,
0.2829451858997345,
0.1760731339454651,
-0.07454461604356766,
0.4270200729370117,
-0.224684938788414,
0.055367361754179,
0.2538236081600189,
-0.527681827545166,
0.34723249077796936,
2.2826406955718994,
0.47071847319602966,
2.1369380950927734,
0.19311808049678802,
-0.0797758400440216,
0.6286717057228088,
-0.03556130826473236,
0.2854742705821991,
-0.25806760787963867,
0.20496545732021332,
-0.23988577723503113,
-0.17451569437980652,
-0.021090393885970116,
-0.34178778529167175,
-0.40422487258911133,
-0.32351580262184143,
0.36019861698150635,
-1.0535222291946411,
-0.2073296159505844,
0.06831298023462296,
-0.07037865370512009,
-0.16547280550003052,
-0.5288442373275757,
0.27581459283828735,
0.09863600879907608,
0.2575443685054779,
-0.04401889070868492,
0.008407335728406906,
-0.06282366812229156,
-0.2776105999946594,
-0.35742881894111633,
-0.39234063029289246,
0.044141735881567,
-0.02797509916126728,
-0.3785252571105957,
0.48095908761024475,
-0.1950991153717041,
4.395935535430908,
-0.1254453808069229,
-0.09087934345006943,
-0.02856309711933136,
-0.011177876964211464,
-0.04147767648100853,
0.44555768370628357,
-0.24433839321136475,
-0.017334435135126114,
0.40108662843704224,
0.27792173624038696,
-0.1425163298845291,
-0.05021129921078682,
-0.38985875248908997,
0.39191678166389465,
-0.3125632107257843,
0.28493961691856384,
0.41515496373176575,
0.2707008123397827,
-0.1409914195537567,
0.051771506667137146,
-0.27557674050331116,
0.40700480341911316,
-0.10259600728750229,
0.6064596176147461,
-0.07878141105175018,
0.6671496033668518,
0.6273869872093201,
0.011385258287191391,
0.3279912769794464,
0.42073163390159607,
5.1646552085876465,
-0.04365261644124985,
-0.11893057078123093,
-0.5313939452171326,
0.1069718599319458,
0.1934209018945694,
-0.26810330152511597,
-0.18475687503814697,
-0.6080107688903809,
-0.07143589854240417,
-0.15984033048152924,
0.3525947034358978,
-0.2956126034259796,
0.3117813766002655,
0.39619848132133484,
0.4130120873451233,
-0.5474051237106323,
-0.3549186587333679,
0.7299575805664062,
-0.26613497734069824,
0.2677708864212036,
-0.2257516235113144,
0.52204430103302,
-0.4264334440231323,
-0.4328632950782776,
0.5137143731117249,
-0.497871994972229,
0.4048464000225067,
0.24979181587696075,
-0.12432340532541275,
0.7184465527534485,
0.5372486114501953,
-0.2827455401420593,
0.04191957786679268,
-0.45445728302001953,
-0.3008374273777008,
0.2788920998573303,
-0.11452507972717285,
0.3364335894584656,
-0.004734473302960396,
-0.052806928753852844,
0.6280221939086914,
-0.045177824795246124,
-0.4406702220439911,
-0.19637979567050934,
-0.2539372742176056,
-0.06543322652578354,
0.25403955578804016,
0.05536458641290665,
-0.09993365406990051,
-0.050947405397892,
-0.13434548676013947,
0.3958394229412079,
0.008286990225315094,
0.09083787351846695,
0.04383096098899841,
0.21125274896621704,
0.336127370595932,
0.24757106602191925,
0.09242688864469528,
1.090774416923523,
0.11605000495910645,
-0.11125437915325165,
0.5185953974723816,
0.19010372459888458,
0.3979809284210205,
0.3081109821796417,
0.07436931133270264,
1.167609453201294,
0.09546670317649841,
0.3411291539669037,
0.2710162103176117,
-0.13937212526798248,
0.4063931703567505,
0.09709393233060837,
-0.09606529772281647,
0.475786954164505,
0.3018994629383087,
0.018929727375507355,
0.473283052444458,
0.1619793176651001,
-0.506935715675354,
-0.44462963938713074,
0.018523259088397026,
0.32037752866744995,
-0.04538318142294884,
0.056424580514431,
0.14932577311992645,
-0.1088111400604248,
0.10104680806398392,
0.4727999269962311,
-0.14317381381988525,
-0.1948973387479782,
-0.048183463513851166,
-0.44162172079086304,
-0.05634476989507675,
-0.06369640678167343,
0.06256116181612015,
0.019225697964429855,
-0.07626740634441376,
0.07808680832386017,
0.286607027053833,
0.03597463294863701,
0.5266298651695251,
0.32279282808303833,
-0.11596748232841492,
-0.20993825793266296,
-0.02718462608754635,
0.21826060116291046,
0.26959162950515747,
0.6159647107124329,
0.49313345551490784,
-0.14121240377426147,
-0.17593267560005188,
-0.08371017128229141
] |
822#7 | বাংলাদেশ | ১৪শ শতাব্দিতে বাংলা সালতানাতের সময়কালে পরিভাষাটি দাপ্তরিক মর্যাদা লাভ করে। ১৩৪২ সালে শামসুদ্দিন ইলিয়াস শাহ "বাংলার প্রথম শাহ" হিসেবে নিজেকে ঘোষণা করেন। উক্ত অঞ্চলকে বোঝাতে বাংলা শব্দটির সর্বাধিক ব্যবহার শুরু হয় ইসলামী শাসনামলে। ১৬শ শতাব্দীতে পর্তুগিজরা অঞ্চলটিকে বাঙ্গালা নামে উল্লেখ শুরু করে। | [
0.14675399661064148,
0.39445212483406067,
-0.48893678188323975,
-0.11644461005926132,
0.12086934596300125,
0.3129693269729614,
0.35444796085357666,
-0.23266130685806274,
0.06888468563556671,
0.5795075297355652,
-0.3192406892776489,
-0.032880183309316635,
-0.34684547781944275,
-0.027668116614222527,
-0.7901186347007751,
-0.22990953922271729,
0.3948316276073456,
-0.23001427948474884,
0.23999345302581787,
0.03027779795229435,
0.14073514938354492,
0.3612827658653259,
0.5170130133628845,
0.20911626517772675,
0.0422091968357563,
0.23500695824623108,
-0.29104486107826233,
0.03650224953889847,
-0.2885175347328186,
0.5304188132286072,
0.3747527599334717,
-0.37154072523117065,
-0.46340617537498474,
0.4242143929004669,
-0.4042752683162689,
0.2303878217935562,
0.016502631828188896,
0.479597806930542,
-0.2761624753475189,
0.32594171166419983,
0.2907080352306366,
0.10195918381214142,
0.16454097628593445,
0.14645127952098846,
0.7127205729484558,
-0.5556901097297668,
0.2958665192127228,
-0.02140268124639988,
0.465959370136261,
-0.26906269788742065,
-0.08135414123535156,
0.09070955961942673,
-0.1230778843164444,
0.11269473284482956,
-0.7924575209617615,
0.07658041268587112,
-0.42786914110183716,
0.9409975409507751,
0.32753077149391174,
0.13436470925807953,
-0.08733067661523819,
0.12651053071022034,
-0.28481242060661316,
0.1883310079574585,
0.47734516859054565,
0.28126487135887146,
0.07829854637384415,
0.16479723155498505,
0.07834119349718094,
0.047255560755729675,
-0.21225592494010925,
0.3303181529045105,
0.40376949310302734,
0.2907831370830536,
0.05094806104898453,
-0.1401723176240921,
-0.4324885904788971,
0.21781964600086212,
0.15268158912658691,
-0.5615208148956299,
0.3232603669166565,
-0.26187407970428467,
0.13571730256080627,
-0.06485214829444885,
0.1877499222755432,
0.5118586421012878,
0.14860016107559204,
-0.05056341737508774,
-0.17153578996658325,
0.577661395072937,
-0.14772765338420868,
0.06091718003153801,
-0.2192399948835373,
-0.5525560975074768,
-0.010309359058737755,
0.2073521614074707,
0.33197295665740967,
-0.49731993675231934,
-0.22501462697982788,
-0.2543999254703522,
0.09069976210594177,
-0.2944054901599884,
-0.4535927176475525,
0.3815942108631134,
0.1370587944984436,
-0.34714260697364807,
-0.3288121223449707,
0.1969892978668213,
0.15835729241371155,
0.48007991909980774,
0.3110515773296356,
-0.33369624614715576,
-0.21296365559101105,
-0.07062549889087677,
-0.04801807925105095,
0.1589462161064148,
0.22530947625637054,
0.32911741733551025,
-0.1075616180896759,
-1.0850048065185547,
0.4511992931365967,
0.18737705051898956,
-0.2778896391391754,
-0.19181352853775024,
-0.2061852514743805,
-0.3869158625602722,
0.4894169270992279,
-0.17299745976924896,
0.3793053925037384,
0.6265416741371155,
-0.131435826420784,
0.06594052165746689,
0.46168166399002075,
0.4959483742713928,
0.027817437425255775,
0.017389554530382156,
-0.17517632246017456,
-0.10959535092115402,
-0.3849141001701355,
-0.295009583234787,
0.06413260102272034,
-0.20828817784786224,
0.14630693197250366,
0.5600400567054749,
-0.398551344871521,
0.4323072135448456,
-0.1862564980983734,
0.4474826753139496,
0.0014233749825507402,
-0.02905505895614624,
0.30593129992485046,
0.2345047891139984,
-0.07207337021827698,
0.25560274720191956,
-0.48870849609375,
0.07651614397764206,
0.4842323660850525,
0.17460525035858154,
-0.21761111915111542,
0.5558547377586365,
0.8549036383628845,
0.3630179166793823,
0.025222092866897583,
-0.3599930703639984,
0.186107337474823,
0.4580748975276947,
-0.11468758434057236,
0.12877370417118073,
0.521834135055542,
-0.1467924863100052,
-0.3074306547641754,
-0.17645263671875,
0.004751618020236492,
0.23213469982147217,
0.30447766184806824,
0.13030917942523956,
0.08490420877933502,
-0.12359514087438583,
0.3506164848804474,
0.1018175259232521,
0.30761849880218506,
-0.08960971981287003,
-0.1774541735649109,
0.20486398041248322,
0.4379059970378876,
0.00870536919683218,
0.08525571972131729,
0.004498428199440241,
0.12450167536735535,
0.5151693820953369,
0.1320614516735077,
0.23813080787658691,
0.8056009411811829,
-0.6102156043052673,
-0.1672600358724594,
0.39289119839668274,
-0.14737915992736816,
-0.10905411839485168,
-0.19376878440380096,
0.18950600922107697,
-0.2896971106529236,
-0.14973659813404083,
-0.45726168155670166,
0.30835509300231934,
0.3511944115161896,
-0.5604656934738159,
0.27081552147865295,
0.30775144696235657,
-0.2703397870063782,
0.0762161910533905,
0.4012775719165802,
0.16922245919704437,
0.4524054229259491,
0.741674542427063,
-0.19187691807746887,
0.5671016573905945,
0.33272358775138855,
0.15506483614444733,
0.514554500579834,
0.49279236793518066,
0.09750130772590637,
0.7550007700920105,
0.03092791512608528,
-0.014638793654739857,
0.141069695353508,
-0.25207170844078064,
-0.09126283973455429,
-0.06360739469528198,
0.11172407865524292,
0.1434263437986374,
0.2169024795293808,
0.016525713726878166,
-0.2688298523426056,
-0.20108014345169067,
0.22279630601406097,
0.021296441555023193,
0.17681927978992462,
-0.11376333981752396,
0.2092665582895279,
-0.3212472200393677,
0.9490267038345337,
0.46314817667007446,
-0.07889777421951294,
-0.6075693368911743,
0.40728965401649475,
-0.3347397744655609,
0.4387667775154114,
0.427087664604187,
-0.16767017543315887,
0.2533952593803406,
0.046764958649873734,
0.04267195239663124,
-0.2905319631099701,
0.48084044456481934,
0.06906367838382721,
0.2994002103805542,
0.3835929334163666,
-0.6820366382598877,
0.4708039462566376,
-0.44087648391723633,
0.4218275845050812,
0.36668315529823303,
0.42828163504600525,
0.6415823698043823,
-0.51762855052948,
0.01657475158572197,
0.1647515892982483,
0.5655051469802856,
0.070999875664711,
0.2760411500930786,
0.04024240002036095,
-0.018762219697237015,
-0.18085196614265442,
0.7269115447998047,
-0.24132272601127625,
0.006514709908515215,
0.37122440338134766,
0.021535273641347885,
-0.6735455989837646,
-0.09858399629592896,
-0.2672879993915558,
0.09942387044429779,
0.28594422340393066,
0.048409514129161835,
0.08085604757070541,
0.7750353813171387,
0.058273229748010635,
-0.2105642557144165,
-0.5074079036712646,
-0.5188495516777039,
0.42516764998435974,
0.44492846727371216,
0.00403418717905879,
-0.47099655866622925,
0.48938459157943726,
-0.19588729739189148,
-0.10984896868467331,
-0.14677239954471588,
0.22032928466796875,
0.14999234676361084,
0.23246809840202332,
-0.22518068552017212,
0.491851806640625,
0.7367835640907288,
-0.000913853058591485,
-0.3850327432155609,
-0.15566755831241608,
0.46660760045051575,
0.4876132905483246,
0.2929706275463104,
0.12916862964630127,
-0.8489565253257751,
-0.05386871099472046,
0.844188928604126,
0.3904213309288025,
0.9380321502685547,
0.29143771529197693,
0.23256708681583405,
-0.2576389014720917,
0.09671301394701004,
-0.3794803321361542,
-0.2106715440750122,
-0.3411673307418823,
0.04241272434592247,
0.538582444190979,
-0.1745726764202118,
0.08231649547815323,
-0.4225861728191376,
0.7283276915550232,
-0.04152218624949455,
-0.10757489502429962,
0.0319497175514698,
0.21304655075073242,
-0.14083966612815857,
0.39756304025650024,
0.371454119682312,
-0.2569117844104767,
0.6386763453483582,
-0.4051615595817566,
0.22572259604930878,
-0.10548632591962814,
0.10289498418569565,
-0.29156941175460815,
0.16675692796707153,
-0.4200153052806854,
0.30263859033584595,
-0.20718306303024292,
-0.718456506729126,
0.3207283318042755,
0.11923770606517792,
0.029334979131817818,
0.31968235969543457,
0.18542887270450592,
0.26930874586105347,
0.18702071905136108,
0.14709661900997162,
0.9029204845428467,
0.5872006416320801,
0.5272244215011597,
-0.28531432151794434,
0.17511381208896637,
0.6790153980255127,
0.1211012527346611,
0.310752272605896,
0.6475734114646912,
1.184872031211853,
0.13716015219688416,
-0.06230148673057556,
-0.13068115711212158,
0.3759017288684845,
0.10910685360431671,
-0.5352256894111633,
-0.2972223460674286,
-0.2476876974105835,
-0.4799838960170746,
-0.11343909054994583,
-0.6656370759010315,
0.380864679813385,
0.3574006259441376,
0.15148386359214783,
0.4483335614204407,
0.4621705412864685,
0.12666982412338257,
-0.2766221761703491,
-0.12323636561632156,
-0.2814180254936218,
0.10734802484512329,
0.27782461047172546,
-0.19477355480194092,
-0.4960094094276428,
0.617472767829895,
-0.1792953610420227,
0.10580392926931381,
0.2353699505329132,
-0.1571602076292038,
-0.25189295411109924,
-0.04984915629029274,
0.40224894881248474,
0.38539886474609375,
0.30694061517715454,
-0.14262184500694275,
0.6567574739456177,
0.3019464910030365,
0.2813892960548401,
3.9933724403381348,
0.11090664565563202,
0.0551905483007431,
-0.10058075189590454,
-0.04656559228897095,
-0.21412092447280884,
0.9612831473350525,
-0.2121618092060089,
0.368810772895813,
0.21227353811264038,
0.27293071150779724,
0.17149457335472107,
-0.13097038865089417,
0.30898627638816833,
0.10045992583036423,
0.13996869325637817,
0.24364103376865387,
0.13648642599582672,
-0.29810547828674316,
0.6696832180023193,
-0.23881101608276367,
-0.060324862599372864,
0.3648914694786072,
0.1747579276561737,
0.747467577457428,
-0.18829268217086792,
0.003575108014047146,
0.6826332807540894,
1.2194111347198486,
0.384768545627594,
0.12204714864492416,
-0.14955149590969086,
0.29266220331192017,
0.21673910319805145,
-0.3936429023742676,
0.3574676513671875,
0.14553669095039368,
0.3681148588657379,
-0.3436774015426636,
0.09634967148303986,
-0.08814635872840881,
0.11517222225666046,
0.224195197224617,
0.5514944791793823,
0.3465772867202759,
-0.3273688852787018,
0.010043798014521599,
0.4243863523006439,
0.33511883020401,
-0.09674912691116333,
0.2462134212255478,
0.166563019156456,
-0.39391472935676575,
-0.252068430185318,
0.0830252394080162,
0.49988889694213867,
-0.035740774124860764,
0.18587885797023773,
0.07300370186567307,
-0.39729100465774536,
0.12732930481433868,
-0.1856490522623062,
-0.023991039022803307,
-0.09734588861465454,
-0.5336651802062988,
-0.08877734839916229,
0.016330601647496223,
0.4195950925350189,
0.6573137044906616,
-0.1473141610622406,
0.02697736769914627,
0.20166701078414917,
0.19777899980545044,
-0.47787922620773315,
-0.13623552024364471,
0.10272806137800217,
-0.3679576516151428,
-0.26833420991897583,
0.12805981934070587,
-0.10940950363874435,
0.3890349864959717,
-0.015026520937681198,
-0.21526610851287842,
-0.6114022135734558,
-0.043769557029008865,
0.6192467212677002,
0.022756008431315422,
-0.8917620182037354,
0.47668319940567017,
0.01624724641442299,
0.39467698335647583,
-0.28631678223609924,
0.4886508882045746,
0.45312967896461487,
0.9094101190567017,
0.14442305266857147,
-0.3544577360153198,
-3.890427589416504,
0.3704840838909149,
0.3556172251701355,
-0.022025562822818756,
0.4946865141391754,
0.18096709251403809,
0.6266897916793823,
-0.3335185647010803,
-0.27281856536865234,
0.3586345314979553,
-0.1615162491798401,
0.33970558643341064,
-0.012235223315656185,
-0.21332687139511108,
0.2370942384004593,
-0.0607667937874794,
0.31230661273002625,
0.4289838671684265,
-0.020890429615974426,
-0.05484475940465927,
0.6055071353912354,
0.2069607377052307,
0.3746145963668823,
-0.19729605317115784,
-0.18197470903396606,
-0.22562524676322937,
0.5733080506324768,
-0.043670784682035446,
0.27767086029052734,
-0.11009791493415833,
-0.40827903151512146,
0.6910592317581177,
0.6947309374809265,
-0.37667331099510193,
0.4845083951950073,
0.7027584314346313,
0.11087720096111298,
0.08632880449295044,
0.14606839418411255,
0.18072935938835144,
-0.24294808506965637,
0.6546740531921387,
0.26019784808158875,
0.15001174807548523,
-0.21903546154499054,
-0.034776054322719574,
-0.3639856278896332,
0.19901764392852783,
-0.25074732303619385,
0.38867488503456116,
0.013559154234826565,
0.354044109582901,
-0.32421040534973145,
0.3529070019721985,
-0.006252513732761145,
0.4686891436576843,
-0.6078832149505615,
0.3093775510787964,
0.443007230758667,
0.635750412940979,
0.4625982344150543,
-0.0989164486527443,
0.28383541107177734,
0.09003874659538269,
-0.0276655126363039,
0.24198375642299652,
0.14894232153892517,
0.3818831741809845,
0.03320633992552757,
-0.18648387491703033,
0.4308931231498718,
0.03632939234375954,
0.050523627549409866,
0.11735457181930542,
0.38192644715309143,
0.5367870330810547,
0.08865620195865631,
0.033306557685136795,
0.38408327102661133,
-0.24715882539749146,
0.06822365522384644,
0.4345017373561859,
-0.4209711253643036,
0.0715777799487114,
2.3097457885742188,
0.5764379501342773,
2.0545010566711426,
0.16593284904956818,
-0.1663578301668167,
0.12596669793128967,
-0.1487504094839096,
-0.0036755893379449844,
-0.2975214421749115,
-0.004057595040649176,
-0.08519671857357025,
-0.22517429292201996,
-0.2531680762767792,
0.19799333810806274,
-0.1989513337612152,
-0.2983517050743103,
0.30701711773872375,
-1.1382747888565063,
0.12225530296564102,
-0.41825300455093384,
0.03224829211831093,
-0.05551186203956604,
-0.5218656659126282,
0.23147112131118774,
0.37972643971443176,
-0.15576276183128357,
-0.2733524739742279,
0.3179703652858734,
-0.1645495444536209,
-0.01683061569929123,
-0.567851185798645,
-0.217188760638237,
0.28060200810432434,
-0.09294521808624268,
-0.2978742718696594,
0.4433552622795105,
-0.195524662733078,
4.506539821624756,
-0.2776676118373871,
0.05456041544675827,
-0.3379823863506317,
0.05008087307214737,
-0.3375456631183624,
0.5050402283668518,
-0.2877849340438843,
0.02711912803351879,
-0.020680801942944527,
0.2935469150543213,
0.118711918592453,
0.3194386959075928,
-0.2670997977256775,
0.47885578870773315,
-0.2042810618877411,
0.3904009163379669,
0.2917168438434601,
0.20761515200138092,
0.1133103296160698,
0.0620705783367157,
0.19880367815494537,
0.655373215675354,
0.004173983819782734,
0.1604848951101303,
-0.006300637032836676,
0.8460131287574768,
0.6305766701698303,
-0.06541302800178528,
-0.06653332710266113,
-0.021626600995659828,
5.242933750152588,
-0.1479322910308838,
0.10950616002082825,
-0.21516889333724976,
0.19360600411891937,
0.2082979828119278,
-0.29412931203842163,
0.057521283626556396,
-0.6501766443252563,
-0.03720446303486824,
-0.1887689232826233,
0.09912057965993881,
-0.16131146252155304,
0.27428504824638367,
0.04386040195822716,
0.3584505617618561,
-0.312247633934021,
-0.5047127604484558,
0.9534898400306702,
-0.6406112909317017,
0.4048338532447815,
-0.39784908294677734,
0.6022002696990967,
-0.5943335890769958,
-0.39025652408599854,
0.1386594921350479,
-0.526025652885437,
0.5381059050559998,
-0.11931584030389786,
0.013069399632513523,
0.668155312538147,
0.1771320402622223,
-0.18668219447135925,
0.2071903496980667,
0.007135712541639805,
-0.18295545876026154,
0.23367939889431,
0.05062276870012283,
0.245250403881073,
0.09637373685836792,
-0.10555241256952286,
0.7809235453605652,
-0.2342664748430252,
0.19246536493301392,
-0.7296465039253235,
-0.036086779087781906,
-0.02478768862783909,
0.13853390514850616,
-0.14581581950187683,
0.1460460126399994,
-0.10469437390565872,
-0.43927380442619324,
0.2140597254037857,
0.07749167084693909,
0.01563614420592785,
0.19686654210090637,
0.30914342403411865,
0.3124091327190399,
0.22243040800094604,
-0.029272733256220818,
0.8423811793327332,
-0.047677308320999146,
-0.15150463581085205,
0.26576918363571167,
0.19160804152488708,
0.5650566220283508,
0.1507800668478012,
-0.05619606375694275,
0.7257148623466492,
-0.22823907434940338,
0.0396454855799675,
0.25538092851638794,
0.07830215990543365,
0.38650548458099365,
0.266709566116333,
-0.26271045207977295,
-0.05628390610218048,
-0.01138798613101244,
0.23593589663505554,
0.374996155500412,
0.22789138555526733,
-0.36042073369026184,
-0.5513010621070862,
-0.20914669334888458,
0.207562655210495,
-0.0838666632771492,
0.3431331217288971,
-0.3226163685321808,
-0.1952890157699585,
0.26065483689308167,
0.46541979908943176,
-0.3578662574291229,
-0.13523757457733154,
0.38634851574897766,
-0.015158613212406635,
0.3180285394191742,
0.08850657939910889,
0.2641083002090454,
-0.24766510725021362,
0.15336109697818756,
0.012781335972249508,
0.2291136384010315,
-0.06103191897273064,
0.22838446497917175,
0.2902064025402069,
0.07619036734104156,
-0.05608848109841347,
-0.024330707266926765,
0.28874754905700684,
0.251205712556839,
0.5899040699005127,
0.3345451056957245,
0.15290750563144684,
-0.31712794303894043,
-0.04309598729014397
] |
822#8 | বাংলাদেশ | "বাংলা" বা "বেঙ্গল" শব্দগুলোর আদি উৎস অজ্ঞাত; ধারণা করা হয় আধুনিক এ নামটি বাংলার সুলতানি আমলের "বাঙ্গালা" শব্দ থেকে উদ্ভূত হয়। কিন্তু কিছু ঐতিহাসিক ধারণা করেন যে, শব্দটি "বং" অথবা "বাং" নামক একটি দ্রাবিড়ীয়-ভাষী উপজাতি বা গোষ্ঠী থেকে উদ্ভূত হয়েছে। "বং" জাতিগোষ্ঠী ১০০০ খ্রিস্টপূর্বের দিকে এই অঞ্চলে বসতি স্থাপন করেছিলেন। | [
0.3182936906814575,
0.23819823563098907,
-0.31629496812820435,
0.006014814600348473,
-0.38799649477005005,
0.1380886733531952,
0.44503116607666016,
-0.3641833961009979,
-0.11068713665008545,
0.30119919776916504,
0.006698857992887497,
0.0908229649066925,
-0.19557669758796692,
0.1040550023317337,
-0.3240748941898346,
0.01704634167253971,
0.16225869953632355,
-0.10454555600881577,
0.047474417835474014,
0.045154426246881485,
0.19774387776851654,
0.3546626567840576,
0.47942009568214417,
0.05523406341671944,
0.27115046977996826,
0.16608116030693054,
0.190047487616539,
0.18584108352661133,
0.06884411722421646,
0.39163121581077576,
0.03715966269373894,
-0.4422328472137451,
-0.44000184535980225,
0.42217501997947693,
-0.24123331904411316,
0.29013076424598694,
0.057418424636125565,
-0.003709693206474185,
0.1789335310459137,
0.27926433086395264,
0.14474636316299438,
0.2121005803346634,
0.35160428285598755,
0.07262593507766724,
0.4530843198299408,
-0.4363901913166046,
0.5461030602455139,
0.15390098094940186,
0.17959660291671753,
-0.10377515107393265,
-0.1404605358839035,
0.07705478370189667,
0.04071330279111862,
0.3154227137565613,
-0.6421909928321838,
0.0443083792924881,
-0.5002711415290833,
0.9663922786712646,
0.20842361450195312,
0.1564052402973175,
-0.16866829991340637,
0.04953157156705856,
-0.2793506383895874,
-0.046752821654081345,
0.3190649747848511,
0.361480712890625,
0.39460623264312744,
0.19482770562171936,
0.18493571877479553,
-0.06201976537704468,
-0.3302071690559387,
0.40565940737724304,
0.868789553642273,
0.23199763894081116,
0.039553605020046234,
-0.23274274170398712,
-0.29495152831077576,
0.285956472158432,
0.061073366552591324,
-0.43205973505973816,
0.15228426456451416,
-0.12542177736759186,
-0.28199490904808044,
0.33953917026519775,
-0.17824594676494598,
0.48268693685531616,
0.22795994579792023,
-0.08047567307949066,
-0.1122737005352974,
0.5161365270614624,
-0.47119373083114624,
-0.01736646331846714,
-0.3120449483394623,
-0.7272379398345947,
-0.03796637803316116,
0.14429078996181488,
-0.11738704144954681,
-0.29162320494651794,
0.19168804585933685,
-0.08945850282907486,
0.1776253879070282,
-0.3151553273200989,
-0.019209153950214386,
0.3231157660484314,
0.30035459995269775,
-0.46226051449775696,
-0.18491029739379883,
-0.2833767831325531,
-0.10121220350265503,
0.6805315017700195,
0.39798805117607117,
0.10858278721570969,
-0.07174917310476303,
-0.28396880626678467,
-0.29301249980926514,
0.15647625923156738,
0.17743362486362457,
0.2769996225833893,
0.07784565538167953,
-0.7938220500946045,
0.4390247166156769,
0.3890683054924011,
-0.28604504466056824,
0.26385697722435,
-0.03314884752035141,
-0.10801903158426285,
0.2694898247718811,
-0.3173232972621918,
0.42958635091781616,
0.5164364576339722,
0.63547682762146,
0.15104560554027557,
0.3598089814186096,
0.582772970199585,
0.26721468567848206,
0.32706618309020996,
-0.047048214823007584,
-0.4007898271083832,
-0.19818344712257385,
-0.2736092805862427,
-0.34651046991348267,
-0.19347108900547028,
0.18683388829231262,
0.5607305765151978,
-0.3481634259223938,
0.5949962735176086,
0.023770330473780632,
0.5832798480987549,
0.03914989158511162,
0.4878092408180237,
0.5495919585227966,
0.15721406042575836,
-0.03662387281656265,
0.44214215874671936,
-0.8941778540611267,
0.061464812606573105,
0.361215204000473,
0.048003073781728745,
-0.3390469551086426,
0.3977251350879669,
1.010732889175415,
0.36777693033218384,
0.33063286542892456,
-0.6092802286148071,
-0.15721875429153442,
0.2197190821170807,
-0.06971412152051926,
0.18108294904232025,
0.5088587999343872,
0.04146425053477287,
-0.3439842462539673,
0.004512523300945759,
-0.19029143452644348,
-0.018427150323987007,
0.49659425020217896,
0.3844866156578064,
0.4272145628929138,
-0.055584944784641266,
0.37295228242874146,
-0.30023589730262756,
0.0460248664021492,
0.26388752460479736,
-0.2559141516685486,
0.025975031778216362,
0.33254408836364746,
0.1083834320306778,
0.22340361773967743,
0.07705610245466232,
0.052070558071136475,
0.6516578197479248,
0.050604820251464844,
0.08377958089113235,
0.6000347137451172,
-0.36215078830718994,
0.09742911905050278,
0.17662909626960754,
-0.1995805948972702,
0.048384685069322586,
-0.29624292254447937,
0.287151962518692,
0.09551703929901123,
0.440725713968277,
-0.32460588216781616,
0.338564932346344,
0.33342838287353516,
-0.6403558850288391,
0.06120461970567703,
0.3280039429664612,
-0.3352140784263611,
-0.026568930596113205,
0.20241495966911316,
0.13497059047222137,
0.06043560430407524,
0.4923121929168701,
0.039720479398965836,
-0.03442077338695526,
0.41094622015953064,
0.08673617243766785,
0.5969273447990417,
0.08692321926355362,
0.005607268773019314,
0.8478562235832214,
0.2527303099632263,
-0.21892108023166656,
0.061141133308410645,
-0.11616134643554688,
-0.1263885498046875,
0.13579347729682922,
0.10739339143037796,
0.09622673690319061,
-0.05374021828174591,
-0.1433369219303131,
-0.12566521763801575,
-0.16339567303657532,
-0.08226049691438675,
-0.04982735589146614,
0.3152942359447479,
-0.0777302235364914,
0.3197009861469269,
-0.12217256426811218,
1.1015950441360474,
0.5077600479125977,
0.03494531661272049,
-0.12455661594867706,
0.33882883191108704,
-0.5186478495597839,
0.31648921966552734,
0.29016464948654175,
-0.1470467895269394,
0.021900122985243797,
0.17294561862945557,
-0.023512786254286766,
-0.16945095360279083,
0.27657660841941833,
0.11469998955726624,
0.3917730450630188,
0.276741623878479,
-0.21841727197170258,
0.4882318377494812,
-0.41923484206199646,
0.47369587421417236,
0.11911897361278534,
0.5762602090835571,
0.5476120710372925,
-0.19880658388137817,
0.0897388607263565,
0.2820329964160919,
0.594345211982727,
0.12722842395305634,
0.3783755302429199,
0.06474362313747406,
-0.13255804777145386,
-0.024828974157571793,
0.6805665493011475,
-0.10496708005666733,
-0.15075740218162537,
0.2884383499622345,
0.37450140714645386,
-0.7618373036384583,
-0.03324119746685028,
-0.30757227540016174,
0.013642789795994759,
0.35141515731811523,
-0.11005347222089767,
0.010202771052718163,
0.7930518984794617,
0.3170779347419739,
0.08304626494646072,
-0.4456072151660919,
-0.36427873373031616,
0.07408095896244049,
0.3797770142555237,
0.35985949635505676,
-0.20283325016498566,
0.19803844392299652,
-0.2854054868221283,
-0.14535245299339294,
-0.024528194218873978,
0.4964878559112549,
0.28656789660453796,
0.3770654499530792,
-0.3923180103302002,
0.33214977383613586,
0.6242059469223022,
-0.16003865003585815,
-0.20382194221019745,
-0.16927555203437805,
0.34531503915786743,
0.13956741988658905,
0.5296717882156372,
-0.035635411739349365,
-0.8801664710044861,
0.1580866426229477,
0.8037992715835571,
0.3888596296310425,
0.9315592646598816,
-0.012344960123300552,
0.10998544096946716,
0.2507019340991974,
0.22092382609844208,
-0.28332287073135376,
-0.4782028794288635,
-0.4916248023509979,
0.14702199399471283,
0.6475039720535278,
-0.05272622033953667,
-0.09270105510950089,
-0.344653457403183,
0.7707101106643677,
0.29745063185691833,
0.20720069110393524,
0.2474006861448288,
0.2032294124364853,
-0.16643734276294708,
0.3552076816558838,
0.3571079671382904,
0.4947405159473419,
0.6534737944602966,
-0.07283593714237213,
0.06586551666259766,
0.14572907984256744,
-0.05425211414694786,
-0.04050770774483681,
0.23734857141971588,
-0.6550562977790833,
0.3271844685077667,
-0.2734060287475586,
-0.6432710289955139,
0.4567766487598419,
0.24233950674533844,
0.07412061840295792,
0.12109395116567612,
0.02800356037914753,
0.014689218252897263,
-0.048757702112197876,
0.2143472582101822,
0.7139113545417786,
0.3779766261577606,
0.4339204430580139,
-0.36187976598739624,
0.36007487773895264,
0.5242257118225098,
0.15016300976276398,
0.17683319747447968,
0.0985468178987503,
0.4925002455711365,
0.16066913306713104,
0.09738674759864807,
-0.09529686719179153,
0.11199721693992615,
-0.049582891166210175,
-0.5458551049232483,
-0.3829982876777649,
0.25952932238578796,
-0.4163644015789032,
-0.12173013389110565,
-0.7008533477783203,
0.383433997631073,
0.5237699747085571,
0.07660095393657684,
0.0954926535487175,
0.5002546310424805,
-0.00467637600377202,
-0.17355114221572876,
0.09407288581132889,
-0.299470454454422,
0.4298596978187561,
0.30280137062072754,
-0.1649843156337738,
-0.35311949253082275,
0.5422956347465515,
-0.4840855300426483,
0.23053081333637238,
-0.19611769914627075,
0.2504403293132782,
-0.035325877368450165,
-0.20090597867965698,
0.273257315158844,
0.21223381161689758,
0.6179989576339722,
-0.09307090938091278,
0.7841471433639526,
0.33557239174842834,
0.23301886022090912,
4.099032878875732,
0.44814977049827576,
-0.13314343988895416,
-0.3745492100715637,
0.12636218965053558,
-0.1302143633365631,
0.9740839004516602,
-0.10362263768911362,
0.32333171367645264,
0.19392286241054535,
-0.08752968162298203,
0.24183160066604614,
-0.33787304162979126,
-0.08033084124326706,
0.15334494411945343,
0.292955607175827,
0.4807213246822357,
0.45662203431129456,
-0.12622831761837006,
0.6744140386581421,
-0.5021286606788635,
-0.2931394577026367,
0.46810826659202576,
0.08906052261590958,
0.2916790843009949,
0.38640689849853516,
0.3922461271286011,
0.40400710701942444,
0.7517066597938538,
0.044235702604055405,
0.1442633718252182,
0.1045643612742424,
0.14191211760044098,
0.3903529644012451,
-0.20646674931049347,
0.5852608680725098,
0.38984376192092896,
-0.016757093369960785,
-0.4411435127258301,
0.10918061435222626,
-0.06312683969736099,
0.21115973591804504,
0.15925578773021698,
0.3742925822734833,
-0.19045192003250122,
-0.29095885157585144,
0.27998968958854675,
0.4440859854221344,
0.4710032045841217,
-0.011458128690719604,
0.3052012622356415,
0.22909897565841675,
-0.20752738416194916,
-0.4647158682346344,
0.06443902850151062,
0.41541922092437744,
-0.25796160101890564,
-0.25209325551986694,
0.06754496693611145,
-0.6933919191360474,
0.303539901971817,
0.1396620273590088,
-0.37860965728759766,
-0.0038244689349085093,
-0.7208972573280334,
0.03240487352013588,
-0.017997432500123978,
0.37696677446365356,
0.7707833647727966,
-0.2883124351501465,
0.1796259880065918,
0.34962913393974304,
0.21978957951068878,
-0.5337902307510376,
-0.13048960268497467,
-0.20050835609436035,
-0.3327106237411499,
0.35007673501968384,
0.16552284359931946,
-0.377621591091156,
0.4326017498970032,
0.2197612226009369,
0.0328386090695858,
-0.03691215440630913,
-0.18865783512592316,
0.7209891080856323,
0.08018829673528671,
-0.956250011920929,
0.29248031973838806,
0.1233757734298706,
0.3678109347820282,
-0.13964295387268066,
0.2851305305957794,
0.3898012340068817,
0.960830569267273,
0.08222990483045578,
-0.21285371482372284,
-3.8513951301574707,
0.14214128255844116,
0.24360434710979462,
-0.03553593531250954,
0.3314298987388611,
0.0014596938854083419,
0.7300757765769958,
0.2657982110977173,
-0.2198486030101776,
0.17385131120681763,
-0.5603223443031311,
0.16990239918231964,
0.0542600192129612,
-0.4686686098575592,
-0.002371483715251088,
-0.06130724400281906,
0.25296419858932495,
0.3083237409591675,
-0.1379154771566391,
-0.04971257224678993,
0.5214402079582214,
0.1517375409603119,
0.13746243715286255,
-0.284666508436203,
-0.24401621520519257,
-0.12484612315893173,
0.9124534726142883,
-0.1425328254699707,
0.16548876464366913,
0.06618475914001465,
-0.45141884684562683,
0.29479485750198364,
0.47719958424568176,
-0.3377804756164551,
0.3367761969566345,
0.790390133857727,
0.001189985778182745,
0.039478056132793427,
0.1329222023487091,
0.20629793405532837,
-0.17955125868320465,
0.2440759539604187,
0.1219700425863266,
-0.033775828778743744,
0.12306705862283707,
0.11502891033887863,
-0.4424165189266205,
0.228634312748909,
-0.28328391909599304,
0.12793877720832825,
0.4125399589538574,
0.3719993829727173,
-0.5353980660438538,
0.18408851325511932,
-0.02483254112303257,
0.37830498814582825,
-0.45044010877609253,
0.22192168235778809,
0.3267688453197479,
0.7100934982299805,
0.14381994307041168,
-0.30915018916130066,
0.2063358873128891,
-0.31419727206230164,
-0.07438705116510391,
0.05952449142932892,
-0.12667334079742432,
0.6706578135490417,
0.2584145665168762,
-0.20110295712947845,
0.13572478294372559,
-0.06527835130691528,
0.14863429963588715,
0.2294934242963791,
0.3391011655330658,
0.029425721615552902,
0.30480724573135376,
-0.13739031553268433,
0.5615536570549011,
-0.09559603780508041,
0.09095049649477005,
-0.005059423856437206,
-0.46284180879592896,
0.31242457032203674,
2.109375,
0.46806058287620544,
2.139099597930908,
0.23333589732646942,
-0.11919663101434708,
0.4838820695877075,
-0.1502438485622406,
0.17270159721374512,
-0.0027972266543656588,
0.14058497548103333,
-0.4162564277648926,
0.016261225566267967,
-0.009936868213117123,
-0.1566043496131897,
-0.18132701516151428,
-0.11397290974855423,
0.36845120787620544,
-0.9874951839447021,
-0.45453882217407227,
-0.17656730115413666,
0.031154805794358253,
-0.2473752200603485,
-0.6339634656906128,
0.3535509407520294,
0.012584250420331955,
-0.17519168555736542,
-0.09579876810312271,
0.29050707817077637,
0.0769268199801445,
-0.32496774196624756,
-0.06455516070127487,
-0.28097963333129883,
0.15492768585681915,
-0.20708346366882324,
-0.2887856662273407,
0.2857724130153656,
-0.24554893374443054,
4.525111675262451,
-0.1474316567182541,
-0.0491485595703125,
-0.18346048891544342,
0.2988218665122986,
-0.35629433393478394,
0.5654320120811462,
-0.5264020562171936,
-0.2686358392238617,
0.3492972254753113,
0.6543381214141846,
0.04216679185628891,
-0.1576327383518219,
-0.5593947768211365,
0.2550913393497467,
-0.4168015122413635,
0.2784608006477356,
0.36164724826812744,
-0.038184285163879395,
-0.3686479926109314,
-0.170054629445076,
-0.08370833843946457,
0.47558534145355225,
-0.09670435637235641,
0.09412562847137451,
-0.1861650049686432,
0.8807198405265808,
0.7502673864364624,
-0.0058462414890527725,
0.04587911069393158,
0.07935850322246552,
5.339546203613281,
-0.07671985030174255,
-0.009063259698450565,
-0.32649797201156616,
0.1758778840303421,
0.06507585942745209,
-0.2062201350927353,
0.264670729637146,
-0.5390880703926086,
-0.09947453439235687,
-0.20280608534812927,
0.7050014138221741,
-0.30855903029441833,
0.4414603114128113,
0.3998343348503113,
0.4453105330467224,
-0.3066801428794861,
-0.2474038302898407,
0.8696614503860474,
-0.27728068828582764,
0.3875630795955658,
0.047400955110788345,
0.5111048817634583,
-0.42790600657463074,
-0.04833510145545006,
0.00534115731716156,
-0.5524274706840515,
0.4727335572242737,
0.2133672833442688,
-0.04036358371376991,
0.3231793940067291,
0.10541467368602753,
-0.4008581340312958,
-0.0031300364062190056,
-0.6362544298171997,
-0.07838556170463562,
0.3232654333114624,
0.15315261483192444,
0.013735998421907425,
0.1370578110218048,
0.07417672127485275,
0.2923772633075714,
0.009883889928460121,
-0.4237453043460846,
-0.5317754745483398,
-0.11966422200202942,
-0.05422546714544296,
0.1192091777920723,
0.06479144096374512,
-0.07325989753007889,
0.12377391755580902,
-0.5596197247505188,
0.37713077664375305,
-0.1592206358909607,
0.07572094351053238,
0.2821187376976013,
0.2331734001636505,
0.34220725297927856,
0.2926390767097473,
-0.1461373120546341,
0.8688244223594666,
0.024943597614765167,
-0.20937851071357727,
0.11622904986143112,
0.13578422367572784,
0.3380856513977051,
0.1724361926317215,
0.00018771942995954305,
0.7082496285438538,
-0.15107418596744537,
0.12488224357366562,
0.15435945987701416,
-0.012130528688430786,
0.5965576171875,
0.2555851638317108,
-0.3953177332878113,
0.3572195768356323,
-0.004786217585206032,
0.1770019233226776,
-0.020331500098109245,
0.26190248131752014,
-0.6259045004844666,
-0.3466561436653137,
0.21118776500225067,
0.312015175819397,
0.01608748733997345,
0.35104697942733765,
-0.07567242532968521,
0.0038043430540710688,
0.12270209938287735,
0.6747093796730042,
0.07175479829311371,
-0.09965033084154129,
0.04581066220998764,
-0.26313546299934387,
-0.03380841389298439,
0.3956305682659149,
0.27708911895751953,
-0.24100595712661743,
-0.006717735435813665,
-0.057442229241132736,
0.33261892199516296,
-0.10347644239664078,
0.2357250452041626,
0.4360188841819763,
0.2921695411205292,
-0.1886351853609085,
-0.21401755511760712,
0.18269631266593933,
0.19211195409297943,
0.7012183666229248,
0.21038414537906647,
-0.04708468168973923,
-0.4148538410663605,
-0.11049219965934753
] |
822#9 | বাংলাদেশ | অন্য তত্ত্ব অনুযায়ী শব্দটির উৎপত্তি "ভাঙ্গা" ("বঙ্গ") শব্দ থেকে হয়েছে, যেটি অস্ট্রীয় শব্দ "বঙ্গা" থেকে এসেছিল, অর্থাৎ অংশুমালী। শব্দটি "ভাঙ্গা" এবং অন্য শব্দ যে "বঙ্গ" কথাটি অভিহিত করতে জল্পিত (যেমন অঙ্গ) প্রাচীন ভারতীয় গ্রন্থে পাওয়া যায়, যেমনঃ বেদ, জৈন গ্রন্থে, মহাভারত এবং পুরাণে। "ভাঙ্গালাদেসা/ ভাঙ্গাদেসাম" ("বঙ্গাল/বঙ্গল")-এর সবচেয়ে পুরনো উল্লেখ রাষ্ট্রকূট গোবিন্দ ৩-এর নেসারি প্লেট্সে উদ্দিষ্ট (৮০৫ খ্রিস্ট-আগে), যেখানে ভাঙ্গালার রাজা ধর্মপালের বৃত্তান্ত লেখা আছে। | [
0.5390745401382446,
0.45611637830734253,
-0.2625619173049927,
0.1015540063381195,
-0.449295312166214,
0.10130582749843597,
0.28156617283821106,
-0.36433908343315125,
0.031725965440273285,
0.5858771800994873,
0.07444510608911514,
0.12460555881261826,
0.1776808202266693,
-0.14995039999485016,
-0.2479562610387802,
0.024375420063734055,
0.20290373265743256,
-0.3116683065891266,
-0.17128361761569977,
0.174921452999115,
-0.08507294207811356,
0.2675005793571472,
0.4832901954650879,
-0.008160557597875595,
0.3543328642845154,
0.18684063851833344,
-0.019513029605150223,
0.3870362639427185,
-0.2671434283256531,
0.5861631631851196,
0.09912654757499695,
-0.3180471956729889,
-0.3226693570613861,
0.5582084655761719,
-0.31427833437919617,
0.2503495216369629,
-0.23511500656604767,
-0.056058574467897415,
-0.13856801390647888,
0.19052888453006744,
0.5215853452682495,
0.388049453496933,
0.24321547150611877,
-0.11911991983652115,
0.40059635043144226,
-0.3503916561603546,
0.7061611413955688,
0.3594980537891388,
0.32948005199432373,
-0.03468567878007889,
-0.26408058404922485,
0.019491739571094513,
0.22576192021369934,
0.2659199833869934,
-0.48209109902381897,
-0.07999811321496964,
-0.3169788718223572,
0.8854824304580688,
0.007058113347738981,
0.02393736131489277,
-0.12570340931415558,
-0.003302427940070629,
-0.2003404051065445,
-0.18828804790973663,
0.058761440217494965,
0.19728940725326538,
0.20574727654457092,
0.0831250473856926,
-0.13070473074913025,
0.1859702169895172,
-0.29948490858078003,
0.2869216203689575,
0.9333666563034058,
0.35728588700294495,
-0.0597233884036541,
-0.13399237394332886,
-0.2347862720489502,
0.018429512158036232,
0.11904528737068176,
-0.42830267548561096,
0.15780285000801086,
0.0376586876809597,
-0.18663601577281952,
0.39851653575897217,
-0.07256362587213516,
0.46600341796875,
0.26204612851142883,
0.07869190722703934,
-0.3422252833843231,
0.620263397693634,
-0.43793734908103943,
0.13987819850444794,
-0.2697694003582001,
-0.7352465391159058,
-0.11674302071332932,
0.14350587129592896,
0.24116475880146027,
-0.1931191384792328,
0.10820881277322769,
-0.19254574179649353,
0.13006997108459473,
-0.271026611328125,
-0.2989300787448883,
0.26605308055877686,
0.38870346546173096,
-0.4637124836444855,
-0.3769904673099518,
-0.32680293917655945,
0.07942192256450653,
0.7144214510917664,
0.3111512362957001,
0.09542853385210037,
-0.31058329343795776,
-0.2222919464111328,
-0.3059673607349396,
-0.091732457280159,
-0.09465097635984421,
0.29534912109375,
0.31287845969200134,
-0.5846548676490784,
0.4525950253009796,
0.17735159397125244,
-0.43275025486946106,
0.07258825749158859,
0.18138979375362396,
-0.11787805706262589,
0.4241850972175598,
-0.317690908908844,
0.4923996925354004,
0.39700210094451904,
0.3560085594654083,
0.33305713534355164,
0.6329156756401062,
0.6278786063194275,
0.4044400453567505,
0.12316565215587616,
-0.1510387510061264,
-0.36370912194252014,
-0.29584184288978577,
-0.15249691903591156,
-0.2606657147407532,
-0.302160382270813,
0.46698930859565735,
0.5471769571304321,
-0.36525052785873413,
0.5672295093536377,
0.011150768026709557,
0.636559784412384,
-0.09124849736690521,
0.8329992890357971,
0.14464746415615082,
0.09578043967485428,
-0.2549627721309662,
0.6891550421714783,
-0.7414572238922119,
0.012320186011493206,
0.21951815485954285,
-0.08898942917585373,
-0.5851802229881287,
0.3747604787349701,
0.9599140882492065,
0.31561848521232605,
-0.10433381050825119,
-0.7188237905502319,
-0.04219159483909607,
0.18680018186569214,
0.03506910428404808,
0.1704106479883194,
0.5726261734962463,
0.06114804372191429,
-0.4519716203212738,
0.08907883614301682,
-0.13298873603343964,
0.10657282918691635,
0.18833555281162262,
0.3936142921447754,
0.30225855112075806,
0.03126318380236626,
0.477846622467041,
-0.4286348521709442,
0.16191348433494568,
0.10868985205888748,
-0.16671890020370483,
0.10111664980649948,
0.3549981117248535,
0.3459540009498596,
0.1449146717786789,
0.4050350487232208,
0.12062383443117142,
0.34160634875297546,
0.05521652474999428,
0.14163468778133392,
0.7266333103179932,
-0.5023008584976196,
0.20763996243476868,
0.5846730470657349,
-0.15163254737854004,
0.09396737068891525,
-0.3523760139942169,
0.372893750667572,
-0.1308428794145584,
0.1920318752527237,
-0.5773705840110779,
0.23695622384548187,
0.4464469850063324,
-0.5703968405723572,
0.14768722653388977,
0.49284765124320984,
-0.35991331934928894,
0.11464551091194153,
0.04671182110905647,
0.3081679344177246,
0.40260830521583557,
0.3324797749519348,
-0.009262661449611187,
0.09271445125341415,
0.13797225058078766,
-0.00967444945126772,
0.6090165972709656,
0.2408280223608017,
0.04617840051651001,
0.591185450553894,
0.2816457152366638,
-0.3924059271812439,
0.07523806393146515,
-0.3480289876461029,
-0.2526504695415497,
0.1252983957529068,
0.09599392116069794,
0.17004425823688507,
0.048983536660671234,
-0.056817177683115005,
-0.10488592088222504,
-0.2840832769870758,
-0.049381621181964874,
0.11450931429862976,
-0.01783311553299427,
-0.07327095419168472,
0.11175796389579773,
-0.010007969103753567,
1.009717345237732,
0.42039042711257935,
-0.015539699234068394,
0.08258974552154541,
0.44741111993789673,
-0.48421362042427063,
0.6476354598999023,
0.3701240122318268,
-0.09296730160713196,
0.1777317076921463,
0.07265210896730423,
0.10025153309106827,
0.1434987485408783,
0.17442898452281952,
0.08213887363672256,
0.3782951533794403,
0.20483504235744476,
-0.3589620888233185,
0.49731338024139404,
-0.18861395120620728,
0.8063865303993225,
0.14070597290992737,
0.45922958850860596,
0.4249460995197296,
-0.09648030251264572,
0.019374491646885872,
0.10545757412910461,
0.5739944577217102,
-0.07589167356491089,
0.23916402459144592,
0.4277070462703705,
-0.07022766768932343,
-0.06634274870157242,
0.5256766676902771,
-0.171589657664299,
-0.45230013132095337,
0.41352853178977966,
0.2873818278312683,
-0.6207700967788696,
-0.0758061334490776,
-0.368434876203537,
0.22875505685806274,
0.23747821152210236,
0.2242065966129303,
-0.18971438705921173,
1.1480897665023804,
0.4758376181125641,
0.12651215493679047,
-0.4725121855735779,
-0.49620091915130615,
-0.2532453238964081,
0.3626428544521332,
0.4994726777076721,
-0.28177037835121155,
0.3042565882205963,
-0.18847115337848663,
-0.1615591049194336,
0.04595797508955002,
0.530890166759491,
-0.021831823512911797,
0.5226160287857056,
-0.25146228075027466,
0.39289137721061707,
0.36558008193969727,
-0.2008141428232193,
-0.5694686770439148,
-0.2497272938489914,
0.19281622767448425,
0.24652889370918274,
0.5968794822692871,
-0.13688987493515015,
-0.5779284238815308,
0.28172755241394043,
0.8592727780342102,
0.28119853138923645,
1.0434620380401611,
0.20365968346595764,
-0.24062511324882507,
0.02995210513472557,
0.21368779242038727,
-0.2143891602754593,
-0.5651518106460571,
-0.5017295479774475,
0.18586844205856323,
0.4659707844257355,
0.012633866630494595,
-0.1601596176624298,
-0.3461122214794159,
0.8037116527557373,
-0.0230477973818779,
0.328378289937973,
0.24380487203598022,
0.2463526874780655,
0.0739666000008583,
0.34461984038352966,
0.26503488421440125,
0.15532834827899933,
0.78432297706604,
-0.3155754506587982,
0.511435866355896,
0.020409701392054558,
-0.36118409037590027,
-0.08539033681154251,
0.1968146711587906,
-0.45798712968826294,
0.3990247845649719,
-0.2297716587781906,
-0.8008976578712463,
0.43389466404914856,
0.06796221435070038,
0.1499713659286499,
0.13101564347743988,
0.002683284692466259,
0.29059866070747375,
-0.16946668922901154,
0.11392366886138916,
0.9265534281730652,
0.391095370054245,
0.4114746153354645,
-0.23414602875709534,
0.239510640501976,
0.6016957759857178,
0.3965892493724823,
-0.07271911948919296,
-0.01259217131882906,
0.17061148583889008,
0.03649108484387398,
0.1210145503282547,
0.16254054009914398,
0.17512093484401703,
-0.1604529321193695,
-0.6715031266212463,
-0.26098644733428955,
0.317218154668808,
-0.47650784254074097,
-0.015612980350852013,
-0.7882623076438904,
0.2980792820453644,
0.3957757353782654,
0.18830886483192444,
0.3758065402507782,
0.5664942264556885,
0.2964749336242676,
-0.039545077830553055,
0.09808207303285599,
-0.19668437540531158,
0.20307128131389618,
0.44777625799179077,
-0.3696878254413605,
-0.5777711868286133,
0.572882354259491,
-0.3227823078632355,
0.227798730134964,
-0.4887359142303467,
0.31307363510131836,
-0.2713218629360199,
-0.15303704142570496,
0.05657414346933365,
0.4668539762496948,
0.44196462631225586,
0.04738089069724083,
0.47556251287460327,
0.5087472796440125,
0.05144781246781349,
4.031590461730957,
0.5321321487426758,
0.13952088356018066,
-0.11143353581428528,
-0.3340049684047699,
-0.15924489498138428,
0.9188991785049438,
-0.1556817889213562,
0.311004102230072,
0.22625215351581573,
-0.15303198993206024,
0.17792773246765137,
-0.29457855224609375,
-0.02470720000565052,
0.3302789032459259,
0.34933578968048096,
0.6100648641586304,
0.43707582354545593,
-0.2381764054298401,
0.49418142437934875,
-0.5784720778465271,
-0.3790073096752167,
0.41418883204460144,
0.09202171117067337,
0.36926934123039246,
0.57724928855896,
0.49694567918777466,
0.29715627431869507,
0.6880618929862976,
0.21335291862487793,
0.2817554771900177,
0.1365179419517517,
0.2619723081588745,
0.3748510479927063,
-0.24481596052646637,
0.31301459670066833,
0.49968984723091125,
0.044390562921762466,
-0.18462945520877838,
0.041989248245954514,
-0.2858048379421234,
0.0910952165722847,
0.26579520106315613,
0.4425414204597473,
0.2618905007839203,
-0.31087732315063477,
0.6551229953765869,
0.4361061155796051,
0.3819126784801483,
-0.10275960713624954,
-0.0427374392747879,
0.2134852558374405,
-0.20837686955928802,
-0.30375754833221436,
0.2848981022834778,
0.4514848589897156,
-0.2213679403066635,
-0.047691989690065384,
0.20255035161972046,
-0.8315266370773315,
-0.22419703006744385,
0.2435164600610733,
-0.27700695395469666,
0.0465400256216526,
-0.6790016293525696,
0.046831052750349045,
0.17368808388710022,
0.0851358026266098,
0.8591436147689819,
-0.30109715461730957,
0.23244066536426544,
0.3888968527317047,
0.19089359045028687,
-0.5655390024185181,
-0.20176532864570618,
0.3732158839702606,
-0.1444229930639267,
0.23786629736423492,
0.25530415773391724,
-0.5313614010810852,
0.4902108609676361,
0.48710861802101135,
0.21773695945739746,
-0.09022757411003113,
-0.045459404587745667,
0.7123952507972717,
0.32451146841049194,
-0.6619348526000977,
0.32310521602630615,
0.053179964423179626,
0.21815840899944305,
-0.43939581513404846,
0.46936851739883423,
0.619055449962616,
0.8007247447967529,
-0.07506130635738373,
-0.2935682237148285,
-3.8256609439849854,
0.16126960515975952,
0.49353206157684326,
0.029702158644795418,
0.33893918991088867,
0.1759209930896759,
0.758113443851471,
0.26255226135253906,
0.0571586936712265,
0.16130176186561584,
-0.37693822383880615,
0.22499948740005493,
-0.13048599660396576,
-0.400784432888031,
0.10630101710557938,
0.07416422665119171,
0.06848645955324173,
0.16182558238506317,
-0.13330033421516418,
0.046797141432762146,
0.8645885586738586,
-0.22607648372650146,
0.28878194093704224,
-0.22315655648708344,
-0.06734972447156906,
-0.2263091802597046,
0.7149887681007385,
0.007086343597620726,
0.14944399893283844,
0.08272833377122879,
-0.44899311661720276,
0.40995797514915466,
0.42458078265190125,
-0.3061761260032654,
0.4584712088108063,
0.5404407382011414,
0.062419891357421875,
0.037562333047389984,
0.2665943205356598,
0.2519538700580597,
-0.23896580934524536,
0.09031153470277786,
-0.12281715124845505,
0.15274280309677124,
-0.15701213479042053,
0.1139083206653595,
-0.42939937114715576,
-0.09382793307304382,
-0.3180226981639862,
0.1940927356481552,
0.41329655051231384,
0.3654042184352875,
-0.5991069078445435,
0.13436703383922577,
0.23787717521190643,
0.2730236053466797,
-0.5324616432189941,
0.3872750699520111,
0.2168182134628296,
0.8845881819725037,
0.1173129603266716,
-0.18697352707386017,
0.1003270223736763,
-0.3644353449344635,
-0.28408458828926086,
0.20075935125350952,
0.1340484470129013,
0.5314531326293945,
0.37496423721313477,
-0.3018893003463745,
0.0452314093708992,
-0.10173193365335464,
0.2976095378398895,
0.3778197765350342,
0.39074671268463135,
0.11924466490745544,
0.2151418924331665,
-0.0800241157412529,
0.6938945055007935,
-0.310617595911026,
0.03819398954510689,
-0.08693290501832962,
-0.5034279227256775,
0.40652719140052795,
2.393009662628174,
0.5272986888885498,
2.115097999572754,
-0.15133991837501526,
0.18184368312358856,
0.49794644117355347,
0.17355774343013763,
0.4594508409500122,
0.0891847088932991,
-0.1686817705631256,
-0.5461305379867554,
-0.18803419172763824,
0.08590804785490036,
-0.29055866599082947,
-0.4112432599067688,
-0.30791717767715454,
0.43430382013320923,
-1.0999367237091064,
-0.3805171549320221,
-0.002133258618414402,
-0.12799884378910065,
-0.47194600105285645,
-0.7407567501068115,
0.21720419824123383,
-0.33120882511138916,
-0.03726980462670326,
-0.38270315527915955,
0.07970377802848816,
0.19353853166103363,
-0.4137236475944519,
0.09914815425872803,
-0.2870073914527893,
0.10814482718706131,
-0.4883230924606323,
-0.06702005118131638,
0.33136609196662903,
-0.2675149738788605,
4.434365749359131,
-0.3879108130931854,
-0.08878994733095169,
-0.2864038646221161,
0.33010438084602356,
-0.08951280266046524,
0.568577229976654,
-0.6457462906837463,
-0.2237793654203415,
0.19662442803382874,
0.3784290552139282,
0.1372816413640976,
0.15648983418941498,
-0.40435171127319336,
0.17048825323581696,
-0.4208837151527405,
-0.06140640005469322,
0.3754989206790924,
0.15503348410129547,
-0.13361860811710358,
-0.2440175861120224,
-0.14010687172412872,
0.6937553882598877,
-0.14424504339694977,
-0.10585290193557739,
-0.3269883096218109,
0.4874040484428406,
0.6842782497406006,
0.06665635854005814,
0.18742133677005768,
0.06501271575689316,
5.255700588226318,
-0.29444384574890137,
0.247242733836174,
-0.3139244019985199,
0.1101144328713417,
0.19482018053531647,
-0.13613349199295044,
0.3086340129375458,
-0.24424397945404053,
-0.06964793801307678,
-0.22248241305351257,
0.5635797381401062,
-0.1860494464635849,
0.5625879168510437,
0.2238015979528427,
0.5290821194648743,
-0.583125650882721,
-0.4642694294452667,
0.7203596234321594,
-0.2219591736793518,
0.4485315680503845,
0.13337865471839905,
0.6166289448738098,
-0.6605718731880188,
-0.20959363877773285,
0.21189995110034943,
-0.35218891501426697,
0.028078244999051094,
0.3145705759525299,
0.3087824881076813,
0.31689682602882385,
0.07819420844316483,
-0.41121938824653625,
-0.004615555051714182,
-0.46621429920196533,
-0.28584951162338257,
0.5230894088745117,
-0.007304823491722345,
-0.10391448438167572,
0.16090083122253418,
0.2453921139240265,
0.4716974198818207,
0.3405539393424988,
-0.41469547152519226,
-0.8636758327484131,
-0.15779194235801697,
-0.008618414402008057,
0.2018696367740631,
0.1805199235677719,
0.007063522003591061,
0.30639058351516724,
-0.4509754180908203,
0.43272992968559265,
0.24390071630477905,
-0.19547493755817413,
0.2281893789768219,
0.11323148012161255,
0.39032843708992004,
0.047321341931819916,
-0.12895408272743225,
0.8532441854476929,
0.06705982238054276,
-0.20052455365657806,
0.2576385736465454,
0.2602439820766449,
0.07275127619504929,
0.15329062938690186,
0.09714927524328232,
0.6999440789222717,
-0.2320278137922287,
0.26045066118240356,
0.06209486722946167,
0.182570680975914,
0.24006956815719604,
0.3946530520915985,
-0.06697351485490799,
0.3524448871612549,
-0.048765525221824646,
0.053448766469955444,
-0.05490664392709732,
-0.05415291711688042,
-0.5530651211738586,
-0.1780119091272354,
0.18577416241168976,
0.39411160349845886,
-0.16547317802906036,
-0.00962552335113287,
0.028281955048441887,
0.08401262760162354,
-0.023337459191679955,
0.8055930733680725,
0.1248929351568222,
-0.09883085638284683,
-0.11476026475429535,
-0.11249691992998123,
0.06956212222576141,
0.017751870676875114,
0.06567825376987457,
-0.1322050243616104,
0.1944955736398697,
-0.20187918841838837,
0.3046431541442871,
0.16799789667129517,
0.26115867495536804,
0.3251892924308777,
0.17168745398521423,
0.09244480729103088,
0.02976367622613907,
0.20986615121364594,
0.19800126552581787,
0.5890829563140869,
0.19956739246845245,
-0.21489520370960236,
-0.29965463280677795,
-0.1357424259185791
] |
822#10 | বাংলাদেশ | ২০০৬ খ্রিস্টাব্দে উয়ারী-বটেশ্বর অঞ্চলে প্রাপ্ত পুরাতাত্ত্বিক নিদর্শন অনুযায়ী বাংলাদেশ অঞ্চলে জনবসতি গড়ে উঠেছিলো প্রায় ৪ হাজার বছর পূর্বে। ধারণা করা হয় দ্রাবিড় ও তিব্বতীয়-বর্মী জনগোষ্ঠী এখানে সেসময় বসতি স্থাপন করেছিল। পরবর্তীতে এই অঞ্চলটি ক্ষুদ্র ক্ষুদ্র রাজ্যে বিভক্ত হয়ে স্থানীয় ও বিদেশী শাসকদের দ্বারা শাসিত হতে থাকে। আর্য জাতির আগমনের পর খ্রিস্টীয় চতুর্থ হতে ষষ্ঠ শতক পর্যন্ত গুপ্ত রাজবংশ বাংলা শাসন করেছিল। এর ঠিক পরেই শশাঙ্ক নামের একজন স্থানীয় রাজা স্বল্প সময়ের জন্য এ এলাকার ক্ষমতা দখল করতে সক্ষম হন। প্রায় একশ বছরের অরাজকতার (যাকে "মাৎসন্যায় পর্ব" বলে অভিহিত করা হয়) শেষে বৌদ্ধ ধর্মাবলম্বী পাল রাজবংশ বাংলার অধিকাংশের অধিকারী হয়, এবং পরবর্তী চারশ বছর ধরে শাসন করে। এর পর হিন্দু ধর্মাবলম্বী সেন রাজবংশ ক্ষমতায় আসে। দ্বাদশ শতকে সুফি ধর্মপ্রচারকদের মাধ্যমে বাংলায় ইসলামের প্রবর্তন ঘটে। পরবর্তীতে বিভিন্ন সময়ে সামরিক অভিযান এবং যুদ্ধ জয়ের মাধ্যমে মুসলিম শাসকেরা ক্ষমতায় অধিষ্ঠিত হন। ১২০৫-১২০৬ খ্রিস্টাব্দের দিকে ইখতিয়ার উদ্দিন মুহাম্মদ বিন বখতিয়ার খিলজী নামের একজন তুর্কী বংশোদ্ভূত সেনাপতি রাজা লক্ষ্মণ সেনকে পরাজিত করে সেন রাজবংশের পতন ঘটান। ষোড়শ শতকে মুঘল সাম্রাজ্যের অধীনে আসার আগে পর্যন্ত বাংলা স্থানীয় সুলতান ও ভূস্বামীদের হাতে শাসিত হয়। মুঘল বিজয়ের পর ঢাকায় বাংলার রাজধানী স্থাপিত হয় এবং এর নামকরণ হয় জাহাঙ্গীর নগর। | [
-0.023653125390410423,
-0.0605948381125927,
-0.5380829572677612,
0.26232099533081055,
-0.15932781994342804,
-0.25180572271347046,
0.20068266987800598,
-0.3023183345794678,
-0.0006780140101909637,
0.43350642919540405,
-0.30677899718284607,
-0.23635455965995789,
-0.009512417018413544,
-0.15703023970127106,
-0.7772603034973145,
-0.07076412439346313,
-0.019325733184814453,
-0.263353556394577,
-0.20845341682434082,
0.30760058760643005,
-0.046091388911008835,
0.42304420471191406,
0.22711442410945892,
-0.10265833139419556,
0.06107684224843979,
-0.3148871064186096,
-0.17651423811912537,
0.6742696762084961,
-0.6486399173736572,
0.12143339961767197,
0.4749249517917633,
-0.28047147393226624,
-0.06024807691574097,
0.6806119680404663,
-0.44075703620910645,
0.31990116834640503,
-0.312561571598053,
0.24669431149959564,
0.042857129126787186,
0.1342950165271759,
0.5367343425750732,
0.1362357884645462,
0.19423267245292664,
-0.0008845841512084007,
0.47881147265434265,
-0.48383259773254395,
0.3943119943141937,
0.11412641406059265,
0.2777691185474396,
-0.23125052452087402,
-0.13042694330215454,
-0.368511438369751,
0.004071498289704323,
0.0428214967250824,
-0.720819890499115,
-0.0921560525894165,
-0.571740984916687,
1.0598411560058594,
-0.13365484774112701,
-0.11972180008888245,
0.12526962161064148,
0.10925348103046417,
-0.22174441814422607,
0.2163451611995697,
-0.04629809781908989,
-0.03857206180691719,
0.20341697335243225,
0.3007620573043823,
0.4978216886520386,
0.12949040532112122,
-0.16356271505355835,
0.6187233328819275,
0.604072093963623,
0.14064590632915497,
0.10001079738140106,
-0.6815786361694336,
-0.06458625942468643,
0.3189813494682312,
0.159846693277359,
-0.5434800982475281,
0.22536154091358185,
-0.03133278712630272,
0.04394330084323883,
0.03438995033502579,
-0.212971031665802,
0.7304496765136719,
0.2677101492881775,
-0.08133576810359955,
0.1986229419708252,
0.7155132293701172,
-0.6782689094543457,
0.24649861454963684,
-0.5930268168449402,
-0.38621222972869873,
0.16894206404685974,
0.193541020154953,
0.18384526669979095,
-0.2364497184753418,
-0.05522319674491882,
0.07093264162540436,
0.1631784439086914,
-0.3628300428390503,
-0.04063905030488968,
0.4074001908302307,
0.2612607479095459,
-0.4042013883590698,
-0.1690957248210907,
0.5557863116264343,
0.030554860830307007,
0.30805858969688416,
0.35577136278152466,
-0.23991277813911438,
-0.22284075617790222,
-0.10609941184520721,
-0.13097922503948212,
-0.13437388837337494,
0.7297730445861816,
0.31796562671661377,
-0.3983492851257324,
-1.0616569519042969,
0.5474746227264404,
0.13656771183013916,
-0.16756148636341095,
0.26963216066360474,
-0.160467267036438,
-0.29599249362945557,
0.4511528015136719,
-0.6020916104316711,
0.643641471862793,
0.7595878839492798,
-0.17194882035255432,
0.3079112470149994,
0.7168924808502197,
0.34457606077194214,
0.3802459239959717,
0.39480751752853394,
-0.6582711935043335,
-0.19301243126392365,
-0.06389942765235901,
-0.3151390552520752,
0.027291718870401382,
0.0957619771361351,
0.3024320602416992,
0.4873848557472229,
-0.31850045919418335,
0.4173924922943115,
-0.14197519421577454,
0.17713579535484314,
0.03282947838306427,
0.12264976650476456,
0.7548947334289551,
0.28991085290908813,
-0.18142083287239075,
0.62774658203125,
-0.6399059295654297,
-0.1505068987607956,
0.1545473039150238,
-0.30991870164871216,
-0.36709117889404297,
0.7042626738548279,
0.8092117309570312,
0.30626487731933594,
0.25648754835128784,
-0.12042209506034851,
-0.03998912498354912,
0.282632052898407,
-0.19550302624702454,
0.29538965225219727,
0.4956202507019043,
0.05039968341588974,
-0.4479329586029053,
0.05627287179231644,
-0.04282678663730621,
-0.20631688833236694,
0.4500906467437744,
0.277996689081192,
0.28220057487487793,
-0.1328703910112381,
0.5088958144187927,
0.08591620624065399,
-0.16375291347503662,
-0.03684805706143379,
0.12885725498199463,
0.13001564145088196,
0.37384018301963806,
0.17148956656455994,
-0.027194276452064514,
0.2376897633075714,
-0.07656525075435638,
0.6214089393615723,
-0.0794304758310318,
0.026896700263023376,
0.8814608454704285,
-0.5337539911270142,
-0.18122002482414246,
0.4386799931526184,
-0.5056741237640381,
0.1273004114627838,
-0.13045038282871246,
0.26030677556991577,
0.159447580575943,
-0.3133620619773865,
-0.5767288208007812,
0.19503934681415558,
0.6656093597412109,
-0.6595276594161987,
0.03293191269040108,
0.5874646306037903,
-0.26000237464904785,
0.3329756557941437,
0.22730989754199982,
0.13970036804676056,
0.18056660890579224,
0.41395774483680725,
-0.26600509881973267,
-0.23384717106819153,
0.5016764998435974,
0.17661739885807037,
0.4996432363986969,
0.10878834128379822,
0.17386066913604736,
0.6609244346618652,
-0.020935386419296265,
-0.5548607707023621,
-0.019678007811307907,
-0.05280714109539986,
-0.30152034759521484,
-0.2940860986709595,
0.13962019979953766,
0.34749144315719604,
0.03044544905424118,
0.3381492793560028,
-0.29143717885017395,
0.0002560429275035858,
0.1570533663034439,
0.12421606481075287,
0.3617321252822876,
-0.06670516729354858,
0.14914467930793762,
0.0663275346159935,
1.2754707336425781,
0.6252792477607727,
0.20491226017475128,
-0.4522041082382202,
0.3510230779647827,
-0.2817922532558441,
0.4413747191429138,
0.03862050920724869,
-0.08410162478685379,
-0.006892763078212738,
0.0649811327457428,
0.10521167516708374,
-0.08121348917484283,
0.01614570990204811,
0.15815943479537964,
0.3138155937194824,
0.4022945165634155,
-0.635155200958252,
0.6028187870979309,
-0.1614329218864441,
0.7015882730484009,
0.5523872375488281,
0.5115616321563721,
0.3345739245414734,
-0.39051875472068787,
-0.06713175773620605,
0.5705041885375977,
0.6001825332641602,
-0.09072969853878021,
0.4125053882598877,
0.2301255762577057,
-0.2761753797531128,
-0.12252910435199738,
0.2927296459674835,
-0.2548675537109375,
0.08769216388463974,
-0.012964672408998013,
0.12150067090988159,
-0.8312702178955078,
0.40925416350364685,
-0.1896575540304184,
0.21090243756771088,
0.2566440999507904,
0.051152098923921585,
0.01202097162604332,
0.19317030906677246,
0.15929025411605835,
-0.15732146799564362,
-0.576191782951355,
-0.21234329044818878,
0.2753681540489197,
0.43312352895736694,
0.17283356189727783,
-0.4722176194190979,
-0.1488046646118164,
0.10606984794139862,
0.17991280555725098,
-0.14342817664146423,
0.6024360656738281,
-0.09653069078922272,
0.3515969216823578,
-0.3319593071937561,
0.28698599338531494,
0.43638384342193604,
-0.04227379709482193,
-0.2930775284767151,
-0.19808050990104675,
0.3568112850189209,
0.07487031817436218,
0.5218551158905029,
0.5958833694458008,
-0.8338661193847656,
-0.13335540890693665,
0.8444437980651855,
0.17343372106552124,
1.1605799198150635,
-0.1289321482181549,
0.17679260671138763,
-0.28194326162338257,
0.32266223430633545,
-0.16025996208190918,
-0.5256764888763428,
-0.4742298126220703,
0.01528596319258213,
0.40337860584259033,
0.09926953166723251,
-0.05665026605129242,
-0.6613142490386963,
0.8896503448486328,
0.5033212304115295,
-0.29801005125045776,
0.43041446805000305,
0.2238980382680893,
-0.23865631222724915,
0.33957839012145996,
0.5143904685974121,
0.189787358045578,
0.663628876209259,
-0.006194576621055603,
0.4403427839279175,
0.4750523269176483,
0.42355895042419434,
-0.097593754529953,
0.2510320246219635,
-0.1642974466085434,
0.3075360655784607,
-0.22204789519309998,
-0.6780352592468262,
0.1371295005083084,
-0.13777144253253937,
0.0022437721490859985,
0.263082355260849,
0.4437592029571533,
0.06998640298843384,
0.11503022909164429,
0.18965144455432892,
0.7453092336654663,
0.694567859172821,
0.5769248008728027,
-0.3355964422225952,
0.16390949487686157,
0.6704838275909424,
0.12109048664569855,
-0.005780918523669243,
0.5402672290802002,
0.6261962056159973,
-0.01427118107676506,
-0.019067253917455673,
-0.21304655075073242,
0.42102155089378357,
-0.04023496061563492,
-0.510854184627533,
-0.6419359445571899,
0.05519726499915123,
-0.1998845934867859,
-0.15510809421539307,
-0.3496965765953064,
0.2803472876548767,
0.4924631118774414,
0.04136629030108452,
0.19592249393463135,
0.4658704996109009,
0.25714540481567383,
0.14600500464439392,
-0.03554611653089523,
0.053048789501190186,
0.1148889809846878,
0.48961687088012695,
-0.13621312379837036,
-0.43348363041877747,
0.01636522263288498,
-0.14947274327278137,
0.5930730700492859,
0.1721857190132141,
-0.14282386004924774,
-0.12898440659046173,
-0.373971164226532,
0.315250039100647,
0.06595804542303085,
0.35234522819519043,
-0.36006641387939453,
0.6231245994567871,
0.43356776237487793,
0.3954041004180908,
3.8867340087890625,
0.29891690611839294,
0.1252753883600235,
-0.35963308811187744,
0.09926105290651321,
-0.32885923981666565,
1.0157556533813477,
-0.35659077763557434,
0.505408525466919,
0.1594119668006897,
-0.4609639048576355,
0.15817323327064514,
-0.2842938303947449,
0.34603285789489746,
0.24939514696598053,
0.22589030861854553,
0.305514395236969,
-0.03548397868871689,
-0.3615224361419678,
0.6567420959472656,
-0.5747580528259277,
0.17895382642745972,
0.3906479477882385,
-0.10998326539993286,
0.41071921586990356,
-0.1082538589835167,
0.4053512513637543,
0.7047913074493408,
0.8546361327171326,
0.3616577684879303,
0.5524096488952637,
-0.15826493501663208,
0.15803779661655426,
-0.12511855363845825,
-0.44814741611480713,
0.22495678067207336,
0.13681334257125854,
0.303361713886261,
-0.37942397594451904,
0.15744644403457642,
-0.013743586838245392,
0.06393533200025558,
-0.18845097720623016,
0.5637664794921875,
0.04108085483312607,
-0.4501916766166687,
0.020876768976449966,
0.49411213397979736,
0.16856597363948822,
0.024495448917150497,
0.329717755317688,
-0.2544407844543457,
-0.1841251254081726,
-0.3397853970527649,
0.0337141714990139,
0.7129592895507812,
-0.08011391758918762,
0.10047444701194763,
0.4961059093475342,
-0.45076310634613037,
0.2549189329147339,
-0.20912042260169983,
0.33375340700149536,
-0.04154393821954727,
-0.5641055107116699,
-0.13713403046131134,
0.09240208566188812,
0.7316297292709351,
0.8428337574005127,
-0.4786608815193176,
0.2903211712837219,
0.3146591782569885,
0.29744893312454224,
-0.40529704093933105,
-0.545985996723175,
0.09286496788263321,
-0.026469636708498,
0.40549546480178833,
0.2527177333831787,
-0.07393626868724823,
0.33972588181495667,
-0.05459088087081909,
-0.04357563704252243,
-0.22067756950855255,
0.4047337770462036,
0.6562662124633789,
0.28780242800712585,
-0.39122697710990906,
0.5784249305725098,
0.18973305821418762,
0.6241483688354492,
-0.4590979218482971,
0.6150026321411133,
0.3336430788040161,
0.489836186170578,
0.006857266649603844,
-0.17101667821407318,
-3.8539657592773438,
0.4387328624725342,
0.437374472618103,
0.10755564272403717,
0.29667216539382935,
-0.20118695497512817,
0.2567785084247589,
-0.07612580060958862,
-0.24208606779575348,
0.31346026062965393,
-0.15021780133247375,
-0.27736347913742065,
-0.061615437269210815,
-0.642072319984436,
0.1531272828578949,
0.037149325013160706,
-0.16160862147808075,
0.2592608332633972,
0.46544697880744934,
-0.12432939559221268,
0.5087277889251709,
-0.5072944760322571,
0.432731568813324,
-0.14413973689079285,
-0.32438158988952637,
-0.14841362833976746,
0.3510396480560303,
-0.2744460999965668,
-0.05360288918018341,
0.09966762363910675,
-0.7535684108734131,
0.6077920198440552,
0.461977481842041,
-0.1648457795381546,
0.07614979147911072,
0.43904954195022583,
-0.02144884318113327,
-0.39395013451576233,
0.03928303346037865,
0.19898593425750732,
-0.5502153635025024,
-0.19266198575496674,
0.10395732522010803,
-0.16755786538124084,
0.19318026304244995,
0.11549980193376541,
-0.5368145704269409,
0.4427809715270996,
-0.2803354263305664,
0.2070436030626297,
0.352578729391098,
0.2656891942024231,
-0.5092000961303711,
-0.21022173762321472,
0.3403874635696411,
0.5930086970329285,
-0.16363880038261414,
0.033189304172992706,
0.3821626305580139,
0.42780768871307373,
0.2842068672180176,
-0.24352803826332092,
0.3929460048675537,
-0.47396713495254517,
-0.09778684377670288,
0.279928982257843,
0.20693114399909973,
0.4840933084487915,
0.23728454113006592,
-0.13945725560188293,
0.3764393925666809,
-0.20430614054203033,
-0.024730661883950233,
-0.04957598075270653,
0.5539147853851318,
0.09146247059106827,
0.13540571928024292,
-0.1437753140926361,
0.45672667026519775,
-0.3089990019798279,
0.17251405119895935,
-0.08358317613601685,
-0.46402454376220703,
0.624137282371521,
2.2627182006835938,
0.29712024331092834,
2.2494430541992188,
0.11523118615150452,
-0.13066360354423523,
0.36194348335266113,
-0.4553404450416565,
0.4409041404724121,
0.12292040884494781,
0.26423609256744385,
-0.22664159536361694,
-0.49030882120132446,
-0.45594871044158936,
0.16915267705917358,
0.22568883001804352,
-0.15350821614265442,
0.299924373626709,
-1.3293912410736084,
0.10754400491714478,
-0.14308227598667145,
0.6255588531494141,
-0.17725396156311035,
-0.10860592871904373,
0.2283640056848526,
0.45105692744255066,
-0.023315366357564926,
0.15729853510856628,
0.591977596282959,
-0.14143185317516327,
0.24961981177330017,
-0.6686814427375793,
0.16207531094551086,
-0.12081192433834076,
0.13496293127536774,
-0.5429948568344116,
0.38535165786743164,
-0.43864941596984863,
4.373870849609375,
-0.024448508396744728,
0.09433265775442123,
-0.22478987276554108,
-0.21341857314109802,
-0.20916399359703064,
0.5903489589691162,
-0.1431754231452942,
-0.34537339210510254,
0.32251137495040894,
0.3194996118545532,
0.29347163438796997,
0.2594320774078369,
-0.07274006307125092,
0.4468373656272888,
-0.13469642400741577,
0.14746616780757904,
0.6974987983703613,
-0.053347207605838776,
-0.15777181088924408,
-0.15756216645240784,
0.11287402361631393,
0.5557332038879395,
-0.24659845232963562,
0.09784068912267685,
0.10111546516418457,
0.4943062365055084,
0.32299530506134033,
-0.028536399826407433,
-0.22257357835769653,
0.2008092850446701,
5.1411285400390625,
0.17637434601783752,
0.17220145463943481,
-0.23312348127365112,
0.08477827906608582,
0.22547367215156555,
-0.459983766078949,
0.38695865869522095,
-0.47270363569259644,
0.040201883763074875,
-0.09188169240951538,
0.525587260723114,
0.01985674351453781,
0.7546936869621277,
0.24380654096603394,
0.2123233824968338,
-0.33992522954940796,
-0.47512632608413696,
0.7850043773651123,
-0.4414043128490448,
0.8114656805992126,
-0.32543426752090454,
0.4356847405433655,
-0.46142566204071045,
-0.2925017476081848,
0.14664524793624878,
-0.5125725269317627,
0.808366060256958,
0.06681777536869049,
-0.17885729670524597,
0.924321174621582,
0.4428277015686035,
-0.3048589825630188,
0.15253959596157074,
-0.008220262825489044,
-0.004719598218798637,
0.20419901609420776,
-0.038317859172821045,
-0.021487794816493988,
0.13692501187324524,
-0.07831011712551117,
0.48483332991600037,
0.035579513758420944,
0.16590754687786102,
-0.882260799407959,
-0.06362497061491013,
0.0933983325958252,
0.31574690341949463,
0.2487935572862625,
-0.08361032605171204,
0.16328065097332,
-0.42604905366897583,
0.578272819519043,
0.3097953796386719,
0.021022047847509384,
-0.11728765070438385,
0.2554507851600647,
-0.09729050099849701,
0.5016502141952515,
0.033034149557352066,
0.971815824508667,
0.0011671986430883408,
-0.29399433732032776,
0.07579001039266586,
0.16632091999053955,
0.04528259485960007,
-0.01882321387529373,
-0.10762430727481842,
0.6888036727905273,
-0.10528400540351868,
-0.11953529715538025,
0.12116944789886475,
-0.1348372846841812,
0.38208675384521484,
0.23247414827346802,
-0.09272587299346924,
0.2537943720817566,
0.13619382679462433,
0.07420335710048676,
-0.04675906151533127,
0.0461280532181263,
-0.3081538677215576,
-0.326524555683136,
0.204994335770607,
0.5628126859664917,
0.29470640420913696,
0.5792497396469116,
0.11946029961109161,
0.5218771696090698,
-0.26296934485435486,
0.37095165252685547,
-0.09223873913288116,
0.037398457527160645,
0.25128602981567383,
0.2793458104133606,
0.03392186760902405,
0.535207986831665,
0.5516836643218994,
-0.5366596579551697,
-0.0026854120660573244,
-0.05501391738653183,
0.6287946701049805,
-0.4178526997566223,
0.16804486513137817,
0.2508813440799713,
0.06516178697347641,
-0.1122867614030838,
0.17320141196250916,
0.21156975626945496,
0.5269956588745117,
0.6932563781738281,
0.22405564785003662,
-0.15573827922344208,
-0.40103888511657715,
-0.3573053479194641
] |
822#11 | বাংলাদেশ | বাংলায় ইউরোপীয় ব্যবসায়ীদের আগমন ঘটে পঞ্চদশ শতকের শেষভাগ থেকে। ধীরে ধীরে তাদের প্রভাব বাড়তে থাকে। ১৭৫৭ খ্রিস্টাব্দে ব্রিটিশ ইস্ট ইন্ডিয়া কোম্পানি পলাশীর যুদ্ধে জয়লাভের মাধ্যমে বাংলার শাসনক্ষমতা দখল করে। ১৮৫৭ খ্রিস্টাব্দের সিপাহী বিপ্লবের পর কোম্পানির হাত থেকে বাংলার শাসনভার ব্রিটিশ সাম্রাজ্যের সরাসরি নিয়ন্ত্রণে আসে। ব্রিটিশ রাজার নিয়ন্ত্রণাধীন একজন ভাইসরয় প্রশাসন পরিচালনা করতেন। ঔপনিবেশিক শাসনামলে ভারতীয় উপমহাদেশে বহুবার ভয়াবহ দুর্ভিক্ষ দেখা দেয়। এর মধ্যে ছিয়াত্তরের মন্বন্তর নামে পরিচিত ১৭৭০ খ্রিস্টাব্দের দুর্ভিক্ষে আনুমানিক ৩০ লাখ লোক মারা যায়। | [
-0.17573338747024536,
0.20219634473323822,
-0.20573444664478302,
-0.031936224550008774,
-0.5387123823165894,
0.12384247034788132,
0.1630200445652008,
-0.32662805914878845,
0.24444325268268585,
0.49423766136169434,
-0.36023029685020447,
-0.2363916039466858,
-0.18172718584537506,
0.03193613141775131,
-0.39224523305892944,
-0.23371131718158722,
0.2264173924922943,
0.34013357758522034,
-0.39302411675453186,
0.055224884301424026,
0.20922088623046875,
0.6795614957809448,
0.31067314743995667,
-0.04718176648020744,
-0.16160854697227478,
-0.08512625843286514,
-0.2586314380168915,
0.1808033287525177,
-0.3242637515068054,
0.2711322009563446,
0.6522764563560486,
-0.19760817289352417,
-0.19715717434883118,
0.7031575441360474,
-0.4797583222389221,
0.3285207450389862,
-0.12734012305736542,
-0.10053718090057373,
-0.06286825239658356,
0.18459846079349518,
0.5326414704322815,
0.16292479634284973,
0.26708918809890747,
0.16679324209690094,
0.4876808226108551,
-0.27353087067604065,
0.2083887904882431,
-0.028500331565737724,
0.3432861864566803,
-0.3035411238670349,
-0.13446028530597687,
-0.24976955354213715,
-0.01882690005004406,
0.1372879445552826,
-0.5187424421310425,
0.1165681704878807,
-0.426994264125824,
0.6847987771034241,
0.015812043100595474,
-0.21242587268352509,
0.01622101664543152,
0.06138006970286369,
-0.48038071393966675,
0.0665598213672638,
0.5166842341423035,
0.07196401804685593,
0.11748915165662766,
0.41615745425224304,
0.6077325344085693,
0.6028113961219788,
-0.28431183099746704,
0.08486445248126984,
0.8089083433151245,
0.39740198850631714,
-0.3160935938358307,
-0.5762673616409302,
-0.3314235508441925,
0.3780253827571869,
-0.08039575070142746,
-0.6112849712371826,
0.4785528779029846,
-0.07868748158216476,
0.032164718955755234,
0.2234039604663849,
0.23788237571716309,
0.7044599652290344,
0.4522818624973297,
-0.0008913676138035953,
0.20093639194965363,
0.4365624189376831,
-0.6421336531639099,
0.22920837998390198,
-0.38821083307266235,
-0.3443755507469177,
0.07358648627996445,
-0.0728338435292244,
0.5418685674667358,
-0.08920545130968094,
-0.13897250592708588,
0.053780701011419296,
0.28571420907974243,
-0.22921279072761536,
-0.08882186561822891,
0.25350409746170044,
0.1361055076122284,
-0.46592673659324646,
-0.03562114015221596,
0.3693988025188446,
0.19655254483222961,
0.46825456619262695,
0.4255923330783844,
-0.3471984267234802,
-0.6431902050971985,
-0.005803725682199001,
-0.08787013590335846,
0.020773759111762047,
0.38605111837387085,
0.3535557687282562,
-0.19998255372047424,
-1.2827438116073608,
0.4817655384540558,
0.39648163318634033,
-0.28375333547592163,
0.4322970509529114,
0.2838541567325592,
-0.14256055653095245,
0.5303125381469727,
-0.34276172518730164,
0.5097734332084656,
0.2587520182132721,
0.023550106212496758,
0.058553487062454224,
0.6684839129447937,
0.4870699346065521,
0.17468546330928802,
0.2252836972475052,
-0.2366892695426941,
-0.2818988859653473,
-0.1631055474281311,
-0.46433278918266296,
-0.11894465982913971,
-0.12661564350128174,
0.3611721098423004,
0.31831541657447815,
-0.19301915168762207,
0.530029296875,
-0.30633246898651123,
0.3324427604675293,
-0.05094381421804428,
-0.009869832545518875,
0.14261847734451294,
0.32898086309432983,
-0.1434445083141327,
0.143344908952713,
-0.2040567845106125,
0.21917285025119781,
0.22800186276435852,
-0.2164238691329956,
0.08513179421424866,
0.42682722210884094,
0.7791560292243958,
0.49451857805252075,
-0.013476653024554253,
-0.04929620400071144,
0.11455550789833069,
0.33255210518836975,
-0.19995258748531342,
0.5388514399528503,
0.5455862283706665,
-0.3049369156360626,
-0.3332483172416687,
-0.14132966101169586,
0.2896571457386017,
-0.1995295286178589,
0.2224602848291397,
0.13341480493545532,
0.18274234235286713,
-0.20177863538265228,
0.44739967584609985,
0.10590047389268875,
0.5025548934936523,
-0.12472043931484222,
-0.28658315539360046,
0.44149765372276306,
0.421264111995697,
0.044497206807136536,
0.1788989007472992,
0.1542847603559494,
-0.02044971100986004,
0.5447570085525513,
-0.08353204280138016,
0.06678209453821182,
0.6221026182174683,
-0.6562795639038086,
-0.06974095106124878,
1.0850650072097778,
0.34086984395980835,
0.5628036260604858,
-0.27973219752311707,
0.5033076405525208,
-0.013337306678295135,
-0.020715532824397087,
-0.5105270147323608,
0.20542775094509125,
0.3668372929096222,
-0.6731350421905518,
-0.384005606174469,
0.9264451265335083,
-0.21269230544567108,
0.09740567952394485,
0.2802891731262207,
0.03920300677418709,
0.37399822473526,
0.5506862998008728,
-0.13249129056930542,
-0.06203727796673775,
0.05662083625793457,
0.05795475095510483,
0.4010637104511261,
-0.14276915788650513,
0.09758416563272476,
0.7410734295845032,
-0.21648001670837402,
-0.15780912339687347,
-0.07726753503084183,
-0.2729935348033905,
-0.2370905727148056,
-0.08210979402065277,
0.2516057789325714,
0.19812873005867004,
0.5338473916053772,
-0.0019781712908297777,
-0.2084324210882187,
-0.021601896733045578,
0.18433070182800293,
0.24812781810760498,
0.6205581426620483,
-0.3737233579158783,
0.0038951849564909935,
0.016171269118785858,
1.121506929397583,
0.5878904461860657,
0.022914715111255646,
-0.5202226638793945,
0.38788390159606934,
-0.38921040296554565,
0.35524243116378784,
-0.1437666118144989,
0.06277923285961151,
0.2851037383079529,
0.2262311577796936,
-0.20359748601913452,
-0.646795392036438,
0.11717307567596436,
0.052388325333595276,
0.5738185048103333,
0.4683696925640106,
-0.9514477849006653,
0.23011188209056854,
-0.2634614408016205,
0.557187020778656,
0.43370476365089417,
0.19077132642269135,
0.4338280260562897,
-0.34522855281829834,
0.15679863095283508,
0.2980799973011017,
0.5313337445259094,
0.11937469244003296,
0.6898971796035767,
0.02740207128226757,
0.21001110970973969,
-0.1983490288257599,
0.4885980188846588,
-0.027910960838198662,
-0.094364695250988,
0.5224658250808716,
0.03222360834479332,
-0.7201318740844727,
-0.04055456817150116,
-0.3394969403743744,
0.09633225947618484,
0.372303307056427,
-0.11383973807096481,
-0.22511208057403564,
0.44727835059165955,
0.16529440879821777,
-0.38553091883659363,
-0.7542900443077087,
-0.44488927721977234,
0.6136552691459656,
0.6134111285209656,
-0.00974518246948719,
-0.6649760007858276,
-0.09478307515382767,
0.5430541038513184,
-0.08706728368997574,
-0.17414307594299316,
0.7381247282028198,
0.07581661641597748,
0.6565115451812744,
-0.09923561662435532,
0.49529099464416504,
0.6345185041427612,
0.1412215530872345,
-0.2799755036830902,
-0.05820910632610321,
0.3918013572692871,
0.19137534499168396,
0.8120884895324707,
0.5558174252510071,
-0.7167460322380066,
0.24809010326862335,
0.40276697278022766,
0.4748413860797882,
0.6217668056488037,
0.3589860200881958,
0.2768450677394867,
-0.3142472803592682,
0.05960545316338539,
-0.3303782045841217,
-0.36196592450141907,
-0.23898564279079437,
-0.018077293410897255,
0.49294358491897583,
0.05068318173289299,
0.19942165911197662,
-0.5844194293022156,
0.9648719429969788,
0.16105139255523682,
0.005689816549420357,
0.2138153463602066,
0.33172768354415894,
-0.0901806429028511,
0.31752389669418335,
0.4920564293861389,
-0.013863887637853622,
0.5976378321647644,
0.052203644067049026,
0.037240393459796906,
0.1009327843785286,
0.012581976130604744,
0.10946998745203018,
0.11439339071512222,
-0.1135016679763794,
0.3379291594028473,
-0.4942474961280823,
-0.8870646357536316,
0.41162657737731934,
0.15187309682369232,
-0.15838348865509033,
0.43077802658081055,
0.24204307794570923,
-0.033835746347904205,
0.32783937454223633,
0.10147062689065933,
0.47459161281585693,
0.6055364608764648,
0.5718661546707153,
-0.2898222506046295,
0.32974547147750854,
0.6341490149497986,
0.27774932980537415,
0.17410843074321747,
0.4751790463924408,
0.7099376320838928,
0.10327236354351044,
-0.02495984546840191,
0.17726458609104156,
-0.05716268718242645,
-0.2891736924648285,
-0.5956893563270569,
-0.31876033544540405,
-0.012766961008310318,
-0.2592879831790924,
-0.3650331497192383,
-0.5028518438339233,
0.507390022277832,
0.45324864983558655,
-0.13207636773586273,
0.19426940381526947,
0.4345906674861908,
0.5057920813560486,
-0.07262571901082993,
-0.22572891414165497,
0.024983663111925125,
-0.21763171255588531,
0.12817727029323578,
0.05633615329861641,
-0.4471401870250702,
-0.3107197880744934,
-0.24916760623455048,
0.23474547266960144,
0.4290066361427307,
-0.326896995306015,
0.10138661414384842,
-0.40795645117759705,
0.4066227078437805,
0.06215619295835495,
0.30191293358802795,
-0.3617745339870453,
0.48093339800834656,
0.09995249658823013,
0.34839311242103577,
3.8785057067871094,
0.12215416133403778,
-0.2331305742263794,
0.01612393744289875,
0.023835841566324234,
-0.05472622066736221,
0.762650191783905,
-0.030595403164625168,
0.3801065981388092,
0.27139028906822205,
-0.36910268664360046,
0.18460147082805634,
-0.3319999575614929,
0.1476963609457016,
0.4004853069782257,
0.21344874799251556,
0.4427514672279358,
0.36537641286849976,
-0.2939719557762146,
0.5112504363059998,
-0.6364644169807434,
0.22872459888458252,
0.33089545369148254,
-0.004622777458280325,
0.37282294034957886,
0.004514614585787058,
0.15572333335876465,
0.5541418194770813,
0.7835174202919006,
0.4839571416378021,
0.3819130063056946,
-0.392902672290802,
0.5017504692077637,
0.21100489795207977,
-0.4188367426395416,
0.7203123569488525,
0.09483715146780014,
0.1910543441772461,
-0.35592561960220337,
0.01259399950504303,
-0.32328087091445923,
0.29460930824279785,
0.3622555136680603,
0.6559370160102844,
0.15728476643562317,
-0.345419704914093,
0.2946246564388275,
0.31351470947265625,
-0.16079303622245789,
0.14207208156585693,
0.03586713969707489,
-0.6355160474777222,
-0.29145070910453796,
-0.2875298857688904,
0.0062828827649354935,
0.6100667119026184,
-0.09686961024999619,
0.22252921760082245,
0.214163139462471,
-0.13737216591835022,
0.35281240940093994,
-0.13336226344108582,
-0.0008381085353903472,
-0.1252295970916748,
-0.45530858635902405,
-0.06136857718229294,
-0.15533453226089478,
0.7350819706916809,
0.9466584324836731,
-0.3738066852092743,
0.5631594657897949,
0.28648534417152405,
0.25913718342781067,
-0.5936091542243958,
-0.39547669887542725,
0.17121070623397827,
-0.49681931734085083,
0.2221580445766449,
0.4722725749015808,
-0.11881605535745621,
0.18735061585903168,
-0.16258369386196136,
-0.00933852605521679,
-0.21321964263916016,
0.10752659291028976,
0.6941747665405273,
-0.1772453635931015,
-0.5176647901535034,
0.6479210257530212,
0.10609573125839233,
0.49109315872192383,
-0.10858400911092758,
0.31834617257118225,
0.38357019424438477,
0.5430017113685608,
0.3820623755455017,
-0.046796247363090515,
-3.8449018001556396,
0.04947395995259285,
0.5846304297447205,
-0.09866079688072205,
0.31082937121391296,
0.04322660341858864,
0.5083442330360413,
0.06685960292816162,
-0.48212942481040955,
-0.2323886603116989,
0.11490247398614883,
0.14092537760734558,
-0.022420436143875122,
-0.4338521659374237,
-0.38158300518989563,
0.046032216399908066,
-0.11540234088897705,
0.24850845336914062,
0.3184136152267456,
-0.15347331762313843,
0.6203445196151733,
-0.2643078565597534,
-0.01638522557914257,
-0.3252076208591461,
-0.3796224594116211,
-0.11662206798791885,
0.2880186438560486,
-0.11913568526506424,
-0.10800058394670486,
0.05506308749318123,
-0.37794867157936096,
0.31935784220695496,
0.6183534264564514,
-0.05965224280953407,
0.4036395847797394,
0.39700010418891907,
0.12012902647256851,
-0.3406718373298645,
0.012759704142808914,
0.19495347142219543,
-0.06549220532178879,
-0.04389968141913414,
-0.10330688953399658,
0.03705257549881935,
0.2400127351284027,
-0.24488262832164764,
-0.6023375391960144,
0.21293236315250397,
-0.12842155992984772,
0.37525907158851624,
0.16824574768543243,
0.7303177118301392,
-0.49973082542419434,
0.12479478865861893,
0.2011970579624176,
1.12176513671875,
-0.2886608839035034,
0.0811476781964302,
0.3314419090747833,
0.27308350801467896,
0.43447503447532654,
0.03393329679965973,
0.2931058704853058,
-0.2763606905937195,
-0.218110129237175,
0.17328764498233795,
-0.128188818693161,
0.4042380750179291,
0.23594294488430023,
-0.13051360845565796,
0.026852937415242195,
-0.3008735477924347,
0.00032571644987910986,
0.1321035474538803,
0.29830244183540344,
0.29431748390197754,
0.2289549559354782,
-0.47597113251686096,
0.6320714950561523,
-0.2329317182302475,
0.10846035182476044,
0.31907081604003906,
-0.4101347327232361,
0.04424653574824333,
2.3902995586395264,
0.2960757613182068,
2.120060920715332,
-0.13789241015911102,
0.035881612449884415,
0.629713773727417,
-0.6248025894165039,
0.03303117677569389,
0.19816383719444275,
0.3331625461578369,
0.12833312153816223,
-0.14473643898963928,
-0.32837823033332825,
-0.26877790689468384,
0.34852445125579834,
0.05465430021286011,
0.17317210137844086,
-1.5413599014282227,
-0.09805148839950562,
-0.054155852645635605,
0.2092086374759674,
0.13259188830852509,
-0.5208278298377991,
0.23356829583644867,
0.35152822732925415,
0.032109055668115616,
-0.27834975719451904,
0.6122788786888123,
-0.2152254581451416,
-0.5935361981391907,
-0.5358107089996338,
-0.16167005896568298,
0.07207353413105011,
-0.2724626958370209,
-0.6748023629188538,
0.31956252455711365,
-0.34433692693710327,
4.420422554016113,
-0.23749272525310516,
-0.0009258557693101466,
-0.05995118245482445,
0.08509471267461777,
-0.4282730221748352,
0.9615603685379028,
0.026133108884096146,
0.04829173907637596,
0.15854381024837494,
0.16604281961917877,
0.6079431176185608,
0.3435311019420624,
-0.16033557057380676,
0.3638981580734253,
0.24793358147144318,
0.4225737750530243,
0.27335605025291443,
0.4732024371623993,
-0.10476154088973999,
0.28183111548423767,
0.3461620509624481,
0.4972500801086426,
-0.12621372938156128,
0.32304632663726807,
0.09887806326150894,
0.5224611759185791,
0.2824721336364746,
0.019577404484152794,
0.2328779548406601,
-0.3325192332267761,
5.101111888885498,
-0.019229717552661896,
-0.28666916489601135,
-0.18707889318466187,
-0.2918887436389923,
0.06607992202043533,
-0.3790128529071808,
-0.02291698008775711,
-0.388019859790802,
-0.05880655348300934,
-0.10594064742326736,
0.06194371357560158,
0.017628775909543037,
0.4078206717967987,
0.5457568764686584,
0.28272461891174316,
-0.2783449590206146,
-0.5716395974159241,
0.7300607562065125,
-0.6716093420982361,
0.6060563921928406,
-0.8103852868080139,
0.3695627748966217,
-0.6889552474021912,
-0.27172067761421204,
0.09112808108329773,
-0.588395357131958,
0.38952282071113586,
-0.2353787124156952,
-0.3146231174468994,
0.7057902216911316,
0.5829346776008606,
-0.4811035692691803,
0.23551779985427856,
-0.13298466801643372,
-0.07679714262485504,
0.49189475178718567,
0.009128301404416561,
0.09872142225503922,
0.3376171290874481,
0.13600745797157288,
0.7839674353599548,
-0.454703688621521,
-0.23386473953723907,
-0.5955476760864258,
-0.16447624564170837,
0.04164913669228554,
-0.14324475824832916,
0.07704788446426392,
-0.2610033452510834,
0.11381430178880692,
-0.23074966669082642,
0.676206648349762,
0.6746931672096252,
-0.10691804438829422,
0.24069775640964508,
0.3240421414375305,
-0.061015233397483826,
0.6495834589004517,
-0.11230241507291794,
0.8049740791320801,
-0.02772711217403412,
-0.05386606231331825,
-0.05010911449790001,
0.4006715416908264,
-0.06251773983240128,
0.057985685765743256,
-0.024439530447125435,
0.6554651260375977,
-0.1240423172712326,
0.040012188255786896,
0.34605374932289124,
-0.09578541666269302,
0.7371009588241577,
0.24387966096401215,
-0.07171691954135895,
0.030920982360839844,
-0.16858190298080444,
0.5356515049934387,
-0.11873209476470947,
0.2667832374572754,
-0.35532814264297485,
-0.5037912130355835,
0.2852933406829834,
0.08171676844358444,
0.3529030382633209,
0.5911722779273987,
-0.013555306941270828,
0.15436521172523499,
-0.004146648570895195,
0.4494929313659668,
0.08562105149030685,
0.05839706212282181,
0.36479315161705017,
0.16837051510810852,
0.5426252484321594,
0.25951990485191345,
0.12833380699157715,
-0.16945737600326538,
0.10006289929151535,
0.015617883764207363,
0.5167447328567505,
0.009719726629555225,
0.01582810841500759,
0.3031095862388611,
-0.12155874073505402,
-0.3203851282596588,
0.5013461112976074,
0.21845440566539764,
0.48605895042419434,
0.6018336415290833,
0.6142794489860535,
-0.5353699922561646,
-0.672310471534729,
-0.1546510010957718
] |
822#12 | বাংলাদেশ | ১৯০৫ থেকে ১৯১১ খ্রিস্টাব্দ পর্যন্ত বঙ্গভঙ্গের ফলে পূর্ববঙ্গ ও আসামকে নিয়ে একটি নতুন প্রদেশ গঠিত হয়েছিল, যার রাজধানী ছিল ঢাকায়। তবে কলকাতা-কেন্দ্রিক রাজনীতিবিদ ও বুদ্ধিজীবীদের চরম বিরোধিতার ফলে ১৯১১ খ্রিস্টাব্দে বঙ্গভঙ্গ রদ হয়ে যায়। ভারতীয় উপমহাদেশের দেশভাগের সময় ১৯৪৭ খ্রিস্টাব্দে ধর্ম গরিষ্ঠতার ভিত্তিতে পুনর্বার বাংলা প্রদেশটিকে ভাগ করা হয়। হিন্দু সংখ্যাগরিষ্ঠ পশ্চিমবঙ্গ ভারতের অংশভুক্ত হয়; অন্যদিকে মুসলিম সংখ্যাগরিষ্ঠ পূর্ববঙ্গ পাকিস্তানের অংশভুক্ত হয়। ১৯৫৪ খ্রিস্টাব্দে পূর্ববঙ্গের নাম পরিবর্তন করে পূর্ব পাকিস্তান করা হয়।
১৯৫০ খ্রিস্টাব্দে ভূমিস্বত্ব সংস্কারের মাধ্যমে জমিদার ব্যবস্থা রদ করা হয়। কিন্তু পূর্ব পাকিস্তানের অর্থনৈতিক ও জনসংখ্যাগত গুরুত্ব সত্ত্বেও পাকিস্তানের সরকার ও সেনাবাহিনী পশ্চিম পাকিস্তানীদের পূর্ণ নিয়ন্ত্রণে থেকে যায়। ১৯৫২ খ্রিস্টাব্দের ভাষা আন্দোলন পাকিস্তানের দুই অংশের মধ্যে বৈরিতার প্রথম লক্ষণ হিসাবে প্রকাশ পায়। পরবর্তী দশক জুড়ে কেন্দ্রীয় সরকারের অর্থনৈতিক ও সাংস্কৃতিক বিষয়ে নেয়া নানা পদক্ষেপে পূর্ব পাকিস্তানে বিক্ষোভ দানা বাঁধতে থাকে। এসময় বাঙালি জাতীয়তাবাদের প্রবক্তা হিসেবে আওয়ামী লীগের উত্থান ঘটে, এবং দলটি বাঙালি জাতির প্রধান রাজনৈতিক দলে পরিণত হয়। ১৯৬০-এর দশকের মাঝামাঝি ৬ দফা আন্দোলনের সূচনা ঘটে যার মূল লক্ষ্য ছিল পূর্ব পাকিস্তানের পূর্ণ স্বাধিকার আদায়। আওয়ামী লীগ নেতা শেখ মুজিবুর রহমানকে ১৯৬৬ খ্রিস্টাব্দে কারাবন্দী করা হয়। ১৯৬৯ খ্রিস্টাব্দে আগরতলা ষড়যন্ত্র মামলা চাপিয়ে আবার তাঁকে গ্রেপ্তার করা হয়; কিন্তু ঊনসত্তরের তুমুল গণঅভ্যুত্থানের মুখে আইয়ুব খানের সামরিক জান্তার পতন ঘটে এবং মুজিব মুক্তি পান। | [
0.134610116481781,
0.2332306206226349,
-0.44441336393356323,
0.26628535985946655,
0.11591839045286179,
-0.3016652464866638,
0.27266159653663635,
-0.296673059463501,
0.01613965444266796,
0.08774225413799286,
-0.4203505516052246,
-0.1107451394200325,
-0.0881950855255127,
-0.16129323840141296,
-0.6669802665710449,
-0.10912828147411346,
0.30436038970947266,
-0.22420275211334229,
-0.17696788907051086,
0.07689826190471649,
-0.16269555687904358,
0.5065262913703918,
0.1575533151626587,
0.22334276139736176,
0.005795754492282867,
-0.2832416594028473,
-0.16305531561374664,
0.08486621826887131,
-0.20194077491760254,
0.24388042092323303,
0.745058536529541,
-0.15982194244861603,
0.06177350878715515,
0.7484561204910278,
-0.5447925329208374,
0.1845897138118744,
-0.30198636651039124,
0.45861589908599854,
0.1614808440208435,
0.18509173393249512,
0.1996922492980957,
0.12348447740077972,
0.19130665063858032,
-0.1504734456539154,
0.46318119764328003,
-0.31997188925743103,
0.5620269775390625,
0.1756056845188141,
0.4971150755882263,
-0.18587931990623474,
-0.022014547139406204,
-0.42589518427848816,
-0.15868014097213745,
0.15837955474853516,
-0.7112917900085449,
0.24124783277511597,
-0.6369904279708862,
0.9604847431182861,
-0.217172771692276,
-0.05382861942052841,
0.09374675154685974,
0.42351147532463074,
-0.374594509601593,
0.1676912009716034,
0.29706016182899475,
0.14883413910865784,
0.21411722898483276,
0.4667024612426758,
0.3977481722831726,
0.13138939440250397,
-0.061279214918613434,
0.30694493651390076,
0.37894681096076965,
0.45587050914764404,
-0.25846755504608154,
-0.44377970695495605,
-0.10722985118627548,
0.11416532099246979,
0.2336755394935608,
-0.6105996370315552,
-0.2614966630935669,
-0.3280019760131836,
0.3186158835887909,
0.4281904101371765,
0.1677832454442978,
0.5403199195861816,
-0.0053071193397045135,
-0.29385051131248474,
0.018432842567563057,
0.599123477935791,
-0.6587393283843994,
0.17905427515506744,
-0.45590317249298096,
-0.33959847688674927,
0.28967949748039246,
-0.15128937363624573,
0.6615959405899048,
-0.25549930334091187,
-0.060214634984731674,
-0.17284613847732544,
0.1866014152765274,
-0.27728432416915894,
-0.031599730253219604,
0.22617602348327637,
0.16458073258399963,
-0.35845136642456055,
-0.061122480779886246,
0.2068100869655609,
0.11592329293489456,
0.236715167760849,
0.5731600522994995,
-0.18633025884628296,
-0.37758567929267883,
-0.032684359699487686,
-0.2956013083457947,
-0.00915601011365652,
0.39093583822250366,
0.45448243618011475,
-0.16193082928657532,
-1.1767873764038086,
0.4007558822631836,
0.3868856728076935,
-0.3101460337638855,
0.451041042804718,
0.043617989867925644,
-0.12453968822956085,
0.4477582573890686,
-0.09249993413686752,
0.5959701538085938,
0.421612411737442,
0.4014429748058319,
0.17810454964637756,
0.39995276927948,
0.4046299457550049,
0.008369531482458115,
0.13438363373279572,
-0.19499707221984863,
-0.3746933937072754,
-0.28568410873413086,
-0.4649302363395691,
-0.2014407217502594,
-0.03448595851659775,
0.7277741432189941,
0.4900491535663605,
-0.31696057319641113,
0.4201938211917877,
-0.12347755581140518,
0.17074601352214813,
0.17374852299690247,
-0.057991527020931244,
0.2098979353904724,
0.41372090578079224,
-0.3016199469566345,
0.47536587715148926,
-0.355469286441803,
0.07452429831027985,
0.4346044659614563,
-0.020798400044441223,
-0.7157203555107117,
0.057162851095199585,
1.020151138305664,
0.39749574661254883,
-0.08910733461380005,
-0.17902356386184692,
-0.2963253855705261,
0.23261182010173798,
-0.12229561805725098,
0.38478630781173706,
0.41017329692840576,
0.17903919517993927,
-0.4732379913330078,
0.12203897535800934,
0.13596726953983307,
-0.06776399165391922,
0.13425707817077637,
0.3424677848815918,
0.11834016442298889,
-0.024455510079860687,
0.33122825622558594,
-0.12275960296392441,
-0.028924016281962395,
-0.01417006179690361,
0.14625513553619385,
0.4505730867385864,
0.3829629421234131,
-0.031121324747800827,
0.1758052557706833,
0.37593740224838257,
-0.0933653861284256,
0.36046016216278076,
-0.09698645770549774,
0.15910884737968445,
0.7512674331665039,
-0.5792108774185181,
0.055693238973617554,
0.80198734998703,
0.2240479737520218,
0.008188854902982712,
-0.21939903497695923,
0.29834645986557007,
-0.2795499563217163,
-0.440359890460968,
-0.6720328330993652,
0.10688270628452301,
0.43850594758987427,
-0.4436793923377991,
0.1645260900259018,
0.29511716961860657,
-0.1988498568534851,
0.08040837943553925,
0.08180169761180878,
0.18275810778141022,
0.33710676431655884,
0.329672634601593,
0.054362982511520386,
0.04597682133316994,
0.24239176511764526,
0.1319887638092041,
0.48310819268226624,
-0.07762585580348969,
0.17416810989379883,
0.5035127401351929,
0.0429375022649765,
-0.3760499954223633,
0.34175437688827515,
-0.09514717757701874,
-0.04741246998310089,
0.1779336929321289,
0.09578637778759003,
0.38985776901245117,
-0.09614629298448563,
0.14794287085533142,
-0.03277681767940521,
0.19076523184776306,
0.33314067125320435,
-0.0871787965297699,
0.28155067563056946,
-0.2039133757352829,
-0.019136203452944756,
-0.005574055016040802,
0.961909294128418,
0.8005234003067017,
0.35783395171165466,
-0.33466917276382446,
0.38124632835388184,
0.02359842136502266,
0.14227214455604553,
0.357926607131958,
-0.10278290510177612,
0.08664315193891525,
-0.03350565955042839,
0.2879927158355713,
-0.3255062997341156,
0.20937351882457733,
-0.1092619076371193,
0.3011730909347534,
0.16761279106140137,
-0.4364627003669739,
0.7391570210456848,
-0.34922081232070923,
0.7650552988052368,
0.18187746405601501,
0.29904577136039734,
0.3723541498184204,
-0.03824560344219208,
-0.017956264317035675,
0.1456775665283203,
0.5540771484375,
-0.21616928279399872,
0.35153141617774963,
0.1639348566532135,
-0.025219693779945374,
-0.2191123068332672,
0.6383968591690063,
-0.46220290660858154,
-0.17294663190841675,
0.06291034072637558,
0.3810889720916748,
-0.704559326171875,
0.05283631011843681,
-0.025517888367176056,
0.368944376707077,
0.08583445101976395,
0.1650521457195282,
-0.2780664563179016,
0.6177822947502136,
0.23908117413520813,
-0.30912214517593384,
-0.7943964004516602,
-0.4115825295448303,
0.16800591349601746,
0.5885882377624512,
0.1899736225605011,
-0.4971729516983032,
0.2135576605796814,
-0.2939991354942322,
-0.09427937865257263,
-0.03330397233366966,
0.37290477752685547,
-0.28541287779808044,
0.327246755361557,
-0.48143815994262695,
0.3003746271133423,
0.4960758686065674,
-0.13109102845191956,
-0.3660352826118469,
-0.22043299674987793,
0.13377869129180908,
0.4128674268722534,
0.494853675365448,
0.43898946046829224,
-0.9576406478881836,
0.04867418855428696,
0.4820067286491394,
0.49126267433166504,
1.131382942199707,
-0.2151881456375122,
0.1632363647222519,
-0.28711187839508057,
0.23397645354270935,
0.039081163704395294,
-0.3218730390071869,
-0.3844081163406372,
-0.13166378438472748,
0.3643088638782501,
-0.144906684756279,
-0.009329259395599365,
-0.5249679684638977,
1.057908058166504,
0.32934486865997314,
-0.2522432208061218,
0.48049986362457275,
0.22983112931251526,
-0.5876156091690063,
0.22173097729682922,
0.5097451210021973,
0.14129775762557983,
0.7011356353759766,
-0.12086234986782074,
0.5716757774353027,
0.3724268078804016,
0.38376277685165405,
0.2536059617996216,
0.10921205580234528,
-0.47815218567848206,
0.23435868322849274,
-0.2229263186454773,
-0.5967674255371094,
0.36396098136901855,
0.10178950428962708,
0.2008737027645111,
0.43846380710601807,
0.24535693228244781,
0.29855361580848694,
0.09438201040029526,
-0.41819778084754944,
1.0542759895324707,
0.5777022242546082,
0.5608391761779785,
-0.3410792350769043,
0.14589093625545502,
0.6852302551269531,
0.14985530078411102,
0.4822707772254944,
0.14218157529830933,
0.3347068727016449,
0.300332635641098,
-0.39578917622566223,
-0.11140121519565582,
0.41420769691467285,
0.02138829231262207,
-0.6564257144927979,
-0.3397843837738037,
-0.20919932425022125,
0.25409257411956787,
-0.3842287063598633,
-0.16414803266525269,
0.49106815457344055,
0.4508700370788574,
0.2140347957611084,
0.2238062024116516,
0.48816823959350586,
0.21411584317684174,
0.06626692414283752,
-0.14774256944656372,
0.15324079990386963,
0.1132056713104248,
0.3183654546737671,
0.006597496569156647,
-0.26465311646461487,
0.00955939944833517,
-0.07208123058080673,
0.5066217184066772,
-0.0022310614585876465,
-0.01259562373161316,
-0.06805028021335602,
-0.1492120325565338,
0.30597037076950073,
0.16627219319343567,
0.0040487623773515224,
-0.3438056707382202,
0.7519640922546387,
0.380845308303833,
0.34318870306015015,
3.8643035888671875,
0.051760151982307434,
0.20400196313858032,
0.17967867851257324,
0.13794222474098206,
-0.4188574254512787,
1.114933967590332,
-0.05675673112273216,
0.4955127239227295,
0.1211794763803482,
-0.4666553735733032,
0.1437380015850067,
-0.13354884088039398,
0.22528278827667236,
0.13732974231243134,
0.2560942471027374,
0.46971940994262695,
0.2146306037902832,
-0.413984477519989,
0.5800786018371582,
-0.5666041374206543,
-0.11617592722177505,
0.3929404616355896,
0.012874707579612732,
0.4163931608200073,
0.03676670789718628,
0.0476539321243763,
0.8997991681098938,
0.9062808752059937,
0.2796053886413574,
0.4556925296783447,
-0.7298388481140137,
0.33126580715179443,
0.08618616312742233,
-0.23900556564331055,
0.5893465876579285,
0.394498348236084,
0.4112672209739685,
-0.34807896614074707,
0.06276387721300125,
-0.1383386254310608,
-0.2663780450820923,
0.14004653692245483,
0.5524978637695312,
0.2656053602695465,
-0.48200035095214844,
0.2786027491092682,
0.3844241499900818,
0.2381630837917328,
0.3935950994491577,
-0.10512348264455795,
-0.29498904943466187,
-0.3851395845413208,
-0.44480836391448975,
-0.05746706947684288,
0.586949348449707,
-0.24924145638942719,
0.25361546874046326,
0.3375359773635864,
-0.10273359715938568,
0.13326822221279144,
-0.04384751245379448,
0.001138143241405487,
0.11885634064674377,
-0.6706385612487793,
-0.21403154730796814,
0.10470352321863174,
-0.02542879804968834,
0.5597397089004517,
-0.47835981845855713,
0.24883310496807098,
0.2584804594516754,
0.6145690679550171,
-0.49288082122802734,
-0.37848329544067383,
0.2244100272655487,
0.14415866136550903,
0.01167827844619751,
0.2617388963699341,
0.06749510765075684,
0.3140769302845001,
-0.04646148905158043,
-0.0073846690356731415,
-0.44143015146255493,
0.2100336104631424,
0.6192178726196289,
0.12333052605390549,
-0.1374230980873108,
0.543388843536377,
0.4161809980869293,
0.3000614047050476,
-0.4503205120563507,
0.3929920196533203,
0.4286077618598938,
0.4101148843765259,
0.10423579066991806,
-0.22233444452285767,
-3.8601226806640625,
0.4242759943008423,
0.532840371131897,
-0.04906146228313446,
0.3623027205467224,
-0.32582542300224304,
0.35140061378479004,
-0.20021328330039978,
-0.4700947105884552,
0.496271014213562,
-0.05449578911066055,
0.0653032511472702,
-0.0010148659348487854,
-0.2612742781639099,
-0.03316131606698036,
0.27792197465896606,
-0.11213737726211548,
0.5925776958465576,
0.5943470001220703,
-0.13467569649219513,
0.5186514258384705,
-0.20570725202560425,
0.38643917441368103,
0.13408303260803223,
-0.46193140745162964,
-0.26230186223983765,
0.34464776515960693,
-0.17897966504096985,
0.26294153928756714,
0.07354871928691864,
-0.23746275901794434,
0.9702415466308594,
0.45442402362823486,
-0.15949568152427673,
0.30063003301620483,
0.6760470867156982,
-0.19867834448814392,
-0.037243086844682693,
0.06360466778278351,
0.2092629373073578,
-0.43017011880874634,
0.6110242605209351,
0.0446079783141613,
0.31317341327667236,
0.21263891458511353,
-0.014686081558465958,
-0.6651835441589355,
0.271337628364563,
-0.2586399018764496,
0.17420527338981628,
0.09298147261142731,
0.33287313580513,
-0.42096954584121704,
-0.22666850686073303,
0.318795382976532,
0.6603279113769531,
-0.3802984058856964,
0.07389214634895325,
0.37775903940200806,
0.49356794357299805,
0.011775925755500793,
-0.007197716273367405,
0.2903231978416443,
-0.1609233319759369,
0.0029654428362846375,
0.4054676294326782,
0.18040814995765686,
0.17695513367652893,
0.253536581993103,
-0.20645828545093536,
0.19192920625209808,
0.12604261934757233,
0.15725651383399963,
-0.103132463991642,
0.48473095893859863,
0.09376564621925354,
-0.07585534453392029,
-0.2280881702899933,
0.47820132970809937,
-0.16629642248153687,
-0.08714671432971954,
0.11125294864177704,
-0.46131229400634766,
0.45792144536972046,
2.362812042236328,
0.3327884078025818,
2.274890899658203,
0.035334184765815735,
-0.06479457765817642,
0.4764997959136963,
-0.07645031064748764,
0.46492958068847656,
0.035384394228458405,
-0.1320098638534546,
-0.4920777976512909,
-0.26288092136383057,
-0.5886130332946777,
-0.12776321172714233,
0.23143123090267181,
-0.3466333746910095,
0.3728424310684204,
-1.2019176483154297,
-0.18813517689704895,
-0.19445499777793884,
0.08994333446025848,
-0.44180041551589966,
-0.10749158263206482,
0.36135393381118774,
-0.0730331614613533,
0.2440626621246338,
-0.04666200652718544,
0.35331863164901733,
-0.3002960681915283,
-0.21754565834999084,
-0.4449388384819031,
0.12178681790828705,
-0.05593428388237953,
-0.19863183796405792,
-0.427473247051239,
0.3390434682369232,
-0.43479251861572266,
4.443084716796875,
-0.0671333372592926,
0.1335488259792328,
-0.13666711747646332,
0.3606122136116028,
-0.5475949048995972,
0.5006631016731262,
-0.1276470422744751,
-0.0321025475859642,
0.5015202760696411,
0.25268620252609253,
0.12864261865615845,
0.43228909373283386,
0.023731786757707596,
0.47911667823791504,
0.1958385705947876,
0.4670501947402954,
0.27469825744628906,
-0.014712358824908733,
-0.1931934356689453,
-0.21503815054893494,
0.13466806709766388,
0.437749445438385,
0.024804841727018356,
0.27823424339294434,
0.08304603397846222,
0.46373796463012695,
0.38930702209472656,
-0.04681190848350525,
0.12118986248970032,
0.0655214786529541,
5.178314208984375,
0.0911557674407959,
-0.02558400109410286,
-0.3712424337863922,
0.007097601890563965,
0.21087540686130524,
-0.5988752841949463,
0.44236427545547485,
-0.32158756256103516,
-0.10380659997463226,
-0.2873520255088806,
0.2931033968925476,
-0.2917415499687195,
0.46090197563171387,
0.16212837398052216,
0.0768861398100853,
-0.4440586566925049,
-0.42710012197494507,
0.6411072015762329,
-0.28819140791893005,
0.5354205369949341,
-0.30646342039108276,
0.3429446816444397,
-0.41706493496894836,
-0.21187779307365417,
-0.06419593095779419,
-0.6718440055847168,
0.7517304420471191,
-0.06944108009338379,
0.08829636871814728,
0.6661977767944336,
0.313875675201416,
-0.4503345489501953,
0.005797261372208595,
-0.19922059774398804,
0.007084649987518787,
0.4268500804901123,
0.24590735137462616,
0.007215399295091629,
-0.09597212076187134,
0.16876502335071564,
0.7905839681625366,
-0.14734771847724915,
-0.17170432209968567,
-0.381131112575531,
0.19488565623760223,
0.16277073323726654,
0.4175388813018799,
0.09461422264575958,
0.05179587006568909,
0.07166056334972382,
-0.490628719329834,
0.8262768983840942,
0.3808581829071045,
-0.04435353726148605,
-0.04639793559908867,
0.1853332221508026,
-0.070589579641819,
0.16866007447242737,
-0.02123899757862091,
0.7803771495819092,
0.0679573193192482,
0.01957464963197708,
0.612786054611206,
0.33722662925720215,
0.22736665606498718,
-0.26092395186424255,
0.0017978516407310963,
1.0255870819091797,
-0.39278143644332886,
0.03143319487571716,
0.09115665405988693,
-0.037680674344301224,
0.47840964794158936,
0.10399670898914337,
-0.2330896109342575,
0.5717002153396606,
0.20264971256256104,
0.23667897284030914,
0.14041683077812195,
0.08226023614406586,
-0.5021966695785522,
-0.3983429968357086,
-0.01874193549156189,
0.2787417471408844,
0.08961184322834015,
0.11761195957660675,
-0.01184610091149807,
0.49786150455474854,
0.10776816308498383,
0.33107098937034607,
-0.23735372722148895,
-0.20842011272907257,
0.11771504580974579,
0.2852925658226013,
-0.06007116287946701,
-0.0051866029389202595,
0.03967062011361122,
-0.15297484397888184,
-0.21005551517009735,
-0.1583859920501709,
0.49733418226242065,
0.016556765884160995,
0.2633281946182251,
0.2470530867576599,
-0.21647875010967255,
-0.2549719512462616,
0.34083428978919983,
0.32685723900794983,
0.5981528759002686,
0.4784836769104004,
0.30856579542160034,
-0.1478785276412964,
-0.5706764459609985,
-0.3712334930896759
] |
822#13 | বাংলাদেশ | ১৯৭০ খ্রিস্টাব্দের ১১ নভেম্বর এক প্রলয়ংকরী ঘূর্ণিঝড়ে পূর্ব পাকিস্তানের উপকূলীয় অঞ্চলে প্রায় ৫ লাখ লোকের মৃত্যু ঘটে। এ সময় পাকিস্তানের কেন্দ্রীয় সরকারের অসহযোগিতা ও ঔদাসীন্য প্রকট হয়ে ওঠে।
১৯৭০ খ্রিস্টাব্দের সংসদীয় নির্বাচনে আওয়ামী লীগ সংখ্যাগরিষ্ঠতা লাভ করলেও সামরিক সরকার ক্ষমতা হস্তান্তরে টাল-বাহানা করতে থাকে। মুজিবের সাথে গোলটেবিল বৈঠক সফল না-হওয়ার প্রেক্ষাপটে পাকিস্তানের তৎকালীন রাষ্ট্রপতি জেনারেল ইয়াহিয়া খান ২৫শে মার্চ গভীর রাতে মুজিবকে গ্রেপ্তার করেন এবং পাকিস্তানী সেনাবাহিনী অপারেশন সার্চলাইটের অংশ হিসাবে বাঙালিদের উপর নির্বিচারে আক্রমণ শুরু করে।
পাকিস্তানী সেনাবাহিনীর এই নারকীয় হামলাযজ্ঞে রাতারাতি বিপুল সংখ্যক মানুষের প্রাণহানি ঘটে।
সেনাবাহিনী ও তার স্থানীয় দালালদের অন্যতম লক্ষ্য ছিল বুদ্ধিজীবী ও সংখ্যালঘু জনগোষ্ঠী। গণহত্যা থেকে নিস্তার পেতে প্রায় ১ কোটি মানুষ দেশ ছেড়ে ভারতে আশ্রয় নেয়। (LaPorte, p. 103) বাংলাদেশের মুক্তিযুদ্ধে মোট জীবনহানির সংখ্যার হিসাব কয়েক লাখ হতে শুরু করে ৩০ লাখ পর্যন্ত অনুমান করা হয়েছে। | [
0.19427397847175598,
-0.10865753144025803,
-0.5253028273582458,
-0.12293810397386551,
0.6649057865142822,
-0.38216590881347656,
0.3874853253364563,
-0.2920382618904114,
0.35899341106414795,
0.5269588232040405,
-0.24961362779140472,
-0.3490978479385376,
-0.0014364789240062237,
-0.24738623201847076,
-0.4880305528640747,
-0.42550384998321533,
0.18005357682704926,
-0.19087858498096466,
-0.23407697677612305,
-0.15848302841186523,
-0.32357361912727356,
0.594863772392273,
-0.06309041380882263,
-0.05730549618601799,
0.04227592423558235,
-0.19548343122005463,
-0.20411160588264465,
0.1376839280128479,
-0.9080390334129333,
0.18218901753425598,
0.727508544921875,
-0.41274985671043396,
-0.07293839752674103,
1.0493377447128296,
-0.6115543842315674,
0.3993860185146332,
-0.39290064573287964,
0.3952479660511017,
0.3178609609603882,
-0.08319426327943802,
0.42687302827835083,
0.017212320119142532,
-0.1896822452545166,
-0.3155136704444885,
0.1360175460577011,
-0.4838300943374634,
0.3148328959941864,
0.01318060141056776,
0.7594592571258545,
-0.3067016303539276,
-0.09539591521024704,
-0.8641290068626404,
-0.2959791123867035,
-0.0592794306576252,
-0.7576783299446106,
0.4229789078235626,
-0.05948358774185181,
0.829268753528595,
-0.18946877121925354,
-0.32965385913848877,
-0.07370011508464813,
0.1844925731420517,
-0.552715539932251,
0.22070200741291046,
0.5758111476898193,
0.31953367590904236,
0.15898960828781128,
0.5831409692764282,
0.6103619933128357,
0.2835346758365631,
0.2704550325870514,
0.16987241804599762,
0.7445468902587891,
0.47251588106155396,
-0.2623017430305481,
-0.6551294922828674,
-0.06338978558778763,
-0.25438225269317627,
0.043447162955999374,
-0.5782197713851929,
0.1131620854139328,
-0.22035834193229675,
0.25718817114830017,
-0.06286851316690445,
-0.06200196593999863,
0.7635294795036316,
0.11660318821668625,
-0.13389363884925842,
0.16961835324764252,
0.43644145131111145,
-0.6022618412971497,
0.466543048620224,
0.0806722491979599,
0.052548862993717194,
-0.421079158782959,
-0.6023250818252563,
0.7713653445243835,
-0.22863562405109406,
0.11874452978372574,
-0.007691189646720886,
0.16093683242797852,
-0.3299182057380676,
0.3370284140110016,
0.3424835801124573,
0.5770695805549622,
-0.6068557500839233,
-0.33586010336875916,
0.3397504389286041,
0.08244588226079941,
0.32301294803619385,
0.2474067062139511,
-0.6188729405403137,
-0.15887850522994995,
-0.19233565032482147,
0.08714691549539566,
-0.351502925157547,
0.555651068687439,
0.3141409456729889,
-0.1089266836643219,
-1.4523727893829346,
0.36521732807159424,
0.34936395287513733,
-0.187811478972435,
0.4176432490348816,
0.40334364771842957,
0.053060293197631836,
0.5287615656852722,
-0.16677479445934296,
0.6593210697174072,
0.07413867115974426,
0.6405353546142578,
0.341037780046463,
0.40568339824676514,
0.4830935299396515,
0.31480246782302856,
0.15203896164894104,
-0.1728830635547638,
-0.06865216791629791,
-0.29310888051986694,
-0.4674971401691437,
0.06948493421077728,
0.24601300060749054,
0.24225647747516632,
0.4178697168827057,
-0.43332624435424805,
0.27074554562568665,
-0.037109360098838806,
0.40286141633987427,
0.06775414198637009,
0.10407619923353195,
-0.18288660049438477,
0.08836361765861511,
-0.2818772494792938,
0.574005126953125,
-0.5822763442993164,
-0.11576900631189346,
0.5326109528541565,
-0.05435006693005562,
-0.4477309584617615,
0.5391008853912354,
0.7222165465354919,
0.3723694682121277,
0.6170232892036438,
0.05924126133322716,
0.164373978972435,
0.6547709107398987,
-0.5555978417396545,
0.29659202694892883,
0.5566748380661011,
0.15277309715747833,
-0.36643898487091064,
0.18374446034431458,
0.080582395195961,
0.2152700126171112,
-0.0312536358833313,
-0.023614097386598587,
0.2753707766532898,
0.018823212012648582,
0.21732909977436066,
-0.16362807154655457,
0.028613073751330376,
0.1728120893239975,
-0.05252339690923691,
0.44691699743270874,
0.6510694026947021,
0.2227575033903122,
0.34419867396354675,
0.3164750933647156,
-0.10702142119407654,
0.49834010004997253,
0.31318941712379456,
0.10804969817399979,
0.513264000415802,
-0.7137895822525024,
0.221891850233078,
0.8785785436630249,
0.048595719039440155,
0.28471654653549194,
0.05258340761065483,
0.1262034773826599,
-0.4113708734512329,
-0.3381783366203308,
-0.7848063111305237,
0.10134732723236084,
0.4323060214519501,
-0.5342569351196289,
0.07168266177177429,
0.8384326100349426,
-0.10592153668403625,
-0.05473453179001808,
-0.22826480865478516,
0.03538726270198822,
-0.053611867129802704,
0.11246690154075623,
0.2035466581583023,
0.12017633020877838,
-0.4020828306674957,
0.11622951179742813,
0.30702081322669983,
0.051420219242572784,
-0.21020403504371643,
0.4015141725540161,
-0.13105742633342743,
-0.5095754861831665,
0.4349592328071594,
-0.02298193797469139,
-0.14948424696922302,
0.41946035623550415,
0.07024218142032623,
0.4114893972873688,
0.2325562983751297,
0.5429462194442749,
-0.220185786485672,
0.07920516282320023,
0.4160456359386444,
0.5123234987258911,
0.22038069367408752,
-0.21348008513450623,
-0.035262662917375565,
0.31194648146629333,
0.6023150086402893,
0.2662011981010437,
0.017549915239214897,
-0.42497560381889343,
0.5269330143928528,
0.06775113940238953,
0.3601534962654114,
-0.026194961741566658,
-0.004312419798225164,
0.4060675799846649,
-0.07975310832262039,
0.2128700315952301,
-0.05177661404013634,
0.577709436416626,
-0.24339482188224792,
-0.1336645781993866,
0.3386169672012329,
-0.6855329871177673,
0.8363732695579529,
-0.09801223874092102,
0.5740007162094116,
0.7022116780281067,
0.18960747122764587,
0.15341565012931824,
-0.09333847463130951,
0.05261795595288277,
0.16853167116641998,
0.5665923953056335,
-0.17214162647724152,
0.5773895382881165,
-0.0064176837913692,
-0.13712431490421295,
-0.13866320252418518,
0.008436639793217182,
-0.22679701447486877,
-0.3803446590900421,
0.20413728058338165,
0.05330122634768486,
-0.5623382329940796,
-0.017737651243805885,
-0.4200093150138855,
0.1407925933599472,
0.14155429601669312,
0.13085417449474335,
-0.2568337619304657,
0.47411903738975525,
0.47049981355667114,
-0.32845619320869446,
-0.8847391605377197,
0.26122748851776123,
0.29295891523361206,
0.6910898685455322,
-0.259774774312973,
-0.7032527923583984,
-0.3570517897605896,
-0.11490367352962494,
0.11613085865974426,
0.3350639045238495,
0.5801442265510559,
0.31591853499412537,
0.5278984904289246,
-0.3797684609889984,
0.4744464159011841,
0.5593907833099365,
0.5678202509880066,
-0.3171275854110718,
-0.19451329112052917,
0.4971782863140106,
0.4301050901412964,
0.47126367688179016,
0.010396257974207401,
-0.7494794130325317,
-0.0691087543964386,
0.02776934579014778,
-0.08220387250185013,
0.787021815776825,
0.44768860936164856,
0.17458824813365936,
-0.043915748596191406,
-0.2043026238679886,
-0.2263192981481552,
-0.08250390738248825,
-0.1551644504070282,
0.038162533193826675,
0.20889537036418915,
0.05221648886799812,
-0.08472950011491776,
-0.5951310396194458,
1.2861613035202026,
0.08788751065731049,
-0.31392085552215576,
0.09257292002439499,
-0.15843448042869568,
-0.46634724736213684,
0.4085234999656677,
0.4928085207939148,
0.43227794766426086,
0.21379803121089935,
0.029421532526612282,
0.1836353838443756,
0.5247326493263245,
0.28422412276268005,
0.32494011521339417,
0.03843233734369278,
0.00041141908150166273,
0.11899644881486893,
-0.2339809685945511,
-0.523116409778595,
0.2812173068523407,
-0.021645940840244293,
0.20684608817100525,
0.05428120121359825,
0.29033133387565613,
0.4570313096046448,
-0.0667383000254631,
-0.33672434091567993,
0.8847272396087646,
0.5115963816642761,
0.6321700811386108,
-0.2260117530822754,
0.567736804485321,
0.21004578471183777,
0.1533452868461609,
0.6661273837089539,
0.42686983942985535,
0.21643756330013275,
0.579812228679657,
-0.9502003788948059,
0.47031494975090027,
-0.2244357168674469,
-0.7541511058807373,
-0.262241929769516,
-0.6345254182815552,
-0.31295421719551086,
-0.14121723175048828,
-0.5237201452255249,
-0.6709913015365601,
0.41212478280067444,
0.34384027123451233,
0.13332942128181458,
-0.004118283744901419,
0.6079117059707642,
0.03955802693963051,
0.21957601606845856,
0.09207238256931305,
0.3526410758495331,
0.3421644866466522,
-0.04036867618560791,
0.012111195363104343,
-0.24857096374034882,
0.16612043976783752,
-0.3727385103702545,
0.04333663731813431,
0.1988930106163025,
-0.5974740982055664,
-0.040841713547706604,
-0.10785017907619476,
0.2886788249015808,
0.2680336534976959,
-0.1942935734987259,
-0.25048011541366577,
0.9268117547035217,
0.04540637508034706,
0.5481402277946472,
3.4040284156799316,
0.4285130500793457,
0.2043464183807373,
0.15312741696834564,
0.1811904013156891,
0.08192987740039825,
0.6709632873535156,
-0.6808415651321411,
0.3457464873790741,
-0.02456495352089405,
-0.21555311977863312,
0.5081661343574524,
0.05014096200466156,
0.4452487826347351,
0.008784639649093151,
0.35670334100723267,
0.28413814306259155,
0.08826080709695816,
0.4547649919986725,
0.7233215570449829,
-0.3760893642902374,
-0.09447405487298965,
0.35397472977638245,
-0.23259489238262177,
0.44228070974349976,
-0.006809679791331291,
0.04675056412816048,
0.4680067002773285,
0.44992896914482117,
0.5289592742919922,
0.4361558258533478,
-0.33570778369903564,
0.5167637467384338,
0.09482865035533905,
-0.5399243831634521,
0.6116420030593872,
0.22134269773960114,
0.3988286256790161,
-0.10341982543468475,
0.1583562195301056,
0.005040643736720085,
0.2286839485168457,
-0.13267220556735992,
0.8584940433502197,
-0.0271157193928957,
-0.10339362919330597,
0.08837834745645523,
0.35314247012138367,
0.000867823779117316,
0.48405906558036804,
-0.35191524028778076,
-0.5614476799964905,
-0.10205452889204025,
-0.5886279344558716,
0.21858234703540802,
0.5817764401435852,
0.11885226517915726,
0.6086207032203674,
0.8484100103378296,
0.3302516043186188,
0.235530287027359,
-0.08302722871303558,
0.09873714298009872,
0.16350390017032623,
-0.3701007664203644,
-0.43063613772392273,
-0.021665601059794426,
0.4708530306816101,
0.8135030269622803,
-0.07465265691280365,
0.20195141434669495,
0.32984092831611633,
0.9220106601715088,
-0.20686422288417816,
-0.17824815213680267,
0.07914181798696518,
0.008217708207666874,
0.14782123267650604,
0.20761404931545258,
-0.11709687113761902,
0.32883697748184204,
-0.2941807508468628,
0.166774183511734,
0.0417221374809742,
0.044030070304870605,
0.6525436639785767,
-0.09810230135917664,
-0.7709644436836243,
0.5138737559318542,
0.301845908164978,
0.5329828858375549,
-0.5958251953125,
0.37154191732406616,
0.4247957468032837,
0.47683417797088623,
0.5017691254615784,
-0.6648595929145813,
-3.7219808101654053,
0.5040578246116638,
0.29697832465171814,
-0.38459154963493347,
0.41046011447906494,
0.6409971714019775,
0.368479460477829,
0.1688719540834427,
-0.7405874729156494,
0.369366317987442,
-0.17917534708976746,
0.09669271856546402,
-0.21239764988422394,
-0.4667930603027344,
-0.06960394978523254,
0.230834499001503,
-0.3955436050891876,
0.3620203137397766,
0.12905071675777435,
-0.3046678304672241,
0.22768549621105194,
-0.08453599363565445,
0.3716607987880707,
-0.27126815915107727,
-0.5463053584098816,
-0.11059027165174484,
0.41610926389694214,
-0.4392297863960266,
0.3225550353527069,
0.25237974524497986,
0.07351533323526382,
-0.21920570731163025,
0.6851186156272888,
-0.20071344077587128,
0.42820683121681213,
0.6535243988037109,
0.032489728182554245,
0.1916504055261612,
-0.30252015590667725,
0.4382574260234833,
-0.25954440236091614,
0.5579561591148376,
0.5064315795898438,
0.23228572309017181,
0.19130021333694458,
0.23528574407100677,
-0.4840525984764099,
0.15850111842155457,
0.006132976152002811,
0.37982091307640076,
0.1359865367412567,
0.5876500606536865,
-0.08748495578765869,
0.04810170829296112,
0.4756208658218384,
0.8572530746459961,
-0.3290402591228485,
-0.32379183173179626,
-0.013255804777145386,
0.19599466025829315,
-0.3864921033382416,
0.225071519613266,
0.29688122868537903,
-0.4083319902420044,
-0.04628371447324753,
0.2836073040962219,
0.3675575256347656,
0.06916525959968567,
0.04818095266819,
-0.13239963352680206,
0.19276125729084015,
0.35026785731315613,
0.1609835922718048,
-0.26048919558525085,
0.4628600478172302,
0.5419166088104248,
0.07914724200963974,
-0.6621828675270081,
0.28933000564575195,
-0.2910601496696472,
-0.13671253621578217,
0.28088194131851196,
-0.5129420161247253,
0.25431716442108154,
2.4514079093933105,
0.19485725462436676,
2.212918996810913,
0.38230088353157043,
-0.2244894951581955,
0.4834383726119995,
-0.3339231610298157,
0.38579851388931274,
-0.19445092976093292,
0.45096829533576965,
-0.9561873078346252,
-0.4366459846496582,
-0.2523033320903778,
0.04033033922314644,
0.5309486985206604,
-0.0414077490568161,
0.38514456152915955,
-1.3707629442214966,
-0.03891928493976593,
-0.15287341177463531,
0.05860430374741554,
-0.2970104217529297,
-0.05970373377203941,
0.6074621677398682,
0.3292078971862793,
-0.017558535560965538,
-0.3651147484779358,
0.4885614216327667,
-0.4335414171218872,
-0.460359662771225,
-0.4209210276603699,
-0.13475050032138824,
0.11654315143823624,
-0.332907497882843,
-0.639080822467804,
0.3343217968940735,
-0.47775381803512573,
4.30908203125,
-0.1799270659685135,
-0.15620622038841248,
-0.10047353059053421,
-0.23274727165699005,
-0.31247249245643616,
0.7314014434814453,
0.4667135775089264,
-0.21386536955833435,
0.34392616152763367,
0.47340697050094604,
0.2714320123195648,
0.5364224910736084,
0.07215460389852524,
0.5245178937911987,
0.5213733911514282,
0.7808376550674438,
0.19653962552547455,
0.2970556616783142,
-0.2825053632259369,
0.10035046190023422,
0.39131292700767517,
0.23770414292812347,
0.03800109401345253,
0.6909796595573425,
-0.047166697680950165,
0.5671246647834778,
0.28335830569267273,
-0.017159001901745796,
0.2631431818008423,
0.47901540994644165,
5.069612503051758,
0.11182468384504318,
-0.10086767375469208,
0.13272255659103394,
-0.3449341654777527,
0.22837470471858978,
-0.739660382270813,
0.09133806079626083,
-0.5620423555374146,
-0.05648432672023773,
-0.19152580201625824,
0.29431647062301636,
-0.19514422118663788,
0.41469812393188477,
0.5866945385932922,
-0.2518296539783478,
-0.4535008668899536,
-0.4656858444213867,
0.23702290654182434,
-0.42772597074508667,
0.2059105485677719,
-0.7341644763946533,
0.20006059110164642,
-0.7829534411430359,
0.317714124917984,
0.2998391389846802,
-0.3647165298461914,
0.1746627390384674,
-0.07240577787160873,
0.24047821760177612,
0.4026135802268982,
0.6664807796478271,
0.04236350208520889,
0.2757457196712494,
-0.5201345682144165,
0.1865038424730301,
0.10366204380989075,
0.2379607856273651,
-0.045846931636333466,
0.03200491517782211,
-0.16481845080852509,
0.5022774934768677,
-0.26181304454803467,
-0.32185453176498413,
-0.23711194097995758,
0.3035798668861389,
0.40342196822166443,
0.3738611936569214,
0.005271993111819029,
-0.24618849158287048,
-0.4307502806186676,
0.20368148386478424,
0.7442212700843811,
0.3355596661567688,
0.33803731203079224,
0.3574333190917969,
0.39382413029670715,
-0.40732619166374207,
-0.09204118698835373,
-0.24670544266700745,
0.70537930727005,
0.12865592539310455,
0.20473480224609375,
0.15767492353916168,
0.3289810121059418,
0.5769713521003723,
0.10359402000904083,
-0.1428726762533188,
0.7160120606422424,
-0.6025133728981018,
0.4785246253013611,
-0.3605251610279083,
-0.265694797039032,
-0.020250527188181877,
0.23553571105003357,
-0.3814505636692047,
0.4263961613178253,
0.15995195508003235,
0.32758697867393494,
0.052212875336408615,
0.013618534430861473,
-0.4966094195842743,
-0.2867361903190613,
0.12397368997335434,
0.18824836611747742,
0.336256206035614,
0.30510184168815613,
0.1206592544913292,
0.5018269419670105,
0.10484253615140915,
0.367465615272522,
-0.11585567891597748,
0.004858668427914381,
0.22232230007648468,
0.16315552592277527,
0.0542549304664135,
0.04937563091516495,
0.40867799520492554,
0.06712924689054489,
-0.06285476684570312,
0.15721718966960907,
0.5885459780693054,
-0.6704989075660706,
-0.22438174486160278,
0.3598651885986328,
-0.1118059977889061,
0.07138193398714066,
0.37316617369651794,
0.12600593268871307,
0.591472864151001,
0.3995891213417053,
0.40213486552238464,
0.3355204164981842,
-0.4020514190196991,
-0.6709225177764893
] |
822#14 | বাংলাদেশ | দুই থেকে চার লক্ষ নারী পাকিস্তানী সেনাদের দ্বারা ধর্ষিত হয়।
আওয়ামী লীগের অধিকাংশ নেতা ভারতে আশ্রয় নিয়েছিলেন। তাঁরা ১০ এপ্রিল মেহেরপুরের বৈদ্যনাথতলার আমবাগানে অস্থায়ী সরকার গঠন করেন। এর প্রধানমন্ত্রী হন তাজউদ্দিন আহমদ। এই সরকার শপথ গ্রহণ করে ১৭ এপ্রিল। বাংলাদেশের মুক্তিযোদ্ধারা প্রায় ৯ মাস পাকিস্তানের সেনাবাহিনীর বিরূদ্ধে লড়াই করে। মুক্তিবাহিনী ও বাংলাদেশ সেনাবাহিনী ভারতের সহায়তায় ১৯৭১ খ্রিস্টাব্দের ডিসেম্বর মাসে পাকিস্তান সেনাবাহিনীকে পরাজিত করে। মিত্রবাহিনী প্রধান জেনারেল জগজিৎ সিং অরোরা’র কাছে পাকিস্তান সেনাবাহিনীর পাকিস্তান বাহিনীর প্রধান জেনারেল নিয়াজী ১৯৭১-এর ১৬ ডিসেম্বর আত্মসমর্পন করে। প্রায় ৯০,০০০ পাকিস্তানী সেনা যুদ্ধবন্দী হিসাবে আটক হয়; যাদেরকে ১৯৭৩ খ্রিস্টাব্দে পাকিস্তানে ফেরত পাঠানো হয়। | [
0.10025492310523987,
-0.1438167840242386,
0.023998577147722244,
-0.16618555784225464,
-0.13080212473869324,
-0.1649743765592575,
0.18054647743701935,
-0.24687957763671875,
0.3818957507610321,
0.3904552757740021,
-0.3903941214084625,
-0.4897913336753845,
-0.2400117665529251,
0.4196641445159912,
-0.485737144947052,
-0.3244999349117279,
0.3460693359375,
-0.1248055174946785,
-0.1672659069299698,
0.2380673587322235,
-0.5802647471427917,
0.7055496573448181,
0.26873698830604553,
0.15560878813266754,
0.2230817973613739,
-0.5088860392570496,
-0.000057104654842987657,
0.1004994660615921,
-0.6351612210273743,
0.6785342693328857,
0.6165502667427063,
-0.04136037454009056,
-0.3111670911312103,
0.9097533226013184,
-0.5883331894874573,
0.5434291362762451,
-0.347942590713501,
0.2939269244670868,
-0.03603334724903107,
0.18156905472278595,
0.38499316573143005,
0.16669707000255585,
0.033713728189468384,
-0.07850520312786102,
0.11838189512491226,
-0.7235056161880493,
0.3826014995574951,
-0.2553451657295227,
0.6654204726219177,
-0.13978269696235657,
-0.07144974917173386,
-0.36491745710372925,
-0.10339730232954025,
0.15145684778690338,
-1.00943922996521,
0.40022164583206177,
-0.2086780071258545,
0.8982031345367432,
0.13012006878852844,
-0.15053094923496246,
0.06523513793945312,
0.32403790950775146,
-0.3217441141605377,
0.19818365573883057,
0.2429422289133072,
0.11865361034870148,
0.19803473353385925,
0.39358678460121155,
0.45348459482192993,
0.27518922090530396,
0.12274257093667984,
0.1146874651312828,
0.22217760980129242,
0.3420540392398834,
-0.1949656456708908,
-0.6207894682884216,
0.3361552953720093,
-0.24525120854377747,
0.17929930984973907,
-0.45655420422554016,
0.42967188358306885,
-0.20836398005485535,
0.2880041301250458,
0.4972543716430664,
0.12307606637477875,
0.3934451639652252,
-0.13335826992988586,
-0.06718221306800842,
0.6201633810997009,
0.1754526048898697,
-0.7974595427513123,
0.06350158900022507,
-0.18370622396469116,
-0.36217764019966125,
-0.17324060201644897,
-0.4638444185256958,
0.5429397821426392,
0.12177099287509918,
-0.003724812064319849,
-0.24865171313285828,
0.2395772486925125,
-0.25747668743133545,
-0.020982608199119568,
0.5252147912979126,
0.3257059156894684,
-0.4659436047077179,
-0.7071320414543152,
0.1519208699464798,
0.13835972547531128,
0.6758893728256226,
0.4709595739841461,
-0.41655710339546204,
-0.1607963591814041,
0.4754748046398163,
0.22924686968326569,
-0.12968474626541138,
0.4165957272052765,
0.4041484594345093,
0.08263008296489716,
-1.418635606765747,
0.18187852203845978,
0.24777646362781525,
-0.10352163761854172,
0.05380384251475334,
0.43409568071365356,
-0.2578577399253845,
0.5748618841171265,
-0.42758604884147644,
0.6685783863067627,
0.23892778158187866,
0.1580411046743393,
-0.08686148375272751,
0.24770794808864594,
0.49922850728034973,
0.17941734194755554,
0.3201163113117218,
-0.1972031444311142,
0.016638820990920067,
-0.637994110584259,
-0.21412616968154907,
-0.23059284687042236,
0.06640583276748657,
0.20803894102573395,
0.32041165232658386,
-0.04085305333137512,
0.18257500231266022,
-0.22253018617630005,
0.29709428548812866,
-0.15456603467464447,
0.22800955176353455,
-0.20765253901481628,
0.2648162543773651,
-0.34554731845855713,
0.5727856159210205,
-0.30651989579200745,
0.10463578253984451,
0.43618127703666687,
-0.050478968769311905,
-0.2164047658443451,
0.13532568514347076,
0.8353320360183716,
0.43632638454437256,
0.0563017912209034,
0.0718761757016182,
0.5017896294593811,
0.4376871585845947,
-0.11447004973888397,
0.4465312957763672,
0.35815683007240295,
0.0497858002781868,
-0.29845744371414185,
-0.023523155599832535,
0.18301835656166077,
0.22884054481983185,
0.3861079514026642,
0.2875032126903534,
0.11834291368722916,
-0.4493904411792755,
0.6300762295722961,
-0.33343055844306946,
0.2571548521518707,
0.1564142107963562,
-0.22338637709617615,
0.1943909376859665,
0.4960159659385681,
-0.008689496666193008,
0.014973667450249195,
0.29683035612106323,
0.029689542949199677,
0.48082536458969116,
-0.06680241972208023,
0.2996031939983368,
0.92144775390625,
-0.5389332175254822,
-0.10664313286542892,
0.6585693955421448,
-0.15110456943511963,
0.225069060921669,
0.15412768721580505,
0.27142032980918884,
-0.05118336156010628,
-0.6246507167816162,
-0.4176287055015564,
0.3197060823440552,
0.4912632405757904,
-0.5742495059967041,
-0.28744056820869446,
0.7096428275108337,
-0.0781216099858284,
-0.11656127125024796,
0.06066375598311424,
0.19501760601997375,
0.042320795357227325,
0.590900182723999,
0.19340042769908905,
0.25075146555900574,
0.0081630302593112,
-0.0704868733882904,
0.35734400153160095,
0.15731464326381683,
0.18976664543151855,
0.4424293637275696,
-0.0010288347257301211,
-0.2961331307888031,
0.20141714811325073,
0.324514240026474,
0.15936200320720673,
0.30299630761146545,
0.14541998505592346,
0.3516870141029358,
0.24205204844474792,
0.09380175173282623,
-0.0825033187866211,
0.30450573563575745,
-0.06847520172595978,
0.25018009543418884,
0.3551322817802429,
0.4588840901851654,
0.06650030612945557,
-0.24987401068210602,
0.6198378205299377,
0.22430843114852905,
0.005688411183655262,
-0.531237006187439,
0.5710002779960632,
-0.11612934619188309,
0.5323082804679871,
0.17803791165351868,
-0.06201709061861038,
0.1512753963470459,
-0.0643996074795723,
-0.05473571643233299,
0.18724757432937622,
0.5543568730354309,
0.11259591579437256,
0.27766934037208557,
0.11107635498046875,
-0.9205280542373657,
0.565385639667511,
-0.06539956480264664,
0.13880763947963715,
0.11410801112651825,
0.49613770842552185,
-0.17922355234622955,
-0.12160135805606842,
-0.06526453047990799,
0.4915722608566284,
0.4633253812789917,
-0.016315525397658348,
0.5845110416412354,
0.18941982090473175,
-0.5536075830459595,
-0.08062832057476044,
0.304504930973053,
-0.521148145198822,
-0.29542607069015503,
-0.30351725220680237,
0.1366596817970276,
-0.20142455399036407,
0.38092240691185,
-0.17474247515201569,
0.34844961762428284,
0.2319001406431198,
0.49369385838508606,
-0.33837270736694336,
0.08273949474096298,
0.3312268853187561,
0.06991730630397797,
-0.805371105670929,
-0.14633461833000183,
-0.3419750928878784,
0.510032057762146,
-0.042701441794633865,
-0.7074698209762573,
-0.15324349701404572,
-0.28767335414886475,
-0.09993555396795273,
0.26998665928840637,
0.32159197330474854,
-0.12066798657178879,
0.3487302362918854,
-0.5093228816986084,
0.40386903285980225,
0.1369326114654541,
0.03788251429796219,
-0.5018593072891235,
-0.37116628885269165,
0.5363209247589111,
0.2923886477947235,
0.33737146854400635,
0.279448926448822,
-1.0401743650436401,
0.12257733196020126,
0.3420390486717224,
0.49476829171180725,
0.7006092071533203,
0.5134008526802063,
0.013770312070846558,
0.07876339554786682,
0.08009114116430283,
0.09291020780801773,
-0.08340880274772644,
-0.22896651923656464,
0.09282764047384262,
0.32684412598609924,
0.02271488681435585,
0.017400983721017838,
-0.6386750340461731,
1.1696288585662842,
0.1644097864627838,
0.2662169933319092,
0.4878227412700653,
-0.19310492277145386,
-0.21092982590198517,
0.1821574866771698,
0.5201388001441956,
-0.020897151902318,
0.583900511264801,
-0.14944109320640564,
0.43929407000541687,
0.39297211170196533,
0.26450031995773315,
-0.12370185554027557,
0.10362207889556885,
-0.197561115026474,
-0.23829951882362366,
-0.17362593114376068,
-0.27400025725364685,
0.29626956582069397,
0.0050977133214473724,
0.4726342260837555,
0.09882481396198273,
0.17728792130947113,
-0.056584130972623825,
-0.28546905517578125,
0.11821151524782181,
0.3837384879589081,
0.5099179744720459,
0.6615394949913025,
-0.2620057165622711,
0.398285448551178,
0.48925209045410156,
-0.06644858419895172,
0.3874964118003845,
0.22878260910511017,
0.19013679027557373,
0.3411100208759308,
-0.7579331994056702,
0.22603683173656464,
-0.0655948668718338,
0.24584032595157623,
-0.7272856831550598,
-0.5698022246360779,
-0.010759729892015457,
-0.21351094543933868,
-0.4947415590286255,
-0.5488710403442383,
0.8292891979217529,
0.21613839268684387,
-0.004800485912710428,
0.0072199138812720776,
0.6141308546066284,
0.2663094699382782,
-0.06571703404188156,
-0.07933567464351654,
0.26707252860069275,
0.09569623321294785,
0.6645945310592651,
0.06418823450803757,
0.27295568585395813,
0.3809579014778137,
-0.17492136359214783,
0.36524564027786255,
-0.1514241099357605,
-0.1395271271467209,
0.0822630524635315,
-0.5500031113624573,
0.22647447884082794,
0.13175812363624573,
-0.18691085278987885,
-0.33533570170402527,
0.5992822051048279,
0.05479965731501579,
0.588234543800354,
3.6648550033569336,
0.3386954665184021,
0.019435033202171326,
0.4164109528064728,
-0.12119705975055695,
-0.2197144627571106,
0.7638428807258606,
-0.27145981788635254,
0.36293527483940125,
0.06550165265798569,
-0.21252794563770294,
0.553183913230896,
-0.0922584980726242,
0.5723181366920471,
0.18370206654071808,
0.3480660021305084,
0.22816604375839233,
-0.22287806868553162,
0.30400964617729187,
0.45053866505622864,
-0.3113429844379425,
-0.33350834250450134,
0.2431977242231369,
-0.514238178730011,
0.280646950006485,
0.14521190524101257,
-0.07527309656143188,
0.5985867977142334,
0.8325321078300476,
0.13403896987438202,
0.6942166686058044,
-0.5613232254981995,
0.027014050632715225,
0.1373041570186615,
-0.6472290754318237,
0.7390219569206238,
-0.07594353705644608,
0.21321067214012146,
-0.20906764268875122,
0.32021814584732056,
-0.15875385701656342,
-0.29311060905456543,
-0.17119382321834564,
0.7641518115997314,
0.3917614817619324,
-0.2881203889846802,
0.09494218230247498,
0.28391724824905396,
0.2615083158016205,
0.3582105040550232,
-0.1830693781375885,
-0.6044421195983887,
-0.22142796218395233,
-0.20292942225933075,
0.14953143894672394,
0.6509472727775574,
0.2540026903152466,
0.65086829662323,
0.8125941753387451,
0.21109098196029663,
0.3485493063926697,
-0.4939342439174652,
0.31662148237228394,
0.2933681607246399,
-0.31727156043052673,
-0.3731113076210022,
-0.019371621310710907,
0.660997211933136,
0.4989670217037201,
-0.17654846608638763,
1.0113574266433716,
0.28620487451553345,
0.2535533010959625,
-0.18483084440231323,
0.026833435520529747,
0.05337119102478027,
-0.0006216212641447783,
-0.07847079634666443,
-0.13929852843284607,
-0.5178801417350769,
0.3564554750919342,
-0.4287782609462738,
0.0896812230348587,
0.24971313774585724,
-0.06554502248764038,
0.6267417669296265,
0.19705170392990112,
-0.5086050629615784,
0.7212890386581421,
0.25470802187919617,
0.4132421016693115,
-0.41655099391937256,
0.2788151204586029,
0.1711697280406952,
0.3265085518360138,
0.17464980483055115,
-0.8294719457626343,
-3.8388726711273193,
0.23343978822231293,
0.3027467429637909,
-0.15860702097415924,
0.2526360750198364,
0.3826322853565216,
-0.15224362909793854,
-0.007609143853187561,
-0.18115875124931335,
0.31375715136528015,
0.13333489000797272,
-0.028197331354022026,
-0.20787963271141052,
-0.24344544112682343,
0.3957456648349762,
0.042333364486694336,
-0.12182100862264633,
0.4522774815559387,
0.3633556365966797,
-0.1344412863254547,
0.2453371286392212,
-0.10095302015542984,
0.22605456411838531,
-0.4720928966999054,
-0.1988515853881836,
-0.00840893853455782,
0.3421770930290222,
-0.30544939637184143,
-0.2966185212135315,
0.26548296213150024,
-0.22850140929222107,
0.4181826710700989,
0.5625367760658264,
-0.1767520010471344,
0.16461575031280518,
0.5025885701179504,
0.2397528737783432,
0.24511337280273438,
-0.03315716236829758,
0.2864120900630951,
-0.07475259155035019,
0.49609071016311646,
0.5576241612434387,
0.27082958817481995,
0.294269859790802,
-0.006687273271381855,
-0.4419363737106323,
-0.0182308629155159,
-0.20054888725280762,
0.21941977739334106,
0.4515515863895416,
-0.03431934863328934,
-0.07928306609392166,
0.2675720751285553,
0.23663216829299927,
0.45141977071762085,
0.03745638579130173,
-0.07346078008413315,
0.13190308213233948,
0.4304353594779968,
-0.06774923950433731,
0.07329469174146652,
0.1152055561542511,
-0.3719429671764374,
-0.39922642707824707,
-0.18081583082675934,
0.4820772409439087,
0.052473846822977066,
0.29354098439216614,
-0.10387706011533737,
0.3887164890766144,
0.46052542328834534,
0.0774359405040741,
0.183803990483284,
0.40301963686943054,
0.5151697397232056,
0.23482483625411987,
-0.7364460229873657,
0.16869015991687775,
-0.17328353226184845,
-0.3201097548007965,
0.737891674041748,
-0.4999748766422272,
0.49900853633880615,
2.3070144653320312,
0.49650147557258606,
2.281986713409424,
-0.029749058187007904,
-0.05062758922576904,
0.4619864225387573,
-0.3458620011806488,
0.3685595691204071,
0.016251297667622566,
0.0739375427365303,
-0.3054591119289398,
-0.5995164513587952,
-0.44991838932037354,
0.11177046597003937,
0.17759905755519867,
-0.08482589572668076,
0.3554462492465973,
-1.5360602140426636,
0.056539326906204224,
0.04252186417579651,
0.41719263792037964,
-0.5246477723121643,
-0.36645665764808655,
0.2748602330684662,
-0.023096706718206406,
0.3744955062866211,
0.05078273266553879,
-0.1350468248128891,
-0.6887723207473755,
-0.10558722168207169,
-0.49253591895103455,
0.06422591209411621,
-0.126783549785614,
-0.3664129674434662,
-0.3259285092353821,
-0.040823616087436676,
-0.5797454118728638,
4.383683204650879,
-0.016110720112919807,
-0.05175155773758888,
0.12561921775341034,
-0.11157400161027908,
0.01940406858921051,
0.8205538392066956,
-0.0836104080080986,
-0.18604686856269836,
0.5822976231575012,
0.548970103263855,
0.32882463932037354,
0.5840506553649902,
0.2267632633447647,
0.3301762640476227,
0.4713973104953766,
0.27623680233955383,
0.0814165472984314,
-0.010688013397157192,
-0.11343788355588913,
-0.015807928517460823,
0.1007772833108902,
0.17563214898109436,
-0.04488859325647354,
0.3378738760948181,
-0.1698085069656372,
0.2931419610977173,
0.5981895327568054,
0.02556646056473255,
-0.45466017723083496,
0.2355993241071701,
5.151428699493408,
-0.15289495885372162,
0.027924008667469025,
-0.1776103377342224,
-0.2650492787361145,
0.1460684835910797,
-0.5478295683860779,
0.40931305289268494,
-0.18543757498264313,
-0.07227938622236252,
-0.046172332018613815,
0.10727763921022415,
-0.4024678170681,
0.8016524910926819,
0.6779331564903259,
-0.5446501970291138,
-0.29336652159690857,
-0.1501128226518631,
0.08038364350795746,
-0.7671840190887451,
0.23792703449726105,
-0.19148088991641998,
0.348064124584198,
-0.850303590297699,
0.046964071691036224,
0.3940262794494629,
-0.17626915872097015,
0.3462654650211334,
0.04129837825894356,
0.3268842399120331,
0.30741074681282043,
1.068772315979004,
-0.27649986743927,
0.00107886316254735,
-0.14630118012428284,
-0.09664592146873474,
0.0011135973036289215,
0.2528764307498932,
-0.15742874145507812,
0.24975542724132538,
0.1391439139842987,
0.5032007694244385,
-0.01304420456290245,
-0.08464622497558594,
-0.35233190655708313,
0.205781027674675,
0.3331867754459381,
0.47385498881340027,
0.32880106568336487,
-0.03366246446967125,
-0.08308493345975876,
-0.1697547286748886,
0.7922263741493225,
0.4812934100627899,
0.30675527453422546,
0.05116395652294159,
0.2773711383342743,
-0.4810982048511505,
-0.12848366796970367,
0.000514286570250988,
1.1380198001861572,
-0.018950337544083595,
0.007730952464044094,
0.6513398885726929,
0.44617992639541626,
0.5353454351425171,
0.10054319351911545,
-0.030531398952007294,
0.6956860423088074,
-0.4304780066013336,
0.29426270723342896,
-0.10092208534479141,
-0.3068692982196808,
-0.1938808113336563,
0.2688423693180084,
0.12360560894012451,
0.11596084386110306,
0.09562160074710846,
0.37167468667030334,
0.27008703351020813,
-0.14670971035957336,
-0.6445790529251099,
-0.750927746295929,
-0.07145782560110092,
-0.07595877349376678,
0.5296540856361389,
0.479562371969223,
-0.040755514055490494,
0.6647341251373291,
0.3236706852912903,
0.42943504452705383,
-0.42203080654144287,
0.15552794933319092,
0.0059922789223492146,
0.13054698705673218,
-0.03349890559911728,
-0.1477580964565277,
0.15636061131954193,
-0.3254173994064331,
-0.09716947376728058,
0.1163875162601471,
0.45420995354652405,
-0.2679761052131653,
-0.39856210350990295,
0.27320241928100586,
-0.03313995897769928,
0.29470035433769226,
0.5283981561660767,
0.46840330958366394,
0.6312994360923767,
0.33867746591567993,
0.2697531580924988,
0.12817782163619995,
-0.38212642073631287,
-0.41443273425102234
] |
822#15 | বাংলাদেশ | স্বাধীনতা-পরবর্তী সময়ে বাংলাদেশে প্রথমে সংসদীয় গণতন্ত্র ব্যবস্থা চালু হয় ও শেখ মুজিব প্রধানমন্ত্রীর দায়িত্ব পালন করেন। ১৯৭৩ খ্রিস্টাব্দের সংসদীয় নির্বাচনে আওয়ামী লীগ নিরংকুশ সংখ্যাগরিষ্ঠতা লাভ করে। ১৯৭৩ ও ১৯৭৪ খ্রিস্টাব্দে দেশব্যাপী দুর্ভিক্ষ দেখা দেয়। ১৯৭৫ খ্রিস্টাব্দে শুরুতে মুজিব সকল রাজনৈতিক দল নিষিদ্ধ করে দেশে বাকশাল নামীয় রাজনৈতিক দল গঠন করেন এবং একদলীয় শাসন ব্যবস্থা চালু করেন। ১৯৭৫ খ্রিস্টাব্দের ১৫ আগস্ট তারিখে সেনাবাহিনীর কিয়দংশ ও স্বীয় দলের কিছু রাজনীতিবিদের ষড়যন্ত্রে সংঘটিত অভ্যুত্থানে শেখ মুজিব সপরিবারে নিহত হন।
পরবর্তী ৩ মাসে একাধিক অভ্যুত্থান ও পাল্টা-অভ্যুত্থান চলতে থাকে, যার পরিসমাপ্তিতে ১৯৭৫ খ্রিস্টাব্দের ৭ নভেম্বর জেনারেল জিয়াউর রহমান ক্ষমতায় আসেন। জিয়া বহুদলীয় গণতন্ত্র পুনরায় প্রবর্তন করেন এবং পরবর্তীতে বাংলাদেশ জাতীয়তাবাদী দল (বিএনপি) প্রতিষ্ঠা করেন। ১৯৮১ খ্রিস্টাব্দে রাষ্ট্রপতি জিয়া চট্টগ্রাম সফরের সময় আরেকটি অভ্যুত্থানে নিহত হন। অতঃপর উপরাষ্ট্রপতি বিচারপতি সাত্তার রাষ্ট্রপতির দায়িত্ব পালন করতে থাকেন। ১৯৮২ খ্রিস্টাব্দের মার্চ মাসে বাংলাদেশের পরবর্তী শাসক জেনারেল হুসেইন মুহাম্মদ এরশাদ রক্তপাতবিহীন এক অভ্যুত্থানের মাধ্যমে ক্ষমতা দখল করেন। রাষ্ট্রপতি এরশাদ ১৯৯০ খ্রিস্টাব্দ পর্যন্ত দেশ শাসন করেন। ১৯৯০-এর গণঅভ্যুত্থানে তাঁর পতন হয় এবং তিনি ক্ষমতা ত্যাগ করলে একটি তত্ত্বাবধায়ক সরকারের অধীনে জাতীয় সংসদ নির্বাচন অনুষ্ঠিত হয়। এর মাধ্যমে পুনরায় সংসদীয় গণতন্ত্র চালু হয়।
বাংলাদেশ জাতীয়তাবাদী দলের নেত্রী ও প্রয়াত রাষ্ট্রপতি জিয়ার স্ত্রী বেগম খালেদা জিয়া ১৯৯১ হতে ১৯৯৬ খ্রিস্টাব্দ পর্যন্ত প্রধানমন্ত্রীর দায়িত্ব পালন করেন। শেখ মুজিবের কন্যা শেখ হাসিনা ১৯৯৬ হতে ২০০১ খ্রিস্টাব্দ পর্যন্ত আওয়ামী লীগের নেত্রী হিসাবে প্রধানমন্ত্রীর দায়িত্ব পালন করেন। দারিদ্র ও দুর্নীতি সত্ত্বেও বাংলাদেশ বর্তমান বৈশ্বিক প্রেক্ষাপটে একটি গণতান্ত্রিক ও প্রগতিশীল রাষ্ট্র হিসাবে তার অবস্থান সমুন্নত রেখেছে। | [
-0.19776447117328644,
-0.2724915146827698,
-0.2579617202281952,
-0.035496897995471954,
-0.25513890385627747,
-0.34563636779785156,
0.3304567039012909,
-0.2727581858634949,
0.13888248801231384,
0.6437430381774902,
-0.20991046726703644,
-0.1528642326593399,
-0.03960147500038147,
0.2392309606075287,
-0.5296516418457031,
-0.30046895146369934,
0.37274324893951416,
-0.2624223828315735,
-0.04760067164897919,
-0.275016188621521,
-0.29498547315597534,
0.6559202671051025,
0.04924854263663292,
-0.12764638662338257,
0.2951303720474243,
-0.3527815043926239,
-0.37931370735168457,
0.3870532512664795,
-0.31593337655067444,
0.3600037693977356,
0.38717836141586304,
-0.22219166159629822,
-0.03329445421695709,
0.7076734900474548,
-0.5010518431663513,
0.47263431549072266,
-0.27390527725219727,
0.10038696229457855,
-0.4480377733707428,
0.3592836856842041,
0.38624298572540283,
0.03666428476572037,
-0.14111927151679993,
-0.20996081829071045,
0.5638061165809631,
-0.41453874111175537,
0.5732054114341736,
-0.014872203581035137,
0.4555051326751709,
-0.144186869263649,
-0.15184909105300903,
-0.19136016070842743,
-0.330158531665802,
0.005768924951553345,
-0.553851842880249,
0.930628776550293,
-0.5264496803283691,
0.5692296028137207,
0.07209297269582748,
-0.46785762906074524,
-0.07908099889755249,
-0.18960924446582794,
-0.2358936220407486,
0.23326003551483154,
0.5201096534729004,
0.19261044263839722,
0.03695881366729736,
0.36898961663246155,
0.47257760167121887,
0.6319169998168945,
-0.030256196856498718,
-0.08248016238212585,
0.6493958830833435,
0.45730894804000854,
-0.08905971795320511,
-0.266198068857193,
-0.0224229134619236,
0.13252580165863037,
-0.05447433888912201,
-0.6088011860847473,
0.446389377117157,
-0.05641096085309982,
0.09903353452682495,
0.6766607165336609,
0.5835455656051636,
0.5861282348632812,
-0.03525519371032715,
-0.04015976935625076,
0.3978787064552307,
0.538939356803894,
-0.6034116744995117,
0.30988621711730957,
-0.31320950388908386,
-0.19872388243675232,
-0.18170909583568573,
0.01686527207493782,
0.8909096717834473,
-0.12860062718391418,
-0.173343688249588,
0.12329742312431335,
0.1758599877357483,
-0.3185635209083557,
-0.08277171850204468,
0.5032638907432556,
0.11305747181177139,
-0.42018795013427734,
-0.4077325761318207,
0.2581101655960083,
-0.12215986102819443,
-0.03722487762570381,
0.4601307809352875,
-0.4654662013053894,
-0.024189293384552002,
0.43523144721984863,
-0.2619698941707611,
-0.2809191346168518,
0.5037926435470581,
0.46146368980407715,
-0.23201528191566467,
-1.2825560569763184,
0.2504306435585022,
-0.1150834858417511,
-0.11028018593788147,
0.3741474151611328,
0.37911343574523926,
-0.18059304356575012,
0.5012588500976562,
-0.2654203176498413,
0.5145206451416016,
0.2347186952829361,
0.1796606183052063,
0.151300311088562,
0.13557758927345276,
0.6602993011474609,
0.19132094085216522,
0.23785394430160522,
-0.030606962740421295,
-0.3481161594390869,
-0.3988676071166992,
-0.24496805667877197,
0.1107204258441925,
-0.297005295753479,
0.3697129189968109,
0.14536188542842865,
-0.2763217091560364,
-0.13028490543365479,
0.3092501163482666,
0.19960935413837433,
-0.0996103286743164,
0.27642911672592163,
0.10178619623184204,
0.2068527340888977,
-0.1814604252576828,
0.5428595542907715,
-0.3389165997505188,
0.11205323040485382,
0.3955566883087158,
0.2900860905647278,
-0.022136636078357697,
0.41070181131362915,
0.935882568359375,
0.2959413528442383,
-0.016357451677322388,
0.082302987575531,
0.06252448260784149,
0.20195341110229492,
-0.32369405031204224,
0.5139045715332031,
0.3386366069316864,
-0.046124402433633804,
-0.39330291748046875,
-0.20686668157577515,
0.21398474276065826,
-0.1221097782254219,
0.4157942533493042,
0.14626550674438477,
-0.1534774899482727,
-0.20590823888778687,
0.27999749779701233,
-0.2807769775390625,
0.1633060872554779,
-0.3051888942718506,
-0.3969101309776306,
0.47921544313430786,
0.5708155632019043,
0.242563858628273,
0.2203381508588791,
0.20305785536766052,
0.016905665397644043,
0.22467288374900818,
-0.26417961716651917,
0.12438467144966125,
0.91480952501297,
-0.36950039863586426,
0.20370188355445862,
0.482937753200531,
-0.047056980431079865,
0.40659040212631226,
-0.0974171981215477,
0.2879936695098877,
0.06379961222410202,
-0.17838449776172638,
-0.3629705607891083,
0.11461891233921051,
0.5055146217346191,
-0.5760906934738159,
0.15333038568496704,
0.8338426947593689,
0.009022211655974388,
0.31103193759918213,
-0.08030583709478378,
0.14378976821899414,
0.0342458076775074,
0.34849798679351807,
0.07775255292654037,
0.34298649430274963,
-0.3121004104614258,
0.014216022565960884,
0.3579658269882202,
0.06912900507450104,
-0.2412663996219635,
0.07057046890258789,
-0.16833554208278656,
-0.4328160583972931,
0.21119040250778198,
-0.010641440749168396,
-0.27447864413261414,
0.09275271743535995,
-0.012829488143324852,
0.11611849069595337,
0.5509176254272461,
0.5610476732254028,
-0.10174808651208878,
0.33509719371795654,
0.13922350108623505,
-0.02138064056634903,
0.757075309753418,
-0.3297995924949646,
-0.08084934949874878,
-0.11254061758518219,
0.5352497100830078,
0.282554566860199,
-0.19815203547477722,
-0.4319148659706116,
0.22440862655639648,
0.2460070252418518,
0.37318670749664307,
0.1748836636543274,
-0.305899441242218,
0.46518683433532715,
-0.15190112590789795,
-0.17475855350494385,
-0.2491532415151596,
0.042366329580545425,
-0.03427037596702576,
0.33570176362991333,
0.08479134738445282,
-0.6201210021972656,
0.4470689296722412,
-0.0018927156925201416,
0.3789057731628418,
0.5323503017425537,
0.29916417598724365,
0.2742155194282532,
0.12428324669599533,
-0.09978726506233215,
0.6237916946411133,
0.4349667727947235,
-0.0011160802096128464,
0.6291929483413696,
0.06004704535007477,
-0.07634211331605911,
-0.29965150356292725,
0.19943742454051971,
-0.3986544609069824,
0.025860203430056572,
0.19209511578083038,
-0.01781141199171543,
-0.8188133239746094,
-0.15422430634498596,
0.3098030090332031,
-0.16563677787780762,
-0.034144312143325806,
0.6263867020606995,
-0.4782170355319977,
0.6737219095230103,
0.2851756513118744,
-0.09387903660535812,
-0.7195072174072266,
0.09017225354909897,
0.09358090907335281,
0.47886180877685547,
-0.5552694797515869,
-0.8120119571685791,
-0.030947834253311157,
-0.1408875584602356,
0.1444162279367447,
-0.052832912653684616,
0.5589529871940613,
-0.12945494055747986,
0.5707796216011047,
-0.44382572174072266,
0.199202299118042,
0.5827312469482422,
0.0397811122238636,
-0.9569911956787109,
-0.48424243927001953,
0.6048924922943115,
0.15177477896213531,
0.45200368762016296,
0.4298834502696991,
-0.9459209442138672,
-0.1700384020805359,
0.3194355368614197,
0.3279240131378174,
0.9774106740951538,
0.5635496973991394,
0.0402178093791008,
-0.03149006888270378,
-0.06752902269363403,
0.137386754155159,
-0.15228521823883057,
-0.4479999542236328,
-0.04742483049631119,
0.2928672432899475,
-0.1995239406824112,
-0.19970184564590454,
-0.6388282775878906,
0.9351744651794434,
0.5074893236160278,
-0.2360091656446457,
0.28663039207458496,
-0.021365106105804443,
-0.5426276922225952,
0.1311841458082199,
0.20212781429290771,
-0.03825153037905693,
1.020097255706787,
-0.0892561674118042,
0.39279308915138245,
0.397784948348999,
0.13143298029899597,
0.03195672109723091,
0.1679866462945938,
0.03532346338033676,
0.22433075308799744,
-0.032545752823352814,
-0.39412832260131836,
0.1557288020849228,
0.15383757650852203,
0.3979998230934143,
0.5351223945617676,
0.016450829803943634,
-0.30083662271499634,
0.209255188703537,
-0.2724149823188782,
0.9978818893432617,
0.41566571593284607,
0.5122661590576172,
-0.2541047930717468,
0.4077465534210205,
0.5494859218597412,
-0.07050569355487823,
0.01940913498401642,
0.4808521568775177,
0.17450480163097382,
0.11109068989753723,
-0.24307234585285187,
-0.12493497133255005,
0.06696487963199615,
0.2380664050579071,
-0.30528953671455383,
-0.13815799355506897,
0.04214073345065117,
-0.2463054060935974,
-0.5113817453384399,
-0.5150214433670044,
0.7697367072105408,
0.37372541427612305,
0.231532484292984,
0.5268058180809021,
0.570396900177002,
0.4942753314971924,
-0.07992583513259888,
-0.04618396237492561,
-0.03461313247680664,
-0.20263099670410156,
0.14220871031284332,
0.023675257340073586,
0.15423303842544556,
-0.34375157952308655,
-0.353325217962265,
0.16859067976474762,
-0.012864641845226288,
-0.35690614581108093,
-0.26969006657600403,
-0.37452447414398193,
0.15982654690742493,
0.21197104454040527,
-0.11596216261386871,
-0.17386186122894287,
0.7484259605407715,
-0.2520148456096649,
0.4423387050628662,
3.9266891479492188,
0.3176559805870056,
0.36682653427124023,
0.5786615610122681,
-0.04935858026146889,
-0.414745569229126,
0.46131691336631775,
-0.37700939178466797,
0.29091912508010864,
0.0891154482960701,
-0.3354834318161011,
0.25745123624801636,
-0.3540576696395874,
-0.13422918319702148,
0.08717849850654602,
0.2287169098854065,
0.12432615458965302,
-0.15442174673080444,
-0.2476731538772583,
0.7937202453613281,
-0.4732239246368408,
0.3250378668308258,
0.3905317187309265,
-0.4548441171646118,
0.3296884298324585,
0.133528470993042,
0.1263076812028885,
0.8175040483474731,
0.5997290015220642,
0.30364990234375,
0.5211888551712036,
-0.6898884773254395,
0.7111712694168091,
-0.0329364612698555,
-0.2042263001203537,
0.8554887771606445,
0.030082741752266884,
0.3353455364704132,
0.02939298376441002,
0.12251165509223938,
-0.08183148503303528,
-0.043222591280937195,
0.08407047390937805,
0.5468196868896484,
-0.23942124843597412,
-0.256133496761322,
-0.09482304751873016,
0.468320369720459,
0.04631046950817108,
0.1443537473678589,
0.17085836827754974,
-0.6927800178527832,
-0.05212174728512764,
-0.3553440570831299,
-0.222077876329422,
0.6380720138549805,
-0.1088399663567543,
0.18550515174865723,
0.4858357906341553,
-0.23082919418811798,
0.2996591329574585,
-0.2622186541557312,
0.42261725664138794,
0.15905733406543732,
-0.25463753938674927,
-0.3606986999511719,
-0.12737394869327545,
0.3171699047088623,
0.7517157793045044,
-0.0752670168876648,
0.2620465159416199,
0.25986507534980774,
0.39310672879219055,
-0.5411911010742188,
-0.5908162593841553,
-0.05845257639884949,
0.20720025897026062,
0.03800142556428909,
-0.17961081862449646,
0.013984251767396927,
0.28916940093040466,
-0.23396790027618408,
-0.09493080526590347,
-0.44524678587913513,
0.016675177961587906,
0.5710678100585938,
-0.18948183953762054,
-0.7773090600967407,
0.5163111686706543,
0.14627403020858765,
0.37967824935913086,
-0.3876524865627289,
0.6120796203613281,
0.4687424898147583,
-0.10655657947063446,
0.45738720893859863,
-0.5081136226654053,
-3.8904647827148438,
0.28908365964889526,
0.47440052032470703,
-0.24801504611968994,
0.3626593351364136,
0.40699705481529236,
0.05735228210687637,
-0.33605751395225525,
-0.5895934104919434,
0.06389855593442917,
0.19288793206214905,
0.18038588762283325,
-0.04736260697245598,
-0.7575727701187134,
0.09700628370046616,
0.1702387034893036,
-0.02687392383813858,
0.2763635814189911,
0.5316807627677917,
-0.04869116097688675,
-0.045289620757102966,
-0.16008222103118896,
0.3022193908691406,
-0.18173103034496307,
-0.34719839692115784,
0.028003491461277008,
0.3080468773841858,
0.22380021214485168,
-0.039267633110284805,
0.2681977152824402,
-0.459655225276947,
0.551272988319397,
0.5932360887527466,
-0.03073134273290634,
0.6250090599060059,
0.35662737488746643,
0.0030939429998397827,
-0.264082133769989,
-0.03861770033836365,
0.5028719902038574,
-0.04744131863117218,
0.06389671564102173,
0.23496314883232117,
0.3406440019607544,
0.2639927864074707,
-0.2713111639022827,
-0.17060473561286926,
-0.07502002269029617,
-0.5326361060142517,
0.6512339115142822,
0.010696087963879108,
0.39966291189193726,
-0.4264388084411621,
0.032076574862003326,
0.5701000690460205,
0.2548779845237732,
-0.053814422339200974,
0.13251100480556488,
0.32648324966430664,
0.7941379547119141,
0.041541293263435364,
-0.1510283499956131,
0.26421356201171875,
-0.13256138563156128,
-0.1130770742893219,
0.14420592784881592,
0.4272705912590027,
-0.004547471180558205,
0.07760268449783325,
-0.07632589340209961,
0.8063948154449463,
-0.01663189008831978,
0.3516765236854553,
-0.24425898492336273,
0.48934245109558105,
0.1469733715057373,
0.04146582633256912,
-0.22313907742500305,
0.6894702911376953,
-0.328483521938324,
0.017580918967723846,
0.32829901576042175,
-0.4983210563659668,
0.5829719305038452,
2.3369140625,
0.4503922462463379,
2.2666969299316406,
0.3941079080104828,
0.07341665029525757,
0.6625022888183594,
-0.1387677788734436,
0.11300723254680634,
0.13306131958961487,
0.16839350759983063,
-0.2749769389629364,
0.184803307056427,
-0.27472469210624695,
0.07213257253170013,
0.4164005219936371,
-0.3828605115413666,
0.30873459577560425,
-1.3504695892333984,
0.348777174949646,
-0.06994549930095673,
0.25700533390045166,
-0.3517010509967804,
0.2894749045372009,
0.23057618737220764,
0.347415953874588,
-0.07503996789455414,
0.08916188031435013,
0.11105644702911377,
-0.0704885870218277,
0.06614434719085693,
-0.38762181997299194,
0.005383331328630447,
-0.02729998528957367,
0.28250741958618164,
-0.16082316637039185,
0.6447963714599609,
-0.6088809967041016,
4.435546875,
0.24753285944461823,
-0.037462975829839706,
0.039381224662065506,
0.03524332493543625,
-0.17779755592346191,
0.7099885940551758,
0.026291394606232643,
-0.17259807884693146,
0.3165332078933716,
0.42758065462112427,
0.3838801383972168,
0.22415561974048615,
-0.28885191679000854,
0.47579872608184814,
0.49523699283599854,
0.5321992635726929,
0.25859183073043823,
0.10782282799482346,
-0.1263306736946106,
0.006473665591329336,
0.19616177678108215,
0.2171468734741211,
-0.029034361243247986,
0.3388780951499939,
0.10588157176971436,
0.42643439769744873,
0.4153597950935364,
-0.028103407472372055,
-0.28665652871131897,
0.06711245328187943,
5.185028076171875,
0.012423356994986534,
0.04848639294505119,
0.06533646583557129,
-0.17714686691761017,
-0.15122370421886444,
-0.5872387886047363,
-0.014038633555173874,
-0.27070295810699463,
-0.09048456698656082,
0.04862407594919205,
0.08489914983510971,
-0.2505112588405609,
0.6201202869415283,
0.24996095895767212,
0.11857950687408447,
-0.45307275652885437,
-0.30915382504463196,
0.043570518493652344,
-0.2862045168876648,
0.193642720580101,
-0.560691773891449,
0.21210291981697083,
-0.4196857810020447,
-0.07962725311517715,
0.22827795147895813,
-0.6266252994537354,
0.33619946241378784,
-0.14886851608753204,
0.09496178478002548,
0.6000967025756836,
0.4687153100967407,
-0.3282589316368103,
0.7411651611328125,
-0.026445500552654266,
-0.05185329169034958,
-0.07243760675191879,
-0.15373139083385468,
0.3044285774230957,
0.1651914268732071,
0.2170313447713852,
0.6716010570526123,
-0.2722916305065155,
0.12156204879283905,
-0.36603283882141113,
0.1028933972120285,
0.22843074798583984,
0.32071658968925476,
0.20402328670024872,
-0.00006927363574504852,
-0.03189951181411743,
0.143157497048378,
0.7755295038223267,
0.42057979106903076,
0.20543518662452698,
-0.12151078879833221,
0.4709472060203552,
0.2868154048919678,
0.27016758918762207,
-0.11297392845153809,
0.9901230335235596,
0.012001456692814827,
-0.07264050841331482,
0.4389910101890564,
0.2227245271205902,
0.33294984698295593,
0.2934204638004303,
0.09693744778633118,
0.9031543731689453,
-0.09679372608661652,
-0.17017772793769836,
0.13830015063285828,
-0.24341878294944763,
0.20470058917999268,
0.39764171838760376,
-0.047242797911167145,
0.29928648471832275,
0.1693909466266632,
0.08587796986103058,
0.16005843877792358,
0.07971030473709106,
-0.11262630671262741,
-0.30706536769866943,
-0.10680045187473297,
0.3941299319267273,
0.021749036386609077,
0.3998529314994812,
0.2596213221549988,
0.755874752998352,
-0.05031369626522064,
0.2990659475326538,
-0.403650164604187,
0.012440862134099007,
0.3280825614929199,
0.04806160181760788,
0.22493362426757812,
0.09927867352962494,
0.22112861275672913,
-0.09724467247724533,
-0.11510465294122696,
-0.14941594004631042,
0.3703027367591858,
0.0296685378998518,
0.11941172182559967,
0.10798093676567078,
-0.03629712760448456,
-0.17996147274971008,
0.48270368576049805,
0.42920202016830444,
0.4500542879104614,
0.38545745611190796,
0.43762946128845215,
0.33098074793815613,
-0.25322091579437256,
-0.17042970657348633
] |
822#16 | বাংলাদেশ | ২০০১ খ্রিস্টাব্দের জাতীয় সংসদ নির্বাচনে বিশাল জয়ের মধ্য দিয়ে বাংলাদেশ জাতীয়তাবাদী দল (বিএনপি) সরকার গঠন করে এবং খালেদা জিয়া পুনরায় প্রধানমন্ত্রী হন। তিনি ২০০১ থেকে ২০০৬ খ্রিস্টাব্দ মেয়াদে প্রধানমন্ত্রীর দায়িত্ব পালন করেন। অতঃপর নানা নাটকীয় পালা বদলের মধ্য দিয়ে প্রধান উপদেষ্টা হিসেবে বাংলাদেশ কেন্দ্রীয় ব্যাংকের সাবেক গভর্নর ফখরুদ্দিন আহমদ তত্ত্বাবধায়ক সরকার গঠন করেন। এই সরকার প্রায় দুই বৎসর ক্ষমতায় থাকে এবং সেনা সমর্থিত সরকার হিসাবে সমালোচিত হয়। তবে ফখরুদ্দিন সরকার ২০০৮ খ্রিস্টাব্দে জাতীয় সংসদ নির্বাচন অনুষ্ঠান করে। এই নির্বাচনে বিজয়ী হয়ে আওয়ামী লীগ-নেতৃত্বাধীন রাজনৈতিক মহাজোট সরকার গঠন করে এবং শেখ হাসিনা পুনরায় প্রধানমন্ত্রী হিসাবে দায়িত্ব লাভ করেন। এরপর ২০১৪ সালে ও ২০১৮ সালের সংসদীয় নির্বাচনে পুনরায় নির্বাচনে বিজয়ী হয়ে আওয়ামী লীগ-নেতৃত্বাধীন রাজনৈতিক মহাজোট সরকার গঠন করে। | [
-0.13133327662944794,
-0.4141819477081299,
0.017812207341194153,
0.023478472605347633,
-0.48692113161087036,
-0.4662824273109436,
0.4215656518936157,
-0.3386783301830292,
0.4180222451686859,
0.32056379318237305,
-0.27633097767829895,
-0.34995126724243164,
-0.11463455110788345,
0.4355347454547882,
-0.5097178220748901,
0.08656110614538193,
0.3301670551300049,
-0.2395244985818863,
0.1273088902235031,
-0.2047317922115326,
-0.3312656879425049,
0.446483314037323,
0.37189844250679016,
0.24482043087482452,
0.4230594336986542,
-0.5162555575370789,
-0.10517434030771255,
0.31857937574386597,
0.17120178043842316,
0.3957882225513458,
0.6311202645301819,
-0.6020214557647705,
-0.17404431104660034,
0.850411057472229,
-0.3816094994544983,
0.3644407391548157,
-0.1764393001794815,
0.12952490150928497,
-0.2885105013847351,
0.5934710502624512,
0.6456766724586487,
0.6140890121459961,
-0.4519692659378052,
0.13820557296276093,
0.6076980233192444,
-0.3571508228778839,
0.38860979676246643,
-0.3344370722770691,
0.6800792813301086,
-0.12815244495868683,
0.2382553517818451,
-0.21567068994045258,
-0.3962758183479309,
0.2157510370016098,
-0.42696577310562134,
0.9275286197662354,
-1.0209959745407104,
0.7811890244483948,
-0.249436616897583,
0.09477580338716507,
-0.19674992561340332,
-0.16481412947177887,
-0.10707996040582657,
0.25362303853034973,
-0.026048855856060982,
0.5115534067153931,
0.14297401905059814,
-0.15603007376194,
0.28633204102516174,
0.3869210481643677,
0.05500089377164841,
0.4891999065876007,
0.42247575521469116,
0.3748360872268677,
-0.41550013422966003,
-0.2541315257549286,
0.19430343806743622,
-0.2662043869495392,
0.11612160503864288,
-0.5384508967399597,
0.4324081838130951,
-0.002467990620061755,
-0.08986756205558777,
0.40761059522628784,
0.328170508146286,
0.4185815453529358,
-0.20762516558170319,
-0.24286174774169922,
0.31255045533180237,
0.5046972632408142,
-0.5662123560905457,
0.19441929459571838,
-0.1339670717716217,
-0.7243087291717529,
0.10456769913434982,
0.005188312381505966,
0.5647335648536682,
-0.22081799805164337,
-0.10968787968158722,
-0.05946989357471466,
0.4259357452392578,
-0.20270447432994843,
-0.14335905015468597,
0.5654175877571106,
0.05814520642161369,
-0.5677260160446167,
-0.6741542220115662,
0.19759412109851837,
0.024501081556081772,
0.16427110135555267,
0.39527377486228943,
-0.26028892397880554,
0.3703496754169464,
0.40779563784599304,
-0.4091043472290039,
-0.5376862287521362,
0.4630923867225647,
0.08458459377288818,
-0.09185755997896194,
-1.3115471601486206,
0.038999512791633606,
0.0036315263714641333,
-0.15649403631687164,
0.34456804394721985,
0.38854464888572693,
-0.6323566436767578,
0.43115395307540894,
-0.3201170861721039,
0.5116022825241089,
0.30921289324760437,
0.5836577415466309,
0.013622916303575039,
-0.05243733152747154,
0.5254324674606323,
0.17294254899024963,
0.3003523647785187,
0.13756592571735382,
0.07058415561914444,
-0.11683589220046997,
-0.182290717959404,
0.1786521077156067,
-0.2684611976146698,
0.18174271285533905,
0.7474951148033142,
-0.030085623264312744,
0.1008031815290451,
0.19056735932826996,
0.24768202006816864,
0.008955192752182484,
0.45038849115371704,
0.36763888597488403,
0.26014554500579834,
-0.34260353446006775,
0.5294294357299805,
-0.056587181985378265,
-0.13829807937145233,
1.245036244392395,
0.07281331717967987,
-0.20126385986804962,
0.4973543882369995,
0.8610072731971741,
0.36647531390190125,
-0.2525574862957001,
0.0036978749558329582,
0.19132788479328156,
0.29227977991104126,
0.343578040599823,
0.5331501364707947,
0.36964598298072815,
0.26847925782203674,
-0.528717577457428,
-0.0595565140247345,
0.024423370137810707,
0.11400867998600006,
0.29858049750328064,
0.22749529778957367,
0.12302976101636887,
-0.3111795485019684,
0.37917158007621765,
-0.3811468183994293,
0.19547134637832642,
-0.6787726283073425,
-0.2698945701122284,
0.22549386322498322,
0.7064152956008911,
0.04324740916490555,
0.23855824768543243,
-0.02376197837293148,
-0.04369467496871948,
0.4232427179813385,
-0.16069990396499634,
0.024309583008289337,
0.8324499726295471,
-0.35027211904525757,
0.12336674332618713,
0.5799993276596069,
-0.28557756543159485,
0.139317587018013,
0.4274144768714905,
0.5858977437019348,
-0.038483452051877975,
-0.32902073860168457,
0.13407281041145325,
0.39728793501853943,
0.5787960290908813,
-0.5792136788368225,
-0.2393997609615326,
0.6181846261024475,
-0.24743276834487915,
0.296329528093338,
-0.018434753641486168,
0.20697234570980072,
-0.19574469327926636,
0.30985045433044434,
0.12585791945457458,
0.299625962972641,
-0.3108074963092804,
-0.2679908871650696,
0.24786795675754547,
-0.21136444807052612,
-0.30668914318084717,
0.05386042967438698,
-0.24084393680095673,
-0.3083508312702179,
0.524932324886322,
0.31342917680740356,
-0.0024057223927229643,
-0.17599661648273468,
0.00925891101360321,
-0.14786601066589355,
0.8913368582725525,
-0.046414364129304886,
-0.14029419422149658,
0.25304335355758667,
-0.030008167028427124,
0.3785111904144287,
0.1560315638780594,
-0.26584792137145996,
0.06107774004340172,
-0.7477885484695435,
0.17396165430545807,
0.08726153522729874,
-0.17365068197250366,
-0.7709169387817383,
0.196664497256279,
0.13306470215320587,
0.42294877767562866,
0.20359115302562714,
-0.29784268140792847,
0.12824705243110657,
-0.39638498425483704,
-0.02061621844768524,
-0.004863409325480461,
0.30053916573524475,
0.06065307557582855,
0.5401511192321777,
0.43185046315193176,
-0.37313947081565857,
0.47582462430000305,
0.08740273863077164,
0.3615739345550537,
0.07390469312667847,
0.21247687935829163,
0.13418704271316528,
0.242222398519516,
0.018244421109557152,
0.5666212439537048,
0.3452085554599762,
-0.1828683465719223,
0.3584721088409424,
-0.08387380838394165,
-0.26459816098213196,
-0.3282998204231262,
0.8503470420837402,
-0.6271149516105652,
-0.38043516874313354,
0.2995881736278534,
0.19499677419662476,
-0.5989195108413696,
0.47039908170700073,
0.23741446435451508,
0.24438157677650452,
-0.18638986349105835,
0.737243115901947,
-0.39714106917381287,
0.41632428765296936,
0.4329302906990051,
0.15909622609615326,
-0.6737025380134583,
0.1653491109609604,
-0.07224106043577194,
0.5190248489379883,
-0.09699420630931854,
-0.7257843017578125,
0.0036605834029614925,
-0.1459398716688156,
-0.23922596871852875,
0.23003315925598145,
0.24414454400539398,
-0.14615575969219208,
0.318594366312027,
-0.40053898096084595,
0.21718396246433258,
0.4675787389278412,
0.0045812237076461315,
-0.5713898539543152,
-0.4939136207103729,
0.6823153495788574,
0.44568079710006714,
0.2576763927936554,
0.7302101254463196,
-0.9000878930091858,
0.0730157271027565,
0.3468253016471863,
0.35031652450561523,
1.1857129335403442,
0.7341039180755615,
-0.2437872737646103,
0.16023515164852142,
0.2627343237400055,
0.21547681093215942,
-0.19637778401374817,
-0.42515328526496887,
-0.18734008073806763,
0.4557407796382904,
-0.3885425627231598,
-0.05098753795027733,
-0.6629540920257568,
0.7292516827583313,
0.4642621576786041,
-0.08293166011571884,
0.08432908356189728,
-0.0647435337305069,
-0.6418479084968567,
0.05920467898249626,
0.3100728988647461,
-0.18126460909843445,
0.9499792456626892,
-0.03875549137592316,
0.5119093656539917,
0.31771036982536316,
0.34465736150741577,
-0.5021567940711975,
0.21171145141124725,
-0.2672600746154785,
0.018159691244363785,
0.15620830655097961,
-0.43441006541252136,
0.11835458129644394,
-0.19884170591831207,
0.3373984098434448,
0.642448365688324,
0.4693709909915924,
-0.1598152369260788,
-0.053593527525663376,
-0.12207973003387451,
0.694890558719635,
0.30520573258399963,
0.32609832286834717,
-0.26441946625709534,
0.2698981463909149,
0.17793551087379456,
-0.19806431233882904,
0.2843119502067566,
0.49032121896743774,
0.33305594325065613,
-0.12004384398460388,
0.19778326153755188,
-0.14370767772197723,
-0.13979856669902802,
-0.19007647037506104,
-0.5173510909080505,
-0.4584658443927765,
0.1478380411863327,
-0.18778182566165924,
-0.6600432395935059,
-0.5422937273979187,
0.5309086441993713,
0.5823573470115662,
0.3054576814174652,
0.22893935441970825,
0.486346960067749,
0.558246374130249,
-0.042300403118133545,
-0.011004074476659298,
-0.30093324184417725,
-0.1865467131137848,
0.3533792197704315,
0.3484170138835907,
-0.05461083725094795,
-0.00597488135099411,
0.0667022243142128,
0.8110166788101196,
-0.2813623547554016,
0.2632042169570923,
-0.04105240851640701,
-0.42033830285072327,
0.08365105837583542,
-0.08396550267934799,
0.10562676936388016,
-0.16128376126289368,
0.3223729729652405,
0.21283294260501862,
0.4309573471546173,
3.780033588409424,
0.148930162191391,
0.12789151072502136,
0.27303406596183777,
-0.2601298689842224,
-0.7581992745399475,
0.4861195981502533,
-0.3890591859817505,
0.19148573279380798,
0.03112533502280712,
0.10163123160600662,
0.5849260687828064,
-0.21690037846565247,
0.25067320466041565,
-0.05217840522527695,
0.22917336225509644,
0.1454186588525772,
0.19548270106315613,
-0.20153088867664337,
0.701134204864502,
-0.42300501465797424,
-0.16055433452129364,
0.3011087477207184,
-0.19854798913002014,
-0.0439738966524601,
0.20819999277591705,
-0.0067440904676914215,
0.706436276435852,
0.8928104043006897,
0.3970366418361664,
0.15191295742988586,
-0.5554670095443726,
0.542231559753418,
-0.2146424651145935,
-0.5214918851852417,
0.9810497760772705,
-0.30007895827293396,
0.06553618609905243,
-0.1606995016336441,
0.11029815673828125,
-0.11096860468387604,
-0.20773224532604218,
-0.05033345893025398,
0.5569859147071838,
-0.13661296665668488,
-0.16195794939994812,
0.1824878305196762,
0.4927089214324951,
-0.1535806655883789,
-0.07235901802778244,
0.39305761456489563,
-0.3848540484905243,
0.024157928302884102,
-0.17899981141090393,
0.1441594809293747,
0.6029743552207947,
-0.13921384513378143,
0.10670662671327591,
0.6223932504653931,
-0.18719525635242462,
0.6703388094902039,
-0.015120974741876125,
0.19038774073123932,
0.23017548024654388,
-0.41052499413490295,
-0.2564283609390259,
-0.3066403865814209,
-0.08296465128660202,
0.5600385069847107,
-0.2332778126001358,
0.3260529041290283,
0.2126636654138565,
0.8855887055397034,
-0.47941771149635315,
-0.39810922741889954,
0.07344021648168564,
0.3619406223297119,
-0.05421401932835579,
-0.38953927159309387,
-0.4026496112346649,
0.17270171642303467,
-0.5773667693138123,
-0.510571300983429,
-0.250556617975235,
-0.29618966579437256,
0.5660002827644348,
-0.3018588125705719,
-0.7270673513412476,
0.23100803792476654,
0.31692540645599365,
0.535270631313324,
-0.5727754235267639,
0.5492414236068726,
-0.08151407539844513,
-0.32302379608154297,
0.4498221278190613,
-0.6752678155899048,
-3.8418526649475098,
0.4173516035079956,
0.4234820604324341,
0.02444634772837162,
0.3519911468029022,
0.2861555814743042,
-0.27818983793258667,
-0.531085729598999,
-0.5443083047866821,
0.6449419260025024,
0.3192859888076782,
0.1449822634458542,
-0.22012756764888763,
-0.49284258484840393,
-0.18410582840442657,
0.18397921323776245,
-0.4984440505504608,
0.08657510578632355,
0.480377733707428,
-0.06909167021512985,
0.17971235513687134,
-0.045209433883428574,
0.38847237825393677,
-0.17263442277908325,
-0.020229056477546692,
0.04857681319117546,
0.251768559217453,
0.28305521607398987,
0.02264002338051796,
0.029053036123514175,
-0.38149404525756836,
0.8729382157325745,
0.5336952209472656,
-0.024894138798117638,
0.18253052234649658,
0.4787854552268982,
-0.1592237949371338,
-0.10416527092456818,
-0.17375212907791138,
0.020978761836886406,
-0.5041988492012024,
-0.11429345607757568,
0.5752388834953308,
0.41597428917884827,
0.33202672004699707,
0.47355347871780396,
-0.30567994713783264,
-0.15513288974761963,
-0.2793616056442261,
0.14719247817993164,
0.27295342087745667,
0.33601072430610657,
-0.1819642037153244,
-0.13321611285209656,
0.5770989060401917,
0.07643823325634003,
-0.22100703418254852,
0.06030956655740738,
0.5529527068138123,
0.5390593409538269,
0.08027828484773636,
0.11673616617918015,
0.31318342685699463,
-0.2484671026468277,
-0.32940995693206787,
0.06970608234405518,
0.47385087609291077,
-0.02635304629802704,
-0.5686038136482239,
0.07099702954292297,
0.8254178166389465,
0.2450418919324875,
0.29488247632980347,
-0.42903363704681396,
0.2867819666862488,
0.1961774080991745,
0.042195871472358704,
0.011698520742356777,
0.32034415006637573,
-0.2467363029718399,
0.023597901687026024,
0.8084019422531128,
-0.542865514755249,
0.8342335820198059,
2.5178403854370117,
0.5641447901725769,
2.290189743041992,
0.17048509418964386,
-0.2220703512430191,
0.3969036042690277,
0.2701320946216583,
0.35177159309387207,
0.020597511902451515,
-0.06799331307411194,
-0.49434739351272583,
0.038838453590869904,
-0.6066301465034485,
0.13368894159793854,
0.275039941072464,
-0.593910813331604,
0.323288232088089,
-1.3220856189727783,
0.20963169634342194,
0.3082350492477417,
0.25712841749191284,
-0.023994827643036842,
0.01795879565179348,
0.0902295708656311,
0.4891810715198517,
-0.07480186223983765,
0.1299402266740799,
0.11121385544538498,
-0.6727873682975769,
0.09080688655376434,
-0.0005868516745977104,
0.21861648559570312,
-0.3289155066013336,
0.27311912178993225,
-0.24280603229999542,
-0.0074472809210419655,
-0.21315303444862366,
4.446227550506592,
0.09327580034732819,
0.414325475692749,
-0.3127228319644928,
0.2611859440803528,
-0.1933896541595459,
0.6380242109298706,
-0.16125251352787018,
0.22547727823257446,
0.5546213388442993,
0.09443193674087524,
0.2212679386138916,
0.10821384191513062,
-0.3160540461540222,
0.5606588125228882,
0.3565574884414673,
0.8814516067504883,
0.09265391528606415,
0.12162015587091446,
-0.11427505314350128,
0.21973396837711334,
0.43586206436157227,
-0.09169338643550873,
0.05644542723894119,
0.3075820505619049,
0.4368212819099426,
0.6458033323287964,
0.4402659833431244,
0.013558818027377129,
0.14089813828468323,
0.033796556293964386,
5.072187423706055,
-0.17324352264404297,
0.022822320461273193,
-0.04910022020339966,
-0.2588821053504944,
-0.14048965275287628,
-0.579804003238678,
-0.20335529744625092,
0.19099095463752747,
-0.2138003259897232,
0.36226674914360046,
0.14770635962486267,
-0.32884564995765686,
0.6522229909896851,
0.348749577999115,
0.08952611684799194,
-0.4129439890384674,
-0.22793950140476227,
-0.09576677531003952,
-0.5522377490997314,
0.16735205054283142,
-0.19782614707946777,
0.434658020734787,
-0.46786800026893616,
-0.07237721234560013,
0.7089763283729553,
-0.39537492394447327,
0.09893068671226501,
0.2811875343322754,
0.17476484179496765,
0.4103860855102539,
0.7791709899902344,
0.3438943922519684,
0.6412381529808044,
-0.18651671707630157,
0.0714840516448021,
-0.0671984851360321,
-0.0473816953599453,
0.19533184170722961,
0.22507993876934052,
0.4072147607803345,
0.7123050093650818,
-0.264771044254303,
0.13451483845710754,
-0.6559329628944397,
0.043398384004831314,
0.04821159318089485,
0.20228420197963715,
0.3613196611404419,
0.5467438697814941,
0.2991664707660675,
-0.11758048087358475,
0.6783905625343323,
0.5490140914916992,
1.1280817985534668,
-0.10476882755756378,
0.25422826409339905,
0.018958555534482002,
0.411929726600647,
0.20347703993320465,
0.7435029745101929,
-0.007725759409368038,
-0.027377380058169365,
0.5916497111320496,
0.5008297562599182,
0.2839853763580322,
-0.14571991562843323,
0.003331522224470973,
1.0618972778320312,
-0.23238486051559448,
-0.19522453844547272,
0.118250772356987,
-0.4357926845550537,
0.2771450877189636,
0.4963352680206299,
-0.1756969839334488,
0.12370714545249939,
0.15057414770126343,
-0.021744314581155777,
0.3465639352798462,
0.17746871709823608,
-0.3334507644176483,
-0.6177622675895691,
-0.28058356046676636,
0.37951427698135376,
0.06062319129705429,
0.15970544517040253,
0.065714031457901,
0.6044668555259705,
0.3762463331222534,
0.6324504613876343,
-0.44258609414100647,
0.11583827435970306,
0.06790393590927124,
0.11854173988103867,
0.08427806198596954,
0.17621736228466034,
0.4932935833930969,
-0.13723717629909515,
-0.028614774346351624,
-0.2129748910665512,
0.4398604929447174,
-0.0048684366047382355,
0.13137300312519073,
0.21958880126476288,
0.1642063707113266,
0.14104445278644562,
0.23396700620651245,
0.5491357445716858,
0.31128939986228943,
0.40446236729621887,
0.03485051915049553,
0.07306331396102905,
-0.11765291541814804,
-0.04331014305353165
] |
822#17 | বাংলাদেশ | দক্ষিণ এশিয়ার দীর্ঘতম দুটি নদী - গঙ্গা ও ব্রহ্মপুত্র যেখানে বঙ্গোপসাগরে মিশেছে সেখানেই কালের পরিক্রমায় গড়ে ওঠে "পৃথিবীর বৃহত্তম" এই "ব-দ্বীপ"। এই গঙ্গা-ব্রহ্মপুত্র মোহনা অঞ্চলে প্রায় ৩০০০ বছর বা তারও পূর্ব থেকে যে জনগোষ্ঠীর বসবাস, তা-ই ইতিহাসের নানান চড়াই উৎরাই পেরিয়ে এসে দাঁড়িয়েছে বর্তমানের স্বাধীন রাষ্ট্র বাংলাদেশরূপে। ভৌগোলিক বিচারে বাংলাদেশের অবস্থান দক্ষিণ এশিয়ায়, ভারত ও মিয়ানমারের মাঝখানে। এর ভূখণ্ড ১ লক্ষ ৪৭ হাজার ৫৭০ বর্গ কিলোমিটার এলাকা জুড়ে বিস্তৃত। বাংলাদেশের পশ্চিম, উত্তর, আর পূর্ব সীমান্ত জুড়ে রয়েছে ভারত; পশ্চিমে রয়েছে ভারতের পশ্চিমবঙ্গ রাজ্য; উত্তরে পশ্চিমবঙ্গ, আসাম, মেঘালয় রাজ্য এবং পূর্বে রয়েছে আসাম, ত্রিপুরা ও মিজোরাম। তবে পূর্বে ভারত ছাড়াও মিয়ানমারের (বার্মা) সাথে সীমান্ত রয়েছে; দক্ষিণে রয়েছে বঙ্গোপসাগর। বাংলাদেশের স্থল সীমান্তরেখার দৈর্ঘ্য ৪,২৪৬ কিলোমিটার যার ৯৪ শতাংশ (৯৪%) ভারতের সাথে এবং বাকি ৬ শতাংশ মিয়ানমারের সাথে। বাংলাদেশের সমুদ্রতটরেখার দৈর্ঘ্য ৫৮০ কিলোমিটার। বাংলাদেশের দক্ষিণ-পূর্বাংশের কক্সবাজার পৃথিবীর দীর্ঘতম অনবচ্ছিন্ন সমূদ্র সৈকতগুলোর অন্যতম। | [
0.13201114535331726,
0.06308536231517792,
-0.09878598898649216,
0.18165242671966553,
-0.38212379813194275,
-0.09592841565608978,
0.20116816461086273,
-0.2910282611846924,
0.19611039757728577,
0.7226972579956055,
-0.29387807846069336,
-0.026157617568969727,
0.0706045925617218,
-0.8407574892044067,
0.290580153465271,
-0.17698927223682404,
0.2866934537887573,
-0.17488735914230347,
-0.3351525068283081,
0.15342628955841064,
-0.611940860748291,
0.33989399671554565,
0.19807566702365875,
0.014671912416815758,
0.035913847386837006,
-0.14972391724586487,
-0.20391817390918732,
0.42260968685150146,
-0.35567232966423035,
0.10790103673934937,
0.433437705039978,
-0.7603902816772461,
-0.1280801147222519,
0.7730658650398254,
-0.8442039489746094,
0.5390627384185791,
-0.44753706455230713,
0.28838151693344116,
0.6155942678451538,
0.12483378499746323,
0.774235188961029,
0.24873009324073792,
-0.3677356243133545,
0.002691134810447693,
0.4481993615627289,
0.012581883929669857,
0.7619951963424683,
0.46211278438568115,
0.7839946150779724,
-0.7825437784194946,
-0.1229003369808197,
0.2169148176908493,
-0.01973818987607956,
-0.016295740380883217,
-0.6900546550750732,
0.02618557959794998,
-0.4502864181995392,
0.6842014789581299,
-0.07376186549663544,
0.2572781443595886,
-0.19485034048557281,
0.12802386283874512,
-0.17667298018932343,
-0.04544869810342789,
0.4122789800167084,
0.3796415328979492,
0.3496221899986267,
0.15845532715320587,
0.20359712839126587,
0.08578206598758698,
-0.030765019357204437,
0.3708251118659973,
0.6670904159545898,
0.15437111258506775,
0.30885106325149536,
-0.4335162341594696,
0.026649242267012596,
-0.7462964653968811,
0.31192412972450256,
-0.20995286107063293,
-0.08739203959703445,
-0.06767299771308899,
0.003447476774454117,
0.4362143874168396,
0.2560068368911743,
0.4473794102668762,
0.1747632622718811,
-0.33883145451545715,
0.004013147205114365,
0.5882130265235901,
-0.3910878598690033,
-0.25499674677848816,
-0.28729119896888733,
-0.8382568359375,
0.40746748447418213,
0.28541678190231323,
0.33044731616973877,
0.15998739004135132,
-0.23493365943431854,
0.03535664081573486,
0.17121748626232147,
-0.3496968150138855,
0.09102687984704971,
0.6250120997428894,
0.24726851284503937,
-0.4332752227783203,
-0.059263039380311966,
-0.14816570281982422,
0.23219478130340576,
0.7012028694152832,
0.6256238222122192,
-0.07503925263881683,
-0.2211584448814392,
-0.24940380454063416,
-0.08432316780090332,
0.15697024762630463,
0.32000982761383057,
0.32565611600875854,
0.010784059762954712,
-1.2727041244506836,
0.3042956590652466,
-0.14367899298667908,
-0.45315074920654297,
0.5143545866012573,
0.11809170246124268,
-0.2049804925918579,
0.46154189109802246,
-0.22377240657806396,
0.5994362831115723,
0.4638681411743164,
0.19799083471298218,
0.2962755560874939,
0.4080412983894348,
0.3609100878238678,
0.26544639468193054,
0.5683872699737549,
0.18397299945354462,
-0.3569725751876831,
-0.04919716715812683,
-0.18232868611812592,
-0.15818384289741516,
-0.38655152916908264,
0.34042632579803467,
0.465650737285614,
-0.03279327601194382,
0.4995741844177246,
0.10601183027029037,
0.2867424488067627,
0.1212163195014,
0.5941219329833984,
-0.022451413795351982,
0.5763616561889648,
-0.30559492111206055,
0.5754299163818359,
-1.0305523872375488,
0.1909809708595276,
0.7510907649993896,
0.10766510665416718,
-0.6684083938598633,
0.4500313997268677,
0.8265666961669922,
0.2851738929748535,
0.5360848307609558,
-0.30311068892478943,
-0.13036377727985382,
-0.015596307814121246,
-0.3111598789691925,
0.5853931307792664,
0.5196640491485596,
0.42897772789001465,
-0.38526856899261475,
0.4172426462173462,
0.2613790035247803,
-0.3819858729839325,
0.22872325778007507,
0.3047395646572113,
0.23896524310112,
-0.3289203643798828,
0.7597628831863403,
-0.5707093477249146,
-0.5441513061523438,
0.2279609739780426,
-0.3419691324234009,
-0.26580071449279785,
0.40516340732574463,
0.0975562334060669,
-0.1695704609155655,
0.34998154640197754,
-0.1420171558856964,
0.028173966333270073,
-0.007289545610547066,
0.3286365270614624,
1.006064772605896,
-0.9177795052528381,
0.22777065634727478,
0.602279007434845,
-0.1711639016866684,
0.03001420386135578,
-0.2592765688896179,
0.23418715596199036,
0.03207670897245407,
-0.19353660941123962,
-0.346055269241333,
-0.02477950230240822,
0.6585571765899658,
-0.6848889589309692,
0.0728568583726883,
0.6253349781036377,
-0.2332819104194641,
0.21694666147232056,
-0.0870625451207161,
0.2611824870109558,
-0.19553455710411072,
-0.05343998223543167,
-0.044156063348054886,
0.16601765155792236,
0.3871990442276001,
-0.08089601248502731,
0.4557686150074005,
0.006046435795724392,
-0.15244793891906738,
0.5464308261871338,
0.4789528250694275,
-0.506094217300415,
0.12263956665992737,
0.42587921023368835,
-0.23774629831314087,
-0.2797499895095825,
-0.11810562014579773,
0.5798797607421875,
0.33833056688308716,
0.4404667615890503,
-0.5445914268493652,
0.17225271463394165,
0.4343331456184387,
0.27185922861099243,
0.17872105538845062,
0.2278684377670288,
0.08471285551786423,
-0.3282776474952698,
0.9678869247436523,
0.48469796776771545,
-0.24948644638061523,
-0.5267771482467651,
0.40286511182785034,
-0.36292320489883423,
0.07196199893951416,
0.032219499349594116,
0.10961037874221802,
0.08640027046203613,
0.09612807631492615,
0.3091898560523987,
-0.08999611437320709,
0.10927525162696838,
0.21287545561790466,
0.47297990322113037,
0.04729420319199562,
-0.5936545133590698,
0.6524770259857178,
-0.17940589785575867,
0.4827883541584015,
0.12433639168739319,
0.43921971321105957,
0.38102614879608154,
0.23824767768383026,
-0.17727342247962952,
-0.0369289368391037,
0.6651830673217773,
-0.10084361582994461,
0.7382074594497681,
0.09993165731430054,
-0.2585916519165039,
-0.33816325664520264,
0.5182555317878723,
-0.07846800982952118,
-0.44482243061065674,
0.2310650497674942,
-0.06655608117580414,
-0.5454647541046143,
0.38287073373794556,
-0.3414613902568817,
0.10167720168828964,
0.4088650345802307,
0.2212623804807663,
-0.43854591250419617,
0.20060312747955322,
0.22047245502471924,
0.078055739402771,
-0.8305561542510986,
-0.028347250074148178,
0.19332917034626007,
0.6273603439331055,
0.5382469296455383,
-0.9837496280670166,
0.18025906383991241,
0.04393856227397919,
-0.4938446879386902,
0.14204218983650208,
0.5414018630981445,
0.03947102278470993,
0.8626298904418945,
-0.4711441993713379,
0.34018492698669434,
0.13906791806221008,
-0.3529537618160248,
-0.1150093674659729,
-0.20810022950172424,
-0.11708790808916092,
0.3558460474014282,
0.3558374345302582,
-0.03792354464530945,
-0.5095036029815674,
0.23445966839790344,
0.7320594787597656,
0.2826216518878937,
0.956628680229187,
0.4861612915992737,
-0.2043239027261734,
0.02487076446413994,
0.2639780044555664,
-0.3711286783218384,
-0.36347728967666626,
-0.42019104957580566,
0.40116989612579346,
0.42772436141967773,
-0.09258276224136353,
-0.03490609675645828,
-0.5142613649368286,
0.8402195572853088,
0.5027852654457092,
-0.09194257855415344,
0.07687915861606598,
-0.18401993811130524,
-0.25723400712013245,
0.40014657378196716,
0.48587751388549805,
0.1133367046713829,
1.0316405296325684,
0.391469269990921,
0.2371116280555725,
0.35518211126327515,
0.5543413162231445,
0.08983732759952545,
0.29590898752212524,
-0.2550543248653412,
0.425592303276062,
0.2231592983007431,
-0.8510527610778809,
0.20419882237911224,
-0.19383001327514648,
-0.017670199275016785,
0.3008113503456116,
0.19647783041000366,
0.020179197192192078,
0.1143331378698349,
-0.5904578566551208,
0.5050281286239624,
0.6016724109649658,
0.8416404724121094,
-0.315517783164978,
0.5114841461181641,
0.9536905288696289,
0.09432516992092133,
0.24827323853969574,
0.4176786541938782,
0.052726730704307556,
-0.26139432191848755,
0.09716984629631042,
0.21647527813911438,
0.1499447524547577,
0.1416904479265213,
-0.6054019927978516,
-0.5688463449478149,
0.012028269469738007,
-0.4109686017036438,
-0.5219693183898926,
0.08268480002880096,
0.3101997971534729,
0.412858784198761,
-0.007203869521617889,
0.49669593572616577,
0.5325379371643066,
-0.14170211553573608,
0.2594014108181,
-0.08857235312461853,
-0.08475101739168167,
0.25501126050949097,
0.3222757875919342,
-0.4027356207370758,
-0.35641732811927795,
-0.2416245937347412,
-0.057235077023506165,
0.5992614030838013,
0.6212122440338135,
0.042443424463272095,
0.07716166228055954,
-0.3233528137207031,
0.7067447900772095,
0.2119545042514801,
0.5068008899688721,
0.12013830244541168,
0.3111329674720764,
0.18313217163085938,
0.3444892168045044,
3.7297592163085938,
0.09946434199810028,
0.20471708476543427,
-0.29944688081741333,
-0.10640957951545715,
-0.026688959449529648,
0.7417733073234558,
-0.36845141649246216,
0.03426589071750641,
0.21745173633098602,
-0.31818732619285583,
0.7712304592132568,
0.10590113699436188,
0.26440781354904175,
0.059589557349681854,
0.004159878008067608,
0.39429524540901184,
0.7285633087158203,
-0.48852500319480896,
0.7704572677612305,
-0.6590232849121094,
-0.019973982125520706,
0.45684385299682617,
0.14524877071380615,
0.221479594707489,
0.5463495254516602,
0.5066781044006348,
0.7331706881523132,
1.005085825920105,
0.5504271984100342,
0.45320427417755127,
-0.0019379286095499992,
0.49881479144096375,
0.297896146774292,
-0.5251141786575317,
0.535946786403656,
-0.12304899096488953,
0.1978776603937149,
-0.11654491722583771,
-0.07235948741436005,
0.07645326852798462,
0.06648549437522888,
-0.010748147964477539,
0.4316532611846924,
-0.11884784698486328,
0.007070259191095829,
0.15693920850753784,
0.6022579669952393,
0.2630830705165863,
0.8113787174224854,
-0.39736616611480713,
-0.044523630291223526,
-0.40587955713272095,
-0.43236756324768066,
0.14864777028560638,
0.4512333869934082,
-0.2116401493549347,
-0.050202831625938416,
-0.02738122083246708,
-0.5353811383247375,
-0.37619802355766296,
0.22796393930912018,
0.09336868673563004,
-0.3169088363647461,
-0.5657573938369751,
-0.43602848052978516,
-0.04115466773509979,
0.5282167792320251,
0.5887850522994995,
-0.39087215065956116,
0.5001622438430786,
0.23523171246051788,
0.0620611310005188,
-0.20739832520484924,
-0.27651092410087585,
0.838715136051178,
-0.31810587644577026,
0.739574670791626,
0.06685326993465424,
-0.3586106300354004,
0.47167330980300903,
0.6180500984191895,
0.013782709836959839,
0.10487565398216248,
0.251446008682251,
0.6836452484130859,
0.06035134941339493,
-0.6080689430236816,
0.4871675968170166,
0.35786333680152893,
0.891871452331543,
-0.8930627107620239,
0.5604071617126465,
0.35286834836006165,
-0.06396332383155823,
0.3157499134540558,
-0.27711760997772217,
-3.755218505859375,
0.1729280948638916,
0.3786965012550354,
-0.24751517176628113,
0.4459047317504883,
-0.3805437684059143,
0.16915813088417053,
-0.16991950571537018,
-0.5245400667190552,
0.28413110971450806,
-0.2467740923166275,
0.07735861837863922,
-0.21756364405155182,
-0.7618785500526428,
-0.31353944540023804,
-0.011185569688677788,
-0.06943506002426147,
0.4612833261489868,
0.11007338762283325,
-0.03964025527238846,
0.7707897424697876,
0.16427981853485107,
0.19232547283172607,
-0.5954253673553467,
-0.32333844900131226,
-0.05806752294301987,
0.39928340911865234,
0.12808595597743988,
0.24948549270629883,
-0.08582350611686707,
-0.8683411478996277,
0.7142106294631958,
0.13473445177078247,
-0.2348778396844864,
0.13130047917366028,
0.7161080837249756,
-0.29581552743911743,
-0.26467007398605347,
-0.24991969764232635,
0.31660550832748413,
-0.090809166431427,
-0.2834600508213043,
0.1967744380235672,
0.3306000232696533,
-0.17902715504169464,
0.3071214556694031,
-0.34300681948661804,
0.9295101165771484,
-0.22818686068058014,
0.2198982834815979,
0.2066400647163391,
0.23702211678028107,
-0.6863417625427246,
-0.05790956690907478,
0.7514915466308594,
0.3228321671485901,
-0.26483744382858276,
0.10144271701574326,
0.4976245164871216,
0.24216726422309875,
0.05445794761180878,
-0.3235739469528198,
0.4304744005203247,
-0.18134261667728424,
-0.8586187958717346,
0.2617622911930084,
0.19851791858673096,
0.6897389888763428,
0.31668931245803833,
-0.11824122071266174,
0.25544747710227966,
0.33333855867385864,
0.1692219078540802,
0.5859676599502563,
0.13923880457878113,
0.6001418232917786,
0.3335932493209839,
0.06258201599121094,
0.43768298625946045,
-0.31389933824539185,
0.33340588212013245,
-0.10154470801353455,
-0.4743366241455078,
0.6480286717414856,
2.103862762451172,
0.7823686599731445,
2.1570968627929688,
0.07563987374305725,
-0.528529703617096,
0.4474780559539795,
-0.47967013716697693,
0.32325494289398193,
-0.007990535348653793,
-0.07365266978740692,
-0.20738941431045532,
0.562385082244873,
-0.5604438781738281,
0.00855931080877781,
0.2715487480163574,
-0.3927271366119385,
0.48007094860076904,
-1.029206395149231,
-0.41027021408081055,
0.25054633617401123,
-0.011645965278148651,
-0.25762176513671875,
0.1291801631450653,
0.08603547513484955,
-0.4342975616455078,
-0.01393754780292511,
0.0616983100771904,
-0.2593463957309723,
-0.2707754373550415,
-0.30259567499160767,
-0.19802053272724152,
0.06135601922869682,
-0.28143805265426636,
-0.6236881017684937,
-0.4104357361793518,
0.5156865119934082,
-0.255188524723053,
4.318939208984375,
-0.4249817430973053,
0.08453193306922913,
-0.25229334831237793,
-0.25777238607406616,
-0.5073858499526978,
0.4053463935852051,
-0.1301538497209549,
-0.000989934429526329,
0.07956303656101227,
0.3093540370464325,
-0.25926876068115234,
0.5923058986663818,
-0.24384237825870514,
0.589484691619873,
0.12982888519763947,
0.7340540885925293,
0.2596854269504547,
-0.059962235391139984,
-0.39825403690338135,
-0.42007410526275635,
0.35187476873397827,
0.6607828140258789,
-0.20069988071918488,
-0.1850985288619995,
-0.4042118787765503,
0.788212776184082,
0.6745624542236328,
0.020509125664830208,
0.054796673357486725,
0.22731322050094604,
5.11871337890625,
-0.34143516421318054,
0.500666618347168,
-0.1559000313282013,
0.2876827120780945,
0.1599370390176773,
-0.5172398090362549,
0.7434046268463135,
-0.531792402267456,
-0.16923803091049194,
-0.2574349045753479,
0.41168975830078125,
-0.315939724445343,
0.7857102155685425,
0.7234072685241699,
-0.10647659748792648,
-0.49313580989837646,
-0.5465917587280273,
0.3410305678844452,
-0.14864906668663025,
0.5810437202453613,
-0.24135242402553558,
0.2582012712955475,
-0.39944779872894287,
0.20271016657352448,
-0.13280615210533142,
-0.46300363540649414,
0.28641533851623535,
0.2303161323070526,
0.43751394748687744,
0.6502246856689453,
0.22392228245735168,
-0.23740753531455994,
0.39169007539749146,
-0.5098264813423157,
-0.03295837342739105,
0.24662302434444427,
0.15572041273117065,
-0.5573370456695557,
0.2327919602394104,
0.20776887238025665,
1.1197271347045898,
-0.4824346601963043,
0.0254480242729187,
-0.3323386311531067,
-0.02143145725131035,
-0.09469986706972122,
0.21659919619560242,
0.5082583427429199,
-0.17303723096847534,
-0.34036362171173096,
-0.3250678777694702,
0.5949354767799377,
0.035897716879844666,
-0.1911945641040802,
0.0652526393532753,
0.25635260343551636,
-0.5804009437561035,
0.6228857636451721,
0.2995510995388031,
0.7605867385864258,
0.035775549709796906,
-0.2190745770931244,
0.5374068021774292,
-0.06692277640104294,
-0.19046258926391602,
-0.3119281530380249,
0.01268017292022705,
0.9357271194458008,
-0.06084807962179184,
0.20293906331062317,
0.16071929037570953,
0.14472836256027222,
0.5950682163238525,
0.38568931818008423,
0.5188020467758179,
0.5170495510101318,
-0.202113538980484,
0.11596617102622986,
0.31052395701408386,
0.10780902206897736,
-0.6852471828460693,
0.25990477204322815,
0.017465252429246902,
0.47327518463134766,
-0.17011108994483948,
-0.0632929876446724,
0.3047513961791992,
0.12684813141822815,
0.1354212462902069,
0.388528048992157,
-0.21730665862560272,
0.08279522508382797,
-0.04170002415776253,
-0.11647046357393265,
0.059126704931259155,
-0.0029492396861314774,
0.09676004946231842,
-0.313850998878479,
-0.09824411571025848,
0.06483802199363708,
0.3134769797325134,
0.09688472747802734,
-0.026108916848897934,
0.31754791736602783,
0.2763708233833313,
-0.2621372640132904,
0.25485989451408386,
-0.03333166986703873,
0.40114352107048035,
0.5231490135192871,
-0.1410970687866211,
-0.012361000292003155,
-0.16569292545318604,
-0.3513542413711548
] |
822#18 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের উচ্চতম স্থান দেশের দক্ষিণ-পূর্বাঞ্চলে পার্বত্য চট্টগ্রামের মোডক পর্বত, সমুদ্রতল থেকে যার উচ্চতা ১,০৫২ মিটার (৩,৪৫১ ফুট)। বঙ্গোপসাগর উপকূলে দেশের দক্ষিণ-পশ্চিম কোণের অনেকটা অংশ জুড়ে সুন্দরবন অবস্থিত, যা বিশ্বের অন্যতম বৃহত্তম ম্যানগ্রোভ বন। এখানে রয়েছে রয়েল বেঙ্গল (টাইগার) বাঘ , চিত্রল হরিণ সহ নানা ধরনের প্রাণীর বাস। ১৯৯৭ খ্রিস্টাব্দে এই এলাকাকে বিলুপ্তির সম্মুখীন বলে ঘোষণা দেয়া হয়।
বাংলাদেশ ৮টি প্রশাসনিক বিভাগে বিভক্ত। এগুলো হল: ঢাকা, চট্টগ্রাম, রাজশাহী, খুলনা, ময়মনসিংহ, বরিশাল, সিলেট এবং রংপুর। প্রতিটি বিভাগে রয়েছে একাধিক জেলা। বাংলাদেশের মোট জেলার সংখ্যা ৬৪টি। জেলার চেয়ে ক্ষুদ্রতর প্রশাসনিক অঞ্চলকে উপজেলা বা "থানা" বলা হয়। সারাদেশে ৪৯২টি উপজেলা (সর্বশেষ হবিগঞ্জের শায়েস্তাগঞ্জ উপজেলা) রয়েছে। এই থানাগুলো ৪,৪৮৪টি ইউনিয়নে; ৫৯,৯৯০টি মৌজায় এবং ৮৭,৩১৯টি গ্রামে বিভক্ত। বিভাগ, জেলা ও থানা পর্যায়ের প্রশাসনে কোনো নির্বাচিত কর্মকর্তা নেই; সরকার নিযুক্ত প্রশাসকদের অধীনে এসব অঞ্চল পরিচালিত হয়ে থাকে। ইউনিয়ন বা পৌরসভার ওয়ার্ডগুলোতে নির্বাচিত জনপ্রতিনিধিদের উপস্থিতি রয়েছে। ১৯৯৭ খ্রিস্টাব্দের আইন অনুযায়ী ইউনিয়ন পর্যায়ে মহিলাদের জন্য ২৫ শতাংশ আসন সংরক্ষণ করা হয়। | [
0.10312578082084656,
-0.15337592363357544,
-0.7169418931007385,
0.04416308552026749,
0.3931773006916046,
0.1511147916316986,
0.10683623701334,
-0.27461352944374084,
-0.12357403337955475,
0.9704718589782715,
-0.26572370529174805,
0.07398393750190735,
0.09830142557621002,
-0.36142992973327637,
-0.5320882797241211,
-0.2328782081604004,
0.14139467477798462,
0.5328105092048645,
-0.43091022968292236,
-0.11694614589214325,
-0.6943041086196899,
0.6419675350189209,
0.17893321812152863,
0.008706379681825638,
0.02448241226375103,
-0.366269052028656,
0.04828828573226929,
0.9237451553344727,
-0.6998224854469299,
0.38285279273986816,
-0.0468965619802475,
-0.660222053527832,
-0.31017744541168213,
0.7730807065963745,
-0.7872241139411926,
0.43423354625701904,
-0.5240733623504639,
0.84783536195755,
0.18221601843833923,
0.5870683193206787,
0.43112459778785706,
0.18199768662452698,
-0.23051820695400238,
-0.41889888048171997,
0.15688805282115936,
-0.5265344381332397,
0.52559894323349,
0.3715152144432068,
0.43510109186172485,
0.011065224185585976,
0.021442271769046783,
-0.36948418617248535,
-0.09675252437591553,
-0.06959333270788193,
-0.652550458908081,
0.008762314915657043,
-0.4301398992538452,
0.6644284725189209,
0.3460991680622101,
-0.328161358833313,
-0.0803254246711731,
0.045487403869628906,
-0.15555588901042938,
0.14616601169109344,
0.6008468866348267,
0.4716665744781494,
0.24006518721580505,
0.2776280641555786,
0.5271111726760864,
0.05778825283050537,
-0.09977979958057404,
0.5213232040405273,
1.0786247253417969,
-0.06521207094192505,
0.1470719873905182,
-0.4190323054790497,
0.44527387619018555,
-0.7052049040794373,
0.019794734194874763,
-0.4870069622993469,
-0.07561450451612473,
0.1246248111128807,
-0.11297677457332611,
-0.2952362298965454,
-0.4395335912704468,
0.7158060073852539,
0.3634539544582367,
-0.25258851051330566,
0.30821675062179565,
0.5659947395324707,
-0.2715218663215637,
-0.2571510672569275,
-0.23452000319957733,
-0.4018709659576416,
0.14776140451431274,
0.5695677995681763,
0.03204817324876785,
-0.18121328949928284,
0.4579528272151947,
-0.18963754177093506,
0.055799342691898346,
-0.3746379017829895,
0.23213587701320648,
0.5696637630462646,
0.6311030387878418,
-0.3282778263092041,
-0.5930975675582886,
-0.4528157114982605,
0.050811972469091415,
0.7010939121246338,
0.571845531463623,
0.33813807368278503,
0.05168410390615463,
-0.12576858699321747,
0.2772604823112488,
-0.14115159213542938,
0.13945025205612183,
0.2757491171360016,
0.07542678713798523,
-1.4959545135498047,
0.16014349460601807,
-0.018190279603004456,
-0.4986867904663086,
0.16262699663639069,
0.1950511932373047,
-0.28681680560112,
0.4010918140411377,
-0.6103734970092773,
0.5163352489471436,
0.5639536380767822,
0.4678770899772644,
0.1101459413766861,
0.21789129078388214,
0.6756219863891602,
-0.12876982986927032,
0.47164613008499146,
0.6011137962341309,
-0.20273452997207642,
-0.23214176297187805,
-0.4599699378013611,
-0.24623066186904907,
-0.09343522042036057,
0.262018620967865,
0.5584123730659485,
0.04299350082874298,
0.37571072578430176,
-0.019806336611509323,
0.30931854248046875,
-0.05378849804401398,
0.3594769239425659,
0.3523319363594055,
0.24308255314826965,
-0.10905898362398148,
0.5370553731918335,
-0.7353214621543884,
-0.29515600204467773,
0.30197685956954956,
0.03698280453681946,
0.01695251278579235,
0.5316929817199707,
0.7494945526123047,
0.2332509458065033,
0.18808722496032715,
-0.9103085994720459,
-0.1526680439710617,
0.11885610222816467,
-0.04883112013339996,
0.2702675461769104,
0.6056563854217529,
0.16382545232772827,
-0.4195481836795807,
0.6026185154914856,
-0.1822410523891449,
-0.09860542416572571,
0.216169074177742,
0.21431179344654083,
-0.019419550895690918,
-0.2222391664981842,
0.5762880444526672,
-0.31283247470855713,
-0.08253630250692368,
0.1980263739824295,
-0.21440210938453674,
-0.0035968460142612457,
0.3361715078353882,
0.12502747774124146,
0.24060656130313873,
0.6419723033905029,
-0.17361102998256683,
-0.3261428773403168,
-0.15044212341308594,
0.35416465997695923,
1.2372386455535889,
-0.7712520360946655,
-0.22353042662143707,
0.5262195467948914,
-0.22653087973594666,
0.2870950996875763,
-0.06110728532075882,
0.1945524364709854,
0.24718505144119263,
-0.6749364137649536,
-0.0016017872840166092,
0.05401724576950073,
0.5674595236778259,
-0.91740882396698,
0.5219604969024658,
0.5486414432525635,
-0.32918113470077515,
0.1502167135477066,
-0.22527293860912323,
0.23601412773132324,
0.03144710510969162,
0.3863743543624878,
0.3903694748878479,
0.05305013060569763,
0.21426540613174438,
-0.7255093455314636,
0.48646801710128784,
0.16677533090114594,
0.05858033522963524,
0.7538151741027832,
-0.059206292033195496,
-0.7836592793464661,
0.21600648760795593,
0.3668505549430847,
-0.28748977184295654,
-0.3828328847885132,
-0.17269070446491241,
0.27103400230407715,
0.3490060567855835,
0.21370120346546173,
-0.5606992244720459,
0.12599480152130127,
0.34133920073509216,
0.5047774314880371,
0.10461275279521942,
0.12001853436231613,
0.14666393399238586,
0.2256140112876892,
1.2073192596435547,
-0.051660388708114624,
-0.08222927153110504,
-0.08971002697944641,
0.486067533493042,
-0.42985838651657104,
0.4996435344219208,
0.3642385005950928,
-0.0847533792257309,
0.5106608867645264,
0.27156251668930054,
0.1247333288192749,
-0.14364032447338104,
0.07633490860462189,
0.37132716178894043,
0.6994023323059082,
0.40517735481262207,
-0.7980895042419434,
0.689314603805542,
-0.38052117824554443,
0.48684340715408325,
0.4224696457386017,
0.847407341003418,
0.3601336181163788,
-0.29432931542396545,
-0.22835272550582886,
0.4956834316253662,
0.5584897994995117,
-0.14194945991039276,
0.2885032296180725,
0.5727859139442444,
-0.39230209589004517,
-0.2557421028614044,
0.36030423641204834,
-0.27800607681274414,
-0.46414637565612793,
0.6539730429649353,
0.3051134943962097,
-0.8497381210327148,
0.37498170137405396,
-0.2913323640823364,
0.016214236617088318,
0.34399983286857605,
-0.08091573417186737,
-0.3677205443382263,
0.4730367362499237,
0.7235733270645142,
-0.37449944019317627,
-1.0266895294189453,
-0.10919994860887527,
0.2642762362957001,
0.5916543006896973,
0.14065703749656677,
-0.6605651378631592,
-0.07409010827541351,
0.26954972743988037,
-0.3509754240512848,
0.3472820222377777,
0.11521007120609283,
0.5593375563621521,
0.621366024017334,
-0.2780388295650482,
0.6378889083862305,
0.1179545670747757,
-0.23278279602527618,
-0.3843544125556946,
-0.8182938098907471,
-0.12538814544677734,
0.4965553283691406,
-0.10508266091346741,
-0.11406777054071426,
-0.40606236457824707,
-0.026652833446860313,
0.792449951171875,
0.39479321241378784,
0.8384554386138916,
0.5795433521270752,
-0.1255369335412979,
0.3017612397670746,
0.13905826210975647,
-0.20264188945293427,
-0.1704367846250534,
-0.25318703055381775,
0.6603150367736816,
0.17457789182662964,
-0.2894258499145508,
-0.030273182317614555,
-0.9524459838867188,
0.742864727973938,
0.46982985734939575,
-0.1548401564359665,
0.27551400661468506,
-0.25934725999832153,
-0.4104408025741577,
0.06988964974880219,
0.38229161500930786,
0.29252099990844727,
0.7021896243095398,
0.4778907895088196,
0.4801585078239441,
0.03120936080813408,
0.11452971398830414,
0.016762688755989075,
0.1526363492012024,
0.4346615672111511,
0.5372779369354248,
0.2218453586101532,
-0.6467018723487854,
0.09914370626211166,
-0.2557784914970398,
0.12648814916610718,
0.10362141579389572,
-0.06588010489940643,
0.19610822200775146,
-0.35612717270851135,
0.1208367794752121,
0.6407281756401062,
0.9076175689697266,
0.6190023422241211,
-0.2744918465614319,
0.3898102641105652,
1.0231103897094727,
0.026270441710948944,
0.06634718179702759,
0.07303531467914581,
0.4304216206073761,
-0.44772136211395264,
-0.5027739405632019,
-0.22682274878025055,
-0.337417334318161,
0.6109261512756348,
-1.0087547302246094,
-0.536872386932373,
0.025104444473981857,
-0.005889436230063438,
-0.7115964889526367,
0.05998782441020012,
-0.14296627044677734,
0.6524951457977295,
-0.057639822363853455,
-0.22682607173919678,
0.699915885925293,
-0.24044057726860046,
-0.29695630073547363,
0.3251112103462219,
-0.279273122549057,
0.5485029220581055,
0.47379475831985474,
0.07875601947307587,
-0.447762668132782,
0.0445539653301239,
-0.23980967700481415,
0.3386789858341217,
0.3626081943511963,
-0.10542020946741104,
-0.23985612392425537,
-0.12861914932727814,
0.3157784044742584,
0.5295336246490479,
0.058948077261447906,
-0.19671198725700378,
0.6244821548461914,
0.21428629755973816,
-0.07018640637397766,
3.5650634765625,
0.2596149742603302,
0.10746615380048752,
-0.12584182620048523,
0.29470449686050415,
-0.33918511867523193,
0.5985220670700073,
-0.13965752720832825,
0.4928571283817291,
0.1404481828212738,
-0.2539902329444885,
0.6629209518432617,
-0.2737938463687897,
0.11322128027677536,
0.30019551515579224,
-0.2665395736694336,
0.8159558773040771,
0.6545009613037109,
-0.2575604319572449,
0.24915598332881927,
-0.2799738049507141,
-0.2558819651603699,
0.573930025100708,
0.11635451018810272,
-0.03286099433898926,
0.245160311460495,
0.4024951457977295,
0.5296672582626343,
1.2889034748077393,
0.6193594932556152,
0.5012350082397461,
-0.5405058860778809,
0.3542287051677704,
-0.23616817593574524,
-0.654707133769989,
0.21738819777965546,
-0.18000781536102295,
0.30053988099098206,
0.15831086039543152,
0.1466108113527298,
-0.22757479548454285,
0.2738727927207947,
0.04518354311585426,
0.5032011270523071,
0.3816693127155304,
-0.5010494589805603,
0.3633787930011749,
0.3008700907230377,
0.09530766308307648,
0.23086577653884888,
-0.00004981737583875656,
0.03353016823530197,
-0.31549450755119324,
-0.8881239891052246,
0.38293343782424927,
0.40491294860839844,
-0.3553004860877991,
-0.41854751110076904,
0.23701415956020355,
-0.690244197845459,
0.041987333446741104,
0.06531275808811188,
-0.10789467394351959,
-0.2986733913421631,
-1.0612683296203613,
-0.21207833290100098,
-0.04768574237823486,
0.32425937056541443,
0.6839926242828369,
-0.5069871544837952,
0.5288183689117432,
0.22699657082557678,
0.6649148464202881,
-0.22348013520240784,
0.033168334513902664,
0.8681566119194031,
-0.12041556090116501,
0.3082064390182495,
-0.03324031084775925,
-0.12202365696430206,
0.8596791625022888,
0.6830601692199707,
-0.13799819350242615,
-0.4490143656730652,
0.38986092805862427,
0.7733173370361328,
0.3472747206687927,
-0.4149397313594818,
0.5418237447738647,
0.406891405582428,
0.7857189178466797,
-0.572395384311676,
0.5487345457077026,
0.6933925151824951,
-0.016636747866868973,
0.5641658306121826,
-0.39534884691238403,
-3.7180557250976562,
0.3024775981903076,
0.13136911392211914,
-0.3817688226699829,
0.4588336944580078,
0.3508071303367615,
-0.05327833443880081,
-0.40178021788597107,
-0.6492340564727783,
0.36588433384895325,
-0.38311660289764404,
-0.4973908066749573,
-0.008694471791386604,
-0.7829564809799194,
-0.920224666595459,
0.17368707060813904,
0.1481235772371292,
0.5148015022277832,
0.24740517139434814,
-0.023267699405550957,
0.501801609992981,
0.30781739950180054,
0.3712896704673767,
-0.13373062014579773,
-0.530600368976593,
0.32907038927078247,
0.9915709495544434,
-0.1360701322555542,
-0.045086752623319626,
0.08006292581558228,
-0.21087974309921265,
0.6723449230194092,
0.1965366005897522,
-0.05750134587287903,
0.07363295555114746,
0.8679124712944031,
-0.11775568872690201,
0.007264949381351471,
-0.03502953425049782,
-0.04528483375906944,
-0.06473609060049057,
0.4818515181541443,
0.6131832599639893,
0.28876909613609314,
-0.25577884912490845,
0.039592351764440536,
-0.5803756713867188,
0.7022686004638672,
-0.10355769097805023,
0.24575266242027283,
-0.16082917153835297,
-0.016906242817640305,
-0.11224514991044998,
-0.04090135544538498,
0.6537222862243652,
0.2716059386730194,
0.1857517659664154,
0.1693221777677536,
0.48633694648742676,
0.6993656158447266,
-0.07156604528427124,
0.12010473757982254,
0.3515906035900116,
-0.4376284182071686,
-0.22049281001091003,
0.04926615208387375,
0.4302840828895569,
-0.038344427943229675,
-0.029932834208011627,
0.13779649138450623,
0.1378554105758667,
0.026361707597970963,
0.4729408025741577,
0.4638511836528778,
0.13421577215194702,
0.2583370804786682,
-0.17945009469985962,
-0.3487618565559387,
0.5911998748779297,
-0.32757681608200073,
-0.10613496601581573,
0.12671272456645966,
-0.4647250175476074,
0.41324329376220703,
2.3740234375,
0.34296855330467224,
2.145711898803711,
0.25116199254989624,
-0.41715967655181885,
0.37095126509666443,
-0.4302788972854614,
0.38409745693206787,
-0.12256380915641785,
0.21683695912361145,
0.42263931035995483,
-0.12663699686527252,
-0.06254097819328308,
0.013035817071795464,
0.26253825426101685,
-0.2611358165740967,
0.5078938007354736,
-0.999030351638794,
-0.33985766768455505,
0.22472164034843445,
0.1740875244140625,
-0.019364874809980392,
-0.21948421001434326,
0.17958781123161316,
-0.09255338460206985,
0.1316511034965515,
-0.16301622986793518,
0.19511187076568604,
-0.12813401222229004,
-0.398871511220932,
-0.24305997788906097,
-0.5985308289527893,
0.1236572116613388,
-0.5867674946784973,
-0.40635478496551514,
0.11811770498752594,
-0.3930419683456421,
4.228660583496094,
0.18273429572582245,
-0.0924253836274147,
-0.8498225212097168,
-0.04830825328826904,
-0.11616046726703644,
0.5659976601600647,
0.27010029554367065,
0.053603947162628174,
0.24310514330863953,
0.4489867687225342,
-0.1855367124080658,
0.32563984394073486,
-0.16166581213474274,
0.5711922645568848,
-0.06519744545221329,
0.24035656452178955,
0.6417140960693359,
0.4868166446685791,
-0.2998692989349365,
-0.318497896194458,
0.730025053024292,
0.8369864225387573,
-0.01724908873438835,
0.1501837968826294,
-0.023216284811496735,
1.2924423217773438,
1.0520830154418945,
-0.003372727194800973,
-0.17610229551792145,
-0.028629329055547714,
5.036865234375,
-0.3434355854988098,
0.5177309513092041,
-0.11618960648775101,
0.39150571823120117,
0.282270610332489,
-0.3822552561759949,
0.027278896421194077,
-0.6069304943084717,
-0.016638198867440224,
-0.13255786895751953,
0.3363763689994812,
-0.43209660053253174,
0.13640263676643372,
0.07612644135951996,
-0.19860664010047913,
-0.14456035196781158,
-0.33163779973983765,
0.37859469652175903,
-0.20404112339019775,
0.6916689276695251,
-0.2651079297065735,
0.27280038595199585,
-0.4830447733402252,
-0.09306745231151581,
-0.4025978147983551,
-0.2787918150424957,
0.8481407165527344,
-0.027953721582889557,
0.220902681350708,
0.6499762535095215,
0.3043982982635498,
0.06931611895561218,
0.5626531839370728,
-0.3172428011894226,
-0.10597046464681625,
0.40672919154167175,
-0.2581290006637573,
-0.09936334192752838,
-0.3327465355396271,
0.00981271080672741,
1.009617567062378,
-0.25450798869132996,
-0.04318512603640556,
-0.013970140367746353,
0.03099336102604866,
0.1494404673576355,
0.32101908326148987,
0.41529881954193115,
-0.4784492254257202,
-0.00900103896856308,
-0.5378974676132202,
0.5366345643997192,
0.6313685178756714,
0.032510969787836075,
-0.08594652265310287,
-0.03526180237531662,
0.3350830674171448,
-0.1878034770488739,
0.04245152324438095,
0.8293447494506836,
0.12692460417747498,
0.10572867095470428,
0.6940011978149414,
0.026638895273208618,
0.19921503961086273,
-0.5565929412841797,
0.1525699943304062,
0.7851419448852539,
0.14342336356639862,
0.4958115816116333,
-0.12208056449890137,
0.10899551212787628,
0.23712636530399323,
0.24340929090976715,
-0.15843361616134644,
0.6886358261108398,
-0.13536182045936584,
-0.4901902973651886,
0.5226506590843201,
0.21934980154037476,
-0.49522674083709717,
-0.15792854130268097,
-0.2149244248867035,
0.6635422110557556,
-0.22419781982898712,
0.03487167879939079,
0.35119327902793884,
0.022479116916656494,
0.35880613327026367,
0.7315158843994141,
-0.14280878007411957,
-0.14975720643997192,
0.22134482860565186,
-0.04055510461330414,
0.4306756854057312,
0.34686142206192017,
0.3000141382217407,
-0.5413544774055481,
-0.19241327047348022,
0.5219389200210571,
0.3958500027656555,
-0.20984117686748505,
-0.4398537874221802,
0.1861942708492279,
-0.14755010604858398,
-0.17142754793167114,
0.32377785444259644,
0.3057788610458374,
0.37044429779052734,
0.4433276057243347,
-0.019565775990486145,
0.02040160447359085,
-0.24325884878635406,
-0.07623688876628876
] |
822#19 | বাংলাদেশ | এছাড়া শহরাঞ্চলে ১২টি সিটি কর্পোরেশন (ঢাকা-উত্তর, ঢাকা-দক্ষিণ, চট্টগ্রাম, খুলনা, রাজশাহী, রংপুর, সিলেট, বরিশাল, নারায়ণগঞ্জ, গাজীপুর, কুমিল্লা ও ময়মনসিংহ) এবং ২২৩টি পৌরসভা রয়েছে। এগুলোর সবগুলোতেই জনগণের ভোটে মেয়র ও জনপ্রতিনিধি নির্বাচন করা হয়। রাজধানী ঢাকা বাংলাদেশের বৃহত্তম শহর। অন্যান্য উল্লেখযোগ্য শহরের মধ্যে রয়েছে – চট্টগ্রাম, রাজশাহী, খুলনা, সিলেট, বরিশাল, কক্সবাজার, কুমিল্লা, ময়মনসিংহ, রংপুর, যশোর, গাজীপুর, নারায়ণগঞ্জ,ও ফেনী | [
-0.27728521823883057,
-0.2782287001609802,
0.00818356592208147,
0.08564173430204391,
-0.11485383659601212,
-0.23332513868808746,
0.15696130692958832,
-0.3767356276512146,
0.11545521020889282,
0.5253329277038574,
-0.2994250953197479,
0.26576855778694153,
-0.2969021797180176,
-0.1129351332783699,
-0.41764137148857117,
-0.10412392765283585,
0.39417168498039246,
0.36746910214424133,
-0.22680392861366272,
0.10355139523744583,
-0.463607519865036,
0.39877375960350037,
-0.0439702570438385,
-0.22439706325531006,
0.009101209230720997,
-0.3738766014575958,
-0.2668987512588501,
0.3206140697002411,
-0.3863350749015808,
0.3037658631801605,
0.02565900608897209,
-0.5113258957862854,
-0.06818362325429916,
0.7054778933525085,
-0.79931640625,
0.33397576212882996,
-0.8212380409240723,
0.3432145416736603,
0.055731721222400665,
0.6912981271743774,
0.28724101185798645,
0.4277224540710449,
-0.28812792897224426,
-0.210737407207489,
0.2674133777618408,
-0.17945455014705658,
0.14831244945526123,
0.4445556700229645,
0.1504371017217636,
0.53460693359375,
0.11523622274398804,
-0.007299873977899551,
0.2772708535194397,
0.06303613632917404,
-0.3352469801902771,
-0.217290461063385,
-0.3955065608024597,
0.8170188069343567,
0.27297237515449524,
-0.24232995510101318,
0.1313323974609375,
-0.21796002984046936,
-0.40287864208221436,
0.27893510460853577,
0.38185250759124756,
0.3973538875579834,
0.024453431367874146,
0.11281592398881912,
0.7946200370788574,
0.4338778555393219,
-0.003924786113202572,
0.3399050533771515,
0.8398237824440002,
0.08623377978801727,
0.019199058413505554,
-0.14651228487491608,
0.36042508482933044,
-0.2196928858757019,
0.2540777325630188,
-0.5481253862380981,
0.19317106902599335,
-0.31277549266815186,
-0.40584424138069153,
-0.36339789628982544,
0.26089414954185486,
0.4320789575576782,
0.0551828108727932,
-0.4317726790904999,
0.19096095860004425,
0.27545222640037537,
-0.22733737528324127,
0.1879521757364273,
0.02498633600771427,
-0.2988351881504059,
0.2982485592365265,
0.2594228684902191,
0.1626710444688797,
-0.37866485118865967,
0.08526082336902618,
0.2570562958717346,
-0.2765231132507324,
-0.2872641682624817,
0.009317693300545216,
0.5565661191940308,
0.16352342069149017,
-0.436324805021286,
-0.2248869091272354,
0.17241957783699036,
0.11653608828783035,
0.6367764472961426,
0.31395336985588074,
-0.4197365641593933,
0.2637075185775757,
0.5043238997459412,
-0.3038097023963928,
-0.012768363580107689,
0.4823117256164551,
0.07626105099916458,
0.01000567339360714,
-1.0500377416610718,
0.14999888837337494,
-0.1681564748287201,
-0.3334938883781433,
-0.17466604709625244,
0.06529378145933151,
-0.1258501410484314,
0.3327847421169281,
-0.4030395448207855,
0.38505303859710693,
0.4364834725856781,
0.07485571503639221,
0.1863734871149063,
0.4338427484035492,
0.28100696206092834,
-0.17317548394203186,
0.8738037347793579,
0.47209861874580383,
-0.41515612602233887,
-0.13606928288936615,
-0.34169507026672363,
0.057107508182525635,
-0.0881246030330658,
0.24635015428066254,
0.6571680903434753,
-0.058792244642972946,
0.27279946208000183,
0.02863438054919243,
0.12326467782258987,
0.11999806761741638,
0.5253201723098755,
-0.07638056576251984,
0.0034066287335008383,
-0.054953038692474365,
0.1120789647102356,
-0.5310988426208496,
-0.1933763325214386,
0.34113964438438416,
0.39192256331443787,
0.1771046668291092,
0.16336113214492798,
0.8501109480857849,
0.33448097109794617,
0.16049312055110931,
-0.31693053245544434,
0.12790507078170776,
-0.13320237398147583,
-0.08216889947652817,
0.5169433355331421,
0.6388982534408569,
0.46433550119400024,
-0.7016579508781433,
0.5796120166778564,
0.000058057092246599495,
-0.022708268836140633,
-0.24824832379817963,
0.07559992372989655,
-0.21903251111507416,
-0.061535533517599106,
0.6844497919082642,
0.15086175501346588,
-0.06415197253227234,
0.35895559191703796,
-0.10150465369224548,
-0.04361080005764961,
0.4469471275806427,
0.47985395789146423,
-0.2310372143983841,
0.781628429889679,
-0.2206769734621048,
-0.08805084973573685,
-0.4290919899940491,
0.32331591844558716,
0.9025259017944336,
-0.8063048720359802,
0.3004031181335449,
0.5701046586036682,
-0.5061478614807129,
0.14263764023780823,
-0.014851934276521206,
-0.3342544436454773,
0.018729383125901222,
-0.245865598320961,
-0.3051829934120178,
0.2960571348667145,
0.4053266942501068,
-0.9452414512634277,
0.3282143473625183,
0.2732236087322235,
-0.14586587250232697,
0.494351327419281,
0.1916094273328781,
0.20381580293178558,
0.23546314239501953,
0.1982720047235489,
0.25696244835853577,
0.48664772510528564,
-0.261740118265152,
-0.3421053886413574,
0.5470497608184814,
0.34002408385276794,
-0.16438116133213043,
0.4995217025279999,
-0.22392506897449493,
-0.23040729761123657,
0.20303019881248474,
0.7706654071807861,
-0.13383261859416962,
-0.402567982673645,
0.02138678729534149,
0.032481011003255844,
0.14741003513336182,
0.1539737731218338,
-0.27289706468582153,
0.20342251658439636,
0.22846268117427826,
0.5672984719276428,
-0.0015458454145118594,
0.18103745579719543,
-0.09566468000411987,
-0.3864893913269043,
0.6291459798812866,
-0.06979409605264664,
0.03518674895167351,
0.20063018798828125,
0.46932482719421387,
-0.3121596872806549,
0.5017170906066895,
-0.31831270456314087,
-0.03403111547231674,
0.011462345719337463,
-0.10180410742759705,
0.3321216106414795,
0.09281337261199951,
0.174330934882164,
0.279013067483902,
0.5780384540557861,
0.25479844212532043,
-0.4480854272842407,
0.5243389010429382,
-0.04836273938417435,
0.30768918991088867,
0.5204101800918579,
0.3456836938858032,
0.5068714618682861,
-0.36500710248947144,
0.43360039591789246,
0.21193969249725342,
0.5115567445755005,
-0.2918095290660858,
0.16312575340270996,
0.3876277506351471,
-0.8649258613586426,
-0.28199097514152527,
-0.20538924634456635,
-0.40199750661849976,
-0.5951011180877686,
0.710784912109375,
0.1421872228384018,
-1.0855823755264282,
0.6640677452087402,
-0.1798267662525177,
-0.18226270377635956,
0.05338398367166519,
-0.11833392083644867,
-0.4263646900653839,
0.18618522584438324,
0.3524470925331116,
0.24753479659557343,
-0.7098432779312134,
-0.2048833668231964,
0.2637772858142853,
0.4530883729457855,
0.12142553925514221,
-0.8764914870262146,
0.47357454895973206,
0.5615192651748657,
-0.4912858307361603,
0.0027915239334106445,
0.17586135864257812,
0.36089998483657837,
0.31190958619117737,
-0.5379727482795715,
0.04584724083542824,
0.4868547022342682,
-0.27712708711624146,
-0.5251109600067139,
-0.2511954605579376,
0.4251781105995178,
0.2263852208852768,
0.33971771597862244,
0.10108748078346252,
-0.36859580874443054,
-0.2311917394399643,
0.33397093415260315,
0.23961275815963745,
0.5788301229476929,
0.6631604433059692,
-0.27306678891181946,
0.035317931324243546,
-0.0645717978477478,
0.14147509634494781,
0.09458707273006439,
-0.427047461271286,
0.027915209531784058,
0.34073346853256226,
-0.10160452872514725,
-0.3485775887966156,
-0.6804620623588562,
0.6297274231910706,
0.4095686376094818,
0.0834580659866333,
0.1764632761478424,
-0.030235372483730316,
-0.3088359534740448,
0.05293901637196541,
0.18201078474521637,
0.2498328536748886,
0.5938761830329895,
0.1840234100818634,
-0.15319085121154785,
0.492629736661911,
0.22204315662384033,
0.16601860523223877,
0.21310386061668396,
0.04181536287069321,
0.32847464084625244,
0.3847253918647766,
-0.44383490085601807,
0.19054368138313293,
-0.07172495126724243,
-0.1473422795534134,
0.7129927277565002,
-0.3967917561531067,
0.5026558637619019,
0.19521872699260712,
0.13723577558994293,
0.5246788263320923,
0.5538328886032104,
0.8515092134475708,
-0.35317492485046387,
0.27001288533210754,
0.5172662734985352,
0.030593490228056908,
0.29495683312416077,
0.27401748299598694,
0.12401750683784485,
0.1841513216495514,
-0.22856798768043518,
-0.010097621008753777,
-0.43165332078933716,
0.20998698472976685,
-0.3015596568584442,
-0.4846557378768921,
0.37789416313171387,
-0.3134743571281433,
-0.5920987129211426,
-0.014738637953996658,
0.22471293807029724,
0.5086503624916077,
0.1888037621974945,
0.18677209317684174,
0.5156760215759277,
-0.04119817540049553,
0.05153224989771843,
-0.005395031068474054,
-0.2417738437652588,
0.7739856839179993,
0.32815423607826233,
-0.018992191180586815,
-0.27760204672813416,
-0.3398757576942444,
-0.09536675363779068,
-0.0649651288986206,
0.1956346184015274,
-0.28806406259536743,
0.12506814301013947,
-0.04201490059494972,
0.5174714922904968,
0.4962973892688751,
0.014422078616917133,
-0.0635221004486084,
0.38899147510528564,
0.14210234582424164,
0.49187567830085754,
3.973313093185425,
0.23522578179836273,
0.2017098218202591,
0.3197891116142273,
-0.06732828170061111,
-0.020728696137666702,
0.7877219319343567,
0.19747796654701233,
0.1334914118051529,
0.000991110340692103,
-0.10331325232982635,
0.41327792406082153,
-0.3637773096561432,
-0.16881616413593292,
0.24891412258148193,
-0.20080098509788513,
0.24725396931171417,
0.3654457926750183,
-0.23652450740337372,
0.25261950492858887,
-0.6303755044937134,
-0.007808199618011713,
0.4661390781402588,
0.03803451731801033,
0.20702174305915833,
0.20554983615875244,
0.012317033484578133,
0.6986465454101562,
0.6906619071960449,
0.640380859375,
0.3582341969013214,
-0.24482199549674988,
0.9273970127105713,
0.0022921129129827023,
-0.32530906796455383,
0.3986223340034485,
-0.014836280606687069,
-0.17103257775306702,
-0.01730700396001339,
-0.20873035490512848,
0.09832274913787842,
-0.22866301238536835,
0.28326910734176636,
0.6146639585494995,
0.41916128993034363,
-0.37685492634773254,
0.41724076867103577,
0.22895313799381256,
-0.4798596501350403,
0.6718938946723938,
-0.048199620097875595,
-0.4245893955230713,
-0.2663065195083618,
-0.613616406917572,
0.13526996970176697,
0.48689186573028564,
0.04352964833378792,
-0.18232882022857666,
0.050462063401937485,
-0.3856220543384552,
0.37848564982414246,
0.23711290955543518,
0.2457011491060257,
0.044356416910886765,
-0.7872622609138489,
-0.23112814128398895,
0.07596515119075775,
0.10323669761419296,
0.44945767521858215,
-0.6633142828941345,
0.3284221887588501,
0.21029940247535706,
0.27449798583984375,
-0.17842163145542145,
-0.4074995517730713,
0.9299360513687134,
0.017304126173257828,
0.23264597356319427,
-0.21045684814453125,
-0.05082850903272629,
0.40374061465263367,
0.07893945276737213,
-0.6527898907661438,
0.015433866530656815,
-0.11588584631681442,
0.5250921249389648,
-0.12881505489349365,
-0.7111436128616333,
0.5159779191017151,
0.17223188281059265,
0.2927318215370178,
-0.5856584906578064,
0.5605801939964294,
0.04541841149330139,
-0.42814746499061584,
0.6196311116218567,
0.14283260703086853,
-3.8423118591308594,
0.1650136113166809,
0.43313875794410706,
-0.11488787829875946,
0.26220646500587463,
0.023095251992344856,
-0.036528605967760086,
0.14068590104579926,
-0.4682106673717499,
0.2818950414657593,
0.08527398854494095,
-0.23770514130592346,
-0.008871256373822689,
-0.056572724133729935,
-0.18066510558128357,
0.3112299144268036,
-0.18089918792247772,
0.45062145590782166,
0.5776910781860352,
-0.0003689874429255724,
0.659011721611023,
0.828961193561554,
-0.22584860026836395,
0.0418674573302269,
-0.34467869997024536,
0.3773787021636963,
0.12127609550952911,
0.42517200112342834,
0.6439644694328308,
-0.16904643177986145,
-0.2735726237297058,
-0.025863144546747208,
0.22554810345172882,
-0.40084755420684814,
0.1349993795156479,
0.7837935090065002,
-0.14948487281799316,
-0.3212486207485199,
-0.1859455108642578,
0.1562095582485199,
0.46216902136802673,
0.11458364129066467,
0.5868940949440002,
0.3160014748573303,
-0.16259776055812836,
0.013333925046026707,
-0.1373368799686432,
-0.07625985890626907,
-0.2328641712665558,
-0.1420636624097824,
-0.04612170159816742,
0.1494266837835312,
-0.06385128945112228,
0.5210493803024292,
0.577301561832428,
-0.44194644689559937,
-0.02880091220140457,
-0.1805393099784851,
0.5579701066017151,
0.21604721248149872,
0.1485038697719574,
-0.019100267440080643,
0.4737071692943573,
-0.26313310861587524,
-0.7367303967475891,
-0.46579810976982117,
0.43042242527008057,
-0.02369210496544838,
0.017015764489769936,
0.2444847822189331,
0.6856791973114014,
0.02958553470671177,
0.16483265161514282,
0.15927207469940186,
0.3351862132549286,
0.6089410781860352,
-0.0939825251698494,
-0.11388825625181198,
0.8048251271247864,
-0.23575282096862793,
-0.05109899863600731,
0.3835858702659607,
-0.45502153038978577,
0.15379133820533752,
1.7879661321640015,
0.44014012813568115,
2.125683546066284,
0.4785292148590088,
-0.15080635249614716,
0.5171785950660706,
-0.6014879941940308,
-0.05774886533617973,
0.2430657148361206,
0.1887839436531067,
-0.015405169688165188,
0.5237928628921509,
-0.10819294303655624,
-0.09233749657869339,
0.11324626952409744,
-0.13640011847019196,
0.3787134289741516,
-1.1460587978363037,
0.09549137204885483,
-0.22841113805770874,
0.21727707982063293,
0.0856274887919426,
0.05749724432826042,
0.5025859475135803,
0.14683879911899567,
0.16111356019973755,
0.3925550878047943,
0.34301793575286865,
-0.3242811858654022,
-0.4221729040145874,
-0.10256713628768921,
-0.5879228115081787,
-0.01580290123820305,
0.1120673418045044,
-0.4226889908313751,
0.07916746288537979,
0.10724476724863052,
4.460085391998291,
-0.3145598769187927,
0.16115444898605347,
-0.27901196479797363,
0.7352650165557861,
-0.4918639361858368,
0.3952583968639374,
-0.1002684161067009,
0.1166895404458046,
0.4517875015735626,
0.45807328820228577,
-0.03539159148931503,
0.02535265125334263,
-0.10665588080883026,
0.35713818669319153,
0.39697369933128357,
0.670195996761322,
0.46728014945983887,
0.04082370549440384,
0.1778445839881897,
-0.037200137972831726,
0.5377158522605896,
0.3515821695327759,
0.20582546293735504,
-0.09214047342538834,
0.38749611377716064,
0.5941128730773926,
0.8129838705062866,
0.0509040467441082,
0.3396121561527252,
0.4777360260486603,
5.260937690734863,
-0.28533104062080383,
0.10939093679189682,
-0.17714636027812958,
0.09281995892524719,
0.07363040000200272,
-0.6567515730857849,
0.3175739645957947,
-0.6494129300117493,
-0.053977444767951965,
0.17258474230766296,
0.08604206889867783,
-0.13229049742221832,
0.20058169960975647,
0.3705117702484131,
-0.09596578776836395,
-0.44318127632141113,
-0.25156015157699585,
0.2451418787240982,
-0.0534835122525692,
0.7158637046813965,
0.041766539216041565,
0.31535589694976807,
-0.6123068928718567,
-0.01020275428891182,
-0.10142815113067627,
-0.10547859966754913,
0.6448114514350891,
-0.1961885690689087,
0.24430721998214722,
0.3727737367153168,
0.27694830298423767,
-0.17791226506233215,
0.24075782299041748,
-0.3816119134426117,
-0.10914819687604904,
0.6221635341644287,
0.029222553595900536,
0.07323801517486572,
0.1033574566245079,
0.11124551296234131,
0.9236416816711426,
-0.05657634139060974,
-0.12570308148860931,
-0.4391081929206848,
0.1820448487997055,
0.1594676971435547,
0.18389059603214264,
0.4638250172138214,
0.36669832468032837,
-0.2292851209640503,
-0.42995238304138184,
0.3026336431503296,
0.6665932536125183,
0.005906816106289625,
0.2462579905986786,
0.023671410977840424,
-0.35187193751335144,
0.5538507699966431,
0.21820981800556183,
0.7926735877990723,
0.2781299948692322,
-0.08119593560695648,
0.879059374332428,
0.19820192456245422,
0.7050759196281433,
0.02805512212216854,
0.005586875602602959,
0.4658186435699463,
0.02339904010295868,
0.2616886496543884,
-0.010305077768862247,
0.1275150626897812,
0.05167217180132866,
0.5188586115837097,
-0.225354865193367,
0.67828369140625,
0.1496162861585617,
0.25897592306137085,
-0.013637663796544075,
0.08607246726751328,
-0.46621131896972656,
-0.03503317013382912,
0.08173071593046188,
0.5211026072502136,
-0.3514096438884735,
0.04416874796152115,
0.3628162741661072,
0.4160413444042206,
0.32562872767448425,
0.3112199306488037,
-0.2609740197658539,
-0.26243993639945984,
0.0808272585272789,
-0.30909013748168945,
-0.03620216250419617,
-0.6681281328201294,
-0.06351210176944733,
-0.3754737079143524,
-0.2806990146636963,
0.661982536315918,
0.5828014016151428,
0.10860884934663773,
-0.20277522504329681,
0.23511074483394623,
-0.6552823185920715,
-0.26273640990257263,
-0.18162666261196136,
0.07758893072605133,
0.26630493998527527,
0.41726183891296387,
0.2766469120979309,
-0.0027361088432371616,
-0.01495028380304575,
-0.1445796936750412
] |
822#20 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের জলবায়ু নাতিশীতোষ্ণ। আবহাওয়া ও জলবায়ুর উপর ভিত্তি করে ৬টি ঋতুতে ভাগ করা হয়েছে যথা: গ্রীষ্ম, বর্ষা, শরৎ, হেমন্ত, শীত ও বসন্ত। বছরে বৃষ্টিপাতের মাত্রা ১৫০০-২৫০০মি.মি./৬০-১০০ইঞ্চি; পূর্ব সীমান্তে এই মাত্রা ৩৭৫০ মি.মি./১৫০ইঞ্চির বেশী। বাংলাদেশের গড় তাপমাত্রা ২৫° সেলসিয়াস। বাংলাদেশের মধ্য দিয়ে কর্কটক্রান্তি রেখা অতিক্রম করেছে। এখানকার আবহাওয়াতে নিরক্ষীয় প্রভাব দেখা যায়। নভেম্বর হতে মার্চ পর্যন্ত হালকা শীত অনুভূত হয়। মার্চ হতে জুন মাস পর্যন্ত গ্রীষ্মকাল বিরাজ করে। জুন থেকে অক্টোবর পর্যন্ত চলে বর্ষা মৌসুম। এসময় মৌসুমী বায়ুর প্রভাবে এখানে প্রচুর বৃষ্টিপাত হয়। প্রাকৃতিক দুর্যোগ, যেমন বন্যা, ঘূর্ণিঝড়, টর্নেডো, ও জলোচ্ছ্বাস প্রায় প্রতিবছরই বাংলাদেশের কোনো না কোনো স্থানে আঘাত হানে। | [
0.024798357859253883,
0.6088582873344421,
-0.15027153491973877,
-0.09978007525205612,
-0.2365046739578247,
-0.21160951256752014,
-0.19046707451343536,
-0.25963160395622253,
0.002058424986898899,
0.13656844198703766,
-0.14478428661823273,
0.24982646107673645,
-0.14610600471496582,
0.3749837279319763,
-0.4690324068069458,
0.16725772619247437,
0.22009210288524628,
-0.09554892778396606,
0.24421168863773346,
0.18460005521774292,
-0.13280247151851654,
0.18721240758895874,
0.3468818962574005,
-0.13994210958480835,
0.29161977767944336,
0.3353186845779419,
0.02851106971502304,
0.35074082016944885,
-0.6060833930969238,
0.7092066407203674,
0.25149378180503845,
-0.4767971336841583,
-0.6303359866142273,
0.5471738576889038,
-0.347035676240921,
0.5408710837364197,
-0.7302810549736023,
-0.2556859254837036,
0.20276330411434174,
0.05291260406374931,
0.17177905142307281,
0.3015971779823303,
-0.28756093978881836,
-0.20944969356060028,
0.43702372908592224,
-0.629521906375885,
0.49386775493621826,
0.02650456689298153,
0.8296341896057129,
-0.03145899996161461,
-0.011502986773848534,
-0.024609699845314026,
0.06852461397647858,
0.16442255675792694,
-0.6061025857925415,
0.46811023354530334,
-1.0198676586151123,
0.5836268067359924,
0.3372269868850708,
-0.13408082723617554,
0.09679079800844193,
-0.14369265735149384,
-0.4472454786300659,
0.023582017049193382,
0.6820797920227051,
0.2533223628997803,
0.33053451776504517,
-0.07134765386581421,
0.7800333499908447,
-0.10065668821334839,
-0.08397097140550613,
0.5805546045303345,
0.4467989504337311,
0.4739972651004791,
0.3329259157180786,
-0.3229462206363678,
0.10396883636713028,
0.05807791277766228,
0.31308513879776,
-1.0272533893585205,
-0.1468587964773178,
-0.24033859372138977,
-0.4062705934047699,
0.3740021288394928,
0.07719378173351288,
0.6336451172828674,
0.43530935049057007,
-0.05200592055916786,
0.26400598883628845,
0.45596298575401306,
-0.016071252524852753,
0.30895552039146423,
-0.25046777725219727,
-0.08703677356243134,
-0.05378267541527748,
0.0915561318397522,
0.4002227783203125,
0.14688442647457123,
-0.4205152690410614,
-0.4017963707447052,
0.05943157151341438,
-0.3637046217918396,
0.18649108707904816,
0.4282214343547821,
0.11217832565307617,
-0.4094451367855072,
-0.33889687061309814,
0.9630864262580872,
-0.47304320335388184,
0.43467065691947937,
0.5092939734458923,
-0.26247888803482056,
-0.24635547399520874,
-0.11615879088640213,
0.39579570293426514,
0.19108736515045166,
0.2872210144996643,
0.3881619870662689,
0.14688311517238617,
-1.2333062887191772,
0.6881806254386902,
-0.3933396339416504,
-0.2653479278087616,
0.3905543088912964,
0.3311774432659149,
-0.4980695843696594,
0.6601389646530151,
-0.26410484313964844,
0.8079546093940735,
0.0484166219830513,
0.4626784324645996,
0.05148731917142868,
0.38127028942108154,
0.27231842279434204,
-0.14055579900741577,
0.7976750731468201,
0.23938262462615967,
-0.0594940260052681,
-0.06778093427419662,
-0.39813512563705444,
0.1768515408039093,
-0.3736993372440338,
0.7448574900627136,
0.5947404503822327,
-0.43299850821495056,
0.5887191891670227,
0.23395474255084991,
0.47724100947380066,
0.09042424708604813,
0.44256389141082764,
0.37114110589027405,
0.2164701670408249,
-0.14132559299468994,
0.6820995211601257,
-0.9257919192314148,
-0.07658751308917999,
0.6576423048973083,
0.27831366658210754,
-0.2184160202741623,
0.9051299095153809,
0.7919288277626038,
0.43604984879493713,
0.03286869451403618,
-0.6009829640388489,
-0.5481045842170715,
0.19797205924987793,
-0.36199986934661865,
0.15503396093845367,
0.4917072653770447,
-0.09694936126470566,
-0.20633967220783234,
0.1612417846918106,
-0.1777065545320511,
-0.25186270475387573,
0.6090916991233826,
-0.06344212591648102,
0.09945566207170486,
0.25922831892967224,
0.16625112295150757,
-0.06317555159330368,
-0.14788547158241272,
-0.033920735120773315,
-0.5593417286872864,
-0.08156400918960571,
0.48164454102516174,
-0.018303057178854942,
0.4882214069366455,
0.406192809343338,
0.19526539742946625,
0.10703320801258087,
-0.35228466987609863,
0.3095051348209381,
1.2523020505905151,
-0.9102128744125366,
-0.1860419362783432,
0.39603933691978455,
-0.18655838072299957,
0.3070064187049866,
0.2101970911026001,
0.4264845848083496,
-0.016321850940585136,
-0.4346087574958801,
-0.4400741159915924,
0.3325263559818268,
0.6732880473136902,
-0.601371169090271,
0.07422500103712082,
0.5052591562271118,
-0.2258090227842331,
0.177226260304451,
-0.332369327545166,
0.3333895802497864,
0.4405577778816223,
-0.3379748463630676,
0.24627570807933807,
0.2798900604248047,
0.5793988108634949,
0.10199560970067978,
0.4905443787574768,
0.09393726289272308,
0.3846840262413025,
-0.02720758132636547,
0.2330140471458435,
-0.3927002251148224,
0.5567477345466614,
0.4106125831604004,
-0.00008320077176904306,
-0.38359498977661133,
-0.01131198089569807,
0.19273555278778076,
0.5629096031188965,
-0.20752914249897003,
-0.7347285151481628,
0.2577504813671112,
0.6618444919586182,
0.42204082012176514,
0.006232747342437506,
0.12901929020881653,
-0.05856408178806305,
-0.11632061004638672,
0.6813331246376038,
0.2886071801185608,
-0.15053613483905792,
-0.42187392711639404,
0.5187740921974182,
-0.3313831388950348,
0.2666025757789612,
0.15811578929424286,
-0.1409384161233902,
0.09888235479593277,
0.21490783989429474,
-0.19115620851516724,
-0.3489032983779907,
-0.15951627492904663,
0.28970250487327576,
0.41892877221107483,
0.0664755254983902,
-0.789691150188446,
0.5689129829406738,
0.022259201854467392,
0.6375634670257568,
0.3431554138660431,
0.512047529220581,
0.08263101428747177,
-0.28559428453445435,
0.1445963829755783,
0.11234184354543686,
0.536739706993103,
-0.14159616827964783,
0.2455604076385498,
0.06785395741462708,
-0.8757951855659485,
-0.21730542182922363,
0.21769584715366364,
-0.3477984666824341,
-0.29922422766685486,
0.2655450999736786,
-0.5052910447120667,
-1.1625860929489136,
0.09540014714002609,
0.16737599670886993,
0.10149756073951721,
0.20248103141784668,
-0.31511998176574707,
-0.0664779543876648,
0.14947152137756348,
0.26923543214797974,
-0.0681556835770607,
-0.6138743162155151,
-0.2226206511259079,
0.37567636370658875,
0.5233286619186401,
-0.23187634348869324,
-0.7157465815544128,
-0.11129213869571686,
0.21996378898620605,
0.1994585394859314,
0.46752578020095825,
0.7731818556785583,
0.6538379788398743,
0.5610686540603638,
-0.24571645259857178,
1.006309986114502,
0.7579408288002014,
0.11253398656845093,
-0.2511357367038727,
-0.1576269268989563,
-0.04477689042687416,
0.6712116599082947,
0.8822909593582153,
0.13427090644836426,
-0.23519062995910645,
-0.06357844918966293,
0.7376939058303833,
0.6937198042869568,
0.4631548225879669,
-0.04001986235380173,
0.198154479265213,
0.3770277500152588,
0.5560285449028015,
-0.14055080711841583,
-0.5050944089889526,
-0.21479330956935883,
0.1508314311504364,
0.546592116355896,
-0.1540166437625885,
-0.24390645325183868,
-0.6650401949882507,
0.6364579796791077,
0.5465499758720398,
0.0920020043849945,
0.12218141555786133,
-0.4922427833080292,
0.052133090794086456,
0.47173136472702026,
0.6397578120231628,
0.4830644130706787,
0.32923004031181335,
-0.17652834951877594,
0.18050049245357513,
0.2575036883354187,
0.44381606578826904,
0.20641252398490906,
0.13986702263355255,
0.4223089814186096,
0.372491717338562,
-0.12909825146198273,
-0.18094502389431,
0.3989238739013672,
-0.3219875693321228,
0.415014386177063,
0.03254983574151993,
-0.1638767272233963,
-0.6239703297615051,
-0.16287757456302643,
-0.02130136266350746,
0.699366569519043,
0.2296016663312912,
0.7234234809875488,
-0.1278332769870758,
0.5582540035247803,
0.5807880759239197,
0.015065456740558147,
0.5842999219894409,
0.3609367609024048,
0.45945581793785095,
0.4706350266933441,
-0.6408930420875549,
0.10194012522697449,
0.3677281439304352,
-0.1474369317293167,
-0.312252014875412,
-0.03779642656445503,
-0.26476937532424927,
-0.38430166244506836,
-0.5334938764572144,
0.1559702306985855,
0.06918894499540329,
0.6128292679786682,
0.24905993044376373,
0.2115871161222458,
0.7274722456932068,
0.232113778591156,
-0.021248267963528633,
0.37917235493659973,
0.1861107349395752,
-0.04464868828654289,
-0.28517526388168335,
0.22271728515625,
-0.17849697172641754,
0.3803294897079468,
0.007877609692513943,
0.8379565477371216,
-0.19844956696033478,
-0.4059808850288391,
0.00962213333696127,
-0.09099914133548737,
0.6990394592285156,
0.31601712107658386,
-0.10120289027690887,
0.2723448872566223,
0.11371517926454544,
0.09562908858060837,
0.44361138343811035,
3.9426777362823486,
0.5282398462295532,
-0.17477910220623016,
-0.0010521614458411932,
-0.1502375453710556,
0.03069768287241459,
0.6143957376480103,
-0.6143004894256592,
0.3210028111934662,
0.08827943354845047,
-0.31174901127815247,
0.8071910738945007,
0.19909784197807312,
0.44869542121887207,
0.07006846368312836,
-0.2468988597393036,
0.570609450340271,
0.2149127572774887,
-0.6046725511550903,
0.2887405455112457,
-0.4409694969654083,
0.36618971824645996,
0.597866415977478,
-0.17230573296546936,
0.25256431102752686,
0.24868062138557434,
0.47171449661254883,
0.3721044957637787,
0.27132663130760193,
0.2509622275829315,
0.461107075214386,
-0.3812936842441559,
0.48177891969680786,
0.18284747004508972,
-0.3609214723110199,
0.5431317090988159,
-0.212514266371727,
0.7272654175758362,
-0.21351461112499237,
0.03531920164823532,
-0.12468414753675461,
0.8477322459220886,
-0.029077455401420593,
0.6308651566505432,
0.162156879901886,
0.06564566493034363,
-0.3026711344718933,
0.24471567571163177,
-0.17298679053783417,
0.3914242088794708,
-0.21707995235919952,
-0.5218487977981567,
-0.1579161286354065,
-0.663581132888794,
0.044572554528713226,
0.6358757615089417,
0.2146933376789093,
-0.2765556275844574,
0.2000298798084259,
-0.5675944089889526,
0.29210495948791504,
0.19421976804733276,
0.03660484030842781,
0.09359059482812881,
-0.7550163269042969,
-0.4672091603279114,
0.1653994768857956,
0.8709138035774231,
1.417789101600647,
-0.3543066084384918,
0.4291608929634094,
0.2309814989566803,
0.45429396629333496,
-0.9019648432731628,
-0.1260042041540146,
-0.0078064496628940105,
0.07000423222780228,
0.20965059101581573,
0.17272430658340454,
-0.061866551637649536,
0.6459637880325317,
-0.1141633614897728,
-0.22055672109127045,
-0.2946835458278656,
0.10133925080299377,
0.7888966798782349,
0.1993517279624939,
0.05177278444170952,
0.5638416409492493,
0.23384420573711395,
0.799435019493103,
-0.2390044629573822,
0.3079409599304199,
0.7749361991882324,
-0.15430396795272827,
0.4430195093154907,
-0.7059265971183777,
-3.8067879676818848,
0.36578574776649475,
0.2628234326839447,
-0.05024544522166252,
0.525244951248169,
-0.026619231328368187,
0.3057827055454254,
-0.04684644937515259,
-0.5998402833938599,
0.43860381841659546,
-0.3342597484588623,
0.3356228172779083,
-0.07332748919725418,
-0.8135614395141602,
-0.3551501929759979,
0.1893869787454605,
-0.3635152280330658,
0.36102452874183655,
-0.10450687259435654,
-0.10464540868997574,
0.808698832988739,
-0.1298510879278183,
0.1455279141664505,
-0.826198935508728,
-0.6257046461105347,
0.177577942609787,
0.22441202402114868,
-0.2092100828886032,
-0.07313817739486694,
-0.27929630875587463,
-0.03491460531949997,
0.7388730049133301,
0.19637064635753632,
-0.3155555725097656,
0.20929720997810364,
0.49467864632606506,
-0.06337088346481323,
0.07419568300247192,
-0.1770631968975067,
-0.10030005872249603,
0.5115365982055664,
0.16374418139457703,
0.4524311423301697,
0.3342037498950958,
-0.07967015355825424,
-0.3595334589481354,
-0.2774756848812103,
0.6922446489334106,
-0.09960602968931198,
-0.03329119458794594,
0.6515650749206543,
0.5106204152107239,
-0.016776645556092262,
0.3623991906642914,
0.31068259477615356,
0.734181821346283,
-0.32682138681411743,
-0.20861774682998657,
0.27432781457901,
0.4355904161930084,
0.017747433856129646,
0.05650485306978226,
0.31477758288383484,
-0.5810452103614807,
-0.2162773758172989,
0.11471454799175262,
0.12875688076019287,
0.2798846662044525,
0.019264688715338707,
-0.0781889334321022,
0.021600497886538506,
-0.06665436923503876,
0.15854841470718384,
-0.2102929651737213,
0.28543621301651,
0.7498270869255066,
-0.4340924620628357,
-0.1795966625213623,
0.3119221031665802,
-0.47341975569725037,
0.27518561482429504,
0.20989271998405457,
-0.4849317967891693,
0.08264217525720596,
1.8848968744277954,
-0.06724938005208969,
2.1269116401672363,
0.10881497710943222,
-0.36601722240448,
0.0521402433514595,
-0.28712326288223267,
0.41371071338653564,
-0.13132978975772858,
0.2642506957054138,
0.22360891103744507,
-0.29258739948272705,
-0.34399694204330444,
0.24842862784862518,
0.048764418810606,
-0.7142022848129272,
0.2462686002254486,
-0.7475683093070984,
0.11043980717658997,
0.14647895097732544,
0.27772077918052673,
0.3189004957675934,
0.12647025287151337,
0.3249933123588562,
-0.08328716456890106,
0.35154908895492554,
-0.21068508923053741,
-0.05820675566792488,
-0.21265310049057007,
-0.16287119686603546,
-0.034033551812171936,
0.17014910280704498,
-0.20167720317840576,
0.15469136834144592,
-0.6600422263145447,
-0.12182451039552689,
-0.24654096364974976,
4.3818359375,
0.10245141386985779,
-0.007999787107110023,
-0.34042736887931824,
-0.1309025138616562,
-0.1396198719739914,
0.48309096693992615,
-0.3429383933544159,
0.11861792206764221,
0.21759764850139618,
0.049006253480911255,
-0.4196322560310364,
0.33785974979400635,
-0.809814453125,
0.40920042991638184,
-0.4026327431201935,
0.13655227422714233,
0.4965555667877197,
0.5299822688102722,
0.07278623431921005,
0.08890736103057861,
0.4644084572792053,
0.15277859568595886,
0.2582456171512604,
-0.14642013609409332,
-0.21135269105434418,
0.5713438987731934,
0.5192242860794067,
-0.02576032280921936,
0.3164876103401184,
0.17389462888240814,
5.049307346343994,
-0.4798751771450043,
0.12352735549211502,
-0.3542833626270294,
-0.11879105865955353,
0.25620561838150024,
-0.5156615376472473,
0.37864428758621216,
-0.4964168071746826,
0.10335816442966461,
0.2179211974143982,
0.17074427008628845,
0.1526712328195572,
0.13132207095623016,
0.43911778926849365,
-0.4170086085796356,
-0.7431848049163818,
-0.41447147727012634,
-0.13277801871299744,
-0.3456341326236725,
0.11310303956270218,
-0.4840852916240692,
0.22510936856269836,
-0.17603425681591034,
0.021816181018948555,
0.4284466505050659,
-0.19050124287605286,
0.15439213812351227,
0.08081136643886566,
-0.22698529064655304,
0.27338844537734985,
0.33071863651275635,
-0.22780069708824158,
0.07370536029338837,
-0.42431697249412537,
0.22170130908489227,
0.1258527934551239,
0.1844431608915329,
0.2704229950904846,
0.06801033765077591,
0.050604335963726044,
0.7649236917495728,
-0.3239186406135559,
0.1603396087884903,
-0.15226347744464874,
0.12511961162090302,
0.023242508992552757,
0.2888595163822174,
0.3173316419124603,
-0.053513072431087494,
-0.1790817528963089,
0.0758190006017685,
0.5335030555725098,
0.297893226146698,
0.06490559130907059,
0.23120951652526855,
0.4151272773742676,
-0.41682231426239014,
0.253915399312973,
0.31263452768325806,
0.7213923335075378,
-0.05974893271923065,
0.5692628026008606,
0.5193488597869873,
-0.2135748416185379,
0.14960625767707825,
-0.06716198474168777,
0.12680737674236298,
0.4242432713508606,
0.045839570462703705,
0.04579346999526024,
-0.5813804864883423,
-0.23587511479854584,
-0.2851773202419281,
0.10078136622905731,
0.1695617437362671,
0.1631113737821579,
0.10034683346748352,
0.01305611152201891,
-0.02428269013762474,
0.01412823423743248,
-0.7652144432067871,
-0.3927689790725708,
-0.07099883258342743,
0.7694236040115356,
0.3480831980705261,
0.2216334491968155,
0.40014851093292236,
0.03224797919392586,
-0.04724269360303879,
0.13366124033927917,
-0.49530449509620667,
0.04507366195321083,
0.013580551370978355,
-0.02293749526143074,
0.17693741619586945,
0.24563853442668915,
0.526954710483551,
0.05384604260325432,
-0.005592850968241692,
0.651341438293457,
0.3473391532897949,
0.46531757712364197,
-0.05897149443626404,
0.19496320188045502,
-0.044066376984119415,
0.16240830719470978,
-0.6594462990760803,
-0.031671226024627686,
0.2793987989425659,
0.4931957423686981,
0.33601242303848267,
-0.5777764916419983,
0.09272359311580658,
-0.16451965272426605
] |
822#21 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের অধিকাংশ এলাকা সমুদ্র সমতল হতে মাত্র ১০ মিটার উচ্চতায় অবস্থিত। সমুদ্র সমতল মাত্র ১ মিটার বৃদ্ধি পেলেই এদেশের ১০% এলাকা নিমজ্জিত হবে বলে ধারণা করা হয়। | [
0.3655507266521454,
-0.13051921129226685,
-0.2350774109363556,
-0.017153112217783928,
-0.28678539395332336,
-0.035074371844530106,
0.12186338752508163,
-0.3290092647075653,
-0.08590903133153915,
0.5400211811065674,
-0.20723779499530792,
0.0880352109670639,
0.13946309685707092,
-0.5458165407180786,
-0.1470755636692047,
0.1337224692106247,
0.2497967928647995,
0.0747935101389885,
-0.4640577435493469,
-0.156932532787323,
-0.09902528673410416,
0.6493902206420898,
0.39686843752861023,
0.03675270080566406,
0.038266588002443314,
-0.10644084960222244,
-0.01923779770731926,
0.18265441060066223,
-0.6821467876434326,
0.29973992705345154,
0.5104414820671082,
-0.33756908774375916,
-0.36773791909217834,
0.5545607805252075,
-0.30237114429473877,
0.42507264018058777,
-0.13541021943092346,
0.03470802307128906,
0.7109106779098511,
0.09310629218816757,
0.5716076493263245,
0.1598280668258667,
-0.6346941590309143,
-0.09072782844305038,
-0.0271249171346426,
-0.3776431083679199,
-0.08825204521417618,
0.03638830408453941,
0.9003430008888245,
-0.17993876338005066,
-0.0904410257935524,
0.12836092710494995,
0.11789386719465256,
0.14454017579555511,
-0.46807751059532166,
0.43019214272499084,
0.09286266565322876,
0.8767625689506531,
0.5025426149368286,
0.21671785414218903,
0.02756853774189949,
0.28876861929893494,
-0.13396398723125458,
-0.029046081006526947,
0.2947465777397156,
0.3435162901878357,
0.4264243543148041,
0.16329137980937958,
0.1482672393321991,
0.40588080883026123,
0.021187201142311096,
0.782470703125,
0.30766111612319946,
0.2192554473876953,
-0.047591790556907654,
-0.422098308801651,
0.40505608916282654,
-0.5977336764335632,
0.6004192233085632,
-0.32944294810295105,
0.22045889496803284,
0.059176746755838394,
-0.37181687355041504,
0.3717874586582184,
-0.4900497794151306,
0.7255383133888245,
0.13548223674297333,
0.3871236741542816,
0.1419404149055481,
0.6058379411697388,
-0.25409382581710815,
0.19663368165493011,
-0.5593698024749756,
-0.26091060042381287,
0.25383368134498596,
0.3614501953125,
-0.1145782470703125,
-0.05396856740117073,
-0.05042843520641327,
-0.21163269877433777,
0.09508904814720154,
-0.29803019762039185,
-0.18800987303256989,
0.5662931203842163,
0.1425725370645523,
-0.3874392509460449,
-0.44923660159111023,
0.10868217051029205,
-0.13964387774467468,
0.7778081893920898,
0.45643094182014465,
-0.09042567759752274,
0.005712927784770727,
-0.3007779121398926,
0.40395671129226685,
0.22981895506381989,
-0.013628982938826084,
0.24552284181118011,
-0.3061434030532837,
-1.0896174907684326,
0.3865043818950653,
0.08170100301504135,
-0.19903862476348877,
-0.0353316105902195,
0.27723413705825806,
-0.13924407958984375,
0.4222947955131531,
-0.3320208191871643,
0.7427353262901306,
0.07065228372812271,
0.2796213924884796,
0.1474713534116745,
0.5891537666320801,
0.2940137982368469,
-0.7419373989105225,
0.8089986443519592,
-0.10493817925453186,
-0.08540134876966476,
0.15470010042190552,
-0.49344393610954285,
-0.29311835765838623,
0.11638251692056656,
0.4064420461654663,
0.6684896349906921,
-0.331033855676651,
0.16693933308124542,
0.07713372260332108,
0.4657101631164551,
0.053095560520887375,
0.4239174425601959,
-0.2603212594985962,
0.33050909638404846,
0.05132944881916046,
0.4203208386898041,
-0.6063187718391418,
-0.07029953598976135,
0.38993537425994873,
0.21738670766353607,
0.15948644280433655,
0.45528969168663025,
0.7769626379013062,
0.3718946576118469,
0.32580456137657166,
-0.15890474617481232,
-0.16504687070846558,
-0.10156548023223877,
-0.05319920927286148,
0.1817329227924347,
0.4554056227207184,
-0.07693382352590561,
-0.21350915729999542,
0.1529734581708908,
0.1112913191318512,
0.08907505869865417,
0.5215855836868286,
0.017144063487648964,
0.3211188018321991,
-0.26306599378585815,
0.3942178785800934,
-0.25985974073410034,
-0.13225945830345154,
-0.19863538444042206,
-0.16097399592399597,
-0.2188853770494461,
0.41650092601776123,
0.035729944705963135,
0.14895182847976685,
0.18143592774868011,
-0.15595673024654388,
0.14942550659179688,
-0.1821722686290741,
0.5461961627006531,
0.9044338464736938,
-0.9504513740539551,
-0.2967343330383301,
0.4078875184059143,
-0.2874833941459656,
0.18869873881340027,
-0.004307130351662636,
0.2735312879085541,
-0.1317351758480072,
-0.0510549433529377,
-0.46728217601776123,
0.167755126953125,
0.44470512866973877,
-0.5974995493888855,
0.1921650916337967,
0.28761813044548035,
-0.16276326775550842,
0.13662198185920715,
-0.34424257278442383,
0.23647698760032654,
0.18423424661159515,
0.19420865178108215,
-0.22418436408042908,
0.26498040556907654,
0.2346169501543045,
0.08017251640558243,
0.4037363827228546,
-0.0999065488576889,
-0.055787622928619385,
0.4674369990825653,
-0.006590238306671381,
-0.4955771863460541,
0.13849128782749176,
0.5817275643348694,
-0.13019691407680511,
-0.36912572383880615,
-0.005794723052531481,
0.24489983916282654,
-0.10371771454811096,
-0.16720134019851685,
-0.4070151746273041,
-0.08996061235666275,
0.22335666418075562,
0.6096429824829102,
0.04368256404995918,
0.28313761949539185,
0.10907475650310516,
0.17804792523384094,
0.8151319622993469,
0.010080104693770409,
0.05872214585542679,
-0.02502385526895523,
0.549072265625,
-0.3438810408115387,
0.3888397216796875,
-0.22151249647140503,
-0.1646825224161148,
0.1847076416015625,
0.07996612787246704,
-0.014351077377796173,
-0.04158429428935051,
0.6429353952407837,
-0.1047411635518074,
0.31944310665130615,
0.15531213581562042,
-0.7095024585723877,
0.7428008317947388,
-0.15220488607883453,
0.27846819162368774,
-0.24744397401809692,
0.2836504578590393,
0.07449403405189514,
-0.11629946529865265,
-0.10450702905654907,
0.33804842829704285,
0.6764481663703918,
0.055505335330963135,
0.4745863080024719,
0.44511935114860535,
-0.4519980847835541,
-0.04625924676656723,
0.22391904890537262,
-0.48005786538124084,
-0.4688545763492584,
0.08203655481338501,
-0.5775980353355408,
-0.5278081893920898,
0.5403903722763062,
0.038986578583717346,
0.13641290366649628,
0.16107480227947235,
-0.1597691923379898,
-0.08554691076278687,
0.43100348114967346,
0.03347431868314743,
0.21725036203861237,
-0.6699516773223877,
-0.2996706962585449,
0.5106588006019592,
0.6452934741973877,
0.2640547454357147,
-0.7190090417861938,
-0.03847634047269821,
0.07476545870304108,
-0.15644314885139465,
0.3716374933719635,
0.4462384581565857,
0.361481636762619,
1.0556402206420898,
-0.2446586787700653,
0.41373416781425476,
0.4048149287700653,
-0.007945828139781952,
-0.2579129934310913,
-0.19462883472442627,
0.27670279145240784,
0.06810890883207321,
0.27287161350250244,
0.09513641148805618,
-0.35234999656677246,
-0.07313286513090134,
0.614216148853302,
0.040461376309394836,
0.47166478633880615,
0.2869141697883606,
-0.1507725566625595,
0.14530479907989502,
0.23413699865341187,
-0.093222476541996,
-0.30396661162376404,
-0.3380424678325653,
-0.06962040811777115,
0.4896939992904663,
-0.29610610008239746,
-0.05290557071566582,
-0.39925625920295715,
0.7467963695526123,
0.6463444232940674,
-0.1649932861328125,
0.2953100800514221,
-0.28453993797302246,
-0.1809736043214798,
0.00006954844138817862,
0.3781857490539551,
0.15486127138137817,
0.6220762729644775,
-0.09075909107923508,
-0.14113132655620575,
-0.08032412827014923,
0.20219086110591888,
0.12033416330814362,
0.12318524718284607,
0.2862405478954315,
0.2825775146484375,
0.05814529210329056,
-0.5020305514335632,
0.2381695955991745,
-0.6221894025802612,
0.3165006935596466,
0.2971169054508209,
-0.35495224595069885,
0.3249019682407379,
0.207366943359375,
0.1416432410478592,
0.4433511793613434,
0.5682402849197388,
0.5349001884460449,
-0.23903004825115204,
0.28778523206710815,
0.7980778217315674,
-0.04371868818998337,
-0.05070551484823227,
0.19431641697883606,
0.198433056473732,
0.18719910085201263,
-0.37527140974998474,
0.2247592657804489,
-0.1976611465215683,
-0.0667676031589508,
-0.48902633786201477,
-0.3551323115825653,
0.16902215778827667,
-0.39001762866973877,
-0.05385221913456917,
0.18982194364070892,
0.3499257266521454,
0.5094143152236938,
0.04271269962191582,
-0.0061332425102591515,
0.5794945955276489,
0.35917553305625916,
-0.13141873478889465,
0.3511185050010681,
-0.0574776828289032,
0.11139585822820663,
0.07741863280534744,
-0.0545760840177536,
-0.30013516545295715,
0.4316212832927704,
-0.1768365204334259,
0.16174539923667908,
-0.01021461933851242,
-0.32796144485473633,
-0.26556843519210815,
-0.42677271366119385,
0.5094440579414368,
0.573039710521698,
0.1742425262928009,
-0.00957275927066803,
0.08749352395534515,
0.0004114290641155094,
0.4393995404243469,
4.047970771789551,
0.2774137258529663,
-0.2248639315366745,
-0.10186050832271576,
-0.15634100139141083,
0.19156032800674438,
0.6066834926605225,
-0.5716463327407837,
0.6048792600631714,
0.10134999454021454,
-0.27745911478996277,
0.5023014545440674,
0.21457207202911377,
0.31004297733306885,
-0.21283107995986938,
0.06416234374046326,
0.5053204894065857,
0.04473721235990524,
-0.3239760994911194,
0.46551066637039185,
-0.4506716728210449,
0.19368873536586761,
0.44385361671447754,
0.13051140308380127,
0.03889055922627449,
0.21351288259029388,
0.7115151286125183,
0.6858356595039368,
1.0218654870986938,
0.44459643959999084,
0.34499600529670715,
0.22151300311088562,
0.14291252195835114,
-0.06099803373217583,
-0.5480659008026123,
0.5164530873298645,
0.06620416045188904,
0.3282396197319031,
-0.12061449140310287,
0.028925221413373947,
0.03595845401287079,
-0.012780770659446716,
0.48003852367401123,
0.45943692326545715,
-0.04993103817105293,
-0.027522878721356392,
-0.012715502642095089,
0.5845381617546082,
0.15361665189266205,
0.7054919600486755,
-0.33223092555999756,
-0.2807691693305969,
-0.22829827666282654,
-0.3226296007633209,
0.24754221737384796,
0.5298506617546082,
0.3399883508682251,
0.09612162411212921,
0.34669753909111023,
-0.07365947961807251,
-0.02385660447180271,
-0.2050926387310028,
-0.008324227295815945,
0.07278861105442047,
-0.5688297748565674,
-0.3112465441226959,
-0.2537933886051178,
0.29238221049308777,
0.19218042492866516,
-0.5118899345397949,
0.4096983075141907,
0.31650152802467346,
0.21494348347187042,
-0.06399238109588623,
0.14022082090377808,
0.5190492868423462,
-0.3053975999355316,
0.035276226699352264,
-0.2859184443950653,
-0.30265510082244873,
0.3473294973373413,
-0.07537339627742767,
-0.20407439768314362,
-0.19128715991973877,
-0.05227382108569145,
0.6918290257453918,
0.5040454268455505,
-0.20602881908416748,
0.5559677481651306,
0.18928472697734833,
0.6786037683486938,
-0.507770836353302,
0.6408452987670898,
0.2882135808467865,
0.11657728999853134,
0.2721453309059143,
-0.36723196506500244,
-3.9457411766052246,
0.49281275272369385,
0.6397466659545898,
-0.45731112360954285,
0.17757360637187958,
0.0053266198374331,
0.41986456513404846,
-0.21056696772575378,
-0.3337165117263794,
0.39476272463798523,
-0.28592291474342346,
0.016212090849876404,
-0.42776116728782654,
-0.298543781042099,
-0.1642543524503708,
0.00643288204446435,
0.05320442095398903,
0.4125649034976959,
-0.1855279803276062,
-0.1347077488899231,
0.15361915528774261,
0.2992568612098694,
0.06686466187238693,
-0.2711687684059143,
0.14311553537845612,
0.037901658564805984,
0.23962272703647614,
-0.15992699563503265,
0.005680595990270376,
-0.01325574703514576,
-0.3176094591617584,
0.22172559797763824,
0.4584365487098694,
-0.13645562529563904,
0.1388741433620453,
0.762165367603302,
0.11161159723997116,
-0.072441466152668,
-0.012221313081681728,
-0.02370750531554222,
0.3205551505088806,
0.5183254480361938,
0.3987531065940857,
-0.0786052793264389,
-0.18124371767044067,
-0.22197741270065308,
-0.19954001903533936,
0.3270338177680969,
-0.05847391113638878,
-0.24188455939292908,
0.48831847310066223,
0.07529151439666748,
0.22938872873783112,
-0.15839087963104248,
0.3295392394065857,
0.2892753779888153,
0.01859516091644764,
0.09496446698904037,
0.49509337544441223,
0.03844140097498894,
0.24853897094726562,
-0.06760601699352264,
0.23635715246200562,
-0.6092023253440857,
-0.09497665613889694,
0.15197014808654785,
0.20190484821796417,
0.3532632887363434,
0.17251986265182495,
-0.5868805050849915,
0.4201280474662781,
0.25188612937927246,
0.19169065356254578,
-0.001987736439332366,
0.5505609512329102,
0.2269013524055481,
0.28171688318252563,
-0.18717919290065765,
0.45510193705558777,
-0.19716458022594452,
0.30892497301101685,
-0.2614065110683441,
-0.48947814106941223,
0.36041632294654846,
1.9894721508026123,
0.31189262866973877,
2.174304485321045,
0.11923491954803467,
-0.3259536027908325,
0.5041801929473877,
-0.6337920427322388,
0.009198538027703762,
-0.10721337795257568,
0.5157232284545898,
0.1771143525838852,
-0.02370918169617653,
-0.09062667191028595,
0.09115768224000931,
0.35861727595329285,
-0.3925703167915344,
0.381815105676651,
-1.0031380653381348,
-0.17137667536735535,
0.33239373564720154,
0.32058194279670715,
-0.05654458329081535,
-0.09759128093719482,
0.14501966536045074,
-0.33460327982902527,
0.08103552460670471,
-0.15138477087020874,
-0.1385309100151062,
-0.5592427849769592,
-0.39130979776382446,
-0.2309771329164505,
0.18829703330993652,
0.10149398446083069,
-0.002334036398679018,
-0.508269727230072,
0.19321423768997192,
0.13825170695781708,
4.519435882568359,
-0.23941542208194733,
-0.23742890357971191,
-0.390848308801651,
-0.11670386791229248,
-0.5095549821853638,
0.35106825828552246,
0.1899741291999817,
0.010500838048756123,
0.41456863284111023,
0.11222764849662781,
-0.025981368497014046,
0.6958543658256531,
0.17683224380016327,
0.06567652523517609,
0.11543818563222885,
0.4924100637435913,
0.28245842456817627,
0.20794659852981567,
-0.05554385855793953,
0.42556092143058777,
0.5290914177894592,
0.7528403401374817,
-0.10045977681875229,
0.18961548805236816,
0.18218398094177246,
0.4732785224914551,
0.4028335213661194,
0.10408587753772736,
0.3445899784564972,
0.15260836482048035,
5.307164669036865,
-0.6353402733802795,
0.570964515209198,
-0.20786844193935394,
0.00769865233451128,
0.32115209102630615,
-0.22109352052211761,
0.56689453125,
-0.32431215047836304,
-0.09977657347917557,
-0.0633724257349968,
0.0332418754696846,
-0.13163897395133972,
0.434610515832901,
0.24338792264461517,
-0.0998896136879921,
-0.26514938473701477,
-0.39136040210723877,
0.4606427550315857,
-0.31517884135246277,
0.3358939588069916,
-0.11844299733638763,
0.2689506709575653,
-0.15440164506435394,
0.024172527715563774,
-0.33556315302848816,
-0.12873956561088562,
0.4843437373638153,
-0.09647983312606812,
-0.11342285573482513,
0.7043278217315674,
-0.010590716265141964,
0.36318689584732056,
0.45291659235954285,
0.2675100266933441,
0.049668289721012115,
0.41932788491249084,
0.26388365030288696,
0.11372236162424088,
0.11399506032466888,
0.1193012148141861,
0.279062420129776,
-0.3459695875644684,
-0.04718603566288948,
-0.08802530169487,
-0.12020164728164673,
-0.21348236501216888,
0.09556654095649719,
0.11714358627796173,
-0.4277016222476959,
-0.016316482797265053,
-0.06247078627347946,
0.5579089522361755,
0.00884339865297079,
-0.3406379520893097,
0.043631576001644135,
-0.00740595581009984,
-0.29982656240463257,
0.43910032510757446,
0.12055150419473648,
0.4438398480415344,
0.2337619513273239,
-0.004828278440982103,
0.6197122931480408,
0.30684009194374084,
0.25706297159194946,
-0.0012225639075040817,
0.06894509494304657,
0.6138916015625,
0.32130804657936096,
0.08786889910697937,
-0.5168635845184326,
0.013169731013476849,
0.3974868357181549,
0.09789620339870453,
-0.010204222053289413,
0.03468369320034981,
0.10695571452379227,
0.281482458114624,
0.014625363051891327,
-0.26087915897369385,
-0.3680836856365204,
-0.2875180244445801,
0.04165054112672806,
0.16039147973060608,
0.3526022434234619,
-0.26122936606407166,
-0.2091144472360611,
0.06334901601076126,
0.13823094964027405,
0.3990999460220337,
0.006757503375411034,
0.2526713013648987,
0.31342408061027527,
0.11888085305690765,
0.1460394561290741,
-0.07481881976127625,
0.20822496712207794,
-0.5110042095184326,
0.40286776423454285,
0.7025473713874817,
0.27867981791496277,
-0.055534571409225464,
-0.19155195355415344,
0.3353866934776306,
-0.27726662158966064,
0.04846731200814247,
0.028331197798252106,
0.36801835894584656,
0.21073634922504425,
0.5267780423164368,
-0.15796977281570435,
-0.13321536779403687,
-0.1131792739033699,
0.0017858365317806602
] |
822#22 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের সংবিধান ১৯৭২ খ্রিস্টাব্দে প্রণীত হয়। পরবর্তীতে ২০১৫ খ্রিস্টাব্দ পর্যন্ত সর্বমোট ১৬টি সংশোধনী আনা হয়েছে। বর্তমান সংবিধান অনুযায়ী বাংলাদেশে সংসদীয় গণতন্ত্র ব্যবস্থার সরকার পদ্ধতি প্রচলিত। রাষ্ট্রযন্ত্রের তিনটি শাখা: সংসদ, প্রশাসন এবং বিচার ব্যবস্থা। বাংলাদেশের জাতীয় সংসদ এক কক্ষবিশিষ্ট। এতে জনগণের সরাসরি ভোটে নির্বাচিত ৩০০ জন সদস্য ছাড়াও নারীদের জন্য ৫০টি সংরক্ষিত আসন আছে। প্রতিটি সংসদের নির্ধারিত মেয়াদকাল ৫ বছর। বাংলাদেশের প্রধান দুইটি রাজনৈতিক দল হল বাংলাদেশ আওয়ামী লীগ ও বাংলাদেশ জাতীয়তাবাদী দল। এছাড়াও, জাতীয় পার্টি রাজনীতিতে গুরুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন করে থাকে। ১৮ বছর বা তদুর্ধ্ব সব নাগরিকের ভোটাধিকার রয়েছে। | [
-0.19624578952789307,
-0.13500003516674042,
-0.26045501232147217,
0.4089811146259308,
-0.6795875430107117,
-0.34174928069114685,
0.17185308039188385,
-0.32276585698127747,
0.0001406876981491223,
0.11926452070474625,
-0.3292005658149719,
-0.0998644307255745,
0.012846186757087708,
-0.03928067162632942,
-0.59675133228302,
0.09968965500593185,
0.299873024225235,
-0.032375503331422806,
0.029511133208870888,
0.41637563705444336,
-0.2435360997915268,
0.34679335355758667,
0.22736449539661407,
0.1653176248073578,
0.0875067338347435,
-0.5000948905944824,
0.012620970606803894,
0.40923354029655457,
-0.4756123125553131,
0.4323854446411133,
-0.045505326241254807,
-0.18876208364963531,
-0.12220185250043869,
0.7415927648544312,
-0.5690836310386658,
0.27545496821403503,
-0.3677581250667572,
0.12431613355875015,
-0.19292236864566803,
0.6821828484535217,
0.627743661403656,
0.26152944564819336,
-0.5181385278701782,
-0.1019257977604866,
0.2530710995197296,
-0.3513815999031067,
0.4068666100502014,
0.08968891948461533,
0.28620266914367676,
-0.2872076630592346,
0.13421711325645447,
0.20919719338417053,
-0.15403935313224792,
0.38766157627105713,
-0.7649403214454651,
0.5972984433174133,
-1.1687250137329102,
0.6741005778312683,
0.20163394510746002,
-0.035099610686302185,
0.10950074344873428,
-0.10007248818874359,
-0.1321021020412445,
0.14702394604682922,
0.4855468273162842,
0.262941837310791,
-0.05917041748762131,
-0.29485607147216797,
0.20682525634765625,
0.3132867217063904,
0.03852468356490135,
0.21877048909664154,
0.37980592250823975,
0.28252992033958435,
-0.04327602684497833,
-0.02772453986108303,
0.17623600363731384,
0.2486821860074997,
0.025393400341272354,
-0.07409029453992844,
0.39744511246681213,
-0.15110500156879425,
0.06365415453910828,
0.5080429315567017,
0.4895116686820984,
0.5570793747901917,
0.06507870554924011,
-0.3942488431930542,
0.08233895152807236,
0.5036479830741882,
-0.3848460018634796,
0.15212702751159668,
-0.40042954683303833,
-0.24192456901073456,
0.14408646523952484,
0.4613454043865204,
0.2267596423625946,
-0.3501990735530853,
0.005838511511683464,
-0.0563102625310421,
0.20319750905036926,
-0.25464797019958496,
-0.09703768789768219,
0.31856444478034973,
0.14255927503108978,
-0.3594134747982025,
-0.2861599028110504,
-0.15088380873203278,
0.11236816644668579,
0.16414687037467957,
0.63588547706604,
-0.030267562717199326,
0.43292999267578125,
0.3068004250526428,
-0.5294879674911499,
-0.25395020842552185,
0.5789988040924072,
0.3276645839214325,
-0.06054212152957916,
-0.9252328276634216,
0.48324960470199585,
-0.2132004350423813,
-0.06483205407857895,
0.24398137629032135,
-0.14583128690719604,
-0.0763804242014885,
0.48508089780807495,
-0.3344411551952362,
0.5872148275375366,
0.3009369969367981,
0.04417672008275986,
0.31446152925491333,
0.09822244942188263,
0.5576401948928833,
-0.11627613008022308,
0.9812138676643372,
0.06635952740907669,
-0.6062046885490417,
-0.3626733422279358,
-0.1883613020181656,
-0.3744218349456787,
-0.17475786805152893,
0.022957317531108856,
0.3238459825515747,
0.05455804988741875,
0.21094706654548645,
0.0720110610127449,
0.3971486985683441,
-0.1397540271282196,
0.37554556131362915,
0.5933677554130554,
0.12973666191101074,
-0.40218982100486755,
0.6510540246963501,
-0.35468995571136475,
0.1682407706975937,
0.10543965548276901,
0.05868443101644516,
0.032193999737501144,
0.08944689482450485,
0.9630604386329651,
0.16809698939323425,
0.019124984741210938,
-0.22988243401050568,
-0.07835704833269119,
0.09279575198888779,
-0.05378342047333717,
0.562149703502655,
0.34267863631248474,
0.1942114382982254,
-0.38924485445022583,
0.021778574213385582,
-0.05210193619132042,
-0.23693802952766418,
0.4553304612636566,
0.1591445803642273,
0.10919556021690369,
-0.1187605932354927,
0.8654667735099792,
-0.016018791124224663,
0.17436417937278748,
-0.2917337417602539,
-0.3182592988014221,
0.15110798180103302,
0.459355890750885,
0.12627249956130981,
0.15465256571769714,
0.5551919937133789,
-0.20432811975479126,
0.03208577632904053,
-0.15028102695941925,
0.3535608947277069,
1.1081068515777588,
-0.7643271088600159,
0.09283701330423355,
0.3499216139316559,
-0.16599604487419128,
0.39870595932006836,
-0.014812096022069454,
0.23444753885269165,
0.3067505359649658,
-0.7184467911720276,
-0.145842045545578,
0.16529810428619385,
0.4255671799182892,
-0.7645378112792969,
0.3205811083316803,
0.4812922775745392,
-0.3561477065086365,
0.24796909093856812,
-0.1280573457479477,
0.18176984786987305,
0.16432137787342072,
0.2340073585510254,
0.34158116579055786,
0.19093693792819977,
0.3129510283470154,
-0.06593606621026993,
0.525528609752655,
0.011327582411468029,
0.14126916229724884,
0.05885111913084984,
-0.010024803690612316,
-0.41796454787254333,
0.30758002400398254,
0.7167473435401917,
-0.25714007019996643,
-0.3602128028869629,
0.06568756699562073,
0.40177586674690247,
0.23954209685325623,
0.44741368293762207,
-0.5183185338973999,
0.11622614413499832,
0.3990107476711273,
0.3959047496318817,
-0.016758905723690987,
0.010456064715981483,
0.030686018988490105,
-0.20901130139827728,
0.7982460856437683,
0.37483227252960205,
-0.2422184944152832,
-0.44312784075737,
0.2711484134197235,
-0.22639863193035126,
0.6637506484985352,
0.07359937578439713,
-0.17187489569187164,
0.3901108503341675,
0.015447400510311127,
0.020132072269916534,
-0.6330001354217529,
0.020028473809361458,
0.014054209925234318,
0.46517014503479004,
0.2623308300971985,
-0.6097478270530701,
0.6870511770248413,
0.15545408427715302,
0.33580759167671204,
0.22002075612545013,
0.4608813226222992,
0.5004087686538696,
-0.02237659879028797,
-0.38114553689956665,
0.344561368227005,
0.6081932187080383,
-0.19878296554088593,
0.3294946551322937,
0.46456632018089294,
-0.2562083303928375,
-0.15105518698692322,
0.32291528582572937,
-0.4323137700557709,
-0.21584980189800262,
0.6250575184822083,
-0.15275681018829346,
-0.5228908658027649,
-0.1238417848944664,
-0.40167754888534546,
0.06743975728750229,
0.06564980745315552,
0.5677841901779175,
-0.5893077254295349,
0.679793655872345,
0.5575336217880249,
0.04626273363828659,
-0.5838623046875,
-0.24123504757881165,
0.3100750148296356,
0.5632067918777466,
0.37867406010627747,
-0.5640560388565063,
0.11871371418237686,
-0.20893755555152893,
-0.2456750124692917,
0.003483167616650462,
0.67682945728302,
0.2587985396385193,
0.7893283367156982,
-0.41986703872680664,
0.29761144518852234,
0.5291820168495178,
-0.16834065318107605,
-0.7731279134750366,
-0.30951547622680664,
0.6671168804168701,
0.33318832516670227,
0.7424444556236267,
0.1197209283709526,
-0.8950778841972351,
-0.005344667471945286,
0.43122798204421997,
0.48798105120658875,
1.1577608585357666,
0.09372641891241074,
-0.28989630937576294,
-0.05685332044959068,
0.08146679401397705,
-0.25896570086479187,
-0.06519019603729248,
-0.5853899717330933,
0.06667114794254303,
0.18732300400733948,
0.025690272450447083,
-0.10863132774829865,
-0.5608723759651184,
0.5930042862892151,
0.5417197346687317,
0.3647436201572418,
0.3957151472568512,
-0.4139070510864258,
-0.3374427258968353,
0.13589365780353546,
0.39499741792678833,
-0.31531012058258057,
0.6725292205810547,
-0.07788564264774323,
0.46958303451538086,
0.30547642707824707,
0.26406407356262207,
0.2960658371448517,
0.2262398898601532,
-0.16065646708011627,
0.14481644332408905,
0.4473362863063812,
0.24460077285766602,
0.16335536539554596,
0.041455212980508804,
0.44432711601257324,
0.13374024629592896,
-0.05153357982635498,
-0.12713001668453217,
0.4314658045768738,
-0.07715482264757156,
1.1477192640304565,
0.48868006467819214,
1.1428930759429932,
-0.30845680832862854,
0.34725597500801086,
0.7354506254196167,
-0.16624346375465393,
0.06732805073261261,
0.3822227120399475,
0.32706567645072937,
0.1120264008641243,
-0.18330173194408417,
-0.3178461492061615,
0.15093693137168884,
0.35248321294784546,
-0.7472091913223267,
-0.15370656549930573,
0.39988067746162415,
-0.06116374209523201,
-0.49259042739868164,
-0.1246311366558075,
0.007680566515773535,
0.34008684754371643,
0.2540086805820465,
0.09597344696521759,
0.7160945534706116,
0.19276970624923706,
0.13464345037937164,
0.12491948902606964,
-0.03241026774048805,
0.17215648293495178,
0.5615578293800354,
0.06636204570531845,
0.11530379951000214,
-0.3920110762119293,
-0.25380203127861023,
0.303059458732605,
0.010470790788531303,
0.011192087084054947,
0.08582106977701187,
-0.47508174180984497,
0.4290258288383484,
-0.07474315166473389,
0.04196954891085625,
-0.04666733369231224,
0.52422034740448,
0.38872164487838745,
0.7534657120704651,
3.9665703773498535,
0.3139808177947998,
0.17892953753471375,
-0.16682074964046478,
-0.11700520664453506,
-0.5572018623352051,
0.5440607666969299,
-0.3366345763206482,
0.15029270946979523,
0.038815129548311234,
-0.20776981115341187,
0.6277828216552734,
-0.26347076892852783,
-0.1037210151553154,
0.037320658564567566,
-0.06741183251142502,
0.5012403726577759,
0.0046847108751535416,
-0.5241390466690063,
0.3578993082046509,
-0.5317798852920532,
0.14257314801216125,
0.5190251469612122,
0.29313167929649353,
0.40896081924438477,
0.5713762044906616,
0.009050210006535053,
0.7639406323432922,
0.7757816314697266,
0.30966663360595703,
0.4276939034461975,
-0.31165191531181335,
0.3190290927886963,
-0.35151925683021545,
-0.09818010777235031,
0.5103833675384521,
-0.3556922674179077,
0.2942708134651184,
-0.042505424469709396,
0.26202625036239624,
-0.08055971562862396,
0.18843944370746613,
0.06308392435312271,
0.8905931711196899,
0.10544326156377792,
0.0035498521756380796,
0.20987889170646667,
0.6752460598945618,
-0.025401875376701355,
0.5972473621368408,
0.4521687924861908,
-0.6802180409431458,
-0.2659699618816376,
-0.2123001515865326,
0.07286611944437027,
0.5639719367027283,
0.08188502490520477,
0.16764043271541595,
0.3158981204032898,
-0.49393677711486816,
0.5157263875007629,
-0.014197397977113724,
0.36357581615448,
-0.09303690493106842,
-0.5948564410209656,
-0.3519895374774933,
-0.1541149914264679,
-0.1137089729309082,
0.7191752791404724,
-0.5926161408424377,
0.3770226538181305,
0.18122507631778717,
0.09907577186822891,
-0.6249212622642517,
-0.13022953271865845,
0.23064711689949036,
-0.022072279825806618,
0.21078461408615112,
-0.1445501297712326,
-0.2319510579109192,
0.3229362964630127,
0.1168249249458313,
-0.2980060279369354,
-0.5873802304267883,
0.5064464807510376,
0.6172724366188049,
-0.23022666573524475,
-0.5417336225509644,
0.2241724580526352,
-0.10572521388530731,
0.4006994068622589,
-0.30544954538345337,
0.4675752818584442,
0.4234396815299988,
0.22988033294677734,
0.8611600399017334,
-0.4878920316696167,
-3.8371546268463135,
0.14906488358974457,
0.6226904988288879,
-0.015253315679728985,
0.24651502072811127,
0.20200929045677185,
0.03959348797798157,
0.2032206505537033,
-0.4378286302089691,
0.18273088335990906,
-0.2400643229484558,
-0.23675620555877686,
-0.09692021459341049,
-0.6337568759918213,
-0.42818522453308105,
0.20940349996089935,
-0.5714398622512817,
0.30194300413131714,
0.4345715343952179,
0.06105329841375351,
0.7894366979598999,
-0.5214223265647888,
0.21346382796764374,
-0.2827785313129425,
-0.5719356536865234,
0.21525394916534424,
0.5675833821296692,
0.2872454822063446,
0.023334765806794167,
0.04709417372941971,
-0.5057522058486938,
0.767910897731781,
0.23697549104690552,
-0.11440005153417587,
0.10055888444185257,
0.8889133334159851,
-0.06911070644855499,
-0.1613685041666031,
-0.2599920332431793,
0.2329936921596527,
-0.12553544342517853,
0.17112036049365997,
0.39150625467300415,
0.25282493233680725,
0.22930918633937836,
0.254753440618515,
-0.47094783186912537,
0.10616688430309296,
-0.7792884707450867,
0.13086289167404175,
0.08332669734954834,
0.0703611820936203,
-0.06865628063678741,
0.04242301359772682,
0.5598790049552917,
-0.02564137987792492,
0.3608042299747467,
0.6051921844482422,
0.6057509183883667,
0.5468453764915466,
0.08983641117811203,
-0.40593600273132324,
0.5167316198348999,
-0.11455364525318146,
-0.3767663538455963,
-0.2460806965827942,
0.6447166800498962,
0.023239079862833023,
0.626533031463623,
0.03897412493824959,
0.4642801284790039,
-0.018156209960579872,
0.23859483003616333,
-0.3685009181499481,
0.3998508155345917,
0.40301159024238586,
-0.2439187914133072,
-0.045063041150569916,
0.17442871630191803,
-0.5364714860916138,
-0.02057085931301117,
0.453328013420105,
-0.513666570186615,
0.1783647984266281,
2.2356841564178467,
0.5020743012428284,
2.1681315898895264,
0.36602264642715454,
-0.11112358421087265,
0.28195416927337646,
-0.13531999289989471,
0.4541568458080292,
0.17348012328147888,
0.3311322033405304,
0.08868630975484848,
0.022830720990896225,
-0.2450297474861145,
0.12461946904659271,
-0.22835540771484375,
-0.4914495348930359,
0.31618455052375793,
-1.1190627813339233,
-0.2597011923789978,
0.10192151367664337,
0.19626644253730774,
0.27641505002975464,
0.010085741057991982,
0.18784105777740479,
-0.17328619956970215,
0.014911706559360027,
0.5460674166679382,
-0.5293811559677124,
-0.2982045114040375,
-0.4350046217441559,
-0.040593989193439484,
-0.68868088722229,
-0.10044335573911667,
-0.027947653084993362,
-0.8694396018981934,
0.29553771018981934,
-0.3109872341156006,
4.4313859939575195,
0.1607046276330948,
0.14856620132923126,
-0.11220459640026093,
0.832025945186615,
-0.43518298864364624,
0.6916822195053101,
-0.025424044579267502,
0.2035180777311325,
0.13524872064590454,
0.48930823802948,
0.16711847484111786,
0.2194630652666092,
-0.5077205300331116,
0.25745344161987305,
-0.013378404080867767,
0.6050764322280884,
0.4727177321910858,
-0.060675304383039474,
0.02876489795744419,
0.032482944428920746,
-0.1862456500530243,
-0.0757695659995079,
-0.1883322298526764,
0.14649781584739685,
0.008271708153188229,
0.38263988494873047,
0.7728778123855591,
0.0670280009508133,
-0.3509298264980316,
0.013010784983634949,
5.13001012802124,
-0.11786291003227234,
0.10118426382541656,
-0.08030657470226288,
-0.12378131598234177,
-0.05251786485314369,
-0.35069021582603455,
-0.025202440097928047,
-0.22250713407993317,
-0.04571724683046341,
-0.28721022605895996,
0.5724002718925476,
-0.5515183210372925,
0.8576695322990417,
0.5977615118026733,
-0.019054142758250237,
-0.3970075845718384,
-0.3545369505882263,
0.2595852017402649,
-0.13822190463542938,
0.21151667833328247,
-0.5032010078430176,
0.47987255454063416,
-0.3667738735675812,
0.028495097532868385,
0.4527042806148529,
-0.3732088506221771,
0.298536092042923,
0.22713635861873627,
0.2948967516422272,
0.6784137487411499,
0.5582310557365417,
-0.07630649954080582,
0.3704764246940613,
-0.5208637118339539,
0.1319349855184555,
0.1326599419116974,
0.04478762298822403,
0.0021290364675223827,
0.13265295326709747,
-0.037007179111242294,
0.6819325089454651,
-0.32754698395729065,
0.17909877002239227,
0.1488419622182846,
-0.11070629954338074,
-0.03926646336913109,
0.5071720480918884,
0.5046324729919434,
0.1846717745065689,
-0.16331370174884796,
0.2981822192668915,
0.5757530331611633,
0.35832634568214417,
-0.4086126387119293,
-0.11236841231584549,
0.62162184715271,
-0.1901896893978119,
0.3795548677444458,
-0.2563416361808777,
0.5671796202659607,
0.14929883182048798,
-0.024554908275604248,
0.8477854132652283,
0.16106858849525452,
0.08006630837917328,
-0.18635834753513336,
0.044283099472522736,
0.7589553594589233,
-0.004015936516225338,
-0.007378571201115847,
0.14047184586524963,
-0.31767570972442627,
0.1360105276107788,
0.2656615972518921,
0.5257306694984436,
0.044076837599277496,
0.13880038261413574,
-0.04823647439479828,
0.06126078963279724,
0.2038545459508896,
-0.5365238189697266,
-0.1072663962841034,
0.15994766354560852,
0.4185023605823517,
0.04225625842809677,
0.010022646747529507,
0.04859943687915802,
0.1783997118473053,
-0.06932481378316879,
0.6219407320022583,
-0.9781211018562317,
-0.32407432794570923,
0.05973992869257927,
0.09880480915307999,
-0.27543163299560547,
0.5491463541984558,
-0.2694208025932312,
-0.0928749293088913,
-0.22923022508621216,
0.25175487995147705,
0.49998992681503296,
0.13539250195026398,
0.061133578419685364,
0.1329449862241745,
-0.286357045173645,
-0.5142490267753601,
0.07397338002920151,
0.3022063970565796,
0.2634992301464081,
0.5025917887687683,
0.21733519434928894,
-0.10485275834798813,
-0.2147439420223236,
0.1591789722442627
] |
822#23 | বাংলাদেশ | ১৯৯১ খ্রিস্টাব্দ থেকে নির্বাচনের পূর্বে তত্ত্বাবধায়ক সরকার গঠনের পদ্ধতি চালু হয় যা ১৯৯৬ খ্রিস্টাব্দে সংশোধনক্রমে সংবিধানে গৃহীত হয়। ২০০৮ খ্রিস্টাব্দের ৯ম জাতীয় নির্বাচন পর্যন্ত নির্বাচনের পূর্বে কেয়ারটেকার বা তত্ত্বাবধায়ক সরকার গঠিত হয়েছে। এই ব্যবস্থায় সরকারের মেয়াদ শেষে তত্ত্বাবধায়ক সরকার গঠিত হত। এ সময় সরকারি ক্ষমতা নিয়ন্ত্রিত হয় নির্দলীয় নিরপেক্ষ উপদেষ্টামণ্ডলীর মাধ্যমে। সর্বশেষ অবসরপ্রাপ্ত প্রধান বিচারপতি প্রধান উপদেষ্টা হিসাবে দায়িত্ব পালন করবেন মর্মে সংবিধানে প্রবিধান রয়েছে। সংসদীয় নির্বাচন তত্ত্বাবধায়ক সরকারের অধীনে অনুষ্ঠিত হয়। ২০১১-এ আওয়ামী লীগের উদ্যোগে সংবিধানের ১৫তম সংশোধনীর মাধ্যমে নির্বাচনপূর্ব নিদর্লীয় তত্ত্বাবধায়ক সরকার গঠনের পদ্ধতি বাতিল করা হয়। আবার, ২০১৫ খ্রিস্টাব্দে সংবিধানের ১৬তম সংশোধনীর মাধ্যমে প্রধান বিচারপতিদের অভিশংসন প্রথা চালু হয়। প্রধান বিচারপতিদের ইচ্ছে করলে সংসদ অভিশংসন করতে পারবে। | [
0.13607846200466156,
0.08869005739688873,
-0.1080564633011818,
-0.009146667085587978,
-0.805750846862793,
-0.20467108488082886,
0.367074579000473,
-0.30219927430152893,
0.11109976470470428,
0.3732891082763672,
-0.15727825462818146,
-0.322702556848526,
-0.14429400861263275,
0.22990478575229645,
-0.5642884969711304,
-0.1997249871492386,
0.2588593363761902,
-0.14886510372161865,
0.21884654462337494,
-0.2085760533809662,
-0.27720150351524353,
0.46582356095314026,
0.4802362322807312,
0.10571262985467911,
0.18246114253997803,
-0.14590798318386078,
-0.3406379520893097,
0.4634113609790802,
0.03130768612027168,
0.08296432346105576,
0.2820111811161041,
-0.23230703175067902,
0.11975425481796265,
0.6403406858444214,
-0.6103119254112244,
0.16214963793754578,
-0.03850892186164856,
0.32770881056785583,
-0.00006190044223330915,
0.8053258657455444,
0.6540031433105469,
0.3211512267589569,
-0.4896449148654938,
0.0031264841090887785,
0.4077627658843994,
-0.36777463555336,
0.5943432450294495,
0.14979006350040436,
0.6641380786895752,
-0.1432652324438095,
0.2801017761230469,
-0.19108089804649353,
-0.1256771981716156,
0.14788110554218292,
-0.7197209000587463,
0.9023779630661011,
-0.6895591020584106,
0.9465081691741943,
0.0873730331659317,
-0.0145237622782588,
-0.036509715020656586,
0.36061742901802063,
0.14269419014453888,
-0.04253402352333069,
0.4927375614643097,
0.260074645280838,
-0.04209534078836441,
-0.0811675563454628,
0.20618687570095062,
0.3988136053085327,
-0.15898624062538147,
0.5429585576057434,
0.4427611529827118,
0.14028485119342804,
0.1432255208492279,
-0.3835047781467438,
0.2866842448711395,
-0.051151301711797714,
0.1473059356212616,
-0.26554208993911743,
0.36793458461761475,
-0.1972859799861908,
-0.11785556375980377,
0.16257451474666595,
0.2948834300041199,
0.7305449843406677,
0.12405379861593246,
-0.5489409565925598,
0.24850846827030182,
0.3557494282722473,
-0.6467317938804626,
0.19845272600650787,
-0.30124250054359436,
-0.32973647117614746,
0.07029929012060165,
0.02902977168560028,
0.5544993281364441,
-0.34957215189933777,
-0.09451768547296524,
-0.4015014171600342,
0.46139031648635864,
-0.22848309576511383,
-0.21284987032413483,
0.5158823132514954,
0.3725801706314087,
-0.4713384807109833,
-0.2526872456073761,
0.23952163755893707,
-0.011599200777709484,
-0.08940007537603378,
0.5397750735282898,
-0.12096937000751495,
0.5125747919082642,
0.5200365781784058,
-0.29719918966293335,
-0.3190469741821289,
0.18888631463050842,
0.19884788990020752,
-0.09771928191184998,
-1.3870153427124023,
0.5107978582382202,
-0.07092973589897156,
-0.2461121678352356,
0.3194112181663513,
0.26487675309181213,
-0.5694295763969421,
0.5783119797706604,
-0.2555035948753357,
0.5191048979759216,
0.4181666672229767,
0.15617549419403076,
0.16631950438022614,
0.1439199298620224,
0.4199276864528656,
-0.42114904522895813,
0.6125775575637817,
0.15815173089504242,
-0.32537075877189636,
-0.23152856528759003,
-0.3989342749118805,
0.07455230504274368,
0.2036512792110443,
0.09322696924209595,
0.5374005436897278,
-0.045318491756916046,
0.14301353693008423,
-0.06399892270565033,
0.38878586888313293,
-0.07768446952104568,
0.4855569899082184,
0.5955914855003357,
0.3725070059299469,
-0.4141768217086792,
0.8426043391227722,
0.009575714357197285,
0.029016150161623955,
0.6638845205307007,
-0.1844416856765747,
0.020647430792450905,
0.3795972168445587,
0.8491889834403992,
0.4063333570957184,
-0.07220066338777542,
-0.18724936246871948,
-0.5032597780227661,
0.27633488178253174,
0.2773422300815582,
0.5844190716743469,
0.4335126280784607,
0.19631734490394592,
-0.3620803952217102,
0.07780802994966507,
0.4168986678123474,
0.10579051822423935,
0.3550126850605011,
0.26573678851127625,
-0.14013373851776123,
-0.23040741682052612,
0.5645113587379456,
-0.5589343309402466,
-0.09788555651903152,
-0.17227518558502197,
-0.2466956228017807,
0.10770832747220993,
0.4739406704902649,
0.05301978066563606,
0.28155046701431274,
0.389925092458725,
-0.1481514275074005,
0.3244742751121521,
-0.4168771207332611,
0.12663300335407257,
1.0855414867401123,
-0.37291598320007324,
-0.10871818661689758,
0.6418992280960083,
0.15525822341442108,
0.27154091000556946,
-0.04298068583011627,
0.25267520546913147,
-0.19979147613048553,
-0.4035351872444153,
-0.12415943294763565,
0.20444998145103455,
0.33791571855545044,
-0.6756744384765625,
0.39484140276908875,
0.6000394225120544,
-0.12117591500282288,
0.2819173336029053,
-0.12359698116779327,
0.24691098928451538,
0.216208815574646,
0.38195741176605225,
0.1309189647436142,
0.05438687279820442,
0.14252644777297974,
-0.06813842058181763,
0.37577664852142334,
-0.03561699390411377,
-0.113597072660923,
0.0648895800113678,
-0.3199597895145416,
-0.21055081486701965,
0.7059141397476196,
0.1418950855731964,
-0.027175843715667725,
-0.31611931324005127,
0.14199401438236237,
0.5245453119277954,
0.06414667516946793,
-0.22574584186077118,
-0.2457253485918045,
-0.2441217303276062,
0.5599085092544556,
0.36060643196105957,
0.05168408527970314,
-0.14155860245227814,
-0.09516006708145142,
-0.18339386582374573,
0.3261006772518158,
0.49716392159461975,
0.33975949883461,
-0.3199579417705536,
0.3497929871082306,
0.058328088372945786,
0.8169810771942139,
-0.157839834690094,
-0.5617650747299194,
0.0716882273554802,
-0.3630211353302002,
0.054849233478307724,
-0.21425215899944305,
0.32364532351493835,
0.22697634994983673,
0.1795426458120346,
0.22658342123031616,
-0.060661427676677704,
0.5223702788352966,
0.3036571443080902,
0.41428521275520325,
0.24521854519844055,
0.3822624385356903,
0.25152793526649475,
-0.1581542044878006,
-0.37774330377578735,
0.47644996643066406,
0.5730956792831421,
-0.22213901579380035,
0.3320412337779999,
0.12357330322265625,
-0.5280163288116455,
-0.24397023022174835,
0.6412078142166138,
-0.450784832239151,
-0.31479310989379883,
0.21782484650611877,
-0.03224135562777519,
-0.6984112858772278,
0.1308022439479828,
0.22075845301151276,
0.22170180082321167,
-0.19143624603748322,
1.2485846281051636,
-0.24614264070987701,
0.6343449950218201,
0.19782885909080505,
-0.3637811541557312,
-0.518337070941925,
-0.2622886300086975,
0.39444923400878906,
0.45896992087364197,
-0.12692981958389282,
-0.8432733416557312,
-0.08596950024366379,
-0.055984482169151306,
-0.05197406932711601,
-0.32343965768814087,
0.31743043661117554,
0.2515106797218323,
0.6359755992889404,
-0.4124836325645447,
0.5459115505218506,
0.43276533484458923,
-0.3266468346118927,
-0.8977884650230408,
0.07542584091424942,
1.2412514686584473,
0.3233413100242615,
0.23853063583374023,
0.6046692728996277,
-0.9698873162269592,
-0.12229587882757187,
0.2473040372133255,
0.3966229557991028,
1.183103084564209,
0.5124748349189758,
-0.2239617258310318,
-0.01532468106597662,
-0.08568549156188965,
-0.3637152314186096,
-0.5061683654785156,
-0.41755935549736023,
0.056134842336177826,
0.4161834120750427,
-0.24620677530765533,
-0.2788291275501251,
-0.6963527798652649,
0.500824511051178,
0.33185693621635437,
-0.001640152302570641,
0.5056682825088501,
0.03146304935216904,
-0.3879423439502716,
-0.34332937002182007,
0.40636253356933594,
-0.3938041627407074,
0.6598183512687683,
-0.14824117720127106,
0.46149396896362305,
0.25009486079216003,
0.009811624884605408,
0.0650949627161026,
0.06652078032493591,
-0.19456347823143005,
0.19688670337200165,
0.010094824247062206,
0.046960730105638504,
0.1794174164533615,
0.1808144897222519,
0.7101078629493713,
0.1592389941215515,
0.30636143684387207,
0.14056824147701263,
0.07397861033678055,
-0.6041908860206604,
1.0896496772766113,
0.5797058939933777,
0.5042715668678284,
-0.2527051270008087,
0.08753092586994171,
0.37864530086517334,
-0.18485818803310394,
0.27650660276412964,
0.3124181628227234,
0.1379815936088562,
0.4278811514377594,
0.22083449363708496,
-0.6390976309776306,
0.1568068414926529,
0.15040557086467743,
-0.5947549939155579,
-0.09374917298555374,
0.09315386414527893,
-0.22601641714572906,
-0.2716732919216156,
-0.5476840734481812,
0.46378621459007263,
0.5506145358085632,
0.3178855776786804,
0.2706964313983917,
0.4968315362930298,
0.3263870179653168,
-0.1565912812948227,
-0.2284010350704193,
0.0024358006194233894,
0.14807698130607605,
0.7630997896194458,
0.11882446706295013,
-0.1589255928993225,
-0.5023602247238159,
-0.09064555168151855,
-0.08946333080530167,
-0.21349360048770905,
0.20238074660301208,
-0.07606513798236847,
-0.177228644490242,
-0.21558557450771332,
0.24364061653614044,
-0.20725056529045105,
-0.17831724882125854,
0.5760608911514282,
-0.004399201832711697,
0.7760039567947388,
3.785346746444702,
0.29427462816238403,
0.4989180266857147,
0.5507623553276062,
-0.5878992676734924,
-0.33961382508277893,
0.5829384326934814,
-0.052400123327970505,
0.49952512979507446,
-0.037668898701667786,
-0.4731234014034271,
0.19369041919708252,
-0.04901932179927826,
0.291605681180954,
0.09828854352235794,
0.14388060569763184,
0.27627673745155334,
0.18593020737171173,
-0.40833041071891785,
0.37799176573753357,
-0.40490052103996277,
0.14888256788253784,
0.48172280192375183,
-0.16231843829154968,
0.3862188458442688,
0.41780373454093933,
-0.2776198387145996,
0.9654970765113831,
0.8181993365287781,
0.32475635409355164,
0.23931840062141418,
-0.4969402849674225,
0.3899645507335663,
-0.062359340488910675,
-0.2535672187805176,
0.536881685256958,
-0.39843058586120605,
0.09311706572771072,
-0.17095191776752472,
0.3877713084220886,
-0.31114718317985535,
0.0043547791428864,
0.2225455641746521,
0.7355361580848694,
-0.16130828857421875,
-0.3623844385147095,
-0.18697290122509003,
0.7799328565597534,
0.19048912823200226,
0.15711341798305511,
0.46992069482803345,
-0.14928856492042542,
-0.04054690897464752,
-0.06723756343126297,
0.10265761613845825,
0.5891149044036865,
-0.037281423807144165,
0.010091963224112988,
0.45285823941230774,
-0.15364088118076324,
0.10686949640512466,
0.2871692478656769,
0.12755762040615082,
0.1675657480955124,
-0.6188076138496399,
-0.3150904178619385,
-0.1835823953151703,
0.06176871433854103,
0.48895949125289917,
-0.47796913981437683,
0.5189007520675659,
0.20671021938323975,
0.2214636504650116,
-0.46723639965057373,
-0.22459883987903595,
0.3610062003135681,
0.39870932698249817,
-0.039279453456401825,
0.02463117428123951,
-0.05810890719294548,
0.18290740251541138,
-0.41223984956741333,
-0.3028041422367096,
-0.5229677557945251,
0.1258045881986618,
0.5459648370742798,
0.009389203041791916,
-0.3552076816558838,
0.3927423357963562,
0.2501544952392578,
0.243585467338562,
-0.12717413902282715,
0.6057212352752686,
0.011264010332524776,
-0.21242932975292206,
0.3658134341239929,
-0.38955211639404297,
-3.905240058898926,
0.25975528359413147,
0.4128272831439972,
0.24368654191493988,
0.23846234381198883,
0.2470942586660385,
-0.1603986769914627,
-0.40679246187210083,
-0.5136166214942932,
0.41784214973449707,
0.40189850330352783,
-0.039283618330955505,
-0.16505470871925354,
-0.0617997907102108,
-0.13312995433807373,
0.3154104948043823,
-0.42147502303123474,
0.36814507842063904,
0.3328603506088257,
-0.03517179563641548,
0.2078600376844406,
-0.4259148836135864,
0.5203281044960022,
-0.2338487207889557,
0.014881599694490433,
0.14841964840888977,
0.29667922854423523,
0.30593231320381165,
-0.031898465007543564,
0.07749228179454803,
-0.2612987756729126,
0.5885676145553589,
0.5804495215415955,
0.023072997108101845,
0.33049899339675903,
0.7140036821365356,
-0.20952126383781433,
-0.050985753536224365,
0.1580360233783722,
0.26026272773742676,
-0.1105557531118393,
0.18744434416294098,
0.47858262062072754,
0.21583884954452515,
0.06328524649143219,
-0.24552738666534424,
-0.7108645439147949,
0.04172860085964203,
-1.0675665140151978,
0.10083837807178497,
0.2784252166748047,
0.1816728115081787,
-0.43081292510032654,
0.3932860195636749,
0.4188893437385559,
0.12260306626558304,
-0.2912256419658661,
-0.3107607662677765,
0.21986965835094452,
0.6044207215309143,
0.09437751770019531,
-0.5294566750526428,
0.14216762781143188,
-0.3206464946269989,
0.21743108332157135,
0.035870831459760666,
0.3384367525577545,
0.010216675698757172,
0.24374181032180786,
0.13682213425636292,
0.9864633083343506,
-0.04395098239183426,
0.2820371985435486,
-0.6379756331443787,
0.5759068727493286,
0.1437385529279709,
0.10729052126407623,
0.2646138370037079,
0.383235901594162,
-0.3511636257171631,
-0.06307221204042435,
0.1727650761604309,
-0.42630109190940857,
0.019754745066165924,
2.3327267169952393,
0.5990093946456909,
2.1714797019958496,
0.020139135420322418,
0.10320088267326355,
0.6070407629013062,
0.1661193072795868,
0.31025734543800354,
0.273078054189682,
0.4397816061973572,
0.03812703862786293,
-0.1819356083869934,
0.0009300988167524338,
0.1218995749950409,
-0.20644018054008484,
-0.1571422517299652,
0.32072412967681885,
-1.392973780632019,
0.08848579227924347,
-0.2889260947704315,
0.19617104530334473,
0.31415316462516785,
-0.046053193509578705,
0.3939359486103058,
0.06815273314714432,
-0.04121258482336998,
0.3632323741912842,
-0.03213876858353615,
-0.3805147111415863,
-0.597739040851593,
-0.3910270035266876,
-0.06241626292467117,
-0.07267403602600098,
0.2754282057285309,
-0.4159597158432007,
0.49408629536628723,
-0.30763497948646545,
4.4065165519714355,
0.1349586844444275,
0.20524519681930542,
-0.34533244371414185,
0.4935368299484253,
-0.6864029765129089,
0.699462890625,
-0.24999476969242096,
0.03151824697852135,
0.41988256573677063,
0.30887046456336975,
0.09210558980703354,
0.2954854369163513,
0.19153992831707,
0.15132921934127808,
0.31613874435424805,
0.5360528826713562,
0.4244256615638733,
0.00824600737541914,
-0.003458618652075529,
0.11174731701612473,
-0.021380819380283356,
-0.005296865478157997,
-0.2251935601234436,
0.42662397027015686,
0.1551453322172165,
0.34219077229499817,
0.6721538305282593,
-0.1510375738143921,
-0.13222189247608185,
-0.15506517887115479,
5.122427463531494,
0.13490457832813263,
0.17102406919002533,
-0.1950049251317978,
-0.10092854499816895,
0.15047010779380798,
-0.6203756332397461,
-0.15847048163414001,
0.09442583471536636,
-0.10838916152715683,
0.0011714190477505326,
0.21305981278419495,
-0.1614207923412323,
0.6974598169326782,
0.29553744196891785,
0.24097226560115814,
-0.6500827670097351,
-0.09670013934373856,
0.3655278980731964,
-0.34097951650619507,
0.3702516555786133,
-0.09813040494918823,
0.21352776885032654,
-0.15255264937877655,
-0.13551366329193115,
0.39877933263778687,
-0.36511319875717163,
0.2222868949174881,
0.08913435786962509,
0.1394132375717163,
0.5368461608886719,
0.5122625827789307,
-0.05878515541553497,
0.3810027241706848,
-0.13907496631145477,
-0.12602418661117554,
-0.15548835694789886,
-0.19767522811889648,
0.5198171138763428,
0.18989427387714386,
0.10751770436763763,
0.2835841476917267,
-0.48114776611328125,
0.014942383393645287,
-0.1665610671043396,
-0.05213938280940056,
-0.032568711787462234,
0.2414146214723587,
0.11027002334594727,
0.1664341688156128,
0.06639445573091507,
-0.3018685579299927,
0.5709868669509888,
0.31336498260498047,
0.14972564578056335,
0.1312398910522461,
0.7544779181480408,
0.03868813440203667,
0.13636383414268494,
0.2437794804573059,
0.7538764476776123,
-0.11751433461904526,
-0.018693789839744568,
0.9547327756881714,
0.6576487421989441,
0.3160478472709656,
-0.004268246237188578,
0.07468397170305252,
0.6072247624397278,
-0.22987891733646393,
-0.511091947555542,
-0.21377983689308167,
-0.11072704941034317,
0.01486789807677269,
0.28139978647232056,
0.14643269777297974,
-0.046061258763074875,
-0.10432738065719604,
-0.02071504294872284,
0.3486137092113495,
-0.10561508685350418,
-0.2814594805240631,
-0.16824699938297272,
0.4572214186191559,
0.2766261398792267,
0.12506088614463806,
0.038127779960632324,
-0.012024045921862125,
0.6784815192222595,
0.1738518625497818,
0.32221686840057373,
-0.37768736481666565,
0.03928713873028755,
-0.1501440554857254,
-0.05224901810288429,
-0.13115902245044708,
0.3830454349517822,
0.11270575225353241,
0.1026947870850563,
-0.08081847429275513,
-0.3825409710407257,
0.2685829699039459,
-0.10418480634689331,
0.32452213764190674,
0.18103720247745514,
-0.26857075095176697,
-0.30573150515556335,
0.38813260197639465,
0.656898021697998,
0.01638730615377426,
0.21420809626579285,
0.414735347032547,
-0.15931522846221924,
-0.2709790766239166,
0.06207352504134178
] |
822#24 | বাংলাদেশ | রাষ্ট্রপতি এদেশের আনুষ্ঠানিক রাষ্ট্রপ্রধান। তাঁর সীমিত ক্ষমতা রয়েছে; কেননা কয়েকটি ক্ষেত্র ব্যতীত প্রধানমন্ত্রীর পরামর্শের ভিত্তিতেই সিদ্ধান্ত নিতে তিনি সাংবিধানিকভাবে বাধ্য। জাতীয় সংসদের সদস্যদের ভোটে রাষ্ট্রপতি নির্বাচিত হন পাঁচ বছর মেয়াদের জন্য। তবে সংসদ নির্বাচনের সময় তত্ত্বাবধায়ক সরকারের অধীনে রাষ্ট্রপতি গুরুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন করেছেন। রাষ্ট্রযন্ত্রের মূল ক্ষমতার অধিকারী হলেন প্রধানমন্ত্রী, যিনি "সরকার প্রধান" হিসাবে দায়িত্ব পালন করেন। প্রধানমন্ত্রীকে অবশ্যই সংসদ সদস্য হতে হয়। মন্ত্রীসভার মন্ত্রীরা প্রধানমন্ত্রী কর্তৃক মনোনীত এবং রাষ্ট্রপতির মাধ্যমে নিয়োগপ্রাপ্ত হন। | [
-0.05824844911694527,
-0.09205547720193863,
0.09581679105758667,
-0.025924699380993843,
-0.20387744903564453,
-0.3502112925052643,
0.23557309806346893,
-0.3877970278263092,
0.4148017168045044,
-0.056164566427469254,
-0.30702900886535645,
-0.23895998299121857,
-0.11807353049516678,
0.6020796298980713,
-0.5856910943984985,
-0.24786299467086792,
0.22637586295604706,
-0.17369680106639862,
0.26223278045654297,
0.32689419388771057,
-0.34552738070487976,
0.6148591041564941,
0.18875163793563843,
0.000447741273092106,
0.10436589270830154,
-0.6331120133399963,
-0.0934445708990097,
0.45712393522262573,
-0.0770968496799469,
0.27510353922843933,
-0.15017150342464447,
-0.24239425361156464,
-0.11404076218605042,
0.4738176465034485,
-0.9502837657928467,
0.19067096710205078,
-0.033972304314374924,
0.5215921998023987,
0.07349628955125809,
0.5465981960296631,
0.5799736976623535,
0.5493254661560059,
-0.21316362917423248,
-0.2009778916835785,
0.2509911060333252,
-0.3166218400001526,
0.7698161005973816,
0.23151066899299622,
0.34254157543182373,
-0.4796922504901886,
0.04594461992383003,
0.042938798666000366,
-0.07796243578195572,
0.3926730751991272,
-0.868316113948822,
0.3517448306083679,
-1.0254132747650146,
0.6130280494689941,
-0.12200701981782913,
-0.11505492776632309,
0.09582149237394333,
0.2638126015663147,
0.005248105153441429,
0.11353117972612381,
0.38733527064323425,
0.3398073613643646,
-0.005736134480684996,
-0.09343715757131577,
0.16552135348320007,
0.27864205837249756,
0.03445999324321747,
0.3372010886669159,
0.5451852083206177,
0.33088013529777527,
0.05719272419810295,
0.04702398553490639,
0.22543634474277496,
0.05882323160767555,
0.4227973222732544,
-0.1233455166220665,
0.12394680082798004,
-0.08995795994997025,
-0.25454181432724,
-0.06400860846042633,
0.2812707722187042,
0.43669411540031433,
0.15692298114299774,
0.0252268984913826,
0.08762889355421066,
0.4014621376991272,
-0.31526467204093933,
0.3754730224609375,
-0.04010556638240814,
-0.5134232044219971,
-0.06938238441944122,
0.2169818878173828,
0.23454806208610535,
-0.4187965989112854,
0.02800293266773224,
0.01641245186328888,
0.21435433626174927,
-0.17415116727352142,
-0.3129592835903168,
0.4215652644634247,
0.4421318769454956,
-0.3888477683067322,
-0.13653136789798737,
0.4078366458415985,
-0.24394243955612183,
0.10035350918769836,
0.390524685382843,
-0.1505434811115265,
0.3875714838504791,
0.7566186189651489,
-0.3419111669063568,
-0.27803322672843933,
0.31979918479919434,
0.1307607740163803,
-0.03880207613110542,
-1.0714540481567383,
0.46908682584762573,
-0.14511340856552124,
-0.1451716125011444,
0.06139788031578064,
0.3032134771347046,
-0.28282618522644043,
0.5663402676582336,
-0.26655593514442444,
0.5324616432189941,
0.13273261487483978,
-0.06250876188278198,
0.07654578238725662,
-0.12706659734249115,
0.3439975380897522,
-0.2134067714214325,
1.010656714439392,
0.5363735556602478,
-0.36012381315231323,
-0.31156638264656067,
-0.42216628789901733,
-0.33572202920913696,
-0.0010626050643622875,
0.0015585687942802906,
0.468709796667099,
0.13065685331821442,
0.34550249576568604,
0.08073242753744125,
0.16685372591018677,
-0.10310643166303635,
0.5229254961013794,
0.4969851076602936,
0.2901902496814728,
-0.3063746690750122,
0.6730459928512573,
-0.009066051803529263,
0.14133712649345398,
0.20586946606636047,
0.07343249768018723,
-0.02149135060608387,
0.42410531640052795,
0.9611454606056213,
0.35154667496681213,
0.0838775485754013,
-0.19141416251659393,
-0.14944352209568024,
0.8032543063163757,
-0.09185197949409485,
0.24834448099136353,
0.42989546060562134,
0.4220970869064331,
-0.32710620760917664,
0.12389062345027924,
-0.05066949501633644,
-0.03636977821588516,
0.5525376796722412,
0.20853769779205322,
0.14423808455467224,
-0.24683691561222076,
0.6960517168045044,
-0.2517339587211609,
-0.02520797960460186,
-0.11337961256504059,
0.03994493931531906,
0.22362977266311646,
0.5914340615272522,
0.2534385323524475,
0.4346170425415039,
0.22015076875686646,
-0.17817376554012299,
0.3463798761367798,
-0.5171175599098206,
0.14065007865428925,
0.8020794987678528,
-0.7219780683517456,
0.027757538482546806,
0.6409199833869934,
-0.04441225901246071,
0.030099771916866302,
-0.1306348592042923,
0.2362547218799591,
0.0617707222700119,
0.0023669665679335594,
-0.1894684135913849,
0.32748299837112427,
0.2532639801502228,
-0.7777486443519592,
0.21215876936912537,
0.24731749296188354,
-0.15493462979793549,
0.4432820975780487,
-0.22571544349193573,
0.21909615397453308,
0.09754311293363571,
0.13147038221359253,
-0.0045720296911895275,
0.2633025646209717,
0.047568172216415405,
-0.18410927057266235,
0.43665391206741333,
-0.2618143856525421,
0.13635185360908508,
0.266578733921051,
0.057714078575372696,
-0.5687354207038879,
0.18916475772857666,
0.5414779186248779,
-0.20057353377342224,
-0.34473320841789246,
0.08907289803028107,
0.37587201595306396,
0.22582605481147766,
-0.00234339851886034,
-0.3238706588745117,
0.2852776050567627,
0.2793998718261719,
0.3852003514766693,
0.23045501112937927,
0.06558851152658463,
-0.18608294427394867,
0.03806232661008835,
0.6022813320159912,
0.08475075662136078,
-0.1115013137459755,
-0.2119157612323761,
0.4264729917049408,
0.07606855779886246,
0.30579105019569397,
-0.1864711195230484,
-0.23656633496284485,
0.2798911929130554,
0.015488563105463982,
0.27167755365371704,
-0.5462027788162231,
0.28667521476745605,
-0.01647215336561203,
0.08955411612987518,
0.32011187076568604,
-0.3248209059238434,
0.5485410094261169,
0.12920743227005005,
0.2519192397594452,
0.26677778363227844,
0.5711556673049927,
0.07401741296052933,
-0.3539433181285858,
-0.20987190306186676,
0.0886356458067894,
0.5887745022773743,
0.03647659346461296,
0.5978851318359375,
0.07244378328323364,
-0.4102241098880768,
-0.20215585827827454,
0.3396817445755005,
-0.43258440494537354,
-0.2447521835565567,
0.6645558476448059,
-0.32854562997817993,
-0.5067997574806213,
-0.1086229458451271,
-0.09702790528535843,
-0.22751836478710175,
0.13227368891239166,
0.4429595470428467,
-0.2573009133338928,
0.6644824147224426,
0.011221284978091717,
-0.021707706153392792,
-0.6474767327308655,
-0.158096045255661,
0.22916781902313232,
0.49152514338493347,
0.1707344800233841,
-1.002289891242981,
-0.11103400588035583,
-0.25786879658699036,
-0.029447272419929504,
0.09435497969388962,
0.7281720042228699,
0.554523766040802,
0.361115425825119,
-0.259674072265625,
0.3471536338329315,
0.4738161861896515,
-0.0672779455780983,
-0.6782000660896301,
-0.41794413328170776,
0.5255593061447144,
0.33483773469924927,
0.5586225986480713,
0.1497003585100174,
-0.5417638421058655,
-0.0649668276309967,
0.34900963306427,
0.3092648684978485,
1.0855871438980103,
0.3199094235897064,
-0.197174534201622,
-0.21132239699363708,
0.003403524635359645,
-0.41048964858055115,
-0.3006361424922943,
-0.461151123046875,
-0.07658204436302185,
0.3833448588848114,
-0.1748773455619812,
-0.09970434755086899,
-0.7127029895782471,
0.6275615096092224,
0.35165828466415405,
0.23856064677238464,
0.5135170221328735,
-0.17310605943202972,
-0.17823956906795502,
-0.12407740950584412,
0.3257547914981842,
-0.2544281482696533,
0.1879311203956604,
-0.2540114223957062,
0.26025402545928955,
0.07881389558315277,
0.2912083864212036,
0.038731541484594345,
0.17837627232074738,
0.15389186143875122,
0.37327462434768677,
0.1236775740981102,
-0.23425285518169403,
-0.028191963210701942,
0.046325135976076126,
0.6090197563171387,
0.24480435252189636,
0.25454413890838623,
0.042247772216796875,
0.3411947190761566,
-0.28668636083602905,
0.8489210605621338,
0.40394893288612366,
0.6519888639450073,
-0.28646963834762573,
0.39837759733200073,
0.4265170693397522,
-0.07939080893993378,
0.35706838965415955,
0.48097002506256104,
0.5057575106620789,
0.19762703776359558,
-0.027037955820560455,
-0.5994963645935059,
0.22009700536727905,
-0.08342677354812622,
-0.2553454041481018,
-0.011033146642148495,
0.28153538703918457,
-0.17535534501075745,
-0.4661509096622467,
-0.1640840768814087,
0.537179708480835,
0.45367205142974854,
0.3643358051776886,
0.03937949240207672,
0.5775033235549927,
-0.03980472311377525,
-0.1449633687734604,
0.00689892191439867,
-0.07334718853235245,
0.33946070075035095,
0.3107805550098419,
-0.02221972495317459,
-0.08095122873783112,
-0.39520174264907837,
-0.3017802834510803,
0.14556151628494263,
-0.12932099401950836,
-0.05308045446872711,
0.061529964208602905,
-0.25872284173965454,
0.2336394339799881,
0.32330843806266785,
0.3790193200111389,
0.1932244449853897,
0.4262441098690033,
-0.07134813815355301,
0.49242034554481506,
3.938295602798462,
0.2764867842197418,
0.09706220030784607,
0.6621330976486206,
-0.32315877079963684,
-0.25787845253944397,
0.6723660826683044,
-0.22843123972415924,
0.11977539956569672,
-0.08766414225101471,
-0.3639551103115082,
0.7275752425193787,
-0.1778380125761032,
0.23581378161907196,
-0.049479927867650986,
-0.053189873695373535,
0.32925117015838623,
0.322522908449173,
-0.6143651604652405,
0.2784833610057831,
-0.39443066716194153,
-0.33018893003463745,
0.5886501669883728,
0.00493136141449213,
0.5303652286529541,
0.7244782447814941,
0.24580295383930206,
0.6862870454788208,
0.6994625926017761,
0.3298688232898712,
0.3383012115955353,
-0.415008544921875,
0.09673365950584412,
-0.012008852325379848,
-0.6999777555465698,
0.7824526429176331,
-0.33718857169151306,
0.009208649396896362,
-0.26515311002731323,
0.029245244339108467,
-0.03869945928454399,
0.08710126578807831,
0.27336686849594116,
0.7620646357536316,
0.033253345638513565,
-0.17666368186473846,
0.08818912506103516,
0.6504426002502441,
-0.07443996518850327,
0.38125213980674744,
0.24251514673233032,
-0.16655024886131287,
0.05723416432738304,
-0.3445397913455963,
0.03731325641274452,
0.42773890495300293,
0.06527048349380493,
-0.03546261042356491,
0.4211598038673401,
-0.17114093899726868,
0.2645100951194763,
0.275945782661438,
0.32439732551574707,
0.21039362251758575,
-0.7145182490348816,
-0.5232521295547485,
-0.3677889406681061,
-0.15020130574703217,
0.7088673710823059,
-0.4682745635509491,
-0.00303387432359159,
0.28094735741615295,
0.1631193906068802,
-0.5977286100387573,
0.10920561850070953,
0.07939482480287552,
-0.27301546931266785,
0.1169324740767479,
-0.05008957162499428,
-0.4226943850517273,
0.5123535394668579,
-0.3141157329082489,
-0.5911345481872559,
-0.15646398067474365,
0.08249250799417496,
0.5913684964179993,
0.029336072504520416,
-0.6292328238487244,
0.24004575610160828,
0.28642669320106506,
0.2411862164735794,
0.001082826522178948,
0.4432746171951294,
-0.0401931069791317,
-0.26552435755729675,
0.7665111422538757,
-0.5895045399665833,
-3.918637990951538,
0.23053120076656342,
0.5169847011566162,
0.009153789840638638,
0.32652536034584045,
0.18610961735248566,
-0.10725364089012146,
0.2500542402267456,
-0.6401299238204956,
0.03594271466135979,
0.20543727278709412,
-0.09469279646873474,
0.0038126695435494184,
-0.22408531606197357,
-0.19051876664161682,
0.36615779995918274,
-0.38973698019981384,
0.38733136653900146,
0.001414831611327827,
0.1044236347079277,
0.7462872862815857,
0.02015477605164051,
0.18370267748832703,
-0.5460259914398193,
-0.08190598338842392,
0.11758620291948318,
0.489995539188385,
0.11402444541454315,
0.35096797347068787,
0.04135666415095329,
-0.1120963767170906,
0.3095548450946808,
0.43900665640830994,
-0.1303577423095703,
-0.047528523951768875,
0.7411544322967529,
0.10847300291061401,
-0.09535134583711624,
-0.24415655434131622,
0.0858975276350975,
0.23968689143657684,
0.029642052948474884,
0.4954867959022522,
0.2555108964443207,
0.16346198320388794,
-0.2606692910194397,
-0.26163411140441895,
0.008255177177488804,
-0.9305736422538757,
-0.08136192709207535,
0.0716099739074707,
-0.19548299908638,
-0.2754930555820465,
0.3818165957927704,
0.7660115361213684,
-0.057892560958862305,
0.10730219632387161,
-0.023393524810671806,
0.6497440934181213,
0.4375074803829193,
-0.203168123960495,
-0.4028486907482147,
0.36933615803718567,
-0.15703298151493073,
-0.22117109596729279,
0.025248173624277115,
0.4555630087852478,
-0.2633425295352936,
0.05213790386915207,
0.022011779248714447,
0.48397883772850037,
0.053347889333963394,
0.15427497029304504,
-0.5829201936721802,
0.36529767513275146,
0.8762410283088684,
0.13871145248413086,
-0.12689736485481262,
0.4799262285232544,
-0.2659139931201935,
-0.2783980071544647,
0.3442586362361908,
-0.43462005257606506,
0.3297824263572693,
2.0961506366729736,
0.7429153919219971,
2.2312192916870117,
0.41918662190437317,
-0.33899378776550293,
0.49354949593544006,
-0.16831684112548828,
0.4163893163204193,
0.26034659147262573,
0.34610557556152344,
-0.011537622660398483,
-0.0015247971750795841,
-0.38144204020500183,
-0.18446578085422516,
0.19347895681858063,
-0.41339847445487976,
0.3661258816719055,
-1.0221161842346191,
0.06553687155246735,
-0.07328792661428452,
0.2587130069732666,
0.011544388718903065,
0.16676181554794312,
0.46405819058418274,
0.03899025171995163,
0.030030736699700356,
0.22424624860286713,
-0.008151637390255928,
-0.22822080552577972,
-0.14020149409770966,
-0.09460689127445221,
-0.0959353819489479,
-0.07114060968160629,
0.18656809628009796,
-0.16753694415092468,
0.16461779177188873,
-0.18717648088932037,
4.48426628112793,
0.08683643490076065,
-0.11188428848981857,
-0.19467131793498993,
0.36047419905662537,
-0.0197307001799345,
0.5994206070899963,
-0.02066878043115139,
0.09732440859079361,
0.46339699625968933,
0.22922088205814362,
-0.0705193430185318,
0.2968442738056183,
-0.13837631046772003,
-0.00515596941113472,
0.3681434392929077,
0.7386395335197449,
0.28150346875190735,
-0.02575504407286644,
-0.08769554644823074,
-0.25866907835006714,
0.1628989428281784,
-0.25552448630332947,
-0.24419893324375153,
-0.20010443031787872,
0.24043436348438263,
0.3361642360687256,
0.6840525269508362,
-0.004269027151167393,
-0.4587837755680084,
-0.3363848924636841,
5.272858619689941,
-0.19995403289794922,
0.1742192655801773,
-0.30407997965812683,
0.16838744282722473,
0.1229824349284172,
-0.6390799283981323,
-0.35163915157318115,
-0.15411624312400818,
-0.13024213910102844,
0.19848944246768951,
0.9253020286560059,
-0.1745488941669464,
0.5649816989898682,
0.06770368665456772,
-0.0076467725448310375,
-0.49137595295906067,
0.00777242798358202,
0.30335667729377747,
-0.04212317615747452,
0.30404961109161377,
0.02127968892455101,
0.2702615559101105,
-0.2531379461288452,
-0.031824395060539246,
0.27435535192489624,
-0.21314316987991333,
0.42126864194869995,
0.09563340246677399,
0.10532563179731369,
0.4462009072303772,
0.3554355502128601,
0.04157247394323349,
0.7452211976051331,
0.14021264016628265,
-0.18580931425094604,
0.1525106132030487,
0.051613084971904755,
0.6180322170257568,
0.46681341528892517,
0.17101070284843445,
0.38360822200775146,
-0.2531416416168213,
0.012560103088617325,
-0.29689541459083557,
0.0371340848505497,
0.15700490772724152,
0.2952728271484375,
0.29075509309768677,
0.24028819799423218,
-0.3372822403907776,
-0.026295697316527367,
0.3125583529472351,
0.5240426659584045,
0.06908953189849854,
-0.05707108601927757,
0.7082217335700989,
-0.23334510624408722,
0.31479355692863464,
0.3549247980117798,
0.8908272981643677,
0.015232153236865997,
0.015466855838894844,
0.6896201372146606,
0.18257907032966614,
0.4906175434589386,
-0.22694456577301025,
0.07314959168434143,
0.7962759733200073,
0.09721731394529343,
-0.41201215982437134,
-0.2208564728498459,
-0.15423525869846344,
0.06958414614200592,
0.3339712917804718,
0.17945264279842377,
0.12461597472429276,
-0.022697722539305687,
-0.11469393968582153,
-0.06849127262830734,
-0.0006429707282222807,
-0.3202671408653259,
0.1577116698026657,
-0.23185528814792633,
0.22596515715122223,
0.25565993785858154,
0.14312341809272766,
-0.09284930676221848,
0.10291380435228348,
0.4003940224647522,
0.6403514742851257,
-0.45601794123649597,
0.07041031867265701,
-0.1222279891371727,
0.016579044982790947,
0.020048176869750023,
0.4831138849258423,
0.17679822444915771,
-0.583283007144928,
-0.2839363217353821,
-0.1502392590045929,
0.45648080110549927,
0.08397547155618668,
0.12082678824663162,
0.18788012862205505,
-0.2230120748281479,
0.016018055379390717,
-0.020627330988645554,
0.4004049301147461,
0.06994294375181198,
0.35651737451553345,
0.05130889639258385,
0.1220475286245346,
-0.08513668179512024,
0.09749814867973328
] |
822#25 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের সরকারি প্রশাসন যন্ত্রের কেন্দ্রবিন্দু হলো বাংলাদেশ সচিবালয়। রাষ্ট্রের বিভিন্ন কার্যাবলী পরিচালনার জন্য বিভিন্ন মন্ত্রণালয় ও বিভাগ রয়েছে। প্রধানমন্ত্রী কর্তৃক নিযুক্ত মন্ত্রী, প্রতিমন্ত্রী বা উপমন্ত্রীরা মন্ত্রণালয়ের কর্মকাণ্ডের নেতৃত্ব দিয়ে থাকেন। ২০০৯ খ্রিস্টাব্দে সরকার গঠনের পর প্রধানমন্ত্রী শেখ হাসিনা মন্ত্রী পদমর্যাদায় বেশ কয়েকজন উপদেষ্টা নিয়োগ দিয়েছেন। উপদেষ্টামণ্ডলী মন্ত্রী সভার বৈঠকে অংশ গ্রহণ করেন। ২০১৪ খ্রিস্টাব্দে সরকার গঠনের পরও প্রধানমন্ত্রীর চার জন উপদেষ্টা নিয়োগ দেয়া হয়েছে। প্রতিটি মন্ত্রণালয়ের প্রধান নির্বাহীর দায়িত্ব পালন করেন একজন স্থায়ী সচিব। ২০১৫ খ্রিস্টাব্দে বাংলাদেশে ৪১ টি মন্ত্রণালয় গঠন করা হয়। বড় মন্ত্রণালয়, যেমন অর্থ মন্ত্রণালয়, একাধিক “বিভাগ”-এ বিভক্ত যা কার্যতঃ মন্ত্রণালয় বটে। প্রতিটি জেলা এবং উপজেলায় সরকারি প্রশাসন ব্যবস্থা রয়েছে। এছাড়াও রয়েছে স্থানীয় সরকার ব্যবস্থা। মন্ত্রণালয়ের মূল কাজ নীতিমালা প্রণয়ন যা বিভিন্ন সংযুক্ত বিভাগ, সংস্থা, বোর্ড, কমিশন, একাডেমী প্রভৃতির মাধ্যমে বাস্তবায়িত হয়ে থাকে। প্রধানমন্ত্রী এবং রাষ্ট্রপতির জন্য পৃথক কার্যালয় রয়েছে। ২০১১-এর হিসাবে দেখা যায়, সরকারি চাকরিতে কর্মরত কর্মকর্তা-কর্মচারীর সংখ্যা ১১ লাখ ৮২ হাজার ৭৬৫।, এর বাইরে শূন্যপদ রয়েছে প্রায় দেড় লাখ। কর্মরতদের মধ্যে প্রথম শ্রেণীর সংখ্যা ১ লাখ ১৯ হাজার ৫২২, দ্বিতীয় শ্রেণীর ৭৩ হাজার ৩২১, তৃতীয় শ্রেণীর ৭ লাখ ৫৫ হাজার ৩১১ এবং চতুর্থ শ্রেণীর কর্মচারীর সংখ্যা ২ লাখ ৩৪ হাজার ৬১১ জন। | [
-0.03174949809908867,
-0.05299210548400879,
-0.4378884434700012,
0.2383245825767517,
-0.524470329284668,
-0.32376760244369507,
0.5158559083938599,
-0.42859935760498047,
0.07661203294992447,
0.4901174306869507,
-0.5488554239273071,
0.1839168667793274,
-0.039014413952827454,
-0.04036865383386612,
-0.551369309425354,
0.03941017761826515,
0.08269591629505157,
0.18791718780994415,
-0.05806685611605644,
0.1370973140001297,
-0.43442749977111816,
0.6632094383239746,
-0.09437374770641327,
0.37666189670562744,
0.21901531517505646,
-0.8615915775299072,
-0.12728221714496613,
0.17992395162582397,
-0.30213701725006104,
0.47036945819854736,
0.06456364691257477,
-0.1427445411682129,
-0.28232958912849426,
0.7656655311584473,
-0.7813742160797119,
0.48397016525268555,
-0.1043519675731659,
0.2924964427947998,
0.140677347779274,
0.41472166776657104,
0.3644717335700989,
0.5985618829727173,
-0.12546271085739136,
-0.28585803508758545,
0.09546949714422226,
-0.48463499546051025,
0.3615846633911133,
-0.4811672866344452,
0.534451425075531,
-0.16166386008262634,
0.4368395209312439,
-0.19345013797283173,
-0.6158211827278137,
0.25164705514907837,
-0.4749789237976074,
0.7349166870117188,
-0.44587281346321106,
0.7329771518707275,
-0.061568647623062134,
0.26770803332328796,
-0.2263975441455841,
-0.09989294409751892,
-0.21679821610450745,
-0.009285317733883858,
0.38769054412841797,
0.39626383781433105,
-0.222201406955719,
0.33551543951034546,
0.5383594036102295,
0.6875638961791992,
-0.023560814559459686,
0.12168390303850174,
0.48184770345687866,
0.36243969202041626,
-0.28771406412124634,
0.13635459542274475,
0.14264829456806183,
-0.5151201486587524,
0.1492423117160797,
-0.4495093822479248,
0.09811197221279144,
-0.24980565905570984,
0.038478970527648926,
-0.3146403729915619,
-0.33170557022094727,
0.7422800064086914,
0.24093061685562134,
-0.21349412202835083,
0.3486880362033844,
0.6389260292053223,
-0.5513975620269775,
0.31659623980522156,
0.09504424035549164,
-0.7635753154754639,
-0.15424445271492004,
0.117129385471344,
0.28924527764320374,
-0.12907713651657104,
0.38742172718048096,
0.015325017273426056,
0.05725453794002533,
-0.2123962938785553,
0.1564071774482727,
0.47319191694259644,
0.4410262107849121,
-0.41536495089530945,
-0.18436555564403534,
0.013571321964263916,
0.17415353655815125,
0.25389498472213745,
0.2917896807193756,
-0.21442478895187378,
0.05340789258480072,
0.4924871325492859,
0.5302724838256836,
-0.3316493034362793,
0.37305188179016113,
-0.16198036074638367,
0.03747035562992096,
-1.3416471481323242,
0.16789981722831726,
-0.18176895380020142,
-0.20364971458911896,
0.05167010426521301,
0.2904170751571655,
-0.684525728225708,
0.4012705087661743,
-0.5713281035423279,
0.5915911197662354,
0.2525377571582794,
-0.2610968053340912,
-0.18238072097301483,
0.47199368476867676,
0.4042317867279053,
-0.46559393405914307,
0.9846594333648682,
0.4113859534263611,
-0.45234203338623047,
-0.6415224075317383,
-0.35495519638061523,
0.06851886957883835,
-0.5452787280082703,
0.32086923718452454,
0.42686089873313904,
-0.27150243520736694,
-0.0005521185230463743,
-0.27855467796325684,
0.34712880849838257,
-0.34014129638671875,
0.7056808471679688,
0.2496979832649231,
0.1770859956741333,
-0.6017646789550781,
0.6830520629882812,
-0.30387675762176514,
0.4943796992301941,
0.596908450126648,
0.28207749128341675,
-0.12222528457641602,
0.567603588104248,
0.8031654357910156,
0.4312399625778198,
-0.2403762936592102,
-0.44626152515411377,
0.20793960988521576,
0.5493350028991699,
-0.06458767503499985,
0.03965436667203903,
0.5146360397338867,
0.5324020385742188,
-0.27669286727905273,
0.07686437666416168,
-0.2561614513397217,
0.19565469026565552,
0.8263273239135742,
0.14545617997646332,
-0.3507024049758911,
-0.18436941504478455,
0.8009766936302185,
0.3844824433326721,
0.25628089904785156,
-0.3052629232406616,
-0.09423524886369705,
0.2730749249458313,
0.43095022439956665,
0.23340383172035217,
0.03436661139130592,
-0.29352641105651855,
-0.02491951361298561,
0.028107844293117523,
-0.19038110971450806,
-0.003994658589363098,
1.1294481754302979,
-0.15838785469532013,
-0.0043134018778800964,
0.9176932573318481,
-0.4531761407852173,
0.44059181213378906,
0.16402605175971985,
0.31580185890197754,
-0.016403157263994217,
-0.3559855818748474,
0.0817229300737381,
0.15032334625720978,
0.7322607040405273,
-0.7671287059783936,
-0.030674967914819717,
0.866730809211731,
-0.300773024559021,
0.30893474817276,
-0.061771687120199203,
0.16402584314346313,
0.34176045656204224,
0.9441690444946289,
-0.09430131316184998,
0.28432732820510864,
-0.06737761199474335,
-0.5696887969970703,
0.5170993804931641,
-0.06795723736286163,
0.06109332665801048,
0.6847505569458008,
-0.32341691851615906,
-0.5152738094329834,
0.37009838223457336,
0.1107320487499237,
-0.17043815553188324,
-0.6252878904342651,
0.1493794471025467,
0.2615716755390167,
0.18170197308063507,
0.3154195249080658,
-0.2257714718580246,
-0.3662765622138977,
0.022925965487957,
0.575329065322876,
0.0754501223564148,
-0.12295593321323395,
0.26064905524253845,
-0.40701693296432495,
0.5621916055679321,
0.2970883250236511,
0.01992935501039028,
-0.4974275827407837,
0.479184627532959,
0.0714302659034729,
0.24263501167297363,
0.15189772844314575,
0.03873910754919052,
0.5686674118041992,
0.07688256353139877,
0.3394193649291992,
-0.5968078374862671,
0.22066231071949005,
0.14265160262584686,
0.2529951333999634,
0.24564464390277863,
-0.42534658312797546,
0.9222599267959595,
-0.29116377234458923,
0.019396807998418808,
0.39248064160346985,
0.670865535736084,
-0.049906112253665924,
-0.4234992265701294,
0.26413410902023315,
0.6438665390014648,
0.6571707725524902,
-0.15754112601280212,
0.18828168511390686,
-0.024131163954734802,
-0.3382517993450165,
-0.5272459983825684,
-0.03976699709892273,
-0.3136095702648163,
-0.33161023259162903,
0.17527180910110474,
0.20800362527370453,
-0.5691267251968384,
0.02686937153339386,
-0.25511330366134644,
-0.009322836995124817,
0.12005054205656052,
0.5812840461730957,
-0.19291329383850098,
0.5840378999710083,
0.3218325972557068,
-0.011286526918411255,
-0.6940464973449707,
-0.04247483238577843,
0.4796631932258606,
0.4224281311035156,
0.042481839656829834,
-0.5639641880989075,
-0.10092238336801529,
-0.4227204918861389,
-0.7174296379089355,
0.14968028664588928,
0.1573343425989151,
0.467637300491333,
0.22041203081607819,
-0.4941239058971405,
0.30053094029426575,
0.2896949052810669,
0.1441413164138794,
-0.47041529417037964,
-1.0795154571533203,
0.312652587890625,
0.2072484791278839,
0.11973285675048828,
-0.37997376918792725,
-0.2953107953071594,
-0.1716330349445343,
0.3910382390022278,
0.3129885494709015,
0.8934227228164673,
0.5437412261962891,
-0.42283880710601807,
0.15615761280059814,
0.5459270477294922,
-0.32906827330589294,
-0.07694238424301147,
-0.5318522453308105,
0.05241995304822922,
0.5588340759277344,
-0.11582912504673004,
0.3258870244026184,
-1.1851654052734375,
0.46882253885269165,
0.6180753707885742,
0.10542191565036774,
0.6475951075553894,
-0.432534396648407,
0.18621131777763367,
-0.006464928388595581,
0.4004170894622803,
0.24284610152244568,
0.3135376572608948,
0.2051553726196289,
0.5309233665466309,
0.14817911386489868,
0.008306346833705902,
-0.17966845631599426,
0.27046114206314087,
-0.13765844702720642,
0.3098512589931488,
0.4592823088169098,
-0.1107388287782669,
-0.024616675451397896,
0.03779613971710205,
0.4973859190940857,
0.051812391728162766,
0.0908728688955307,
0.3581843376159668,
0.23007267713546753,
0.009576927870512009,
1.15656578540802,
0.9749974012374878,
0.7497386932373047,
-0.44142043590545654,
0.31495076417922974,
0.9053630828857422,
-0.04351607337594032,
0.30335453152656555,
0.42302852869033813,
0.9621889591217041,
-0.13740643858909607,
-0.3236277401447296,
-0.049827590584754944,
-0.041015900671482086,
0.19445672631263733,
-0.2667459547519684,
-0.024474995210766792,
-0.0839780867099762,
0.220925971865654,
-0.8287343978881836,
0.03138658404350281,
0.04033198207616806,
0.44812941551208496,
-0.08458727598190308,
-0.2557295560836792,
0.7309541702270508,
0.09845945239067078,
-0.4102139472961426,
-0.010749861598014832,
-0.020196598023176193,
0.032650306820869446,
0.5761862993240356,
0.12930196523666382,
-0.17606264352798462,
-0.3795616328716278,
-0.04664720594882965,
0.3197440505027771,
0.19707003235816956,
-0.36122414469718933,
-0.02486201375722885,
-0.17332102358341217,
0.6459376215934753,
0.4112043082714081,
0.12212450802326202,
-0.1305554062128067,
0.4745711088180542,
0.032671332359313965,
-0.28743287920951843,
3.7417068481445312,
0.6480193138122559,
0.05030376836657524,
0.2828797399997711,
-0.2880232334136963,
-0.5508279204368591,
0.6718740463256836,
-0.4450196623802185,
0.6437231302261353,
0.026099223643541336,
-0.03194623067975044,
0.6581292152404785,
-0.3659246265888214,
0.15452778339385986,
-0.23073582351207733,
0.2722383141517639,
0.05041322112083435,
0.3542349934577942,
-0.451495498418808,
0.24648413062095642,
-0.3713555335998535,
-0.20729465782642365,
0.3806725740432739,
-0.10631358623504639,
0.26015573740005493,
0.5245620012283325,
0.09881339967250824,
0.6882747411727905,
1.0346858501434326,
0.5855069160461426,
0.2320060133934021,
-0.2309301495552063,
-0.05039626359939575,
-0.2107551395893097,
-0.36194783449172974,
0.20048359036445618,
-0.549547553062439,
0.05467131733894348,
-0.1473383605480194,
0.11347126960754395,
-0.31219327449798584,
0.40757182240486145,
0.07316550612449646,
0.8135452270507812,
0.009043730795383453,
-0.07937866449356079,
0.24461886286735535,
0.533358097076416,
-0.3277501165866852,
-0.12714602053165436,
0.5880101323127747,
-0.33023500442504883,
-0.2921287715435028,
-0.4600622057914734,
0.7054543495178223,
0.5120540857315063,
0.12890887260437012,
0.25176548957824707,
0.598954439163208,
-0.03100726008415222,
0.795752763748169,
0.22998088598251343,
0.0038043446838855743,
0.17083479464054108,
-0.3263305425643921,
-0.21742869913578033,
-0.2429516315460205,
-0.10566918551921844,
0.7251149415969849,
-0.5563554763793945,
0.43493789434432983,
0.3839658498764038,
0.3642292022705078,
-0.09597901254892349,
0.460080087184906,
0.45168155431747437,
0.4280654788017273,
-0.028319943696260452,
-0.08995215594768524,
-0.07948465645313263,
0.4699128568172455,
-0.40898841619491577,
-0.2070510983467102,
-0.061844974756240845,
0.5327719449996948,
0.7548198699951172,
0.24165460467338562,
-0.4753633737564087,
0.26185938715934753,
0.3544822931289673,
0.9233245849609375,
-0.11342906951904297,
0.3732246458530426,
0.10319287329912186,
0.20191705226898193,
0.5016604661941528,
-0.5511576533317566,
-3.696136474609375,
-0.0010300190187990665,
0.3804740309715271,
0.17609161138534546,
0.24875524640083313,
0.29597410559654236,
0.06031843647360802,
-0.5306664705276489,
-0.8071272373199463,
0.4246158003807068,
-0.38704895973205566,
0.025787144899368286,
-0.22944442927837372,
-0.6429247856140137,
-0.3815653324127197,
0.2548796534538269,
-0.15346580743789673,
0.7082767486572266,
0.22772619128227234,
0.045094311237335205,
0.34574946761131287,
0.042506515979766846,
0.08699262887239456,
-0.5938719511032104,
-0.13819444179534912,
0.3114916682243347,
0.4142943322658539,
0.4170897305011749,
-0.48851704597473145,
0.15903161466121674,
-0.46777212619781494,
0.761064350605011,
0.1150922030210495,
0.08074933290481567,
0.17649707198143005,
0.9387040138244629,
0.48257577419281006,
-0.09808485209941864,
-0.4912315607070923,
0.7260230183601379,
0.3673798441886902,
0.12009608745574951,
0.6907942295074463,
-0.1368577778339386,
-0.23458728194236755,
0.0484149307012558,
-0.1722482144832611,
0.12567558884620667,
-0.5151342749595642,
-0.030908510088920593,
0.35915324091911316,
-0.16252177953720093,
-0.14999911189079285,
0.4798542559146881,
0.8000154495239258,
-0.19901703298091888,
-0.029236584901809692,
0.0895279198884964,
0.6463332176208496,
0.9415807723999023,
0.06524951756000519,
0.14230763912200928,
0.3043184280395508,
-0.4818945825099945,
-0.48560047149658203,
-0.331459641456604,
0.5995710492134094,
-0.08945007622241974,
-0.21819588541984558,
0.2786155939102173,
0.10920652747154236,
-0.20792365074157715,
0.44596993923187256,
-0.4335908889770508,
0.25620949268341064,
-0.16407859325408936,
-0.39066246151924133,
-0.3063323497772217,
0.31886428594589233,
-0.37336212396621704,
-0.329603374004364,
0.2633417844772339,
-0.5306491851806641,
0.5322555303573608,
2.1875038146972656,
0.32773369550704956,
2.2641448974609375,
0.13303378224372864,
-0.2846619486808777,
0.08807520568370819,
0.0956011414527893,
0.6684315800666809,
-0.36373215913772583,
0.06176285445690155,
0.014711163938045502,
-0.1455990970134735,
-0.4734010696411133,
0.053058184683322906,
0.5149942636489868,
-0.29135921597480774,
0.37101230025291443,
-1.18117094039917,
-0.08987286686897278,
0.08589913696050644,
0.20466968417167664,
0.7268194556236267,
-0.058121174573898315,
0.012065161019563675,
0.11208178102970123,
0.3398618698120117,
0.4748916029930115,
0.41434699296951294,
-0.28842830657958984,
-0.08167184144258499,
-0.03481818735599518,
-0.14678090810775757,
0.006130471359938383,
0.2954329252243042,
-0.8761398792266846,
-0.23249325156211853,
-0.2981586456298828,
4.3092193603515625,
-0.053796276450157166,
0.010253077372908592,
-0.2857624292373657,
0.5064613819122314,
-0.19304825365543365,
0.7046318054199219,
0.22422844171524048,
0.24174661934375763,
0.4075583219528198,
0.028368627652525902,
-0.1494627296924591,
-0.09163988381624222,
-0.1430964320898056,
0.6624584197998047,
0.5357553958892822,
0.5902450084686279,
0.1410982310771942,
0.2058647871017456,
0.0026039928197860718,
0.3150066137313843,
0.35910677909851074,
0.22995607554912567,
-0.04485945776104927,
-0.01940048485994339,
0.4388875961303711,
0.15176159143447876,
0.9025020599365234,
-0.05925055220723152,
-0.16655391454696655,
0.24525877833366394,
5.086700439453125,
-0.18687646090984344,
0.14218568801879883,
-0.09538816660642624,
0.30497342348098755,
0.21749889850616455,
-0.6909823417663574,
-0.6142139434814453,
-0.41559332609176636,
0.00628875195980072,
-0.020082887262105942,
0.5952805280685425,
-0.7690706253051758,
-0.1033724918961525,
0.17410719394683838,
0.34028756618499756,
-0.5754311084747314,
-0.2808079123497009,
0.10623861849308014,
-0.2613637447357178,
0.22759556770324707,
-0.005851916968822479,
0.2545527219772339,
-0.6864309310913086,
0.12892349064350128,
0.2280983328819275,
-0.42591309547424316,
0.49317634105682373,
0.30164575576782227,
0.29834288358688354,
0.5071794986724854,
0.7562072277069092,
0.21531027555465698,
0.48397907614707947,
0.15313789248466492,
0.2152530550956726,
0.5400965213775635,
0.07973262667655945,
-0.2096329927444458,
-0.025038786232471466,
0.44654348492622375,
0.920501708984375,
-0.21158120036125183,
0.6415463089942932,
-0.3690757155418396,
-0.1586807668209076,
0.216952383518219,
0.2979302704334259,
0.18824225664138794,
0.1844032257795334,
-0.5564711093902588,
-0.10420044511556625,
0.5738867521286011,
0.7874777317047119,
0.06698731333017349,
0.0724131166934967,
0.3374384045600891,
-0.22508379817008972,
0.0801125317811966,
0.2976822853088379,
0.7288156747817993,
0.032298292964696884,
0.04193443804979324,
0.31516438722610474,
0.29666319489479065,
0.5943169593811035,
-0.02113468199968338,
0.006433892995119095,
0.41495561599731445,
-0.47185200452804565,
-0.18878699839115143,
-0.4396995007991791,
-0.2866571843624115,
-0.08499571681022644,
0.24028855562210083,
-0.2773391008377075,
0.009127113968133926,
0.20787176489830017,
-0.5062536001205444,
0.5071805715560913,
0.2585561275482178,
0.01275942288339138,
-0.17854243516921997,
-0.7322003841400146,
0.7420907020568848,
0.30823689699172974,
0.034265704452991486,
-0.48374032974243164,
0.4124165177345276,
0.23481446504592896,
0.5919256210327148,
-0.12324792891740799,
-0.05358874425292015,
0.037605468183755875,
0.08554460108280182,
0.08273238688707352,
0.3330695331096649,
-0.0031954925507307053,
-0.421504408121109,
-0.05255655199289322,
0.3733775019645691,
0.9216375350952148,
-0.4417191743850708,
-0.38794034719467163,
0.35681915283203125,
-0.5210692286491394,
-0.3267330527305603,
0.3520966172218323,
0.2795781195163727,
0.4881401062011719,
0.3981160819530487,
-0.18246707320213318,
0.2050277143716812,
-0.06709190458059311,
-0.4619497060775757
] |
822#26 | বাংলাদেশ | সুপ্রিম কোর্ট বাংলাদেশের সর্বোচ্চ আদালত। এর দুটি স্তর রয়েছে যথা হাইকোর্ট ডিভিশন (উচ্চ আদালত বিভাগ) ও অ্যাপিলাত ডিভিশন (আপিল বিভাগ)। রাষ্ট্রপতি প্রধান বিচারপতি ও অন্যান্য বিচারকদের নিয়োগ দিয়ে থাকেন। দেশের আইন-কানুন অনেকটা প্রচলিত ব্রিটিশ আইনের আদলে প্রণীত; তবে বিবাহ এবং উত্তরাধিকার সংক্রান্ত আইনগুলো ধর্মভিত্তিক। ২০০৮ খ্রিস্টাব্দে বিচার বিভাগকে সম্পূর্ণরূপে প্রশাসন থেকে পৃথক করা হয়েছে। | [
0.14010463654994965,
-0.231764554977417,
-0.002748058643192053,
0.03467317670583725,
-0.5006785988807678,
0.24445027112960815,
0.350494384765625,
-0.3263477683067322,
0.11700174957513809,
0.5958659052848816,
-0.2351003736257553,
0.15280771255493164,
-0.18001294136047363,
-0.19644612073898315,
-0.7742434144020081,
-0.3194083273410797,
0.4619390070438385,
0.04549513757228851,
-0.13035202026367188,
0.16666656732559204,
-0.40261757373809814,
0.3758229911327362,
0.4223404824733734,
0.31773242354393005,
0.15598388016223907,
-0.454662024974823,
-0.20959514379501343,
0.6757602691650391,
-0.3384385406970978,
0.25619375705718994,
-0.06937572360038757,
-0.34960347414016724,
0.08061818778514862,
0.7916876673698425,
-0.5487529039382935,
0.2559528946876526,
-0.2830958068370819,
0.45850658416748047,
-0.04912743344902992,
0.14268991351127625,
0.6823831796646118,
0.2912420332431793,
-0.1024683266878128,
-0.07845617830753326,
-0.11914119869470596,
0.02646859548985958,
0.09888306260108948,
0.4933130443096161,
0.438107967376709,
-0.09773621708154678,
0.01834590546786785,
-0.13471141457557678,
-0.1834523230791092,
-0.07567158341407776,
-0.45599493384361267,
0.6360207796096802,
-0.6736036539077759,
0.6890619993209839,
0.06787250936031342,
0.0339401513338089,
0.18813923001289368,
-0.4649881422519684,
-0.13602419197559357,
-0.007366959936916828,
0.3101690411567688,
0.218637153506279,
0.11609428375959396,
0.15382669866085052,
0.048671793192625046,
0.23208536207675934,
-0.10638386756181717,
0.7693684697151184,
0.5181727409362793,
0.4376876950263977,
0.005147985182702541,
-0.2264605015516281,
0.2312205284833908,
-0.3418706953525543,
0.3541138470172882,
-0.05445556715130806,
0.1431867778301239,
-0.018471749499440193,
0.020388582721352577,
-0.07084561139345169,
0.22092479467391968,
0.5932879447937012,
0.20957544445991516,
-0.15172399580478668,
0.04970205947756767,
0.528708815574646,
-0.35744708776474,
0.14369863271713257,
-0.5119110345840454,
-0.12142318487167358,
0.0577099435031414,
0.5941954851150513,
0.21881163120269775,
0.010564004071056843,
0.17128606140613556,
-0.17562924325466156,
0.3400442600250244,
-0.25682806968688965,
-0.21126572787761688,
0.7106782793998718,
0.32414236664772034,
-0.34744688868522644,
-0.21417716145515442,
0.4074690341949463,
0.17846490442752838,
0.11516168713569641,
0.4914458990097046,
-0.10236239433288574,
0.48873499035835266,
0.2585453391075134,
0.04807591065764427,
-0.2826908826828003,
0.5926358699798584,
0.18073303997516632,
-0.18354259431362152,
-1.021803379058838,
0.0917443335056305,
-0.2360316514968872,
-0.2843449115753174,
0.3254205882549286,
0.296016126871109,
-0.4194328486919403,
0.4959467351436615,
-0.25177592039108276,
0.49191316962242126,
0.4228450059890747,
0.29804325103759766,
-0.06945548206567764,
-0.1899438500404358,
0.5214738845825195,
-0.007180490996688604,
0.7024296522140503,
0.2075185924768448,
-0.16742829978466034,
-0.4491589367389679,
-0.33546364307403564,
-0.34506309032440186,
0.6607987880706787,
-0.16845643520355225,
0.5153379440307617,
-0.37919139862060547,
-0.007531176321208477,
-0.026870129629969597,
0.14526769518852234,
0.17006373405456543,
0.6228631138801575,
0.302614688873291,
0.2799629271030426,
-0.27682363986968994,
0.4530350863933563,
-0.4352997839450836,
-0.05591023713350296,
0.3762430250644684,
-0.09395332634449005,
0.10567478835582733,
0.20832635462284088,
0.8572250008583069,
0.3070226013660431,
0.07165385037660599,
-0.4654858410358429,
-0.24595294892787933,
0.12511274218559265,
0.18519912660121918,
0.4182575047016144,
0.5461727380752563,
0.2738138735294342,
-0.21723425388336182,
0.35582053661346436,
0.1775059700012207,
0.21801872551441193,
0.4728409945964813,
0.06375249475240707,
-0.017800362780690193,
0.27428722381591797,
0.6176262497901917,
-0.6196424961090088,
-0.21627427637577057,
-0.10161084681749344,
-0.4000377953052521,
0.36216211318969727,
0.4117756485939026,
0.059252236038446426,
0.7847342491149902,
0.541814923286438,
-0.4906255304813385,
0.07903207838535309,
0.06396471709012985,
0.18241751194000244,
0.9354221820831299,
-0.48413708806037903,
0.1558171957731247,
0.22331549227237701,
-0.29493066668510437,
0.46205320954322815,
-0.13184309005737305,
0.388050377368927,
0.3859255015850067,
-0.2770730257034302,
-0.17573121190071106,
0.22508461773395538,
0.6024773716926575,
-0.9302505850791931,
0.33986443281173706,
0.4675544798374176,
0.003644002368673682,
0.38834628462791443,
-0.018955333158373833,
0.2972746789455414,
0.16084043681621552,
0.28222277760505676,
0.18904419243335724,
0.46653831005096436,
-0.2519862651824951,
-0.5794572830200195,
0.6024969816207886,
0.14262056350708008,
0.002019984647631645,
0.3841848075389862,
0.08406288176774979,
-0.08737850934267044,
0.3086232841014862,
-0.0033801626414060593,
-0.2784319519996643,
-0.4269648790359497,
0.16134725511074066,
0.22438010573387146,
-0.2448989748954773,
0.16580291092395782,
-0.3649349808692932,
0.21425111591815948,
0.5704975724220276,
0.5959131121635437,
-0.2574411928653717,
-0.15062393248081207,
0.012169454246759415,
-0.20592980086803436,
0.2917030155658722,
0.49328088760375977,
0.21564467251300812,
-0.5739414691925049,
0.44107547402381897,
0.06339624524116516,
0.7058879733085632,
-0.4210830330848694,
-0.3643016517162323,
-0.014172707684338093,
-0.029137898236513138,
0.10439249128103256,
0.09580694884061813,
0.2646871507167816,
0.10511517524719238,
0.05851228907704353,
0.18478266894817352,
-0.02834937907755375,
0.5273191332817078,
0.042373739182949066,
0.3260698914527893,
0.030917424708604813,
0.49222686886787415,
0.3621990382671356,
-0.36968275904655457,
-0.22158025205135345,
0.28493621945381165,
0.5288072824478149,
-0.06658566743135452,
0.5196346640586853,
0.2734024226665497,
-0.4672302007675171,
-0.17926806211471558,
0.13326096534729004,
-0.5567626953125,
-0.27730438113212585,
0.5818265080451965,
-0.09773820638656616,
-0.8605563044548035,
0.17041681706905365,
0.12253379821777344,
0.054987549781799316,
-0.02430022694170475,
0.2738175392150879,
-0.004545037634670734,
0.49236994981765747,
0.03194187581539154,
-0.06673385947942734,
-0.5163180232048035,
-0.39331579208374023,
0.2340584695339203,
0.7792023420333862,
0.06467665731906891,
-0.6150780320167542,
0.06926541775465012,
0.2030583918094635,
-0.3780871033668518,
0.20951761305332184,
0.10414736717939377,
0.37055492401123047,
0.5165067315101624,
-0.3972929120063782,
0.5537410974502563,
0.6029853224754333,
-0.08184980601072311,
-0.7785066962242126,
-0.4892059564590454,
0.2837393879890442,
0.25700461864471436,
0.5078853368759155,
0.391885906457901,
-0.3219802975654602,
-0.1282203495502472,
0.6756565570831299,
0.11265797913074493,
1.112260103225708,
0.5551801919937134,
-0.30067527294158936,
0.012550108134746552,
0.4357949495315552,
-0.2598651647567749,
-0.1478312462568283,
-0.4893575608730316,
-0.2200251817703247,
0.5686416029930115,
-0.16612309217453003,
-0.018095139414072037,
-0.5915212035179138,
0.40224742889404297,
0.027905836701393127,
-0.0057150572538375854,
-0.024654798209667206,
-0.3768691122531891,
-0.21663616597652435,
0.07071470469236374,
0.14689140021800995,
-0.09444191306829453,
0.5033272504806519,
-0.28164583444595337,
0.43064963817596436,
-0.17366762459278107,
0.06799787282943726,
0.1798258125782013,
0.16217966377735138,
-0.23754669725894928,
0.41754084825515747,
-0.22585780918598175,
-0.6278427243232727,
-0.0036874995566904545,
-0.2487788051366806,
1.1119030714035034,
-0.14236652851104736,
0.06219824030995369,
0.14076799154281616,
-0.09349450469017029,
-0.5976791977882385,
1.2454689741134644,
0.2936270236968994,
0.3580535650253296,
-0.26253458857536316,
0.38941872119903564,
0.5032289624214172,
-0.06419163942337036,
-0.060422465205192566,
0.4190647602081299,
0.2692529857158661,
0.18795596063137054,
0.13883395493030548,
-0.1304469108581543,
0.02015458419919014,
0.6907073259353638,
-0.6077920198440552,
-0.28413674235343933,
0.09361939877271652,
0.19905397295951843,
-0.43807753920555115,
0.13340455293655396,
0.7339858412742615,
0.5011524558067322,
0.012232236564159393,
0.006559905130416155,
0.6580718755722046,
0.09443904459476471,
-0.15376166999340057,
-0.3906509578227997,
-0.36732253432273865,
0.35134756565093994,
0.49953338503837585,
0.27415943145751953,
-0.0970424935221672,
-0.3066287338733673,
-0.24406154453754425,
0.19896739721298218,
0.1382308006286621,
0.03262007236480713,
-0.25355595350265503,
-0.37478095293045044,
0.3344174325466156,
0.2185276746749878,
0.12402364611625671,
0.068917416036129,
0.5512039065361023,
0.1373129040002823,
0.303955078125,
4.015562057495117,
0.3334372043609619,
-0.06971912831068039,
-0.12398204952478409,
-0.029269183054566383,
-0.563561201095581,
0.5720349550247192,
-0.3095869719982147,
0.3910517394542694,
-0.13191670179367065,
0.07613370567560196,
0.5912547707557678,
-0.2844812273979187,
-0.10210271179676056,
0.05569910630583763,
0.05597752332687378,
0.5359447598457336,
0.30798158049583435,
-0.5995181798934937,
0.23326414823532104,
-0.42240461707115173,
-0.11411377787590027,
0.6082146763801575,
-0.1277749091386795,
0.5099684000015259,
0.5226788520812988,
-0.01657477766275406,
0.7038457989692688,
0.7098073363304138,
0.6728318929672241,
0.1770145446062088,
-0.24270543456077576,
0.2833687663078308,
-0.1888325810432434,
-0.5930792689323425,
0.40523290634155273,
-0.19198346138000488,
-0.01805063523352146,
0.10521931946277618,
0.23384127020835876,
-0.23277151584625244,
0.18018695712089539,
0.2906917631626129,
0.7804467082023621,
-0.049115005880594254,
-0.2119089812040329,
-0.36858463287353516,
0.6142131686210632,
-0.18685902655124664,
0.3983408510684967,
0.4444813132286072,
0.1567620038986206,
0.07664885371923447,
-0.5936357975006104,
0.17630919814109802,
0.5617702007293701,
-0.016410376876592636,
-0.04234733432531357,
0.07325322180986404,
-0.1186724603176117,
0.26624396443367004,
0.0846758484840393,
0.08329853415489197,
-0.12631279230117798,
-0.7362262606620789,
-0.5071414709091187,
-0.47661086916923523,
0.14962148666381836,
0.26587048172950745,
-0.35877203941345215,
0.05811338499188423,
0.27717772126197815,
-0.08376721292734146,
-0.3217334449291229,
0.05581734701991081,
0.45995405316352844,
0.20443060994148254,
0.5671816468238831,
0.3165443241596222,
-0.38901248574256897,
0.4606533348560333,
0.05094751715660095,
-0.2348831295967102,
0.20762453973293304,
0.2958774268627167,
0.47756925225257874,
0.1067446619272232,
-0.39775675535202026,
0.36944907903671265,
0.122166708111763,
0.39269036054611206,
-0.3411341905593872,
0.6535066962242126,
0.22978423535823822,
-0.48924386501312256,
0.3665715754032135,
-0.46082618832588196,
-3.803805351257324,
0.1894150674343109,
0.6724971532821655,
-0.10910508036613464,
0.1487800031900406,
0.18728241324424744,
0.3143382668495178,
0.05889344960451126,
-0.47598233819007874,
0.20562595129013062,
-0.08355608582496643,
-0.2657698690891266,
-0.0661909431219101,
-0.4038865268230438,
-0.4187508821487427,
0.33340880274772644,
-0.15067124366760254,
0.40410393476486206,
0.10446958988904953,
0.08248628675937653,
0.6238579750061035,
0.14187416434288025,
0.2164192646741867,
-0.18328000605106354,
-0.12723292410373688,
0.20640982687473297,
0.31679394841194153,
0.29979223012924194,
-0.15963876247406006,
-0.21561887860298157,
-0.32289019227027893,
0.23866984248161316,
0.34863150119781494,
-0.00708382111042738,
0.254100501537323,
0.4027079641819,
0.18360617756843567,
-0.052088696509599686,
0.024713659659028053,
0.606983482837677,
0.19016008079051971,
0.3742614686489105,
0.3047446012496948,
0.111174575984478,
-0.2603730261325836,
0.0233064666390419,
-0.21329128742218018,
0.3257899582386017,
-0.8782132267951965,
0.2324075549840927,
0.21302935481071472,
0.5668013095855713,
-0.4164107143878937,
0.25692126154899597,
0.43011409044265747,
-0.07306967675685883,
0.1451825350522995,
0.12587124109268188,
0.16071626543998718,
0.16228128969669342,
0.024514639750123024,
-0.17147022485733032,
0.17807942628860474,
-0.31140801310539246,
-0.40467777848243713,
0.18866488337516785,
0.4748055934906006,
-0.19935813546180725,
0.02199789322912693,
-0.22580739855766296,
0.5266457796096802,
0.10351556539535522,
0.45897388458251953,
-0.32127052545547485,
0.37617015838623047,
0.29302528500556946,
-0.13193577527999878,
-0.07080113142728806,
0.6068364381790161,
-0.3122820556163788,
-0.09074769169092178,
-0.0967281311750412,
-0.5566983819007874,
0.23541259765625,
1.952736496925354,
0.49075940251350403,
2.2735109329223633,
-0.11993465572595596,
-0.40855854749679565,
0.5090161561965942,
-0.09518758952617645,
0.2527347207069397,
0.044789791107177734,
0.08096765726804733,
0.0754542201757431,
-0.0895642638206482,
-0.2527252435684204,
0.28280162811279297,
-0.19467474520206451,
-0.3969910442829132,
0.3994258642196655,
-1.3199824094772339,
-0.025867825374007225,
-0.20491421222686768,
0.5013965964317322,
0.5708022713661194,
0.07153578847646713,
0.3759169280529022,
-0.030264269560575485,
-0.3419441282749176,
0.04661967232823372,
-0.08024518936872482,
-0.45536622405052185,
-0.08952312916517258,
-0.07139277458190918,
-0.2553110420703888,
0.2649244964122772,
0.1625470221042633,
-0.535591185092926,
0.07581914216279984,
-0.09203337877988815,
4.526167869567871,
-0.25617143511772156,
-0.17573034763336182,
-0.39827901124954224,
0.19855712354183197,
-0.24982336163520813,
0.23351173102855682,
-0.14078016579151154,
-0.055005259811878204,
0.31304800510406494,
0.6277892589569092,
0.16311748325824738,
0.1963224858045578,
-0.24213458597660065,
0.47715577483177185,
0.26939210295677185,
0.19354167580604553,
0.517578125,
0.0814005434513092,
0.2138279378414154,
0.15873625874519348,
0.18962177634239197,
0.36955761909484863,
-0.1901540458202362,
-0.2487788051366806,
0.44882234930992126,
0.512902021408081,
0.6356835961341858,
-0.14319893717765808,
-0.253213495016098,
0.3622264564037323,
5.247395992279053,
-0.05038074776530266,
0.34904035925865173,
-0.12684278190135956,
0.4342050850391388,
0.4262734651565552,
-0.5443518757820129,
-0.2544887065887451,
-0.2533925473690033,
0.048011984676122665,
-0.09570819139480591,
0.5761541724205017,
-0.1178857833147049,
0.24488306045532227,
0.2711518704891205,
0.23908577859401703,
-0.4605306088924408,
-0.22550222277641296,
0.11531686037778854,
0.08034443110227585,
0.5155169367790222,
0.03492152318358421,
0.41157251596450806,
-0.29390567541122437,
-0.10033198446035385,
-0.22830790281295776,
-0.10756053775548935,
0.6815546751022339,
0.17079594731330872,
0.3361606001853943,
0.9081401228904724,
0.2785165011882782,
-0.24339549243450165,
0.3608071208000183,
-0.15575957298278809,
-0.12265151739120483,
0.07546481490135193,
0.04579755291342735,
0.5310211181640625,
-0.14692285656929016,
0.12768436968326569,
0.42876651883125305,
-0.2183522880077362,
0.2558719217777252,
-0.29527151584625244,
-0.15544001758098602,
-0.11979372054338455,
0.2906658351421356,
0.14050525426864624,
0.17177188396453857,
-0.16065050661563873,
-0.3944387137889862,
0.30190715193748474,
0.41766783595085144,
0.206446573138237,
-0.20510822534561157,
0.1663174331188202,
-0.17572250962257385,
0.030123678967356682,
-0.15217269957065582,
0.6625427007675171,
0.2061081826686859,
-0.017614979296922684,
1.0177881717681885,
0.01087876781821251,
0.08545311540365219,
0.2742709219455719,
0.21469706296920776,
0.38462647795677185,
-0.0250912643969059,
-0.11127246171236038,
0.002336876466870308,
0.18783339858055115,
0.15062053501605988,
0.1508374810218811,
0.5974285006523132,
0.2093605101108551,
0.1292872577905655,
-0.13124684989452362,
0.5255200862884521,
0.22187989950180054,
-0.5423229336738586,
-0.17388290166854858,
0.16210219264030457,
0.1728861778974533,
0.057356543838977814,
0.07934927940368652,
-0.056297969073057175,
0.13865309953689575,
0.007714861072599888,
0.4201069474220276,
-0.5052293539047241,
-0.04296991974115372,
0.4945828914642334,
0.47631391882896423,
-0.18834428489208221,
0.2671217918395996,
-0.15495382249355316,
-0.05120766535401344,
0.30965226888656616,
-0.2711755335330963,
0.3416387140750885,
-0.08543556183576584,
-0.32262593507766724,
0.10801199078559875,
-0.24155762791633606,
0.18981601297855377,
0.07759881764650345,
0.46880653500556946,
0.00017164087330456823,
0.42721065878868103,
0.1467984914779663,
0.15505120158195496,
-0.1301567256450653,
0.02367239072918892
] |
822#27 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের বৈদেশিক বা আন্তর্জাতিক বা পররাষ্ট্রনীতি হল গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ সরকার কর্তৃক প্রণীত অপরাপর রাষ্ট্রসমূহের সঙ্গে বাংলাদেশের সম্পর্ক ও আচরণের নীতিমালা। ১৯৭১ সালে স্বাধীনতা লাভের পর থেকে বাংলাদেশ 'সকলের সাথে বন্ধুত্ব, কারও সাথে বৈরিতা নয়', এই নীতি অনুসরণ করে বৈদেশিক সম্পর্ক বজায় রেখে চলেছে। একটি অসাম্প্রদায়িক রাষ্ট্র হিসেবে বাংলাদেশ সবসময়ই বিংশ শতাব্দীর স্নায়ুযুদ্ধে প্রভাবশালী রাষ্ট্রসমূহের পক্ষাবলম্বন থেকে বিরত থেকেছে। একটি মুসলিম সংখ্যাগরিষ্ঠ রাষ্ট্র হওয়ার কারণে অন্যান্য মুসলিম দেশগুলোর সঙ্গে বাংলাদেশের সুদৃঢ় কূটনৈতিক ও বাণিজ্যিক সুসম্পর্ক রয়েছে। পাশাপাশি, রাজনৈতিকভাবে বাংলাদেশ ইসরায়েল রাষ্ট্র প্রতিষ্ঠার বিরোধী। | [
0.3001362383365631,
0.24944914877414703,
-0.30432888865470886,
0.23630815744400024,
-0.1440562903881073,
-0.18965590000152588,
0.10701996088027954,
-0.260496586561203,
0.24901102483272552,
0.30521994829177856,
-0.5929552912712097,
0.2107817828655243,
0.06924887746572495,
0.18879826366901398,
-0.1829259693622589,
-0.16486893594264984,
0.41906601190567017,
-0.19936318695545197,
0.07676646113395691,
0.03127019852399826,
-0.10507448017597198,
0.19839343428611755,
0.40343335270881653,
0.08155710995197296,
-0.30357083678245544,
0.08215299248695374,
0.19837702810764313,
0.1759854108095169,
-0.41553857922554016,
0.30591556429862976,
0.22892442345619202,
-0.2630939185619354,
-0.4509540796279907,
0.4770806133747101,
-0.5738769173622131,
0.11999955773353577,
-0.004188289400190115,
-0.27810150384902954,
-0.19808100163936615,
0.09269518405199051,
0.42474400997161865,
0.3078523278236389,
0.2386995553970337,
0.05255505070090294,
0.3941895067691803,
-0.28328701853752136,
0.1804513782262802,
0.2167300432920456,
0.4396827518939972,
-0.7742872834205627,
-0.20804370939731598,
0.03217713534832001,
-0.05388270318508148,
0.05627148598432541,
-0.9359362721443176,
0.8575733304023743,
-0.6632128357887268,
0.6255660653114319,
-0.018617676571011543,
0.14074963331222534,
0.03888367488980293,
-0.09927554428577423,
-0.18683035671710968,
0.13413238525390625,
0.3508363366127014,
0.6356736421585083,
0.09882190078496933,
-0.1166071966290474,
-0.08797749131917953,
0.5006322860717773,
0.19825893640518188,
0.43288537859916687,
0.45907074213027954,
0.3067835867404938,
-0.15590785443782806,
-0.014665499329566956,
0.094293974339962,
-0.4777809977531433,
0.2820090055465698,
-0.5551670789718628,
-0.17087484896183014,
-0.26737067103385925,
0.047050874680280685,
0.026745332404971123,
0.5368773341178894,
0.5312859416007996,
0.3923626244068146,
-0.15186621248722076,
0.008288461714982986,
0.7767233848571777,
-0.16925443708896637,
0.11951325088739395,
-0.4939381778240204,
-0.2645672857761383,
0.23590177297592163,
0.1999850869178772,
0.42932045459747314,
-0.07221262156963348,
-0.44922712445259094,
-0.21360042691230774,
0.08929722756147385,
-0.4260634183883667,
-0.0759243369102478,
0.141662135720253,
0.10109864920377731,
-0.5032223463058472,
-0.40572792291641235,
-0.10521718114614487,
0.0746726468205452,
0.12317315489053726,
0.5577912926673889,
-0.07273833453655243,
0.14505815505981445,
0.29268619418144226,
-0.21759751439094543,
-0.2083510011434555,
0.2069905698299408,
-0.04251738265156746,
-0.37760648131370544,
-1.1131073236465454,
0.4701489508152008,
-0.20875988900661469,
-0.20945927500724792,
0.15643568336963654,
0.025266248732805252,
-0.3891874849796295,
0.4366726279258728,
-0.41298216581344604,
0.615911602973938,
0.7270591259002686,
-0.025982340797781944,
0.046704359352588654,
0.5002235770225525,
0.3451404273509979,
0.34943723678588867,
1.0482929944992065,
0.23214875161647797,
-0.325650155544281,
-0.19261005520820618,
-0.48739340901374817,
-0.28687360882759094,
0.07255242019891739,
0.3425944149494171,
0.340395450592041,
-0.2627411484718323,
0.2167896181344986,
0.051662929356098175,
0.6624906063079834,
0.13330122828483582,
0.3371652066707611,
0.22927436232566833,
0.4205884635448456,
-0.8425978422164917,
0.5953592658042908,
-0.4148581326007843,
0.2359664887189865,
0.51153564453125,
0.39789438247680664,
-0.22809350490570068,
0.2510966360569,
0.9186309576034546,
0.505126953125,
0.4171574115753174,
-0.2878744602203369,
-0.42181161046028137,
0.5490471720695496,
0.19252228736877441,
0.3750133812427521,
0.49468910694122314,
0.21917137503623962,
-0.33709952235221863,
0.20191511511802673,
0.688864529132843,
0.0007226973539218307,
0.12105796486139297,
0.43314769864082336,
0.14485423266887665,
0.2534823715686798,
0.9740378856658936,
-0.49928826093673706,
0.027755293995141983,
0.04769900068640709,
-0.18046483397483826,
-0.24361859261989594,
0.5592149496078491,
0.17676565051078796,
0.1503387987613678,
-0.4654615819454193,
0.0020921295508742332,
0.48742592334747314,
-0.2553543746471405,
-0.21388892829418182,
0.9684959053993225,
-0.4428864121437073,
0.13160431385040283,
1.003973126411438,
-0.12021210044622421,
0.29136499762535095,
-0.018730588257312775,
0.14343340694904327,
-0.2467699944972992,
-0.3353835940361023,
-0.5255762338638306,
0.22213870286941528,
0.5137019753456116,
-0.7231460213661194,
0.14667348563671112,
0.30823013186454773,
-0.10525921732187271,
0.25578784942626953,
-0.13272857666015625,
0.06681747734546661,
0.28766584396362305,
0.38516131043434143,
-0.34029126167297363,
0.17271190881729126,
-0.08493594825267792,
0.33978450298309326,
0.4104882478713989,
0.12904278934001923,
0.14111563563346863,
-0.06927439570426941,
0.11441397666931152,
-0.666045069694519,
0.22822779417037964,
-0.02707187831401825,
0.13232682645320892,
-0.5821167826652527,
0.20203246176242828,
0.624500036239624,
0.6090400815010071,
0.009762933477759361,
-0.2284517139196396,
0.010504553094506264,
0.36141446232795715,
0.15282031893730164,
0.1414494514465332,
0.008723781444132328,
-0.3611135482788086,
0.1929410845041275,
0.5666499733924866,
0.17991946637630463,
0.28389665484428406,
-0.49019739031791687,
0.3070194721221924,
-0.08182094246149063,
0.15794502198696136,
0.039106786251068115,
0.11372330039739609,
0.2332022488117218,
-0.05570502579212189,
0.38971805572509766,
-0.22202029824256897,
0.22115467488765717,
0.18219558894634247,
0.24863825738430023,
0.15281341969966888,
-0.1272393763065338,
0.7114073038101196,
-0.010444575920701027,
0.5766633152961731,
0.14367623627185822,
0.5089879631996155,
0.05433494225144386,
0.189411461353302,
-0.049961064010858536,
0.48749783635139465,
0.6006277203559875,
-0.15125642716884613,
0.019528662785887718,
-0.0792640820145607,
0.18557661771774292,
-0.42997345328330994,
0.505443811416626,
-0.19003961980342865,
-0.27664995193481445,
0.547254204750061,
-0.44437047839164734,
-0.4471949636936188,
0.03548403084278107,
-0.21387530863285065,
0.007904039695858955,
-0.010364656336605549,
-0.33607718348503113,
-0.11878849565982819,
0.3298490345478058,
0.45450833439826965,
-0.08580311387777328,
-0.616299569606781,
-0.04233517125248909,
0.4675385057926178,
0.49540722370147705,
0.2792244553565979,
-0.4925428330898285,
0.10994209349155426,
0.2960823178291321,
0.29486632347106934,
-0.08691194653511047,
0.8261183500289917,
0.054995812475681305,
0.5204396843910217,
-0.14543676376342773,
0.5103629231452942,
0.4952748417854309,
-0.427035391330719,
-0.393181174993515,
-0.09081891179084778,
0.5597445368766785,
0.19131411612033844,
0.5345439910888672,
0.2594688832759857,
-0.515529990196228,
-0.04728890210390091,
1.1328626871109009,
0.10916373133659363,
0.8155162334442139,
0.024012180045247078,
-0.15373998880386353,
-0.2406652718782425,
0.5804008841514587,
-0.1625542789697647,
-0.3519812822341919,
-0.23755937814712524,
0.22996695339679718,
0.5702188611030579,
-0.10048016905784607,
-0.19078746438026428,
-0.44174903631210327,
0.5708179473876953,
0.5306946039199829,
0.024168170988559723,
0.6947142481803894,
-0.25677815079689026,
-0.3667806088924408,
-0.015389641746878624,
0.551791250705719,
0.21327383816242218,
0.682633101940155,
0.25422579050064087,
-0.3899219334125519,
-0.27269288897514343,
0.5233421921730042,
0.3485901653766632,
0.08529166877269745,
-0.6961824893951416,
0.11613871902227402,
0.3123793303966522,
-0.779397189617157,
0.3817427158355713,
-0.12659785151481628,
0.279800683259964,
-0.0140839209780097,
0.34790706634521484,
0.0904795229434967,
-0.10322348028421402,
-0.519455075263977,
1.101179599761963,
0.3526569902896881,
0.6930984854698181,
-0.37156373262405396,
0.22648859024047852,
0.587921142578125,
0.23706276714801788,
0.13019825518131256,
0.5035166144371033,
0.09157060086727142,
0.3627150058746338,
-0.4132324159145355,
0.05382382869720459,
-0.3001222610473633,
-0.3380917012691498,
-0.5517353415489197,
-0.425320565700531,
0.2964499294757843,
-0.03292617201805115,
-0.753973126411438,
-0.16325968503952026,
0.036905914545059204,
0.4083954393863678,
0.4555426836013794,
0.34464216232299805,
0.6264480948448181,
0.3328333795070648,
0.4925227761268616,
0.12982425093650818,
0.1372177004814148,
0.3709481358528137,
0.24911357462406158,
-0.29373499751091003,
-0.6981763243675232,
0.3914736807346344,
-0.19951531291007996,
0.5925492644309998,
-0.29627129435539246,
-0.00863716658204794,
0.1589503288269043,
-0.7801346182823181,
0.4556291103363037,
-0.07953106611967087,
0.0037665595300495625,
0.27902209758758545,
0.502640426158905,
-0.14246909320354462,
0.6846137642860413,
3.98956561088562,
0.3244771361351013,
-0.04025024175643921,
0.03882700949907303,
-0.5836482644081116,
-0.4996321201324463,
0.5474686026573181,
-0.007223390508443117,
0.4884772002696991,
0.1806594431400299,
0.0330449603497982,
0.5379766225814819,
-0.12585359811782837,
0.04188808798789978,
-0.0879480317234993,
0.20877990126609802,
0.23093587160110474,
-0.013592981733381748,
-0.36512327194213867,
0.9656631350517273,
-0.43606191873550415,
0.31352391839027405,
0.5948318839073181,
-0.28528159856796265,
0.24397236108779907,
0.3359585106372833,
0.2378050982952118,
0.5141480565071106,
0.6506499648094177,
0.40369319915771484,
0.8048045635223389,
-0.2361116260290146,
0.3124312162399292,
-0.10283396393060684,
-0.05436427518725395,
0.3658753037452698,
-0.463589072227478,
0.2431589961051941,
0.06349464505910873,
-0.030012985691428185,
-0.514801025390625,
0.40993767976760864,
0.3115800619125366,
0.5723575949668884,
-0.43132469058036804,
-0.03968833386898041,
-0.09992403537034988,
0.18994580209255219,
0.1930694431066513,
-0.21317921578884125,
0.12755709886550903,
-0.2374492734670639,
-0.027231594547629356,
-0.038214292377233505,
0.15547940135002136,
0.6288385391235352,
-0.002683832310140133,
-0.017238132655620575,
0.2613809406757355,
-0.25468090176582336,
-0.17011043429374695,
0.21762381494045258,
0.30941227078437805,
0.016839677467942238,
-0.17537620663642883,
0.08514385670423508,
0.21340565383434296,
-0.012513317167758942,
1.2164323329925537,
-0.2937513589859009,
-0.21894793212413788,
0.20692777633666992,
0.33635595440864563,
-0.2599858343601227,
-0.009239244274795055,
0.32556942105293274,
0.08041473478078842,
0.10216376185417175,
-0.29443079233169556,
-0.20204907655715942,
0.27472221851348877,
-0.1899683177471161,
-0.24722348153591156,
0.20738781988620758,
0.1298893243074417,
0.5516725182533264,
0.484408974647522,
-0.84181147813797,
0.4457138180732727,
0.15658585727214813,
0.17259788513183594,
-0.5339605808258057,
0.13230393826961517,
0.3424573540687561,
0.05756670981645584,
0.202359139919281,
-0.47957590222358704,
-3.794788122177124,
0.11659575253725052,
0.46130669116973877,
-0.14637142419815063,
0.2938140332698822,
0.06583786010742188,
0.06259839236736298,
-0.38023611903190613,
-0.4344020485877991,
0.38860729336738586,
-0.2840941548347473,
-0.31886887550354004,
0.2511153519153595,
-0.6966399550437927,
-0.30502215027809143,
0.26992809772491455,
-0.25304919481277466,
0.39857587218284607,
0.13470835983753204,
-0.12598973512649536,
0.6186819076538086,
-0.39118120074272156,
0.04064269736409187,
-0.3666377067565918,
-0.8062788844108582,
0.07077734172344208,
0.0406317301094532,
-0.08343913406133652,
0.21650667488574982,
-0.01590668596327305,
-0.4055953025817871,
0.7290691137313843,
0.36060860753059387,
-0.17242462933063507,
0.4380963444709778,
0.7403449416160583,
0.182034432888031,
0.08332163840532303,
-0.24985535442829132,
0.420611709356308,
0.061250876635313034,
0.2168176919221878,
0.2466754913330078,
0.3830114006996155,
0.21898463368415833,
-0.6952364444732666,
-0.03589509800076485,
0.1289326250553131,
-0.4585966467857361,
0.3396686911582947,
0.8661064505577087,
0.6075489521026611,
-0.45095428824424744,
-0.11572310328483582,
0.5786780714988708,
-0.023065155372023582,
-0.32679781317710876,
-0.257406622171402,
0.6852993965148926,
0.15149597823619843,
-0.08646316826343536,
-0.5643185973167419,
0.24446189403533936,
-0.30401837825775146,
-0.5385187268257141,
-0.0451066792011261,
0.37275058031082153,
0.45498135685920715,
0.21511512994766235,
-0.0287968497723341,
0.1544945389032364,
-0.03365384787321091,
0.0417759008705616,
0.25611573457717896,
0.5567601919174194,
0.13540056347846985,
-0.27793845534324646,
-0.27218127250671387,
0.38149553537368774,
-0.21787244081497192,
0.21738462150096893,
0.4247191846370697,
-0.587258517742157,
0.07006854563951492,
2.195563316345215,
0.5573669672012329,
2.156698226928711,
-0.308061420917511,
-0.18621250987052917,
0.1510576456785202,
-0.09464380145072937,
0.695590078830719,
0.11693945527076721,
-0.3842799663543701,
-0.3557741343975067,
-0.17727752029895782,
-0.46399909257888794,
0.3114802837371826,
0.4447101056575775,
-0.3314204812049866,
0.4597477316856384,
-0.867406964302063,
-0.3264159858226776,
-0.1278466284275055,
-0.02854996547102928,
0.15397660434246063,
-0.07013837993144989,
0.10552983731031418,
0.360302209854126,
-0.008591508492827415,
-0.20174816250801086,
0.4194220006465912,
-0.5257651805877686,
-0.04052512347698212,
-0.2103831022977829,
-0.2599586248397827,
-0.2266499251127243,
-0.2409856617450714,
-0.437926709651947,
0.6493752002716064,
-0.2968044579029083,
4.399989128112793,
0.20712576806545258,
-0.2793727517127991,
-0.23743872344493866,
-0.011502775363624096,
-0.3781607747077942,
0.5198967456817627,
-0.2544104754924774,
0.25477057695388794,
0.31427904963493347,
0.04269377514719963,
-0.2028418332338333,
0.37892454862594604,
-0.3099416494369507,
0.2871090769767761,
0.5614804029464722,
0.6925822496414185,
0.3028678297996521,
0.24582859873771667,
-0.12421829998493195,
0.08949296921491623,
-0.24327170848846436,
0.16589349508285522,
-0.13756972551345825,
0.2948186695575714,
0.13760675489902496,
-0.020027710124850273,
0.2215396910905838,
-0.15222948789596558,
0.45972222089767456,
0.11197591572999954,
5.161841869354248,
-0.35090819001197815,
0.1678723245859146,
0.05468223616480827,
-0.24477295577526093,
0.3721964657306671,
-0.5042385458946228,
-0.0007350347004830837,
-0.2565385103225708,
-0.19388341903686523,
0.14894883334636688,
0.544208288192749,
0.024260355159640312,
0.5653375387191772,
0.5255900621414185,
-0.25020864605903625,
-0.3652043342590332,
-0.013856824487447739,
0.40447649359703064,
-0.07153216749429703,
0.3547115623950958,
-0.2623734772205353,
0.26791393756866455,
-0.3318682909011841,
0.19773319363594055,
-0.17855344712734222,
-0.2555675804615021,
0.8412661552429199,
0.20071332156658173,
-0.041069526225328445,
0.37669017910957336,
0.5947784781455994,
-0.2446347028017044,
0.19815878570079803,
-0.1921001821756363,
0.09280561655759811,
0.3387294113636017,
0.24484315514564514,
0.4441615641117096,
0.19145561754703522,
0.26525741815567017,
0.6171808242797852,
0.25914424657821655,
0.11419076472520828,
-0.27084338665008545,
0.022289739921689034,
0.03824632614850998,
0.3447863459587097,
0.2742656469345093,
0.42722395062446594,
-0.6488281488418579,
-0.3057807385921478,
0.28651663661003113,
-0.14387160539627075,
0.1422443985939026,
0.22706374526023865,
0.1426992118358612,
0.006375757046043873,
0.6137585639953613,
0.6652296781539917,
0.8843507170677185,
0.11550260335206985,
0.14653576910495758,
0.7279148101806641,
0.2634877860546112,
-0.05985136702656746,
0.025087693706154823,
0.069277822971344,
0.6963091492652893,
-0.5873855948448181,
0.117860347032547,
-0.19211699068546295,
-0.14782701432704926,
0.13514897227287292,
0.23821629583835602,
0.13452474772930145,
0.4989013671875,
-0.4798709452152252,
0.564629316329956,
0.05051456764340401,
0.3860824406147003,
-0.15917591750621796,
-0.12981487810611725,
-0.32466548681259155,
0.5124102234840393,
0.21617288887500763,
0.2843324840068817,
0.09958891570568085,
0.22308501601219177,
-0.06525140255689621,
0.19644226133823395,
0.005366292782127857,
-0.22085806727409363,
0.08716205507516861,
0.2798074185848236,
-0.05913650989532471,
0.371859610080719,
-0.04663264751434326,
-0.28267762064933777,
0.3720078468322754,
-0.09678344428539276,
0.511074960231781,
0.15655112266540527,
0.1167667955160141,
0.48186251521110535,
-0.195846289396286,
0.1282644420862198,
-0.06845278292894363,
0.08696216344833374,
0.48039141297340393,
0.6327130198478699,
0.01525849662721157,
-0.07828903198242188,
-0.005376549903303385,
-0.2299535572528839
] |
822#28 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের জন্মলগ্নে ১৯৭১ খ্রিস্টাব্দের ২০ এপ্রিল প্রণীত স্বাধীনতার ঘোষণাপত্রে সুস্পষ্টভাবে জাতিসংঘ সনদের প্রতি বিশ্বস্ততা এবং বিশ্বসম্প্রদায়ভুক্ত একটি জাতি হিসেবে সকল দায়দায়িত্ব পালনের অঙ্গীকার ব্যক্ত করা হয়েছে। পরবর্তীতে বাংলাদেশের সংবিধানে পররাষ্ট্রনীতির মূলনীতিসমূহ সন্নিবেশিত হয়। সংবিধানের প্রস্তাবনায় “মানবজাতির প্রগতিশীল আশা-আকাঙ্ক্ষার সহিত সঙ্গতি রক্ষা করিয়া আন্তর্জাতিক শান্তি ও সহযোগিতার ক্ষেত্রে পূর্ণ ভূমিকা পালন” করার অভিপ্রায় ব্যক্ত করা হয়েছে। এরই অনুসৃতিতে সংবিধানে বাংলাদেশের পররাষ্ট্রনীতির অভিমুখ নির্ধারণ করে ৪টি মূল স্তম্ভ উল্লেখ করা হয়েছে:২০১৫ সালের হালনাগাদ হিসেব অনুযায়ী বর্তমানে বিশ্বের ৫৩টি দেশে বাংলাদেশের ৬৯টি মিশন রয়েছে। ঢাকায় অবস্থিত পররাষ্ট্র মন্ত্রণালয় ও সংযুক্ত বিভাগসমূহ, বিশ্বের ৫৩টি দেশে থাকা ৬৯টি দূতাবাস/ মিশনসমূহের মাধ্যমে পররাষ্ট্র বিষয়ক কার্যক্রম পরিচালিত হয়। ১৯৭১ খ্রিস্টাব্দে প্রতিষ্ঠার পর বাংলাদেশ প্রত্যক্ষ বা পরোক্ষভাবে কোন আন্তর্জাতিক যুদ্ধে অংশ গ্রহণ করেনি; বরং এদেশের নিরাপত্তা বাহিনী বিশ্বের বিভিন্ন সংঘাত-সংকুল দেশে শান্তি প্রতিষ্ঠায় ১৯৮০-এর দশক থেকে সুনামের সঙ্গে কাজ করে যাচ্ছে। দ্বৈত নাগরিকত্বের বিষয়ে সাংবিধানিক বাধা না-থাকায় একজন বাংলাদেশী দ্বিতীয় একটি দেশের নাগরিকত্ব গ্রহণ করতে পারেন। কোন প্রবাসী বাংলাদেশী নাগরিক উত্তর আমেরিকা (যুক্তরাষ্ট্র ও কানাডা), অস্ট্রেলিয়া অথবা ইউরোপের কোন দেশের নাগরিকত্ব গ্রহণ করলে সে-দেশের নাগরিকত্ব প্রাপ্তির জন্য পঠিতব্য শপথ বাক্যে বা স্বাক্ষরিত কোন দলিলে যদি বাংলাদেশের প্রতি আনুগত্য প্রত্যাহারের শপথ না-থাকে, তাহলে তাঁর বাংলাদেশী নাগরিকত্ব বহাল থাকবে। এক্ষেত্রে বিদেশী নাগরিকত্বধারী প্রবাসী বাংলাদেশী তার বাংলাদেশী পাসপোর্ট ব্যবহার করতে পারবেন। বাংলাদেশী নাগরিক ইসরায়েল ব্যতীত পৃথিবীর যে-কোন দেশে ভ্রমণের জন্য বাংলাদেশী পাসপোর্ট ব্যবহার করতে পারেন। | [
0.1784597635269165,
-0.016635794192552567,
-0.1170264407992363,
-0.13659459352493286,
0.008821167051792145,
-0.5865229368209839,
0.19702528417110443,
-0.2798002362251282,
0.4375743865966797,
0.31957098841667175,
-0.730067253112793,
-0.0991060882806778,
0.015388214960694313,
-0.5170893669128418,
-0.16855725646018982,
0.03494530916213989,
0.38240981101989746,
-0.34570229053497314,
-0.09553337842226028,
0.07336963713169098,
-0.6117689609527588,
0.11573068797588348,
0.10190413147211075,
0.11139556765556335,
-0.10723532736301422,
-0.3406979441642761,
0.10607589781284332,
0.4321107864379883,
-0.40264832973480225,
0.38958823680877686,
0.3104201853275299,
-0.35086217522621155,
-0.6114553213119507,
0.6425678730010986,
-0.9533125758171082,
0.32247334718704224,
-0.1340063214302063,
-0.1677606999874115,
-0.042863376438617706,
0.012334759347140789,
0.39674291014671326,
0.1511983424425125,
-0.20026862621307373,
0.11090466380119324,
0.10580410063266754,
-0.35580116510391235,
0.02183874510228634,
0.1598234474658966,
0.7098744511604309,
-1.0932302474975586,
0.002455359324812889,
-0.4625336527824402,
-0.10202296823263168,
0.11859992891550064,
-0.8475394248962402,
0.8135378360748291,
-0.6251846551895142,
0.9872441291809082,
0.044328078627586365,
0.06048797070980072,
-0.09503534436225891,
-0.07716170698404312,
-0.39117634296417236,
0.15953706204891205,
0.6468732357025146,
0.36381155252456665,
0.04206603020429611,
0.021822527050971985,
0.17353418469429016,
0.5123096108436584,
0.576371431350708,
0.34117114543914795,
0.20496626198291779,
0.3053014874458313,
-0.23734794557094574,
-0.17553874850273132,
0.1599007397890091,
-0.5589582324028015,
0.27652880549430847,
-0.32551831007003784,
-0.0461173914372921,
-0.30100446939468384,
-0.08961749821901321,
0.04866419732570648,
0.4867995083332062,
0.6603908538818359,
0.1794823408126831,
0.14111854135990143,
0.23737826943397522,
0.6879405975341797,
-0.4120023846626282,
0.1318446844816208,
-0.5987124443054199,
-0.39132261276245117,
-0.020904162898659706,
-0.015736393630504608,
0.5498640537261963,
-0.45046359300613403,
-0.18412506580352783,
-0.23603886365890503,
0.2902517318725586,
-0.37834054231643677,
0.08398924767971039,
0.3905043303966522,
0.07776746898889542,
-0.3411426842212677,
-0.6800944805145264,
-0.3452821969985962,
0.0004249587655067444,
0.13080397248268127,
0.6249538064002991,
-0.37360459566116333,
0.4411180019378662,
0.24924518167972565,
-0.08590728044509888,
0.06794233620166779,
0.6969999074935913,
-0.06732365489006042,
-0.032308004796504974,
-1.4092912673950195,
0.7748813629150391,
-0.44393640756607056,
-0.1890021562576294,
0.4873954653739929,
0.15524005889892578,
-0.14711661636829376,
0.4148659408092499,
-0.32354533672332764,
0.5470528602600098,
0.7188779711723328,
-0.2276814728975296,
0.2744332551956177,
0.1703416407108307,
0.36095261573791504,
0.2480858415365219,
0.9288457632064819,
0.12510935962200165,
-0.40031182765960693,
-0.2596293091773987,
-0.3657726049423218,
-0.3208329677581787,
0.047288939356803894,
0.2884334921836853,
0.2275594174861908,
-0.08963435888290405,
0.23539000749588013,
-0.004858484026044607,
0.340719997882843,
-0.357851505279541,
0.4785618782043457,
0.29509463906288147,
0.5088680982589722,
-0.9425239562988281,
0.7199239730834961,
-0.5173300504684448,
0.13992106914520264,
0.3514552414417267,
-0.12132470309734344,
-0.44721147418022156,
0.2555392384529114,
0.9172086715698242,
0.35945695638656616,
0.5316526889801025,
-0.25768524408340454,
-0.049727074801921844,
0.4737774729728699,
-0.014696179889142513,
0.32982325553894043,
0.4402477741241455,
0.2997351884841919,
-0.5449037551879883,
0.2544402480125427,
0.15649941563606262,
-0.02098042331635952,
0.3258100748062134,
0.24665789306163788,
0.01197507232427597,
0.14510533213615417,
0.9118262529373169,
-0.19902242720127106,
0.3911518454551697,
-0.27815333008766174,
-0.14035019278526306,
-0.23876765370368958,
0.6629786491394043,
0.4304670989513397,
0.0068264007568359375,
-0.4889007806777954,
-0.08607988059520721,
0.1275024712085724,
-0.21883493661880493,
0.15067248046398163,
1.3197529315948486,
-0.5934879183769226,
0.3392881155014038,
0.7639819383621216,
0.07349853217601776,
0.8003959655761719,
-0.12778449058532715,
0.31698334217071533,
-0.1721152812242508,
-0.595165491104126,
-0.4425984025001526,
-0.005480704829096794,
0.6150262355804443,
-0.7537156939506531,
0.1801454871892929,
0.48758262395858765,
-0.2951292097568512,
-0.027369335293769836,
0.12808863818645477,
0.21546310186386108,
0.23417571187019348,
0.2513235807418823,
-0.2983013093471527,
0.37446221709251404,
0.23720306158065796,
0.05529679358005524,
0.3274894654750824,
0.14721401035785675,
0.06083592027425766,
0.16233807802200317,
0.1472207009792328,
-0.6943845748901367,
0.43065333366394043,
0.02774498239159584,
-0.23911599814891815,
-0.2834094762802124,
0.11487114429473877,
0.32389283180236816,
0.4276158809661865,
0.9335241317749023,
-0.424452006816864,
0.06722545623779297,
0.5849299430847168,
0.2118901014328003,
0.5206819772720337,
-0.09308314323425293,
0.03222677484154701,
-0.12014663219451904,
0.9626431465148926,
0.09084677696228027,
-0.022385194897651672,
-0.8531941771507263,
0.38735175132751465,
-0.22772756218910217,
0.2156057357788086,
-0.0752863958477974,
0.12386985868215561,
0.6625280380249023,
0.27536317706108093,
0.19735193252563477,
0.12258831411600113,
0.3744618892669678,
0.35112082958221436,
0.17800621688365936,
0.45750921964645386,
-0.7054044604301453,
1.0224266052246094,
-0.13010963797569275,
0.34731629490852356,
0.14011171460151672,
0.4555482864379883,
0.1496647149324417,
-0.042951032519340515,
-0.19063952565193176,
0.22377708554267883,
0.6343393325805664,
-0.30204784870147705,
0.10104762017726898,
-0.04300744831562042,
-0.06005633994936943,
-0.3704649806022644,
0.27818721532821655,
-0.3412160277366638,
-0.1873253881931305,
0.5703641176223755,
-0.6637844443321228,
-0.502875566482544,
0.0023172497749328613,
-0.35877594351768494,
0.07297973334789276,
0.009025171399116516,
0.3562661409378052,
-0.46967533230781555,
0.5853800177574158,
0.018655573949217796,
-0.27841269969940186,
-0.9293644428253174,
-0.01698552444577217,
0.35188746452331543,
0.42649412155151367,
0.3094782531261444,
-0.3102557361125946,
0.2901155352592468,
0.07804232835769653,
0.4393727481365204,
-0.3965643644332886,
0.8147459030151367,
-0.03665204346179962,
0.5119684934616089,
-0.09112530946731567,
0.503921389579773,
0.452614426612854,
0.20765109360218048,
-0.45739391446113586,
-0.3547702133655548,
0.26476216316223145,
0.3926023840904236,
0.5437989234924316,
-0.14050470292568207,
-0.46316856145858765,
-0.2997990846633911,
0.4824948310852051,
0.20367249846458435,
0.62488853931427,
0.46675652265548706,
-0.05499789118766785,
-0.18635502457618713,
0.2839038372039795,
0.19129756093025208,
-0.29973942041397095,
-0.3653249144554138,
0.19753900170326233,
0.23787014186382294,
0.1604137122631073,
-0.006112717092037201,
-0.5007920861244202,
0.9068695902824402,
0.7595064640045166,
0.00041402876377105713,
0.4500091075897217,
-0.37723982334136963,
-0.2785419821739197,
0.11996074765920639,
0.6746740341186523,
0.38004645705223083,
0.5138182640075684,
0.3689279556274414,
0.036947570741176605,
0.028788991272449493,
0.356560081243515,
0.47714293003082275,
0.028161006048321724,
-0.8102471232414246,
0.17890095710754395,
0.08548994362354279,
-0.3248431384563446,
0.4454718828201294,
-0.16446447372436523,
0.4875854551792145,
-0.1614774465560913,
0.32680246233940125,
-0.14349137246608734,
-0.16980399191379547,
-0.6348361968994141,
0.7698638439178467,
0.8877565860748291,
0.7896509170532227,
-0.3968244791030884,
0.4336409568786621,
0.7451801300048828,
-0.13115760684013367,
-0.037199679762125015,
0.47825300693511963,
0.16787385940551758,
0.14587920904159546,
-0.5911617875099182,
-0.07019925117492676,
-0.0976966917514801,
-0.12282641977071762,
-0.4779829978942871,
-0.2173813283443451,
0.19708654284477234,
-0.1336570382118225,
-0.3646359443664551,
0.04457801580429077,
-0.11271597445011139,
0.2833409607410431,
0.17537681758403778,
0.10846953094005585,
0.6855525970458984,
0.2441936731338501,
0.12345993518829346,
0.03515502065420151,
0.10331172496080399,
0.17673788964748383,
0.7044146060943604,
-0.08873280882835388,
0.21046993136405945,
0.31441831588745117,
0.014233361929655075,
0.06982214748859406,
-0.16627393662929535,
-0.39627745747566223,
0.3723120093345642,
-0.21798647940158844,
0.6357539296150208,
-0.14842970669269562,
0.23906278610229492,
0.2697003483772278,
0.7960042953491211,
-0.0876774787902832,
0.3974841237068176,
3.7199020385742188,
0.37305986881256104,
-0.10768389701843262,
-0.01996964029967785,
-0.4185466468334198,
-0.5882331728935242,
0.5890962481498718,
-0.3852798640727997,
0.033407434821128845,
0.2731074392795563,
-0.03942319005727768,
0.8093228340148926,
-0.025534875690937042,
0.24676121771335602,
0.04221104830503464,
0.3047789931297302,
0.35627639293670654,
0.14543527364730835,
-0.4408527910709381,
0.632675051689148,
-0.3978285789489746,
0.08459018170833588,
0.47752732038497925,
-0.029442057013511658,
0.6646219491958618,
0.3830280303955078,
0.3480921983718872,
1.0389330387115479,
0.7316363453865051,
0.2048082798719406,
0.6457647085189819,
-0.3529520630836487,
0.2766605615615845,
-0.006875216960906982,
0.1222865879535675,
0.476193904876709,
-0.3157477378845215,
0.40566712617874146,
0.40016984939575195,
-0.22428026795387268,
-0.3266969323158264,
0.1571977585554123,
0.37898072600364685,
0.8225240707397461,
-0.24678030610084534,
0.37315526604652405,
0.14676174521446228,
0.3963496685028076,
0.599307656288147,
-0.14108270406723022,
0.5265544652938843,
0.005659554153680801,
-0.2629414498806,
0.017324863001704216,
0.3011460304260254,
0.6590166091918945,
0.09358251094818115,
0.45933109521865845,
0.7136449813842773,
0.04375020042061806,
0.6064997315406799,
-0.042507022619247437,
0.6321675181388855,
0.1870666742324829,
-0.2627650499343872,
-0.20210149884223938,
0.21553197503089905,
-0.02223294973373413,
0.7499133348464966,
-0.5334315299987793,
0.05588247627019882,
0.31594863533973694,
0.10144278407096863,
-0.3705805242061615,
0.461588978767395,
0.3995317220687866,
0.046383440494537354,
-0.4453881084918976,
-0.31101271510124207,
-0.2891940474510193,
0.2678842544555664,
0.20630285143852234,
-0.08707398176193237,
-0.013586174696683884,
0.4993900656700134,
0.6652498245239258,
0.46255654096603394,
-0.5849920511245728,
0.6065453290939331,
0.22440367937088013,
0.1478646844625473,
-0.4783642292022705,
0.13555872440338135,
0.5448633432388306,
-0.037688929587602615,
0.21281972527503967,
-0.6629142761230469,
-3.792999267578125,
0.2482147514820099,
0.490376353263855,
-0.1693257838487625,
0.3958413600921631,
-0.033951014280319214,
0.22462907433509827,
-0.5483832359313965,
-0.38760730624198914,
0.7848711013793945,
-0.2766948342323303,
-0.18678748607635498,
-0.21228833496570587,
-0.9228767156600952,
-0.22958886623382568,
0.29648199677467346,
-0.1057649552822113,
0.596477746963501,
0.14572221040725708,
-0.05493094399571419,
0.30438947677612305,
-0.3264910578727722,
0.31362172961235046,
-0.8161985278129578,
-0.6464966535568237,
0.016088314354419708,
0.1378324329853058,
-0.06973199546337128,
0.10811500251293182,
-0.1091078594326973,
-0.5684775710105896,
0.8118489980697632,
0.3008542060852051,
0.011490413919091225,
0.22914575040340424,
0.9581620693206787,
0.3984530568122864,
0.1074347123503685,
-0.2582252621650696,
0.23227371275424957,
0.2474142611026764,
0.0717410296201706,
0.43536773324012756,
0.5837349891662598,
0.05240495502948761,
-0.0873720571398735,
-0.38008183240890503,
0.23168769478797913,
-0.3866971731185913,
0.2620769739151001,
0.482499361038208,
0.34847331047058105,
-0.27792495489120483,
-0.125471830368042,
0.7415523529052734,
-0.032228127121925354,
-0.10223016887903214,
-0.005101822316646576,
0.8741703033447266,
0.23212693631649017,
0.08638206124305725,
0.06582581996917725,
0.3866645097732544,
0.12122447788715363,
-0.506332278251648,
0.16157002747058868,
0.5668042302131653,
0.49728909134864807,
0.5535772442817688,
0.09144014120101929,
0.13519760966300964,
-0.12440970540046692,
0.41640645265579224,
0.058894772082567215,
0.5198206901550293,
0.29199767112731934,
-0.41676244139671326,
-0.015030443668365479,
0.35637935996055603,
-0.43647605180740356,
0.14814358949661255,
0.16328009963035583,
-0.5307397842407227,
-0.03813327103853226,
2.298107147216797,
0.3924618661403656,
2.113800048828125,
0.44375720620155334,
-0.08661876618862152,
0.5670883655548096,
-0.13003285229206085,
0.5890462398529053,
0.07497600466012955,
-0.06799020618200302,
-0.2700965106487274,
-0.2232995629310608,
-0.5399918556213379,
0.46548837423324585,
0.3575395941734314,
-0.3663163483142853,
0.4180365800857544,
-1.3221702575683594,
-0.3454347848892212,
-0.45176130533218384,
-0.04852013289928436,
0.022111965343356133,
0.09573423117399216,
-0.168675035238266,
-0.09531458467245102,
-0.009168785996735096,
-0.023586537688970566,
-0.1437283158302307,
-0.30326589941978455,
-0.240420863032341,
-0.0457739494740963,
-0.15810298919677734,
0.017232000827789307,
-0.17573069036006927,
-0.8575404286384583,
0.09541955590248108,
-0.5124386548995972,
4.30657958984375,
0.36269432306289673,
-0.23107026517391205,
0.20020025968551636,
0.17679360508918762,
-0.5950090885162354,
0.783998966217041,
0.1380455642938614,
0.31203702092170715,
0.14335986971855164,
0.049445074051618576,
-0.2810547947883606,
0.3705759346485138,
-0.22076621651649475,
0.2410639226436615,
0.35774722695350647,
0.5428709983825684,
0.15840747952461243,
0.5986196994781494,
-0.21893683075904846,
0.19523051381111145,
-0.4346463978290558,
0.04900940880179405,
-0.17258569598197937,
-0.13812875747680664,
-0.23541469871997833,
0.04254191741347313,
0.13899275660514832,
-0.14309260249137878,
0.2588154971599579,
0.20835894346237183,
5.06707763671875,
-0.027741193771362305,
0.19355371594429016,
0.04349701479077339,
-0.07468152791261673,
0.11119939386844635,
-0.6494569182395935,
0.06257753819227219,
-0.2038879096508026,
-0.008756143972277641,
-0.11704269796609879,
0.25958555936813354,
-0.2503669559955597,
0.4610133171081543,
0.8221219778060913,
-0.16637305915355682,
-0.36502400040626526,
-0.6110105514526367,
0.40964511036872864,
-0.3316921591758728,
-0.014349542558193207,
-0.2189485728740692,
0.12340567260980606,
-0.6697319746017456,
0.3695070147514343,
-0.025403525680303574,
-0.5266807079315186,
0.6352767944335938,
0.06526151299476624,
0.13960272073745728,
0.3626852035522461,
0.8042951822280884,
-0.6003024578094482,
0.41111502051353455,
-0.2033505141735077,
0.14382779598236084,
0.1416376531124115,
0.12243421375751495,
0.07215653359889984,
0.4431398808956146,
-0.19923636317253113,
1.0509858131408691,
-0.026508428156375885,
-0.034286018460989,
-0.12384931743144989,
0.33929240703582764,
0.09735146164894104,
0.5047638416290283,
0.09395908564329147,
-0.2950005531311035,
-0.40447869896888733,
-0.2561131715774536,
0.24674664437770844,
0.14993879199028015,
0.020365305244922638,
0.14322376251220703,
0.3400443196296692,
-0.41675427556037903,
0.6152108907699585,
-0.061273906379938126,
0.337532639503479,
0.14633966982364655,
0.037973225116729736,
0.6658776998519897,
0.347029447555542,
0.11443695425987244,
0.4643765687942505,
-0.020126914605498314,
1.1558189392089844,
-0.30991920828819275,
0.14514102041721344,
-0.04522605240345001,
-0.47564470767974854,
0.08334245532751083,
0.3435922861099243,
0.05447208881378174,
0.3738698959350586,
0.03895708546042442,
0.1422279179096222,
0.24903705716133118,
0.038977786898612976,
-0.36250513792037964,
0.0734720528125763,
-0.5793862342834473,
0.5769814252853394,
-0.0013976562768220901,
0.41367554664611816,
-0.21214823424816132,
0.4463117718696594,
-0.14609083533287048,
0.44717252254486084,
-0.07662639766931534,
-0.2871566116809845,
0.4175127148628235,
0.11597473174333572,
-0.20034922659397125,
0.07925169914960861,
-0.4683120548725128,
-0.5818769931793213,
0.07420172542333603,
0.18316447734832764,
0.6951866149902344,
0.14733444154262543,
0.06951208412647247,
0.3034844994544983,
-0.13349774479866028,
0.1767573356628418,
0.04513140767812729,
-0.2014077603816986,
0.6944241523742676,
0.6312117576599121,
0.42800936102867126,
0.07073507457971573,
0.1405503749847412,
-0.43857067823410034
] |
822#29 | বাংলাদেশ | ২০১২ এর হিসাবে, সেনাবাহিনীর বর্তমান শক্তি ৩০০,০০০ প্রায় রিজার্ভসহ, এবং নৌবাহিনী ১৯,০০০। ২০১৮ সালের হিসাবে বিশ্বের ১৩৩টি দেশের সামরিক বাহিনীর শক্তিমত্তার র্যাঙ্কিং তৈরিকারী এক বৈশ্বিক সুচকে বাংলাদেশ ৫৬ তম স্থান দখল করেছে। সুচকটির শিরোনাম ‘গ্লোবাল ফায়ার পাওয়ার ইনডেক্স ২০১৮’ । প্রথাগত প্রতিরক্ষা ভূমিকা ছাড়াও, সামরিক বাহিনীকে দুর্যোগ এবং রাজনৈতিক অস্থিরতার সময়ে ত্রাণ ও অভ্যন্তরীণ নাগরিক নিরাপত্তার জন্য কর্তৃপক্ষ ডাক দিতে পারে। বাংলাদেশ বর্তমানে সক্রিয় কোনো চলমান যুদ্ধে নেই, কিন্তু এটি ১৯৯১ সালে অপারেশন মরুভূমি ঝড় () যুদ্ধে ২,৩০০ সৈন্য প্রেরণ করে এবং বাংলাদেশ ধারাবাহিকভাবে সারা বিশ্বে একটি শীর্ষ অবদানকারী (১০,৭৩৬) শান্তিরক্ষা বাহিনী। মে ২০০৭ সালে, বাংলাদেশ গণতান্ত্রিক কঙ্গো প্রজাতন্ত্র, লাইবেরিয়া, সুদান, পূর্ব তিমুর এবং আইভরি কোস্ট এর প্রধান স্থাপনায় ছিল। | [
-0.12849102914333344,
-0.951135516166687,
-0.40704765915870667,
-0.16041213274002075,
-0.8284368515014648,
-0.07398095726966858,
-0.007482205983251333,
-0.21904507279396057,
0.25849419832229614,
0.6422462463378906,
-0.6804624199867249,
0.25960564613342285,
0.1945263296365738,
-0.27195310592651367,
-0.3861224353313446,
-0.07663292437791824,
0.32267147302627563,
0.5484307408332825,
-0.23710335791110992,
-0.11131630092859268,
-0.3083464205265045,
0.20945850014686584,
0.2359483689069748,
-0.12612730264663696,
-0.12486198544502258,
-0.2543671131134033,
-0.09224696457386017,
0.8130769729614258,
-0.5327823758125305,
0.3326393663883209,
-0.19222266972064972,
-0.5685256123542786,
-0.6198827624320984,
0.7461470365524292,
-0.7408173680305481,
0.3499389886856079,
-0.765254557132721,
0.13344644010066986,
0.29738640785217285,
-0.16867892444133759,
0.4176604747772217,
0.5541588068008423,
-0.4394359588623047,
-0.133119136095047,
-0.4116710424423218,
-0.6345835328102112,
-0.26820048689842224,
-0.2726367115974426,
0.6602034568786621,
-0.6741025447845459,
0.14514143764972687,
-0.574782133102417,
-0.07310590893030167,
0.00039637385634705424,
-0.5425482988357544,
0.5655301809310913,
-0.155706986784935,
1.2988742589950562,
0.33638501167297363,
0.4280807673931122,
-0.10396179556846619,
-0.3780254125595093,
-0.8616475462913513,
0.39451873302459717,
-0.06562771648168564,
0.6254445314407349,
-0.040427107363939285,
0.1706385612487793,
0.7588872313499451,
0.5986200571060181,
0.35097259283065796,
0.5439178347587585,
0.3075391948223114,
0.7052184343338013,
-0.10055268555879593,
-0.38777655363082886,
0.6862714290618896,
-0.24104762077331543,
-0.01511923223733902,
-0.5114134550094604,
0.2155628800392151,
-0.054988421499729156,
-0.2310839593410492,
-0.17986039817333221,
-0.013521887362003326,
0.5683672428131104,
0.1487092822790146,
-0.09043998271226883,
0.4367627203464508,
0.4321730434894562,
-0.20890307426452637,
0.16374270617961884,
0.19496922194957733,
-0.37897977232933044,
0.18160073459148407,
-0.07478994876146317,
0.5015743374824524,
0.39667415618896484,
-0.29512423276901245,
-0.19683381915092468,
0.44056960940361023,
-0.4752141833305359,
-0.08129364997148514,
1.00510573387146,
0.11168541014194489,
-0.5174493789672852,
-1.4189362525939941,
-0.11548855900764465,
0.5659266114234924,
0.7645934820175171,
0.2687775194644928,
-0.5238707661628723,
0.4252278804779053,
0.141876220703125,
-0.09371687471866608,
-0.17293962836265564,
0.19191955029964447,
-0.15086939930915833,
0.10090813785791397,
-1.2595008611679077,
0.12024117261171341,
-0.1540054827928543,
-0.2365429848432541,
-0.13884598016738892,
0.34992843866348267,
-0.6075246930122375,
0.3760407865047455,
-0.6937717199325562,
0.7102524638175964,
0.13239650428295135,
-0.05030663311481476,
0.3465021252632141,
0.6498247385025024,
0.4106196165084839,
0.10565294325351715,
0.8958244323730469,
0.31494298577308655,
-0.37584590911865234,
-0.0573149248957634,
-0.44470131397247314,
-0.44965991377830505,
-0.250304639339447,
-0.13194502890110016,
0.7104285955429077,
-0.2400820553302765,
0.1862141638994217,
0.13431516289710999,
0.49021175503730774,
-0.02999011054635048,
0.22406338155269623,
0.3593462407588959,
0.30338603258132935,
-0.42126163840293884,
0.5196407437324524,
-0.7064487338066101,
-0.13291409611701965,
0.43511974811553955,
0.5665267705917358,
0.3027781844139099,
0.3487153649330139,
0.6245591044425964,
0.22134730219841003,
0.39490073919296265,
0.1636790633201599,
0.30598577857017517,
0.47636789083480835,
-0.21281813085079193,
-0.13250122964382172,
0.5478740334510803,
-0.09918808937072754,
-0.10305698961019516,
0.37194785475730896,
-0.3802244961261749,
-0.2262827605009079,
0.10251592099666595,
0.4163508713245392,
0.151003897190094,
-0.7636870741844177,
0.6118132472038269,
-0.06105714291334152,
0.021760674193501472,
0.14765875041484833,
0.000373572256648913,
0.10466080904006958,
0.6362329125404358,
0.5068397521972656,
0.26882198452949524,
0.09527435898780823,
-0.328771710395813,
0.5081111788749695,
0.2902024984359741,
0.27644920349121094,
0.8620568513870239,
-1.022630214691162,
0.1361662596464157,
1.5460295677185059,
0.2540471851825714,
0.5062610507011414,
0.3361559808254242,
0.19371211528778076,
0.19022756814956665,
-0.2287495732307434,
-0.5497073531150818,
-0.018993036821484566,
1.0294146537780762,
-0.9517251253128052,
-0.08989713340997696,
0.6660913825035095,
-0.3273299038410187,
0.32456523180007935,
0.01042021531611681,
0.19130605459213257,
0.46282845735549927,
-0.27999624609947205,
-0.22442252933979034,
0.2877371609210968,
0.19325007498264313,
0.5113525986671448,
0.22211338579654694,
-0.3469136655330658,
-0.19047658145427704,
0.4777478277683258,
-0.25193101167678833,
-0.6271063089370728,
0.5148561596870422,
-0.20198889076709747,
-0.31594574451446533,
-0.3954266309738159,
0.1578248292207718,
0.11667442321777344,
0.16586728394031525,
0.4756225347518921,
-0.36956241726875305,
-0.044410109519958496,
0.7916368842124939,
0.5799160003662109,
0.15519052743911743,
-0.33539432287216187,
-0.3640308380126953,
-0.09204533696174622,
0.6138400435447693,
0.43413957953453064,
0.0037741209380328655,
-0.3059762716293335,
0.42523542046546936,
-0.8610542416572571,
0.28178977966308594,
-0.04944789782166481,
0.14265526831150055,
0.2799113988876343,
0.21144112944602966,
0.13867051899433136,
0.004205651581287384,
0.6889745593070984,
0.3199292719364166,
0.4125271439552307,
0.10796470195055008,
-0.7416032552719116,
0.5623120665550232,
0.17877766489982605,
0.4033658504486084,
0.29363539814949036,
0.22367948293685913,
0.01828543283045292,
-0.6108759045600891,
-0.10421212762594223,
0.10973236709833145,
0.40342628955841064,
0.10056006908416748,
0.689870297908783,
-0.21741941571235657,
-0.1739749014377594,
-0.2387467324733734,
0.4875462055206299,
-0.2892569303512573,
-0.05587868019938469,
0.9179118275642395,
-0.17395713925361633,
-0.9164711236953735,
0.21384914219379425,
-0.12108039110898972,
0.25775614380836487,
0.26878467202186584,
-0.14304254949092865,
-0.7851507663726807,
0.10485942661762238,
0.3726233243942261,
-0.09695589542388916,
-1.0341225862503052,
-0.03941233083605766,
0.6251029372215271,
0.5524622797966003,
-0.006669360212981701,
-0.768414318561554,
-0.00022523794905282557,
-0.30311545729637146,
0.2532995045185089,
0.2623293995857239,
0.7186528444290161,
-0.1742023080587387,
0.9218757748603821,
-0.0036491018254309893,
0.5071693062782288,
0.3441616892814636,
-0.021076707169413567,
-0.40479815006256104,
-0.295059472322464,
0.09957285970449448,
0.6320815682411194,
1.1777398586273193,
0.0909484252333641,
-0.2580684721469879,
-0.5501499176025391,
0.7471996545791626,
-0.034965258091688156,
0.773073136806488,
0.1373949944972992,
-0.3745097517967224,
-0.37507033348083496,
-0.1659504920244217,
0.15121592581272125,
-0.4424573481082916,
-0.20604701340198517,
0.28553202748298645,
0.07976182550191879,
-0.41715168952941895,
-0.22129392623901367,
-0.6794950366020203,
0.6989612579345703,
0.4250949025154114,
-0.07900968939065933,
0.06081882491707802,
-0.5927001237869263,
-0.1476489156484604,
0.3215833902359009,
0.7093014121055603,
0.21337154507637024,
0.697449266910553,
0.3101976215839386,
0.07995034009218216,
0.04354247823357582,
0.6031869053840637,
-0.11749003827571869,
0.25288769602775574,
-0.5174499154090881,
0.18073396384716034,
0.44773876667022705,
-0.7077460885047913,
0.2874714732170105,
-0.06858505308628082,
0.5899879336357117,
-0.1504826545715332,
0.21677306294441223,
0.3840034008026123,
-0.027308089658617973,
0.6999093294143677,
0.47536563873291016,
0.3179906904697418,
0.6454365849494934,
-0.34985989332199097,
0.5621845126152039,
0.516603410243988,
0.010284281335771084,
0.4598725736141205,
0.5456098318099976,
0.678088903427124,
0.38624656200408936,
-1.0573177337646484,
-0.36579933762550354,
-0.28832969069480896,
-0.5225523710250854,
-0.3487457036972046,
0.27893438935279846,
0.22724901139736176,
-0.1617060750722885,
-0.39101678133010864,
-0.4281919002532959,
-0.31060990691185,
0.5050768256187439,
-0.0343669131398201,
0.12035573273897171,
0.7177224159240723,
-0.20577391982078552,
0.2227608561515808,
0.09043971449136734,
0.48385268449783325,
0.2586134672164917,
0.45567822456359863,
-0.10777434706687927,
-0.5283180475234985,
0.3637135326862335,
-0.16116073727607727,
0.5533542633056641,
-0.2447308599948883,
0.049290403723716736,
0.0037002183962613344,
-0.8006294369697571,
0.20805905759334564,
0.5186343789100647,
-0.03263809531927109,
0.2136695235967636,
0.60970538854599,
0.40669697523117065,
-0.04604796692728996,
3.385611057281494,
0.3995454013347626,
0.11397126317024231,
-0.20874296128749847,
-0.18649213016033173,
-0.38839197158813477,
0.711372435092926,
0.040344998240470886,
-0.09399094432592392,
0.2263764888048172,
0.08216824382543564,
0.9171537160873413,
-0.003867229912430048,
0.49994465708732605,
0.20286589860916138,
-0.19300030171871185,
0.43874889612197876,
0.13026534020900726,
0.05166761204600334,
0.799074113368988,
-0.31663498282432556,
-0.43381616473197937,
0.5500907301902771,
-0.18503642082214355,
0.18823666870594025,
0.14399684965610504,
0.052784014493227005,
0.4456806480884552,
0.8972586393356323,
0.5077193379402161,
0.2929980456829071,
-0.07487199455499649,
0.4530127942562103,
0.2139778733253479,
-0.4393625855445862,
0.3883700370788574,
-0.40913671255111694,
0.28734320402145386,
0.049214575439691544,
0.2073349505662918,
-0.26176080107688904,
-0.33744317293167114,
0.2256639003753662,
0.44883060455322266,
0.29731884598731995,
-0.23407942056655884,
0.38771167397499084,
0.23225803673267365,
0.270259290933609,
0.22764800488948822,
-0.030924588441848755,
-0.40419813990592957,
-0.34405118227005005,
0.1380012035369873,
0.315482497215271,
0.5729130506515503,
0.518993616104126,
0.37830978631973267,
0.4459932744503021,
0.1352102905511856,
-0.19298340380191803,
-0.04399871453642845,
0.38368526101112366,
0.20563453435897827,
-0.5073756575584412,
0.011144308373332024,
-0.16402758657932281,
0.4627995193004608,
0.6935547590255737,
-0.5625502467155457,
0.2793211042881012,
0.17972427606582642,
0.14802740514278412,
-0.30711629986763,
0.030530480667948723,
0.369720995426178,
-0.2621956765651703,
0.19920982420444489,
-0.2438218593597412,
-0.44812968373298645,
0.12029962986707687,
0.28404536843299866,
0.18387331068515778,
-0.4826628267765045,
0.10818648338317871,
0.9114194512367249,
0.5367994904518127,
-0.6258053183555603,
0.7372919321060181,
0.07381032407283783,
0.5800240635871887,
-0.5685198307037354,
0.19470570981502533,
0.38351452350616455,
0.4339956045150757,
0.37754860520362854,
-0.29995688796043396,
-3.6524603366851807,
0.17179156839847565,
-0.8581306338310242,
0.12976858019828796,
0.38702404499053955,
0.4797455072402954,
-0.0268695130944252,
0.5030683875083923,
-1.0938022136688232,
0.5257183313369751,
-0.37434065341949463,
-0.041967086493968964,
-0.1443350613117218,
-0.45191147923469543,
-0.60222327709198,
0.07900175452232361,
0.02878967672586441,
0.6618865132331848,
0.002708564978092909,
-0.032277122139930725,
0.3283109962940216,
-0.0009589408873580396,
0.42583951354026794,
-0.593003511428833,
-0.06939315050840378,
0.3417503535747528,
0.5159137845039368,
-0.3162345588207245,
0.24987637996673584,
0.08771266043186188,
-0.4204098582267761,
0.22192995250225067,
0.38554102182388306,
-0.39167657494544983,
-0.18532952666282654,
0.5464910268783569,
-0.1628911942243576,
0.0745951235294342,
-0.33171507716178894,
-0.012804977595806122,
-0.021496744826436043,
0.02944304794073105,
1.0416557788848877,
0.3983335793018341,
0.20030318200588226,
0.4537765383720398,
-0.35463953018188477,
0.15902800858020782,
0.3513352870941162,
-0.12208131700754166,
-0.10638215392827988,
0.42091256380081177,
0.08880028873682022,
-0.17390552163124084,
0.7207663059234619,
0.2185756266117096,
0.2549591064453125,
0.3884081542491913,
0.4148222804069519,
0.1249440610408783,
0.1373262107372284,
0.42955517768859863,
0.3682422637939453,
-0.27984997630119324,
-0.11550704389810562,
0.24935290217399597,
0.5226951241493225,
-0.021812211722135544,
0.5392847061157227,
0.15599431097507477,
-0.37962886691093445,
-0.007593517657369375,
0.2983664870262146,
0.20605193078517914,
0.09537796676158905,
0.59600430727005,
-0.28878575563430786,
-0.17212176322937012,
-0.03978734090924263,
-0.09733446687459946,
0.12149060517549515,
0.09449883550405502,
-0.47854188084602356,
0.5660884976387024,
2.5081284046173096,
0.6805002689361572,
2.1436469554901123,
0.6116080284118652,
-0.9918355345726013,
0.7022917866706848,
-0.012333075515925884,
0.3522818684577942,
-0.24221426248550415,
0.408899188041687,
0.012024125084280968,
0.5465127229690552,
-0.018884524703025818,
0.15042395889759064,
-0.24662131071090698,
-0.1628444492816925,
0.30123308300971985,
-1.1527764797210693,
0.3098149001598358,
0.5845834016799927,
-0.13835564255714417,
0.06964575499296188,
0.02081768587231636,
-0.31916582584381104,
0.2624433934688568,
0.3502957820892334,
-0.08469579368829727,
-0.04235982149839401,
-0.03902330622076988,
-0.0325729176402092,
0.12885744869709015,
-0.37766382098197937,
-0.11954450607299805,
-0.36308547854423523,
-0.7701607942581177,
0.33531060814857483,
-0.26879075169563293,
4.217826843261719,
0.07898759841918945,
0.14785708487033844,
0.03133540228009224,
-0.1441374570131302,
-0.16007469594478607,
0.3868820071220398,
0.11694856733083725,
0.19555212557315826,
0.14825476706027985,
0.01026707049459219,
-0.24429689347743988,
0.6738187670707703,
-0.12993653118610382,
0.044388994574546814,
0.2097659558057785,
1.1306990385055542,
0.43060868978500366,
0.535051167011261,
-0.10066112875938416,
0.48667848110198975,
-0.20873351395130157,
0.006447673309594393,
0.11178833991289139,
0.24247434735298157,
-0.15019124746322632,
1.275984525680542,
0.6345129609107971,
-0.03631000965833664,
0.1632148027420044,
0.3494183421134949,
5.038323879241943,
-0.4689996540546417,
0.1752018928527832,
-0.1885073035955429,
0.16518262028694153,
0.21654608845710754,
-0.3952280580997467,
-0.1479603350162506,
0.04737578704953194,
-0.08974681794643402,
-0.473529577255249,
0.8247263431549072,
-0.6702555418014526,
0.601037323474884,
0.5600512027740479,
0.0775676891207695,
-0.5883660912513733,
-0.2697899043560028,
0.3634713888168335,
-0.4794595539569855,
0.03674672544002533,
-0.5389459729194641,
0.013802054338157177,
-0.8197235465049744,
-0.28590038418769836,
0.30630552768707275,
0.06598395854234695,
0.09239974617958069,
0.2836291193962097,
0.5047036409378052,
0.48346850275993347,
0.27617087960243225,
0.06135270744562149,
1.2281731367111206,
0.07556706666946411,
0.3483680188655853,
-0.19553568959236145,
-0.07820622622966766,
0.18307627737522125,
-0.04548200964927673,
-0.3223586976528168,
0.7918038964271545,
0.14710746705532074,
0.28088903427124023,
-0.1745203286409378,
-0.09858494997024536,
0.2156793773174286,
0.4334391951560974,
0.29778146743774414,
-0.49665823578834534,
-0.11966874450445175,
-0.2422267496585846,
0.34645041823387146,
0.006749796215444803,
0.6383199095726013,
0.2775833308696747,
0.6133319139480591,
-0.3257794976234436,
-0.010272610001266003,
0.13297158479690552,
0.5625259876251221,
0.1665136218070984,
0.13016203045845032,
0.3535318672657013,
0.20772112905979156,
-0.33556103706359863,
0.12843447923660278,
0.20332100987434387,
0.771080493927002,
-0.4758297801017761,
0.650153636932373,
-0.07252667844295502,
-0.3803785741329193,
0.3236629068851471,
0.49928975105285645,
-0.12176167219877243,
1.017108678817749,
-0.30679285526275635,
-0.31586024165153503,
0.284329891204834,
-0.0986006036400795,
-0.9090157151222229,
-0.02870049700140953,
-0.48281753063201904,
-0.12600435316562653,
-0.009437219239771366,
-0.05903105437755585,
-0.25810348987579346,
0.29872775077819824,
0.39365673065185547,
0.5698807239532471,
0.22389844059944153,
0.07392790913581848,
0.12099380046129227,
-0.2317640334367752,
-0.15717145800590515,
-0.30292460322380066,
0.1853894591331482,
0.30876657366752625,
0.04092063382267952,
0.33943066000938416,
0.532843828201294,
-0.06383753567934036,
-0.2977805733680725,
0.29745736718177795,
0.23357348144054413,
0.37071850895881653,
-0.3040311932563782,
0.0642852708697319,
0.47345396876335144,
0.5367451310157776,
0.124135822057724,
0.05341866612434387,
-0.0021203027572482824,
-0.39859580993652344
] |
822#30 | বাংলাদেশ | সরকার সেনাবাহিনীকে শক্তিশালী করার জন্য প্রাগ্রাধিকারের ভিত্তিতে অস্ত্র ক্রয় করছে। ২০০৯-২০১৩ মেয়াদে সরকার প্রায় ১৫হাজার ১০৪ কোটি টাকা মূল্যের অস্ত্র-শস্ত্র ক্রয় করেছে। বাংলাদেশ সেনাবাহিনীর সার্বিক আধুনিকায়নের লক্ষ্য নিয়ে ২০১০ খ্রিস্টাব্দে "ফোর্সেস গৌল ২০৩০" শীর্ষক একটি পরিপ্রেক্ষিত পরিকল্পনা প্রণয়ন করা হয়েছে। এই পরিকল্পনা বাস্তবায়নের কাজ চলছে। ২০২ মিলিয়ন মার্কিন ডলার ব্যয়ে চীন থেকে ২টি সাবমেরিন ক্রয়ের সিদ্ধান্ত গৃহীত হয়েছে। কুতুবদিয়া চ্যানেলে একটি সাবমেরিন পোতাশ্রয় গড়ে তোলা হচ্ছে। রাশিয়া থেকে ১ বিলিয়ন মার্কিন ডলার মূল্যমানের Mi-17 হেলিকপ্টার, প্রশিক্ষণ বিমান, ট্যাংক-বিধ্বংসী মিযাইল, আরমার্ড ক্যারিয়ার ক্রয়ের বিশাল অস্ত্র ক্রয় চুক্তি সম্পাদিত হয়েছে। চীন ও রাশিয়া ছাড়াও বাংলাদেশ জার্মানী, ফ্রান্স, বেলারুশ, সার্বিয়া, জাপান, ইংল্যান্ড ও ইতালী থেকে সমরাস্ত্র ক্রয় করে থাকে। | [
0.48117396235466003,
-0.027763666585087776,
0.2617970108985901,
-0.27885833382606506,
-0.8823491334915161,
0.09663989394903183,
0.5953714847564697,
-0.2796271741390228,
0.008590612560510635,
0.4639246463775635,
-0.6232089400291443,
-0.3559795320034027,
0.2920687198638916,
-0.019908113405108452,
-0.07823013514280319,
-0.21860036253929138,
0.32001200318336487,
0.5784474015235901,
0.12742824852466583,
-0.28457263112068176,
0.11344411224126816,
0.38901981711387634,
-0.03156201168894768,
-0.342430055141449,
0.1518688201904297,
-0.04731709137558937,
0.2905113995075226,
0.4984651505947113,
-0.5553295016288757,
0.059072088450193405,
0.46827855706214905,
-0.7162567973136902,
-0.45463764667510986,
1.0139381885528564,
-1.0099825859069824,
0.26837632060050964,
-0.35431405901908875,
0.07403287291526794,
0.39316970109939575,
-0.16500721871852875,
0.893028736114502,
0.8081192970275879,
0.03181416913866997,
0.04300396516919136,
0.43707749247550964,
-0.5645192265510559,
0.3005409836769104,
0.0575336292386055,
0.5305783748626709,
-0.24743346869945526,
-0.1405547857284546,
0.20487670600414276,
-0.2552911937236786,
0.2195594310760498,
0.029421379789710045,
-0.041456907987594604,
-0.0602240189909935,
0.8653374314308167,
0.10340230166912079,
-0.14311398565769196,
-0.24181269109249115,
-0.18353497982025146,
0.07385659962892532,
0.030465396121144295,
0.09869442880153656,
0.6513195633888245,
-0.0963021069765091,
-0.10003557056188583,
0.14123456180095673,
0.20094920694828033,
0.3171958327293396,
0.2386753112077713,
0.3455018401145935,
0.5517870783805847,
0.27671024203300476,
-0.5904794335365295,
0.13894474506378174,
-0.5493291616439819,
0.06429184973239899,
-0.7315396070480347,
0.16013112664222717,
0.02529963292181492,
-0.17724299430847168,
-0.06397996097803116,
-0.36942896246910095,
0.5449103713035583,
0.250039666891098,
-0.062454890459775925,
0.5431596040725708,
0.6337536573410034,
-0.6078957319259644,
-0.30272725224494934,
0.4505826234817505,
-0.19710204005241394,
-0.4343821704387665,
0.4437828063964844,
0.31651508808135986,
0.18051443994045258,
0.1381199061870575,
-0.25688686966896057,
0.26318392157554626,
-0.32037729024887085,
-0.15884259343147278,
0.6936838626861572,
-0.06168963015079498,
-0.5807659029960632,
-0.8438023924827576,
-0.22940728068351746,
0.35305288434028625,
1.0201853513717651,
0.5252978205680847,
-0.09607433527708054,
0.1462821364402771,
0.024409474804997444,
0.451574444770813,
0.48378321528434753,
0.10419656336307526,
-0.2245522439479828,
-0.14909151196479797,
-1.0161080360412598,
0.2940957248210907,
-0.316721647977829,
-0.3750567138195038,
-0.46143776178359985,
1.0376688241958618,
-1.2675398588180542,
0.4376274645328522,
-0.508202850818634,
0.6096842288970947,
0.3560119867324829,
0.29928362369537354,
0.4940125048160553,
0.3740929067134857,
0.4426513612270355,
-0.21880654990673065,
0.748967707157135,
0.4964323341846466,
-0.051214613020420074,
-0.6957969665527344,
-0.7691034078598022,
0.017651116475462914,
0.4771013855934143,
-0.46445101499557495,
0.38936975598335266,
-0.17355196177959442,
0.7247095704078674,
0.42247211933135986,
0.8617027997970581,
0.03528944030404091,
0.8212165236473083,
0.23556989431381226,
0.47229233384132385,
-0.11007906496524811,
0.6673309206962585,
-0.2655619978904724,
0.20530909299850464,
1.1645888090133667,
0.06663771718740463,
0.08072067052125931,
-0.24503193795681,
0.711371660232544,
0.4965129494667053,
0.6550337672233582,
-0.3881244361400604,
0.34112048149108887,
0.4286249279975891,
0.2213115692138672,
0.2013782262802124,
0.559485673904419,
0.01063823327422142,
-0.2963154911994934,
-0.055382538586854935,
0.5144383907318115,
0.44742152094841003,
0.45789799094200134,
0.7199274897575378,
-0.2968498170375824,
0.24133995175361633,
0.518795371055603,
-0.17574699223041534,
0.02045905962586403,
-0.024262793362140656,
-0.3378448486328125,
-0.30247244238853455,
0.8348578810691833,
0.08350823074579239,
-0.04770057648420334,
0.05406511202454567,
-0.31317469477653503,
0.5774407386779785,
-0.05404503270983696,
0.29863202571868896,
0.8545753955841064,
-0.7680920362472534,
0.4248141050338745,
1.0809481143951416,
-0.3322206139564514,
-0.045525144785642624,
0.2968868911266327,
0.587256669998169,
-0.2807962894439697,
-0.15087562799453735,
-0.5792512893676758,
0.19688624143600464,
0.6383605003356934,
-0.6866218447685242,
-0.20744264125823975,
0.6393072605133057,
-0.21672488749027252,
0.20448890328407288,
0.08107262849807739,
0.15866941213607788,
0.3434869349002838,
0.14560233056545258,
0.04506072402000427,
0.04378123581409454,
-0.18715879321098328,
0.17592734098434448,
0.3655220568180084,
-0.3454098701477051,
-0.3238019049167633,
0.4464314877986908,
-0.4775047302246094,
-0.5178385376930237,
0.7025572657585144,
0.261422723531723,
-0.2569827437400818,
-0.6011853218078613,
0.39500442147254944,
0.11469689011573792,
0.08694535493850708,
-0.21660664677619934,
-0.31474733352661133,
-0.0120698232203722,
0.5298885107040405,
0.6984984278678894,
0.19509334862232208,
-0.0397457629442215,
-0.4601043164730072,
-0.4437256157398224,
0.6172220706939697,
0.6498462557792664,
-0.03625356778502464,
-0.4510285258293152,
0.49867796897888184,
-0.2975917458534241,
0.6459789872169495,
0.2597685158252716,
-0.15793156623840332,
-0.478190541267395,
-0.09723437577486038,
0.3139841556549072,
0.3249104917049408,
1.2304872274398804,
-0.014740525744855404,
0.198743999004364,
0.0010806164937093854,
-0.5621260404586792,
0.5242478847503662,
0.4001538157463074,
-0.291026771068573,
-0.37851592898368835,
0.22353383898735046,
0.23570019006729126,
-0.5944007039070129,
-0.2674451470375061,
0.16619838774204254,
0.4428004026412964,
0.11932959407567978,
-0.2963498532772064,
-0.37556731700897217,
0.12376867979764938,
-0.25449636578559875,
0.46053487062454224,
0.20309506356716156,
-0.5727372169494629,
0.5764912366867065,
-0.4011154770851135,
-0.5816452503204346,
0.06773125380277634,
-0.6846054196357727,
0.4107697606086731,
-0.2666674852371216,
0.24081285297870636,
-0.7250325679779053,
-0.1566559076309204,
0.4314228892326355,
0.1717919111251831,
-0.5319043397903442,
0.5805914402008057,
0.32448235154151917,
0.6435529589653015,
0.02694268524646759,
-1.002679467201233,
0.2714002728462219,
-0.29547029733657837,
0.07131098955869675,
0.37290340662002563,
0.6779010891914368,
0.16985638439655304,
0.9423279166221619,
-0.24539265036582947,
0.12557265162467957,
0.5057668685913086,
0.2525789737701416,
-0.2235584259033203,
-0.224887877702713,
0.5392481684684753,
0.12039287388324738,
0.9228469133377075,
0.01745101623237133,
-0.41145968437194824,
0.20477648079395294,
0.3011891841888428,
-0.21050198376178741,
0.8730052709579468,
0.03751062974333763,
0.16509228944778442,
0.13176152110099792,
0.06424657255411148,
-0.0033505817409604788,
-0.11290939152240753,
-0.4507772922515869,
0.3545459508895874,
0.2532985210418701,
0.11372922360897064,
-0.024227065965533257,
-0.6449397802352905,
0.6135514378547668,
0.1410779356956482,
0.3225477635860443,
0.041345126926898956,
-0.05544279143214226,
-0.716981828212738,
-0.3343561589717865,
0.5041651725769043,
0.238165482878685,
1.0800144672393799,
0.8556971549987793,
-0.0703214704990387,
0.4298064708709717,
0.184725821018219,
-0.04984251409769058,
0.1251249462366104,
-0.8149154782295227,
0.2627485692501068,
0.46334633231163025,
-0.5267661213874817,
0.2996807098388672,
-0.2860909700393677,
0.38721558451652527,
-0.1382109671831131,
-0.3239050805568695,
0.060128141194581985,
0.28981202840805054,
-0.33201736211776733,
0.3016011118888855,
0.5724858641624451,
0.36606958508491516,
-0.5216214656829834,
0.4005722999572754,
0.41867882013320923,
0.34901607036590576,
0.24284395575523376,
0.6258690357208252,
0.3279421925544739,
0.48312556743621826,
-0.6306391954421997,
0.22704514861106873,
-0.6099611520767212,
-0.3570203483104706,
-0.8780964016914368,
0.034841567277908325,
0.07387547194957733,
-0.11056903749704361,
-0.6673808693885803,
-0.2850702106952667,
-0.07851818203926086,
0.41677936911582947,
0.09594413638114929,
0.5588040351867676,
0.7470967769622803,
0.05516058951616287,
0.44725683331489563,
0.23915530741214752,
0.06896993517875671,
-0.038038961589336395,
0.7907922267913818,
0.0810835137963295,
-0.5830042362213135,
0.21771298348903656,
-0.08947275578975677,
0.4634105861186981,
0.3060338795185089,
-0.22265903651714325,
0.30846107006073,
-0.5397604703903198,
0.09079450368881226,
-0.3275171220302582,
-0.07806828618049622,
-0.18273673951625824,
0.8066498637199402,
0.05144060403108597,
-0.10083887726068497,
3.2202517986297607,
-0.07301349937915802,
-0.47844398021698,
0.06971252709627151,
0.0957130417227745,
-0.2770636975765228,
0.3878716230392456,
-0.035036854445934296,
-0.1539831906557083,
-0.2575739324092865,
0.09952858090400696,
0.48140254616737366,
-0.3851306438446045,
0.7851545214653015,
-0.34784525632858276,
0.1937435120344162,
0.5053576827049255,
0.19141633808612823,
0.14610838890075684,
0.9953244924545288,
-0.46337631344795227,
0.1531241089105606,
0.2466668039560318,
0.05309106409549713,
0.5582495927810669,
1.2408331632614136,
-0.12807390093803406,
0.31268367171287537,
0.965995192527771,
0.5071771144866943,
0.7503554224967957,
0.20711879432201385,
0.6041159629821777,
0.42020341753959656,
0.0030849925242364407,
0.4982030987739563,
-0.19014976918697357,
0.16904960572719574,
0.01942388154566288,
-0.095850370824337,
0.2162155956029892,
-0.3026989996433258,
0.6611896753311157,
0.618008017539978,
0.03163071349263191,
-0.20678001642227173,
0.5391417741775513,
0.6420958638191223,
0.13497601449489594,
-0.1536305993795395,
0.29641416668891907,
-0.2635200023651123,
-0.18406084179878235,
0.11200711131095886,
0.27947065234184265,
0.6303653120994568,
0.47448280453681946,
0.11007904261350632,
1.0451279878616333,
0.059399090707302094,
0.841008186340332,
0.36006125807762146,
0.3574058711528778,
-0.007398850284516811,
-0.7639505863189697,
0.33688420057296753,
-0.20905226469039917,
0.12457384914159775,
-0.003424484748393297,
-0.09309709072113037,
0.5553591847419739,
0.20882609486579895,
0.3540244698524475,
-0.6358596682548523,
0.35691890120506287,
0.006009452976286411,
0.06288184225559235,
0.01748640090227127,
-0.2912513315677643,
-0.3564448058605194,
0.22770346701145172,
-0.6063169240951538,
-0.20143373310565948,
-0.5383619070053101,
0.2065647542476654,
0.5868875980377197,
0.11219582706689835,
-1.2179709672927856,
0.6876384615898132,
-0.24852295219898224,
0.7541711330413818,
-0.556496798992157,
0.3629952073097229,
0.3232038915157318,
0.5443022847175598,
0.3807438611984253,
-0.25862449407577515,
-3.6814656257629395,
0.17571261525154114,
-0.04868968948721886,
-0.10727491974830627,
0.2707568407058716,
-0.012887970544397831,
0.1274934560060501,
-0.16248615086078644,
-0.855984091758728,
0.43475842475891113,
0.16269323229789734,
0.22248247265815735,
-0.5740062594413757,
0.04508155211806297,
-0.08647938817739487,
0.08004285395145416,
-0.4441901445388794,
0.008814804255962372,
-0.0052870940417051315,
-0.11208539456129074,
0.014806472696363926,
0.25862956047058105,
0.5920369029045105,
-0.4430234730243683,
0.027725975960493088,
0.12271928042173386,
0.2636658251285553,
0.5500405430793762,
0.20494209229946136,
-0.20654408633708954,
0.1110006719827652,
0.42551088333129883,
0.6131424903869629,
-0.11419598758220673,
0.14555557072162628,
0.3151009678840637,
0.052226874977350235,
-0.1073121577501297,
-0.491031289100647,
0.026317378506064415,
-0.37319236993789673,
-0.041977234184741974,
0.7580255270004272,
0.3598778247833252,
0.26467812061309814,
-0.03240862861275673,
-0.12374575436115265,
0.34719032049179077,
-0.16602249443531036,
-0.15888138115406036,
1.3593116998672485,
0.15429097414016724,
0.025270406156778336,
0.07078657299280167,
0.5526808500289917,
-0.029954956844449043,
0.1857406497001648,
-0.34728360176086426,
0.27802804112434387,
-0.04548794776201248,
-0.06919384002685547,
-0.07007483392953873,
0.1863684356212616,
-0.2421940118074417,
-0.15327656269073486,
0.4561496376991272,
0.2860085666179657,
0.393636554479599,
0.6789748072624207,
0.10485620051622391,
0.14930637180805206,
-0.09419446438550949,
0.15169136226177216,
0.31822094321250916,
-0.0638885572552681,
0.5584232211112976,
0.14403901994228363,
-0.18624849617481232,
0.37209925055503845,
-0.25844714045524597,
-0.04559739679098129,
0.02245369926095009,
-0.5318920016288757,
0.6531562209129333,
2.8326992988586426,
0.4736410081386566,
2.127828359603882,
0.02033713087439537,
-0.18709157407283783,
1.1289143562316895,
-0.5428359508514404,
0.1829567700624466,
-0.07883284986019135,
0.4757348597049713,
0.14604465663433075,
0.15196630358695984,
0.028354063630104065,
0.6407145261764526,
0.07498203963041306,
-0.4418896734714508,
0.2594740688800812,
-1.0785218477249146,
-0.15155179798603058,
-0.23616208136081696,
0.08015953004360199,
0.05588173493742943,
0.10785830765962601,
-0.4695771038532257,
0.05398169159889221,
0.20959825813770294,
-0.29131215810775757,
-0.008147324435412884,
-0.28978705406188965,
-0.3076358437538147,
-0.13244394958019257,
-0.07760242372751236,
-0.020856084302067757,
-0.10911776125431061,
-0.9246651530265808,
0.2775861918926239,
-0.03371578827500343,
4.285893440246582,
-0.2853202819824219,
-0.09430630505084991,
0.20920279622077942,
0.019632088020443916,
-0.10393302887678146,
0.3683816194534302,
-0.4377993047237396,
0.06417745351791382,
0.47842422127723694,
0.05487193167209625,
-0.09630177915096283,
0.668896496295929,
-0.13766396045684814,
-0.034518152475357056,
0.4293201267719269,
0.5930830836296082,
0.16024599969387054,
0.520386815071106,
-0.345746248960495,
0.19252650439739227,
-0.3114326000213623,
0.39276060461997986,
0.2255316525697708,
0.1303069144487381,
0.2176303267478943,
-0.23637157678604126,
0.23200610280036926,
0.06537667661905289,
-0.0485193245112896,
-0.15152135491371155,
4.980026721954346,
-0.23607417941093445,
0.019835535436868668,
-0.1728302538394928,
-0.18495675921440125,
0.16417375206947327,
-1.0345067977905273,
-0.43839141726493835,
-0.19428806006908417,
-0.23037734627723694,
0.4292738437652588,
-0.30088767409324646,
-0.4853602647781372,
0.38176020979881287,
0.6136749982833862,
0.34309086203575134,
-0.4609776735305786,
-0.554832398891449,
0.25948286056518555,
-0.23743322491645813,
-0.08156468719244003,
-0.7093075513839722,
-0.04468037560582161,
-0.4475618004798889,
0.43410319089889526,
0.21998761594295502,
-0.09369207918643951,
0.3142986297607422,
-0.04539765045046806,
0.41303929686546326,
0.4405469596385956,
0.7337525486946106,
0.26062342524528503,
0.5869503617286682,
-0.15235815942287445,
0.23049794137477875,
-0.08690919727087021,
0.7429104447364807,
-0.4066104292869568,
0.06600822508335114,
-0.3409234881401062,
0.675963282585144,
-0.22374604642391205,
-0.1890711933374405,
-0.45454904437065125,
0.19828709959983826,
0.16866576671600342,
-0.10687197744846344,
0.36746999621391296,
-0.02054082415997982,
-0.12535031139850616,
-0.07779568433761597,
0.47542664408683777,
0.33265045285224915,
0.12567508220672607,
0.4283338189125061,
0.27206355333328247,
-0.6853765845298767,
0.5468882322311401,
0.21789366006851196,
0.655769407749176,
0.11723757535219193,
0.15429089963436127,
0.2772349715232849,
0.21184305846691132,
0.254088819026947,
0.20526017248630524,
0.0006472884560935199,
1.0529440641403198,
-0.7870621681213379,
0.332990437746048,
0.007635476533323526,
-0.09909670054912567,
0.7760789394378662,
0.26256024837493896,
-0.1788180023431778,
0.3959480822086334,
-0.07606982439756393,
-0.027812408283352852,
-0.04694367200136185,
-0.5204466581344604,
-0.47410812973976135,
-0.00973400566726923,
0.18209891021251678,
0.024551842361688614,
0.15651416778564453,
-0.2245478332042694,
-0.6650381088256836,
0.2122052013874054,
0.04935498163104057,
0.42988982796669006,
0.2963603138923645,
0.039383698254823685,
0.1809670478105545,
0.13969866931438446,
-0.17062848806381226,
-0.0823584496974945,
-0.22267748415470123,
-0.16700834035873413,
-0.09298776090145111,
0.3390551209449768,
0.43842077255249023,
-0.21965515613555908,
-0.39410239458084106,
0.4427426755428314,
-0.6766801476478577,
-0.24049174785614014,
0.4353076219558716,
0.5640789270401001,
-0.054784078150987625,
0.4864622950553894,
0.23542214930057526,
0.27911311388015747,
-0.17554216086864471,
-0.025126565247774124
] |
822#31 | বাংলাদেশ | দুর্নীতি হল বাংলাদেশের একটি চলমান সমস্যা, এছাড়াও দেশটি ২০০৫ সালে ট্রান্সপারেন্সি ইন্টারন্যাশনাল কর্তৃক প্রকাশিত তালিকায় পৃথিবীর তৎকালীন সবচেয়ে দুর্নীতিগ্রস্ত দেশ হিসেবে স্থান লাভ করে। ২০১১ এবং ২০১২ সালে দেশটি তালিকার অবস্থানে যথাক্রমে ১২০ এবং ১৪৪ তম স্থান লাভ করে, যেখানে কোন দেশ নম্বরের দিক থেকে যত উপরের দিকে যাবে ততই বেশি দুর্নীতিগ্রস্থ হিসেবে গণ্য হবে। প্রধানত অতিরিক্ত ভোগবাদী মানসিকতা ও নৈতিক মুল্যবোধের অভাব ও অবমুল্যায়ন দুর্নীতির পেছনে দায়ী, পাশাপাশি দরিদ্রতাও ক্ষেত্রবিশেষে দুর্নীতির প্রভাবক হিসেবে কাজ করে। বাংলাদেশে সব শ্রেণির ব্যাক্তির ঘুষ গ্রহণের নজির রয়েছে। তবে উচ্চপর্যায়ের কর্মকর্তাদের মধ্যে ঘুষ গ্রহণের নজির বেশি, যার কারণ স্বল্প সময়ের ব্যাবধানে জীবনযাত্রার মান মধ্যবিত্ত হতে বিলাসবহুল পর্যায়ে উন্নীতকরণের মানসিকতা। এছাড়াও মধ্যবিত্ত ও নিম্নবিত্তগণ তাদের জীবনযাত্রা মান উন্নয়নে ঘুষ গ্রহণ করে। | [
0.11958767473697662,
-0.3701510727405548,
0.02119162119925022,
0.4999975264072418,
-0.020321911200881004,
0.05847252905368805,
0.15746930241584778,
-0.3966633379459381,
0.2674649953842163,
0.6573741436004639,
-0.49079790711402893,
0.3393874764442444,
-0.13014616072177887,
0.16043713688850403,
-0.16434185206890106,
0.44111841917037964,
0.20599836111068726,
0.13491834700107574,
-0.02456948719918728,
0.1472155749797821,
-0.17907671630382538,
0.43770772218704224,
0.575150191783905,
-0.2833232581615448,
0.05241473391652107,
-0.1779140830039978,
-0.34928661584854126,
0.2558705508708954,
-0.2065247893333435,
0.2287604808807373,
0.17682503163814545,
-0.3762390911579132,
-0.3093181550502777,
0.24520210921764374,
-0.8039220571517944,
0.3811105489730835,
-0.3189502954483032,
0.0872814804315567,
0.18390905857086182,
-0.3797086477279663,
0.5375676155090332,
0.23943568766117096,
0.08417285978794098,
-0.005152769852429628,
0.03722938895225525,
0.023203374817967415,
0.08208978176116943,
-0.036671340465545654,
0.33702147006988525,
0.32433876395225525,
-0.18217907845973969,
0.07318776845932007,
0.12932412326335907,
0.1292952448129654,
-0.559099018573761,
0.2970573604106903,
-0.3078438639640808,
0.38862448930740356,
0.5647373795509338,
-0.05279165506362915,
0.057164207100868225,
-0.24024352431297302,
-0.3937207758426666,
0.15861359238624573,
0.3212762475013733,
0.19091932475566864,
-0.020087337121367455,
0.38497549295425415,
-0.04646022990345955,
0.35274386405944824,
0.0488797090947628,
0.16323663294315338,
0.5969308614730835,
0.2702633738517761,
-0.2667291760444641,
-0.4417761266231537,
0.4206584393978119,
0.1504324972629547,
0.3756709098815918,
-0.4253790080547333,
-0.04833626374602318,
-0.04074087738990784,
-0.03649695962667465,
0.09519151598215103,
-0.15633626282215118,
0.5291153788566589,
0.10342764854431152,
0.0818316861987114,
0.20302049815654755,
0.6166257262229919,
-0.5766908526420593,
0.3960082232952118,
-0.311676949262619,
0.05696044862270355,
-0.017106665298342705,
-0.28552794456481934,
0.6683803200721741,
-0.0062995231710374355,
0.18253237009048462,
0.3166104853153229,
0.25126978754997253,
-0.2534779906272888,
0.15652377903461456,
0.7569739818572998,
0.23153993487358093,
-0.5012750029563904,
-0.2268785834312439,
0.14396357536315918,
0.07141131162643433,
0.16507048904895782,
0.6426061391830444,
-0.1817270815372467,
-0.3128540813922882,
0.1923658400774002,
0.24094116687774658,
-0.30113399028778076,
0.17483510076999664,
0.2689530849456787,
-0.37735599279403687,
-0.8150491714477539,
0.17724643647670746,
-0.06841184943914413,
-0.36784857511520386,
0.00994907971471548,
0.14003516733646393,
-0.4881902039051056,
0.6135145425796509,
-0.02845810167491436,
0.718283474445343,
0.31998881697654724,
0.2361329346895218,
0.08638505637645721,
0.36762961745262146,
0.7175676226615906,
-0.0692496970295906,
0.5635756254196167,
0.0987488329410553,
0.031460147351026535,
0.07685927301645279,
-0.5848280191421509,
-0.7299750447273254,
0.17091605067253113,
0.4847501516342163,
0.39053744077682495,
-0.032256197184324265,
-0.09218327701091766,
0.11116879433393478,
0.4631005823612213,
0.13505855202674866,
0.2187877744436264,
-0.058363500982522964,
0.31717681884765625,
-0.3414842188358307,
0.6859443783760071,
0.060898955911397934,
-0.0013343326281756163,
0.8281071186065674,
-0.2725459933280945,
-0.025075875222682953,
0.47114962339401245,
0.7362897992134094,
0.4327565133571625,
-0.2600308060646057,
-0.048322007060050964,
-0.214711531996727,
0.2164224088191986,
-0.07155974954366684,
0.1955413818359375,
0.49691981077194214,
-0.018681596964597702,
-0.4290960133075714,
0.6148066520690918,
0.17618808150291443,
-0.24542392790317535,
0.3396252393722534,
0.06136764585971832,
0.2545246183872223,
-0.03591325134038925,
0.739021897315979,
0.0007615064387209713,
-0.2551617920398712,
-0.27778980135917664,
0.02179255709052086,
0.20278143882751465,
0.4866054952144623,
0.06789448857307434,
0.42199164628982544,
0.3957034647464752,
-0.1339920461177826,
0.21219195425510406,
-0.1420479118824005,
0.49183252453804016,
0.8853492140769958,
-0.6316378116607666,
0.1697208285331726,
0.3430088758468628,
-0.24714365601539612,
0.3982149362564087,
0.06870260834693909,
0.27169737219810486,
0.02531382255256176,
-0.29660138487815857,
-0.4206082820892334,
0.015160603448748589,
0.32727673649787903,
-0.6609277129173279,
0.059200480580329895,
0.47931602597236633,
-0.1121363416314125,
0.17220938205718994,
-0.05924919247627258,
0.22499379515647888,
0.28669947385787964,
0.25093162059783936,
0.2261698842048645,
0.218902587890625,
-0.04234069213271141,
-0.2998552918434143,
0.5192452669143677,
-0.12227794528007507,
0.1661858856678009,
0.6815434694290161,
-0.02897280640900135,
-0.3164003789424896,
-0.023235561326146126,
-0.08090557157993317,
-0.1548999547958374,
-0.13895225524902344,
0.12051697820425034,
0.1332155168056488,
0.2891828715801239,
-0.060915641486644745,
-0.35374873876571655,
-0.21632841229438782,
0.2006390541791916,
0.39540043473243713,
-0.03697798028588295,
-0.19913478195667267,
0.1925417184829712,
-0.13694679737091064,
0.39446860551834106,
0.3865402638912201,
-0.14538230001926422,
-0.12330709397792816,
0.4095468521118164,
-0.48728328943252563,
0.49856987595558167,
-0.27631065249443054,
-0.1058296263217926,
0.33235904574394226,
-0.17940954864025116,
-0.06912733614444733,
-0.11936530470848083,
0.30586472153663635,
0.09565430134534836,
0.20534369349479675,
0.28062543272972107,
-0.43786659836769104,
0.30765077471733093,
0.2487366944551468,
0.6735435724258423,
0.041360042989254,
0.5003045201301575,
-0.19487598538398743,
-0.154876247048378,
0.39601829648017883,
0.045478977262973785,
0.5678532123565674,
0.3595615327358246,
0.2801898717880249,
-0.215545654296875,
-0.22192953526973724,
-0.27214711904525757,
0.10035564750432968,
-0.024407366290688515,
-0.2507614195346832,
-0.024272719398140907,
-0.018046926707029343,
-0.8800873160362244,
0.4396948218345642,
0.03561768680810928,
0.09861533343791962,
-0.3288387358188629,
0.1451067328453064,
-0.4137933552265167,
0.5374199151992798,
0.18069934844970703,
-0.09832317382097244,
-0.7034330368041992,
0.23558267951011658,
0.4842970371246338,
0.7589437365531921,
0.5076073408126831,
-1.0791603326797485,
0.1109575480222702,
-0.046276532113552094,
-0.30981114506721497,
0.27517786622047424,
0.7054896950721741,
0.2775951325893402,
0.49984052777290344,
-0.3573406934738159,
-0.00462323846295476,
0.40960121154785156,
-0.14358007907867432,
-0.26454564929008484,
-0.37790659070014954,
0.5550925135612488,
-0.15475304424762726,
0.6895756721496582,
0.23547746241092682,
-0.3073437809944153,
-0.002493004547432065,
0.4337647259235382,
0.24382801353931427,
1.0606364011764526,
0.6796518564224243,
-0.2442042976617813,
0.2979622781276703,
0.08023717254400253,
-0.16279014945030212,
-0.5813704133033752,
-0.4878118336200714,
-0.11248122155666351,
0.44395503401756287,
-0.28603851795196533,
0.2647608518600464,
-0.5429259538650513,
-0.150802344083786,
-0.034724488854408264,
0.08369322121143341,
0.41520753502845764,
-0.19374167919158936,
-0.3628614842891693,
0.3725025951862335,
0.4515291452407837,
0.7654818296432495,
0.6515783071517944,
-0.11710385978221893,
0.22141501307487488,
0.3501647710800171,
0.10375041514635086,
0.18512055277824402,
0.15889815986156464,
-0.13621161878108978,
0.3743605613708496,
-0.0017674131086096168,
-0.17575043439865112,
0.5420982837677002,
-0.17529360949993134,
0.25772079825401306,
0.097164086997509,
-0.13556918501853943,
-0.1806190460920334,
0.25944018363952637,
0.005202428437769413,
0.7948878407478333,
0.5876807570457458,
0.26232466101646423,
-0.30408579111099243,
0.17840705811977386,
0.5588030815124512,
-0.08137618005275726,
0.03556543588638306,
0.3430728316307068,
0.6183297634124756,
-0.07328268140554428,
-0.25518423318862915,
0.14486892521381378,
-0.11247853934764862,
0.16252124309539795,
-0.5612021088600159,
0.10560981184244156,
-0.2596173584461212,
-0.023650240153074265,
-0.37283772230148315,
-0.45590728521347046,
0.49454349279403687,
0.5286539196968079,
0.26480886340141296,
-0.00724704610183835,
0.5219292044639587,
0.3018830120563507,
-0.04032307490706444,
0.0884983092546463,
0.04102926701307297,
-0.19192154705524445,
0.3457165062427521,
-0.23090918362140656,
-0.3644201159477234,
-0.3944094181060791,
-0.10518702119588852,
0.3469127118587494,
0.21205203235149384,
-0.12967683374881744,
-0.2650996446609497,
-0.7096273303031921,
0.32253560423851013,
0.20891866087913513,
0.36622655391693115,
-0.05488806217908859,
0.33102288842201233,
0.34359267354011536,
0.07397157698869705,
4.030523777008057,
0.026661278679966927,
-0.07572124153375626,
0.4259350299835205,
-0.21575559675693512,
-0.3066692650318146,
0.2625493109226227,
-0.09986967593431473,
0.25082194805145264,
0.1441885232925415,
-0.13834558427333832,
0.3833291530609131,
-0.14271269738674164,
-0.33527514338493347,
-0.1777966469526291,
0.48943978548049927,
0.20313279330730438,
0.3265882134437561,
0.14432382583618164,
0.5243982672691345,
-0.49327173829078674,
-0.1062730923295021,
0.15938721597194672,
0.2867879867553711,
0.6270291209220886,
0.3918783664703369,
0.04666465148329735,
0.4828193187713623,
0.5205396413803101,
0.6595957279205322,
0.6002491116523743,
-0.18191134929656982,
0.2449740469455719,
0.006474929396063089,
0.040022414177656174,
0.6779559850692749,
0.1952466368675232,
0.325178861618042,
0.11039836704730988,
0.04548828676342964,
-0.24548256397247314,
0.43011513352394104,
0.609968900680542,
0.572043240070343,
-0.20456251502037048,
-0.05590714514255524,
0.1875978708267212,
0.3762178122997284,
0.13288870453834534,
0.46452251076698303,
0.31537070870399475,
-0.3019598126411438,
-0.2669200003147125,
-0.39931946992874146,
0.48885565996170044,
0.5579150319099426,
0.38904958963394165,
0.2554430663585663,
0.2561187446117401,
-0.043245404958724976,
0.04579361900687218,
-0.17196319997310638,
-0.06987709552049637,
-0.21826454997062683,
-0.6819480657577515,
-0.2799670100212097,
-0.022886745631694794,
0.14383229613304138,
0.3446561396121979,
-0.6351209282875061,
0.2091890573501587,
0.2895333766937256,
0.49485042691230774,
-0.15086865425109863,
0.13501232862472534,
0.39658188819885254,
0.04091572016477585,
0.15595194697380066,
-0.16647464036941528,
-0.11073444783687592,
0.39588460326194763,
-0.1513327807188034,
-0.009294138289988041,
-0.0063215261325240135,
0.20585361123085022,
0.5717895030975342,
0.031070629134774208,
-0.5150735974311829,
0.4171551465988159,
0.03398047015070915,
0.6185539364814758,
0.05727696046233177,
0.3243524730205536,
0.48264187574386597,
-0.030418522655963898,
0.41354992985725403,
0.2793864607810974,
-3.837778091430664,
0.259365975856781,
0.20940080285072327,
-0.13871854543685913,
0.25855210423469543,
0.28378918766975403,
0.46891891956329346,
0.38119012117385864,
-0.6199503540992737,
0.08418438583612442,
-0.06885804980993271,
0.2199629545211792,
-0.41964033246040344,
-0.4234088659286499,
-0.5449819564819336,
0.16423878073692322,
-0.07447413355112076,
0.284069687128067,
-0.10708190500736237,
-0.18543678522109985,
0.5032508373260498,
-0.1575632393360138,
0.1369858831167221,
-0.4382859468460083,
-0.3033900260925293,
0.17129915952682495,
0.1362893134355545,
-0.15332557260990143,
-0.11514945328235626,
-0.04879077523946762,
-0.4408399164676666,
0.6895535588264465,
0.29837673902511597,
-0.2576255798339844,
0.19208426773548126,
-0.04281342774629593,
0.00875276792794466,
-0.4092046022415161,
-0.06221756711602211,
0.11305131018161774,
0.1214018315076828,
-0.06741145253181458,
-0.1924694925546646,
-0.06989680230617523,
-0.06499427556991577,
-0.5034467577934265,
-0.2095702737569809,
-0.21539852023124695,
-0.14965078234672546,
0.16019250452518463,
0.6287043690681458,
0.2696116864681244,
-0.41966304183006287,
0.18871648609638214,
0.47084182500839233,
0.2500321567058563,
0.09574135392904282,
-0.2845643162727356,
0.3198990523815155,
0.3690853416919708,
-0.42105019092559814,
-0.25522488355636597,
0.19576232135295868,
-0.24251919984817505,
-0.16363582015037537,
-0.0037354175001382828,
0.2726597487926483,
0.008575450628995895,
0.14415134489536285,
-0.1211245059967041,
-0.09609122574329376,
0.09904772788286209,
0.17418627440929413,
0.1185540035367012,
0.21247340738773346,
0.42382317781448364,
-0.3404732048511505,
-0.2557147741317749,
0.6816303730010986,
-0.10959628224372864,
0.22074826061725616,
0.22662746906280518,
-0.5385243892669678,
-0.05992257967591286,
2.070432662963867,
0.5124243497848511,
2.3416435718536377,
-0.4002830982208252,
-0.3242844343185425,
0.42768198251724243,
-0.4574059247970581,
0.6221099495887756,
-0.1910659223794937,
-0.07151739299297333,
-0.27918142080307007,
0.2600656747817993,
-0.26901036500930786,
0.07678202539682388,
0.2595091164112091,
-0.16425581276416779,
0.49189671874046326,
-0.8736296892166138,
0.10598073899745941,
0.13215519487857819,
0.3231407403945923,
0.364286333322525,
-0.13861118257045746,
0.2649388015270233,
0.25350743532180786,
0.33352237939834595,
-0.17699936032295227,
0.3132661283016205,
-0.24567165970802307,
-0.708543598651886,
-0.22499917447566986,
-0.18169079720973969,
-0.2941974401473999,
0.24855110049247742,
-0.29119035601615906,
0.5356336832046509,
-0.22226208448410034,
4.509551048278809,
-0.4022752046585083,
0.07020667940378189,
-0.20260368287563324,
0.5662055611610413,
-0.36091500520706177,
0.4770098924636841,
0.2947150468826294,
0.025715133175253868,
0.32056114077568054,
-0.20234708487987518,
0.08238624781370163,
0.41438549757003784,
0.041543565690517426,
0.29280081391334534,
0.6037725210189819,
1.0252832174301147,
0.46377164125442505,
-0.17308643460273743,
0.03194180130958557,
0.15347005426883698,
0.5012266039848328,
0.3920269012451172,
-0.0033940570428967476,
-0.15028907358646393,
0.06156501546502113,
0.12349704653024673,
0.3435412645339966,
-0.05491240695118904,
0.40566688776016235,
0.19084160029888153,
5.2230448722839355,
-0.12257051467895508,
0.3635769188404083,
-0.14092281460762024,
0.1449562907218933,
0.3399929702281952,
-0.4872327744960785,
-0.20849384367465973,
-0.3428021967411041,
-0.08533287048339844,
0.13937759399414062,
0.14295470714569092,
-0.3795190751552582,
0.7913153767585754,
0.014179574325680733,
0.4233614206314087,
-0.3435843586921692,
-0.29530301690101624,
-0.004472445230931044,
-0.3912961483001709,
0.7576296925544739,
-0.5949873328208923,
0.35368019342422485,
-0.6267801523208618,
0.07450935244560242,
-0.28363341093063354,
-0.05035627633333206,
0.21510085463523865,
0.11958522349596024,
-0.06158417835831642,
0.5742084980010986,
0.41519245505332947,
-0.179904043674469,
0.8321117758750916,
0.1432195007801056,
-0.04665955901145935,
0.42691975831985474,
-0.08146024495363235,
0.31736549735069275,
0.32442834973335266,
0.3888096809387207,
0.6607859134674072,
-0.2711738049983978,
-0.31319335103034973,
-0.4199323356151581,
-0.3288164436817169,
0.16484417021274567,
0.35770124197006226,
0.23457613587379456,
0.03300695866346359,
0.046276211738586426,
-0.4263465702533722,
0.37096741795539856,
0.18245205283164978,
0.2083459049463272,
0.16334404051303864,
0.4164915978908539,
-0.23520168662071228,
0.44940972328186035,
0.3877846300601959,
1.18987238407135,
0.3039077818393707,
-0.05460604280233383,
0.406362920999527,
0.3323845863342285,
0.11775850504636765,
-0.07848381251096725,
0.00599638931453228,
0.6103004217147827,
0.11504888534545898,
-0.20642706751823425,
0.053982172161340714,
0.2555733025074005,
0.565198540687561,
0.267241507768631,
0.06012120842933655,
0.5288990139961243,
-0.35343557596206665,
-0.013454851694405079,
0.14074812829494476,
0.09206037223339081,
-0.15207508206367493,
-0.13052088022232056,
0.14937129616737366,
0.11191397160291672,
0.23680438101291656,
0.3286784589290619,
-0.33726996183395386,
-0.2939537465572357,
-0.34090515971183777,
0.3755830228328705,
0.10099862515926361,
0.05258399248123169,
-0.07447927445173264,
0.01904631219804287,
0.3083854019641876,
-0.14549227058887482,
-0.0749269500374794,
-0.2280000001192093,
-0.09983234852552414,
0.06877760589122772,
0.31990155577659607,
0.2523272633552551,
-0.19088274240493774,
0.4283194839954376,
-0.39710232615470886,
0.08268369734287262,
-0.015704739838838577,
0.10874859243631363,
0.3588557243347168,
0.49225395917892456,
-0.26691433787345886,
-0.25930091738700867,
-0.12664183974266052,
-0.10145709663629532
] |
822#32 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশ একটি উন্নয়নশীল দেশ। জাতিসংঘের শ্রেণীবিন্যাস অনুযায়ী এটি একটি স্বল্পোন্নত দেশ। ২০১৭ খ্রিস্টাব্দের মার্চ মাসে ১০০০ টাকার আন্তজার্তিক মূল্যমান কমবেশী ১২.৫৯৯২ মার্কিন ডলার (১ মার্কিন ডলার = ৭৯.৩৭ টাকা)। দেশে বৈদেশিক মূদ্রার রিজার্ভ ৩১.৯০ বিলিয়ন ডলারের বেশী। | [
0.2461339235305786,
0.2715115249156952,
-0.1584303230047226,
0.3710273206233978,
0.06615427136421204,
0.16142167150974274,
0.1387750208377838,
-0.2851017713546753,
-0.1860416680574417,
0.6287177205085754,
-0.284685879945755,
0.0227213017642498,
0.029022838920354843,
-0.5628722310066223,
-0.028752073645591736,
-0.1702866405248642,
0.3828325867652893,
0.16113437712192535,
0.12428516894578934,
-0.03801186382770538,
-0.15981119871139526,
0.4811517298221588,
0.184022456407547,
0.06753288954496384,
0.03450736403465271,
0.186309814453125,
-0.18406985700130463,
0.0067986357025802135,
-0.6485131978988647,
0.29609110951423645,
0.30810725688934326,
-0.3200632333755493,
-0.5192121863365173,
0.23050110042095184,
-0.5576117634773254,
0.5881100296974182,
-0.6337025165557861,
-0.07220394164323807,
0.8639611601829529,
-0.42359015345573425,
0.34934720396995544,
0.501682698726654,
-0.1457982063293457,
-0.05294951796531677,
0.5140138268470764,
-0.4787551164627075,
-0.12935444712638855,
-0.2681474983692169,
0.3907289505004883,
-0.3330919146537781,
0.1699848771095276,
0.3512881398200989,
-0.14599232375621796,
0.5460792183876038,
-0.7104948163032532,
0.9008294343948364,
-0.31261056661605835,
0.6377578973770142,
0.731711745262146,
0.5709924101829529,
0.2964559495449066,
0.04094010218977928,
-0.1367131918668747,
0.3959914445877075,
0.5190045833587646,
0.4911985695362091,
-0.07780461013317108,
0.0926983505487442,
0.5639030337333679,
0.16087688505649567,
0.12331061065196991,
0.7072475552558899,
0.22108151018619537,
0.3220207095146179,
-0.4207013249397278,
-0.2511010468006134,
0.10588252544403076,
-0.026304244995117188,
0.4308537244796753,
-0.5887924432754517,
-0.06177704408764839,
-0.14491841197013855,
-0.0765690952539444,
-0.03975846618413925,
-0.14476607739925385,
0.7364888191223145,
0.32548967003822327,
0.01989504136145115,
0.2916492521762848,
0.6276639103889465,
-0.5628121495246887,
0.34274524450302124,
-0.07093320041894913,
-0.2655103802680969,
0.28780457377433777,
0.5207101106643677,
0.3341624438762665,
0.10622140765190125,
-0.19570742547512054,
-0.15404529869556427,
0.17336872220039368,
-0.3780100345611572,
-0.06767068058252335,
0.19425731897354126,
0.34916359186172485,
-0.5137506723403931,
-0.20189067721366882,
0.2697089612483978,
-0.04630650207400322,
-0.024668188765645027,
0.8677700161933899,
-0.16833168268203735,
-0.46744459867477417,
-0.3134050965309143,
0.3683113753795624,
-0.05999533832073212,
0.18439841270446777,
0.04942497983574867,
-0.3162787854671478,
-1.0624382495880127,
0.3208564221858978,
-0.2167740762233734,
-0.37745222449302673,
-0.08369725197553635,
0.4059377610683441,
-0.4176234006881714,
0.6559734344482422,
-0.12553168833255768,
0.7231259942054749,
0.5471052527427673,
0.2655915915966034,
0.18568654358386993,
0.31733033061027527,
0.3793388903141022,
-0.275537371635437,
0.5034781098365784,
0.4396555423736572,
0.02143724635243416,
-0.3045986592769623,
-0.5392124056816101,
-0.31037870049476624,
-0.09031963348388672,
0.1278805285692215,
0.5740901827812195,
-0.1500709354877472,
0.276533305644989,
0.27432435750961304,
0.5089930295944214,
-0.22246353328227997,
0.24966198205947876,
0.30720868706703186,
0.5478726029396057,
-0.3534576892852783,
0.6853351593017578,
-0.4763554334640503,
-0.05572405830025673,
0.7925313711166382,
0.4908568859100342,
-0.018419627100229263,
0.46659234166145325,
0.7436956167221069,
0.37206876277923584,
0.06482899188995361,
-0.17148107290267944,
-0.22501759231090546,
0.0850798711180687,
-0.0780441164970398,
-0.16268979012966156,
0.4784352779388428,
0.18756812810897827,
-0.3976544737815857,
0.05522263050079346,
0.2163516730070114,
0.12451601773500443,
0.612644612789154,
0.31894993782043457,
-0.25065338611602783,
0.1984539031982422,
0.9327794313430786,
-0.08603421598672867,
0.025569770485162735,
0.1836584508419037,
-0.31202301383018494,
-0.10149788856506348,
0.42437049746513367,
0.04727158322930336,
0.31921860575675964,
-0.3654768168926239,
-0.0924178957939148,
0.08838117122650146,
-0.21582156419754028,
0.43162092566490173,
1.0153777599334717,
-0.8178687691688538,
0.19757147133350372,
0.4737274646759033,
0.24717038869857788,
0.48432594537734985,
0.019343195483088493,
0.3842402696609497,
-0.22311493754386902,
-0.44930770993232727,
-0.4264619052410126,
-0.028390655294060707,
0.3205168545246124,
-0.7445191740989685,
-0.12640400230884552,
0.5723506808280945,
-0.135898157954216,
-0.07508999854326248,
-0.013598091900348663,
0.16881565749645233,
0.46019333600997925,
0.09248081594705582,
0.3067675232887268,
0.12231384962797165,
0.48703059554100037,
0.43325570225715637,
0.4368496537208557,
-0.028652722015976906,
0.1373501569032669,
0.6366569399833679,
-0.1544354259967804,
-0.34373190999031067,
0.29497230052948,
0.33879920840263367,
0.010627372190356255,
-0.8608769178390503,
0.2463912069797516,
0.44013330340385437,
0.14823420345783234,
-0.2010335773229599,
-0.5202655792236328,
0.13833801448345184,
0.4161384701728821,
0.5175418257713318,
-0.17654410004615784,
-0.0015536682913079858,
-0.09550507366657257,
0.27432015538215637,
0.9452506899833679,
0.4249993860721588,
-0.2781727612018585,
-0.26331502199172974,
0.5062132477760315,
-0.969099223613739,
0.40244534611701965,
0.297383576631546,
0.009652011096477509,
0.08782099187374115,
-0.0067130583338439465,
0.02326556108891964,
0.5525182485580444,
0.5652844309806824,
-0.10596439242362976,
0.29367905855178833,
0.021265150979161263,
-0.779165506362915,
0.7035838961601257,
0.15300963819026947,
0.6655986309051514,
0.14040441811084747,
0.2525041699409485,
-0.03357822075486183,
-0.12526234984397888,
-0.20285941660404205,
0.2952784299850464,
0.5168178677558899,
-0.13493230938911438,
0.6177240610122681,
-0.30728670954704285,
-0.34172338247299194,
0.04321935772895813,
0.3092091381549835,
-0.14735767245292664,
-0.6263101100921631,
0.3317336142063141,
-0.944448709487915,
-0.6403313875198364,
0.3481028974056244,
0.1928110271692276,
0.2097569704055786,
-0.09485511481761932,
0.10577341914176941,
0.012960334308445454,
-0.15058676898479462,
0.34450647234916687,
-0.19507575035095215,
-0.13785576820373535,
-0.17061744630336761,
0.8216012120246887,
0.5748491883277893,
0.3575018346309662,
-0.8404768705368042,
0.5439766049385071,
0.2805689573287964,
0.2228236347436905,
0.07891236245632172,
0.677830159664154,
-0.06138823181390762,
0.8305849432945251,
-0.26834914088249207,
0.1716746985912323,
0.7196686267852783,
0.022204725071787834,
-0.3255050778388977,
0.032355211675167084,
0.5216466188430786,
0.10339606553316116,
0.4782531261444092,
-0.03808340057730675,
0.33774247765541077,
0.005685070063918829,
0.46883267164230347,
-0.2380799949169159,
0.36501577496528625,
-0.3169787526130676,
-0.3152104616165161,
-0.08121118694543839,
-0.00189970713108778,
-0.1952483206987381,
-0.572109580039978,
-0.4896402359008789,
0.41047224402427673,
0.7040274143218994,
-0.14513684809207916,
-0.04581601172685623,
-0.7050533890724182,
0.45166006684303284,
0.4267975091934204,
-0.16804064810276031,
0.199588343501091,
-0.17483095824718475,
-0.7226218581199646,
-0.05194033682346344,
0.775705873966217,
0.30050331354141235,
0.7344847321510315,
0.007897005416452885,
0.2558230757713318,
0.37327054142951965,
0.2813248336315155,
0.5089126825332642,
0.16503947973251343,
-0.42772066593170166,
0.486677348613739,
0.0242393109947443,
-0.30948683619499207,
0.32877281308174133,
-0.2569691240787506,
-0.08452582359313965,
-0.1360006183385849,
-0.07283338904380798,
-0.018009765073657036,
0.5429428815841675,
0.29942017793655396,
0.7479881644248962,
0.34259748458862305,
0.14792898297309875,
-0.30593910813331604,
0.30720192193984985,
0.1677199751138687,
0.34514811635017395,
0.5049832463264465,
0.6971358060836792,
0.5338283777236938,
0.17313037812709808,
-0.3934077024459839,
0.04716578498482704,
-0.22216816246509552,
-0.16437558829784393,
-0.4436807632446289,
0.1413656622171402,
-0.07225997745990753,
-0.3468944728374481,
-0.7070590853691101,
0.03695773333311081,
0.06322874873876572,
0.5818226337432861,
0.020781083032488823,
0.18273162841796875,
0.5825519561767578,
0.1414332091808319,
-0.18170011043548584,
0.31876012682914734,
0.12112031131982803,
-0.14201682806015015,
0.2623738646507263,
-0.17189987003803253,
-0.7963372468948364,
-0.05906078591942787,
-0.2520686686038971,
0.3911631107330322,
-0.03726756572723389,
-0.6320384740829468,
0.007384464610368013,
-0.605478823184967,
0.207488551735878,
-0.15726019442081451,
0.13317835330963135,
0.19405770301818848,
0.5317745804786682,
0.2126069813966751,
0.3476686179637909,
3.8083465099334717,
0.3008735775947571,
-0.024454938247799873,
-0.004413508344441652,
-0.3641960024833679,
-0.2359996736049652,
0.31720346212387085,
-0.47072097659111023,
0.08667873591184616,
-0.12499134242534637,
-0.4160967469215393,
0.3695322871208191,
0.17736057937145233,
-0.027387112379074097,
-0.12887780368328094,
0.04614835977554321,
0.45286887884140015,
0.3610994219779968,
-0.01001683995127678,
0.4513944685459137,
-0.2663046717643738,
-0.08892010897397995,
0.20271514356136322,
0.36367538571357727,
0.38523662090301514,
0.5469553470611572,
0.134235218167305,
0.39424800872802734,
0.6753261685371399,
0.10605611652135849,
0.5755931735038757,
-0.28849998116493225,
0.18049302697181702,
0.028543230146169662,
-0.2551514208316803,
0.4474712908267975,
0.3988608717918396,
0.275981068611145,
-0.04482479393482208,
0.10169949382543564,
-0.43576011061668396,
0.15884648263454437,
0.2301858365535736,
0.6363819241523743,
-0.012264903634786606,
0.19125357270240784,
0.13216283917427063,
0.5721868276596069,
0.09697404503822327,
0.2555943727493286,
0.018170731142163277,
-0.3103572130203247,
-0.3679044842720032,
-0.5529483556747437,
0.3031312823295593,
0.6144107580184937,
0.3529987633228302,
0.7074113488197327,
0.4017592668533325,
-0.29919713735580444,
0.15227749943733215,
-0.06493070721626282,
0.7298035621643066,
0.22982893884181976,
-0.5788968205451965,
0.30446305871009827,
0.03413130342960358,
0.3955071270465851,
0.6382191181182861,
-0.44015899300575256,
0.16219593584537506,
0.08921743929386139,
0.0446457676589489,
-0.10849841684103012,
0.28549250960350037,
0.38687238097190857,
-0.37661126255989075,
-0.15575245022773743,
-0.09931199997663498,
-0.3764229416847229,
0.37822389602661133,
-0.5478160381317139,
0.1065707728266716,
0.07808617502450943,
-0.125556081533432,
0.5798803567886353,
-0.04471550136804581,
-1.0627039670944214,
0.48913419246673584,
0.2799607217311859,
0.4963471591472626,
-0.0676984190940857,
0.34128233790397644,
0.5887161493301392,
0.8440542221069336,
0.6296634078025818,
-0.34800344705581665,
-3.769630193710327,
0.42123934626579285,
-0.012877720408141613,
-0.21579867601394653,
0.22286470234394073,
0.5671889185905457,
0.3149973154067993,
0.5009827613830566,
-0.4424469470977783,
0.3357214033603668,
-0.5181678533554077,
0.22981150448322296,
-0.3832476735115051,
-0.5174846649169922,
-0.49467217922210693,
0.25401943922042847,
-0.37502703070640564,
0.24989299476146698,
-0.1421424299478531,
-0.2215394675731659,
0.8288388848304749,
-0.3904057741165161,
0.20506422221660614,
-0.3851498067378998,
-0.022992273792624474,
0.17405952513217926,
0.5635354518890381,
-0.2803938090801239,
0.5033854246139526,
-0.16089707612991333,
-0.5464709401130676,
0.6248291730880737,
0.26839593052864075,
-0.2783171832561493,
0.055805888026952744,
0.3749762773513794,
0.11853529512882233,
-0.23366227746009827,
-0.32000675797462463,
0.1875348687171936,
-0.14459767937660217,
-0.24992771446704865,
0.15398812294006348,
0.21318276226520538,
0.001002347911708057,
-0.37796878814697266,
-0.2431902289390564,
-0.07504665851593018,
0.18073555827140808,
-0.27408725023269653,
1.290694236755371,
0.5640668272972107,
-0.4324294328689575,
0.22731278836727142,
0.6631956696510315,
-0.22478348016738892,
-0.2502911388874054,
-0.05752800032496452,
0.7888152599334717,
-0.43305936455726624,
0.009849874302744865,
-0.30673325061798096,
0.30513831973075867,
-0.1786327213048935,
-0.18568295240402222,
-0.03442981839179993,
0.3050146996974945,
0.7700886726379395,
0.38964399695396423,
-0.4883955121040344,
-0.07572474330663681,
0.2543829083442688,
0.06430728733539581,
0.03850700333714485,
0.35661780834198,
0.2686889171600342,
-0.21389548480510712,
-0.13284170627593994,
0.40915071964263916,
-0.05661121755838394,
0.21531113982200623,
-0.07022275775671005,
-0.5663939118385315,
-0.09468754380941391,
2.2898166179656982,
0.4056365489959717,
2.1577210426330566,
-0.6762471199035645,
-0.5426475405693054,
0.1221841350197792,
0.15517644584178925,
0.6119817495346069,
-0.031099101528525352,
0.15555591881275177,
-0.471570760011673,
-0.08580151945352554,
-0.5267347693443298,
0.12781037390232086,
0.26090529561042786,
-0.3553321957588196,
0.49889519810676575,
-1.070115566253662,
0.1364697813987732,
0.348743736743927,
0.12904183566570282,
0.15088479220867157,
0.061813872307538986,
0.3734033703804016,
0.20819130539894104,
0.13687467575073242,
0.1429317742586136,
-0.015921665355563164,
-0.5834984183311462,
-0.5663612484931946,
-0.03541666269302368,
-0.10770627856254578,
-0.14155404269695282,
0.33365562558174133,
-0.5212263464927673,
0.5430985689163208,
-0.2678779065608978,
4.43547248840332,
0.01426643691956997,
0.11406009644269943,
-0.14068034291267395,
0.2740856111049652,
-0.13991956412792206,
0.602773904800415,
0.090083546936512,
0.27938413619995117,
-0.07490797340869904,
0.11924994736909866,
-0.025770356878638268,
0.4667234718799591,
0.11888419836759567,
0.2538354694843292,
0.1174476221203804,
0.4560539126396179,
0.36138859391212463,
-0.2338770627975464,
-0.21894720196723938,
0.05905301123857498,
-0.23235195875167847,
0.12066327035427094,
0.24979376792907715,
0.1709580272436142,
0.1652054637670517,
0.4765068590641022,
0.4357769191265106,
-0.09012545645236969,
0.5245450139045715,
-0.23827125132083893,
5.202234745025635,
-0.6742352843284607,
0.018298547714948654,
-0.13199009001255035,
-0.11528739333152771,
0.16844800114631653,
-0.590444803237915,
-0.13380257785320282,
-0.632455587387085,
-0.15121056139469147,
-0.09970561414957047,
0.3413611650466919,
-0.39599087834358215,
0.4244958460330963,
0.09874290972948074,
0.130117267370224,
-0.32605597376823425,
0.04680054262280464,
0.2978896498680115,
-0.06003358215093613,
0.08523458242416382,
-0.29041266441345215,
0.17219464480876923,
-0.3355076313018799,
0.12084323912858963,
0.2240229696035385,
-0.18953266739845276,
0.33024564385414124,
0.31922855973243713,
-0.26181310415267944,
0.5298871397972107,
0.5448013544082642,
0.3378830850124359,
0.5127849578857422,
0.21750563383102417,
0.2020217776298523,
0.5521209239959717,
0.2812342643737793,
-0.46652665734291077,
0.0653274655342102,
0.262158066034317,
0.6101058721542358,
0.08948960900306702,
-0.06447649747133255,
0.04046892374753952,
-0.14396017789840698,
-0.12614260613918304,
0.19699695706367493,
0.22294048964977264,
0.10320504009723663,
-0.4481050372123718,
-0.15179839730262756,
0.30184510350227356,
0.012246892787516117,
0.06527120620012283,
0.18965782225131989,
0.16159820556640625,
0.13719134032726288,
0.3464927077293396,
0.4884929358959198,
0.5278544425964355,
0.2527828812599182,
0.08461496233940125,
0.20405422151088715,
0.6088125705718994,
0.010071784257888794,
0.3783758580684662,
0.013876372016966343,
0.7118647694587708,
0.017270099371671677,
-0.13389794528484344,
-0.18780604004859924,
0.07699719071388245,
0.6510834693908691,
0.10458315908908844,
0.28986600041389465,
0.830923318862915,
0.18497015535831451,
0.35901495814323425,
0.1171911209821701,
-0.05996008589863777,
-0.5267040133476257,
-0.1568709760904312,
0.08410266041755676,
0.07026384770870209,
0.5180884003639221,
-0.07892830669879913,
-0.32734254002571106,
0.20120838284492493,
-0.14211533963680267,
0.3960084617137909,
0.052905600517988205,
-0.1945781409740448,
-0.14652280509471893,
0.10362033545970917,
-0.01868445612490177,
-0.16743411123752594,
0.32419267296791077,
-0.41052111983299255,
0.22705338895320892,
0.18433739244937897,
0.6871368885040283,
0.3553829789161682,
-0.0013078858610242605,
0.48690757155418396,
-0.7187191247940063,
0.1442810446023941,
-0.5501786470413208,
-0.11372032761573792,
-0.18696364760398865,
0.765615701675415,
-0.067731112241745,
-0.30147621035575867,
-0.45797690749168396,
-0.31647539138793945
] |
822#33 | বাংলাদেশ | সুইজার্যলান্ডের আর্থিক প্রতিষ্ঠান ক্রেডিট সুইসের বৈশ্বিক সম্পদ প্রতিবেদন ২০১৮ অনুযায়ী বাংলাদেশের প্রাপ্তবয়স্ক নাগরিকদের মাথাপিছু সম্পদের পরিমাণ বৃদ্ধি পেয়ে ২,৩৩২ মার্কিন ডলারে উন্নীত হয়েছে। এ প্রতিবেদন অনুযায়ী ২০০০ সালে বাংলাদেশের মানুষের সম্পদের সর্বমোট মূল্যমান ছিল ৭,৮০০ কোটি মার্কিন ডলার এবং প্রাপ্তবয়স্ক নাগরিকদের মাথাপিছু সম্পদের পরিমাণ ছিল ১,১৩৮ মার্কিন ডলার। সম্পদের সর্বমোট মূল্যমান বৃদ্ধি পেয়ে ২০১৮-এ ২৪,০০০ কোটি মার্কিন ডলারে উন্নীত হয়। এ প্রতিবেদনে বাংলাদেশের প্রাপ্তবয়স্ক জনসংখ্যা ১০,২৭,৯৩,০০০ জন ধরে প্রাক্কলন করা হয়েছে। | [
0.11794737726449966,
-0.06598722189664841,
0.11589213460683823,
0.06578505039215088,
-0.19329990446567535,
0.31620270013809204,
-0.0282975472509861,
-0.28919199109077454,
-0.3588317930698395,
0.42577657103538513,
-0.32340574264526367,
-0.35157251358032227,
0.49443796277046204,
-0.533985435962677,
0.1752115786075592,
0.44141268730163574,
0.2165859490633011,
0.4837664067745209,
-0.0023116860538721085,
-0.027873985469341278,
0.0643082782626152,
0.5487343668937683,
0.06671927124261856,
0.047744233161211014,
0.11081808805465698,
-0.04886489734053612,
-0.3411431312561035,
0.3530683219432831,
-0.340307354927063,
0.36065271496772766,
0.6576547026634216,
-0.6141270399093628,
-0.22460632026195526,
0.9793210625648499,
-0.35147348046302795,
0.34261059761047363,
-0.014409447088837624,
-0.002372646238654852,
0.8339226841926575,
-0.1939421445131302,
0.6700419783592224,
0.353410929441452,
-0.15262995660305023,
0.18245624005794525,
-0.3231946527957916,
-0.8462494015693665,
-0.20906953513622284,
-0.41649091243743896,
0.5677474141120911,
-0.769059956073761,
0.18148469924926758,
0.20858778059482574,
-0.1401519477367401,
0.41675183176994324,
-0.7905227541923523,
0.6520342230796814,
0.09692337363958359,
0.3617367446422577,
0.8698150515556335,
0.08644440770149231,
-0.007610675413161516,
-0.04317560791969299,
0.01241302490234375,
0.5546517372131348,
0.1025303304195404,
0.577580988407135,
0.3184663951396942,
0.32022470235824585,
0.7444012761116028,
-0.2044655829668045,
-0.043125372380018234,
0.7262747883796692,
0.5598580241203308,
0.4082915186882019,
-0.25641506910324097,
-0.6905136108398438,
-0.03749863803386688,
-0.15025874972343445,
0.3598087728023529,
0.07337722182273865,
-0.3302742540836334,
0.14107993245124817,
-0.5543559193611145,
0.28171929717063904,
-0.9284003376960754,
0.8624913096427917,
0.5872297286987305,
0.031388889998197556,
0.4749815762042999,
0.6237069964408875,
-0.26175957918167114,
0.1860356330871582,
-0.15151596069335938,
0.12453103810548782,
-0.3110576570034027,
0.8400035500526428,
1.0656912326812744,
0.495231032371521,
-0.12226042151451111,
-0.24248984456062317,
0.41508230566978455,
-0.2775048315525055,
-0.27962198853492737,
0.565695583820343,
0.34795859456062317,
-0.632611095905304,
-0.22029590606689453,
0.5270418524742126,
0.13059788942337036,
0.19199763238430023,
1.2553937435150146,
0.12683849036693573,
0.17141500115394592,
-0.41731297969818115,
0.17576244473457336,
0.056510038673877716,
-0.16742578148841858,
-0.02644440159201622,
-0.07821222394704819,
-1.0145891904830933,
0.1432788074016571,
-0.47832250595092773,
-0.34412068128585815,
-0.4594835638999939,
-0.2311243861913681,
-0.2479056715965271,
0.6227896809577942,
-0.3024030923843384,
0.8119437098503113,
0.18417783081531525,
0.28087255358695984,
0.19043225049972534,
0.7468151450157166,
0.7840960025787354,
-0.21139562129974365,
1.0807390213012695,
0.21695992350578308,
-0.3438151180744171,
0.281453937292099,
-0.555272102355957,
-1.0608869791030884,
0.2460833340883255,
0.23487815260887146,
0.5194463729858398,
-0.2407539337873459,
-0.13262054324150085,
0.26676926016807556,
0.22518163919448853,
0.1170080155134201,
0.7874703407287598,
0.2431497573852539,
0.24550075829029083,
-0.06627500057220459,
0.830219566822052,
-0.7799416780471802,
0.3009741008281708,
0.5873933434486389,
-0.39113807678222656,
-0.14319844543933868,
0.2538079619407654,
0.5985107421875,
0.3847355842590332,
0.06028733775019646,
0.47764989733695984,
-0.5401634573936462,
0.1441473513841629,
0.11878136545419693,
-0.21849405765533447,
0.44714879989624023,
0.40352609753608704,
-0.08391715586185455,
0.7861153483390808,
-0.011566189117729664,
0.24057292938232422,
0.4871505796909332,
0.07536517083644867,
0.2934395372867584,
-0.27681463956832886,
0.7789208889007568,
0.46911922097206116,
-0.26360341906547546,
-0.2125987708568573,
-0.3623487651348114,
0.4760153591632843,
0.39164280891418457,
-0.13845610618591309,
0.29175713658332825,
0.038898568600416183,
-0.180553138256073,
0.16114139556884766,
0.11574001610279083,
0.4419989287853241,
0.9010962843894958,
-1.2507699728012085,
0.10893047600984573,
0.6707408428192139,
-0.19307589530944824,
-0.1251850724220276,
0.28852036595344543,
0.5798279047012329,
-0.2982528507709503,
-0.26823484897613525,
-0.7175153493881226,
0.3181346356868744,
0.36809736490249634,
-1.0507301092147827,
-0.24800202250480652,
0.4736151695251465,
-0.18398785591125488,
0.2932857275009155,
-0.30805423855781555,
0.25868725776672363,
-0.40947532653808594,
0.019367912784218788,
0.3788268566131592,
-0.076788030564785,
0.759442150592804,
0.15271630883216858,
0.4182402491569519,
0.02806420996785164,
-0.1426728367805481,
0.28355613350868225,
-0.1700545698404312,
-0.19707846641540527,
-0.10089737921953201,
0.06076488643884659,
-0.20428936183452606,
-0.6959021687507629,
0.24533626437187195,
-0.021942615509033203,
0.2036336064338684,
0.149287149310112,
-0.32434824109077454,
-0.0018526962958276272,
0.24196046590805054,
0.28597015142440796,
-0.43172791600227356,
-0.1965206116437912,
0.035899508744478226,
-0.22160306572914124,
0.4476151168346405,
1.2109357118606567,
-0.3220458924770355,
-0.2570262849330902,
0.3777529001235962,
-0.991368293762207,
-0.0005133492522872984,
0.8356220722198486,
-0.0012827191967517138,
0.10504814982414246,
0.38120007514953613,
0.3594038486480713,
0.1864718347787857,
0.39371147751808167,
-0.5219962000846863,
0.5941438674926758,
0.10211765021085739,
-0.8027975559234619,
0.564862072467804,
-0.27486085891723633,
0.5405827164649963,
-0.045458290725946426,
0.165003702044487,
-0.1094028502702713,
-0.3236309289932251,
0.2759198248386383,
0.23462966084480286,
0.4386311173439026,
0.15038444101810455,
0.8304687738418579,
-0.12644775211811066,
0.1207355335354805,
0.13012118637561798,
-0.31938034296035767,
-0.041351672261953354,
-0.3216647505760193,
0.2057645320892334,
-0.267708957195282,
-0.8741193413734436,
0.5333114266395569,
-0.05855377018451691,
0.491851270198822,
0.11063512414693832,
-0.39780306816101074,
-0.22965583205223083,
-0.32887163758277893,
0.9819422960281372,
-0.013296890072524548,
-0.14665277302265167,
-0.3240247368812561,
0.11029762774705887,
0.559283435344696,
-0.24238866567611694,
-0.9019023180007935,
0.23038621246814728,
-0.2934669852256775,
-0.3439440131187439,
0.03325267508625984,
0.9383265972137451,
0.22800935804843903,
0.4185733497142792,
-0.6463047862052917,
-0.13369764387607574,
0.42234817147254944,
-0.2532038688659668,
-0.6761527061462402,
0.21816596388816833,
-0.5874006152153015,
0.171788290143013,
0.989134669303894,
-0.1744517683982849,
0.24427089095115662,
0.4105636179447174,
0.4561595320701599,
-0.09339418262243271,
0.46143603324890137,
0.2600175440311432,
-0.3901711702346802,
0.26522037386894226,
0.01494909729808569,
-0.30235520005226135,
-0.5957667827606201,
-0.19838638603687286,
0.27301090955734253,
0.5996032953262329,
0.03314879909157753,
0.05059560388326645,
-0.8177036643028259,
0.5912266969680786,
0.5772866606712341,
0.10425622016191483,
0.17963668704032898,
-0.5811654329299927,
-0.6114096641540527,
0.19550935924053192,
0.49177682399749756,
0.37349733710289,
0.46589475870132446,
0.08849035203456879,
0.3985558748245239,
0.7037954330444336,
0.7224888205528259,
0.5383841395378113,
0.17365826666355133,
-0.29748478531837463,
0.07038086652755737,
0.04827473685145378,
-0.22642435133457184,
0.5078238248825073,
-0.41469159722328186,
0.10664266347885132,
0.4276452660560608,
0.14305919408798218,
-0.7231265306472778,
-0.10572308301925659,
0.2353213131427765,
0.8001682758331299,
0.8432410955429077,
0.3279646039009094,
-0.2436194270849228,
0.6840227246284485,
-0.0071135931648314,
0.3598717749118805,
0.00955619104206562,
0.29211798310279846,
0.4783237874507904,
0.31017521023750305,
0.09511172771453857,
0.1205567792057991,
-0.5479094386100769,
-0.2492702156305313,
-0.14274334907531738,
-0.48713356256484985,
0.26537808775901794,
0.16638025641441345,
-0.8224853277206421,
-0.5448020696640015,
0.17646664381027222,
0.4490673542022705,
-0.06985205411911011,
0.2399381399154663,
0.5823922157287598,
-0.22309190034866333,
0.00018251282745040953,
0.04793287068605423,
0.3910842835903168,
-0.30816519260406494,
0.6293600797653198,
0.4597861170768738,
-0.49825701117515564,
0.21266598999500275,
0.030158191919326782,
0.2742727994918823,
0.9679774641990662,
0.3227709233760834,
0.04680490121245384,
-0.8025386333465576,
0.5123627781867981,
0.1615617573261261,
0.07994469255208969,
-0.16251856088638306,
0.22076649963855743,
0.36699438095092773,
0.10637976974248886,
3.379171371459961,
0.16207635402679443,
-0.27224239706993103,
-0.878918468952179,
0.10324300825595856,
-0.718780517578125,
0.6493476629257202,
-0.24133047461509705,
0.33909061551094055,
0.1273125261068344,
-0.09277576953172684,
0.3556596040725708,
0.03832686319947243,
-0.44973358511924744,
-0.3418595492839813,
0.10571546107530594,
0.44062432646751404,
0.38901281356811523,
-0.22808225452899933,
0.7953125238418579,
-0.6241402626037598,
-0.15099021792411804,
0.18672922253608704,
0.6449282169342041,
0.18273484706878662,
0.6641745567321777,
0.014881215989589691,
0.48259472846984863,
0.8761983513832092,
0.6054233908653259,
0.5790409445762634,
-0.3073522746562958,
0.520064651966095,
-0.1585780531167984,
-0.15778927505016327,
0.4903380274772644,
0.303310751914978,
0.13884903490543365,
-0.16078965365886688,
0.062007609754800797,
-0.43649569153785706,
-0.03298100084066391,
0.009877231903374195,
0.65533447265625,
0.1351442188024521,
-0.08110637962818146,
-0.03197059780359268,
0.5149202346801758,
-0.6099326014518738,
0.023498153313994408,
0.47067752480506897,
-0.37217411398887634,
-0.5307782888412476,
-0.6525905132293701,
0.6714704036712646,
0.4423544704914093,
0.052858877927064896,
0.6951520442962646,
0.42431575059890747,
-0.2502961754798889,
0.20355193316936493,
0.09435441344976425,
0.38929715752601624,
-0.13593903183937073,
-0.8996627926826477,
-0.0772690400481224,
0.0012542179320007563,
0.8436285853385925,
-0.008346857503056526,
-0.460763543844223,
0.14174555242061615,
0.21488045156002045,
0.6329935193061829,
-0.153129443526268,
0.4369521141052246,
0.4810701608657837,
-0.13610680401325226,
0.3092331886291504,
-0.23972991108894348,
-0.11733867228031158,
0.36704230308532715,
-0.14805547893047333,
0.03202677518129349,
-0.047862324863672256,
0.2155606746673584,
0.6414602994918823,
-0.3837105333805084,
-1.0511747598648071,
0.5660810470581055,
-0.08020564913749695,
0.7318550944328308,
-0.827333927154541,
0.4679452180862427,
0.030823983252048492,
0.986572265625,
0.47012197971343994,
0.18047960102558136,
-3.762165069580078,
0.1377716362476349,
0.08867213129997253,
-0.2777882218360901,
0.3571413457393646,
-0.019654951989650726,
0.12970983982086182,
0.4683868885040283,
-0.5410374402999878,
0.5117519497871399,
0.16558682918548584,
-0.05704077333211899,
-0.5146792531013489,
0.03583221510052681,
-0.8881766200065613,
0.10137606412172318,
0.1391996294260025,
0.3686584532260895,
-0.052082981914281845,
-0.16955778002738953,
0.9439452886581421,
0.4260326325893402,
-0.2355721890926361,
-0.2739174962043762,
0.24450582265853882,
0.3732739984989166,
0.13594025373458862,
0.01006336696445942,
0.37727928161621094,
-0.42546483874320984,
-0.5016058683395386,
0.9409713745117188,
0.081603042781353,
-0.5284140706062317,
0.34426355361938477,
0.16773970425128937,
0.16803479194641113,
0.026424653828144073,
-0.3760658800601959,
0.05309192091226578,
-0.3338654637336731,
-0.025160284712910652,
0.22904643416404724,
-0.09517311304807663,
0.3047594130039215,
0.5791112184524536,
-0.4317142963409424,
-0.14179541170597076,
0.7051659822463989,
-0.2541150748729706,
0.6237825751304626,
0.2659884989261627,
-0.3555515706539154,
0.0005995750543661416,
0.33752816915512085,
-0.36035022139549255,
-0.34947046637535095,
0.14998310804367065,
0.7152116894721985,
-0.3432188928127289,
0.1431068480014801,
-0.3993447721004486,
0.46414270997047424,
-0.45644041895866394,
-0.6964950561523438,
-0.38167619705200195,
0.1959909200668335,
0.4891660511493683,
-0.2978231906890869,
-0.07356661558151245,
0.18450769782066345,
0.19632096588611603,
0.2851223647594452,
0.05406603217124939,
-0.13577330112457275,
0.7007871270179749,
0.2150573879480362,
-0.15721087157726288,
0.6701503396034241,
-0.06001539155840874,
0.44247546792030334,
-0.4140875041484833,
-0.5901210308074951,
0.4001055657863617,
2.5330288410186768,
0.7402605414390564,
1.9529227018356323,
0.09872601181268692,
-0.7576500773429871,
0.4844954311847687,
-0.37417516112327576,
0.7537589073181152,
-0.42518332600593567,
-0.0990653857588768,
-0.16116006672382355,
-0.00037565402453765273,
-0.10084228217601776,
0.10729029774665833,
0.04571297764778137,
-0.3466300666332245,
0.5732901692390442,
-0.9823490977287292,
-0.087050661444664,
0.47775372862815857,
-0.20694801211357117,
0.6665542721748352,
-0.06180180236697197,
-0.24669505655765533,
0.10439389199018478,
0.3789488673210144,
0.5499035716056824,
0.08430413156747818,
0.05780401825904846,
-0.4585215449333191,
0.21890805661678314,
-0.13788795471191406,
-0.17006561160087585,
0.31821316480636597,
-0.821850597858429,
0.4834045469760895,
-0.13383446633815765,
4.2999444007873535,
-0.4643002152442932,
0.4395926296710968,
-0.34075435996055603,
0.9186558127403259,
-0.6776635646820068,
0.253348708152771,
0.6372113823890686,
0.09330973774194717,
0.06369400024414062,
0.6037020087242126,
-0.07731503248214722,
0.48926064372062683,
0.09332108497619629,
0.41976383328437805,
0.43046700954437256,
0.8065822124481201,
0.7325073480606079,
0.2081008404493332,
-0.09155116975307465,
0.5626534819602966,
-0.08971639722585678,
0.43395155668258667,
-0.04762622341513634,
0.40091052651405334,
0.21146300435066223,
0.758575439453125,
0.2012423872947693,
0.01982586644589901,
0.42784520983695984,
0.057978302240371704,
5.071121692657471,
-0.566033661365509,
0.4200460612773895,
-0.10892954468727112,
-0.002720827702432871,
0.22959081828594208,
-0.3922986090183258,
0.09662192314863205,
-0.6326119303703308,
-0.2007724940776825,
-0.1445952206850052,
0.12750479578971863,
-0.2895139455795288,
0.6213563680648804,
0.5394929051399231,
0.07546283304691315,
-0.5667999386787415,
-0.3758305013179779,
0.29100751876831055,
-0.21576493978500366,
0.37946897745132446,
-0.6099240779876709,
0.04713517799973488,
-0.5116513967514038,
-0.08010897040367126,
0.5385500192642212,
-0.46699851751327515,
0.22081045806407928,
0.45376935601234436,
0.04723156616091728,
0.4119873046875,
0.2256171703338623,
0.33744877576828003,
0.46220746636390686,
0.14869749546051025,
0.33828866481781006,
0.5812438726425171,
0.48632681369781494,
-0.6366605758666992,
0.4612801671028137,
0.3163478970527649,
0.7086761593818665,
-0.1609955132007599,
-0.12199069559574127,
-0.3607120215892792,
0.027153125032782555,
-0.02782522700726986,
0.1418388932943344,
0.2904554009437561,
-0.38841596245765686,
-0.222247913479805,
-0.3127446174621582,
0.548801064491272,
-0.36557716131210327,
0.061920635402202606,
0.1615709513425827,
0.16272999346256256,
-0.4547030031681061,
0.2239706814289093,
-0.1598142832517624,
0.6751773953437805,
0.2223484367132187,
-0.05209977179765701,
-0.1500270515680313,
-0.060459818691015244,
-0.15367306768894196,
-0.5360698699951172,
-0.052341680973768234,
0.671307384967804,
-0.4267756938934326,
-0.17405305802822113,
-0.5275691151618958,
-0.07086214423179626,
0.933178722858429,
0.6504854559898376,
0.39917367696762085,
0.04037481173872948,
-0.09960146993398666,
0.04936545342206955,
0.4803214967250824,
0.0003606183163356036,
-0.23122793436050415,
0.1706468015909195,
-0.02723325975239277,
0.49892446398735046,
0.6796416640281677,
-0.20871037244796753,
-0.10651978850364685,
-0.3900340497493744,
-0.6578770279884338,
0.6429408192634583,
0.5031425356864929,
-0.4963953197002411,
0.2815392017364502,
0.18614013493061066,
0.3725847601890564,
-0.03878419101238251,
0.39570385217666626,
-0.1334352195262909,
0.14861875772476196,
0.42599499225616455,
0.595890998840332,
0.27189889550209045,
0.1321614682674408,
0.5049129128456116,
-0.1884157955646515,
-0.42142125964164734,
-0.18026120960712433,
-0.11928283423185349,
0.20889344811439514,
0.6049412488937378,
0.1392425149679184,
-0.4960431754589081,
-0.1547747403383255,
-0.715588390827179
] |
822#34 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশ পরিসংখ্যান ব্যুরোর সাম্প্রতিক খানাজরীপ অনুযায়ী সবচেয়ে দরিদ্র ৫ শতাংশ মানুষের আয় দেশের সর্বমোট আয়ের মাত্র ০.২৩ শতাংশ। এই পরিসংখ্যান ইঙ্গিত করে যে আয়বণ্টনের অসমতা গত এক দশকে বৃদ্ধি পেয়েছে কেননা ২০০০ সালে দেশের সর্বমোট আয়ে সবচেয়ে দরিদ্র ৫ শতাংশ মানুষের অংশ ছিল ০.৭৮ শতাংশ। একইভাবে দেশের সবচেয়ে ধনী ৫ শতাংশ মানুষের আয় ২০০০-এ মোট জাতীয় আয়ের ২৪.৬১ শতাংশ থেকে বৃদ্ধি পেয়ে ২৭.৮৯ শতাংশে উন্নীত হয়েছে। দেশের অনতম অর্থনৈতিক গবেষণা প্রতিষ্ঠান সেন্টার ফর পলিসি রিসার্চ-এর প্রতিবেদন অনুযায়ী আয় বণ্টনের অসমতার সূচক জিনি সহগের মান বৃদ্ধি পেয়ে ০.৪৮ এ পৌঁছেছে। | [
0.054176513105630875,
-0.3260820508003235,
-0.5381255149841309,
0.12628978490829468,
-0.5479933619499207,
-0.06368175148963928,
0.3116815388202667,
-0.33751124143600464,
0.057626865804195404,
0.36247721314430237,
-0.108574278652668,
-0.1339065432548523,
0.06164183467626572,
0.013959436677396297,
-0.6674299240112305,
0.7206329703330994,
0.05598391219973564,
0.13145498931407928,
-0.16891901195049286,
0.17116494476795197,
-0.029761359095573425,
0.4644676744937897,
0.8441751599311829,
0.20541828870773315,
0.598138689994812,
-0.40379956364631653,
-0.198663592338562,
0.3578815162181854,
-0.26242297887802124,
0.2620537579059601,
0.15444158017635345,
-0.34322407841682434,
-0.004726509563624859,
0.6316496133804321,
-0.7127019166946411,
0.3277219533920288,
-0.03588425740599632,
0.4044145345687866,
0.441179484128952,
-0.26010769605636597,
0.8603054881095886,
0.3038492500782013,
-0.6294240355491638,
-0.03804348409175873,
-0.11869778484106064,
-0.34019210934638977,
-0.6391808986663818,
-0.043445341289043427,
0.4825241267681122,
0.6284644603729248,
-0.2778759300708771,
0.4393770396709442,
0.050241366028785706,
0.603553831577301,
0.06239977851510048,
0.9068009853363037,
0.06689891964197159,
0.4860641658306122,
0.2051137536764145,
0.5253406763076782,
0.12526622414588928,
-0.1257772147655487,
-0.19576920568943024,
0.14798058569431305,
0.36643415689468384,
0.48872053623199463,
0.0656256377696991,
0.6085287928581238,
0.39902523159980774,
-0.1500152349472046,
0.3086238503456116,
0.5129122734069824,
0.35348600149154663,
0.5003430247306824,
-0.5986236929893494,
-0.5348660349845886,
-0.16585494577884674,
0.2321111261844635,
0.7529579401016235,
-0.052137959748506546,
-0.0969572365283966,
-0.08811593800783157,
-0.2651568055152893,
0.45280441641807556,
-0.8771399855613708,
0.6154224872589111,
-0.09931817650794983,
0.2325669825077057,
0.104193314909935,
0.5299301743507385,
-0.6378007531166077,
-0.08444715291261673,
-0.42188653349876404,
-0.16676382720470428,
-0.27667364478111267,
0.45399993658065796,
0.5904948115348816,
0.34134507179260254,
-0.08805403113365173,
-0.23639242351055145,
0.6785747408866882,
-0.2499563992023468,
0.06206531822681427,
0.8549588918685913,
0.4040365517139435,
-0.4388662278652191,
0.07222811132669449,
0.13406631350517273,
-0.05672102048993111,
0.3101498782634735,
0.9188498258590698,
-0.10749908536672592,
-0.3849142789840698,
-0.1252453327178955,
0.22845147550106049,
-0.26518213748931885,
0.12653061747550964,
0.5482900142669678,
-0.2160027176141739,
-0.9683108329772949,
0.10787750035524368,
0.24365872144699097,
-0.4251221716403961,
-0.2974945306777954,
-0.06376302987337112,
-0.38874661922454834,
0.6856814026832581,
0.12468574196100235,
0.8633127808570862,
0.17962870001792908,
1.0344902276992798,
0.06974653899669647,
0.5150020718574524,
0.6368362307548523,
-0.21755193173885345,
0.4862721860408783,
-0.037872325628995895,
0.1879667490720749,
-0.022564252838492393,
-0.6356408596038818,
-0.9869552850723267,
-0.01896079070866108,
0.4500982463359833,
0.5432833433151245,
0.16996851563453674,
0.0001632664498174563,
-0.08858033269643784,
-0.1597963124513626,
0.2529629170894623,
0.6221334338188171,
0.3876873850822449,
-0.010622890666127205,
-0.12864236533641815,
0.8161305785179138,
-0.9631837606430054,
0.19131532311439514,
0.3291507661342621,
-0.47229620814323425,
0.00682804873213172,
0.31900912523269653,
0.5814948081970215,
0.3132190406322479,
-0.13839134573936462,
0.24785561859607697,
-0.7864573001861572,
0.23032794892787933,
-0.11296099424362183,
-0.3730892241001129,
0.3700033128261566,
0.13903690874576569,
0.37956175208091736,
0.538555920124054,
0.07205785065889359,
0.12161494791507721,
0.6608263850212097,
0.27383872866630554,
0.4588918387889862,
-0.5393760800361633,
1.199712872505188,
0.2091965228319168,
-0.46796026825904846,
-0.31604015827178955,
0.19904989004135132,
0.6768022179603577,
0.35178235173225403,
0.03938078135251999,
0.19813913106918335,
0.0906657949090004,
-0.20951181650161743,
-0.253644198179245,
-0.21129626035690308,
0.4718126654624939,
0.9269757866859436,
-0.6225776672363281,
-0.014286495745182037,
0.8363929986953735,
-0.45133209228515625,
0.4977729320526123,
0.24203231930732727,
0.5030812621116638,
0.10982830077409744,
-0.6001902222633362,
-0.44002848863601685,
-0.11748726665973663,
0.30281779170036316,
-0.4476553499698639,
-0.23437562584877014,
1.104304313659668,
-0.15381503105163574,
0.16525541245937347,
0.12476160377264023,
0.2860974073410034,
-0.023146135732531548,
0.20609426498413086,
0.09393812716007233,
-0.40191182494163513,
0.44602784514427185,
0.1275143325328827,
0.4293820858001709,
-0.3018016815185547,
0.020625276491045952,
0.5064972043037415,
0.031273044645786285,
-0.48635485768318176,
-0.011366837657988071,
-0.09201163053512573,
-0.13797661662101746,
-0.6368460059165955,
0.43995946645736694,
0.0227192472666502,
0.6094152927398682,
-0.16799533367156982,
-0.4005284607410431,
-0.4670012593269348,
-0.05101796239614487,
0.619044303894043,
-0.2624759376049042,
-0.18797235190868378,
-0.005724822636693716,
0.0003070117672905326,
0.8400862216949463,
0.7032291889190674,
-0.07099868357181549,
-0.06690924614667892,
0.623869001865387,
-0.37681424617767334,
0.7478507161140442,
0.7205520868301392,
0.3628747761249542,
0.2750398814678192,
0.0989822968840599,
0.2865665555000305,
-0.23254229128360748,
0.10523497313261032,
-0.32167738676071167,
0.25291791558265686,
0.09222716093063354,
-1.1498558521270752,
0.35999080538749695,
-0.8457396626472473,
0.37791234254837036,
0.020876480266451836,
0.3464537560939789,
-0.027599439024925232,
0.0007384423515759408,
0.3409155011177063,
0.0836244449019432,
0.6029883027076721,
0.37146878242492676,
0.44469648599624634,
0.18241357803344727,
-0.002320286352187395,
0.23880739510059357,
-0.05429728329181671,
-0.42905867099761963,
0.45384567975997925,
-0.16828404366970062,
0.07325809448957443,
-0.8556448221206665,
0.496322363615036,
0.16727496683597565,
0.49150708317756653,
-0.09642186015844345,
-0.12525932490825653,
0.007288196589797735,
0.27382490038871765,
0.6109366416931152,
0.05821165814995766,
-0.5820063352584839,
-0.034661564975976944,
0.6389093995094299,
0.5540082454681396,
0.09045712649822235,
-1.1907418966293335,
-0.8415471315383911,
0.778666079044342,
-0.26938509941101074,
0.4438702464103699,
0.5140208601951599,
0.1458875685930252,
0.7579461932182312,
-0.3001185953617096,
-0.3023058772087097,
1.160654902458191,
-0.16472338140010834,
-0.0854686051607132,
-0.1954699605703354,
0.23487892746925354,
-0.12750549614429474,
0.45638591051101685,
0.6420271396636963,
-0.4323101341724396,
0.29317304491996765,
0.40767019987106323,
0.4303186237812042,
0.7233497500419617,
0.1264117956161499,
-0.4788307547569275,
0.3077564239501953,
-0.13040347397327423,
0.051278095692396164,
-0.3680098354816437,
-0.4281364977359772,
0.074639692902565,
0.32029837369918823,
-0.09975172579288483,
0.2499045878648758,
-0.590212881565094,
0.5247252583503723,
-0.20553402602672577,
0.3450453579425812,
0.10056097060441971,
-0.5510563254356384,
-0.5983082056045532,
0.24943199753761292,
0.6406465768814087,
0.1909467726945877,
0.9374784231185913,
-0.05218729004263878,
0.5231708288192749,
0.8874885439872742,
0.9761622548103333,
0.23159873485565186,
0.2981015145778656,
0.38229888677597046,
-0.0734967589378357,
-0.11434287577867508,
-0.061747368425130844,
-0.045694831758737564,
-0.2198525220155716,
0.4713962972164154,
0.39474767446517944,
-0.01950669474899769,
-0.37338078022003174,
0.3568311333656311,
0.21122029423713684,
0.797320544719696,
0.7388508915901184,
-0.0749966949224472,
-0.1837327629327774,
0.6727269887924194,
0.12544462084770203,
-0.0004043838707730174,
0.019763290882110596,
0.12496501952409744,
0.5137742757797241,
0.4344604015350342,
-0.011192698031663895,
0.060844141989946365,
-0.3575044870376587,
-0.16453440487384796,
0.11116183549165726,
0.018808351829648018,
-0.052377451211214066,
-0.006430522073060274,
-0.5354800820350647,
-0.4898974299430847,
0.11413311958312988,
0.4772500693798065,
0.18695026636123657,
0.06909558176994324,
0.4812299311161041,
0.6891160011291504,
0.07281509786844254,
0.264119416475296,
0.6286754012107849,
-0.44252103567123413,
0.1266494244337082,
0.1312827467918396,
-0.5076227784156799,
0.10876253247261047,
-0.10669057071208954,
0.16783399879932404,
0.0015252820448949933,
-0.4524017572402954,
-0.5837900638580322,
-0.8699544072151184,
0.42966049909591675,
-0.1429535150527954,
-0.05434085428714752,
-0.21261943876743317,
0.4198363423347473,
0.4427940845489502,
0.15159019827842712,
3.541520595550537,
0.13425593078136444,
0.09900907427072525,
-0.6884989738464355,
0.37464532256126404,
-0.7089356780052185,
0.8684497475624084,
-0.6984354853630066,
0.5149415731430054,
0.38068971037864685,
-0.3904508352279663,
0.24436058104038239,
0.551963746547699,
0.00018217125034425408,
-0.46475210785865784,
-0.05701804161071777,
0.07269595563411713,
0.34630289673805237,
0.16641679406166077,
0.41806280612945557,
-0.2927086353302002,
-0.5389648079872131,
0.25638189911842346,
0.13427789509296417,
0.015744682401418686,
0.37515589594841003,
0.7992802858352661,
0.6977895498275757,
0.28570249676704407,
0.6428911685943604,
0.4796256721019745,
-0.2134343385696411,
0.2572678327560425,
-0.07731980085372925,
0.01231547724455595,
0.14464503526687622,
0.5944068431854248,
-0.14271289110183716,
0.017424942925572395,
-0.1498405784368515,
-0.2553422451019287,
0.23384709656238556,
-0.13364192843437195,
0.17520608007907867,
-0.3783853352069855,
0.1131545901298523,
0.23119349777698517,
0.32443496584892273,
-0.44441306591033936,
-0.012891266494989395,
0.23702383041381836,
-0.5124123692512512,
-0.5880695581436157,
-0.562921404838562,
0.3130735158920288,
0.4840552806854248,
-0.058105066418647766,
0.6212580800056458,
0.3403970003128052,
-0.02058742754161358,
-0.767062246799469,
-0.275144100189209,
-0.1684691458940506,
-0.0609758086502552,
-0.5878916382789612,
-0.13733521103858948,
0.0579390749335289,
0.32527095079421997,
0.14747513830661774,
-0.33630284667015076,
0.37837207317352295,
0.21349579095840454,
0.5222418308258057,
-0.13627152144908905,
0.21503706276416779,
-0.1554306298494339,
-0.4542677104473114,
0.07545644789934158,
-0.13170278072357178,
-0.2381054162979126,
0.40597981214523315,
-0.35088789463043213,
0.3939248323440552,
-0.42116406559944153,
-0.04932842031121254,
0.6797314882278442,
-0.221787229180336,
-0.5817365646362305,
0.6134506464004517,
-0.08307085931301117,
0.759765625,
-0.634334146976471,
0.5055627226829529,
0.056155718863010406,
0.3754667639732361,
0.312839537858963,
0.3448915481567383,
-3.6725127696990967,
0.6950252056121826,
0.4760495722293854,
-0.23693764209747314,
0.3427807092666626,
0.33966997265815735,
0.19409812986850739,
-0.0881115272641182,
-0.3927631080150604,
0.27211764454841614,
-0.2388143688440323,
0.02037220075726509,
-0.16640086472034454,
-0.643705427646637,
-0.30822718143463135,
-0.11682578176259995,
0.3093702495098114,
0.35554227232933044,
0.06582388281822205,
-0.2565559148788452,
0.36265793442726135,
0.17070575058460236,
0.30081430077552795,
-0.4126468598842621,
-0.011349606327712536,
0.32938623428344727,
0.07194704562425613,
-0.1338350623846054,
-0.1769576072692871,
0.08293311297893524,
-0.22133786976337433,
0.41194167733192444,
0.26322320103645325,
0.13759681582450867,
-0.04111297428607941,
-0.0866551548242569,
0.7473399639129639,
-0.37113603949546814,
-0.4797961115837097,
0.531359851360321,
-0.24701379239559174,
0.1920630782842636,
-0.16585350036621094,
-0.4763370454311371,
0.2619912922382355,
0.38842320442199707,
-0.2571662664413452,
-0.05057065561413765,
0.33051976561546326,
-0.38579341769218445,
0.5782092809677124,
0.49128857254981995,
0.025672592222690582,
0.026232518255710602,
0.41199976205825806,
0.8411524891853333,
-0.04898785054683685,
0.05771971866488457,
0.738975465297699,
0.0515325553715229,
-0.3082466125488281,
0.2939613461494446,
0.42479798197746277,
-0.05145711824297905,
-0.14261896908283234,
0.11313800513744354,
0.0370342992246151,
0.0028820491861552,
-0.0015303812688216567,
-0.042319316416978836,
0.04796985536813736,
0.5110751986503601,
0.005081676412373781,
-0.1384720504283905,
0.5781204104423523,
0.04627399146556854,
-0.1897961050271988,
-0.36966294050216675,
0.7372066974639893,
-0.1466521918773651,
0.45327603816986084,
0.011074584908783436,
-0.47080525755882263,
0.6463610529899597,
2.3619260787963867,
0.5076823234558105,
2.1966278553009033,
-0.6858975291252136,
-0.7404322028160095,
0.07713460922241211,
-0.4244232773780823,
0.5587689876556396,
-0.13679948449134827,
0.22832706570625305,
-0.4139782786369324,
0.5609953999519348,
-0.6407354474067688,
0.10749488323926926,
0.48379433155059814,
-0.5107583999633789,
0.6143375039100647,
-0.8778043985366821,
0.028731372207403183,
0.6014843583106995,
0.43025094270706177,
0.2405334711074829,
-0.5078091621398926,
-0.5361526012420654,
0.07452114671468735,
0.5367481708526611,
0.3112522065639496,
-0.2017938196659088,
-0.2662385106086731,
-0.8217753767967224,
0.4303043782711029,
-0.5473789572715759,
-0.5569468140602112,
0.3929961025714874,
-0.3920189142227173,
0.05620386078953743,
-0.38645467162132263,
4.3465399742126465,
-0.09928219020366669,
0.2851630747318268,
-0.0914730653166771,
0.7410672903060913,
-0.02372915670275688,
0.23502203822135925,
0.1153801903128624,
-0.28187114000320435,
0.38572442531585693,
0.2411363571882248,
0.10705845057964325,
0.3850681483745575,
0.10912342369556427,
0.37843552231788635,
0.2941494882106781,
1.160701036453247,
0.5747929811477661,
-0.2599221467971802,
-0.2845425307750702,
0.010308479890227318,
0.5073911547660828,
0.6122092008590698,
0.05451788753271103,
0.34456396102905273,
0.24164265394210815,
0.8054986000061035,
0.48660433292388916,
-0.17186245322227478,
-0.006830591708421707,
-0.1030135378241539,
5.125504970550537,
-0.6067880392074585,
0.4022304117679596,
-0.5207424163818359,
-0.3070722818374634,
-0.11164868623018265,
-0.3149976134300232,
0.7180429100990295,
-0.6455640196800232,
-0.15577706694602966,
-0.22697913646697998,
0.78923499584198,
-0.2348439246416092,
0.41844624280929565,
-0.41455575823783875,
0.4352726936340332,
-0.19103360176086426,
-0.024617396295070648,
0.21931572258472443,
0.11504106968641281,
0.39718538522720337,
-0.5326257944107056,
0.14462235569953918,
-0.7828043103218079,
0.2801782488822937,
-0.09556107223033905,
-0.6308361291885376,
0.1766289919614792,
0.0037282307166606188,
-0.7106096148490906,
0.615234375,
0.6508556604385376,
0.26060572266578674,
0.3263016641139984,
0.24313873052597046,
0.43478143215179443,
0.39133450388908386,
0.735537588596344,
-0.15916138887405396,
0.4034556746482849,
0.4356750547885895,
0.5209461450576782,
-0.03379317745566368,
-0.42727604508399963,
-0.633033812046051,
-0.2976076900959015,
-0.1088445857167244,
-0.017152979969978333,
-0.18735556304454803,
-0.05553485453128815,
-0.0527137815952301,
-0.323439359664917,
0.576761782169342,
-0.20083104074001312,
-0.010236191563308239,
0.3713729679584503,
0.2697400450706482,
0.038048308342695236,
0.558156430721283,
0.4936008155345917,
0.48625344038009644,
0.19966129958629608,
-0.17623060941696167,
0.21474233269691467,
0.3625645935535431,
0.011817864142358303,
0.35011136531829834,
-0.01689118519425392,
0.47418108582496643,
-0.24596534669399261,
-0.10875000804662704,
-0.1744907796382904,
0.20801004767417908,
0.10507836937904358,
0.6812760829925537,
-0.03388141468167305,
0.4268793761730194,
0.22517335414886475,
-0.18794819712638855,
0.3289288282394409,
0.01272093877196312,
-0.16426944732666016,
0.20146889984607697,
-0.25992387533187866,
0.15405091643333435,
0.8526737689971924,
-0.02032991126179695,
0.008253045380115509,
-0.5180738568305969,
0.18110786378383636,
0.6727633476257324,
0.12285743653774261,
0.14614205062389374,
-0.10959926247596741,
0.12004847079515457,
0.10935395210981369,
-0.31680381298065186,
0.3695525527000427,
-0.2756234109401703,
0.007620448246598244,
0.5495647192001343,
0.21625187993049622,
-0.24746578931808472,
0.22892621159553528,
0.41528984904289246,
-0.5385575890541077,
0.21457143127918243,
-0.2106860876083374,
0.19635005295276642,
0.32760295271873474,
0.5223314166069031,
-0.1617579162120819,
-0.6162636280059814,
-0.3152124285697937,
-0.5709984302520752
] |
822#35 | বাংলাদেশ | ১৯৮০'র দশক থেকে শিল্প ও সেবা খাতের ব্যাপক সম্প্রসারণ সত্ত্বেও বাংলাদেশের অর্থনীতি অদ্যাবধি কৃষিনির্ভর কারণ দেশের দুই-তৃতীয়াংশ মানুষ কৃষিজীবী। দেশের প্রধান কৃষিজ ফসলের মধ্যে রয়েছে ধান, পাট এবং চা। দেশে আউশ, আমন, বোরো এবং ইরি ধান উৎপন্ন হয়ে থাকে। পাট, যা বাংলাদেশের ‘সোনালী আঁশ’ নামে পরিচিত, এক সময় বাংলাদেশের বৈদেশিক মুদ্রার প্রধান উৎস ছিলো।
বর্তমানে বাংলাদেশের বৈদেশিক মুদ্রার অধিকাংশ আসে রফতানিকৃত তৈরি পোশাক থেকে, এবং অর্জিত বৈদেশিক মুদ্রার বেশীরভাগ ব্যয় হয় একই খাতের জন্য কাঁচামাল আমদানীতে। সস্তা শ্রম ও অন্যান্য সুবিধার কারণে ১৯৮০-র দশকের শুরু থেকে এই খাতে যথেষ্ট বৈদেশিক ও স্থানীয় বিনিয়োগ হয়েছে। ২০১৬-১৭ অর্থবছরে তৈরী পোশাক রপ্তানীর পরিমাণ ছিল ২৮ দশমিক ১৫ বিলিয়ন কোটি মার্কিন ডলার। | [
-0.08748237788677216,
0.21747148036956787,
0.18519046902656555,
-0.07977887243032455,
0.03500421345233917,
-0.11913324892520905,
-0.08797593414783478,
-0.3337811529636383,
-0.10415080189704895,
-0.02240583673119545,
-0.6146034002304077,
0.013075029477477074,
-0.3249094784259796,
-0.09600440412759781,
0.21098685264587402,
-0.1195930615067482,
0.14877033233642578,
-0.3500995934009552,
0.30637240409851074,
-0.015680119395256042,
0.03520531207323074,
0.7774965167045593,
0.4300009310245514,
-0.04235196113586426,
-0.04027467966079712,
-0.09552464634180069,
-0.5507321357727051,
0.4792957901954651,
-0.26230594515800476,
0.2913941442966461,
0.4377114474773407,
-0.335756778717041,
-0.17632804811000824,
0.7480860948562622,
-0.6170667409896851,
0.5131317377090454,
-0.11828356236219406,
0.18646839261054993,
0.27220597863197327,
-0.4475431442260742,
0.6470654606819153,
0.14964541792869568,
0.014118088409304619,
0.05588562786579132,
0.49262309074401855,
-0.9348635673522949,
-0.2053944617509842,
0.04888787120580673,
0.09437080472707748,
-0.18482962250709534,
-0.06227841600775719,
0.4099462926387787,
0.4174113869667053,
0.17524303495883942,
-0.6043325066566467,
0.979227602481842,
-0.3127578794956207,
0.8601169586181641,
0.3693405091762543,
-0.21502967178821564,
0.3659779131412506,
0.16359244287014008,
-0.13660964369773865,
-0.037322547286748886,
0.26905879378318787,
0.5299808979034424,
0.0047853244468569756,
0.34989792108535767,
0.5720583200454712,
-0.09178097546100616,
-0.049150168895721436,
0.49237027764320374,
0.45866668224334717,
0.5614160299301147,
-0.16706886887550354,
-0.8319684863090515,
-0.32065147161483765,
0.20158182084560394,
0.19808648526668549,
-0.3781571090221405,
0.05458899959921837,
-0.09501524269580841,
-0.3903469443321228,
-0.016918743029236794,
0.164615660905838,
0.4493039548397064,
0.08865527808666229,
0.246787428855896,
0.21779756247997284,
0.14832091331481934,
-0.6541100144386292,
0.3641189634799957,
-0.20864611864089966,
0.07734590768814087,
-0.16348356008529663,
0.23314771056175232,
0.6957973837852478,
-0.055099230259656906,
-0.3393539488315582,
-0.04065478593111038,
0.5180190205574036,
-0.18990707397460938,
-0.02314717322587967,
0.23977592587471008,
0.1424364298582077,
-0.4230128526687622,
0.14712025225162506,
-0.09260527044534683,
-0.18188436329364777,
0.4682340919971466,
0.9812748432159424,
-0.11280903965234756,
0.38740095496177673,
0.12622980773448944,
0.22163942456245422,
0.31181880831718445,
0.21735219657421112,
0.45199236273765564,
-0.3016662895679474,
-1.0973336696624756,
0.5292094349861145,
-0.07321454584598541,
-0.2512110769748688,
-0.1975938230752945,
0.4281790852546692,
-0.17481189966201782,
0.5136762857437134,
-0.4270886480808258,
0.7059742212295532,
0.4820961058139801,
0.4452127516269684,
0.2491944581270218,
0.14002756774425507,
0.3816377818584442,
-0.05718432739377022,
0.32827720046043396,
0.4152873754501343,
0.16043713688850403,
0.04532843828201294,
-0.47886261343955994,
-0.42817428708076477,
0.2554956376552582,
0.8299490809440613,
0.28832539916038513,
-0.22950339317321777,
0.191441610455513,
0.13183367252349854,
0.6261390447616577,
-0.08136104792356491,
0.41378122568130493,
0.48453107476234436,
0.018418509513139725,
-0.20927995443344116,
0.5804709196090698,
-0.6744553446769714,
-0.07023543119430542,
0.4265250861644745,
-0.15556490421295166,
0.03134135156869888,
0.41896793246269226,
0.6071804761886597,
0.41319283843040466,
0.3118290305137634,
-0.6236791610717773,
-0.6285098791122437,
0.605009138584137,
-0.027112172916531563,
0.7186334133148193,
0.3209407925605774,
-0.09258617460727692,
-0.5119374990463257,
0.1146765798330307,
0.3768934905529022,
0.1716158092021942,
0.22471073269844055,
0.22000548243522644,
0.1725466251373291,
-0.06230030953884125,
0.7514537572860718,
-0.1433400809764862,
0.11040925234556198,
0.33400511741638184,
-0.06553159654140472,
0.32309406995773315,
0.45667997002601624,
0.16467097401618958,
0.6573859453201294,
-0.19708117842674255,
0.0734117329120636,
0.020426154136657715,
-0.2591639757156372,
0.15614235401153564,
1.0638432502746582,
-0.8016570806503296,
0.4150095582008362,
0.8579851984977722,
-0.4639393389225006,
0.38755375146865845,
0.08603331446647644,
0.3552285432815552,
-0.3534771800041199,
-0.03859580308198929,
-0.44230949878692627,
0.06415070593357086,
0.41237831115722656,
-0.7154353260993958,
-0.09636428952217102,
0.5979881286621094,
-0.20320846140384674,
0.005095284897834063,
-0.03963634371757507,
0.2431856244802475,
0.008499198593199253,
0.16169501841068268,
0.009562197141349316,
0.0687226876616478,
0.21099381148815155,
0.16894270479679108,
0.4563436806201935,
-0.27548855543136597,
0.43663835525512695,
0.6337494254112244,
-0.0626848116517067,
-0.07624433189630508,
0.15054775774478912,
-0.00894947163760662,
-0.0031900806352496147,
-0.15704742074012756,
0.29321083426475525,
0.021139072254300117,
0.8293078541755676,
-0.2686251103878021,
-0.277132123708725,
-0.2052091509103775,
-0.023292360827326775,
0.24278585612773895,
0.2844929099082947,
0.21226190030574799,
0.2608999013900757,
-0.6766520738601685,
0.6586804986000061,
0.5579752326011658,
-0.47141456604003906,
-0.4820127487182617,
0.5012713670730591,
-0.8480028510093689,
0.27935364842414856,
0.23510052263736725,
-0.01071256771683693,
0.1569848209619522,
-0.16314776241779327,
0.27578219771385193,
0.08824744820594788,
0.2423473596572876,
0.0024565851781517267,
0.4317533075809479,
-0.14236916601657867,
-0.76882404088974,
0.7854447960853577,
-0.29166191816329956,
0.507441520690918,
0.24196897447109222,
0.12414013594388962,
0.2124536633491516,
-0.3478846549987793,
-0.05754680559039116,
0.36131739616394043,
0.5178781747817993,
0.047520849853754044,
0.3352161943912506,
-0.04352724179625511,
0.07406707853078842,
0.13034577667713165,
0.5935348272323608,
-0.3787877559661865,
-0.39165666699409485,
0.4241003096103668,
-0.17616237699985504,
-0.8293634057044983,
0.25825035572052,
-0.08681856840848923,
-0.005562707781791687,
-0.1927483230829239,
0.37690240144729614,
-0.2509118318557739,
0.22653302550315857,
0.7795019745826721,
-0.2213532030582428,
-0.5942075252532959,
-0.08096341788768768,
0.6448817849159241,
0.5453975200653076,
0.3825432062149048,
-0.9922669529914856,
-0.46105122566223145,
0.021602684631943703,
0.021386122331023216,
0.15341873466968536,
0.7390955090522766,
0.033822719007730484,
0.6366672515869141,
-0.46789756417274475,
0.22658881545066833,
0.6095560789108276,
0.3709692060947418,
-0.4179198145866394,
-0.2578307092189789,
0.3766510486602783,
0.17811033129692078,
0.622788667678833,
0.2504245638847351,
-0.5110210180282593,
0.23752550780773163,
0.5489315986633301,
0.29498404264450073,
0.791059672832489,
0.07378523796796799,
-0.3143099844455719,
0.0534660704433918,
-0.052787188440561295,
-0.6929014921188354,
-0.09198318421840668,
-0.3827850818634033,
0.2622774541378021,
0.370989590883255,
-0.09946535527706146,
0.29172128438949585,
-0.1554303914308548,
0.4441334009170532,
-0.06266789138317108,
0.45870307087898254,
0.26679179072380066,
-0.006927420850843191,
-0.6206085085868835,
0.5109462738037109,
0.46242213249206543,
0.1782270222902298,
0.545346200466156,
0.08127022534608841,
0.010365629568696022,
0.44722992181777954,
0.4520171582698822,
0.4587518274784088,
0.2866568863391876,
-0.9544070959091187,
0.2803433835506439,
-0.18667925894260406,
-0.16055692732334137,
0.2527085542678833,
-0.08599381148815155,
0.36275044083595276,
0.36314254999160767,
0.08657210320234299,
-0.38529321551322937,
0.36006781458854675,
-0.06348483264446259,
0.393611341714859,
0.5776300430297852,
0.45995667576789856,
-0.41990721225738525,
0.35676056146621704,
0.3553173542022705,
0.732701301574707,
0.45781105756759644,
0.23823785781860352,
0.29416629672050476,
0.5844686627388,
-0.6255993843078613,
0.21560822427272797,
-0.11381545662879944,
-0.3604137897491455,
-0.13375456631183624,
-0.2584439516067505,
-0.06594168394804001,
-0.19606143236160278,
-0.5167730450630188,
-0.22850064933300018,
0.017523908987641335,
0.4093441963195801,
0.23463691771030426,
-0.17968016862869263,
0.5424340963363647,
0.7170369029045105,
0.12188490480184555,
0.33429354429244995,
0.03958955779671669,
-0.04043840616941452,
0.07508467882871628,
0.1593790054321289,
-0.6663163900375366,
-0.11289358884096146,
-0.23841695487499237,
0.4273892939090729,
-0.2925843894481659,
-0.08717787265777588,
0.005503148306161165,
-0.601783275604248,
0.7225612998008728,
0.0004046242975164205,
0.39209938049316406,
-0.24816061556339264,
0.25271812081336975,
0.07472076267004013,
0.42584195733070374,
3.706158399581909,
0.09837906062602997,
-0.4351939260959625,
0.23674748837947845,
-0.2962002158164978,
-0.3702731728553772,
0.7106949687004089,
-0.3643651306629181,
0.2229655534029007,
0.21530325710773468,
-0.11183812469244003,
0.359348863363266,
-0.015324270352721214,
0.20699502527713776,
-0.35187670588493347,
0.011457911692559719,
0.4566289782524109,
0.7778756618499756,
-0.09921061247587204,
0.5296787619590759,
-0.34081608057022095,
0.02954329550266266,
0.09530693292617798,
0.4767037630081177,
0.5286073684692383,
0.2799064517021179,
0.11143028736114502,
0.7740303874015808,
0.5149708986282349,
0.15021319687366486,
0.6022096872329712,
-0.1508602350950241,
0.5036674737930298,
-0.12071049958467484,
-0.5401397943496704,
0.4645107090473175,
0.20787584781646729,
0.429749459028244,
0.18313944339752197,
-0.38650763034820557,
-0.2908419668674469,
0.6124144792556763,
0.07571014016866684,
0.6362098455429077,
0.5553877949714661,
-0.16374027729034424,
-0.054878659546375275,
0.3729996383190155,
0.26254552602767944,
-0.29490163922309875,
0.2622052729129791,
-0.4346469044685364,
-0.3240920901298523,
-0.06131501495838165,
0.1310686469078064,
0.592705249786377,
0.11703147739171982,
0.3026268482208252,
0.2073933631181717,
-0.2138219177722931,
0.3378177881240845,
-0.18285173177719116,
0.5336321592330933,
0.01008625514805317,
-0.2786295413970947,
-0.1044829785823822,
0.13330811262130737,
0.33334580063819885,
0.31989404559135437,
-0.4406840205192566,
0.5288140773773193,
0.03408394008874893,
0.0313546359539032,
-0.30779722332954407,
0.1107793003320694,
0.4936138093471527,
-0.565571665763855,
-0.1503482311964035,
-0.2692697048187256,
-0.15836936235427856,
0.4992296099662781,
-0.5448141098022461,
-0.13495589792728424,
-0.04138510674238205,
-0.326007604598999,
0.6440272927284241,
-0.4959077835083008,
-0.22637112438678741,
0.4755929410457611,
-0.22935064136981964,
0.3836560845375061,
-0.053440455347299576,
0.32256534695625305,
0.7063688635826111,
0.33577072620391846,
0.3153054118156433,
-0.5545793771743774,
-3.8777823448181152,
-0.27502134442329407,
0.12344641983509064,
-0.08709361404180527,
0.25709056854248047,
0.4660455286502838,
0.4123266637325287,
-0.12348403036594391,
-0.7082444429397583,
0.1533949077129364,
-0.5620403289794922,
0.36169371008872986,
-0.36149558424949646,
-0.37064260244369507,
-0.3763977885246277,
0.14667654037475586,
0.03647954389452934,
0.4833425283432007,
0.0823669508099556,
-0.38161301612854004,
0.7856239080429077,
0.02083936147391796,
-0.04643521085381508,
-0.5627420544624329,
0.20515497028827667,
0.2625971734523773,
-0.27815690636634827,
-0.15670086443424225,
0.3108467757701874,
-0.2830071449279785,
-0.41574403643608093,
0.4973740875720978,
0.2040984034538269,
0.012304729782044888,
0.22247540950775146,
0.6616084575653076,
0.5521280169487,
-0.6250656247138977,
-0.2288554161787033,
0.3778374195098877,
-0.012939474545419216,
0.21176131069660187,
-0.14803166687488556,
0.21273784339427948,
0.33812445402145386,
-0.26237696409225464,
-0.7613252401351929,
0.20417340099811554,
-0.04181847348809242,
-0.12758469581604004,
0.7525852918624878,
0.2451535165309906,
0.038455814123153687,
0.5045701265335083,
0.30509573221206665,
0.12647169828414917,
-0.7647796869277954,
-0.10664258897304535,
0.7656495571136475,
-0.2044343501329422,
0.2499026656150818,
-0.1302359402179718,
0.2635057270526886,
-0.3967195749282837,
-0.884522020816803,
0.06589668244123459,
-0.09407684206962585,
0.34641799330711365,
0.3485419750213623,
-0.24627408385276794,
0.0683111771941185,
0.16891248524188995,
0.23092468082904816,
0.1721573919057846,
0.7383958101272583,
0.0843823179602623,
-0.15928468108177185,
-0.07889922708272934,
0.5606968998908997,
-0.24728482961654663,
0.34013882279396057,
-0.3335534930229187,
-0.4771987795829773,
0.359373539686203,
2.4700865745544434,
0.6551898717880249,
2.120826482772827,
-0.11091630905866623,
-0.20152153074741364,
0.4039760231971741,
-0.3036211431026459,
0.5076924562454224,
0.009827272966504097,
-0.4254601299762726,
0.02824205718934536,
0.362805038690567,
-0.7116709351539612,
-0.005560752470046282,
0.2898437976837158,
-0.3855310380458832,
0.3369111716747284,
-1.0054419040679932,
-0.46841728687286377,
0.5232770442962646,
0.01187662873417139,
0.36072003841400146,
-0.14020118117332458,
0.49110954999923706,
0.2947814464569092,
-0.14198997616767883,
-0.22261835634708405,
-0.03357679769396782,
-0.5244048833847046,
-0.6286353468894958,
0.1413741260766983,
0.050519537180662155,
0.13662204146385193,
0.33476927876472473,
-0.2013971507549286,
0.42397603392601013,
-0.06778041273355484,
4.4006853103637695,
-0.020709799602627754,
0.2246934324502945,
-0.2813602685928345,
0.18609052896499634,
-0.1835637390613556,
0.44956326484680176,
-0.040428467094898224,
0.344681978225708,
-0.07644947618246078,
0.20132961869239807,
-0.1144339069724083,
0.17097881436347961,
0.11147719621658325,
0.18766364455223083,
0.24873203039169312,
0.4037035405635834,
0.14666584134101868,
0.2592718303203583,
-0.17691034078598022,
-0.3799379765987396,
0.014212731271982193,
0.6739566922187805,
0.22865299880504608,
0.37751302123069763,
0.5177261233329773,
-0.1746124029159546,
0.37670114636421204,
-0.17877772450447083,
0.22622106969356537,
0.24170301854610443,
5.072756767272949,
-0.1507853865623474,
-0.2331397980451584,
-0.1507798731327057,
-0.06716927140951157,
0.15288639068603516,
-0.26486077904701233,
0.5312511324882507,
-0.3047861158847809,
-0.11315174400806427,
-0.34139540791511536,
0.23198731243610382,
-0.08384403586387634,
0.05369453504681587,
0.7650207877159119,
0.2645285725593567,
-0.20745989680290222,
-0.4383981227874756,
0.7704519033432007,
-0.5830194354057312,
-0.15515097975730896,
-0.18115967512130737,
0.5268847942352295,
-0.8656002283096313,
0.1011435016989708,
0.017340943217277527,
-0.08222449570894241,
0.2542126476764679,
0.027979834005236626,
-0.27048394083976746,
0.48958370089530945,
0.7708286643028259,
-0.007655154448002577,
0.49308478832244873,
-0.4350508451461792,
0.00829334370791912,
0.5995721220970154,
0.16466015577316284,
0.007275839801877737,
0.2741345763206482,
0.13659901916980743,
0.5447923541069031,
-0.2948438227176666,
-0.6696988940238953,
-0.4361366033554077,
-0.30600443482398987,
-0.20189930498600006,
0.36079901456832886,
0.17095598578453064,
-0.07254159450531006,
-0.35075804591178894,
-0.03814080357551575,
0.6063352823257446,
-0.07229331135749817,
-0.07669482380151749,
0.2985958158969879,
0.26613837480545044,
-0.2471333146095276,
0.5125911235809326,
0.46473369002342224,
0.9965966939926147,
0.04918332397937775,
0.30468207597732544,
0.5017499923706055,
0.5156452655792236,
0.3644944429397583,
0.2131185680627823,
0.06639956682920456,
0.3667762875556946,
-0.22078289091587067,
0.06252323091030121,
-0.31128019094467163,
0.022367235273122787,
0.46419546008110046,
0.2620857059955597,
0.3213329017162323,
-0.16107569634914398,
0.03356725722551346,
0.17378661036491394,
-0.11208454519510269,
-0.005168115720152855,
-0.5900848507881165,
-0.20082662999629974,
0.07776730507612228,
0.33023783564567566,
0.14221155643463135,
0.6302367448806763,
-0.1467059850692749,
0.33583948016166687,
-0.024075236171483994,
0.32946935296058655,
0.1939574033021927,
0.561467707157135,
-0.2705138325691223,
0.25102487206459045,
0.3378664553165436,
0.03905720263719559,
0.21215598285198212,
-0.3579822778701782,
0.02865360863506794,
0.11713003367185593,
0.644804060459137,
0.37477588653564453,
0.10491405427455902,
0.30477240681648254,
-0.4577661454677582,
-0.16057118773460388,
-0.0890767052769661,
0.20848315954208374,
0.4234873950481415,
0.5795434713363647,
0.09325363487005234,
-0.44405055046081543,
-0.02443980611860752,
-0.6516467928886414
] |
822#36 | বাংলাদেশ | তৈরি পোশাক খাতে প্রায় ৪০ লাখ শ্রমিক কাজ করেন, যাদের ৯০%-ই নারী শ্রমিক।
বাংলাদেশের বৈদেশিক মুদ্রার আরেকটি বড় অংশ আসে প্রবাসী বাংলাদেশীদের পাঠানো অর্থ হতে। পরিবর্তিত হিসাব অনুযায়ী বাংলাদেশের মানুষের মাথাপিছু আয় ২০১৬ খ্রিস্টাব্দে ১৪৬৬ মার্কিন ডলারে উন্নীত হয়েছে। নানা অর্থনৈতিক সূচকে বিশ্বব্যাপী বাংলাদেশের অবস্থান পিছনের সারিতে, তবে বিশ্ব ব্যাংকের ২০০৫ সালের দেশভিত্তিক আলোচনায় এদেশের শিক্ষা, জনসংখ্যা নিয়ন্ত্রণ ও অন্যান্য সামাজিক খাতে উন্নয়নের প্রশংসা করা হয়েছে। | [
0.003727607661858201,
-0.04798385500907898,
0.033066216856241226,
-0.09753003716468811,
-0.16990704834461212,
-0.16592055559158325,
-0.3027624487876892,
-0.3720964193344116,
0.1173873320221901,
0.16642579436302185,
-0.5145143270492554,
0.10119856894016266,
-0.08147584646940231,
-0.7917431592941284,
0.060745853930711746,
0.4623691141605377,
0.3510439991950989,
-0.033679455518722534,
0.11263129860162735,
-0.11354534327983856,
0.005866250954568386,
0.2105480134487152,
0.41408783197402954,
0.24597768485546112,
-0.3640231192111969,
-0.21623031795024872,
-0.6261212229728699,
0.42359620332717896,
-0.7151157259941101,
0.47462522983551025,
0.28723061084747314,
-0.43147581815719604,
-0.3821455240249634,
1.0684607028961182,
-0.6029746532440186,
0.710436999797821,
0.09524542093276978,
0.0722210481762886,
0.6933779716491699,
-0.19755767285823822,
0.5607168674468994,
0.06154240667819977,
-0.6879220008850098,
-0.009042692370712757,
0.018179768696427345,
-0.6901904940605164,
-0.7041821479797363,
-0.4639872610569,
0.3291448950767517,
0.035757675766944885,
0.17051880061626434,
0.24677802622318268,
-0.1738913357257843,
0.4471966624259949,
-0.49925193190574646,
0.8155145049095154,
-0.31834954023361206,
1.001741886138916,
0.7389044165611267,
0.504178524017334,
0.2223285734653473,
0.11297287046909332,
-0.17631632089614868,
0.3655308485031128,
-0.009982910007238388,
0.6998119950294495,
-0.09633009135723114,
0.301197350025177,
0.710360586643219,
-0.422778844833374,
0.28735587000846863,
0.7969372272491455,
0.5212106108665466,
0.6913983225822449,
-0.4735570549964905,
-0.815264880657196,
0.0792681872844696,
-0.06514491140842438,
0.19725275039672852,
-0.4649406373500824,
-0.18017105758190155,
-0.2288835197687149,
-0.23936578631401062,
-0.07437925040721893,
-0.005684051662683487,
0.5384210348129272,
0.12402506917715073,
-0.08981861174106598,
0.30193769931793213,
0.06013914570212364,
-0.4961738586425781,
0.26319846510887146,
0.04469764605164528,
-0.24252988398075104,
0.21595580875873566,
0.24342739582061768,
0.697613537311554,
0.20604610443115234,
-0.3493630886077881,
-0.08268165588378906,
0.6334021091461182,
-0.3104904294013977,
-0.19201931357383728,
0.4464778006076813,
0.3001154363155365,
-0.4820812940597534,
-0.21826408803462982,
0.08871082216501236,
-0.42447760701179504,
0.46209046244621277,
1.100917935371399,
-0.09482569992542267,
0.013616256415843964,
-0.24759598076343536,
0.0015230465214699507,
0.24923813343048096,
0.31473174691200256,
0.19709506630897522,
-0.013168564066290855,
-1.3118994235992432,
0.3828781247138977,
-0.3609350621700287,
-0.30932605266571045,
-0.29009926319122314,
0.1578483134508133,
-0.2122623771429062,
0.5919097661972046,
-0.34077781438827515,
0.6584557890892029,
0.22425809502601624,
0.3927992284297943,
0.3431127071380615,
0.5831939578056335,
0.40850403904914856,
-0.19722285866737366,
0.9694714546203613,
0.543240487575531,
-0.3763931393623352,
-0.0922093391418457,
-0.40822842717170715,
-0.8895685076713562,
-0.04633375257253647,
0.44621017575263977,
0.6580834984779358,
-0.015923500061035156,
0.006495189853012562,
-0.036967504769563675,
0.05183107405900955,
-0.22153723239898682,
0.191920667886734,
-0.06274017691612244,
0.42099204659461975,
-0.3564128875732422,
0.8657202124595642,
-0.5910958647727966,
-0.024138260632753372,
0.36713916063308716,
0.17065121233463287,
-0.41284531354904175,
0.401468962430954,
0.6833276152610779,
0.359222412109375,
-0.0008109664777293801,
0.0049697114154696465,
-0.7339666485786438,
0.6176636219024658,
-0.20837856829166412,
-0.08964987099170685,
0.16841579973697662,
0.36306625604629517,
-0.33070018887519836,
0.6070172190666199,
0.5177405476570129,
-0.043719660490751266,
0.43948203325271606,
0.16178002953529358,
-0.11994056403636932,
-0.41118568181991577,
1.0200774669647217,
0.8715814352035522,
-0.05955471098423004,
-0.009488029405474663,
0.07962288707494736,
0.3081742227077484,
0.3370877206325531,
0.03491703048348427,
0.5721985101699829,
-0.5277004837989807,
-0.24029266834259033,
-0.00896629597991705,
-0.12504981458187103,
0.41048187017440796,
0.9144954085350037,
-0.912554919719696,
0.1968204528093338,
0.6662259101867676,
-0.1459909826517105,
0.5380264520645142,
0.46921268105506897,
0.21215704083442688,
-0.5188398957252502,
-0.5474292635917664,
-0.5603857636451721,
0.11717703938484192,
0.33963364362716675,
-0.813173234462738,
-0.3796294033527374,
0.2906333804130554,
-0.19085568189620972,
-0.0337122343480587,
0.28502026200294495,
0.16099099814891815,
-0.2268751561641693,
0.3090567886829376,
0.1441606879234314,
0.25753843784332275,
0.6083218455314636,
0.23538315296173096,
0.49884092807769775,
-0.14446312189102173,
0.23730048537254333,
0.8181958198547363,
0.01662353426218033,
-0.22014610469341278,
0.007165336515754461,
0.2825797498226166,
-0.14842116832733154,
-0.45560893416404724,
0.2771646976470947,
-0.023048339411616325,
1.289456844329834,
-0.05483543500304222,
-0.5505221486091614,
-0.2633586823940277,
0.4044390916824341,
0.530576765537262,
0.044027213007211685,
-0.14539329707622528,
-0.011525115929543972,
-0.30158814787864685,
0.8001000881195068,
0.8245202898979187,
-0.6175335645675659,
-0.35618099570274353,
0.33490830659866333,
-0.948911726474762,
0.20428436994552612,
0.23259930312633514,
0.28405770659446716,
0.4864276051521301,
0.3456036448478699,
0.36200881004333496,
0.16354764997959137,
0.2821495532989502,
0.17423179745674133,
0.49259650707244873,
-0.06751846522092819,
-0.3985626995563507,
0.43162083625793457,
-0.14419025182724,
0.6565904021263123,
0.020988350734114647,
0.16554172337055206,
-0.08739761263132095,
-0.48417019844055176,
-0.037405528128147125,
0.2708381116390228,
0.5435632467269897,
0.05600937828421593,
0.5365568399429321,
0.4108937084674835,
-0.2800471782684326,
-0.007733211386948824,
0.3917050063610077,
-0.3195343017578125,
-0.5011657476425171,
0.7646135687828064,
-0.2846490442752838,
-0.7910522222518921,
0.4458560049533844,
0.05245266109704971,
0.24098770320415497,
0.2799443006515503,
0.32846760749816895,
-0.015389937907457352,
0.17041724920272827,
0.5772369503974915,
-0.11724790930747986,
-0.8154596090316772,
-0.33050766587257385,
0.45737916231155396,
0.403024286031723,
0.11288455873727798,
-0.8987178206443787,
-0.5018316507339478,
0.34034034609794617,
-0.14972449839115143,
0.28611868619918823,
0.8805370926856995,
0.13577431440353394,
0.6571414470672607,
-0.40246033668518066,
-0.27321648597717285,
0.5671768188476562,
-0.1857466846704483,
0.009037656709551811,
-0.17981849610805511,
0.44503703713417053,
0.3450368642807007,
0.45767441391944885,
-0.49121689796447754,
0.14820364117622375,
0.24020278453826904,
0.6706613302230835,
0.1545713096857071,
0.2238515466451645,
-0.0036441802512854338,
-0.520772397518158,
0.22472518682479858,
0.10306627303361893,
-0.3901293873786926,
-0.2915845215320587,
-0.20126327872276306,
0.5101434588432312,
0.5222923755645752,
-0.1102956011891365,
0.295940101146698,
-0.3676374852657318,
0.843758225440979,
0.3396005928516388,
0.18891014158725739,
0.3169602155685425,
-0.655778169631958,
-0.7150911092758179,
0.48950982093811035,
0.8384423851966858,
0.04906397685408592,
0.652463972568512,
-0.008076357655227184,
-0.06890165060758591,
0.12346027046442032,
0.6029699444770813,
0.2510508596897125,
0.06407275795936584,
-0.8634594678878784,
0.14409439265727997,
0.3472430408000946,
-0.1341889351606369,
0.449288934469223,
-0.327840656042099,
0.1625889539718628,
0.20969730615615845,
0.13887260854244232,
-0.2949245870113373,
0.5194329619407654,
0.4390670657157898,
0.6888807415962219,
0.9327502250671387,
0.3569992184638977,
-0.4749072194099426,
0.3971050977706909,
0.3449171185493469,
0.25160497426986694,
0.4405839443206787,
0.37521225214004517,
0.39445677399635315,
0.5474303960800171,
-0.7205134630203247,
0.3689310848712921,
-0.2528117895126343,
-0.37594616413116455,
-0.3378833830356598,
-0.007541475351899862,
0.11711321026086807,
-0.13386543095111847,
-0.47180479764938354,
0.01746314950287342,
-0.2957318127155304,
0.3327404856681824,
0.045717526227235794,
-0.02411535196006298,
0.4987133741378784,
0.2013707011938095,
-0.14828826487064362,
-0.17267738282680511,
0.16263528168201447,
0.07969909906387329,
0.4900286793708801,
0.16849082708358765,
-0.7963452339172363,
-0.4363773465156555,
0.07482939213514328,
0.6371107697486877,
-0.25130078196525574,
-0.03167315572500229,
-0.012837085872888565,
-0.9381420612335205,
0.8708593845367432,
-0.06395662575960159,
0.21755222976207733,
-0.07701530307531357,
0.2774876356124878,
0.21160869300365448,
0.2481069415807724,
3.4704883098602295,
0.2954573333263397,
-0.6025073528289795,
-0.7416324019432068,
-0.06285850703716278,
-0.4773697555065155,
0.5192316174507141,
-0.3970957100391388,
0.27158451080322266,
0.27615395188331604,
-0.09637227654457092,
0.7052462100982666,
0.17052675783634186,
-0.39883506298065186,
-0.32510635256767273,
-0.14681671559810638,
0.23598884046077728,
0.3950834572315216,
-0.12202602624893188,
0.507904052734375,
-0.362824946641922,
0.13666869699954987,
0.18319515883922577,
0.3179031312465668,
0.24375759065151215,
0.3800674378871918,
0.18434280157089233,
0.7019563317298889,
0.45885756611824036,
0.4396107494831085,
0.5817834734916687,
-0.07750708609819412,
0.7189511060714722,
-0.05207321047782898,
-0.35101521015167236,
0.17215386033058167,
0.35284316539764404,
0.2782728672027588,
0.2578628957271576,
-0.26638033986091614,
-0.24134045839309692,
0.5005704760551453,
-0.04958442598581314,
0.7859179973602295,
0.22344063222408295,
-0.0018688488053157926,
-0.19070610404014587,
0.3093213140964508,
0.06939132511615753,
0.23140975832939148,
0.36197707056999207,
-0.635223388671875,
-0.5812707543373108,
0.13022302091121674,
0.4928140342235565,
0.5753820538520813,
0.5427731871604919,
0.4392246901988983,
0.3189370632171631,
-0.4581690728664398,
0.05510757490992546,
-0.20182117819786072,
0.15927757322788239,
0.12385527789592743,
0.02168618142604828,
-0.25595298409461975,
0.09372104704380035,
0.4879158139228821,
0.2329249531030655,
-0.43295973539352417,
0.13401281833648682,
0.09362635016441345,
0.09720741212368011,
0.22594881057739258,
0.4542092978954315,
0.5617101192474365,
-0.3442990183830261,
0.31992146372795105,
-0.0813727080821991,
-0.4785939157009125,
0.5144073367118835,
-0.343711256980896,
-0.014176218770444393,
-0.46610555052757263,
0.22708594799041748,
0.6600439548492432,
-0.0934334546327591,
-0.40834662318229675,
0.5735132098197937,
-0.07141739875078201,
0.5438244342803955,
-0.23772041499614716,
0.31478041410446167,
0.39902263879776,
0.6699379086494446,
1.0366723537445068,
-0.5249820947647095,
-3.6559178829193115,
-0.3953973352909088,
0.29172033071517944,
-0.04177527874708176,
0.29205432534217834,
0.47517699003219604,
0.1826075166463852,
0.17308944463729858,
-0.3022160232067108,
0.37600815296173096,
-0.8068212866783142,
0.188639298081398,
-0.2667222321033478,
-0.7974610924720764,
-0.3589340150356293,
0.3582508862018585,
-0.06130020320415497,
0.5181817412376404,
0.12857703864574432,
-0.38049861788749695,
0.9859936237335205,
-0.010733352042734623,
-0.2603905498981476,
-0.6330224871635437,
0.0007013511494733393,
0.197585791349411,
0.27278339862823486,
-0.171050027012825,
0.3594619631767273,
-0.279960036277771,
-0.7335382699966431,
0.44148075580596924,
-0.07310691475868225,
-0.38534119725227356,
0.08330127596855164,
0.2688974440097809,
0.13202479481697083,
-0.43951156735420227,
-0.27389106154441833,
0.4320656657218933,
0.48794734477996826,
0.09774696081876755,
0.08387882262468338,
-0.06678604334592819,
0.5575677752494812,
0.2570606470108032,
-0.25142011046409607,
0.19464950263500214,
0.36469146609306335,
0.0729886069893837,
0.9581530690193176,
0.38301026821136475,
0.03220054507255554,
0.6457574367523193,
0.6183850169181824,
0.2143646627664566,
-0.5639477372169495,
-0.025048598647117615,
0.9913964867591858,
-0.46155914664268494,
0.39735352993011475,
-0.1762075275182724,
0.5257507562637329,
-0.06771514564752579,
-0.33879393339157104,
-0.14169082045555115,
0.33712249994277954,
0.29292914271354675,
0.20565681159496307,
-0.11198732256889343,
-0.4154921770095825,
0.3526080250740051,
0.31472787261009216,
0.2971166670322418,
0.2712257504463196,
0.5744422674179077,
-0.13781696557998657,
-0.02270401082932949,
0.435372918844223,
-0.43003830313682556,
0.33372360467910767,
-0.3903668224811554,
-0.5118249654769897,
0.19595679640769958,
2.3901073932647705,
0.7250292897224426,
2.1370019912719727,
-0.18257595598697662,
-0.4146188497543335,
-0.061279382556676865,
-0.22499723732471466,
0.8289550542831421,
0.0493297204375267,
-0.6008831262588501,
-0.2898509204387665,
0.10094008594751358,
-0.4902722239494324,
0.0961647778749466,
0.49968430399894714,
-0.24710875749588013,
0.475016325712204,
-0.8175958395004272,
-0.800106942653656,
0.30413010716438293,
0.23123592138290405,
0.47500136494636536,
0.08416005969047546,
-0.25970256328582764,
0.43536654114723206,
-0.015420446172356606,
0.7260851860046387,
-0.06906921416521072,
-0.35451576113700867,
-0.8225885033607483,
0.047891005873680115,
-0.05848048999905586,
-0.4600113034248352,
0.30887681245803833,
-0.274069607257843,
0.7162317037582397,
-0.40480655431747437,
4.261972427368164,
-0.2210606336593628,
0.5428760051727295,
-0.00039056778769008815,
0.505190372467041,
-0.5227313041687012,
0.6177899241447449,
0.2760637700557709,
0.44658219814300537,
-0.512067437171936,
0.1726534068584442,
-0.0005471801850944757,
0.487743616104126,
0.011737823486328125,
0.3282395899295807,
0.3576943874359131,
0.8371472358703613,
0.1795477718114853,
0.1177227795124054,
0.05589970946311951,
0.08731715381145477,
0.30091798305511475,
0.6705383062362671,
0.158497154712677,
0.5943580865859985,
0.3561633229255676,
-0.13169705867767334,
0.8248356580734253,
-0.07389600574970245,
0.5375040173530579,
0.2084071785211563,
5.019335746765137,
-0.9589450359344482,
-0.1866983026266098,
0.0018731307936832309,
0.13951341807842255,
-0.06283668428659439,
-0.3899177610874176,
0.24475416541099548,
-0.6283932328224182,
-0.11951325088739395,
-0.6000195145606995,
0.39831069111824036,
-0.32661446928977966,
0.057592716068029404,
0.6128518581390381,
0.16382259130477905,
-0.35915443301200867,
-0.45628538727760315,
0.950469970703125,
-0.3148289620876312,
0.1518302857875824,
-0.3311656713485718,
0.34017983078956604,
-0.7555615305900574,
0.11082374304533005,
0.07193538546562195,
-0.025149550288915634,
0.34173816442489624,
0.25038254261016846,
-0.2844311594963074,
0.6168627738952637,
1.0153918266296387,
0.22057442367076874,
0.44479310512542725,
-0.38911330699920654,
0.28214210271835327,
0.8036324977874756,
0.3132804036140442,
-0.24166080355644226,
0.387744665145874,
0.19249500334262848,
0.6649407148361206,
-0.03443840146064758,
-0.6981253623962402,
-0.21666519343852997,
-0.5269775390625,
0.0012105942005291581,
0.032291315495967865,
0.43899476528167725,
0.03897784277796745,
-0.952471911907196,
-0.32328110933303833,
0.6708555817604065,
-0.7686834931373596,
0.3804660141468048,
-0.07166123390197754,
0.3007168471813202,
-0.5972886681556702,
0.5111696124076843,
0.563245952129364,
0.8882653713226318,
0.2283073365688324,
0.2322978526353836,
0.4512874484062195,
0.3952166736125946,
-0.28548285365104675,
-0.0989774614572525,
-0.09215841442346573,
0.474417120218277,
-0.37845566868782043,
-0.05129995197057724,
-0.27614811062812805,
-0.12343036383390427,
0.3250361979007721,
0.4157830774784088,
0.4160477817058563,
0.23036174476146698,
0.20272493362426758,
0.3183957040309906,
0.1985020786523819,
-0.0016198158264160156,
-0.7285559177398682,
-0.16380652785301208,
-0.1505400538444519,
0.5912661552429199,
0.3182945251464844,
0.6577261090278625,
-0.11300516873598099,
0.3637605905532837,
-0.10243558138608932,
0.8118506073951721,
0.23882441222667694,
0.08930247277021408,
-0.29532402753829956,
0.256003201007843,
0.22634300589561462,
-0.09958694130182266,
-0.06814547628164291,
-0.4270259141921997,
0.16528496146202087,
0.19118453562259674,
0.9448437690734863,
0.4734542965888977,
0.017924107611179352,
0.4023095667362213,
-0.6045379638671875,
-0.004136619623750448,
-0.18725141882896423,
-0.4705749452114105,
0.1806771457195282,
0.6818872094154358,
-0.12215863168239594,
-0.5957025289535522,
-0.06484771519899368,
-0.522631824016571
] |
822#37 | বাংলাদেশ | ১৯৯০ খ্রিস্টাব্দ থেকে প্রতিবছর বাংলাদেশ গড়ে ৫% থেকে ৬.২% শতাংশ হারে প্রবৃদ্ধি অর্জন করে এসেছে। মধ্যবিত্ত ও ভোক্তা শ্রেণীর প্রসারণ ঘটেছে দ্রুত। ২০০৫ খ্রিস্টাব্দের ডিসেম্বর মাসে গোল্ডম্যান স্যাক্স-এর বিশ্লেষণে বাংলাদেশকে "আগামী ১১ দেশ" এর মধ্যে গণ্য করা হয়েছে। | [
0.047809600830078125,
-0.31450915336608887,
0.18301717936992645,
0.1426616907119751,
-0.37991413474082947,
-0.0005983553710393608,
0.16956761479377747,
-0.36042022705078125,
0.06664938479661942,
0.34347131848335266,
-0.2561703622341156,
-0.1088281199336052,
0.343880295753479,
-0.5620430111885071,
-0.35362565517425537,
0.09537563472986221,
0.2828701436519623,
0.06357268244028091,
0.009111755527555943,
-0.03396450728178024,
-0.29362398386001587,
0.5558600425720215,
0.25035685300827026,
-0.3066111207008362,
-0.08364222943782806,
-0.2919086515903473,
-0.1386939287185669,
0.018900418654084206,
-0.21421842277050018,
0.6827970743179321,
0.2569332420825958,
-0.35203149914741516,
-0.5333018898963928,
0.6459689140319824,
-0.6472408771514893,
0.32225438952445984,
0.218598410487175,
-0.12125898897647858,
0.1919720321893692,
0.06943632662296295,
0.8457384705543518,
0.013281872496008873,
-0.419822633266449,
-0.11265907436609268,
0.3750748038291931,
-0.44725286960601807,
0.1619863510131836,
-0.33566877245903015,
0.5128910541534424,
-0.03701077029109001,
-0.19451001286506653,
0.07658496499061584,
0.04166753590106964,
0.3177843689918518,
-0.46728596091270447,
0.5770127177238464,
-0.611752986907959,
0.9844392538070679,
0.15138666331768036,
0.8027135133743286,
-0.054528601467609406,
-0.2385263890028,
-0.16800780594348907,
0.18508820235729218,
0.3662170469760895,
0.5567402243614197,
0.12795540690422058,
0.2590576112270355,
0.6372383236885071,
0.10308071225881577,
-0.0751098096370697,
0.7616111636161804,
0.6472007632255554,
0.4071941375732422,
-0.0979379341006279,
-0.21862764656543732,
-0.23994313180446625,
0.13576357066631317,
0.2922070026397705,
-0.665877103805542,
-0.042740169912576675,
-0.02070418745279312,
-0.3533206284046173,
0.5744837522506714,
-0.05879190191626549,
0.5215727090835571,
0.24307291209697723,
-0.17238295078277588,
0.19683416187763214,
0.5721276998519897,
-0.3165785074234009,
0.21318630874156952,
-0.5124571919441223,
0.07453311234712601,
0.10364130884408951,
-0.19905245304107666,
0.25242987275123596,
-0.22330012917518616,
-0.5340955853462219,
0.12525980174541473,
0.27031606435775757,
-0.39979150891304016,
-0.06453132629394531,
0.7103191018104553,
0.05686395987868309,
-0.42842182517051697,
-0.4033319652080536,
0.43227025866508484,
-0.20223908126354218,
0.6017006039619446,
0.8582747578620911,
-0.02989545650780201,
0.1260586827993393,
-0.3742501139640808,
-0.0643838569521904,
-0.27784624695777893,
0.34685221314430237,
0.12173261493444443,
-0.0867292582988739,
-0.9181678891181946,
0.5328819155693054,
-0.3094744384288788,
-0.32237887382507324,
-0.16436271369457245,
0.4835430085659027,
-0.2432861328125,
0.5584266781806946,
-0.2475748509168625,
0.8209614157676697,
0.08264646679162979,
0.19518724083900452,
0.4085339903831482,
1.1191085577011108,
0.576904296875,
-0.03787880018353462,
0.6116846799850464,
0.3297974467277527,
-0.18712978065013885,
-0.04717571660876274,
-0.23421558737754822,
-0.457383394241333,
-0.039190758019685745,
0.5991909503936768,
0.5705428719520569,
-0.24554212391376495,
0.14742863178253174,
0.23079751431941986,
0.5194284319877625,
0.15581351518630981,
0.16920943558216095,
0.05175662785768509,
0.1911204308271408,
-0.255188524723053,
0.4796343445777893,
-0.35162273049354553,
-0.15626977384090424,
0.8097052574157715,
-0.3012186884880066,
-0.2944462299346924,
0.5381782650947571,
0.7601478695869446,
0.3403272032737732,
-0.15489280223846436,
-0.055644962936639786,
-0.5563896298408508,
-0.017241502180695534,
0.22379463911056519,
-0.12182945758104324,
0.43201005458831787,
0.0833565965294838,
-0.5017138123512268,
0.36944371461868286,
0.11581974476575851,
0.08858174085617065,
0.43133383989334106,
0.2941131591796875,
-0.11204403638839722,
-0.352266401052475,
1.0687330961227417,
0.18564103543758392,
0.010674752295017242,
-0.4271564483642578,
-0.047426413744688034,
0.3086601197719574,
0.5029007792472839,
0.06620993465185165,
0.12938649952411652,
0.07179714739322662,
-0.09585986286401749,
-0.000037845813494641334,
-0.27673178911209106,
0.5091765522956848,
0.8227750658988953,
-0.9385408163070679,
-0.013326147571206093,
0.1686519831418991,
-0.01205829530954361,
0.3243725299835205,
0.19903478026390076,
0.33030298352241516,
-0.26469412446022034,
-0.4611099660396576,
-0.18701890110969543,
0.45104819536209106,
0.2995009124279022,
-0.6129039525985718,
0.014248923398554325,
0.7263342142105103,
-0.37051111459732056,
0.24199576675891876,
-0.13814665377140045,
0.24390773475170135,
0.10949750989675522,
0.406095415353775,
0.03657204285264015,
0.08390673995018005,
0.2724592387676239,
0.07255405932664871,
0.36115747690200806,
-0.3320343494415283,
0.05517768859863281,
0.3776036202907562,
-0.11158669739961624,
-0.30327486991882324,
0.3151482045650482,
0.44800448417663574,
-0.07837769389152527,
-0.5083329081535339,
0.20099008083343506,
0.33350253105163574,
0.6379780173301697,
0.05647863820195198,
-0.28492113947868347,
-0.2862226665019989,
0.40736791491508484,
0.00845288299024105,
-0.2984221577644348,
-0.06418081372976303,
0.2745647430419922,
-0.007776285521686077,
1.1518425941467285,
0.32203438878059387,
-0.48992919921875,
-0.49081936478614807,
0.37911707162857056,
-0.5930071473121643,
0.5113039612770081,
0.5404719114303589,
-0.09765341132879257,
0.3791716694831848,
0.14329935610294342,
0.14331436157226562,
0.12200315296649933,
0.38196682929992676,
-0.28497785329818726,
0.5925710797309875,
0.4789251983165741,
-1.0380730628967285,
0.6884146332740784,
0.00867846142500639,
0.6194162964820862,
-0.1131717637181282,
0.10054817795753479,
0.27665334939956665,
-0.2769685685634613,
-0.09564118832349777,
0.09492798894643784,
0.5845561623573303,
0.22017721831798553,
0.2829071283340454,
0.3044096827507019,
-0.47264501452445984,
0.023826347663998604,
0.46951332688331604,
-0.7005518674850464,
-0.0684078261256218,
0.4602717459201813,
-0.24747437238693237,
-0.7794092893600464,
0.14906641840934753,
-0.11117611080408096,
0.37839850783348083,
0.011080214753746986,
0.15006156265735626,
-0.14299462735652924,
0.418752521276474,
0.4525660574436188,
-0.2065223902463913,
-0.4074048399925232,
-0.34948208928108215,
0.1837243139743805,
0.6149163246154785,
0.2872334122657776,
-0.9350546002388,
0.3697745203971863,
-0.03519003093242645,
-0.12191988527774811,
0.3814026713371277,
0.6798641681671143,
0.15962199866771698,
0.6635284423828125,
-0.43011072278022766,
0.2491721659898758,
0.37223824858665466,
0.22470815479755402,
-0.20509834587574005,
-0.08156565576791763,
0.19340580701828003,
0.2069559097290039,
0.7209064364433289,
0.2504696846008301,
-0.2332809865474701,
-0.11679214984178543,
0.25574594736099243,
0.3122020661830902,
0.7572407126426697,
-0.0721670463681221,
-0.3910907804965973,
0.05094708874821663,
0.2551233470439911,
-0.37618374824523926,
-0.43644392490386963,
-0.36844754219055176,
0.11287162452936172,
0.33790507912635803,
-0.15912854671478271,
-0.0093685956671834,
-0.4739941954612732,
0.2816103994846344,
0.5814995765686035,
0.10163377225399017,
0.6573229432106018,
-0.44404199719429016,
-0.43802422285079956,
0.3787747323513031,
0.45718061923980713,
0.023111645132303238,
0.4589044153690338,
0.146703839302063,
0.4858798086643219,
0.0894593670964241,
0.4634784758090973,
0.31542104482650757,
0.1640177220106125,
0.014357968233525753,
0.21325401961803436,
-0.023918302729725838,
-0.4946582317352295,
0.17392146587371826,
-0.26265329122543335,
0.2198656052350998,
0.42335790395736694,
-0.19502940773963928,
-0.2624415457248688,
0.11605310440063477,
0.4701210856437683,
0.8021125793457031,
0.6356305480003357,
0.6661826968193054,
-0.24516835808753967,
0.3748859465122223,
0.18351052701473236,
0.4271122217178345,
0.05577904358506203,
0.5417191386222839,
0.32548266649246216,
0.37490683794021606,
-0.17004525661468506,
0.37087690830230713,
-0.29847970604896545,
-0.29523801803588867,
-0.23143959045410156,
0.2714192867279053,
0.2801102101802826,
-0.23537170886993408,
-0.2664112150669098,
-0.20880281925201416,
0.224497988820076,
0.29805874824523926,
0.14657387137413025,
-0.2151189148426056,
0.5672350525856018,
0.017838340252637863,
-0.010716639459133148,
0.26659584045410156,
0.16109584271907806,
-0.30739694833755493,
0.2754306197166443,
0.09853178262710571,
-0.6264102458953857,
0.23173221945762634,
-0.18588538467884064,
0.8664416074752808,
0.3593069314956665,
-0.11198638379573822,
-0.11426784843206406,
-0.48184525966644287,
0.25138774514198303,
0.2534409165382385,
0.20409874618053436,
-0.12762697041034698,
0.4914117157459259,
0.3497854471206665,
0.2774198353290558,
3.9094109535217285,
0.03920293599367142,
-0.28741133213043213,
-0.5226490497589111,
-0.03815965726971626,
-0.26013681292533875,
0.24838432669639587,
-0.27385756373405457,
0.18312768638134003,
0.038356103003025055,
-0.20770986378192902,
0.2540024518966675,
0.32225608825683594,
-0.03875162824988365,
-0.08949056267738342,
0.06215609982609749,
0.05590659752488136,
0.18378624320030212,
-0.28972795605659485,
0.5426559448242188,
-0.3377581238746643,
0.1443154215812683,
0.164840430021286,
0.1030983179807663,
0.3324103057384491,
0.24528513848781586,
0.39772796630859375,
0.5056014657020569,
0.6026479005813599,
0.2678039073944092,
0.5667917132377625,
-0.09640490263700485,
0.5282219052314758,
-0.16808369755744934,
-0.2774985432624817,
0.7199956774711609,
0.37748879194259644,
0.08087557554244995,
0.0336274728178978,
-0.015589469112455845,
-0.053400490432977676,
0.060659635812044144,
0.2604483664035797,
0.5882697105407715,
0.06264001131057739,
0.20956310629844666,
-0.29297155141830444,
0.5737497210502625,
-0.16809453070163727,
-0.1287594884634018,
-0.11047142744064331,
-0.17497558891773224,
-0.36087357997894287,
-0.04593497887253761,
0.45511987805366516,
0.4981914460659027,
0.22486642003059387,
0.4731071889400482,
0.14123794436454773,
-0.28119632601737976,
-0.30870839953422546,
0.05915624275803566,
0.4393744170665741,
-0.07672665268182755,
-0.6040250062942505,
-0.10775786638259888,
-0.06177861988544464,
0.15957200527191162,
0.44316571950912476,
-0.3292575478553772,
0.5798105001449585,
0.12817730009555817,
0.3516606092453003,
-0.41535788774490356,
0.1113479733467102,
0.3542838990688324,
-0.32310932874679565,
0.23425032198429108,
-0.29914817214012146,
-0.3664482533931732,
0.2209463119506836,
-0.11634872108697891,
-0.310438871383667,
-0.10137432813644409,
-0.0677771344780922,
0.7205521464347839,
0.10738696902990341,
-0.5142927765846252,
0.39741918444633484,
-0.06074024364352226,
0.5626301169395447,
-0.35979101061820984,
0.5176399350166321,
0.17533211410045624,
0.4557695984840393,
0.7217631936073303,
-0.040402963757514954,
-3.869166374206543,
0.25101014971733093,
0.2582643926143646,
0.14770667254924774,
0.24278931319713593,
0.246759295463562,
0.2017991989850998,
0.4270808696746826,
-0.5292566418647766,
0.8263987302780151,
-0.2477688491344452,
-0.13036303222179413,
-0.44073325395584106,
-0.35770151019096375,
-0.39272427558898926,
0.20880559086799622,
-0.1389191746711731,
0.3104686439037323,
0.17335264384746552,
-0.034817684441804886,
0.36372876167297363,
-0.22640077769756317,
-0.14658215641975403,
-0.43056797981262207,
0.07965569943189621,
0.030764441937208176,
0.1675964593887329,
0.12143034487962723,
0.6483049988746643,
-0.028258951380848885,
-0.5015158653259277,
0.9881559610366821,
0.17895393073558807,
-0.25390222668647766,
0.30510345101356506,
0.3793957233428955,
-0.11170457303524017,
-0.5192348957061768,
-0.0752585306763649,
0.15105262398719788,
0.05487873777747154,
-0.2505115568637848,
0.16668319702148438,
-0.010239807888865471,
0.12989120185375214,
-0.05626879259943962,
-0.24176989495754242,
-0.25098681449890137,
0.11337683349847794,
-0.06522578001022339,
0.5934929847717285,
0.3032132089138031,
-0.09140791743993759,
0.034044016152620316,
0.15387311577796936,
0.31469595432281494,
-0.3323565125465393,
-0.3031421899795532,
0.3404290974140167,
0.14159183204174042,
-0.26155200600624084,
-0.12073546648025513,
0.5560636520385742,
-0.22411024570465088,
0.030568324029445648,
-0.0756366103887558,
0.2701340615749359,
0.10331970453262329,
0.2091761976480484,
-0.29612788558006287,
0.2805454730987549,
0.31883180141448975,
0.13275209069252014,
-0.39129838347435,
0.21012698113918304,
0.49020346999168396,
-0.10909736901521683,
-0.3116077482700348,
0.45474565029144287,
-0.24444539844989777,
0.3076850473880768,
0.02395794354379177,
-0.5353072285652161,
0.4277259409427643,
2.041600227355957,
0.46675512194633484,
2.1242034435272217,
0.2188163846731186,
-0.2551933526992798,
0.17109644412994385,
-0.022793017327785492,
0.5714046955108643,
-0.10827300697565079,
-0.03819222375750542,
-0.32394638657569885,
-0.3440946042537689,
-0.14504987001419067,
-0.1251061111688614,
0.2041027694940567,
-0.5711284279823303,
0.4133099913597107,
-1.3017830848693848,
0.10034018754959106,
0.6138514280319214,
0.11920426785945892,
0.2916600704193115,
-0.27641382813453674,
0.08617391437292099,
0.5668874979019165,
0.22362594306468964,
-0.048424556851387024,
0.08195406198501587,
-0.18893101811408997,
-0.15564346313476562,
-0.09141600877046585,
-0.512471616268158,
-0.23916324973106384,
0.2137734740972519,
-0.3161553740501404,
0.6398636698722839,
-0.16955658793449402,
4.510125637054443,
-0.1423175185918808,
0.4467106759548187,
-0.23941099643707275,
0.6613721251487732,
-0.44956985116004944,
0.7334819436073303,
-0.18582072854042053,
0.19603943824768066,
0.1885664016008377,
0.09945229440927505,
0.059107329696416855,
0.22925692796707153,
-0.3124140799045563,
0.3077597916126251,
0.08445308357477188,
0.7746485471725464,
0.3148822784423828,
0.06824121624231339,
0.11113889515399933,
-0.06515715271234512,
0.1873645782470703,
0.43615078926086426,
0.0712970718741417,
0.2520870268344879,
0.3361836373806,
0.20992451906204224,
0.22717593610286713,
0.0786227434873581,
0.041387513279914856,
0.1507931798696518,
5.166581153869629,
-0.4233644902706146,
0.16204017400741577,
-0.1888701170682907,
-0.2836077809333801,
0.33723169565200806,
-0.3040691316127777,
0.37724199891090393,
-0.6410635113716125,
-0.20570147037506104,
-0.2022988200187683,
0.06577712297439575,
-0.17158940434455872,
0.6146082878112793,
0.15056660771369934,
-0.06317470222711563,
-0.4061925709247589,
-0.5727490782737732,
0.05727848410606384,
-0.3375209867954254,
0.32581353187561035,
-0.5333725810050964,
0.23265255987644196,
-0.4911394715309143,
-0.03644993528723717,
0.6687268614768982,
-0.38923725485801697,
0.6916295289993286,
0.47500288486480713,
-0.269744873046875,
0.2171071171760559,
0.43971773982048035,
0.05979718640446663,
0.5125668048858643,
0.08781334012746811,
0.05862727761268616,
0.6134467124938965,
0.358625203371048,
0.19555242359638214,
0.3681419789791107,
0.10599376261234283,
0.7669870257377625,
-0.18661077320575714,
-0.15242917835712433,
-0.5799034237861633,
-0.10445044189691544,
0.029714785516262054,
0.40850991010665894,
0.22000308334827423,
0.01724466122686863,
0.09568566083908081,
-0.2135009765625,
0.4929935932159424,
0.05026233196258545,
0.04601631686091423,
-0.23480315506458282,
0.18200884759426117,
-0.43990758061408997,
0.2272162139415741,
0.15775717794895172,
0.698593258857727,
0.17478762567043304,
-0.008530767634510994,
0.2089989334344864,
0.3880321979522705,
-0.06722640991210938,
0.13350720703601837,
-0.025580188259482384,
0.6801950335502625,
-0.17679959535598755,
-0.08611031621694565,
0.12981444597244263,
-0.07421880215406418,
0.7615199685096741,
0.5551167726516724,
0.09855536371469498,
0.05006401240825653,
-0.09779877960681915,
0.09937744587659836,
-0.045397911220788956,
-0.0908866673707962,
-0.5717500448226929,
-0.05153051018714905,
-0.09140564501285553,
0.30995795130729675,
0.36985358595848083,
0.2017705887556076,
0.007397626526653767,
-0.18250656127929688,
0.08611397445201874,
0.2243490219116211,
0.11069154739379883,
-0.08410558849573135,
-0.03236379101872444,
-0.11145792156457901,
0.014121683314442635,
-0.26668691635131836,
0.28975486755371094,
-0.24321837723255157,
0.035110849887132645,
0.44756627082824707,
0.5697808265686035,
0.08665541559457779,
0.5125804543495178,
0.2130565643310547,
-0.08811534196138382,
0.1646120399236679,
0.24370795488357544,
-0.014593325555324554,
0.5130912661552429,
0.7409411072731018,
-0.09157945960760117,
-0.4054563045501709,
-0.18235258758068085,
-0.23360076546669006
] |
822#38 | বাংলাদেশ | ২০১৬-১৭ অর্থবৎসরের প্রাক্কলন অনুযায়ী এবছর প্রায় ৬.৮% জিডিপি প্রবৃদ্ধির ভবিষ্যতবাণী করা হয়েছে। | [
0.0821777731180191,
-0.0994681790471077,
0.16714848577976227,
0.09484266489744186,
-0.24894596636295319,
-0.38750067353248596,
0.3692360818386078,
-0.39491936564445496,
0.1962442696094513,
0.301788330078125,
-0.09230685979127884,
-0.22305229306221008,
-0.06907249242067337,
-0.4609281122684479,
-0.3463917374610901,
0.24459408223628998,
0.1626453846693039,
-0.07396311312913895,
-0.03134619817137718,
-0.17287327349185944,
-0.0691675990819931,
0.22865256667137146,
0.6061886548995972,
-0.017362643033266068,
0.011022078804671764,
-0.20357884466648102,
-0.042433373630046844,
0.20596352219581604,
-0.17044928669929504,
0.7637031674385071,
0.17539286613464355,
-0.41404685378074646,
-0.4779146611690521,
0.49682459235191345,
-0.3082905411720276,
0.05018816143274307,
0.6207870244979858,
-0.29980066418647766,
0.010558299720287323,
-0.17647136747837067,
0.5513368248939514,
0.12617257237434387,
-0.26351067423820496,
-0.042245130985975266,
0.4742869734764099,
-0.36382585763931274,
-0.07022134214639664,
0.024529580026865005,
0.6011450290679932,
0.05481022596359253,
-0.2348444014787674,
0.2084421068429947,
-0.18410179018974304,
0.45331907272338867,
-0.8304036259651184,
0.46337106823921204,
-0.3633666932582855,
0.6632424592971802,
0.2544454038143158,
-0.09335523098707199,
0.12525881826877594,
0.04189124330878258,
-0.13043740391731262,
0.2578391134738922,
0.26891249418258667,
0.5238944888114929,
0.09047816693782806,
0.17863357067108154,
0.19607700407505035,
-0.049844399094581604,
0.008358197286725044,
0.8653721213340759,
0.3328755795955658,
0.7080015540122986,
-0.1179392859339714,
-0.020189529284834862,
-0.15149624645709991,
0.17681904137134552,
0.5457168817520142,
-0.5353956818580627,
-0.1951068937778473,
0.11767793446779251,
-0.4146384298801422,
0.33942386507987976,
-0.6151248216629028,
0.6191656589508057,
0.33735227584838867,
0.19345425069332123,
0.6681690812110901,
0.5821313858032227,
-0.10657188296318054,
0.12403152883052826,
-0.5175217986106873,
0.2577816843986511,
-0.08553846925497055,
0.3769930303096771,
0.15737679600715637,
-0.043133076280355453,
-0.33367449045181274,
-0.14981822669506073,
0.0657871663570404,
-0.2557474672794342,
-0.17763225734233856,
0.6509274244308472,
0.31816452741622925,
-0.40916717052459717,
-0.6943860054016113,
0.7401780486106873,
0.18897971510887146,
0.4529653787612915,
0.5327180027961731,
-0.3021913170814514,
0.6336575746536255,
-0.36890432238578796,
0.15889368951320648,
-0.2194041758775711,
0.45446112751960754,
-0.06737694144248962,
-0.06855911016464233,
-0.7150065302848816,
0.3851287066936493,
0.2030162364244461,
-0.21662628650665283,
-0.7516025900840759,
0.6086097359657288,
-0.4606385827064514,
0.5772799253463745,
-0.17256848514080048,
0.8954201936721802,
0.05235759913921356,
0.33760443329811096,
0.6667762398719788,
0.9333934187889099,
0.43341848254203796,
-0.48435935378074646,
0.5418180823326111,
0.6698217391967773,
-0.3974233865737915,
0.10115442425012589,
-0.3705960810184479,
-0.2662697732448578,
-0.06784284114837646,
0.5260103940963745,
0.4903462827205658,
-0.37410011887550354,
0.05692525953054428,
0.30247047543525696,
0.22353069484233856,
-0.08151920139789581,
0.16078577935695648,
0.1714857518672943,
0.1553293913602829,
-0.10564060509204865,
0.7472549676895142,
-0.46175825595855713,
0.09451372176408768,
0.5131710767745972,
-0.15960262715816498,
0.01177357416599989,
0.6081950068473816,
0.7842172384262085,
0.3572152853012085,
-0.10448651760816574,
0.28503820300102234,
-0.24797368049621582,
-0.03813640773296356,
0.1722230613231659,
-0.051248013973236084,
0.6419771909713745,
0.15980450809001923,
-0.26796701550483704,
0.285666823387146,
-0.2315485030412674,
0.02370981127023697,
0.0622413344681263,
0.29001402854919434,
0.03248058259487152,
-0.5065292119979858,
0.6406046748161316,
0.40633177757263184,
0.033476632088422775,
-0.18009841442108154,
-0.12218710035085678,
0.23384250700473785,
0.40235626697540283,
-0.01776357740163803,
0.3183586001396179,
0.16024936735630035,
0.052710361778736115,
-0.05456733703613281,
-0.21516761183738708,
0.553541898727417,
0.9172958135604858,
-0.8227507472038269,
0.08144652843475342,
0.6887019276618958,
-0.11970872431993484,
0.40192747116088867,
0.49158576130867004,
0.3709920346736908,
-0.31583893299102783,
-0.2829315960407257,
-0.3309561014175415,
0.2653025984764099,
-0.014356870204210281,
-0.42949843406677246,
0.11177077889442444,
0.4683744013309479,
-0.22477878630161285,
0.41297972202301025,
-0.09759832173585892,
0.3220277428627014,
0.3077729046344757,
0.2534986734390259,
-0.25739091634750366,
0.23207756876945496,
0.1729358434677124,
-0.10388750582933426,
0.21862949430942535,
-0.12778106331825256,
0.04135296866297722,
0.19032283127307892,
-0.2683786153793335,
-0.45531129837036133,
0.07110743224620819,
0.7054067850112915,
-0.21601516008377075,
-0.370442271232605,
0.24939796328544617,
0.40321075916290283,
0.5121006369590759,
-0.154865100979805,
-0.10234519839286804,
0.004298234824091196,
0.44562864303588867,
0.13724185526371002,
-0.45821908116340637,
0.29521140456199646,
0.3764249384403229,
-0.049406297504901886,
0.6486127972602844,
0.25168082118034363,
-0.22412803769111633,
-0.5032630562782288,
0.3969663977622986,
-0.3656882345676422,
0.7760854959487915,
0.07781282067298889,
-0.0551893413066864,
0.26178449392318726,
-0.00321099697612226,
0.2373015582561493,
0.08120492845773697,
0.25618723034858704,
-0.3211403787136078,
0.21071232855319977,
0.2878684103488922,
-0.5821588039398193,
0.5882313251495361,
0.008497385308146477,
0.24037131667137146,
0.0786600336432457,
0.11758188158273697,
0.05477068945765495,
-0.08992784470319748,
-0.11839685589075089,
0.2603728473186493,
0.3761393129825592,
0.12063872814178467,
0.10478151589632034,
0.2566387355327606,
-0.31541115045547485,
0.10447105765342712,
0.5916873216629028,
-0.5101224184036255,
-0.31696534156799316,
0.16803662478923798,
-0.07649954408407211,
-0.5545936226844788,
0.1452789306640625,
0.03746825084090233,
0.1895160675048828,
0.05499934405088425,
-0.09045879542827606,
-0.04472615197300911,
0.07181563973426819,
0.5745692849159241,
-0.21737487614154816,
-0.4156525433063507,
-0.2435576617717743,
0.1298622190952301,
0.5853553414344788,
-0.03623165190219879,
-0.6878567934036255,
0.014037108048796654,
0.015712920576334,
0.1196756586432457,
0.27834242582321167,
0.685791015625,
0.13543838262557983,
0.7033849954605103,
-0.10880768299102783,
0.4231802225112915,
0.7565605044364929,
-0.10259119421243668,
-0.11927624046802521,
0.25799521803855896,
0.27803000807762146,
0.31269600987434387,
0.8117800951004028,
0.18566815555095673,
-0.06793926656246185,
-0.10551159083843231,
-0.007457684259861708,
0.3457845151424408,
0.5959065556526184,
0.0038869809359312057,
-0.4208233058452606,
0.032156821340322495,
0.15662814676761627,
0.2310059368610382,
-0.5498109459877014,
-0.23994797468185425,
0.05149315670132637,
0.32441750168800354,
-0.3644266426563263,
-0.0045526945032179356,
-0.6235476732254028,
0.16738314926624298,
0.3458486795425415,
-0.02643878571689129,
-0.03770429641008377,
-0.46490478515625,
-0.4940827190876007,
0.2258453369140625,
0.5326272249221802,
-0.06281999498605728,
0.6143673658370972,
0.06179731339216232,
0.1544881910085678,
0.32104942202568054,
0.5598426461219788,
0.23463009297847748,
0.12026859819889069,
0.09887342900037766,
0.05248743295669556,
-0.1291368156671524,
-0.35788217186927795,
0.5686410665512085,
-0.4145101010799408,
0.4134920537471771,
0.708909273147583,
-0.034363601356744766,
-0.5845368504524231,
-0.0756245031952858,
0.22912029922008514,
0.5330873131752014,
0.43944060802459717,
0.5049548149108887,
-0.20067733526229858,
0.4665151834487915,
0.11890896409749985,
0.3352211117744446,
-0.15936969220638275,
0.4321664571762085,
0.27609723806381226,
0.3836098611354828,
-0.4558480978012085,
0.05349931865930557,
-0.32078278064727783,
-0.47792425751686096,
-0.13177597522735596,
-0.09768970310688019,
-0.0027579283341765404,
-0.2741190493106842,
-0.21310855448246002,
-0.045323628932237625,
0.23424285650253296,
0.5206236243247986,
0.17403823137283325,
-0.0678105503320694,
0.4823091924190521,
0.020231394097208977,
0.13208399713039398,
0.39747267961502075,
0.07617612928152084,
-0.25871002674102783,
0.07644905149936676,
-0.11710430681705475,
-0.42241647839546204,
0.31673333048820496,
-0.08186061680316925,
0.30877137184143066,
0.22811351716518402,
-0.12469658255577087,
-0.21749264001846313,
-0.34604117274284363,
0.25873586535453796,
-0.002561813686043024,
-0.13328473269939423,
-0.18401645123958588,
0.24883349239826202,
0.39413687586784363,
0.6134064793586731,
3.9232771396636963,
0.03593016788363457,
-0.05582163855433464,
-0.34348082542419434,
-0.10707336664199829,
0.1471039205789566,
0.35042473673820496,
-0.14952905476093292,
0.1928945630788803,
-0.014289806596934795,
-0.3194439113140106,
0.1865621656179428,
0.2067694067955017,
0.2320118397474289,
-0.13363432884216309,
0.1127130538225174,
0.6658967137336731,
0.1603606790304184,
-0.16590842604637146,
0.2711424231529236,
-0.2253652662038803,
0.3402658998966217,
0.1905701905488968,
0.25757384300231934,
0.2378467619419098,
0.35292717814445496,
0.3902454972267151,
0.49420323967933655,
0.5419804453849792,
0.38048064708709717,
0.9272586107254028,
0.20603981614112854,
0.3137509226799011,
-0.07575681805610657,
-0.21718533337116241,
0.5331968665122986,
0.31205397844314575,
0.25363579392433167,
0.13260231912136078,
0.028257956728339195,
-0.06847410649061203,
0.22564814984798431,
0.2763299345970154,
0.3039175271987915,
0.2731812298297882,
0.2349579632282257,
-0.48173364996910095,
0.7369917035102844,
-0.28321996331214905,
-0.23617592453956604,
-0.2596910893917084,
-0.3477845788002014,
-0.42641976475715637,
-0.10772935301065445,
0.5331530570983887,
0.47095978260040283,
0.18031853437423706,
0.30152618885040283,
0.3690248131752014,
-0.2365030199289322,
-0.46451491117477417,
-0.19028805196285248,
0.38516274094581604,
0.03258517384529114,
-0.5987392067909241,
-0.19468727707862854,
0.11820746958255768,
-0.0012325384886935353,
0.12339469790458679,
-0.6737154722213745,
0.3483634293079376,
0.20985843241214752,
0.4724418520927429,
-0.32961487770080566,
0.043175917118787766,
0.47093474864959717,
-0.1898270696401596,
0.0395762138068676,
-0.35198816657066345,
-0.1922689527273178,
-0.004477867856621742,
-0.34893798828125,
-0.1995595246553421,
0.058701541274785995,
-0.18023930490016937,
0.5430344939231873,
0.023268772289156914,
-0.009407727979123592,
0.35592886805534363,
-0.06760479509830475,
0.38300657272338867,
-0.30567502975463867,
0.3314960300922394,
-0.1851058304309845,
0.4060935080051422,
0.4879056513309479,
0.10856332629919052,
-3.9459636211395264,
0.36480554938316345,
-0.05150445178151131,
0.024313727393746376,
0.362923264503479,
0.24665676057338715,
0.0798746719956398,
-0.1597716510295868,
-0.2699013650417328,
0.8892853856086731,
-0.2980692982673645,
-0.033771123737096786,
-0.4976337254047394,
-0.08822260051965714,
-0.06684880703687668,
0.08577398210763931,
-0.006367609836161137,
0.21717247366905212,
0.07713229954242706,
-0.1028175875544548,
0.2798624336719513,
0.21367038786411285,
0.2220059484243393,
-0.26188093423843384,
0.006972582079470158,
0.3733254373073578,
-0.1410796344280243,
-0.31489133834838867,
0.47481516003608704,
-0.20856240391731262,
-0.25580713152885437,
-0.07072174549102783,
0.07767408341169357,
-0.47296926379203796,
0.07539688050746918,
0.5235548615455627,
-0.12602058053016663,
-0.32544103264808655,
0.03656766191124916,
0.15019568800926208,
0.07252678275108337,
0.05279611796140671,
0.37940001487731934,
-0.21690016984939575,
0.25493210554122925,
0.06532876938581467,
-0.08750778436660767,
-0.3523418605327606,
0.01243962999433279,
-0.6480384469032288,
0.6799942255020142,
0.213810995221138,
0.2227940708398819,
0.21458396315574646,
0.26855310797691345,
0.3168454170227051,
-0.15627895295619965,
-0.31017088890075684,
0.5559520125389099,
-0.2530893087387085,
-0.2820090353488922,
-0.32683151960372925,
0.49753043055534363,
-0.08776546269655228,
0.30132898688316345,
0.0022301306016743183,
0.2720484733581543,
0.14518150687217712,
-0.00010152963659493253,
-0.2682127356529236,
0.43318113684654236,
0.26131105422973633,
-0.047903355211019516,
0.042204733937978745,
0.15572865307331085,
0.51806640625,
0.030327314510941505,
-0.4244478642940521,
0.5822253227233887,
-0.3103475272655487,
0.25481393933296204,
-0.030912447720766068,
-0.47549203038215637,
0.5362971425056458,
2.180063009262085,
0.5370280146598816,
2.158729076385498,
0.03532920032739639,
-0.16985848546028137,
-0.08210969716310501,
-0.10369947552680969,
0.3071938455104828,
0.06334138661623001,
-0.025901207700371742,
-0.1980011761188507,
-0.05421682447195053,
0.1048232838511467,
-0.16566859185695648,
0.24809250235557556,
-0.26607102155685425,
0.2746104598045349,
-1.3403759002685547,
0.13774500787258148,
0.5366023182868958,
0.13047465682029724,
0.23114287853240967,
-0.08825206756591797,
0.09005962312221527,
0.13666340708732605,
0.23082947731018066,
0.6973188519477844,
-0.22287964820861816,
-0.38681891560554504,
-0.39833810925483704,
0.2900148034095764,
-0.024176474660634995,
-0.04813414439558983,
0.4159068167209625,
-0.5024852156639099,
0.35472381114959717,
-0.11738527566194534,
4.587640285491943,
-0.33937951922416687,
0.31449028849601746,
-0.2618955075740814,
0.5430219769477844,
-0.354095458984375,
0.6835749745368958,
-0.09853412210941315,
0.009996609762310982,
0.5438623428344727,
0.5430344939231873,
0.03611740842461586,
0.36578369140625,
-0.19441330432891846,
0.23461979627609253,
0.3719857931137085,
0.617112398147583,
0.43602263927459717,
-0.0686073824763298,
-0.2336762249469757,
0.02503974549472332,
0.3903076946735382,
0.547607421875,
0.09505590051412582,
0.21619923412799835,
0.17393742501735687,
0.4008382260799408,
0.47395989298820496,
0.004794927779585123,
-0.24400661885738373,
-0.3412701487541199,
5.285656929016113,
-0.7132646441459656,
0.0960390642285347,
-0.22674795985221863,
-0.21164019405841827,
0.12029755115509033,
-0.1560261994600296,
0.5685597062110901,
-0.3857046365737915,
-0.20547699928283691,
-0.31401336193084717,
0.4800103008747101,
0.25355958938598633,
0.6248403787612915,
-0.23774601519107819,
-0.02057739347219467,
-0.33333802223205566,
-0.03008233569562435,
0.01914217509329319,
-0.18525256216526031,
0.3436838686466217,
-0.6963297724723816,
0.2341645061969757,
-0.37321433424949646,
-0.011867718771100044,
0.41970765590667725,
-0.10893221199512482,
0.4495912194252014,
0.2601902186870575,
-0.47767364978790283,
0.05619772896170616,
0.6707795262336731,
0.17678911983966827,
0.6305964589118958,
0.10222278535366058,
0.5587345957756042,
0.47908684611320496,
0.40594640374183655,
-0.11871504038572311,
0.10612022876739502,
0.3318062722682953,
0.5325896143913269,
-0.0805399939417839,
0.02531697228550911,
-0.22607147693634033,
0.12511307001113892,
-0.28578928112983704,
0.11045795679092407,
0.1223398819565773,
0.10718154907226562,
0.4281248450279236,
-0.07497190684080124,
0.4463438391685486,
-0.2562400698661804,
0.006249648053199053,
-0.15970729291439056,
-0.15795272588729858,
-0.26037126779556274,
0.06091039627790451,
0.23065674304962158,
0.19731296598911285,
0.1202598437666893,
-0.018585205078125,
0.2065245807170868,
0.5882912874221802,
-0.0230837594717741,
0.0015036753611639142,
0.13032639026641846,
0.6266213655471802,
0.08412992209196091,
-0.20102398097515106,
-0.037046872079372406,
-0.18194541335105896,
0.45425376296043396,
0.43370798230171204,
-0.06552652269601822,
0.07088113576173782,
0.10581266134977341,
-0.5774219036102295,
-0.004841608926653862,
-0.17602093517780304,
-0.19911624491214752,
-0.043380849063396454,
0.23798057436943054,
0.31090760231018066,
0.6719939112663269,
-0.21511448919773102,
0.2660146951675415,
0.17209292948246002,
0.19937212765216827,
0.2731385827064514,
0.2421550303697586,
-0.2612711489200592,
0.04215962439775467,
-0.3534303307533264,
0.480224609375,
-0.21963784098625183,
0.12038949877023697,
-0.2766653299331665,
-0.19643905758857727,
0.7338147163391113,
0.4768849015235901,
0.518479585647583,
0.17332927882671356,
0.1323094516992569,
-0.13380490243434906,
0.2130441963672638,
-0.04818251356482506,
-0.13723857700824738,
0.0262072142213583,
0.44411057233810425,
0.12381675839424133,
-0.36866897344589233,
-0.06551305204629898,
0.040805865079164505
] |
822#39 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের সামাজিক উন্নয়ন ও দারিদ্র বিমোচনে গুরুত্বপূর্ণ ভূমিকা রেখেছে সারা দেশে চালু হওয়া ক্ষুদ্র ঋণ কর্মসূচী। গ্রামীণ ব্যাংকের প্রতিষ্ঠাতা মুহাম্মদ ইউনুস ক্ষুদ্র ঋণের প্রবক্তা। ১৯৯০ এর দশকের শেষভাগে গ্রামীণ ব্যাংকের সদস্য সংখ্যা ছিল ২৩ লাখ; ব্র্যাকসহ অন্যান্য সাহায্য সংস্থারও প্রায় ২৫ লাখ সদস্য রয়েছে। | [
0.4035494327545166,
-0.19150115549564362,
-0.16761842370033264,
0.15029537677764893,
-0.2681317627429962,
0.41914936900138855,
0.49052903056144714,
-0.27942031621932983,
0.07142315804958344,
0.9198489785194397,
-0.42137622833251953,
-0.11728724837303162,
0.050162870436906815,
-0.08057568967342377,
-0.2377334088087082,
0.11206944286823273,
0.41906771063804626,
0.010739312507212162,
-0.5186654925346375,
0.17355141043663025,
-0.09050749242305756,
0.6109929084777832,
0.2767835557460785,
0.2747299373149872,
-0.20423416793346405,
-0.43569216132164,
-0.43735790252685547,
0.463981956243515,
0.06953652203083038,
0.1318216770887375,
0.299750953912735,
-0.22776521742343903,
-0.1044294461607933,
0.32238882780075073,
-0.777413010597229,
0.2899329364299774,
-0.10857383161783218,
0.0434659980237484,
-0.136984184384346,
0.6463483572006226,
0.3599785268306732,
0.30198031663894653,
0.056958071887493134,
-0.09874580055475235,
0.3007442355155945,
-0.25448840856552124,
0.5373316407203674,
-0.19457069039344788,
0.27823606133461,
-0.3864903151988983,
-0.1269298940896988,
0.3956109285354614,
0.03015037067234516,
0.08027637749910355,
-0.7716296911239624,
0.2857773005962372,
0.11485449969768524,
0.3301045298576355,
0.4648372530937195,
0.3096590042114258,
0.15425297617912292,
0.4217613637447357,
0.06776440888643265,
0.1312999427318573,
-0.1436726599931717,
0.174503892660141,
-0.1264003962278366,
0.4126313626766205,
0.4957546293735504,
-0.03384627029299736,
-0.11358312517404556,
0.18635286390781403,
0.2898946702480316,
0.07279901206493378,
-0.3278333246707916,
-0.613262414932251,
0.05850868672132492,
0.09194126725196838,
0.37833279371261597,
-0.1483006328344345,
-0.08682622760534286,
0.07588160037994385,
-0.025680826976895332,
0.36746829748153687,
-0.28867441415786743,
0.6501209735870361,
0.19577698409557343,
0.10994737595319748,
0.2462756633758545,
0.7998265624046326,
-0.3369912803173065,
0.16304631531238556,
0.010509434156119823,
-0.0627707839012146,
0.08691269904375076,
-0.1976047307252884,
0.33508482575416565,
-0.38089171051979065,
-0.2597929537296295,
0.10737928748130798,
-0.411681205034256,
-0.19164538383483887,
-0.08995170146226883,
0.19364860653877258,
0.41355782747268677,
-0.3621407151222229,
-0.4348142743110657,
0.33540332317352295,
0.48330825567245483,
0.18727761507034302,
0.6073334813117981,
-0.43190798163414,
0.004496617242693901,
0.026935406029224396,
-0.1556825339794159,
0.06392530351877213,
0.49564966559410095,
0.010261564515531063,
-0.23411104083061218,
-1.0798449516296387,
0.3395051956176758,
0.26593905687332153,
-0.15450531244277954,
0.1495262235403061,
0.3440706729888916,
-0.1807468682527542,
0.472771018743515,
0.009716817177832127,
0.5827417969703674,
0.3041728138923645,
0.25742307305336,
-0.10105528682470322,
0.16198670864105225,
0.4988139271736145,
0.09159042686223984,
0.9995563626289368,
-0.12509816884994507,
-0.2548026442527771,
-0.03596297279000282,
-0.3836474120616913,
-0.8146266937255859,
-0.03696766123175621,
-0.07194837927818298,
0.507879912853241,
-0.3159666955471039,
0.27798348665237427,
0.34568899869918823,
0.31006598472595215,
-0.0917031317949295,
0.23386439681053162,
0.15596532821655273,
0.2638182044029236,
-0.2264547199010849,
0.4716760516166687,
-0.3316660225391388,
-0.15615548193454742,
0.32523471117019653,
0.20365473628044128,
-0.16199858486652374,
0.2780037522315979,
0.6564503908157349,
0.3791995942592621,
0.4526638686656952,
0.05325790122151375,
-0.03517940267920494,
0.3146613836288452,
0.200134739279747,
0.3578755259513855,
0.46830907464027405,
-0.1272919774055481,
-0.18577498197555542,
0.2696615159511566,
0.5754531025886536,
0.10017258673906326,
0.18912915885448456,
0.12551845610141754,
0.2404937744140625,
-0.3949808180332184,
1.3069357872009277,
-0.19474783539772034,
-0.11237263679504395,
0.18802978098392487,
0.19880004227161407,
0.2104066014289856,
0.38253283500671387,
0.19326794147491455,
0.40509170293807983,
-0.2549784183502197,
-0.03627310320734978,
0.599668562412262,
-0.13609746098518372,
0.07322852313518524,
0.8572956919670105,
-0.5858937501907349,
0.30648916959762573,
0.2941812574863434,
-0.24763289093971252,
0.10147937387228012,
0.10932660102844238,
0.3215450346469879,
0.3068224787712097,
0.4931674897670746,
-0.631522536277771,
0.29998505115509033,
0.12895089387893677,
-1.0196260213851929,
-0.15275838971138,
0.4324771761894226,
-0.19616860151290894,
0.22949150204658508,
0.08376243710517883,
0.25909650325775146,
0.0124664306640625,
0.04326939582824707,
-0.2573568522930145,
-0.33521169424057007,
-0.1090918704867363,
0.2965656816959381,
0.34889882802963257,
0.2655710279941559,
0.1637578159570694,
0.5392884016036987,
-0.1826767474412918,
-0.6207432746887207,
-0.16662970185279846,
-0.26018673181533813,
0.1316869705915451,
-0.2838749587535858,
0.40679705142974854,
0.262199342250824,
0.5646985769271851,
0.09804438054561615,
-0.16864192485809326,
0.018751785159111023,
-0.11397797614336014,
0.3359247148036957,
-0.34723082184791565,
0.2352096289396286,
-0.15134064853191376,
0.06609649956226349,
0.5917385816574097,
0.03967558592557907,
-0.4500841796398163,
-0.20812919735908508,
0.398200660943985,
-0.889229416847229,
0.38877367973327637,
-0.07461069524288177,
-0.292705237865448,
0.32580339908599854,
0.11480075120925903,
-0.02822219766676426,
0.2891066372394562,
0.3741956055164337,
-0.4478031098842621,
0.41769954562187195,
0.3619651794433594,
-0.5260373950004578,
0.44344770908355713,
-0.10678480565547943,
0.13484908640384674,
0.29906314611434937,
0.35447579622268677,
0.2361922711133957,
-0.14720933139324188,
-0.16503416001796722,
0.348155677318573,
0.47485533356666565,
0.26422393321990967,
0.39502885937690735,
0.3405243456363678,
-0.02975999005138874,
-0.016094250604510307,
0.32362911105155945,
-0.7612341046333313,
-0.5721657872200012,
-0.42816823720932007,
-0.039569105952978134,
-0.5898473858833313,
-0.23579666018486023,
-0.18692585825920105,
-0.11408048868179321,
-0.17619381844997406,
-0.09189935773611069,
-0.4491654634475708,
0.2074238806962967,
0.21411748230457306,
-0.3196108341217041,
-0.5682427883148193,
0.01948091946542263,
0.576957106590271,
0.6083546876907349,
0.3505510985851288,
-0.6925742030143738,
-0.0861346423625946,
-0.14539837837219238,
0.3768041729927063,
-0.36146989464759827,
0.6394808292388916,
-0.396816223859787,
0.36982932686805725,
-0.3771025240421295,
-0.08405397832393646,
0.589546799659729,
0.15680615603923798,
-0.4389502704143524,
-0.2783892750740051,
0.2622283399105072,
0.0021420379634946585,
0.49607691168785095,
0.27014416456222534,
-0.5616327524185181,
0.07262679934501648,
0.5201252102851868,
0.13479767739772797,
0.7857613563537598,
0.7266098856925964,
-0.08658375591039658,
-0.06193750351667404,
-0.0927141085267067,
-0.10199521481990814,
-0.21964389085769653,
-0.4253385066986084,
-0.14400994777679443,
0.5079819560050964,
-0.0779162272810936,
-0.435302734375,
-0.39757663011550903,
0.8348475098609924,
0.09474341571331024,
0.03003840707242489,
0.25303760170936584,
-0.249298557639122,
-0.34268084168434143,
0.0274409968405962,
0.6374584436416626,
0.06168718636035919,
0.9331237077713013,
0.008400393649935722,
0.5407036542892456,
0.5679886341094971,
0.41941991448402405,
-0.031605109572410583,
0.4206306040287018,
-0.5387290716171265,
0.14576277136802673,
-0.23060420155525208,
-0.1966458410024643,
0.13158094882965088,
-0.07277263700962067,
-0.11879195272922516,
0.2934094965457916,
0.22829483449459076,
-0.11872652918100357,
0.12967272102832794,
0.1982361525297165,
0.6630440354347229,
1.0928754806518555,
0.4291272461414337,
-0.30889618396759033,
0.2025836557149887,
0.26219621300697327,
0.02663683518767357,
0.2330453246831894,
0.6189921498298645,
0.5728058218955994,
0.06053578853607178,
-0.4458153545856476,
0.001666410593315959,
-0.41545188426971436,
-0.08273235708475113,
-0.14990746974945068,
0.08460406213998795,
0.31030136346817017,
-0.34034454822540283,
-0.3549658954143524,
-0.5214679837226868,
0.0805344209074974,
0.5322520732879639,
0.12091588228940964,
-0.03366083279252052,
0.40086889266967773,
0.5144443511962891,
0.14576607942581177,
0.09886465221643448,
0.2261316031217575,
-0.2418593168258667,
0.4444762170314789,
0.12478327751159668,
-0.17437215149402618,
0.2318926900625229,
-0.17158012092113495,
0.27634143829345703,
-0.5940982103347778,
-0.5465173125267029,
-0.5393266677856445,
-0.5438013672828674,
0.46458277106285095,
0.03146453574299812,
0.22295060753822327,
0.24691253900527954,
1.11618173122406,
0.35782134532928467,
0.2855265736579895,
3.8563432693481445,
0.6331987380981445,
0.215427964925766,
0.06408292800188065,
0.12081646919250488,
-0.20150528848171234,
0.6831877827644348,
-0.3040962815284729,
0.15383148193359375,
-0.1061876192688942,
-0.21156436204910278,
0.08469408005475998,
-0.3647686541080475,
-0.5017948150634766,
-0.07649848610162735,
0.26661500334739685,
0.13590286672115326,
0.36824831366539,
0.0032041179947555065,
0.589530348777771,
-0.38271957635879517,
-0.10481972247362137,
0.19077666103839874,
0.221390500664711,
0.21603280305862427,
0.2265695035457611,
0.33881890773773193,
0.6502224206924438,
0.8788552284240723,
0.7234979867935181,
0.8588065505027771,
0.021090887486934662,
0.7509437799453735,
0.006257783155888319,
-0.4200437068939209,
0.371793270111084,
0.16939041018486023,
-0.149759441614151,
-0.23643606901168823,
0.08066661655902863,
0.06436499208211899,
0.011470908299088478,
0.79759281873703,
0.44298404455184937,
-0.00007538297359133139,
-0.08521703630685806,
-0.19247230887413025,
0.4235803484916687,
0.08145391941070557,
0.38918590545654297,
0.3072223961353302,
-0.7535527944564819,
-0.06392205506563187,
-0.44221338629722595,
0.15811863541603088,
0.41364893317222595,
0.004743917845189571,
-0.11931148916482925,
0.22607535123825073,
-0.44765254855155945,
-0.6834592223167419,
-0.3034064471721649,
-0.1462675929069519,
-0.24593615531921387,
-0.7287160158157349,
-0.055019065737724304,
-0.22059358656406403,
0.37999218702316284,
0.5041731595993042,
-0.3168429434299469,
-0.059137217700481415,
0.18866758048534393,
0.22559118270874023,
-0.06856381148099899,
0.04756394401192665,
0.1426687091588974,
-0.9252346754074097,
0.6002426147460938,
-0.5761281251907349,
-0.2028590589761734,
0.09943219274282455,
-0.5567626953125,
0.11687366664409637,
0.1673850417137146,
-0.38722723722457886,
0.6380779147148132,
0.16487109661102295,
-0.5985481142997742,
0.6488201022148132,
-0.1478113830089569,
0.4486612379550934,
-0.24873830378055573,
0.44410091638565063,
0.4177399277687073,
0.5438477396965027,
0.5494011044502258,
0.1564159393310547,
-3.7360949516296387,
0.2923237681388855,
0.873360276222229,
-0.2361634075641632,
-0.020423119887709618,
0.44438785314559937,
0.03885391727089882,
0.1669231653213501,
0.08004655689001083,
-0.23489701747894287,
-0.59986811876297,
-0.11127642542123795,
-0.004899323917925358,
-0.7346318960189819,
-0.45329853892326355,
0.329560250043869,
0.45961543917655945,
0.28350943326950073,
0.43236392736434937,
-0.05546794831752777,
0.6547441482543945,
-0.453428715467453,
0.21442227065563202,
-0.04466193541884422,
0.3987136483192444,
0.22120021283626556,
0.48371362686157227,
0.13326719403266907,
0.03467293083667755,
0.09838853031396866,
-0.75971919298172,
0.3130604326725006,
0.12716856598854065,
-0.22295884788036346,
0.056115057319402695,
0.5181041955947876,
0.5856430530548096,
-0.5688554048538208,
-0.14288677275180817,
0.3902519643306732,
0.04003391042351723,
-0.536871612071991,
0.2313195914030075,
0.41927438974380493,
0.22219638526439667,
0.1002655029296875,
-0.536934494972229,
0.19135956466197968,
0.01008607354015112,
0.2032395601272583,
0.6426181793212891,
0.27631616592407227,
-0.43410205841064453,
0.6828321814537048,
0.4601067006587982,
-0.23374147713184357,
0.0025544806849211454,
-0.061301615089178085,
0.4600593149662018,
0.28313469886779785,
-0.08427457511425018,
0.5881292819976807,
0.6083510518074036,
-0.2276236116886139,
-0.3018331825733185,
-0.03262864425778389,
0.38808473944664,
0.41101619601249695,
0.4553590416908264,
-0.16831116378307343,
0.22280177474021912,
0.38586005568504333,
0.35244250297546387,
-0.23020502924919128,
0.003491045907139778,
-0.0202826876193285,
0.29807132482528687,
0.05697939172387123,
0.3128812313079834,
-0.05229870229959488,
0.18392853438854218,
-0.13934247195720673,
-0.5232807993888855,
-0.41497620940208435,
2.370612859725952,
0.7554548978805542,
2.1620657444000244,
0.2598212957382202,
-0.0018488186178728938,
0.24068781733512878,
-0.04801294580101967,
0.07904668897390366,
-0.28063225746154785,
-0.34261322021484375,
0.2755967974662781,
-0.012899584136903286,
-0.20538921654224396,
-0.02098280005156994,
0.14407461881637573,
-0.5500105619430542,
0.40668654441833496,
-1.2681857347488403,
0.28330254554748535,
0.5508800745010376,
0.17749211192131042,
0.10676859319210052,
-0.4888460636138916,
-0.12302432954311371,
0.32849785685539246,
0.12388326227664948,
0.003072937950491905,
-0.11657668650150299,
-0.13738363981246948,
-0.20423570275306702,
0.07622191309928894,
-0.11118943244218826,
0.12815657258033752,
0.34581711888313293,
-0.19519971311092377,
0.549310028553009,
-0.43356549739837646,
4.472947597503662,
-0.19336973130702972,
0.19522276520729065,
-0.16193890571594238,
0.5176605582237244,
0.07644101232290268,
0.45647716522216797,
0.20174464583396912,
0.21737021207809448,
0.23335716128349304,
0.2859930992126465,
0.3337796926498413,
0.21629218757152557,
0.05639265477657318,
-0.18479077517986298,
0.21254263818264008,
0.8709261417388916,
0.0476992167532444,
0.39530012011528015,
0.0343497060239315,
0.01832919381558895,
-0.0893087238073349,
0.14837759733200073,
-0.28770560026168823,
0.2031630277633667,
0.3289293944835663,
0.69105464220047,
0.4468493163585663,
-0.13988097012043,
-0.029094945639371872,
-0.02727132849395275,
5.212220191955566,
-0.390822172164917,
0.006378629244863987,
0.004272916354238987,
-0.14868870377540588,
0.09348758310079575,
-0.2509474456310272,
0.23382237553596497,
-0.22580605745315552,
-0.10666679590940475,
0.00968064833432436,
0.22288325428962708,
-0.1770581156015396,
0.23219799995422363,
0.5897091627120972,
0.5151415467262268,
-0.310301810503006,
-0.07984685152769089,
0.4682096838951111,
-0.2286863774061203,
0.5361525416374207,
0.019989240914583206,
0.47215884923934937,
-0.6865307092666626,
0.07803378999233246,
0.5915413498878479,
-0.5147267580032349,
0.5497491359710693,
-0.0038110872264951468,
-0.038477711379528046,
0.1887432485818863,
0.5722756385803223,
0.2763516306877136,
0.3638748526573181,
0.395661324262619,
-0.02728240191936493,
0.4215124249458313,
0.19994303584098816,
-0.12948083877563477,
0.6166864633560181,
0.04385846480727196,
0.9770835638046265,
-0.7904480695724487,
0.25539296865463257,
-0.2844572961330414,
0.03911493718624115,
-0.10541067272424698,
0.20293574035167694,
0.3707398474216461,
-0.07527385652065277,
-0.41153454780578613,
-0.1491990089416504,
0.40519657731056213,
-0.4852035343647003,
-0.38848891854286194,
-0.12573178112506866,
0.06105458736419678,
-0.04050343111157417,
0.010974983684718609,
0.23659628629684448,
0.8556473255157471,
0.13704465329647064,
-0.21630699932575226,
0.4946480393409729,
0.6987231969833374,
0.3243209421634674,
0.8614545464515686,
0.01071588322520256,
0.4892842173576355,
0.08401567488908768,
-0.15312471985816956,
0.05819053202867508,
-0.0802946537733078,
0.3889763057231903,
0.450406938791275,
0.045704301446676254,
0.9388045072555542,
0.07418329268693924,
-0.0927869901061058,
-0.38652607798576355,
-0.27824872732162476,
-0.4214179813861847,
-0.044903043657541275,
-0.3954389691352844,
0.023917924612760544,
0.38452669978141785,
0.07703923434019089,
0.2844221293926239,
-0.09586801379919052,
-0.21190346777439117,
0.11811558157205582,
0.015186651609838009,
0.12383926659822464,
-0.010922104120254517,
0.6073353290557861,
-0.005313659552484751,
-0.18851670622825623,
0.028855737298727036,
-0.45555683970451355,
0.10663598775863647,
-0.004308238159865141,
0.30635640025138855,
-0.08998984098434448,
0.5036129355430603,
0.3261304199695587,
-0.28986620903015137,
-0.0049818772822618484,
0.11879980564117432,
0.0404515340924263,
0.5619374513626099,
0.6464552283287048,
-0.0034310142509639263,
-0.34626588225364685,
-0.10277910530567169,
-0.5852816104888916
] |
822#40 | বাংলাদেশ | দেশের শিল্প ও রফতানির উন্নয়নের জন্য বাংলাদেশ সরকার দেশের বিভিন্ন স্থানে রফতানি প্রক্রিয়াজাতকরণ এলাকা (ইপিজেড) স্থাপন করেছে। বাংলাদেশ রপ্তানি প্রক্রিয়াকরণ অঞ্চল কর্তৃপক্ষ বা "বেপজা" এগুলোকে নিয়ন্ত্রণ করে। দেশের রফতানি ও আমদানি বাণিজ্যর সিংহভাগ চট্টগ্রাম সমুদ্র বন্দর, মংলা সমুদ্র বন্দর ও বেনাপোল স্থলবন্দরের মাধ্যমে সম্পন্ন হয়। | [
0.2758501172065735,
0.15717986226081848,
-0.47221338748931885,
0.024774955585598946,
-0.8269709944725037,
-0.5703465938568115,
0.07696476578712463,
-0.4592199921607971,
0.21767805516719818,
0.475933700799942,
-0.4012698829174042,
0.10483495891094208,
-0.24714583158493042,
-0.31965771317481995,
-0.21318422257900238,
-1.016459584236145,
-0.061745576560497284,
0.40203678607940674,
0.0648934543132782,
-0.054453294724226,
0.14250431954860687,
0.42824074625968933,
0.30597978830337524,
0.23069621622562408,
-0.19130192697048187,
-0.4732765853404999,
-0.4134195148944855,
0.12461312115192413,
-0.4342617690563202,
0.6899612545967102,
0.15094947814941406,
-0.4356817305088043,
-0.31486791372299194,
0.5661096572875977,
-0.7916160225868225,
0.46667763590812683,
-0.1804143339395523,
-0.09516557306051254,
0.4920738637447357,
-0.24644948542118073,
0.3708215653896332,
0.2881467938423157,
-0.06687954068183899,
-0.0608091838657856,
0.027769220992922783,
-0.34001386165618896,
-0.21388399600982666,
0.5411107540130615,
-0.056002549827098846,
0.05288232862949371,
-0.2592710554599762,
0.027560800313949585,
-0.17382337152957916,
-0.15722142159938812,
-0.8737576603889465,
0.4942648112773895,
-0.12120834738016129,
1.0312670469284058,
0.45496365427970886,
0.04153572767972946,
0.4953812062740326,
-0.19445854425430298,
-0.3108499348163605,
0.15129998326301575,
0.5873457193374634,
0.6326733827590942,
0.31749388575553894,
-0.058609187602996826,
0.20292219519615173,
0.5449502468109131,
0.3295036256313324,
0.7087956070899963,
0.28916752338409424,
-0.0007351553649641573,
0.20566634833812714,
-0.6475319266319275,
-0.13940562307834625,
-0.8900405764579773,
-0.04981601983308792,
-0.5819794535636902,
-0.29613742232322693,
-0.1753128468990326,
0.36801236867904663,
0.0210722666233778,
0.23772940039634705,
0.8256040811538696,
0.023261280730366707,
0.341204971075058,
0.04427439719438553,
0.4473493695259094,
-0.5388893485069275,
-0.4599785804748535,
-0.1538434624671936,
-0.5199272632598877,
0.37084561586380005,
0.2728232145309448,
0.2531149089336395,
-0.3098353147506714,
-0.06146964430809021,
0.054212793707847595,
0.5944682359695435,
-0.11513017117977142,
0.18213772773742676,
0.5222469568252563,
0.21119485795497894,
-0.489489883184433,
-0.11899615079164505,
-0.17371614277362823,
-0.34054699540138245,
0.8520621657371521,
0.706104040145874,
0.3126985430717468,
-0.159089595079422,
-0.23686566948890686,
0.19248318672180176,
0.4189431965351105,
0.3895699679851532,
-0.08763843029737473,
-0.14944563806056976,
-1.216478943824768,
0.4896325469017029,
0.2947004437446594,
-0.36236998438835144,
0.03195643797516823,
0.6023457050323486,
-0.0634319856762886,
0.5844045281410217,
-0.39204975962638855,
0.6064367890357971,
0.25759488344192505,
0.37314462661743164,
0.3285536766052246,
-0.1990462690591812,
0.42952144145965576,
-0.2933688461780548,
0.7761090397834778,
0.5911354422569275,
-0.2505571246147156,
-0.15541940927505493,
-0.6535524129867554,
-0.39921286702156067,
-0.04231521859765053,
-0.0310776736587286,
0.3536127805709839,
-0.17651933431625366,
0.4830819070339203,
-0.3078741133213043,
0.915283203125,
-0.29314741492271423,
0.5092645883560181,
-0.4151178300380707,
0.5619857907295227,
-0.037517812103033066,
0.4670502543449402,
-0.5363613367080688,
0.04910887032747269,
0.7283055782318115,
0.652228057384491,
0.32328441739082336,
0.3356765806674957,
0.7850143313407898,
0.511803925037384,
-0.1724899709224701,
-0.2026931345462799,
0.012962042354047298,
0.24571263790130615,
0.2912830412387848,
0.48754456639289856,
0.460613876581192,
0.1737612783908844,
-0.3218432664871216,
0.08209455013275146,
0.6222704648971558,
-0.07203101366758347,
0.23685327172279358,
-0.03484135866165161,
-0.044729530811309814,
-0.4850655496120453,
0.6362439393997192,
-0.13300828635692596,
0.1656613051891327,
0.18430469930171967,
-0.19230514764785767,
0.3068457245826721,
0.4883210062980652,
0.031667619943618774,
0.3910204768180847,
-0.2581808269023895,
-0.26338285207748413,
0.03522418439388275,
0.07900860905647278,
0.459478497505188,
0.8665798306465149,
-0.7514833211898804,
0.45626139640808105,
0.625446081161499,
0.16788531839847565,
0.2718566954135895,
-0.06205030903220177,
0.11665308475494385,
0.1985139399766922,
0.13818062841892242,
-0.03502291813492775,
0.056056298315525055,
0.354949951171875,
-0.9532355666160583,
0.31016504764556885,
0.5718141794204712,
-0.21715596318244934,
0.3453599214553833,
-0.19615431129932404,
0.262591153383255,
0.0009803439024835825,
0.07391366362571716,
-0.07531414180994034,
-0.0001520556106697768,
0.28684332966804504,
0.146778866648674,
0.45344364643096924,
-0.4522266685962677,
0.04232301190495491,
0.44177743792533875,
0.11236696690320969,
-0.1851034015417099,
-0.08099467307329178,
0.44939902424812317,
0.018043644726276398,
-0.636836588382721,
0.22173477709293365,
0.6512933969497681,
0.30658119916915894,
-0.10358680784702301,
-0.16570481657981873,
0.05846376344561577,
0.615635335445404,
0.5431333780288696,
0.9040811061859131,
0.47627222537994385,
0.05532495304942131,
-0.4600658118724823,
0.5902837514877319,
0.11944491416215897,
0.21083977818489075,
-0.091302290558815,
0.46343424916267395,
0.131188303232193,
0.6430142521858215,
0.6587008237838745,
-0.0772440955042839,
0.33048194646835327,
0.055628154426813126,
0.6310226321220398,
0.17778325080871582,
0.06555363535881042,
0.011165352538228035,
0.36572426557540894,
0.040391817688941956,
-0.3959392309188843,
0.4296090006828308,
-0.2443515807390213,
0.6696692109107971,
-0.20331218838691711,
0.13274066150188446,
0.45629703998565674,
-0.5095000267028809,
0.1390880048274994,
0.389783650636673,
0.6681362390518188,
-0.3080146312713623,
0.45669734477996826,
-0.36345016956329346,
-0.2284993976354599,
-0.31860068440437317,
0.3215104937553406,
-0.2509180009365082,
-0.20783452689647675,
1.1215308904647827,
0.016192324459552765,
-0.03520406037569046,
-0.4143885672092438,
-0.08060482144355774,
-0.10313131660223007,
0.14045032858848572,
0.3174993693828583,
-0.02907920442521572,
0.4205852746963501,
0.30008217692375183,
0.14484582841396332,
-0.4131004810333252,
-0.7156244516372681,
0.6748302578926086,
0.368213027715683,
0.22826802730560303,
-0.6022235751152039,
-0.2740488350391388,
0.047867752611637115,
-0.21845336258411407,
0.37480679154396057,
0.6600512266159058,
0.36866018176078796,
0.6933281421661377,
-0.41426903009414673,
-0.24411986768245697,
0.5999394059181213,
-0.31513267755508423,
-0.11898106336593628,
-0.5781525373458862,
0.529900848865509,
0.32406362891197205,
0.18010614812374115,
0.3997693955898285,
-0.7005813717842102,
-0.05196264013648033,
0.5181770920753479,
0.6348380446434021,
0.48296135663986206,
0.40925243496894836,
-0.2409457266330719,
0.06793294847011566,
0.17201313376426697,
-0.04204168915748596,
-0.09892582148313522,
-0.359753280878067,
-0.08837451040744781,
0.27219265699386597,
-0.21211007237434387,
0.27650344371795654,
-0.24633115530014038,
0.27052929997444153,
0.008045551367104053,
0.057169314473867416,
0.1906176656484604,
-0.01689835451543331,
-0.6578695774078369,
0.17614826560020447,
0.44865238666534424,
0.16106151044368744,
0.24444548785686493,
0.1387033313512802,
0.02990027703344822,
-0.07080793380737305,
0.08988747745752335,
0.14473147690296173,
0.4316519796848297,
-0.6845554113388062,
0.3185426592826843,
0.10192425549030304,
-0.8821226358413696,
0.4626883566379547,
0.08034904301166534,
0.036248937249183655,
0.11508950591087341,
0.08834529668092728,
0.1292439103126526,
0.148697167634964,
0.3534179925918579,
0.3724075257778168,
0.40374302864074707,
0.6683008670806885,
-0.3549279570579529,
0.3335365355014801,
0.2069401890039444,
0.6628965139389038,
0.6028030514717102,
0.6331772804260254,
0.4946388304233551,
0.11447246372699738,
0.0906999409198761,
0.22782489657402039,
-0.011324948631227016,
0.21155157685279846,
-0.8256360292434692,
-0.6280047297477722,
0.17294152081012726,
0.24223043024539948,
-0.24611787497997284,
-0.025539908558130264,
0.3467279374599457,
0.39436519145965576,
0.14326097071170807,
-0.2901836633682251,
0.4474998414516449,
0.30632975697517395,
-0.44797107577323914,
0.21940843760967255,
-0.1830228716135025,
-0.09582022577524185,
0.2421039342880249,
-0.015604129992425442,
-0.15124933421611786,
-0.33960244059562683,
-0.30363690853118896,
0.5512366890907288,
-0.1823561191558838,
-0.18634295463562012,
0.18165630102157593,
-0.10416212677955627,
0.4161279499530792,
0.5079675912857056,
-0.10524743050336838,
-0.322509229183197,
0.31548991799354553,
0.045913856476545334,
0.3470984101295471,
3.755382537841797,
0.27071452140808105,
-0.20442838966846466,
0.24435992538928986,
-0.43212181329727173,
-0.005277822259813547,
0.34775951504707336,
-0.38192078471183777,
0.5540657639503479,
-0.23016996681690216,
-0.013353303074836731,
0.5328619480133057,
-0.273821085691452,
0.19682396948337555,
-0.2004876285791397,
-0.12267471849918365,
0.4350089132785797,
0.1925177425146103,
-0.27229052782058716,
0.5242182016372681,
-0.23895876109600067,
-0.2073563039302826,
0.706608235836029,
0.3685356378555298,
0.4559437930583954,
0.3764932453632355,
0.1869572550058365,
0.6257359981536865,
0.8493556380271912,
0.7892243266105652,
0.06281070411205292,
0.01408536359667778,
0.062038179486989975,
0.014119170606136322,
-0.47098594903945923,
0.8316636085510254,
-0.18410685658454895,
-0.1404944807291031,
0.09484948962926865,
-0.11270509660243988,
0.10507430881261826,
0.5416561365127563,
0.05154713988304138,
0.5455066561698914,
0.73974609375,
-0.23928198218345642,
0.1183672845363617,
0.5857870578765869,
-0.1615484356880188,
-0.10183389484882355,
0.20221510529518127,
0.27164965867996216,
-0.08621785789728165,
-0.16599580645561218,
0.2756979167461395,
0.682336151599884,
-0.3092995584011078,
-0.23757261037826538,
0.2320297658443451,
0.00010840837057912722,
-0.01918741688132286,
0.01393523346632719,
-0.08968362212181091,
0.024748802185058594,
-0.6492618322372437,
-0.2539305090904236,
-0.4677814245223999,
0.44291526079177856,
-0.28969094157218933,
-0.6583954691886902,
0.5222325921058655,
0.4016432762145996,
-0.1431567221879959,
-0.06000886857509613,
0.13953377306461334,
0.7570087313652039,
-0.13045741617679596,
0.33363106846809387,
-0.3771989941596985,
-0.385240763425827,
0.3963463306427002,
-0.19376900792121887,
-0.3289056718349457,
0.19572381675243378,
-0.07863317430019379,
0.7017509937286377,
-0.2151683121919632,
-0.11874398589134216,
0.3955131471157074,
-0.007811934221535921,
0.5376572608947754,
-0.2538909614086151,
0.18072891235351562,
0.08009027689695358,
-0.18446935713291168,
-0.004511556122452021,
0.00969761237502098,
-3.805119037628174,
0.14240731298923492,
0.3638085722923279,
-0.4824417531490326,
0.20386213064193726,
0.27551838755607605,
0.16559678316116333,
-0.5248908400535583,
-0.24881626665592194,
0.05160544812679291,
-0.24273459613323212,
-0.12176813185214996,
-0.31065261363983154,
-0.37489697337150574,
-0.44097039103507996,
0.09282706677913666,
-0.09848833829164505,
0.6188283562660217,
0.14116549491882324,
0.09747271984815598,
0.6294475793838501,
-0.03201819583773613,
0.05001959577202797,
-0.5519297122955322,
-0.07294821739196777,
0.6283689737319946,
-0.11543548852205276,
0.038522765040397644,
0.17757108807563782,
-0.07443808764219284,
-0.5953579545021057,
0.48049962520599365,
0.06673651188611984,
-0.3168409466743469,
0.5192413926124573,
0.5086286664009094,
0.07653915137052536,
0.04790198430418968,
-0.07152436673641205,
0.5703295469284058,
0.333269327878952,
-0.1030024066567421,
0.36529839038848877,
0.38040658831596375,
0.04741409048438072,
-0.35046839714050293,
-0.3960039019584656,
0.33140209317207336,
-0.5834901332855225,
-0.15915165841579437,
0.4199613928794861,
0.4294454753398895,
-0.007230093237012625,
0.320276141166687,
0.05969340354204178,
0.5338908433914185,
-0.518469512462616,
-0.13181841373443604,
0.44034096598625183,
-0.32265278697013855,
-0.11748125404119492,
-0.49085962772369385,
0.4538315236568451,
-0.29013606905937195,
-0.8317000865936279,
-0.269868940114975,
-0.15519563853740692,
0.21794210374355316,
0.10645494610071182,
-0.1048336923122406,
0.44396263360977173,
0.43774840235710144,
0.4093925952911377,
0.3372276723384857,
0.3163432776927948,
0.20171502232551575,
-0.5358446836471558,
-0.02564176917076111,
0.31082797050476074,
-0.2912720739841461,
0.06546631455421448,
0.06562893837690353,
-0.5991324782371521,
0.1623377799987793,
2.336562156677246,
0.5407572984695435,
2.0446038246154785,
-0.35882964730262756,
-0.4198955297470093,
0.4549943804740906,
-0.19635210931301117,
0.23884887993335724,
0.12072765082120895,
0.2383154034614563,
0.03987346589565277,
0.33533406257629395,
-0.43368104100227356,
0.09163568913936615,
0.11222843825817108,
-0.3754608631134033,
0.2850046455860138,
-1.114067554473877,
-0.45078030228614807,
0.09265046566724777,
0.24687349796295166,
0.45031940937042236,
-0.033953920006752014,
0.6941617131233215,
-0.11574958264827728,
-0.6676054000854492,
0.1056828573346138,
0.17966940999031067,
-0.5637405514717102,
-0.011503895744681358,
-0.08367520570755005,
0.2955634593963623,
0.10471975803375244,
-0.26792553067207336,
-0.995642364025116,
0.09497063606977463,
-0.0022771081421524286,
4.5237555503845215,
-0.26500046253204346,
-0.10522987693548203,
0.05403394624590874,
0.5133525133132935,
-0.14151142537593842,
0.33362314105033875,
-0.040590930730104446,
0.3475446403026581,
0.7916997671127319,
0.2575452923774719,
0.14552265405654907,
0.3456513285636902,
-0.11191780865192413,
0.3594907522201538,
0.4701455533504486,
-0.3699578642845154,
0.3032534420490265,
-0.34833332896232605,
-0.15151354670524597,
-0.026847273111343384,
0.2724091708660126,
0.8648823499679565,
-0.06414363533258438,
0.013541377149522305,
0.20604918897151947,
0.16484256088733673,
0.4318942725658417,
0.02468857727944851,
0.5010066628456116,
0.23381991684436798,
5.167695999145508,
-0.4584035575389862,
-0.025861429050564766,
-0.07077142596244812,
0.2548258602619171,
0.388018399477005,
-0.2847887873649597,
0.23165427148342133,
-0.19454650580883026,
-0.19510358572006226,
-0.40026429295539856,
0.32069671154022217,
-0.40506619215011597,
0.10398270189762115,
0.29161906242370605,
-0.08497889339923859,
-0.44608891010284424,
-0.07635030150413513,
0.678076446056366,
-0.5517790913581848,
-0.005634330213069916,
-0.12323406338691711,
0.2118809074163437,
-0.34528347849845886,
-0.16181501746177673,
-0.07656026631593704,
-0.12104715406894684,
0.5556803941726685,
-0.007015804760158062,
0.11069905757904053,
0.32644546031951904,
0.21127523481845856,
0.08313010632991791,
0.19833050668239594,
0.07139214873313904,
0.2907848060131073,
0.1949501931667328,
0.35847043991088867,
0.38447970151901245,
0.23547668755054474,
0.360333114862442,
1.0131324529647827,
-0.10938294231891632,
-0.04534655064344406,
0.23472128808498383,
-0.03496444970369339,
-0.3976057171821594,
0.3570893704891205,
-0.05681147053837776,
0.22099071741104126,
0.25380247831344604,
-0.29984283447265625,
0.3826978802680969,
0.4035811424255371,
-0.10485875606536865,
0.18674664199352264,
0.020778745412826538,
-0.23031669855117798,
0.19860981404781342,
0.6908072829246521,
0.7189721465110779,
0.11272451281547546,
0.1905616968870163,
0.20972606539726257,
0.02820098213851452,
0.12761825323104858,
-0.09999800473451614,
-0.017370734363794327,
0.5837544202804565,
0.0017755752196535468,
0.3841931223869324,
0.014820542186498642,
0.36198246479034424,
0.6865432858467102,
0.18880054354667664,
0.29122641682624817,
-0.349742591381073,
-0.5497862100601196,
-0.10866501927375793,
-0.1093810647726059,
0.05066924914717674,
-0.2661522626876831,
-0.27855148911476135,
-0.3824041187763214,
0.21685577929019928,
0.1709333062171936,
0.323611855506897,
-0.026794400066137314,
0.4052065908908844,
0.3194658160209656,
0.44412586092948914,
-0.08315908908843994,
-0.04023727774620056,
0.15897037088871002,
-0.0018975901184603572,
0.28646159172058105,
0.4192214012145996,
-0.07801315188407898,
-0.038805585354566574,
0.3685189187526703,
-0.014929793775081635,
0.615657389163971,
0.3377265930175781,
-0.48865175247192383,
0.20099586248397827,
-0.541907787322998,
0.33313092589378357,
-0.07535526156425476,
0.2313137948513031,
0.3967246115207672,
0.5580969452857971,
0.14265599846839905,
0.04893089830875397,
-0.18742716312408447,
0.10040739923715591
] |
822#41 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশ নদীমাতৃক দেশ। তাই বাংলাদেশের প্রাচীনতম যাতায়াত পথ হিসেবে গণ্য করা হয় নৌপথ বা জলপথকে। নৌপথের নদীপথ এবং সমুদ্রপথ উভয়ই সমান গুরুত্বপূর্ণ। নদীমাতৃক দেশ হিসেবে অভ্যন্তরীণ যাতায়াত ব্যবস্থায় নদীপথ গুরুত্বপূর্ণ, তবে বহির্বিশ্বের সাথে যাতায়াত ব্যবস্থায় সমুদ্রপথ ব্যবহৃত হয়। বাংলাদেশে প্রায় ৮৪০০ কিলোমিটার দীর্ঘ অভ্যন্তরীণ নাব্য জলপথ রয়েছে। এর মধ্যে ৫৪০০ কিলোমিটার সারা বছর নৌচলাচলের জন্য উন্মুক্ত রয়েছে। অবশিষ্ট প্রায় ৩০০০ কিলোমিটার শুধু বর্ষাকালে ব্যবহৃত হয়। সাধারণত দেশের দক্ষিণ ও পূর্বাঞ্চলের নদীগুলো নৌচলাচলের জন্য বেশি উপযোগী। এ অঞ্চলেই দেশের গুরুত্বপূর্ণ নদীবন্দরগুলো অবস্থিত: ঢাকা, নারায়ণগঞ্জ, চাঁদপুর, বরিশাল, ঝালকাঠি, খুলনা প্রভৃতি। নদীপথে চলাচলকারী যাত্রীদের মধ্যে অধিকাংশই (৯৪%) নৌকা ও লঞ্চে এবং বাকিরা (৬%) স্টিমারে যাতায়াত করেন। দেশের সমুদ্রপথ মূলত ব্যবসায়-বাণিজ্যের প্রয়োজনে ব্যবহৃত হয়। বাংলাদেশের প্রধান দুইটি সমুদ্র বন্দর, চট্টগ্রাম সমুদ্র বন্দর,মোংলা সমুদ্র বন্দর এবং পায়রা সমুদ্র বন্দর একাজে ব্যবহৃত হয়। | [
0.21452251076698303,
0.24399372935295105,
-0.366676926612854,
0.43541496992111206,
-0.36891937255859375,
0.09512791037559509,
0.053635552525520325,
-0.32668572664260864,
0.2085307240486145,
0.43739333748817444,
-0.5122291445732117,
0.15613672137260437,
-0.06400512158870697,
-0.20879988372325897,
0.07713137567043304,
0.12911321222782135,
0.41069671511650085,
0.0033656314481049776,
0.1058599054813385,
0.11068043112754822,
-0.36442863941192627,
0.5525684952735901,
0.25979432463645935,
0.2533702850341797,
0.04287862405180931,
0.17036013305187225,
-0.22618596255779266,
0.3660047948360443,
-0.3397482931613922,
0.07106401026248932,
-0.046802643686532974,
-0.6772673726081848,
-0.28949251770973206,
0.5083913803100586,
-0.36394643783569336,
0.5269395709037781,
-0.5027080774307251,
-0.26054099202156067,
0.27810120582580566,
-0.019821900874376297,
0.8530499935150146,
0.18370357155799866,
0.004473359789699316,
0.0741569995880127,
0.22663095593452454,
-0.5976042151451111,
0.1984332799911499,
0.39870700240135193,
0.4509012699127197,
-0.29469624161720276,
0.22720198333263397,
0.04710807651281357,
-0.040221553295850754,
-0.01729133538901806,
-0.7572041153907776,
0.2977846562862396,
-0.8434569835662842,
1.160199761390686,
-0.0040341331623494625,
-0.22505250573158264,
0.14961214363574982,
-0.00050549884326756,
-0.3342316746711731,
0.05983365327119827,
0.5442594885826111,
0.35642099380493164,
-0.018858863040804863,
0.11033042520284653,
0.15850234031677246,
0.2685270607471466,
-0.20505844056606293,
0.7523077130317688,
0.3799433410167694,
0.4117031991481781,
0.3917730748653412,
-0.7971839904785156,
0.017821012064814568,
-0.7556653022766113,
0.5087341666221619,
-0.47591274976730347,
-0.012484269216656685,
-0.05553462356328964,
-0.16331183910369873,
0.20708374679088593,
0.8354973196983337,
0.8138341903686523,
0.31579458713531494,
-0.08996287733316422,
0.05508769676089287,
0.47937265038490295,
0.033414002507925034,
-0.12344968318939209,
-0.6036953926086426,
-0.023814499378204346,
0.4660201966762543,
0.14146506786346436,
0.18045392632484436,
-0.34582045674324036,
0.04100092872977257,
0.09926875680685043,
0.26961252093315125,
-0.2373075634241104,
0.0686727836728096,
0.3282998502254486,
0.08414284139871597,
-0.4026215672492981,
-0.16923260688781738,
-0.2509249746799469,
-0.10902993381023407,
0.6994274258613586,
0.9482543468475342,
-0.008830076083540916,
-0.07250422239303589,
-0.11741843819618225,
-0.24164800345897675,
0.16065873205661774,
0.3791108727455139,
0.3894568383693695,
-0.06432317197322845,
-1.1205297708511353,
0.5457505583763123,
0.1487942934036255,
-0.3384479284286499,
0.06375110894441605,
0.3311401605606079,
-0.6958157420158386,
0.5763896703720093,
-0.20868706703186035,
0.7540156841278076,
0.6943541765213013,
0.027946729212999344,
0.07789319008588791,
-0.30409732460975647,
0.2668708562850952,
0.06346406042575836,
0.5772783160209656,
-0.1323414295911789,
-0.12923109531402588,
0.09023339301347733,
-0.539455771446228,
-0.011701882816851139,
-0.2413591891527176,
0.8444587588310242,
0.554463267326355,
-0.04093129187822342,
0.561013400554657,
0.15981526672840118,
0.209206685423851,
0.17748013138771057,
0.6323394179344177,
-0.36614835262298584,
0.23705516755580902,
-0.4585497975349426,
0.48433688282966614,
-0.645769476890564,
-0.3029334247112274,
0.3495154082775116,
0.722292423248291,
0.03797028586268425,
0.3563659191131592,
0.8642497062683105,
0.4535580575466156,
0.4454192519187927,
-0.4434371888637543,
0.007831133902072906,
0.5780885219573975,
0.053813982754945755,
0.6942012310028076,
0.5896573662757874,
0.29159411787986755,
-0.18881560862064362,
0.18820929527282715,
0.32942065596580505,
0.21279703080654144,
0.18413791060447693,
0.1432734727859497,
0.18923760950565338,
-0.028065523132681847,
0.7804754972457886,
0.1305256187915802,
-0.11631464958190918,
0.27727624773979187,
-0.1104510948061943,
-0.15865880250930786,
0.6131667494773865,
0.32588231563568115,
0.22254301607608795,
0.3199944794178009,
-0.04816533252596855,
0.2292107194662094,
-0.21461595594882965,
0.3402861952781677,
1.0406767129898071,
-0.8985033631324768,
0.04518469423055649,
0.27809619903564453,
-0.33660072088241577,
0.03759028762578964,
-0.16422566771507263,
0.04604380577802658,
0.17235064506530762,
0.11145651340484619,
-0.22281323373317719,
0.30044883489608765,
0.6646095514297485,
-0.8508771061897278,
0.10276687145233154,
0.30386456847190857,
-0.249524787068367,
0.23881648480892181,
-0.10506359487771988,
0.34808576107025146,
0.19770194590091705,
-0.057998016476631165,
-0.07831310480833054,
0.08588999509811401,
-0.0005847092252224684,
0.35598453879356384,
0.4891122579574585,
0.021826574578881264,
-0.014040306210517883,
0.2594849467277527,
0.23295995593070984,
-0.7024012804031372,
0.35959190130233765,
0.23086294531822205,
-0.13687267899513245,
-0.33441609144210815,
-0.057204656302928925,
0.3171567916870117,
0.12946216762065887,
0.1548115313053131,
-0.4579348862171173,
-0.34774672985076904,
0.2586018145084381,
0.40106984972953796,
0.2834455966949463,
0.44391196966171265,
0.05697743594646454,
-0.2517472207546234,
0.4559037387371063,
0.2540738582611084,
-0.035500381141901016,
-0.22584612667560577,
0.5526705384254456,
-0.42872005701065063,
0.14088231325149536,
-0.11473303288221359,
-0.039470188319683075,
-0.000550194876268506,
0.11810656636953354,
0.23891201615333557,
-0.31720975041389465,
0.17044056951999664,
0.041141312569379807,
0.5221863389015198,
0.028186557814478874,
-0.35617414116859436,
0.8140965104103088,
-0.36334696412086487,
0.3233800232410431,
0.47179949283599854,
0.5525059103965759,
0.322809636592865,
0.14160588383674622,
-0.1784050315618515,
0.3957367539405823,
0.6381785273551941,
-0.537450909614563,
-0.0053056939505040646,
-0.23253583908081055,
-0.1164989024400711,
-0.4261004626750946,
0.3163466155529022,
-0.20727793872356415,
-0.4404188096523285,
0.5278272032737732,
-0.39105817675590515,
-0.9124659895896912,
0.5119271874427795,
-0.6210504174232483,
0.15152385830879211,
0.0445636622607708,
0.21776843070983887,
-0.2350272238254547,
0.5998867154121399,
0.19846516847610474,
0.11251609772443771,
-0.7989760041236877,
-0.10785692185163498,
0.555109441280365,
0.6481518149375916,
0.4018492102622986,
-0.7353499531745911,
0.04407895356416702,
-0.5614756941795349,
0.03342396765947342,
0.3425392508506775,
0.33816301822662354,
0.341082364320755,
0.6200124621391296,
-0.0701720118522644,
0.39825746417045593,
0.5784686207771301,
-0.23189514875411987,
-0.34313374757766724,
-0.49177369475364685,
0.2216801941394806,
0.6965863704681396,
0.5996525287628174,
-0.296318382024765,
-0.6918633580207825,
-0.09284543246030807,
0.5538725256919861,
0.23257248103618622,
0.24677377939224243,
0.5852296948432922,
0.10584250092506409,
0.30848193168640137,
-0.04729728028178215,
-0.4233538508415222,
-0.12666071951389313,
-0.3964226543903351,
0.14035016298294067,
0.4810360372066498,
-0.18910537660121918,
-0.11724270135164261,
-0.24466395378112793,
0.7901982069015503,
-0.12505435943603516,
-0.064713254570961,
0.4551977217197418,
-0.34930431842803955,
-0.8093603849411011,
0.46139970421791077,
0.40352684259414673,
0.6756830215454102,
0.28696945309638977,
-0.41661977767944336,
-0.031699735671281815,
0.12063737958669662,
0.30533939599990845,
0.1633445769548416,
0.2328435778617859,
-0.31516191363334656,
0.8412407040596008,
0.2208757847547531,
-0.34687259793281555,
0.38869237899780273,
-0.1383548229932785,
0.13978323340415955,
0.0708775669336319,
0.0944751426577568,
0.1509256660938263,
0.04041125625371933,
-0.36936578154563904,
0.7427011132240295,
0.4952617883682251,
0.7997682094573975,
-0.32344022393226624,
0.3413906395435333,
0.8691041469573975,
0.2843920886516571,
0.4510650038719177,
0.1653715968132019,
0.5286078453063965,
0.06325601786375046,
-0.4064110219478607,
-0.07463228702545166,
0.2375372052192688,
0.054794762283563614,
-0.8011348247528076,
-0.2997410297393799,
0.15497718751430511,
-0.28744468092918396,
-0.1702161580324173,
0.20172536373138428,
0.06187200918793678,
0.34410062432289124,
0.20817872881889343,
0.31525591015815735,
0.6645224094390869,
0.05915256217122078,
-0.15298305451869965,
0.3511978089809418,
0.013304649852216244,
0.15959244966506958,
0.4152803421020508,
-0.21405646204948425,
-0.43717068433761597,
-0.1363140493631363,
-0.17290037870407104,
0.7122639417648315,
-0.24443958699703217,
-0.40832069516181946,
0.21583476662635803,
-0.2873156666755676,
0.49562788009643555,
0.6979065537452698,
0.2124425172805786,
0.014293377287685871,
0.07743614166975021,
0.24335592985153198,
0.10872654616832733,
3.8164710998535156,
0.24261632561683655,
0.2766612768173218,
0.2763606011867523,
-0.20238782465457916,
0.32872503995895386,
0.7503287196159363,
-0.1964171975851059,
-0.016117321327328682,
0.07970324158668518,
-0.26704367995262146,
0.4971059560775757,
-0.21243640780448914,
0.08266113698482513,
-0.04736385866999626,
-0.08862999826669693,
0.5882920622825623,
0.4427119195461273,
-0.6225835680961609,
0.30446580052375793,
-0.27967092394828796,
0.12779387831687927,
0.636918842792511,
0.16138198971748352,
0.6129649877548218,
0.4871385395526886,
0.30025196075439453,
0.6261260509490967,
0.7496446967124939,
0.7888771295547485,
0.2996884286403656,
-0.21621549129486084,
0.2794170379638672,
-0.006526440382003784,
-0.31971651315689087,
0.23629982769489288,
-0.17178787291049957,
0.011233762837946415,
-0.24754048883914948,
-0.21264787018299103,
-0.08971697837114334,
0.23971331119537354,
0.142581507563591,
0.5456411242485046,
0.41335785388946533,
-0.11275405436754227,
0.08526118844747543,
0.2760273814201355,
0.2809184789657593,
0.5457916259765625,
0.07653588056564331,
0.005783636588603258,
-0.28772416710853577,
-0.5245153903961182,
0.08691632747650146,
0.6133227944374084,
0.11792631447315216,
-0.013498063199222088,
0.6373670697212219,
-0.25481367111206055,
-0.15322929620742798,
0.1242353543639183,
0.3137248158454895,
-0.20602697134017944,
-0.903089702129364,
-0.11560767143964767,
-0.2611525356769562,
0.4491061270236969,
0.33196723461151123,
-0.6427735090255737,
0.37466034293174744,
0.3628859221935272,
0.14433801174163818,
-0.21478857100009918,
-0.03467654064297676,
1.1429164409637451,
-0.6934515833854675,
0.10950682312250137,
-0.26783668994903564,
-0.13016000390052795,
0.678505539894104,
-0.026789747178554535,
-0.17250975966453552,
-0.2905612587928772,
0.04189738631248474,
0.6839478015899658,
-0.2984907925128937,
-0.18102027475833893,
0.6353380084037781,
0.2846285104751587,
0.5206091403961182,
-0.426796019077301,
1.045965313911438,
0.2643720507621765,
0.1766626536846161,
0.15889908373355865,
-0.09103808552026749,
-3.838733434677124,
0.27250751852989197,
0.26183855533599854,
-0.5497731566429138,
0.39723142981529236,
-0.05442804470658302,
0.4596254825592041,
-0.08245757967233658,
-0.3807840943336487,
0.2218042016029358,
-0.28746816515922546,
0.18048368394374847,
-0.20346985757350922,
-0.5031520128250122,
-0.4521084129810333,
0.03723246604204178,
-0.27827200293540955,
0.7888132929801941,
0.015972452238202095,
-0.00680901063606143,
0.8413158059120178,
-0.17387661337852478,
0.16188043355941772,
-0.5916405320167542,
-0.35611048340797424,
0.22470785677433014,
0.4526260197162628,
-0.06416113674640656,
-0.03664679080247879,
-0.056222397834062576,
-0.4127221703529358,
-0.23479391634464264,
0.3351221978664398,
-0.26757073402404785,
0.41996556520462036,
0.9276441931724548,
0.0347268208861351,
0.016257353127002716,
-0.12613102793693542,
0.2065381109714508,
0.17323100566864014,
-0.4177413284778595,
0.14781148731708527,
0.16486592590808868,
-0.3034979999065399,
-0.29625648260116577,
-0.20696160197257996,
0.1574471890926361,
-1.0588487386703491,
0.0647297203540802,
0.6021260023117065,
0.22269341349601746,
-0.1629682183265686,
0.13356702029705048,
0.6979453563690186,
0.28008317947387695,
-0.30444470047950745,
-0.052136678248643875,
0.48181962966918945,
0.01017729565501213,
-0.4787192642688751,
-0.2702830731868744,
0.26270315051078796,
-0.2585076689720154,
-0.3503820598125458,
0.06340301036834717,
0.3204561471939087,
0.3958221673965454,
0.06854218244552612,
-0.09458816051483154,
-0.19029441475868225,
-0.04032298922538757,
-0.028592796996235847,
0.17528192698955536,
0.43064355850219727,
0.787142813205719,
0.1017514169216156,
0.24527356028556824,
0.3537036180496216,
-0.2335749864578247,
0.4333653151988983,
0.11676967889070511,
-0.6354392766952515,
-0.09926103800535202,
1.9870474338531494,
0.23971351981163025,
2.1010842323303223,
-0.03193701058626175,
-0.6562241911888123,
0.7166803479194641,
-0.661732017993927,
0.3175126612186432,
-0.021064884960651398,
0.23565249145030975,
-0.06470790505409241,
0.3122400939464569,
-0.5002813935279846,
0.14133797585964203,
-0.18933585286140442,
-0.33278369903564453,
0.36570245027542114,
-0.7969776391983032,
-0.2701024115085602,
-0.05534343048930168,
-0.012435533106327057,
0.26660916209220886,
-0.014319518581032753,
-0.22804784774780273,
-0.08100563287734985,
0.03847711905837059,
-0.34124594926834106,
0.002612402895465493,
-0.39763960242271423,
-0.06889602541923523,
0.09346175938844681,
0.34236782789230347,
-0.09931477159261703,
-0.5223346948623657,
-0.35403579473495483,
0.14855575561523438,
0.14666539430618286,
4.412814617156982,
-0.3507516086101532,
0.30878520011901855,
-0.1610526293516159,
-0.09312255680561066,
-0.3851263225078583,
0.29356837272644043,
0.103167325258255,
0.22227908670902252,
0.4104733169078827,
0.3800112009048462,
-0.2024293690919876,
0.4377261698246002,
-0.17374911904335022,
0.3862784802913666,
-0.13023655116558075,
0.6898227334022522,
0.3059256076812744,
0.276874840259552,
-0.15788136422634125,
-0.2667441964149475,
-0.09235919266939163,
0.8308480381965637,
0.09222646057605743,
-0.08066588640213013,
-0.01025870069861412,
0.44273456931114197,
0.20955465734004974,
-0.026922557502985,
0.5090073347091675,
0.17838582396507263,
5.142683506011963,
-0.10920041799545288,
0.010045654140412807,
-0.40992018580436707,
-0.10868331789970398,
0.3228914439678192,
-0.28145942091941833,
0.2529866099357605,
-0.5950983166694641,
-0.052302516996860504,
-0.022035889327526093,
-0.0746333971619606,
-0.3417145609855652,
0.8579253554344177,
0.5928178429603577,
0.28762197494506836,
-0.541947603225708,
-0.41437551379203796,
1.0614889860153198,
-0.3387211263179779,
0.7194762229919434,
-0.05837081000208855,
0.35479795932769775,
-0.4541410803794861,
-0.23695676028728485,
0.3934651017189026,
-0.2655465304851532,
0.1634146273136139,
0.0759173184633255,
0.09775957465171814,
0.7098636627197266,
-0.28947892785072327,
-0.0007441192283295095,
0.6652624607086182,
-0.19595269858837128,
-0.2478581815958023,
0.4049569368362427,
0.21020668745040894,
0.38189399242401123,
0.4762248992919922,
-0.08757425099611282,
0.7532903552055359,
-0.5649219155311584,
-0.08685965090990067,
0.18995149433612823,
-0.04439202696084976,
-0.1311831772327423,
0.13041283190250397,
0.3741346597671509,
-0.23477093875408173,
-0.19785422086715698,
-0.27227783203125,
0.41303402185440063,
0.21940863132476807,
-0.26537197828292847,
-0.08906643837690353,
0.4505460858345032,
-0.3286173939704895,
0.6787088513374329,
0.3525819480419159,
0.8980510234832764,
0.019155947491526604,
0.07270502299070358,
0.7667725086212158,
0.22885997593402863,
0.09922873973846436,
0.04867594316601753,
0.015250559896230698,
0.5954827666282654,
0.5149633288383484,
0.116255983710289,
0.12520526349544525,
0.16544179618358612,
0.1977735310792923,
0.21044409275054932,
0.4842226505279541,
0.008123882114887238,
-0.147388756275177,
0.05813054367899895,
0.3515406847000122,
-0.072554811835289,
-0.5629695653915405,
-0.10821116715669632,
0.035368528217077255,
0.22100694477558136,
0.03859088569879532,
-0.010475724935531616,
-0.015679098665714264,
0.3969576060771942,
-0.021092930808663368,
0.10157144069671631,
0.0006071709794923663,
0.19888703525066376,
0.015543242916464806,
-0.5480958819389343,
0.029031837359070778,
-0.21164506673812866,
0.02661272883415222,
-0.16322357952594757,
0.2825052738189697,
0.04720466956496239,
0.5928853750228882,
0.2680862843990326,
-0.012165536172688007,
0.24053391814231873,
-0.2979065179824829,
0.15417008101940155,
-0.3508777618408203,
0.08806714415550232,
0.32350975275039673,
0.6366559267044067,
0.032634932547807693,
-0.03566461428999901,
-0.3999044895172119,
-0.16338975727558136
] |
822#42 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের স্থল যোগাযোগের মধ্যে সড়কপথ উল্লেখযোগ্য। সড়কপথের অবকাঠামো নির্মাণ এদেশের ভৌগোলিক অবস্থান ও ভৌগোলিক অবকাঠামোর মধ্যে বেশ ব্যয়বহুল। ১৯৪৭ খ্রিস্টাব্দে দেশে পাকা রাস্তার পরিমাণ ছিলো ১৯৩১.১৭ কিলোমিটার, ১৯৯৬-১৯৯৭ সালের দিকে তা দাঁড়ায় ১৭৮৮৫৯ কিলোমিটারে। ২০১০ খ্রিস্টাব্দে দেশের জাতীয় মহাসড়ক ৩৪৭৮ কিলোমিটার, আঞ্চলিক মহাসড়ক ৪২২২ কিলোমিটার এবং ফিডার/জেলা রোড ১৩২৪৮ কিলোমিটার। দেশের সড়কপথের উন্নয়নের জন্য "বাংলাদেশ সড়ক পরিবহন কর্পোরেশন" (বিআরটিসি) নামে একটি সংস্থা গঠন করা হয়েছে। সড়কপথে প্রায় সব জেলার সাথে যোগাযোগ থাকলেও অনেক ক্ষেত্রেই প্রয়োজনীয় অবকাঠামো (ব্রিজ, কালভার্ট) নির্মিত না হওয়ায় ফেরি পারাপারের প্রয়োজন পরে। সড়কপথে জেলাভিত্তিক যোগাযোগের ক্ষেত্রে বড় বড় যানবাহন যেমন: ট্রাক, বাস ব্যবহৃত হলেও আঞ্চলিক বা স্থানীয় পর্যায়ে ট্যাক্সি, সিএনজি, মিনিবাস, ট্রাক ইত্যাদি যান্ত্রিক বাহন ব্যবহৃত হয়। এছাড়াও বহু পুরাতন আমলের অযান্ত্রিক বাহন যেমন: রিকশা, গরুর গাড়ি, ঠেলাগাড়িও ব্যবহৃত হয়। | [
0.3133585453033447,
-0.16059543192386627,
-0.5279242992401123,
0.4119991660118103,
-0.12277000397443771,
0.021700046956539154,
-0.007467485498636961,
-0.3462376594543457,
0.24897326529026031,
0.478636234998703,
-0.45039495825767517,
0.3451635539531708,
-0.11764762550592422,
-0.11953594535589218,
-0.07869334518909454,
0.1648598611354828,
0.247578963637352,
-0.21777096390724182,
-0.08485547453165054,
0.23180390894412994,
0.005517333280295134,
0.7725539207458496,
0.14831845462322235,
0.24369564652442932,
-0.04993477463722229,
-0.2129814475774765,
-0.13794130086898804,
0.23241493105888367,
-0.2435709834098816,
0.15323486924171448,
-0.0843079537153244,
-0.5973685383796692,
-0.12344393134117126,
0.5599786639213562,
-0.4118466377258301,
0.5488620400428772,
-0.24611663818359375,
0.40714147686958313,
0.2598465085029602,
-0.06508804112672806,
0.922224760055542,
0.17786963284015656,
0.239966481924057,
-0.016801742836833,
0.32252204418182373,
-0.43769022822380066,
0.26426079869270325,
0.6309142112731934,
0.2722826898097992,
-0.2895733118057251,
0.18784640729427338,
-0.34174177050590515,
-0.34292641282081604,
0.22428838908672333,
-0.5672516822814941,
0.4353082478046417,
-0.02766594849526882,
0.8746274709701538,
-0.13009001314640045,
-0.14175912737846375,
0.25690266489982605,
-0.08471792191267014,
-0.31175583600997925,
0.03618988022208214,
0.42197006940841675,
0.19375234842300415,
0.23698493838310242,
-0.3542535603046417,
0.18296954035758972,
-0.12226241081953049,
-0.16293062269687653,
0.7922508716583252,
0.368313193321228,
0.48549923300743103,
0.3455938398838043,
-0.46582478284835815,
-0.08944984525442123,
-0.6806077361106873,
0.6551397442817688,
-0.6162874698638916,
-0.29729190468788147,
-0.006085614208132029,
-0.30444151163101196,
-0.0233027134090662,
0.07658254355192184,
0.5784863829612732,
0.24762371182441711,
0.09681691229343414,
0.42833128571510315,
0.6765626072883606,
-0.3358800411224365,
-0.0014494473580271006,
-0.21767261624336243,
-0.049392588436603546,
0.18116939067840576,
0.2135353535413742,
0.10692758113145828,
-0.3157275915145874,
0.10351377725601196,
0.11433641612529755,
0.38624244928359985,
-0.3860073983669281,
-0.08541086316108704,
0.46097204089164734,
0.31767594814300537,
-0.40108969807624817,
0.09512503445148468,
-0.5855657458305359,
0.2351672500371933,
0.4960918128490448,
0.963983416557312,
0.09573899209499359,
0.4390011131763458,
0.03545200452208519,
0.04990895465016365,
0.0966138169169426,
0.5034711360931396,
0.12552998960018158,
-0.21310536563396454,
-0.9060894250869751,
0.504954993724823,
0.23323196172714233,
-0.2771466076374054,
-0.11043218523263931,
0.6025755405426025,
-0.4549659192562103,
0.6324971318244934,
-0.36117464303970337,
0.8309364914894104,
0.6710892915725708,
-0.10922595113515854,
0.08697956055402756,
0.2201426774263382,
0.35880303382873535,
-0.15764573216438293,
0.32555249333381653,
0.13468608260154724,
-0.27066200971603394,
-0.09835930168628693,
-0.7982419729232788,
-0.10274811089038849,
-0.19780085980892181,
0.8266461491584778,
0.4232367277145386,
-0.4918840229511261,
0.41538119316101074,
0.2535918354988098,
0.5790036916732788,
-0.1439504772424698,
0.6986616849899292,
0.16542881727218628,
-0.13555331528186798,
-0.41274410486221313,
0.44408583641052246,
-0.4723486602306366,
-0.4663305878639221,
-0.18079176545143127,
0.5451368093490601,
0.13632142543792725,
0.4453897774219513,
0.825253427028656,
0.4540887176990509,
0.08163397014141083,
-0.8923444151878357,
0.020611843094229698,
0.4852273166179657,
-0.3123764991760254,
0.3541806936264038,
0.4957648515701294,
0.1686941534280777,
-0.432669997215271,
0.07275006175041199,
0.04017496854066849,
0.3259459137916565,
-0.08601068705320358,
0.27312949299812317,
-0.11732342839241028,
0.18198630213737488,
0.7616173028945923,
0.25755080580711365,
0.00661925133317709,
0.25697553157806396,
-0.3211447596549988,
0.28123509883880615,
0.6527535319328308,
0.3103896677494049,
0.4688992500305176,
0.024718618020415306,
-0.18654437363147736,
0.2448483109474182,
-0.2425445020198822,
0.12143413722515106,
0.9253321886062622,
-0.8095120191574097,
0.042271096259355545,
0.0901288241147995,
0.0495859794318676,
-0.017449969425797462,
-0.12025459855794907,
-0.004458298906683922,
0.07145997881889343,
0.009610212408006191,
-0.1459658145904541,
0.4608994126319885,
0.4318549633026123,
-0.9174419641494751,
-0.05384516343474388,
0.6429439783096313,
-0.3468869626522064,
0.08671525865793228,
-0.281311959028244,
0.1678650975227356,
0.3275434076786041,
0.5511246919631958,
0.004262068774551153,
0.1877279281616211,
0.1605922281742096,
0.20954486727714539,
0.6188675761222839,
0.039310283958911896,
0.06138710305094719,
0.6179160475730896,
0.02870473638176918,
-0.48389381170272827,
0.4463021457195282,
0.4102124869823456,
-0.10383980721235275,
-0.8017469644546509,
0.0924476757645607,
0.29077258706092834,
0.07843171805143356,
0.19827575981616974,
-0.4731634259223938,
-0.5358019471168518,
0.4606274664402008,
0.3963506817817688,
0.2729487419128418,
0.2956636846065521,
-0.1279481202363968,
-0.30323198437690735,
0.5087299942970276,
0.3851722478866577,
-0.06386597454547882,
-0.03240113705396652,
0.4232501685619354,
-0.6223419308662415,
0.5900400280952454,
0.027371887117624283,
-0.023557929322123528,
-0.045803382992744446,
0.26961418986320496,
0.42729687690734863,
-0.0186478141695261,
0.44185981154441833,
-0.08484075963497162,
0.4730435907840729,
-0.0650617927312851,
-0.4143129289150238,
0.9141918420791626,
0.018030203878879547,
0.5977243185043335,
0.4154715836048126,
0.6143227219581604,
0.4273720383644104,
-0.21762721240520477,
0.2222001850605011,
0.35104960203170776,
0.6160414218902588,
0.014083750545978546,
0.06279385834932327,
-0.04335283860564232,
-0.3755861818790436,
-0.3730769157409668,
0.08415723592042923,
-0.16174112260341644,
-0.40403181314468384,
0.47639137506484985,
-0.3752504885196686,
-0.4912075400352478,
0.17276309430599213,
-0.4833559989929199,
0.19481749832630157,
-0.08827009797096252,
-0.04752390831708908,
0.07246730476617813,
0.4927218556404114,
-0.09994497895240784,
-0.06748325377702713,
-0.3654983341693878,
-0.034527622163295746,
0.3737560510635376,
0.4781307578086853,
0.10957619547843933,
-0.7597721815109253,
0.12353762239217758,
-0.4148680567741394,
-0.09462785720825195,
0.19237832725048065,
0.21789120137691498,
-0.02045212872326374,
0.5795904397964478,
-0.14154696464538574,
0.017775634303689003,
0.47295695543289185,
-0.1293419450521469,
-0.4906756579875946,
-0.6064850091934204,
0.07009498029947281,
0.27075788378715515,
0.5761999487876892,
0.028766926378011703,
-0.7507978081703186,
-0.30605247616767883,
0.5561237931251526,
0.2831486463546753,
0.8421286940574646,
0.29608389735221863,
-0.3074415624141693,
0.17773225903511047,
0.09829282015562057,
-0.4795137345790863,
-0.011428950354456902,
-0.3719433844089508,
0.2355324625968933,
0.4077003002166748,
-0.1591423749923706,
0.05496784299612045,
-0.32155081629753113,
0.5074059963226318,
-0.3355632424354553,
-0.26680925488471985,
0.5246760845184326,
0.054950397461652756,
-1.0313692092895508,
0.177828848361969,
0.3994726836681366,
0.6509454846382141,
0.22515708208084106,
-0.26806217432022095,
0.10851896554231644,
0.0875757560133934,
0.021398188546299934,
0.5214579701423645,
0.29897066950798035,
-0.4983069896697998,
0.5849372148513794,
-0.33775103092193604,
-0.4333140254020691,
0.5811147689819336,
-0.06031591072678566,
0.14689762890338898,
0.41812995076179504,
-0.10559443384408951,
-0.03671808913350105,
0.025651954114437103,
0.2850610613822937,
0.2591158449649811,
0.9877648949623108,
0.5491030216217041,
-0.3474348783493042,
0.6415908932685852,
0.8552148938179016,
0.06393888592720032,
0.2548117935657501,
0.4432065486907959,
0.3603847324848175,
0.12146179378032684,
-0.05947330221533775,
0.02670169249176979,
0.24866080284118652,
0.3646887540817261,
-0.4970019459724426,
-0.21669724583625793,
0.05878341943025589,
-0.2983497381210327,
-0.3962768018245697,
0.033331651240587234,
0.018193429335951805,
0.4748113751411438,
0.30142781138420105,
0.23405314981937408,
0.5877400040626526,
0.10933778434991837,
-0.10703560709953308,
0.263226181268692,
-0.17264796793460846,
-0.03435026481747627,
-0.02499682642519474,
-0.1262434720993042,
-0.40733760595321655,
-0.34708258509635925,
-0.15771892666816711,
0.626359760761261,
0.26341763138771057,
-0.3274015784263611,
0.11233431100845337,
-0.22568942606449127,
0.15512046217918396,
0.5074573159217834,
-0.07222367823123932,
0.1423443704843521,
0.598663330078125,
0.4168985188007355,
0.20449553430080414,
3.912109375,
0.1996437907218933,
0.5265316367149353,
0.09680838882923126,
-0.22408634424209595,
0.4169809818267822,
0.984588623046875,
-0.022040294483304024,
0.07211364060640335,
-0.25323063135147095,
-0.36045801639556885,
0.17086383700370789,
-0.623920738697052,
0.0951652005314827,
-0.13297568261623383,
-0.008798916824162006,
0.1997288316488266,
0.4881572425365448,
-0.23478896915912628,
0.1659640371799469,
-0.467286616563797,
-0.09033207595348358,
0.35107287764549255,
0.3338579833507538,
0.8029943704605103,
0.6522008776664734,
0.7266297340393066,
0.5109564661979675,
0.929767906665802,
0.5742763876914978,
0.26715147495269775,
-0.06290474534034729,
0.386091411113739,
0.024546535685658455,
-0.2920265197753906,
0.36189931631088257,
-0.3317939043045044,
-0.350281298160553,
-0.19816957414150238,
-0.32791876792907715,
-0.01615365408360958,
0.24445267021656036,
0.582939624786377,
0.4260636568069458,
0.04306285083293915,
-0.02377050742506981,
-0.1406920999288559,
0.2170269787311554,
0.17180781066417694,
0.13738568127155304,
0.10103723406791687,
0.008243149146437645,
-0.09864764660596848,
-0.48647788166999817,
0.3859110176563263,
0.6247461438179016,
-0.06819061189889908,
-0.09497516602277756,
0.38156330585479736,
-0.29315829277038574,
0.16610009968280792,
0.0512930266559124,
0.40257805585861206,
-0.05498562753200531,
-1.0725219249725342,
0.3810625970363617,
-0.07836663722991943,
0.1731860190629959,
0.5020914077758789,
-0.4878418445587158,
0.4998466968536377,
0.4192243218421936,
0.6836254596710205,
-0.4923798143863678,
-0.044365402311086655,
0.746055006980896,
-0.1625431627035141,
0.32504013180732727,
-0.2915113568305969,
-0.26895007491111755,
0.4709863066673279,
-0.16093787550926208,
-0.20962750911712646,
0.17524905502796173,
-0.2700193524360657,
0.76156085729599,
-0.1271974891424179,
-0.3098374307155609,
0.6465962529182434,
0.19470900297164917,
0.6043241024017334,
-0.6101461052894592,
0.804205060005188,
0.26470789313316345,
0.225397527217865,
0.17005856335163116,
-0.2578330636024475,
-3.8687686920166016,
0.44496819376945496,
-0.06358136236667633,
-0.0028511513955891132,
0.3113451898097992,
-0.13662587106227875,
0.33974942564964294,
-0.22538472712039948,
-0.588438868522644,
0.07660385966300964,
-0.17200514674186707,
-0.07158105075359344,
-0.1836571842432022,
-0.7453646063804626,
-0.3976954519748688,
0.06357875466346741,
-0.2824840843677521,
0.6797020435333252,
0.35409513115882874,
0.004627987276762724,
0.7584528923034668,
-0.3017893433570862,
0.5011388659477234,
-0.52939373254776,
-0.154657244682312,
0.35634249448776245,
0.18254998326301575,
0.00270649092271924,
0.23912720382213593,
-0.06579142063856125,
0.009202654473483562,
-0.021785074844956398,
0.2379675656557083,
0.00650488305836916,
0.7505497932434082,
0.6819588541984558,
0.21471205353736877,
-0.3493306338787079,
-0.29077965021133423,
-0.01751488819718361,
-0.3223675787448883,
-0.2459222823381424,
0.3302149772644043,
0.2557280361652374,
-0.517608642578125,
-0.19662804901599884,
-0.1559116691350937,
0.052718386054039,
-0.5154715776443481,
-0.20838306844234467,
0.16648489236831665,
0.24029618501663208,
-0.2870573103427887,
-0.03316725790500641,
0.509135901927948,
0.1383509486913681,
-0.10527411103248596,
0.16423216462135315,
0.4569496214389801,
-0.19182230532169342,
-0.513484001159668,
-0.026874735951423645,
0.41144075989723206,
-0.392122745513916,
-0.2657531797885895,
-0.22725985944271088,
0.3189643919467926,
0.38973963260650635,
0.23272393643856049,
-0.18413235247135162,
0.2894996106624603,
-0.21192631125450134,
0.2348974645137787,
-0.08642112463712692,
0.4611264169216156,
0.82464599609375,
-0.1487816870212555,
0.3361067473888397,
0.5252068042755127,
-0.2905661463737488,
0.2929981052875519,
-0.06707967817783356,
-0.6797417402267456,
0.4251387417316437,
2.044032573699951,
0.62762451171875,
2.1725919246673584,
-0.3133835196495056,
-0.44815966486930847,
0.4668123722076416,
-0.5446388721466064,
0.056315600872039795,
-0.255042165517807,
0.18570242822170258,
0.25217288732528687,
0.15979184210300446,
-0.20165613293647766,
0.038402725011110306,
0.20933499932289124,
-0.5661721229553223,
0.37537381052970886,
-0.9416552782058716,
-0.3635677695274353,
0.02299196831882,
-0.06390707939863205,
0.47505056858062744,
-0.14869344234466553,
-0.10880397260189056,
-0.16732671856880188,
0.33672067523002625,
-0.16704410314559937,
0.00598567072302103,
-0.3406117558479309,
-0.10528215765953064,
0.10147148370742798,
0.0720752477645874,
0.3200194239616394,
-0.3983810842037201,
-0.6541644930839539,
0.3664775788784027,
0.03516294062137604,
4.423394203186035,
-0.1858508437871933,
0.12230059504508972,
-0.3785611391067505,
-0.18028077483177185,
-0.14918360114097595,
0.5708063244819641,
0.24068866670131683,
0.4079805314540863,
0.20273080468177795,
0.10566505044698715,
-0.08127593249082565,
0.3092774450778961,
0.15480032563209534,
0.3911224901676178,
0.16526655852794647,
0.7707940936088562,
0.16835430264472961,
0.3361240327358246,
0.0066779907792806625,
-0.40998345613479614,
0.14334876835346222,
0.7094711065292358,
0.046509575098752975,
-0.08788962662220001,
0.3995032012462616,
0.48822835087776184,
-0.10090534389019012,
-0.04299280047416687,
0.2139495462179184,
0.11568731814622879,
5.138315200805664,
-0.37386855483055115,
0.022560197860002518,
-0.21950358152389526,
-0.1227552741765976,
0.2921420931816101,
-0.388794481754303,
0.299017071723938,
-0.5420039296150208,
-0.0026049993466585875,
0.15958350896835327,
0.34232765436172485,
-0.2256760448217392,
0.29674530029296875,
0.3392415940761566,
-0.1173722892999649,
-0.13620567321777344,
-0.4245438277721405,
0.706490159034729,
-0.07992192357778549,
0.20723091065883636,
-0.1488417088985443,
0.24379312992095947,
-0.2731919586658478,
0.11515676975250244,
0.057352837175130844,
-0.28849053382873535,
0.4946995675563812,
-0.028190268203616142,
0.12820804119110107,
0.6759759783744812,
-0.024615801870822906,
0.09930232912302017,
0.4309506416320801,
0.06799165904521942,
-0.08029936999082565,
0.5055589079856873,
0.07028314471244812,
0.06289760023355484,
0.5778409242630005,
0.015648124739527702,
0.7069487571716309,
-0.5306274890899658,
0.07134149968624115,
-0.2190568447113037,
-0.015610535629093647,
0.028693875297904015,
0.3286230266094208,
0.37745508551597595,
-0.04283325374126434,
-0.34846261143684387,
-0.10368386656045914,
0.4486016035079956,
0.4622753858566284,
0.06434261798858643,
0.18542595207691193,
0.021072139963507652,
-0.12102308869361877,
0.40178120136260986,
0.3817031979560852,
0.7008264660835266,
0.06778182834386826,
0.24413089454174042,
0.3211559057235718,
0.4604179263114929,
0.3985026478767395,
-0.11996569484472275,
0.1233556717634201,
0.8409317135810852,
0.0176803320646286,
-0.0539032444357872,
0.26661571860313416,
0.15181399881839752,
0.389445036649704,
0.22373732924461365,
0.1895942986011505,
0.1972864270210266,
-0.24916969239711761,
-0.30672112107276917,
0.3406188189983368,
-0.021347712725400925,
-0.663291335105896,
-0.05466450750827789,
0.3587285876274109,
0.11565503478050232,
0.36554795503616333,
-0.13660018146038055,
-0.349392294883728,
-0.1941421926021576,
-0.2962590754032135,
0.17710815370082855,
-0.13646304607391357,
0.35207465291023254,
0.10328023135662079,
-0.20371316373348236,
0.2243661731481552,
0.20236141979694366,
0.014674264006316662,
-0.5588525533676147,
0.25332918763160706,
-0.026620326563715935,
0.5810508131980896,
0.1818610578775406,
-0.10919808596372604,
0.23779520392417908,
-0.14033277332782745,
0.1578655242919922,
-0.09740330278873444,
-0.018671778962016106,
0.27131444215774536,
0.6465255618095398,
0.19601939618587494,
-0.1267264187335968,
-0.31702420115470886,
-0.04496189206838608
] |
822#43 | বাংলাদেশ | এছাড়া স্থলভাগে রেলপথ সবচেয়ে নিরাপদ যাতায়াত ব্যবস্থা হিসেবে ব্রিটিশ শাসনামল থেকেই ব্যবহৃত হয়ে আসছে। ১৯৭১ সালে স্বাধীনতা লাভের সময় বাংলাদেশে রেলপথ ছিলো ২৮৫৭ কিলোমিটার। ২০০৮-২০০৯ সালের হিসাবমতে, বাংলাদেশে রেলপথ রয়েছে ২৮৩৫ কিলোমিটার। এদেশে মিটারগেজ এবং ব্রডগেজ-দু'ধরনের রেলপথ রয়েছে। রেলপথ, রেলস্টেশনের দ্বারা পরিচালিত হয়, এছাড়া বিভিন্ন স্টেশনকে জংশন হিসেবে তৈরি করা হয়েছে। রেলপথকে কেন্দ্রীয়ভাবে পরিচালনার জন্য বাংলাদেশ রেলওয়ে নামে একটি প্রতিষ্ঠান কাজ করছে। বাংলাদেশকে ট্রান্স এশীয় রেলওয়ে জালের সঙ্গে সংযোজনের জন্য চট্টগ্রামের দোহাজারি থেকে কক্সবাজারের টেকনাফ অবধি ১২৮ কিলোমিটার রেলসড়ক স্থাপনের প্রকল্প গ্রহণ করা হয়েছে (২০১৩)। এই রেলসড়ক মিয়ানমারের গুনদুম রেলস্টেশনের সঙ্গে সংযুক্ত করা হবে। | [
0.21665377914905548,
0.1444917470216751,
-0.7703999280929565,
0.3146619498729706,
-0.2889464497566223,
0.36229628324508667,
0.21170464158058167,
-0.3297054171562195,
0.01987888477742672,
0.3699929118156433,
-0.47135767340660095,
-0.19496531784534454,
0.2723669409751892,
-0.3266826272010803,
0.22071367502212524,
0.08602950721979141,
0.47474297881126404,
-0.1539522111415863,
-0.24647481739521027,
-0.07114148885011673,
-0.17496393620967865,
0.3417569100856781,
0.12785468995571136,
-0.04724450781941414,
0.21590152382850647,
0.1516520380973816,
-0.21888241171836853,
0.1971612572669983,
0.09682098031044006,
0.054124895483255386,
0.16945548355579376,
-0.7409085035324097,
-0.23797239363193512,
0.6891145706176758,
-0.3577185273170471,
0.7841987013816833,
-0.35722261667251587,
0.026655811816453934,
0.17070138454437256,
0.04673334211111069,
1.2562588453292847,
0.08686394989490509,
-0.1218758076429367,
-0.13436362147331238,
0.3682282269001007,
-0.1684003621339798,
0.4862542450428009,
0.3775864839553833,
0.4124904274940491,
-0.024078814312815666,
0.335065633058548,
-0.08728983998298645,
-0.3448127210140228,
-0.20911338925361633,
-0.8333503007888794,
0.5539065599441528,
-0.6319192051887512,
1.1732258796691895,
-0.16394822299480438,
-0.1448732167482376,
0.05914192274212837,
0.41606664657592773,
-0.01324615441262722,
-0.21587486565113068,
0.587518572807312,
0.4238157570362091,
0.12809190154075623,
0.032384224236011505,
-0.09984111785888672,
-0.18665711581707,
0.17128126323223114,
0.6758852005004883,
0.36939889192581177,
0.5877004265785217,
0.2578267455101013,
-0.7206515669822693,
-0.08284219354391098,
-0.5267742872238159,
0.45343831181526184,
-0.5022871494293213,
0.13213811814785004,
-0.3203209638595581,
0.32021063566207886,
0.2286771982908249,
-0.05449674278497696,
0.47875815629959106,
0.2787053883075714,
0.19659627974033356,
0.6469371914863586,
0.32242101430892944,
-0.5994357466697693,
-0.26757076382637024,
-0.5942097902297974,
-0.22889477014541626,
0.5024788975715637,
0.0521603524684906,
-0.08936092257499695,
-0.49101877212524414,
-0.009936884045600891,
-0.43672752380371094,
0.09829746186733246,
-0.27693480253219604,
0.14493009448051453,
0.5104339122772217,
0.209330752491951,
-0.2545968294143677,
-0.05659590661525726,
-0.8381472826004028,
-0.25599581003189087,
0.946324348449707,
0.8443705439567566,
0.025419825688004494,
0.002277771709486842,
-0.03014850616455078,
0.16657434403896332,
0.22285570204257965,
0.6193955540657043,
0.22506849467754364,
0.1589968204498291,
-1.360525131225586,
0.13374899327754974,
0.1080348938703537,
-0.3969970643520355,
0.21748438477516174,
0.28067639470100403,
-0.35666605830192566,
0.6395823359489441,
-0.6016622185707092,
0.8483330607414246,
0.44579237699508667,
-0.4487805962562561,
0.08608833700418472,
0.06039498746395111,
0.4384874105453491,
-0.3622770607471466,
0.3759395182132721,
-0.1222258135676384,
-0.13239668309688568,
-0.04482732340693474,
-0.4374048411846161,
-0.5573601126670837,
-0.06260330975055695,
0.1343662440776825,
0.1139080598950386,
-0.4335739016532898,
0.33132824301719666,
0.024045240134000778,
0.3891162872314453,
-0.40650635957717896,
0.16772235929965973,
-0.00644306605681777,
0.15065720677375793,
-0.39455243945121765,
0.40114104747772217,
-0.6261669397354126,
-0.2276708036661148,
0.16540126502513885,
0.9079951047897339,
-0.21722166240215302,
0.017253197729587555,
0.8185845017433167,
0.39565497636795044,
0.15905353426933289,
-0.13451796770095825,
0.12262464314699173,
0.06726773828268051,
-0.16517408192157745,
0.2998674511909485,
0.5478686690330505,
0.04169454053044319,
-0.5239456295967102,
-0.005428821314126253,
-0.05460136756300926,
-0.00660377461463213,
0.3206820487976074,
0.4077777564525604,
0.29455456137657166,
-0.2082425057888031,
0.7194129824638367,
-0.12467534095048904,
-0.33050939440727234,
0.06307864189147949,
-0.482861191034317,
0.5616666078567505,
0.7124457359313965,
0.36539265513420105,
0.29094043374061584,
0.1776195615530014,
0.027953429147601128,
0.42521798610687256,
0.026189232245087624,
-0.07778488099575043,
1.096511960029602,
-0.7735127806663513,
-0.10424192249774933,
0.7573212385177612,
0.0075108264572918415,
0.3966379761695862,
-0.014285278506577015,
0.44480252265930176,
-0.046844568103551865,
-0.033126670867204666,
-0.28243985772132874,
0.17429015040397644,
0.39222586154937744,
-1.074913501739502,
-0.007736029103398323,
0.4656529426574707,
-0.26121148467063904,
-0.10433457791805267,
-0.035596881061792374,
0.16684848070144653,
0.39128291606903076,
0.018043359741568565,
-0.058739371597766876,
-0.09522580355405807,
0.12106308341026306,
0.27099400758743286,
0.3318175971508026,
0.03847173973917961,
0.16865089535713196,
0.8193773031234741,
0.09005521237850189,
-0.2669815123081207,
0.15109284222126007,
0.335446298122406,
0.2906007170677185,
-0.6649916768074036,
0.17237994074821472,
0.22881974279880524,
0.2689306139945984,
0.359932541847229,
-0.4665616452693939,
-0.3510046601295471,
0.023666493594646454,
0.2550972104072571,
0.5051376819610596,
0.29874399304389954,
0.018566258251667023,
-0.47745180130004883,
0.5630350708961487,
0.3286398649215698,
0.05943501740694046,
0.2456236332654953,
0.3199366331100464,
-0.7092527747154236,
0.24783168733119965,
0.2123258411884308,
-0.20806337893009186,
-0.06007442623376846,
0.26777923107147217,
0.32571732997894287,
0.3282313644886017,
0.37279075384140015,
0.13156193494796753,
0.6466944217681885,
0.02302313968539238,
-0.6527366042137146,
0.721272885799408,
-0.03929952532052994,
0.42244982719421387,
-0.0686212107539177,
0.3622947633266449,
0.3650115132331848,
-0.3715170919895172,
0.04780014231801033,
0.19666330516338348,
0.6667860150337219,
-0.46485841274261475,
0.3227978050708771,
-0.17921943962574005,
-0.6153979897499084,
-0.4732345640659332,
0.8128544092178345,
-0.2734139859676361,
0.02671232260763645,
0.8625885248184204,
-0.1500573307275772,
-0.5463141202926636,
0.26192304491996765,
-0.30566298961639404,
-0.15072086453437805,
-0.18917831778526306,
0.3509538471698761,
-0.1971685141324997,
0.48948752880096436,
-0.15093059837818146,
-0.2866459786891937,
-0.6973822712898254,
0.4834250509738922,
0.2715231478214264,
0.3803234398365021,
0.4749261736869812,
-0.9353773593902588,
0.014911641366779804,
-0.10309407860040665,
0.2542133331298828,
0.6361982226371765,
0.7973971962928772,
0.05686449632048607,
0.763518750667572,
-0.2921079695224762,
0.19925081729888916,
0.4095993936061859,
0.005229875911027193,
-0.08318142592906952,
-0.05342911556363106,
0.6583513617515564,
0.5247799158096313,
0.7904664874076843,
0.320173978805542,
-0.8791863322257996,
-0.08765175193548203,
0.4325660765171051,
0.34861090779304504,
0.565099835395813,
0.38913291692733765,
-0.2854839861392975,
0.2623213827610016,
0.0913214236497879,
-0.34274452924728394,
-0.3671268820762634,
-0.5401041507720947,
0.5399820804595947,
0.29280081391334534,
-0.07960958778858185,
-0.05087655410170555,
-0.42631563544273376,
0.8245518207550049,
0.28448355197906494,
-0.16102370619773865,
0.5834420919418335,
-0.1789073348045349,
-0.48768243193626404,
0.458810418844223,
0.5827521681785583,
0.4095748960971832,
0.4496406018733978,
-0.5085383653640747,
0.0029209970962256193,
0.20035378634929657,
-0.029894331470131874,
0.30886349081993103,
0.07085997611284256,
-0.20310893654823303,
0.2137572467327118,
0.5747696757316589,
-0.6074264645576477,
0.7619072794914246,
0.08665566891431808,
0.2979012131690979,
-0.009159314446151257,
-0.015235363505780697,
-0.08630336821079254,
0.39698588848114014,
0.2440950572490692,
0.30213552713394165,
0.9731346964836121,
0.7746826410293579,
-0.4145908057689667,
0.5491489171981812,
0.5101627111434937,
0.12706159055233002,
0.6501322388648987,
0.04334750026464462,
0.16215141117572784,
-0.11181437224149704,
-0.0193957332521677,
-0.1733725666999817,
0.12086020410060883,
0.32271263003349304,
-0.7985004782676697,
-0.2101115733385086,
0.1202952042222023,
-0.5407360792160034,
-0.34838682413101196,
-0.051017049700021744,
0.3160136640071869,
0.33824285864830017,
0.38555708527565,
0.035583123564720154,
0.5265035033226013,
0.34747830033302307,
0.11335752159357071,
0.3413631319999695,
-0.0985424593091011,
0.33091193437576294,
0.5434791445732117,
-0.06591176241636276,
0.00012441343278624117,
-0.34657663106918335,
-0.21597476303577423,
0.4003817141056061,
0.3947782814502716,
-0.204069122672081,
0.13188238441944122,
-0.3433934450149536,
-0.11553255468606949,
0.2603430151939392,
-0.2135143280029297,
-0.38833025097846985,
0.6193777918815613,
0.5136624574661255,
0.010958937928080559,
3.6219401359558105,
0.3513576090335846,
0.5437642335891724,
0.1171126440167427,
-0.038369517773389816,
-0.04673517495393753,
0.826563835144043,
-0.38951951265335083,
-0.13116495311260223,
-0.2345719188451767,
-0.29155653715133667,
0.33779141306877136,
-0.5983495712280273,
0.9458143711090088,
-0.04154137894511223,
-0.16429820656776428,
0.23940353095531464,
0.2944236695766449,
-0.16980335116386414,
0.4475202262401581,
-0.6708000898361206,
-0.025827832520008087,
0.29929301142692566,
-0.1508999764919281,
0.8946036696434021,
0.3239271938800812,
0.556542158126831,
0.7963200807571411,
0.7780518531799316,
0.6710313558578491,
0.2253718227148056,
-0.37385550141334534,
0.4881676435470581,
0.11221913248300552,
-0.5897568464279175,
0.6971015930175781,
-0.4702455401420593,
-0.2965777814388275,
-0.12848076224327087,
0.15525446832180023,
0.3091142773628235,
0.24623264372348785,
0.4260089099407196,
0.4642842710018158,
-0.07056823372840881,
0.07235374301671982,
0.29963400959968567,
0.3674129545688629,
0.15543587505817413,
-0.009898636490106583,
0.0917811319231987,
-0.3625715374946594,
-0.6715657711029053,
-0.03584368899464607,
0.19975179433822632,
0.5045077800750732,
0.03299249708652496,
-0.05297364294528961,
0.7590067386627197,
-0.6191302537918091,
0.32606053352355957,
0.07314185798168182,
0.10763299465179443,
-0.3338080644607544,
-0.6391741633415222,
-0.03348860144615173,
-0.4839623272418976,
0.365731805562973,
0.6058769822120667,
-0.6310631036758423,
0.7584009766578674,
0.38594990968704224,
0.7051895260810852,
-0.2606956660747528,
-0.01052167173475027,
0.7268527746200562,
-0.181161567568779,
0.4490203559398651,
-0.11709093302488327,
-0.4108920693397522,
0.7595122456550598,
-0.23419253528118134,
-0.003698290791362524,
-0.2368946075439453,
-0.10251723229885101,
0.8171725869178772,
0.2607181668281555,
-0.4816109538078308,
0.8248589634895325,
0.40466850996017456,
0.7205539345741272,
-0.5531103610992432,
0.7707268595695496,
0.7167662978172302,
0.040113966912031174,
0.05618990212678909,
-0.3495977520942688,
-3.690950632095337,
0.5045503973960876,
-0.0335555300116539,
-0.43958526849746704,
0.4477071166038513,
0.103424072265625,
0.42286810278892517,
-0.32315337657928467,
-0.11159008741378784,
-0.14605411887168884,
-0.3634648323059082,
-0.19151891767978668,
-0.2589375674724579,
-0.7219168543815613,
-0.5486307144165039,
0.17452335357666016,
0.20939546823501587,
0.5079111456871033,
-0.05604683607816696,
0.04713224992156029,
0.0724421814084053,
-0.22228583693504333,
0.7160427570343018,
-0.29562148451805115,
-0.2746517062187195,
0.09813787788152695,
0.44612470269203186,
0.15710413455963135,
-0.27891138195991516,
-0.12934748828411102,
-0.25551658868789673,
0.42678484320640564,
0.362527459859848,
-0.23188145458698273,
0.5549350380897522,
0.5082197189331055,
0.15767505764961243,
0.04412113130092621,
-0.011071220971643925,
0.09984059631824493,
-0.10262440890073776,
-0.06583821028470993,
0.5779501795768738,
0.24707534909248352,
0.24220848083496094,
-0.26405957341194153,
-0.5011546015739441,
0.1300002783536911,
-0.9155036211013794,
-0.1627344936132431,
0.5102032423019409,
0.4426848590373993,
-0.052266236394643784,
-0.005211432930082083,
0.40470004081726074,
0.45399823784828186,
-0.7219833135604858,
-0.33376798033714294,
0.279652863740921,
-0.032013650983572006,
-0.28443393111228943,
-0.4093776345252991,
0.4476725161075592,
-0.240737646818161,
-0.71539306640625,
-0.08949695527553558,
0.507051944732666,
0.7517887353897095,
0.36553284525871277,
0.25499671697616577,
0.547666072845459,
-0.11149722337722778,
0.5110097527503967,
0.22568771243095398,
0.32273581624031067,
0.33257532119750977,
-0.17550721764564514,
0.5918201208114624,
0.3391660749912262,
-0.21853049099445343,
0.24243147671222687,
-0.09256580471992493,
-0.4634409546852112,
0.6129013299942017,
2.3750977516174316,
0.5151475071907043,
2.1255860328674316,
-0.16025479137897491,
-0.5158727169036865,
0.6007229089736938,
-0.30530497431755066,
0.33883777260780334,
-0.10334505140781403,
0.27997079491615295,
0.2536163628101349,
0.28316807746887207,
-0.33631154894828796,
-0.3280695974826813,
0.24094396829605103,
-0.5111178755760193,
0.443441778421402,
-1.3516494035720825,
-0.6724793314933777,
-0.3333052694797516,
0.040293727070093155,
0.2275710254907608,
-0.2772476077079773,
-0.16040706634521484,
-0.04811015725135803,
0.0012321118265390396,
-0.4077601134777069,
-0.2544597089290619,
-0.5109640955924988,
-0.00364076835103333,
-0.27823445200920105,
-0.17335724830627441,
-0.06101294606924057,
-0.8976936936378479,
-0.8990871906280518,
0.1308273822069168,
-0.19447541236877441,
4.302517414093018,
-0.08291599154472351,
0.11241357773542404,
-0.316398024559021,
-0.1888490915298462,
0.018562741577625275,
0.6320441365242004,
0.21464800834655762,
0.16250479221343994,
0.377640962600708,
0.1740454137325287,
-0.1437448114156723,
0.9273573160171509,
0.3319477140903473,
0.38651055097579956,
0.02475341223180294,
0.5216377973556519,
0.38481563329696655,
-0.09605373442173004,
0.2270735800266266,
-0.7327614426612854,
0.28902947902679443,
0.5456024408340454,
0.0403938814997673,
-0.4100668132305145,
0.31086844205856323,
0.194429412484169,
0.26550742983818054,
0.004087808541953564,
0.5295676589012146,
-0.1136610135436058,
5.009158134460449,
-0.8388054966926575,
0.14370238780975342,
0.11204878240823746,
0.07387371361255646,
0.0500498041510582,
-0.1890924721956253,
0.5194386839866638,
-0.21881064772605896,
-0.0366610623896122,
-0.15659518539905548,
-0.034802552312612534,
-0.47731155157089233,
0.6929534673690796,
0.6114267110824585,
-0.04942046105861664,
-0.41538044810295105,
-0.550114631652832,
0.7365805506706238,
-0.5467089414596558,
0.12871208786964417,
-0.38696688413619995,
0.16052933037281036,
-0.09644296765327454,
0.6561412215232849,
0.3887767493724823,
-0.6290781497955322,
0.3541618883609772,
0.29026302695274353,
0.5286742448806763,
0.8433756232261658,
0.16868628561496735,
0.2555379271507263,
0.475225567817688,
-0.14503131806850433,
0.012145111337304115,
0.31980982422828674,
0.3054274320602417,
-0.1895209401845932,
0.46020305156707764,
0.24311654269695282,
0.643595278263092,
-0.44483482837677,
0.08080092817544937,
-0.26224321126937866,
0.27168622612953186,
-0.015087403357028961,
0.3449499011039734,
0.3168346881866455,
-0.058602504432201385,
-0.013470674864947796,
-0.2966587543487549,
0.4711364209651947,
0.08573275804519653,
-0.43116480112075806,
0.02106654830276966,
0.3701712191104889,
-0.5504670739173889,
0.4388066530227661,
0.3101050555706024,
0.5325303673744202,
0.05977022275328636,
0.1676572561264038,
0.8998345136642456,
0.31198760867118835,
0.38636937737464905,
0.08994299918413162,
-0.030497783794999123,
1.1048719882965088,
0.6097368001937866,
0.6122123003005981,
0.31317418813705444,
0.07290010899305344,
-0.31234297156333923,
0.38686150312423706,
0.5806750059127808,
-0.07151810079813004,
-0.014087087474763393,
0.05317487567663193,
-0.08186754584312439,
-0.0559021532535553,
-0.7804984450340271,
0.09931088238954544,
0.03997009992599487,
0.36055734753608704,
0.23627209663391113,
-0.04872342199087143,
-0.1596413403749466,
0.05601929500699043,
-0.13101541996002197,
0.09301897883415222,
-0.07494647800922394,
0.19735616445541382,
-0.013554848730564117,
0.03843184560537338,
-0.015707971528172493,
-0.2449318766593933,
-0.36033502221107483,
-0.09854255616664886,
0.23025089502334595,
-0.0019678010139614344,
0.5022379755973816,
0.386510968208313,
-0.08946682512760162,
0.23625415563583374,
-0.06684056669473648,
0.08850366622209549,
-0.046644389629364014,
-0.2229100912809372,
0.4454570412635803,
0.4809705913066864,
0.1223948672413826,
-0.06635066121816635,
-0.25519248843193054,
-0.09077892452478409
] |
822#44 | বাংলাদেশ | এছাড়াও দেশের অভ্যন্তরে ও দেশের বাইরে যাতায়াত ও পণ্য পরিবহনের সুবিধার্থে বাংলাদেশে আকাশপথে বা বিমানপথে যাতায়াতের ব্যবস্থাও রয়েছে। অভ্যন্তরীণ বিমান যাতায়াত ব্যবস্থায় দেশের ভিতরকার বিভিন্ন বিমানবন্দরে যাতায়াত করা যায়, আর আন্তর্জাতিক বিমান যাতায়াত ব্যবস্থায় শুধুমাত্র আন্তর্জাতিক বিমানবন্দর থেকে বহির্দেশে গমনাগমন করা যায়। ঢাকার কুর্মিটোলায় অবস্থিত শাহজালাল আন্তর্জাতিক বিমানবন্দর বাংলাদেশের অন্যতম আন্তর্জাতিক বিমানবন্দর। এছাড়াও চট্টগ্রাম, সিলেট এবং কক্সবাজারেও আন্তর্জাতিক বিমানবন্দর রয়েছে। বাংলাদেশের রাষ্ট্রীয় বিমান সংস্থা হলো বিমান বাংলাদেশ এয়ারলাইন্স। | [
0.08972761780023575,
0.40796324610710144,
-0.40861788392066956,
0.2554765045642853,
-0.3761775493621826,
-0.26243776082992554,
0.12398579716682434,
-0.3953762650489807,
0.27471810579299927,
0.44444960355758667,
-0.5370768308639526,
0.3793957233428955,
0.02771427109837532,
-0.15575435757637024,
-0.08895477652549744,
0.24795407056808472,
0.4646017253398895,
-0.014816210605204105,
0.07760869711637497,
0.1733548790216446,
-0.3664020597934723,
0.1998957395553589,
0.29727932810783386,
0.012997306883335114,
0.09955786168575287,
-0.12713190913200378,
-0.27041298151016235,
0.11102046817541122,
-0.26969072222709656,
0.3317071199417114,
-0.32708173990249634,
-0.56878662109375,
-0.6169202327728271,
0.5640237927436829,
-0.4892107844352722,
0.6106946468353271,
-0.304956316947937,
0.12487071007490158,
-0.04671346768736839,
-0.28138574957847595,
0.486434668302536,
0.38498029112815857,
-0.1561107486486435,
0.019603542983531952,
-0.14941982924938202,
-0.5200011134147644,
0.399400919675827,
0.5830398797988892,
0.1364569514989853,
-0.08835315704345703,
0.18012577295303345,
0.2959813177585602,
-0.0700608640909195,
-0.165546253323555,
-0.46832334995269775,
0.5277199745178223,
-0.32743486762046814,
1.0617886781692505,
0.05090960115194321,
-0.14544297754764557,
0.443358838558197,
-0.518677830696106,
-0.3182859718799591,
0.09730339050292969,
0.23181384801864624,
0.7059957385063171,
0.06060930714011192,
-0.19700156152248383,
0.2681954503059387,
0.31273624300956726,
0.057247258722782135,
0.6269678473472595,
0.17705221474170685,
0.5016911029815674,
0.6871674656867981,
-0.1460355818271637,
0.07299747318029404,
-0.9690467715263367,
0.17666126787662506,
-0.6164463758468628,
0.15750811994075775,
-0.08032271265983582,
-0.1237957701086998,
-0.03479135408997536,
0.6266531944274902,
0.459947794675827,
0.1432502418756485,
0.00026901837554760277,
0.2146105319261551,
0.3657834231853485,
-0.1997660994529724,
0.06002862751483917,
-0.19508135318756104,
-0.27774593234062195,
0.22700776159763336,
0.15348894894123077,
0.31719011068344116,
-0.03136834129691124,
0.2259531319141388,
-0.3873741030693054,
0.06041392683982849,
-0.1574605405330658,
0.08268191665410995,
0.29049235582351685,
-0.038008950650691986,
-0.509672999382019,
-0.11947006732225418,
-0.04215208813548088,
-0.28245964646339417,
0.3535587787628174,
0.6467772126197815,
-0.03145354613661766,
0.36567574739456177,
0.029795030131936073,
-0.22746382653713226,
0.3578512370586395,
0.2688788175582886,
0.2753043472766876,
-0.20584583282470703,
-1.0251803398132324,
0.6326883435249329,
-0.1442941427230835,
-0.4938817620277405,
0.16967689990997314,
0.7425893545150757,
-0.5693827867507935,
0.5990116596221924,
-0.10139856487512589,
0.5484471917152405,
0.6413995027542114,
0.33430245518684387,
-0.001491365721449256,
-0.5151656866073608,
0.376953125,
-0.01024596020579338,
0.7146934270858765,
0.42022284865379333,
-0.17144429683685303,
-0.4822576642036438,
-0.37579110264778137,
-0.03954647481441498,
0.03481116145849228,
0.3576923906803131,
0.5376678109169006,
-0.005064600612968206,
0.4610111713409424,
-0.0021780687384307384,
0.7839439511299133,
-0.11882203817367554,
0.4754091501235962,
-0.21319876611232758,
0.11918754875659943,
-0.4671073257923126,
0.3853507936000824,
-1.0187346935272217,
-0.0080443499609828,
0.3610841929912567,
0.8493852019309998,
0.28250208497047424,
0.4925510883331299,
0.9601082801818848,
0.4469962418079376,
0.01902429386973381,
-0.2637476325035095,
0.10251867026090622,
0.09223635494709015,
-0.005502602085471153,
0.3202322721481323,
0.49457839131355286,
0.30992764234542847,
-0.29728370904922485,
0.2744497060775757,
0.1859809011220932,
0.287415087223053,
0.4519926905632019,
0.35319283604621887,
0.09852264821529388,
0.11643266677856445,
0.9437046647071838,
-0.15002836287021637,
-0.06599138677120209,
0.25271710753440857,
-0.25441133975982666,
0.06677420437335968,
0.35861772298812866,
0.3157022297382355,
0.14975646138191223,
-0.30955493450164795,
0.06586620211601257,
-0.2122851014137268,
-0.4277133345603943,
0.1754055619239807,
1.0744249820709229,
-0.9004989862442017,
0.4808938801288605,
0.3184284269809723,
-0.11499272286891937,
-0.02078949101269245,
-0.1742052435874939,
0.13877536356449127,
0.5740905404090881,
-0.41047433018684387,
-0.07084719091653824,
0.10949057340621948,
0.3157680034637451,
-0.9143012762069702,
0.3190092444419861,
0.14201956987380981,
-0.3339342474937439,
0.08847992867231369,
-0.26791146397590637,
0.27323755621910095,
0.49144667387008667,
0.1445895880460739,
-0.05257198587059975,
0.4128930866718292,
-0.13208971917629242,
-0.16301266849040985,
0.5535415410995483,
0.06131787970662117,
0.03243708983063698,
0.12898577749729156,
0.4955924451351166,
-0.12790468335151672,
0.39664486050605774,
-0.07054252922534943,
-0.04978788271546364,
-0.7953746318817139,
-0.04966246709227562,
0.3386586904525757,
0.36094310879707336,
0.295190691947937,
-0.5150862336158752,
-0.22486792504787445,
0.4036318063735962,
0.25676780939102173,
0.3187342584133148,
0.2163752168416977,
-0.3769518733024597,
-0.3228088915348053,
0.2886313199996948,
0.3903054893016815,
0.03740474209189415,
-0.5818055272102356,
0.4719080328941345,
0.15913978219032288,
0.47064208984375,
0.006476336624473333,
-0.2952430844306946,
-0.0063059041276574135,
-0.1140475794672966,
0.1457105129957199,
0.07198665291070938,
0.2920279800891876,
-0.2980782389640808,
0.7745150923728943,
-0.11659962683916092,
-0.19602106511592865,
0.44434523582458496,
-0.1653696596622467,
0.3166806101799011,
0.5167735815048218,
0.15790241956710815,
0.03329108655452728,
-0.328039288520813,
0.1021551564335823,
0.6550882458686829,
0.595185399055481,
-0.30680030584335327,
0.3584342300891876,
-0.5342017412185669,
-0.19765809178352356,
-0.2852989435195923,
0.3222532868385315,
-0.21470803022384644,
-0.0762849971652031,
0.8587625622749329,
-0.11577389389276505,
-0.9981689453125,
-0.08133111894130707,
-0.20369811356067657,
-0.023524219170212746,
-0.37818223237991333,
0.3802222013473511,
0.1577267199754715,
0.6720758676528931,
-0.22596889734268188,
0.056644704192876816,
-0.3120332956314087,
0.04758772253990173,
0.3902098536491394,
0.44680365920066833,
0.48883241415023804,
-0.36004409193992615,
-0.010922513902187347,
0.27504751086235046,
-0.26794150471687317,
0.3224451541900635,
0.5727412700653076,
0.4798163175582886,
0.5756580829620361,
-0.49581173062324524,
0.15561990439891815,
0.4909341633319855,
-0.511015772819519,
-0.47106677293777466,
-0.03884316235780716,
0.17762242257595062,
0.24756740033626556,
0.7674539685249329,
-0.17631830275058746,
-0.3452872037887573,
-0.09198800474405289,
0.7557015419006348,
0.39039552211761475,
0.40976426005363464,
0.5933004021644592,
0.20144787430763245,
0.20606574416160583,
0.2926222085952759,
-0.49543100595474243,
-0.34341877698898315,
-0.5743934512138367,
0.4611763656139374,
0.3882230520248413,
-0.1779874861240387,
0.007695662789046764,
0.007240401115268469,
0.2166004180908203,
-0.13313224911689758,
-0.19814267754554749,
-0.04014909639954567,
-0.1844617873430252,
-0.45073312520980835,
0.34073349833488464,
0.28328895568847656,
0.7136688232421875,
0.3147401213645935,
-0.3736366927623749,
-0.07598188519477844,
-0.4628641903400421,
-0.3718777298927307,
0.29201552271842957,
0.3723870515823364,
-0.14759467542171478,
0.4661002457141876,
0.33779314160346985,
-0.703644871711731,
0.4215066730976105,
0.024649370461702347,
0.7482205033302307,
0.13604392111301422,
0.0900944247841835,
0.2347775548696518,
-0.11260981112718582,
0.08735688030719757,
0.29233765602111816,
0.4719575047492981,
0.7177860736846924,
-0.3528568744659424,
0.02861401066184044,
0.6316086053848267,
0.30769017338752747,
0.340105265378952,
0.5343291163444519,
0.10504209250211716,
-0.004795436281710863,
-0.10563310980796814,
0.3089595139026642,
0.16024412214756012,
0.2843935191631317,
-0.5706976652145386,
-0.46073442697525024,
0.24499841034412384,
-0.20626528561115265,
-0.34348374605178833,
0.054122112691402435,
-0.06652802228927612,
0.4242821931838989,
0.24485620856285095,
0.6606887578964233,
0.5059667229652405,
0.040912117809057236,
-0.1646183282136917,
0.5033193230628967,
-0.21950915455818176,
0.18877167999744415,
-0.046474359929561615,
-0.23669880628585815,
-0.3472255766391754,
0.11972573399543762,
-0.2598661780357361,
0.1233818307518959,
-0.15675288438796997,
-0.4196738004684448,
0.1823234111070633,
0.06806804239749908,
0.30751320719718933,
0.28013667464256287,
0.16200079023838043,
0.12582173943519592,
0.2549627125263214,
0.029638981446623802,
0.37972602248191833,
3.9345197677612305,
0.17058075964450836,
0.1470031440258026,
0.2571384608745575,
-0.3042418360710144,
0.1087692603468895,
0.5764907598495483,
-0.33182835578918457,
0.060984428972005844,
-0.24825023114681244,
-0.057686395943164825,
0.22545063495635986,
-0.07960241287946701,
-0.23869845271110535,
-0.07818113267421722,
-0.12335458397865295,
0.41866379976272583,
0.2550259232521057,
-0.4565601348876953,
0.45235154032707214,
-0.23894454538822174,
-0.2856667637825012,
0.47422316670417786,
0.010859456844627857,
0.3569798171520233,
0.6646854877471924,
0.29898741841316223,
0.732668936252594,
0.7225965261459351,
0.7030250430107117,
0.47631677985191345,
-0.3968684673309326,
-0.061624035239219666,
0.23380745947360992,
-0.08751790225505829,
0.6953091025352478,
-0.2708677649497986,
-0.32989922165870667,
-0.17645211517810822,
0.13762414455413818,
-0.3591824173927307,
0.7155898809432983,
0.159126415848732,
0.40186598896980286,
0.013886616565287113,
-0.09386848658323288,
0.6630693674087524,
0.07354147732257843,
0.1026434451341629,
-0.08901508152484894,
0.1576063185930252,
0.016936730593442917,
-0.2547304928302765,
-0.16260206699371338,
-0.3243042528629303,
0.46853533387184143,
-0.05661444738507271,
-0.19495372474193573,
0.6413468718528748,
-0.41119882464408875,
0.4800011217594147,
0.3471044898033142,
-0.052148669958114624,
-0.172599196434021,
-0.6179264783859253,
0.06904729455709457,
-0.5472562313079834,
0.1978321075439453,
0.3323914706707001,
-0.7658559679985046,
0.47847747802734375,
0.33798113465309143,
-0.20021215081214905,
-0.323852002620697,
0.0964459478855133,
0.8761764764785767,
0.03604584559798241,
0.17894667387008667,
-0.007205272559076548,
-0.1616935431957245,
0.800322413444519,
0.2829247713088989,
-0.12239312380552292,
0.02182268351316452,
0.11157772690057755,
0.7396387457847595,
-0.03994908183813095,
-0.595379114151001,
0.5292179584503174,
0.2535809576511383,
0.5128605365753174,
-0.49482476711273193,
0.579929769039154,
0.7345883846282959,
-0.10340187698602676,
0.1112108826637268,
-0.02561838924884796,
-3.883401870727539,
0.4850432276725769,
0.13434049487113953,
0.2517124116420746,
0.3009050190448761,
0.1821565181016922,
0.15455439686775208,
0.02553827129304409,
-0.3466556668281555,
-0.01086428202688694,
-0.02280857227742672,
0.1507430076599121,
-0.22134175896644592,
-0.6310232877731323,
-0.5838433504104614,
0.2932252585887909,
-0.32698801159858704,
0.5354467034339905,
0.08792530000209808,
0.1251552253961563,
1.0393866300582886,
0.06846366077661514,
-0.10600877553224564,
-0.5921830534934998,
-0.2275180220603943,
0.39124271273612976,
0.03901955112814903,
0.3692511320114136,
0.28034016489982605,
-0.046632058918476105,
0.16304880380630493,
0.2655896544456482,
0.23249076306819916,
-0.23913969099521637,
0.7814815044403076,
0.6764252781867981,
-0.15887345373630524,
0.48429882526397705,
-0.2634141743183136,
0.6684464812278748,
0.2467748075723648,
0.10715705901384354,
0.3279462456703186,
0.163709357380867,
0.031802210956811905,
-0.515049397945404,
-0.2059548944234848,
-0.281354695558548,
-0.48412877321243286,
-0.07593593746423721,
0.49679985642433167,
0.3829275965690613,
-0.35254037380218506,
0.42391282320022583,
0.6402819156646729,
-0.11775914579629898,
-0.33532726764678955,
-0.060053691267967224,
0.334227979183197,
-0.24812497198581696,
-0.012980066239833832,
-0.28911900520324707,
0.16651324927806854,
0.14939384162425995,
-0.758573591709137,
-0.4046345353126526,
0.15496326982975006,
0.3547695279121399,
-0.08230715990066528,
0.09780390560626984,
0.1307460069656372,
-0.024788083508610725,
0.4000796675682068,
0.07375607639551163,
0.3391246199607849,
0.3865669369697571,
-0.26374107599258423,
0.32883912324905396,
0.3307552933692932,
-0.21146324276924133,
0.23223146796226501,
0.6322852969169617,
-0.678532063961029,
-0.04973908141255379,
1.816220998764038,
0.4269135594367981,
2.1175663471221924,
-0.24069014191627502,
-0.6458090543746948,
0.4412269592285156,
-0.2791602909564972,
0.5428319573402405,
-0.11868569254875183,
0.23682643473148346,
-0.050917740911245346,
0.467888742685318,
-0.4392847418785095,
-0.1061176210641861,
0.05805563926696777,
-0.5709744095802307,
0.3791466951370239,
-0.8168671727180481,
-0.2956516444683075,
0.06760843098163605,
-0.03743547573685646,
0.32452523708343506,
0.10695457458496094,
0.15418194234371185,
0.028267720714211464,
-0.438764363527298,
0.15994331240653992,
-0.07227851450443268,
-0.3846014738082886,
-0.7951207756996155,
-0.21587979793548584,
0.24478064477443695,
0.06871279329061508,
-0.024902211502194405,
-0.5105932950973511,
0.27740445733070374,
0.019906019791960716,
4.512324810028076,
-0.2669287919998169,
-0.16545990109443665,
-0.009492647834122181,
0.3648581802845001,
-0.08595652133226395,
0.34640252590179443,
-0.28604230284690857,
0.38394981622695923,
0.48046717047691345,
0.3660401999950409,
-0.1343650370836258,
0.20599429309368134,
-0.09879808127880096,
0.3825525641441345,
0.5037662386894226,
0.14719203114509583,
0.5576403141021729,
0.2514646351337433,
-0.00576926302164793,
-0.3322638273239136,
0.07664720714092255,
0.49842730164527893,
0.03293290734291077,
-0.093698650598526,
0.2699248194694519,
0.23619085550308228,
0.19965128600597382,
0.10180756449699402,
0.5869187712669373,
-0.10593055933713913,
5.1792497634887695,
-0.31677567958831787,
-0.20129388570785522,
-0.3347510099411011,
0.02427324838936329,
0.15280289947986603,
-0.46608075499534607,
-0.22556790709495544,
-0.057044439017772675,
-0.0432027243077755,
-0.37864553928375244,
0.040630415081977844,
-0.39523789286613464,
0.3487448990345001,
0.7016464471817017,
0.048215340822935104,
-0.4685763716697693,
-0.1457519829273224,
0.5228753089904785,
0.09842744469642639,
0.07464545220136642,
-0.014354800805449486,
0.4455408453941345,
-0.5128219723701477,
0.014348868280649185,
0.0909060388803482,
-0.4284783601760864,
0.6608465909957886,
0.23319227993488312,
0.37802353501319885,
0.2566540241241455,
0.14548979699611664,
-0.15648263692855835,
0.23629090189933777,
-0.23259001970291138,
0.10995182394981384,
0.2521427273750305,
-0.20098215341567993,
0.43667957186698914,
0.3413408100605011,
0.297958105802536,
0.8951384425163269,
-0.03778878599405289,
-0.047117430716753006,
0.294701486825943,
-0.16639047861099243,
0.04532579332590103,
0.09679696708917618,
0.38739195466041565,
0.62847900390625,
-0.006853432394564152,
-0.23218822479248047,
0.5781493186950684,
0.3124069273471832,
0.09693378955125809,
0.030734295025467873,
0.3600841462612152,
-0.5145431756973267,
0.08708595484495163,
0.5136918425559998,
0.9423912167549133,
0.05308878794312477,
0.12300175428390503,
0.5965807437896729,
0.25114572048187256,
-0.10778331756591797,
0.04070513695478439,
-0.14235654473304749,
0.37213030457496643,
0.005299008917063475,
-0.014728184789419174,
0.13113351166248322,
0.02232476696372032,
0.11009374260902405,
0.4374254047870636,
0.4898952543735504,
0.1871834248304367,
-0.08927749842405319,
-0.11249685287475586,
0.45739713311195374,
-0.03354870155453682,
-0.48313218355178833,
0.21927304565906525,
0.0027210917323827744,
0.4581601321697235,
0.2468494474887848,
0.007514986675232649,
-0.18174079060554504,
0.45258817076683044,
-0.022798292338848114,
0.014220944605767727,
-0.10186444222927094,
-0.22049656510353088,
-0.20834968984127045,
-0.2603897750377655,
-0.1192292869091034,
-0.25471872091293335,
0.04939698427915573,
-0.08612074702978134,
0.3544277250766754,
0.12523354589939117,
0.9599104523658752,
0.43003714084625244,
-0.04676720127463341,
0.3113342821598053,
-0.11530981957912445,
0.15904183685779572,
-0.21726812422275543,
-0.38301822543144226,
0.29341986775398254,
0.6469957828521729,
0.2646040618419647,
0.05514764040708542,
-0.08002904057502747,
-0.026243286207318306
] |
822#45 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের যোগাযোগ ব্যবস্থা মূলত ছিলো ডাক আদান-প্রদানভিত্তিক। কিন্তু কালের আবর্তনে টেলিগ্রাফ, টেলিফোন এবং পরবর্তিতে মোবাইল ফোনের প্রবর্তনের মাধ্যমে বাংলাদেশের যোগাযোগ ব্যবস্থায় আমূল পরিবর্তন সংঘটিত হয়। | [
0.13068188726902008,
0.11045873165130615,
-0.1522720754146576,
0.29039835929870605,
0.16258344054222107,
-0.2843745946884155,
0.3470551073551178,
-0.3241197168827057,
0.29834961891174316,
0.27612707018852234,
-0.28850057721138,
0.3302548825740814,
-0.2350846827030182,
0.057478129863739014,
-0.38341018557548523,
-0.16894128918647766,
0.07313321530818939,
-0.2648821473121643,
-0.049991607666015625,
0.1414812207221985,
0.04584497958421707,
0.4041701853275299,
0.24032534658908844,
0.2928328514099121,
0.1344679296016693,
-0.23136548697948456,
-0.03206003084778786,
0.2763073146343231,
0.10677866637706757,
0.28987064957618713,
0.1709885448217392,
-0.3740418553352356,
-0.3723904490470886,
0.37796539068222046,
-0.49984365701675415,
0.4609559178352356,
-0.07087183743715286,
0.23569214344024658,
0.08497749269008636,
-0.07916683703660965,
0.6888174414634705,
0.07410114258527756,
-0.243116557598114,
-0.032926883548498154,
0.01749243773519993,
-0.3317856788635254,
0.20712998509407043,
0.36480310559272766,
0.28798288106918335,
0.22897686064243317,
-0.10377775877714157,
0.06123078614473343,
-0.18210530281066895,
0.2666810154914856,
-0.6656044721603394,
0.7852944135665894,
-0.3659685254096985,
0.4691162109375,
-0.05083177611231804,
0.15016865730285645,
0.15825803577899933,
-0.064361572265625,
-0.12131039798259735,
-0.05040294677019119,
0.530693769454956,
-0.10017603635787964,
0.04282093048095703,
0.2146482616662979,
0.33439895510673523,
0.17594502866268158,
-0.0805807039141655,
0.37779611349105835,
0.227294921875,
0.2098151445388794,
-0.1014200896024704,
-0.3732449412345886,
0.08544246852397919,
-0.44578927755355835,
0.3555769920349121,
-0.6520673632621765,
0.19020497798919678,
-0.20654296875,
-0.10804255306720734,
0.33389225602149963,
0.03201337158679962,
0.5010042190551758,
0.1388268768787384,
0.23466059565544128,
0.261867880821228,
0.46231943368911743,
-0.39450129866600037,
0.2578902244567871,
-0.07259613275527954,
-0.09286801517009735,
-0.04684266448020935,
-0.22737179696559906,
0.35200586915016174,
-0.11606025695800781,
0.04965553060173988,
-0.0022785381879657507,
0.2777007520198822,
-0.3105330467224121,
-0.13441747426986694,
0.5122038722038269,
0.03469650819897652,
-0.3419189453125,
0.1122337132692337,
-0.05502261593937874,
0.3208194971084595,
0.2141769677400589,
0.585269570350647,
-0.4181046485900879,
-0.08222692459821701,
0.015290530398488045,
-0.02293108031153679,
0.03763487562537193,
0.20101813971996307,
0.19881078600883484,
-0.42596012353897095,
-0.7952673435211182,
0.8018959760665894,
0.5370771288871765,
-0.21911506354808807,
0.13244830071926117,
-0.1269083172082901,
-0.4096115529537201,
0.47689417004585266,
-0.24534650146961212,
0.7116929292678833,
0.19687291979789734,
0.13381001353263855,
-0.0820932388305664,
-0.15545020997524261,
0.39196085929870605,
-0.11163448542356491,
0.3960295021533966,
-0.06963834911584854,
-0.1716844141483307,
-0.2576732039451599,
-0.43395766615867615,
-0.2433702051639557,
0.11467748880386353,
0.6406365036964417,
0.4053875803947449,
-0.26112568378448486,
0.2743426561355591,
0.0965229943394661,
0.4491381347179413,
-0.08266986161470413,
0.15964679419994354,
0.11813635379076004,
0.26053833961486816,
-0.06192837283015251,
0.49430644512176514,
-0.42408838868141174,
-0.36531153321266174,
0.1957922875881195,
0.3651111423969269,
0.2516663670539856,
0.28206533193588257,
0.8955078125,
0.4621996581554413,
0.0644046887755394,
-0.3570982813835144,
-0.11190277338027954,
-0.06564703583717346,
-0.043780937790870667,
0.46495890617370605,
0.5130914449691772,
0.07157581299543381,
-0.529361367225647,
0.17072555422782898,
0.045454371720552444,
-0.08571293950080872,
0.31916549801826477,
0.28856730461120605,
0.3869725465774536,
0.0509059838950634,
0.620734453201294,
-0.14465512335300446,
0.0687187910079956,
0.00936148315668106,
0.07795369625091553,
0.33053070306777954,
0.4509461522102356,
0.24406461417675018,
0.365848183631897,
0.022772150114178658,
0.03285764157772064,
0.17633862793445587,
-0.27162718772888184,
0.009911231696605682,
0.8588706254959106,
-0.858283281326294,
0.1020808294415474,
0.44278818368911743,
-0.22472885251045227,
0.019275089725852013,
0.05308755859732628,
0.4317995607852936,
0.03846301510930061,
0.11972369253635406,
-0.579833984375,
0.11283312737941742,
0.36347702145576477,
-0.7447118163108826,
0.14404065907001495,
0.38353368639945984,
-0.1987815648317337,
0.26083073019981384,
0.20491330325603485,
0.24889905750751495,
0.40446096658706665,
0.0644962415099144,
-0.2496078759431839,
-0.07477577030658722,
0.33461400866508484,
0.22428405284881592,
0.44937604665756226,
0.06935285031795502,
-0.19282272458076477,
0.3045845627784729,
0.08044052124023438,
-0.271963506937027,
0.3784502148628235,
0.23002034425735474,
-0.19734163582324982,
-0.5885815620422363,
0.1879219263792038,
0.3616275489330292,
-0.028152236714959145,
0.07404419034719467,
-0.16842737793922424,
-0.2689834535121918,
0.08875414729118347,
0.4482744336128235,
0.5971817970275879,
0.5237184762954712,
-0.05857747793197632,
-0.03820311278104782,
0.4109969139099121,
0.0845503881573677,
-0.08378829807043076,
-0.14919734001159668,
0.333377480506897,
-0.11847017705440521,
0.25478658080101013,
-0.14960555732250214,
-0.3126750588417053,
0.3000776171684265,
-0.06474940478801727,
-0.2203081250190735,
-0.3724549412727356,
0.6816498637199402,
-0.4111281931400299,
0.4552669823169708,
0.08315061032772064,
-0.44209951162338257,
0.6259483695030212,
0.17730000615119934,
0.27210718393325806,
0.2919677197933197,
0.4027721583843231,
0.29244476556777954,
-0.06972888112068176,
-0.1199636310338974,
0.26574936509132385,
0.5603165626525879,
0.057290345430374146,
0.3787352442741394,
0.01618180237710476,
-0.28176653385162354,
-0.21688324213027954,
0.5353589057922363,
-0.24102091789245605,
-0.08975183963775635,
0.5366861820220947,
0.004181528929620981,
-0.6428637504577637,
0.1749318391084671,
0.19087564945220947,
0.17466984689235687,
-0.2548200488090515,
-0.01921103149652481,
-0.06653578579425812,
0.6194216012954712,
0.30158695578575134,
-0.2027185559272766,
-0.6749889254570007,
-0.011499638669192791,
0.4078138768672943,
0.5628362894058228,
0.21075670421123505,
-0.5205446481704712,
0.1725027710199356,
-0.08341337740421295,
-0.036940429359674454,
0.25469839572906494,
0.4862774610519409,
0.3012096583843231,
0.7036754488945007,
-0.4240998923778534,
0.4594104588031769,
0.5365589261054993,
-0.1225215345621109,
-0.35293981432914734,
-0.5428051948547363,
0.3468819260597229,
0.1514407992362976,
0.13409538567066193,
0.16111338138580322,
-0.6142532229423523,
-0.25409165024757385,
0.7992979884147644,
0.3470412790775299,
0.9032465815544128,
-0.13603053987026215,
-0.04185494780540466,
0.43389424681663513,
0.3217681348323822,
-0.2208283692598343,
0.026631049811840057,
-0.26929402351379395,
0.3159686326980591,
0.28821203112602234,
-0.06701882928609848,
0.03185703977942467,
-0.22265653312206268,
0.6867468357086182,
0.23433756828308105,
0.02767174132168293,
0.21871516108512878,
-0.0254030954092741,
-0.6609025001525879,
0.39237314462661743,
0.4390546679496765,
0.4287811815738678,
0.5528368949890137,
-0.003843964310362935,
0.40448516607284546,
0.30547016859054565,
0.0724136084318161,
0.2150498926639557,
0.3877045214176178,
-0.57958984375,
0.3483080565929413,
-0.21405209600925446,
-0.5156065821647644,
0.12166955322027206,
-0.2073562890291214,
0.04033581539988518,
0.27295151352882385,
0.09548892825841904,
0.11354784667491913,
0.021488478407263756,
0.3454510569572449,
0.5294304490089417,
0.28478169441223145,
0.3152408301830292,
-0.3747051954269409,
0.2659290134906769,
0.682257890701294,
0.2855565845966339,
0.005498274229466915,
0.2557845115661621,
0.3969058692455292,
0.2452726513147354,
-0.048679567873477936,
0.05314056947827339,
0.27279916405677795,
0.01233592163771391,
-0.3138105273246765,
-0.3469699025154114,
0.2180686742067337,
-0.2776592969894409,
0.08119763433933258,
-0.21193824708461761,
0.2474404126405716,
0.5032659769058228,
0.29319533705711365,
0.21023674309253693,
0.6329506635665894,
0.42488759756088257,
-0.1045900359749794,
0.3407958447933197,
-0.010710679925978184,
-0.1806536316871643,
0.22511492669582367,
-0.027453692629933357,
-0.22518892586231232,
0.1584121435880661,
-0.14406369626522064,
0.3696093261241913,
-0.11376021057367325,
-0.0770522952079773,
-0.10141219943761826,
-0.14700497686862946,
0.4441724121570587,
-0.008484318852424622,
0.29051122069358826,
-0.12171129882335663,
0.7051794528961182,
0.38413453102111816,
0.4020949900150299,
4.136940002441406,
0.32084915041923523,
0.27867960929870605,
0.20396451652050018,
-0.28230947256088257,
-0.046451136469841,
0.39915379881858826,
-0.2040909081697464,
0.06859271973371506,
0.08426367491483688,
-0.6307580471038818,
-0.1858062744140625,
-0.03817673400044441,
0.11118129640817642,
-0.03580903261899948,
0.29708343744277954,
0.1107218787074089,
0.3278347849845886,
-0.034322578459978104,
0.4401901662349701,
-0.43960514664649963,
0.34809789061546326,
0.25273045897483826,
0.06533435732126236,
0.33740234375,
0.17234133183956146,
0.4978758692741394,
0.5248937010765076,
0.6952313184738159,
0.4228239357471466,
0.29899972677230835,
-0.22446802258491516,
0.42004480957984924,
-0.2940627634525299,
-0.13849949836730957,
0.2740330100059509,
0.25587865710258484,
0.14149324595928192,
0.024194393306970596,
-0.03459997847676277,
-0.11807654052972794,
0.3474408984184265,
0.51239013671875,
0.42153412103652954,
-0.2396712452173233,
-0.22992375493049622,
0.03469938784837723,
0.40676361322402954,
-0.06053195893764496,
0.20599940419197083,
0.005617719609290361,
0.06157705932855606,
-0.38562241196632385,
-0.44302770495414734,
-0.07021770626306534,
0.6373728513717651,
0.16077092289924622,
-0.16729837656021118,
0.2611573338508606,
-0.46893310546875,
-0.040387529879808426,
0.02363358810544014,
-0.19857212901115417,
0.07077134400606155,
-0.528598427772522,
0.04934753477573395,
-0.06041983887553215,
0.20787854492664337,
0.5962006449699402,
-0.4800875782966614,
-0.025471853092312813,
0.3681318163871765,
0.2078016698360443,
-0.4030715525150299,
-0.04160111024975777,
0.4159822165966034,
0.11018374562263489,
0.4237302243709564,
0.10916188359260559,
-0.32762980461120605,
0.14129638671875,
-0.06567616760730743,
-0.1034400537610054,
-0.11733866482973099,
-0.1611793339252472,
0.5300247073173523,
-0.161454975605011,
-0.6067193746566772,
0.7007158398628235,
0.0670924261212349,
0.3027113378047943,
-0.08810975402593613,
0.3808271288871765,
0.5740736722946167,
0.3262478709220886,
0.2279902696609497,
-0.3919171094894409,
-3.9977519512176514,
0.3700227439403534,
0.37709420919418335,
0.16943013668060303,
0.2714524269104004,
0.10329480469226837,
0.04899107664823532,
-0.23212173581123352,
-0.5820404887199402,
0.08473068475723267,
0.010630356147885323,
0.3454313576221466,
-0.1243325024843216,
-0.44934946298599243,
-0.2790331542491913,
0.054314665496349335,
-0.2590771019458771,
0.2607496678829193,
0.2902751564979553,
-0.07403291016817093,
0.47556981444358826,
0.011018716730177402,
0.018759313970804214,
-0.24306848645210266,
-0.25847411155700684,
0.06430032104253769,
0.10418622195720673,
0.2778424024581909,
0.23071572184562683,
-0.21157951653003693,
-0.19951528310775757,
0.04533440247178078,
0.440250039100647,
-0.24037256836891174,
0.3413788378238678,
0.6791946291923523,
0.36462703347206116,
-0.0501503124833107,
0.00885678268969059,
0.27089589834213257,
-0.14268335700035095,
-0.056909382343292236,
0.07281603664159775,
0.18289227783679962,
-0.08971863985061646,
0.1409255713224411,
-0.10060960054397583,
-0.087578684091568,
-0.7445551753044128,
-0.10197621583938599,
0.06251166015863419,
0.2925933301448822,
-0.30947819352149963,
0.22510960698127747,
0.38974976539611816,
0.07458236813545227,
-0.22545112669467926,
0.171586811542511,
0.2643662989139557,
-0.029320914298295975,
0.02141747809946537,
-0.135328471660614,
0.3187532126903534,
-0.035579320043325424,
0.272630512714386,
0.3689149022102356,
0.06923675537109375,
0.28252288699150085,
0.04554726928472519,
-0.3244902491569519,
0.07576211541891098,
-0.18459449708461761,
0.07736868411302567,
-0.13949304819107056,
0.30011677742004395,
0.2032729834318161,
-0.1966783106327057,
-0.24558474123477936,
0.45352575182914734,
-0.15433242917060852,
0.2060481309890747,
0.19335851073265076,
-0.5218344926834106,
0.5155029296875,
2.090230703353882,
0.2828092873096466,
2.2738428115844727,
0.38707172870635986,
-0.12256039679050446,
0.4980883300304413,
-0.03209099546074867,
0.1467050462961197,
0.05841134488582611,
-0.2213979810476303,
-0.0303520355373621,
-0.29980722069740295,
-0.18639330565929413,
-0.16597801446914673,
0.3187206983566284,
-0.2500976026058197,
0.4244845509529114,
-1.101792812347412,
-0.3769907057285309,
0.06290678679943085,
0.09361785650253296,
0.30244317650794983,
-0.3312458395957947,
0.011536868289113045,
0.19998744130134583,
-0.19180700182914734,
-0.046192314475774765,
-0.1156364306807518,
-0.38245779275894165,
-0.07588217407464981,
-0.23246827721595764,
0.08914428949356079,
0.2625179588794708,
0.20009936392307281,
-0.2387252002954483,
0.4800887107849121,
-0.22057414054870605,
4.5973615646362305,
0.08217023313045502,
-0.04855389893054962,
-0.3139544725418091,
0.3864521384239197,
0.025708017870783806,
0.6253132224082947,
-0.02417650818824768,
-0.061527468264102936,
0.4639523923397064,
0.3922366797924042,
0.3689197897911072,
0.06123974919319153,
0.1478118896484375,
0.4973328709602356,
0.3087688088417053,
0.315324604511261,
0.0678611621260643,
0.03253624960780144,
0.1469341516494751,
0.010432243347167969,
0.2692963182926178,
0.3279159963130951,
-0.27522826194763184,
-0.4202212989330292,
0.23981346189975739,
0.4354063868522644,
-0.08605463802814484,
-0.17944666743278503,
0.367550253868103,
-0.18719032406806946,
5.332621097564697,
-0.4037098288536072,
0.17760322988033295,
-0.033973947167396545,
-0.028830690309405327,
0.32032978534698486,
-0.5973337888717651,
0.14535564184188843,
-0.3127625584602356,
0.0227531585842371,
0.09509939700365067,
0.059631798416376114,
0.025157693773508072,
0.17733189463615417,
0.631039023399353,
0.18760618567466736,
-0.21299341320991516,
-0.5187389254570007,
0.732845664024353,
-0.24657541513442993,
0.01404600776731968,
-0.1682315319776535,
0.1750590056180954,
-0.3653547167778015,
-0.13922564685344696,
-0.20454175770282745,
-0.3026491701602936,
0.4566788673400879,
0.04292041063308716,
-0.25064951181411743,
0.5794470310211182,
0.196258544921875,
0.022147413343191147,
0.25241145491600037,
-0.06564070284366608,
0.050807736814022064,
0.28093042969703674,
0.19773806631565094,
0.31839966773986816,
0.23963353037834167,
0.45516103506088257,
0.5603879690170288,
0.037096671760082245,
-0.47235560417175293,
-0.06397484987974167,
-0.06814539432525635,
-0.2635679543018341,
0.3265910744667053,
0.3549298048019409,
0.010507151484489441,
0.22284568846225739,
-0.18651306629180908,
0.3978334963321686,
-0.14984720945358276,
-0.03293652832508087,
-0.04039476439356804,
0.21265627443790436,
-0.06947483122348785,
-0.11523480713367462,
0.3402266502380371,
0.7501358985900879,
0.031358130276203156,
0.0431363619863987,
0.4425935447216034,
0.28221043944358826,
0.3383259177207947,
-0.09565349668264389,
0.1020573154091835,
0.7660303711891174,
0.06472202390432358,
0.013644973747432232,
-0.29997339844703674,
-0.003600426483899355,
0.490047812461853,
0.09933529049158096,
0.2872806787490845,
0.6367003321647644,
0.3892200291156769,
0.4101856052875519,
0.34650808572769165,
-0.16510671377182007,
-0.4531019628047943,
-0.20841288566589355,
0.5642113089561462,
0.04052057862281799,
-0.05803351104259491,
0.1971396654844284,
-0.1401936560869217,
0.2771807312965393,
-0.2043790966272354,
0.2466217577457428,
-0.3590882420539856,
0.06137905642390251,
-0.17440126836299896,
0.21201223134994507,
0.1558763086795807,
0.03752093017101288,
0.041908733546733856,
-0.29734858870506287,
0.14277008175849915,
-0.48409804701805115,
0.34609007835388184,
0.07339702546596527,
0.12157850712537766,
0.30549362301826477,
-0.01091860793530941,
-0.06340279430150986,
-0.018472006544470787,
0.04543926939368248,
0.4006439745426178,
0.5547197461128235,
0.35729750990867615,
-0.12088343501091003,
-0.29476985335350037,
-0.08632451295852661
] |
822#46 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশে দুই ধরনের মুদ্রাব্যবস্থা প্রচলিত আছে, ধাতব মুদ্রা ও কাগুজে নোট। ১৯৮৮ সালে প্রতিষ্ঠিত বাংলাদেশের একমাত্র সরকারি সিকিউরিটি প্রিন্টিং কর্পোরেশন (বাংলাদেশ) লিমিটেডের (SPCBL) অধিনে (শিমুলতলী, গাজীপুর) কাগুজে নোট গুলো মুদ্রিত হয়। নোট গুলো প্রচলন করে বাংলাদেশ ব্যাংক। ১০ টাকার নোট SPCBL কর্তৃক মুদ্রিত প্রথম নোট। নারায়ণগঞ্জে অবস্থিত জাপান-বাংলাদেশ সিকিউরিটি প্রিন্টিং অ্যান্ড পেপারস লিমিটেড, বাংলাদেশের প্রথম বেসরকারি সিকিউরিটি প্রিন্টিং প্রতিষ্ঠান। ১ টাকা এবং ১০০ টাকার নোট এ দেশে প্রথম মুদ্রিত নোট। বাংলাদেশের প্রথম টাকা ও মুদ্রার নকশাকার কে জি মুস্তফা। বর্তমানে নয়টি(৯) কাগুজে নোট এবং তিনটি(৩) ধাতব মুদ্রা চালু আছে। | [
0.402953565120697,
0.20947295427322388,
-0.2017095685005188,
0.43068158626556396,
-0.8540248274803162,
0.3726119101047516,
0.23959219455718994,
-0.3676004409790039,
-0.1523909717798233,
0.7800348997116089,
-0.38161760568618774,
0.07215344160795212,
-0.3955601155757904,
-0.7480208873748779,
-0.06880933046340942,
-0.009552099741995335,
0.4871295988559723,
0.05721680819988251,
-0.034737877547740936,
-1.0157644748687744,
-0.3726802170276642,
0.6476302742958069,
-0.023466233164072037,
0.09175345301628113,
-0.02967553772032261,
-0.3782295882701874,
-0.4634263515472412,
0.20191654562950134,
-0.3299000859260559,
0.21810875833034515,
0.3225676715373993,
-0.31424760818481445,
-0.3042426109313965,
1.2132275104522705,
-0.37397482991218567,
0.3537924885749817,
-0.3304516673088074,
-0.12599919736385345,
-0.002310006180778146,
-0.7054362893104553,
0.53024822473526,
0.6934486627578735,
0.5487516522407532,
-0.22944964468479156,
0.15110038220882416,
-0.5019214749336243,
0.2242477387189865,
-0.20040108263492584,
0.4912169575691223,
0.2972143292427063,
0.2719900906085968,
0.48171958327293396,
-0.18495409190654755,
-0.19386649131774902,
-0.7427716255187988,
0.41514575481414795,
-0.3788253366947174,
0.6417579650878906,
0.0591687448322773,
0.293102502822876,
0.38253578543663025,
0.21476072072982788,
0.17893445491790771,
-0.3454495966434479,
0.9147176742553711,
0.6651660203933716,
0.10595401376485825,
-0.023710152134299278,
0.24351435899734497,
0.0817793682217598,
0.14917461574077606,
0.3505379259586334,
0.3108901083469391,
0.6492243409156799,
-0.34750404953956604,
-0.14865179359912872,
-0.17833800613880157,
-0.3204643726348877,
0.016793280839920044,
-0.4739276170730591,
0.46381494402885437,
-0.49119699001312256,
-0.2872660160064697,
-0.26440250873565674,
0.04775874689221382,
0.854785144329071,
-0.015634940937161446,
0.16975820064544678,
0.16316233575344086,
0.020300639793276787,
-0.7561265230178833,
0.05927793309092522,
-0.12692350149154663,
-0.3766508400440216,
0.108824223279953,
0.6457768678665161,
0.11370816081762314,
-0.6099322438240051,
-0.13736556470394135,
-0.4913214147090912,
0.17493797838687897,
-0.21429449319839478,
-0.26392510533332825,
0.7738200426101685,
-0.21271835267543793,
-0.4813779890537262,
-0.5631058216094971,
0.0741112157702446,
0.02034325711429119,
0.014438340440392494,
0.7123779058456421,
-0.423587828874588,
-0.0040671732276678085,
0.464600533246994,
-0.3061254024505615,
-0.12047275900840759,
0.1840132772922516,
0.399475634098053,
0.04664333164691925,
-1.146715521812439,
0.13141028583049774,
0.15111476182937622,
-0.43287667632102966,
-0.5544100403785706,
0.27913182973861694,
-0.6038493514060974,
0.5356689691543579,
-0.41747036576271057,
0.46272599697113037,
0.09565725922584534,
0.3387252688407898,
-0.3825642168521881,
0.2146899253129959,
0.3455522060394287,
-0.5129011869430542,
0.6189087629318237,
-0.17980986833572388,
-0.34134891629219055,
-0.19523672759532928,
-0.2835940420627594,
-0.3378308415412903,
-0.24765104055404663,
0.5076457262039185,
0.41122204065322876,
-0.51459139585495,
0.13582171499729156,
0.1710345298051834,
0.6566294431686401,
-0.4785142242908478,
0.37529638409614563,
0.17805857956409454,
0.7231897711753845,
-0.15603704750537872,
0.34572118520736694,
-0.5985091924667358,
0.17276424169540405,
0.05342525988817215,
0.11332490295171738,
0.0514707937836647,
-0.014540819451212883,
0.7039564847946167,
0.3574320375919342,
0.049655620008707047,
-0.4141768515110016,
0.16636978089809418,
0.16925077140331268,
0.2595733404159546,
0.15784423053264618,
0.4484458565711975,
0.16526228189468384,
-0.5351240634918213,
0.22369958460330963,
0.551901638507843,
0.3720463216304779,
0.41370275616645813,
0.39375486969947815,
-0.08986486494541168,
-0.16151659190654755,
0.30056607723236084,
0.08387394994497299,
-0.2147962749004364,
0.37029606103897095,
-0.4286743700504303,
0.3640507161617279,
0.31892284750938416,
0.09298505634069443,
0.40448203682899475,
0.13752460479736328,
-0.07648114860057831,
0.2616399824619293,
0.13401882350444794,
0.1781439185142517,
0.9036955833435059,
-1.2883203029632568,
0.7749487161636353,
0.014277038164436817,
-0.6438366770744324,
0.36903145909309387,
0.1810324788093567,
0.5854785442352295,
-0.27749279141426086,
0.14617572724819183,
-0.8497628569602966,
0.1562490016222,
-0.05453868210315704,
-0.5204569697380066,
0.35053762793540955,
0.5390446186065674,
-0.26042479276657104,
0.2606169879436493,
-0.4439067840576172,
0.3804425895214081,
0.2337866574525833,
0.36847594380378723,
-0.09472376108169556,
-0.022563179954886436,
0.09978903830051422,
0.4535565972328186,
0.4699866473674774,
0.2536151111125946,
0.12552900612354279,
0.9029687643051147,
0.2595843970775604,
0.5390890836715698,
0.12987256050109863,
-0.23269738256931305,
-0.19929859042167664,
-0.6570621132850647,
-0.0020847292616963387,
0.1868097335100174,
0.40384241938591003,
0.38521134853363037,
-0.5821163654327393,
0.42475298047065735,
0.1266985386610031,
0.37750452756881714,
0.3746340572834015,
0.2740529477596283,
0.5425938367843628,
-0.30440258979797363,
0.43900710344314575,
0.22907675802707672,
0.25647300481796265,
-0.1490899920463562,
0.393390417098999,
-0.1097755953669548,
0.45706772804260254,
0.17417092621326447,
-0.31110456585884094,
0.3153878450393677,
-0.06932810693979263,
0.3423014283180237,
-0.4634028971195221,
0.4333857595920563,
-0.26727360486984253,
0.53885418176651,
0.1390409916639328,
0.07787198573350906,
0.3645910322666168,
-0.12234950810670853,
0.3936383128166199,
0.23883071541786194,
0.4605371057987213,
0.5790919065475464,
0.33048003911972046,
0.15220697224140167,
0.4170302152633667,
0.6378068923950195,
-0.2815595269203186,
0.5161263346672058,
-0.03145116567611694,
-0.32204926013946533,
0.09661322087049484,
0.12144657969474792,
-0.12611769139766693,
-0.00891735777258873,
0.209753155708313,
-0.05802885815501213,
-0.9670717120170593,
-0.5912308096885681,
0.016148250550031662,
0.04414111375808716,
-0.42021867632865906,
0.8815339207649231,
0.03640829771757126,
0.5622272491455078,
0.3926260769367218,
-0.029542556032538414,
-0.6916824579238892,
-0.2680201530456543,
0.4381771385669708,
0.3711063861846924,
0.1816830188035965,
-0.9003369212150574,
0.2249395102262497,
-0.6133946180343628,
0.7190331816673279,
0.24401988089084625,
0.7678940892219543,
0.5550029873847961,
0.5656143426895142,
-0.40070581436157227,
0.021384652704000473,
0.7605404257774353,
0.02400810830295086,
-0.21072417497634888,
-0.21609161794185638,
1.0216615200042725,
0.2383066713809967,
0.5796639323234558,
0.07844236493110657,
-0.38628488779067993,
0.0662204697728157,
0.6395214796066284,
0.29590097069740295,
0.6562702655792236,
0.23882049322128296,
-0.210653156042099,
0.5075390338897705,
0.05797518417239189,
-0.3468591272830963,
-0.3264606297016144,
-0.3356665074825287,
0.011508727446198463,
0.856830358505249,
0.02373741753399372,
0.22090771794319153,
-0.6203383207321167,
0.6949397325515747,
-0.03610662370920181,
-0.1392204314470291,
0.13558652997016907,
-0.4678131937980652,
-0.5952257513999939,
0.48553505539894104,
0.33397939801216125,
0.4552123248577118,
0.32667651772499084,
0.23383714258670807,
0.6802895665168762,
0.30172964930534363,
0.29560586810112,
0.3588743507862091,
0.22754663228988647,
-0.6046316027641296,
0.3154887557029724,
-0.052701327949762344,
-0.20054927468299866,
0.5663781762123108,
0.176437109708786,
0.012345384806394577,
-0.17415417730808258,
0.07037732005119324,
-0.28952834010124207,
0.6662576794624329,
0.08035997301340103,
0.7325838804244995,
0.6151318550109863,
0.3719331920146942,
-0.32059356570243835,
0.39963170886039734,
0.08001004159450531,
0.7556061744689941,
0.18015100061893463,
0.46495115756988525,
0.4667302668094635,
-0.11959586292505264,
-0.487151563167572,
-0.158469557762146,
-0.3699716329574585,
0.1240113154053688,
-0.27301326394081116,
-0.32250139117240906,
0.26140525937080383,
-0.21584804356098175,
-0.06595604866743088,
-0.31218695640563965,
-0.00788816437125206,
0.5234737992286682,
0.40940138697624207,
0.976096510887146,
0.476714551448822,
0.6007338166236877,
0.03684607893228531,
0.5451831817626953,
-0.2412302941083908,
-0.08402866870164871,
0.4650121331214905,
0.10658968240022659,
-0.04405403509736061,
-0.2486986219882965,
-0.2827163338661194,
-0.09699564427137375,
-0.8079248070716858,
-0.23367416858673096,
-0.14793792366981506,
-0.8761132955551147,
0.6776947975158691,
0.5161771178245544,
-0.2220567762851715,
-0.08302239328622818,
0.6528689861297607,
-0.17639154195785522,
0.24774622917175293,
3.7047767639160156,
0.08645821362733841,
0.2637351453304291,
0.19811950623989105,
-0.041482821106910706,
-0.27695003151893616,
0.45073801279067993,
-0.2270226627588272,
0.15365378558635712,
-0.09523648768663406,
-0.4420376121997833,
0.5219336152076721,
-0.2373443841934204,
-0.06775087118148804,
-0.3268181383609772,
0.12738043069839478,
0.28582489490509033,
0.3604770302772522,
-0.06344973295927048,
0.21291379630565643,
-0.507763683795929,
-0.3708031475543976,
0.5248995423316956,
0.59698486328125,
0.9297728538513184,
0.5777392387390137,
-0.6698155999183655,
0.5403808355331421,
0.5811092853546143,
1.0246944427490234,
0.6667958498001099,
0.09121334552764893,
0.5605210065841675,
-0.34377366304397583,
-0.2947186231613159,
0.3472704291343689,
-0.08578312397003174,
0.5638819932937622,
0.4892168343067169,
-0.026913007721304893,
-0.027506398037075996,
0.8238894939422607,
0.2994578778743744,
0.23682421445846558,
0.057941872626543045,
-0.21406376361846924,
-0.23918500542640686,
0.6257568597793579,
0.020185185596346855,
0.24650484323501587,
0.6344510316848755,
-0.19382040202617645,
-0.8605663776397705,
0.06730689108371735,
0.17177346348762512,
0.5978250503540039,
0.33813586831092834,
0.47872689366340637,
0.2568792402744293,
-0.43261367082595825,
0.31319403648376465,
-0.2320370078086853,
0.12338787317276001,
0.05060950294137001,
-0.24927248060703278,
-0.06583694368600845,
-0.495238721370697,
0.05383244529366493,
0.5883730053901672,
-0.5525265336036682,
-0.018181581050157547,
0.3389318287372589,
0.7823659777641296,
0.008247719146311283,
-0.020028049126267433,
-0.1463448703289032,
-0.004240932408720255,
-0.38960593938827515,
0.15420575439929962,
-0.026639433577656746,
0.5112000107765198,
-0.26319658756256104,
0.30220407247543335,
-0.2516809105873108,
0.38116803765296936,
0.4235621988773346,
-0.2835679054260254,
-0.7403208017349243,
0.5927274227142334,
0.08458226174116135,
0.6077420711517334,
-0.3236113488674164,
0.825775682926178,
0.48871198296546936,
0.16589076817035675,
0.4695310890674591,
-0.2604047954082489,
-3.7533481121063232,
0.23956573009490967,
0.807483971118927,
-0.045175954699516296,
0.18639086186885834,
0.567071259021759,
0.5397704839706421,
-0.26224634051322937,
-0.26875728368759155,
-0.06526853144168854,
-0.44532787799835205,
-0.31524476408958435,
-0.45477575063705444,
-0.42619091272354126,
-0.2893851697444916,
-0.14282460510730743,
-0.27365201711654663,
0.4522767961025238,
-0.022815365344285965,
-0.12516489624977112,
0.10004632920026779,
-0.5339984893798828,
-0.19125795364379883,
0.054433319717645645,
-0.7803819179534912,
0.11389600485563278,
0.21140092611312866,
0.3595600128173828,
0.0746975690126419,
-0.03495214879512787,
-0.256141722202301,
0.8439005017280579,
0.2241748720407486,
-0.46767541766166687,
0.40279847383499146,
0.3458039164543152,
0.5855786800384521,
-0.17906464636325836,
-0.11819634586572647,
0.6994616389274597,
0.29381826519966125,
-0.04506978020071983,
0.25509151816368103,
0.3554123342037201,
0.297913521528244,
-0.5378583669662476,
-0.20411093533039093,
0.3714323937892914,
-0.569786012172699,
0.14299972355365753,
1.0103236436843872,
0.7314215898513794,
-0.08143036812543869,
0.5365926623344421,
0.633862316608429,
-0.3902417719364166,
-0.5917053818702698,
0.34962546825408936,
0.16561543941497803,
0.20787538588047028,
-0.21597257256507874,
-0.25175440311431885,
0.3401011526584625,
-0.5055713057518005,
-0.8468257188796997,
0.170152485370636,
0.33136674761772156,
0.3829040229320526,
-0.11371377110481262,
-0.1722421646118164,
0.15245845913887024,
0.45377790927886963,
0.26510316133499146,
-0.060455191880464554,
0.11155326664447784,
-0.03199312463402748,
-0.3465483784675598,
0.24777090549468994,
0.39981886744499207,
-0.5143494606018066,
0.33654871582984924,
0.02176971361041069,
-0.6064732074737549,
-0.11491823196411133,
2.4912054538726807,
0.50445955991745,
2.0585434436798096,
-0.20770220458507538,
-0.326872855424881,
0.14977125823497772,
-0.06168076768517494,
-0.04538508877158165,
0.4823535084724426,
0.3902205228805542,
0.3005370795726776,
0.21855592727661133,
-0.15645389258861542,
0.6184453368186951,
0.02560652606189251,
-0.05832351744174957,
0.37527939677238464,
-1.2082394361495972,
0.11093633621931076,
-0.07523856312036514,
-0.0677071139216423,
0.8923402428627014,
-0.281116247177124,
0.34893789887428284,
0.33391278982162476,
-0.37868228554725647,
-0.22859714925289154,
0.15718553960323334,
-0.07144072651863098,
-0.7925575375556946,
-0.14111249148845673,
0.051341455429792404,
-0.0005451638135127723,
0.6142526268959045,
-0.3966808319091797,
0.2324923425912857,
-0.2668274939060211,
4.329308032989502,
-0.10395649820566177,
0.3765513300895691,
0.22525542974472046,
0.3852899670600891,
-0.3650873601436615,
0.6173500418663025,
-0.07145644724369049,
0.445380300283432,
0.3469984829425812,
0.2394809126853943,
-0.042454127222299576,
0.22779186069965363,
-0.26282599568367004,
0.10887522995471954,
0.11477512121200562,
0.048124246299266815,
0.48005083203315735,
-0.21189367771148682,
0.2713247239589691,
-0.14187568426132202,
-0.46653273701667786,
0.7705852389335632,
0.23680099844932556,
0.4602663815021515,
0.010762274265289307,
0.5320042371749878,
0.41419368982315063,
-0.12396897375583649,
0.5264826416969299,
-0.2920035123825073,
5.0651116371154785,
-0.7587315440177917,
-0.029640737920999527,
-0.044033367186784744,
0.4411771595478058,
-0.1212165430188179,
-0.22276701033115387,
-0.16070599853992462,
-0.5949735045433044,
0.04412417486310005,
-0.3678683936595917,
-0.08613160252571106,
-0.46423742175102234,
0.45486119389533997,
0.1592513769865036,
0.5837793946266174,
-0.4137305021286011,
-0.002500937320291996,
0.6882333755493164,
-0.5002638697624207,
0.12900057435035706,
-0.21592991054058075,
0.5561028122901917,
-0.1715301126241684,
0.13811883330345154,
0.1911461055278778,
-0.2618897259235382,
0.13205979764461517,
0.18775220215320587,
0.16151709854602814,
0.4558032155036926,
0.5101142525672913,
-0.14208367466926575,
0.832481861114502,
-0.445303738117218,
0.2928532063961029,
0.1374155580997467,
0.43733716011047363,
-0.2569863796234131,
0.8847649097442627,
0.7431471347808838,
0.608500599861145,
-0.17207768559455872,
-0.5303786993026733,
0.0070610810071229935,
0.07407364994287491,
-0.13986153900623322,
0.3780650198459625,
0.29917022585868835,
0.10742265731096268,
-0.10902376472949982,
-0.0884871557354927,
0.3366815745830536,
-0.20260946452617645,
0.09165830165147781,
-0.1754014641046524,
-0.1600688248872757,
0.009371398948132992,
-0.118231862783432,
0.19333888590335846,
0.6501500010490417,
0.20910367369651794,
0.19014067947864532,
0.2701394855976105,
0.3390553593635559,
0.40032318234443665,
0.16039463877677917,
0.10680149495601654,
0.5231823921203613,
0.35336077213287354,
0.2756723463535309,
0.08242346346378326,
-0.13498255610466003,
0.3541523218154907,
-0.023768184706568718,
0.28175458312034607,
0.7591381669044495,
0.5012109279632568,
0.4522148668766022,
0.10505471378564835,
0.09467297047376633,
0.07069090753793716,
-0.1138906329870224,
-0.09023444354534149,
0.43622341752052307,
0.025769511237740517,
-0.1417560875415802,
-0.133804053068161,
0.44701990485191345,
-0.22690896689891815,
0.17702308297157288,
0.0914238765835762,
-0.6972126364707947,
0.028799820691347122,
-0.3738223612308502,
0.13404271006584167,
-0.22167663276195526,
-0.6053474545478821,
-0.6089536547660828,
0.4097108542919159,
-0.41018038988113403,
0.855864942073822,
-0.09315671771764755,
-0.07738173753023148,
0.2606821060180664,
-0.25039124488830566,
-0.11280601471662521,
-0.2179933786392212,
0.041439175605773926,
0.658473789691925,
0.4690583050251007,
0.20292483270168304,
0.3746761977672577,
-0.7242278456687927,
-0.2551088035106659
] |
822#47 | বাংলাদেশ | ১৯৭১ সালে স্বাধীনতা অর্জনের পর বাংলাদেশের যোগাযোগ ও পর্যটন খাত অর্থ মন্ত্রণালয়ের অধীনে ছিল। আগস্ট, ১৯৭৫ সালে পৃথক একটি মন্ত্রণালয় হিসেবে বেসামরিক বিমান চলাচল ও পর্যটন মন্ত্রণালয় সৃষ্টি করা হয়। জানুয়ারি, ১৯৭৬ সালে এটি পুণরায় যোগাযোগ মন্ত্রণালয়ের বিভাগে পরিণত হয়। ডিসেম্বর, ১৯৭৭ সালে পৃথকভাবে বেসামরিক বিমান চলাচল ও পর্যটন মন্ত্রণালয় খোলা হয়। ২৪ মার্চ, ১৯৮২ সালে এ মন্ত্রণালয়কে বিলুপ্ত করে প্রতিরক্ষা মন্ত্রণালয়ের অধীনে ন্যাস্ত করা হয়। এরপর ১৯৮৬ সাল থেকে উক্ত মন্ত্রণালয়কে পুণঃপ্রতিষ্ঠা অদ্যাবধি তাদের কার্যক্রম চালাচ্ছে। | [
0.19805260002613068,
0.21829967200756073,
-0.1281028538942337,
-0.016204845160245895,
-0.0449180081486702,
0.07201966643333435,
0.30699074268341064,
-0.38508665561676025,
-0.233694925904274,
0.38245639204978943,
-0.3885857164859772,
0.10828982293605804,
0.21162571012973785,
0.08619464188814163,
-0.7081577777862549,
-0.14069920778274536,
0.31928691267967224,
-0.3267222046852112,
0.06591463834047318,
0.09154292941093445,
-0.31297940015792847,
0.605153501033783,
0.1628812849521637,
0.35454246401786804,
0.25767800211906433,
-0.007962395437061787,
-0.03414043039083481,
0.1272871047258377,
-0.17123767733573914,
0.5244544148445129,
0.3125252425670624,
-0.24832682311534882,
-0.30425629019737244,
0.5318763852119446,
-0.5204856991767883,
0.5917719006538391,
0.0710519328713417,
0.14399278163909912,
0.1356968879699707,
0.17209844291210175,
0.11921718716621399,
0.02736341580748558,
0.21731603145599365,
0.15124914050102234,
0.4322749972343445,
-0.4490998089313507,
0.6518343091011047,
0.0866570770740509,
0.5122347474098206,
0.05661387741565704,
-0.06819570809602737,
-0.39519399404525757,
-0.22403410077095032,
0.0781395360827446,
-0.6164337992668152,
0.8352646827697754,
-0.21699172258377075,
0.5575143694877625,
-0.04561559855937958,
0.054125651717185974,
0.00021017630933783948,
-0.04417373239994049,
0.16204243898391724,
-0.07348055392503738,
0.5038366913795471,
0.28519901633262634,
0.09463825076818466,
0.25609853863716125,
0.31534871459007263,
0.3819522261619568,
0.051946211606264114,
0.22612527012825012,
0.6423128247261047,
0.4348461627960205,
-0.025519510731101036,
-0.2570226788520813,
-0.35806065797805786,
-0.3399102985858917,
0.24614965915679932,
-0.9552444219589233,
0.147450789809227,
-0.09676022827625275,
-0.15739057958126068,
0.2885035574436188,
0.2296055406332016,
0.5428966879844666,
0.0752410888671875,
0.2898997664451599,
0.04257068410515785,
0.8043837547302246,
-0.5655853748321533,
0.0857645645737648,
-0.24409478902816772,
-0.35625284910202026,
0.4620639979839325,
0.057267751544713974,
0.31191104650497437,
-0.15999017655849457,
0.012712137773633003,
0.049294404685497284,
0.46812716126441956,
-0.2932765781879425,
-0.04812562093138695,
0.2795691192150116,
0.28858238458633423,
-0.45640072226524353,
-0.44413986802101135,
-0.2578815817832947,
-0.15520356595516205,
0.1898941844701767,
0.3124147653579712,
-0.05800601467490196,
-0.1208641454577446,
0.09123973548412323,
-0.2523653507232666,
0.11111139506101608,
0.27611812949180603,
0.06108010560274124,
-0.3282087445259094,
-1.15453040599823,
0.6517170667648315,
-0.21312443912029266,
-0.24159781634807587,
0.16377194225788116,
-0.010079233907163143,
-0.7375916242599487,
0.5244496464729309,
-0.3044968545436859,
0.6119279265403748,
0.6617729663848877,
0.062449224293231964,
-0.09679627418518066,
0.19781376421451569,
0.6277086138725281,
-0.3796570599079132,
0.3303237557411194,
0.34562090039253235,
-0.06292394548654556,
-0.5130422711372375,
-0.406742125749588,
-0.23599132895469666,
-0.023755280300974846,
0.46187326312065125,
0.38806575536727905,
-0.08378623425960541,
0.020577603951096535,
-0.18803565204143524,
0.2968636453151703,
-0.0940287709236145,
0.4685366153717041,
0.6120503544807434,
0.367862343788147,
-0.08585350215435028,
0.4324202537536621,
-0.34226295351982117,
0.034293871372938156,
0.5789626836776733,
0.3639942705631256,
0.15749114751815796,
0.212567999958992,
0.9506258964538574,
0.40629708766937256,
-0.04475294053554535,
-0.665273129940033,
0.045011986047029495,
0.31339889764785767,
-0.31045040488243103,
0.4097554385662079,
0.5831634998321533,
0.12548626959323883,
-0.41205939650535583,
0.20150907337665558,
0.0393378809094429,
0.24332530796527863,
0.07363942265510559,
0.4116826057434082,
0.002707413863390684,
0.13936808705329895,
0.4336896240711212,
-0.04146053269505501,
-0.0072693112306296825,
0.00108459428884089,
-0.07849741727113724,
0.0413595475256443,
0.5207211971282959,
0.14133413136005402,
0.5710304975509644,
-0.481219083070755,
0.09626143425703049,
0.5081162452697754,
0.010785853490233421,
0.11888356506824493,
1.0992441177368164,
-0.48462796211242676,
-0.029439138248562813,
0.8544450998306274,
-0.21416784822940826,
0.33076393604278564,
0.11051877588033676,
0.5912086367607117,
-0.052070751786231995,
-0.11515609174966812,
-0.1170390248298645,
0.11747020483016968,
0.3616357147693634,
-0.672251284122467,
-0.3383867144584656,
0.4802800416946411,
-0.18909108638763428,
-0.06285218894481659,
-0.2059117704629898,
0.08950622379779816,
0.3720629811286926,
0.4832083582878113,
0.08558984100818634,
0.6762925982475281,
0.28661802411079407,
-0.15152350068092346,
0.3810981214046478,
0.05976712703704834,
-0.10305359959602356,
0.48795974254608154,
-0.11551810801029205,
-0.349915087223053,
0.04003104940056801,
-0.08001602441072464,
0.005398278124630451,
-0.2876836359500885,
0.1880461871623993,
0.3463720977306366,
0.43950045108795166,
0.09102163463830948,
-0.015937505289912224,
-0.23819318413734436,
-0.017011117190122604,
0.546211302280426,
0.6111714243888855,
-0.0633990466594696,
-0.30364951491355896,
-0.0749477744102478,
0.6877633929252625,
-0.09402298927307129,
0.0039822859689593315,
-0.6522341966629028,
0.32218825817108154,
-0.10797162353992462,
0.4368817210197449,
0.08780121803283691,
-0.11740460246801376,
0.22810578346252441,
-0.08136788755655289,
0.08902812004089355,
-0.5154754519462585,
0.3846200108528137,
-0.1815831959247589,
0.1810973733663559,
-0.21444618701934814,
-0.579648494720459,
0.6389357447624207,
-0.1296960860490799,
0.1482628732919693,
0.0895766168832779,
0.33441415429115295,
0.35497698187828064,
-0.07532831281423569,
-0.1853381246328354,
0.4837591350078583,
0.4087582230567932,
-0.02862534113228321,
0.33045876026153564,
-0.024798298254609108,
-0.16150511801242828,
-0.19868667423725128,
0.37570640444755554,
-0.3376109302043915,
0.09595121443271637,
0.7431955337524414,
0.13600391149520874,
-0.712221622467041,
0.18114273250102997,
-0.1583884209394455,
0.03131856024265289,
-0.22260576486587524,
-0.25930216908454895,
-0.20548035204410553,
0.719245970249176,
0.15143951773643494,
-0.45854365825653076,
-0.7172409296035767,
-0.0003829387133009732,
0.14788392186164856,
0.2683110237121582,
-0.0895100012421608,
-0.3853357434272766,
0.08022698760032654,
-0.17688535153865814,
-0.12803545594215393,
0.18769118189811707,
0.22972379624843597,
0.00775115704163909,
0.4880425035953522,
-0.6019469499588013,
0.3658623993396759,
0.3713875114917755,
-0.24433766305446625,
-0.5244179368019104,
-0.5864039063453674,
0.31297051906585693,
0.27031299471855164,
0.3720628619194031,
0.1880297064781189,
-0.7487408518791199,
-0.08506550639867783,
0.3169923424720764,
0.17484676837921143,
0.5692508816719055,
0.07396769523620605,
-0.1569373905658722,
-0.08591121435165405,
0.4072496294975281,
-0.1097443625330925,
-0.34369245171546936,
-0.3560747802257538,
0.21662217378616333,
0.5244399905204773,
-0.2434125542640686,
0.33177220821380615,
-0.5397055149078369,
0.6346339583396912,
0.29005083441734314,
-0.14398881793022156,
0.49249184131622314,
-0.16206176578998566,
-0.8348321318626404,
0.2247893214225769,
0.34711775183677673,
0.18041808903217316,
0.6220376491546631,
-0.3035285472869873,
0.06912288814783096,
-0.0696786418557167,
0.23880209028720856,
0.2067050337791443,
0.21693816781044006,
-0.4894595146179199,
0.33506667613983154,
-0.10805240273475647,
-0.5828626751899719,
0.2110479176044464,
-0.2070600837469101,
0.1866665482521057,
0.5241910815238953,
0.1481909304857254,
0.0872165784239769,
-0.21281574666500092,
0.11911531537771225,
0.46681490540504456,
0.45960256457328796,
0.6191156506538391,
-0.3851577937602997,
0.40702807903289795,
0.5982521772384644,
0.4437621235847473,
0.4154408276081085,
0.3397837281227112,
0.5345526337623596,
0.2161177396774292,
-0.04139741137623787,
-0.11981459707021713,
-0.009851718321442604,
-0.09250301867723465,
-0.9785829186439514,
0.07097434997558594,
0.203362375497818,
-0.3724333941936493,
-0.3608943223953247,
-0.10528522729873657,
0.584169864654541,
0.4667613208293915,
0.45115506649017334,
0.14021407067775726,
0.7232656478881836,
0.5267305374145508,
0.27983224391937256,
0.0905173197388649,
0.06064716726541519,
-0.06633376330137253,
0.23306940495967865,
-0.08394511044025421,
-0.09982609003782272,
0.32600462436676025,
-0.16257615387439728,
0.3239021599292755,
0.43264150619506836,
-0.3254752457141876,
-0.05141570046544075,
-0.13411812484264374,
0.49324315786361694,
0.1459120661020279,
-0.12761972844600677,
-0.21649350225925446,
0.30588656663894653,
0.10545045882463455,
0.37383216619491577,
4.015655994415283,
0.473625123500824,
0.07617013156414032,
0.5136141777038574,
-0.28325262665748596,
-0.42764803767204285,
0.6964246034622192,
-0.39599698781967163,
0.43907153606414795,
-0.025363152846693993,
-0.1422751396894455,
0.3063814640045166,
-0.2666575014591217,
0.07792049646377563,
-0.08556400239467621,
-0.3186676800251007,
0.20334835350513458,
0.318145215511322,
0.0833539292216301,
0.6034271717071533,
-0.3577725887298584,
-0.29967060685157776,
0.38630735874176025,
-0.19435365498065948,
0.5361140966415405,
0.7443482279777527,
0.5653185248374939,
0.857222318649292,
0.8679257035255432,
0.28850477933883667,
0.38119229674339294,
-0.22097697854042053,
0.38030922412872314,
-0.3210345208644867,
-0.21623815596103668,
0.850893497467041,
-0.020713720470666885,
0.590326189994812,
0.16696275770664215,
-0.10733835399150848,
0.2275358885526657,
0.012297123670578003,
-0.20067815482616425,
0.5016176700592041,
0.15823523700237274,
0.036052849143743515,
0.006694043520838022,
0.3487289249897003,
0.2359255701303482,
-0.1500013768672943,
0.2702060043811798,
-0.20319609344005585,
-0.31559404730796814,
0.018734240904450417,
0.31684863567352295,
0.6054456830024719,
-0.16031640768051147,
0.1624264419078827,
0.391075074672699,
-0.2876509428024292,
0.04976494610309601,
0.27485403418540955,
0.11519887298345566,
-0.010609003715217113,
-0.3881673812866211,
0.0010928281117230654,
-0.09359912574291229,
-0.23051334917545319,
0.20257213711738586,
-0.23152388632297516,
-0.2617083191871643,
0.294551819562912,
0.4059421122074127,
-0.12962812185287476,
0.09666019678115845,
0.42063108086586,
-0.002110458677634597,
-0.36565080285072327,
-0.09443621337413788,
-0.19587251543998718,
0.1758444458246231,
-0.01643107458949089,
-0.002023144857957959,
-0.07890801876783371,
-0.15553443133831024,
0.665511965751648,
-0.012248063459992409,
-0.7243092656135559,
0.6067875027656555,
0.10075985640287399,
0.23761743307113647,
-0.21285536885261536,
0.3809715807437897,
0.38847362995147705,
0.6466225385665894,
0.5059439539909363,
-0.5572713017463684,
-3.9329938888549805,
0.18409688770771027,
0.45626795291900635,
0.05445403978228569,
0.19667547941207886,
0.1813635677099228,
-0.13495686650276184,
-0.1760360598564148,
-0.48100605607032776,
-0.05437280610203743,
-0.37582096457481384,
0.17693226039409637,
0.004828786011785269,
-0.7043961882591248,
-0.07138065993785858,
0.11952126771211624,
-0.08379355818033218,
0.05746227130293846,
0.6048862934112549,
-0.17466528713703156,
0.5702341794967651,
0.15469162166118622,
0.14805366098880768,
-0.08806639909744263,
0.09589178115129471,
0.33378806710243225,
0.07892652601003647,
-0.03789597377181053,
-0.3408987820148468,
-0.1076979860663414,
-0.28031525015830994,
0.9209253787994385,
0.260219544172287,
0.03239266574382782,
0.5338257551193237,
0.5241343379020691,
-0.03735378012061119,
-0.20833908021450043,
-0.02935042791068554,
0.2635883092880249,
-0.03581566363573074,
0.07218112796545029,
0.15471705794334412,
0.19829390943050385,
-0.17382729053497314,
-0.23588506877422333,
-0.160635843873024,
-0.1510252207517624,
-0.5988538861274719,
0.11730851233005524,
0.22487324476242065,
0.07978883385658264,
-0.03784865885972977,
-0.1400482952594757,
0.5117889046669006,
-0.19153396785259247,
-0.39360299706459045,
-0.0007533726748079062,
0.3886771500110626,
0.2561177909374237,
0.27887991070747375,
0.10498740524053574,
0.32536545395851135,
-0.09392858296632767,
-0.0556291900575161,
-0.19053202867507935,
0.33208411931991577,
0.6557953357696533,
-0.010239789262413979,
0.01962592639029026,
0.2574824392795563,
-0.14031799137592316,
0.13317900896072388,
-0.10711800307035446,
0.462970107793808,
-0.13784094154834747,
-0.3425368070602417,
-0.27654752135276794,
0.4923912584781647,
-0.3483680188655853,
0.08027434349060059,
0.11189603060483932,
-0.6867541074752808,
0.42274320125579834,
2.163862466812134,
0.29072847962379456,
2.3028805255889893,
-0.19757266342639923,
-0.003367506666108966,
0.45085275173187256,
-0.03365875035524368,
0.6413487792015076,
0.04493415728211403,
-0.2004065066576004,
-0.232938751578331,
-0.02245168574154377,
-0.3802216351032257,
-0.072840116918087,
0.5085992217063904,
-0.4389984905719757,
0.5235942006111145,
-1.3303472995758057,
-0.11244688183069229,
-0.24300095438957214,
-0.0018641403876245022,
0.486411988735199,
-0.13414938747882843,
-0.10692655295133591,
0.045110493898391724,
-0.010510210879147053,
-0.18045076727867126,
-0.026357688009738922,
-0.11015095561742783,
0.03606044128537178,
-0.37091678380966187,
0.08982178568840027,
-0.22475183010101318,
-0.0769554078578949,
-0.34010326862335205,
0.1979537457227707,
-0.28420290350914,
4.523129940032959,
-0.1354355663061142,
-0.09654829651117325,
-0.12751001119613647,
-0.0006598436157219112,
0.2478134036064148,
0.6894012093544006,
0.08501606434583664,
0.24886520206928253,
-0.11424348503351212,
0.4325183928012848,
0.4492132365703583,
0.3321533203125,
0.19821740686893463,
0.8824164867401123,
0.4169013500213623,
0.5140436887741089,
0.2521233856678009,
-0.0824093222618103,
0.004284820985049009,
0.13830894231796265,
0.0823640376329422,
0.619211733341217,
-0.23946306109428406,
-0.06978186964988708,
0.611257016658783,
0.29316094517707825,
0.06558524817228317,
-0.1030677929520607,
-0.007778821047395468,
0.009781589731574059,
5.261780261993408,
-0.22650651633739471,
0.26410314440727234,
-0.03373808041214943,
-0.03796770051121712,
0.0816102847456932,
-0.5117985010147095,
0.10330025851726532,
0.1299096941947937,
-0.04847203567624092,
-0.10458560287952423,
0.01316515076905489,
-0.02690722979605198,
0.3008979856967926,
0.2929554283618927,
-0.01653110235929489,
-0.3799693286418915,
-0.5232510566711426,
0.7201629281044006,
-0.5089630484580994,
0.08287883549928665,
-0.1326168030500412,
-0.023269187659025192,
-0.4063054323196411,
-0.10140391439199448,
0.13514980673789978,
-0.6360785961151123,
0.6036847829818726,
0.14759773015975952,
0.367631196975708,
0.5108998417854309,
0.23768006265163422,
-0.03859112411737442,
0.22014887630939484,
-0.010610999539494514,
0.1055460274219513,
0.36096084117889404,
-0.3145506978034973,
0.1432921290397644,
0.1853983849287033,
0.26311811804771423,
0.6760513186454773,
-0.02729520946741104,
0.13276763260364532,
0.21762590110301971,
0.16265229880809784,
0.12982812523841858,
0.22842179238796234,
-0.09726019203662872,
0.06618557870388031,
0.09541624784469604,
0.0695423036813736,
0.5249308943748474,
0.28609201312065125,
0.39952826499938965,
0.06157984957098961,
0.3028185963630676,
0.13787631690502167,
0.19265037775039673,
0.007495729718357325,
0.8087542653083801,
0.14914937317371368,
0.16846700012683868,
0.3836630880832672,
0.42707404494285583,
0.2146192491054535,
0.2337571382522583,
0.017087770625948906,
0.4992271959781647,
-0.04826435446739197,
0.08965322375297546,
-0.1617811918258667,
-0.014555147849023342,
0.08608703315258026,
0.33129918575286865,
0.3727407455444336,
0.13745969533920288,
0.08576645702123642,
-0.2371274083852768,
0.21347682178020477,
0.0841057226061821,
-0.22056999802589417,
-0.08896169811487198,
0.24389900267124176,
0.501645565032959,
0.16495247185230255,
0.2794579267501831,
-0.1646731197834015,
0.4607897102832794,
0.027360420674085617,
0.2641758918762207,
-0.21510985493659973,
0.20362457633018494,
0.23881885409355164,
0.21509791910648346,
0.05584822595119476,
0.008505002595484257,
0.21955712139606476,
-0.42975112795829773,
-0.12056237459182739,
-0.3959946632385254,
0.5408445596694946,
-0.12429890781641006,
0.15172162652015686,
0.32039228081703186,
0.056775446981191635,
0.07675860077142715,
0.05646470934152603,
-0.26371729373931885,
0.30793389678001404,
0.5031507611274719,
0.013804728165268898,
0.16460373997688293,
-0.09273715317249298,
-0.10263223946094513
] |
822#48 | বাংলাদেশ | ২০১১ খ্রিস্টাব্দে অনুষ্ঠিত আদমশুমারির প্রাথমিক হিসাব অনুযায়ী বাংলাদেশের জনসংখ্যা ১৪ কোটি ২৩ লাখ ১৯ হাজার এবং জনসংখ্যা বৃদ্ধির বার্ষিক হার ১ দশমিক ৩৪ শতাংশ।
এই আদমশুমারির প্রাথমিক হিসাব অনুযায়ী বার্ষিক জনসংখ্যা বৃদ্ধির হার ২.২ শতাংশ। সরকারি সংস্থা পরিসংখ্যান ব্যুরোর প্রাক্কলন অনুযায়ী জুন ২০১৪-এ জনসংখ্যা ১৫৬,৪৯৯,৬৭৩ জন বা ১৫.৬৪ কোটি। অন্য একটি প্রাক্কলন অনুসারে মার্চ ২০১৪-এ বাংলাদেশের জনসংখ্যা ১৫.৯৫ কোটি। মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রের সেন্ট্রাল ইন্টেলিজেন্স এজেন্সির প্রাক্কলন ১৫.৮৫ কোটি। এই হিসাবে বাংলাদেশ পৃথিবীর ৮ম জনবহুল দেশ। জনঘনত্ব প্রতি বর্গমাইল এলাকায় ২৪৯৭ জনের বেশী। | [
0.18240438401699066,
-0.1512836217880249,
-0.3845537006855011,
0.08576061576604843,
0.035899244248867035,
-0.2274245172739029,
-0.0665288195014,
-0.31052976846694946,
0.3161013722419739,
0.45738619565963745,
-0.3205091059207916,
-0.20632405579090118,
0.2476850152015686,
-0.674394965171814,
-0.6062260270118713,
0.47099944949150085,
0.0724649578332901,
0.3636798858642578,
0.1415105164051056,
0.17833159863948822,
-0.1423436403274536,
0.5328765511512756,
0.3575872778892517,
-0.23942060768604279,
-0.05155428498983383,
-0.47366049885749817,
-0.15913650393486023,
0.3682415783405304,
-0.4341210126876831,
0.6046398878097534,
0.2242988497018814,
-0.37221357226371765,
-0.23617352545261383,
0.6173743009567261,
-0.7350642681121826,
0.2951069176197052,
-0.3076624572277069,
0.18360772728919983,
0.364505410194397,
-0.0029366365633904934,
0.7064854502677917,
0.3920516073703766,
-0.6353795528411865,
0.008578033186495304,
0.48778265714645386,
-0.631363570690155,
-0.08637569844722748,
0.04280490800738335,
0.7151782512664795,
-0.24989202618598938,
-0.008266450837254524,
-0.2541942298412323,
-0.24149981141090393,
0.6071000099182129,
-0.47116342186927795,
0.0817141905426979,
-0.38542234897613525,
1.000388741493225,
0.3252919316291809,
-0.009365616366267204,
0.06780622899532318,
0.13774201273918152,
-0.2927307188510895,
0.3983152210712433,
0.28120845556259155,
0.7600284218788147,
0.37588903307914734,
0.2090778648853302,
0.8184390664100647,
0.25268593430519104,
-0.231182262301445,
0.8926527500152588,
0.7533199787139893,
0.29242977499961853,
-0.07637912034988403,
-0.3424514830112457,
0.12781639397144318,
0.2265348732471466,
0.49293866753578186,
-0.39300042390823364,
-0.22240768373012543,
-0.17381514608860016,
-0.45711231231689453,
-0.04348934814333916,
-0.20610293745994568,
0.5526037812232971,
0.2747401297092438,
-0.12379375100135803,
0.24754159152507782,
0.3904813826084137,
-0.2344994992017746,
0.20612792670726776,
-0.189203143119812,
-0.1628098040819168,
0.2782691419124603,
0.4895504415035248,
0.39185410737991333,
0.4703843891620636,
-0.21764704585075378,
0.034869953989982605,
0.2833336889743805,
-0.420071542263031,
0.04479631781578064,
0.6506176590919495,
0.4325720965862274,
-0.49682384729385376,
-0.3402443826198578,
0.17962491512298584,
0.3548491299152374,
0.6992047429084778,
0.6032466292381287,
-0.03240581229329109,
0.10002968460321426,
-0.23430125415325165,
-0.1839471012353897,
-0.38827067613601685,
0.24768421053886414,
0.3707351088523865,
0.167390376329422,
-0.8365373611450195,
0.26512494683265686,
-0.5021700263023376,
-0.2370399385690689,
-0.5802372097969055,
0.31911396980285645,
-0.0389363095164299,
0.4654253423213959,
-0.3853771388530731,
0.6856759190559387,
-0.008438438177108765,
0.1204957664012909,
0.5342710614204407,
0.3864104747772217,
0.5402225852012634,
-0.16453437507152557,
0.6541793942451477,
0.2914747893810272,
-0.28327932953834534,
-0.1357678771018982,
-0.47349733114242554,
-0.519656240940094,
-0.045991089195013046,
0.7833640575408936,
0.6144096255302429,
-0.2819991111755371,
0.19982841610908508,
0.12804223597049713,
0.26455867290496826,
0.10876160115003586,
0.6578438878059387,
0.11285582929849625,
0.31765130162239075,
-0.2822953760623932,
0.5739085078239441,
-0.6198984384536743,
0.13715898990631104,
0.104558564722538,
-0.19661742448806763,
-0.5243428945541382,
0.49684280157089233,
0.8779825568199158,
0.41314929723739624,
0.20181408524513245,
0.03478521108627319,
-0.06929728388786316,
-0.06784520298242569,
-0.1326630413532257,
0.01710495725274086,
0.4173063039779663,
0.23031547665596008,
-0.7239329218864441,
0.5655494332313538,
-0.507055401802063,
-0.15863029658794403,
0.5134897232055664,
0.2436383068561554,
-0.20324230194091797,
-0.46408188343048096,
0.7528558373451233,
0.4362974762916565,
-0.0698096975684166,
-0.20310187339782715,
-0.6331675052642822,
0.2816292643547058,
0.34534895420074463,
-0.13640564680099487,
0.11213254928588867,
-0.17463088035583496,
-0.06836621463298798,
0.04155222326517105,
0.09600497037172318,
0.3673752248287201,
1.072344183921814,
-0.9634257555007935,
-0.18111905455589294,
0.5496671795845032,
-0.2859187126159668,
0.30661311745643616,
-0.10008927434682846,
0.15828490257263184,
-0.17856134474277496,
-0.5547102689743042,
-0.20335769653320312,
0.3594962954521179,
0.4778897166252136,
-0.6774788498878479,
0.018524378538131714,
0.7063062787055969,
-0.2592802941799164,
-0.012600048445165157,
-0.16905945539474487,
0.1883232742547989,
-0.14258821308612823,
-0.036281462758779526,
-0.12236244231462479,
0.061420902609825134,
-0.004373793490231037,
-0.08989649266004562,
0.43516385555267334,
-0.07267313450574875,
-0.054512571543455124,
0.3779096305370331,
-0.12094300985336304,
-0.23241455852985382,
0.29279083013534546,
0.3323332965373993,
-0.2668802738189697,
-0.3241446316242218,
0.17021460831165314,
0.4760909378528595,
0.5995374917984009,
0.12124767154455185,
-0.3104661703109741,
0.14588786661624908,
0.37330490350723267,
0.17030449211597443,
-0.4969066381454468,
-0.0265171080827713,
0.14425615966320038,
-0.002269734162837267,
1.207687497138977,
0.6862514615058899,
-0.2915296256542206,
-0.08117454499006271,
0.307614266872406,
-0.4625135362148285,
0.7148064374923706,
0.45733609795570374,
0.10104421526193619,
0.31642529368400574,
0.37912219762802124,
0.10568630695343018,
-0.2838470935821533,
0.4533660411834717,
-0.2483333945274353,
0.4810783267021179,
0.38506069779396057,
-0.8074593544006348,
0.6152049899101257,
-0.2086578607559204,
0.652420699596405,
0.4570465087890625,
0.6606172919273376,
0.11702922731637955,
-0.05033521726727486,
0.1568116545677185,
0.2322026640176773,
0.6158703565597534,
0.00818603951483965,
0.24574993550777435,
0.06815046817064285,
-0.29818859696388245,
-0.0609227754175663,
-0.05103006958961487,
-0.009206348098814487,
-0.16511960327625275,
0.0202900692820549,
-0.43413615226745605,
-0.8937723636627197,
0.41262704133987427,
-0.1270730346441269,
0.2273327261209488,
0.29624316096305847,
-0.04270227998495102,
-0.44635239243507385,
0.25560030341148376,
0.5908945798873901,
0.13459821045398712,
-0.484335720539093,
-0.10939385741949081,
0.39058253169059753,
0.471945583820343,
-0.032724302262067795,
-0.8279904723167419,
0.41037988662719727,
0.14360672235488892,
-0.37981709837913513,
0.13587705790996552,
0.8638255000114441,
0.502303957939148,
0.5334654450416565,
-0.3254079520702362,
0.1060897707939148,
0.17770448327064514,
0.03818405792117119,
-0.11241916567087173,
-0.11793437600135803,
-0.12891757488250732,
0.3098793625831604,
0.9457945823669434,
-0.32300490140914917,
-0.01925010420382023,
0.08459441363811493,
0.5642268657684326,
0.3078891634941101,
0.5290336012840271,
-0.17992138862609863,
-0.12252452969551086,
0.12335042655467987,
-0.01870046928524971,
0.1152837947010994,
-0.49551278352737427,
-0.19073857367038727,
0.48976629972457886,
0.2241297960281372,
-0.34177523851394653,
-0.1336468756198883,
-0.6268649101257324,
0.6887158155441284,
1.0512477159500122,
-0.19750572741031647,
0.16321846842765808,
-0.3565577566623688,
-0.06550328433513641,
0.5841048955917358,
0.543377697467804,
0.3682836592197418,
0.34945061802864075,
0.24344311654567719,
0.47013816237449646,
0.8641776442527771,
0.3471686542034149,
0.4084826409816742,
0.0644771158695221,
-0.2521973252296448,
0.2355157434940338,
0.17039835453033447,
-0.25462058186531067,
0.22066593170166016,
-0.2722412943840027,
0.1275627166032791,
0.5502342581748962,
-0.2140684723854065,
-0.15216639637947083,
0.06151341646909714,
0.12800022959709167,
0.6951064467430115,
0.7413617968559265,
0.7668845653533936,
-0.21762724220752716,
0.5794203281402588,
0.28593915700912476,
0.09008321166038513,
-0.012410243973135948,
0.5711522102355957,
0.5028724670410156,
0.5239771008491516,
-0.2692125141620636,
0.48152807354927063,
-0.5074048638343811,
-0.1263962835073471,
-0.5411821603775024,
-0.41805991530418396,
0.2661265432834625,
-0.18002544343471527,
-0.3622300326824188,
-0.24316255748271942,
0.02347743883728981,
0.40460729598999023,
0.25748053193092346,
0.2556789517402649,
0.4152151644229889,
-0.23960764706134796,
0.014723164029419422,
0.32052329182624817,
0.15762747824192047,
0.04920242726802826,
0.2827037274837494,
-0.23183028399944305,
-0.8303813338279724,
0.16585883498191833,
0.036602530628442764,
0.5498878955841064,
0.6440779566764832,
0.06687106937170029,
-0.08611008524894714,
-0.3663184344768524,
0.205873504281044,
0.2942875027656555,
0.03833307325839996,
-0.1472949981689453,
0.30067330598831177,
0.2298947274684906,
0.1527044177055359,
3.8359498977661133,
0.22164671123027802,
0.01910233125090599,
-0.49692434072494507,
-0.042796216905117035,
0.11476899683475494,
0.515423059463501,
-0.03220747783780098,
0.35658779740333557,
-0.11126882582902908,
-0.28988879919052124,
0.6272151470184326,
-0.12739555537700653,
-0.07066742330789566,
-0.1139494776725769,
0.2426009476184845,
0.7333704233169556,
0.3659185767173767,
-0.4259773790836334,
0.4348607063293457,
-0.30133891105651855,
-0.18597756326198578,
0.26300543546676636,
0.6241387724876404,
-0.030351335182785988,
0.13199737668037415,
0.8239256143569946,
0.6469364762306213,
0.8482183814048767,
0.5045010447502136,
0.6389004588127136,
-0.2589554488658905,
0.697429895401001,
-0.2731707990169525,
-0.1189030185341835,
0.30082541704177856,
0.1701345592737198,
0.1452551931142807,
-0.1658008098602295,
-0.13874873518943787,
-0.26872166991233826,
0.14233945310115814,
0.12017419934272766,
0.6266452074050903,
0.17499104142189026,
0.00211540749296546,
-0.3305530846118927,
0.3798198401927948,
-0.6375117301940918,
0.42496660351753235,
-0.04281424731016159,
-0.46086183190345764,
-0.2268468737602234,
-0.46755358576774597,
0.40375539660453796,
0.49282896518707275,
0.22541192173957825,
0.10734476894140244,
0.0739501565694809,
-0.2863651514053345,
0.03220910578966141,
0.20062777400016785,
0.5826979875564575,
-0.10996635258197784,
-1.018766164779663,
-0.1514681726694107,
0.15737298130989075,
0.40113475918769836,
0.5562387704849243,
-0.4247143566608429,
0.17824283242225647,
0.217176154255867,
0.4147418439388275,
-0.18745701014995575,
0.293244868516922,
0.0859612375497818,
-0.3132234215736389,
0.3583167493343353,
-0.08122026175260544,
-0.2766377925872803,
0.1699853390455246,
-0.049518682062625885,
-0.25162559747695923,
-0.08040547370910645,
0.08711306005716324,
0.7832311391830444,
0.17060895264148712,
-0.5029578804969788,
0.5211718082427979,
0.12217862159013748,
0.736160159111023,
-0.6700242161750793,
0.7393868565559387,
-0.07995736598968506,
0.6475962400436401,
0.6632173657417297,
-0.39154788851737976,
-3.855891704559326,
0.3618893027305603,
-0.06543261557817459,
-0.25702139735221863,
0.3836289942264557,
-0.017362233251333237,
0.27077776193618774,
0.8507663011550903,
-0.553716778755188,
0.3897664248943329,
0.08089032769203186,
-0.08574463427066803,
-0.32936522364616394,
-0.4994540810585022,
-0.4599148631095886,
0.11773596704006195,
0.04314117506146431,
0.5676238536834717,
0.044746432453393936,
-0.05939018353819847,
0.1343136876821518,
-0.13318592309951782,
-0.029462747275829315,
-0.5749483704566956,
-0.3703147768974304,
-0.059375327080488205,
0.4324154257774353,
-0.21806655824184418,
0.6993870735168457,
0.0445941761136055,
-0.48035237193107605,
0.2883482277393341,
0.41155579686164856,
-0.48801708221435547,
0.3976704776287079,
0.35550835728645325,
0.3174560070037842,
-0.06382045894861221,
-0.36165472865104675,
0.262014776468277,
0.06489206105470657,
0.3837116062641144,
0.1705121397972107,
-0.15177519619464874,
0.13220465183258057,
0.6329192519187927,
-0.3010299503803253,
0.05921312794089317,
0.522077202796936,
-0.34675320982933044,
0.14254145324230194,
0.20704762637615204,
-0.08114264160394669,
0.1389232575893402,
0.20735056698322296,
0.03358352556824684,
-0.1920042783021927,
0.21794767677783966,
0.33996057510375977,
-0.17855392396450043,
0.038403987884521484,
-0.25995680689811707,
0.4074157476425171,
-0.1005033403635025,
-0.7088459730148315,
0.14158518612384796,
0.12940238416194916,
-0.04758486896753311,
0.04759353771805763,
-0.2250610589981079,
0.21597431600093842,
0.14788652956485748,
0.1405354142189026,
-0.13566851615905762,
0.3920140266418457,
0.5389882326126099,
0.21885758638381958,
-0.19369983673095703,
0.3776581287384033,
-0.25794968008995056,
0.12849758565425873,
0.12762562930583954,
-0.5469651818275452,
0.37639275193214417,
1.9734710454940796,
0.37857288122177124,
2.0690934658050537,
-0.010203173384070396,
-0.6664302349090576,
0.11708863079547882,
-0.43444502353668213,
0.6488698124885559,
-0.13216686248779297,
0.30735310912132263,
-0.677878201007843,
0.059949036687612534,
-0.17156387865543365,
-0.3156963884830475,
0.6463685035705566,
-0.1543891876935959,
0.38931360840797424,
-0.8674694299697876,
-0.13162226974964142,
0.3626852035522461,
0.2053903490304947,
0.37116917967796326,
0.1079220250248909,
-0.06095702946186066,
0.17573241889476776,
-0.0022050649859011173,
0.6288899183273315,
0.1620926409959793,
-0.12350177019834518,
-0.8295497298240662,
-0.016974734142422676,
-0.5385942459106445,
-0.4833754897117615,
0.2655400037765503,
-0.5279375910758972,
0.36745089292526245,
-0.1257423311471939,
4.355319499969482,
-0.21528621017932892,
0.23552252352237701,
-0.4827593266963959,
0.5545961260795593,
-0.3970283567905426,
0.6586602926254272,
-0.019384225830435753,
0.09803498536348343,
0.34841403365135193,
0.29567357897758484,
-0.005173929035663605,
0.3596646189689636,
-0.09225790947675705,
0.22653163969516754,
0.0328679233789444,
0.955734372138977,
0.5162773132324219,
0.18011485040187836,
-0.051002927124500275,
-0.17197830975055695,
0.35808810591697693,
0.6544461846351624,
0.07030118256807327,
0.22649599611759186,
0.2779887020587921,
0.6890674829483032,
0.8327619433403015,
0.05997983366250992,
0.11013978719711304,
0.12110550701618195,
5.194192886352539,
-0.5310233235359192,
0.37768206000328064,
0.03579770401120186,
-0.08357348293066025,
0.11565406620502472,
-0.35703757405281067,
0.5585811138153076,
-0.9505358934402466,
-0.20515753328800201,
-0.40244483947753906,
0.23486089706420898,
-0.2148476392030716,
0.3501599431037903,
0.20147307217121124,
-0.08489374816417694,
-0.37809792160987854,
-0.40930214524269104,
0.2803962230682373,
-0.17858296632766724,
0.5726735591888428,
-0.49538668990135193,
0.20780174434185028,
-0.615465521812439,
0.14113229513168335,
0.3139990568161011,
-0.21827231347560883,
0.5312342643737793,
0.41849395632743835,
-0.3795204758644104,
0.3484116196632385,
0.07154358178377151,
0.24264147877693176,
0.7198323011398315,
-0.18665711581707,
0.2872779369354248,
0.6914194822311401,
0.2587023079395294,
-0.5524834990501404,
0.36211901903152466,
0.2476567029953003,
0.7475982308387756,
-0.3003287613391876,
0.034335896372795105,
-0.04108952730894089,
-0.15581265091896057,
0.10870669782161713,
0.3558538258075714,
0.501245379447937,
0.03493550792336464,
-0.4699757993221283,
-0.540722668170929,
0.5248938798904419,
-0.2866356074810028,
-0.006183770019561052,
-0.013973139226436615,
0.32548442482948303,
-0.4023118019104004,
0.3800407946109772,
0.5559766292572021,
0.6698648929595947,
0.15697968006134033,
-0.03322962298989296,
0.07301235944032669,
0.02794177085161209,
-0.07532525807619095,
-0.5110095143318176,
-0.031265683472156525,
0.42199259996414185,
-0.3980313837528229,
0.014819986186921597,
-0.20697429776191711,
-0.12826552987098694,
0.2386936992406845,
0.5058830380439758,
-0.3067600131034851,
0.2528682053089142,
-0.1931016594171524,
-0.010524804703891277,
-0.14522036910057068,
0.08334477990865707,
-0.6687120795249939,
0.24983659386634827,
0.11228707432746887,
0.44656693935394287,
0.4054916799068451,
0.1504332721233368,
-0.1872684359550476,
-0.016927985474467278,
-0.14236360788345337,
0.4378887712955475,
0.000026500907551962882,
-0.2615636885166168,
-0.18072201311588287,
-0.3913153409957886,
0.1893615871667862,
-0.11977148056030273,
0.4182649850845337,
-0.32895269989967346,
0.1028439924120903,
0.6801159381866455,
0.5380202531814575,
-0.14377419650554657,
0.08724470436573029,
0.3514835834503174,
-0.14871306717395782,
-0.09700895845890045,
-0.18836945295333862,
-0.054930735379457474,
0.28877371549606323,
0.6333303451538086,
0.09143538028001785,
-0.49175170063972473,
0.022479472681879997,
-0.5025012493133545
] |
822#49 | বাংলাদেশ | ২০১১-এর আদমশুমারির প্রাথমিক হিসাব অনুযায়ী পুরুষ ও নারীর সংখ্যা যথাক্রমে ৭ কোটি ১২ লাখ ৫৫ হাজার এবং ৭ কোটি ১০ লাখ ৬৪ হাজার অর্থাৎ নারী ও পুরুষের অনুপাত ১০০:১০৩। জনসংখ্যার নিরিখে এটি বিশ্বের ৮ম বৃহত্তম দেশ। এখানে জনবসতির ঘনত্ব প্রতি বর্গ কিলোমিটারে প্রায় ১,০৫৫ জন, যা সারা পৃথিবীতে সর্বোচ্চ (কিছু দ্বীপ ও নগর রাষ্ট্র বাদে)। দেশের অধিকাংশ মানুষ শিশু ও তরুণ বয়সী: যেখানে ০–২৫ বছর বয়সীরা মোট জনসংখ্যার ৬০ শতাংশ, সেখানে ৬৫ বছরের বেশি বয়সীরা মাত্র ৩ শতাংশ। এদেশে নারী-পুরুষ নির্বিশেষে মানুষের গড় আয়ু ৭১.৫ বছর। | [
-0.06631620973348618,
-0.3899538815021515,
-0.13195595145225525,
0.12487238645553589,
-0.3796563148498535,
-0.29535210132598877,
-0.06709545105695724,
-0.2735855281352997,
0.13779129087924957,
0.45097100734710693,
-0.31656304001808167,
-0.15286771953105927,
0.2741844952106476,
-0.6736658215522766,
-0.8698267340660095,
0.5215415358543396,
0.21980206668376923,
0.2361665517091751,
0.03771388903260231,
0.31511390209198,
-0.3925166428089142,
0.7635489106178284,
0.562635064125061,
-0.18448790907859802,
0.05882490426301956,
-0.45932433009147644,
-0.18405304849147797,
0.25897297263145447,
-0.3805132806301117,
0.5044945478439331,
0.08259958773851395,
-0.26855987310409546,
-0.25986459851264954,
0.708091139793396,
-0.4932980239391327,
0.3482881486415863,
-0.24126823246479034,
0.051246412098407745,
0.5012419819831848,
0.13472306728363037,
0.598052978515625,
0.15168318152427673,
-0.5398896336555481,
-0.16620422899723053,
0.2216716855764389,
-0.2772946059703827,
-0.22639931738376617,
0.2936031222343445,
0.5144454836845398,
-0.26771923899650574,
0.1733115166425705,
0.08005128800868988,
-0.15038757026195526,
0.2057560831308365,
-0.5080255270004272,
0.2869056463241577,
-0.18999913334846497,
1.0049035549163818,
0.3449654281139374,
0.02601633034646511,
-0.03777933120727539,
0.08243939280509949,
-0.08499287813901901,
0.17667874693870544,
0.02622045762836933,
0.3616575300693512,
0.06464019417762756,
0.479889452457428,
0.6879369616508484,
0.3717838227748871,
-0.058985866606235504,
0.5929266810417175,
0.6116505861282349,
0.31163468956947327,
-0.05230170488357544,
-0.4610176980495453,
0.2805323004722595,
-0.07222346216440201,
0.5988951325416565,
-0.3626992404460907,
-0.0211896151304245,
-0.13949525356292725,
-0.3681870996952057,
0.32626861333847046,
-0.3927597105503082,
0.5206480622291565,
0.17677535116672516,
0.07717752456665039,
0.21430759131908417,
0.4313368499279022,
-0.2158353477716446,
0.08659183979034424,
-0.24401108920574188,
0.027578573673963547,
0.2394537478685379,
0.24371099472045898,
0.5520902872085571,
0.07637293636798859,
-0.4153974950313568,
0.2065311223268509,
0.26553064584732056,
-0.2485249787569046,
0.06235656887292862,
0.5642622113227844,
0.35147106647491455,
-0.4088030755519867,
-0.33957698941230774,
-0.06488526612520218,
0.33096393942832947,
0.5408684611320496,
0.633957028388977,
0.013588100671768188,
0.11921026557683945,
0.017350690439343452,
0.0161052867770195,
-0.16904963552951813,
0.4510881006717682,
0.31398195028305054,
-0.009501720778644085,
-0.8843948841094971,
0.2363075613975525,
-0.20144329965114594,
-0.2015930414199829,
-0.2643698751926422,
0.12265472114086151,
-0.3204182982444763,
0.5411896109580994,
-0.3674928843975067,
0.7174652218818665,
-0.01992844231426716,
-0.16138169169425964,
0.5036370158195496,
0.37400391697883606,
0.5996084809303284,
0.10603021085262299,
0.6207281947135925,
0.052648089826107025,
-0.3545127511024475,
-0.22174054384231567,
-0.4538528621196747,
-0.34559354186058044,
-0.30680546164512634,
0.5657491087913513,
0.47276240587234497,
-0.22215238213539124,
0.08041206002235413,
-0.005792164709419012,
0.15399174392223358,
0.23687203228473663,
0.3691495656967163,
-0.009231645613908768,
0.2596633732318878,
-0.26298099756240845,
0.5549939870834351,
-0.695905327796936,
-0.14233669638633728,
0.2423088699579239,
-0.19772320985794067,
-0.24224156141281128,
0.3341541588306427,
0.7838680148124695,
0.39754706621170044,
0.2663065195083618,
0.04509010165929794,
-0.3871859908103943,
0.1877722442150116,
0.011766630224883556,
0.2098914533853531,
0.5224341154098511,
0.062255859375,
-0.20567718148231506,
0.4107431173324585,
-0.600629448890686,
-0.17570407688617706,
0.3564791977405548,
0.22715023159980774,
-0.1430945098400116,
-0.3882139027118683,
0.7841317057609558,
0.2037455290555954,
0.04997842013835907,
-0.2201046496629715,
-0.12615905702114105,
-0.004110904410481453,
0.4197404682636261,
-0.011768368072807789,
-0.27914488315582275,
0.15369239449501038,
0.034583814442157745,
0.02571137808263302,
-0.14647677540779114,
0.4811098277568817,
0.9324111342430115,
-0.695655107498169,
-0.07995891571044922,
0.1344643533229828,
0.030885634943842888,
0.523788571357727,
-0.050842203199863434,
-0.10132008045911789,
0.0038859860505908728,
-0.2519818842411041,
-0.2927635610103607,
0.3696293532848358,
0.506661057472229,
-0.7780952453613281,
-0.2230304628610611,
0.5600713491439819,
-0.20755693316459656,
0.31493428349494934,
-0.20350494980812073,
0.15315929055213928,
0.009600726887583733,
0.10194429755210876,
-0.10666739195585251,
0.13757403194904327,
-0.08734744787216187,
-0.16503272950649261,
0.523861289024353,
-0.013643900863826275,
-0.022709358483552933,
0.41629043221473694,
-0.19776012003421783,
-0.41682350635528564,
0.09605543315410614,
0.5471797585487366,
-0.2150859534740448,
-0.42451757192611694,
0.19922219216823578,
0.191675066947937,
0.597619891166687,
0.3395545184612274,
-0.254973828792572,
-0.021031806245446205,
0.19340690970420837,
0.19760586321353912,
-0.45555034279823303,
0.17790119349956512,
0.3878459632396698,
-0.11000752449035645,
1.1748981475830078,
0.16837435960769653,
-0.3662315011024475,
0.12633918225765228,
0.26909592747688293,
-0.5952733755111694,
0.3107868731021881,
0.4403509497642517,
-0.006859382148832083,
0.15902921557426453,
0.22646191716194153,
0.25949540734291077,
-0.30032482743263245,
0.2771534025669098,
-0.29373565316200256,
0.3883771300315857,
0.5042155385017395,
-0.757637619972229,
0.3530832529067993,
-0.37439441680908203,
0.5462421178817749,
0.4330933392047882,
0.569514274597168,
0.22070080041885376,
-0.20464517176151276,
0.27017250657081604,
0.11498673260211945,
0.6254103779792786,
-0.02727772295475006,
0.3321332335472107,
0.156480073928833,
-0.5754656195640564,
0.11715349555015564,
-0.30058038234710693,
-0.40147021412849426,
-0.26810985803604126,
0.19012512266635895,
-0.05756249651312828,
-1.0029020309448242,
0.20619723200798035,
0.08961833268404007,
0.05304595082998276,
0.23494617640972137,
0.06688056886196136,
-0.3431354761123657,
0.20545975863933563,
0.5556471943855286,
0.11705098301172256,
-0.5225738883018494,
-0.27533236145973206,
0.3076607882976532,
0.5640756487846375,
0.09162567555904388,
-0.8448105454444885,
0.01649199053645134,
0.24902254343032837,
-0.4163978099822998,
0.3898589313030243,
0.44705015420913696,
0.3666733503341675,
0.6357465386390686,
-0.31556209921836853,
0.05479521304368973,
0.37464359402656555,
-0.13053035736083984,
-0.07177592068910599,
-0.08022253215312958,
-0.23119376599788666,
0.12354148924350739,
0.518001914024353,
-0.408931165933609,
-0.20666931569576263,
0.04955000430345535,
0.7012203335762024,
0.3240780532360077,
0.9077591896057129,
0.029577312991023064,
-0.24038875102996826,
0.15383218228816986,
0.1899995505809784,
-0.39243876934051514,
-0.2892151474952698,
-0.13865293562412262,
0.08736538887023926,
0.2198335975408554,
-0.33090826869010925,
-0.13970030844211578,
-0.6835989356040955,
0.6248970031738281,
0.47443103790283203,
0.17790184915065765,
0.17584553360939026,
-0.5547628402709961,
-0.17065082490444183,
0.5790167450904846,
0.4660874009132385,
0.3140685558319092,
0.5312501192092896,
0.016979383304715157,
0.3801769018173218,
0.9010633230209351,
0.3473271429538727,
0.24058851599693298,
0.16400563716888428,
0.23044505715370178,
0.09670951217412949,
0.18126380443572998,
0.08812416344881058,
0.06480775773525238,
-0.16135188937187195,
-0.04494960606098175,
0.33919450640678406,
-0.17353740334510803,
-0.3469504415988922,
0.3168499767780304,
0.205164834856987,
0.9556408524513245,
0.8604190945625305,
0.3892168700695038,
-0.2735394537448883,
0.583370566368103,
0.27748316526412964,
-0.1757047325372696,
0.23985899984836578,
0.544001579284668,
0.64957594871521,
0.35678207874298096,
-0.32908251881599426,
0.3970387876033783,
-0.32728397846221924,
-0.014302104711532593,
-0.2018129676580429,
-0.2672041654586792,
0.27093812823295593,
-0.22886162996292114,
-0.2669931948184967,
0.0942697748541832,
-0.09429012984037399,
0.41766953468322754,
0.10985001176595688,
0.05915379896759987,
0.4867454171180725,
-0.18341541290283203,
0.15634065866470337,
0.2208602875471115,
0.30206117033958435,
0.21556034684181213,
0.414772629737854,
-0.10364381223917007,
-0.6729034781455994,
0.12409404665231705,
-0.19936539232730865,
0.5701380968093872,
0.46881964802742004,
0.20946930348873138,
-0.2738868296146393,
-0.622380256652832,
0.451958566904068,
0.08689477294683456,
0.00023604792659170926,
-0.08801133930683136,
0.1499943733215332,
0.129426509141922,
0.20276761054992676,
3.867741584777832,
0.38898247480392456,
-0.034583911299705505,
-0.6209061145782471,
-0.16298815608024597,
-0.2738056182861328,
0.561743974685669,
-0.010569457896053791,
0.23200809955596924,
0.11561378836631775,
-0.222441166639328,
0.6485188603401184,
0.3950987458229065,
0.1129501685500145,
-0.061219472438097,
0.08367445319890976,
0.6371152400970459,
0.4202309548854828,
-0.3337147533893585,
0.4402516186237335,
-0.29288217425346375,
0.16938798129558563,
0.38560280203819275,
0.2638392448425293,
0.15731170773506165,
0.24667198956012726,
0.6238570809364319,
0.4078333079814911,
0.8557766675949097,
0.4403197467327118,
0.6758003234863281,
-0.036135800182819366,
0.42815351486206055,
-0.33268988132476807,
-0.2522353529930115,
0.4351094365119934,
0.03704099357128143,
-0.014988899230957031,
0.10521455109119415,
-0.09645194560289383,
-0.27327588200569153,
0.05394166707992554,
0.09599853307008743,
0.497947633266449,
0.48778754472732544,
0.08589249104261398,
-0.3954726755619049,
0.440950870513916,
-0.3791449964046478,
0.396016001701355,
-0.09930315613746643,
-0.49344196915626526,
-0.27865585684776306,
-0.6947670578956604,
0.3445676863193512,
0.6064713001251221,
0.3008746802806854,
0.3415113687515259,
0.06427023559808731,
-0.2588922083377838,
-0.0702655166387558,
-0.05366872623562813,
0.393854558467865,
0.1442936360836029,
-0.616033136844635,
-0.16068091988563538,
0.2265443205833435,
0.564049243927002,
0.47308892011642456,
-0.4418407380580902,
0.6156949996948242,
0.18782362341880798,
-0.01277914084494114,
-0.3359346389770508,
0.2613876163959503,
0.3741992712020874,
-0.4786355197429657,
0.5198211669921875,
-0.03578270599246025,
-0.363980770111084,
0.21969902515411377,
0.05336768180131912,
-0.10952625423669815,
0.030375108122825623,
0.1421309858560562,
0.7528985142707825,
0.2588578462600708,
-0.563157320022583,
0.5283843874931335,
0.31228378415107727,
0.6942822337150574,
-0.8562279939651489,
0.4087061285972595,
0.11322849243879318,
0.3550964295864105,
0.49078693985939026,
-0.18528322875499725,
-3.899988889694214,
0.1585022360086441,
0.07372784614562988,
-0.16665881872177124,
0.21890956163406372,
-0.13818995654582977,
0.13466446101665497,
0.7903004884719849,
-0.3887757658958435,
0.4748067557811737,
-0.014795580878853798,
-0.332899808883667,
-0.2862183153629303,
-0.4987007975578308,
-0.34216296672821045,
-0.0005918732495047152,
-0.14355634152889252,
0.8268454074859619,
0.017992304638028145,
-0.04078925773501396,
0.23155935108661652,
-0.21220159530639648,
-0.17074866592884064,
-0.7159773111343384,
-0.5335731506347656,
0.0741090402007103,
0.514748215675354,
-0.2620212435722351,
0.3299945294857025,
0.05913344770669937,
-0.29136452078819275,
0.2057424783706665,
0.35804933309555054,
-0.511233925819397,
0.054756585508584976,
0.19590553641319275,
0.1388341635465622,
-0.1231076642870903,
-0.43966004252433777,
0.4424545466899872,
0.05005712807178497,
0.20362429320812225,
0.4089372754096985,
-0.19817990064620972,
-0.1279306411743164,
0.2823348045349121,
0.026706773787736893,
0.07167013734579086,
-0.1212456077337265,
-0.3639485239982605,
0.15312132239341736,
0.14504674077033997,
0.1686454862356186,
0.2561197578907013,
0.2251029908657074,
-0.03799081966280937,
0.19622120261192322,
0.05560814216732979,
0.5996699929237366,
-0.0776209756731987,
-0.12755592167377472,
-0.08124391734600067,
0.5201446413993835,
0.0034494653809815645,
-0.4207022488117218,
0.0983610451221466,
0.5793420076370239,
0.02186593972146511,
0.05807805061340332,
-0.1517525613307953,
0.49851512908935547,
0.14976468682289124,
0.2726009786128998,
-0.025305544957518578,
0.3353542983531952,
0.6833587288856506,
0.24840140342712402,
-0.29261940717697144,
0.5224752426147461,
-0.21940840780735016,
0.06330622732639313,
0.041879232972860336,
-0.472883939743042,
0.43184250593185425,
1.882881760597229,
0.3281375467777252,
2.2455673217773438,
0.10581189393997192,
-0.7425234317779541,
0.2674362361431122,
-0.4953519105911255,
0.5916826128959656,
-0.223444402217865,
0.21404790878295898,
-0.22752055525779724,
0.3838193416595459,
-0.4327245354652405,
-0.07793645560741425,
0.5355984568595886,
-0.33404672145843506,
0.39466536045074463,
-1.0972563028335571,
-0.18351978063583374,
0.2331313043832779,
0.4935934841632843,
0.0856437161564827,
0.05046159029006958,
-0.02633756957948208,
0.22157689929008484,
0.04186228662729263,
0.6310922503471375,
-0.019984813407063484,
-0.5233946442604065,
-0.5203374624252319,
-0.16816841065883636,
-0.42756718397140503,
-0.20226368308067322,
0.09490589052438736,
-0.3559666574001312,
0.2873119115829468,
-0.18120306730270386,
4.484070301055908,
-0.146803081035614,
0.26568278670310974,
-0.38933348655700684,
0.3143317997455597,
-0.2340632528066635,
0.43413153290748596,
-0.3620591163635254,
0.14808177947998047,
0.2529714107513428,
0.5347898602485657,
-0.04110076650977135,
0.2330571711063385,
0.015343415550887585,
0.38440924882888794,
0.10381181538105011,
0.8979266881942749,
0.28861668705940247,
-0.05248793587088585,
-0.10768061131238937,
-0.13313771784305573,
0.23405808210372925,
0.5627917647361755,
0.14104805886745453,
0.20894655585289001,
0.121382936835289,
0.5620606541633606,
0.7948780059814453,
0.03202957659959793,
0.2042829841375351,
-0.1522885262966156,
5.243877410888672,
-0.2487080842256546,
0.5502150654792786,
-0.1745375543832779,
0.023264005780220032,
0.14296898245811462,
-0.5107342004776001,
0.5371419787406921,
-0.900397539138794,
-0.13366985321044922,
-0.490423321723938,
0.3289363384246826,
-0.10439205169677734,
0.45680496096611023,
0.27715083956718445,
-0.10010436922311783,
-0.4166637361049652,
-0.4203261733055115,
0.3651188015937805,
-0.1020900085568428,
0.6161668300628662,
-0.1915273219347,
0.40881478786468506,
-0.5443339347839355,
0.27864697575569153,
0.25800713896751404,
-0.22565211355686188,
0.6763312220573425,
0.24493229389190674,
-0.25017061829566956,
0.38011831045150757,
0.13761673867702484,
0.12811598181724548,
0.42031189799308777,
-0.09500646591186523,
0.22295217216014862,
0.645300030708313,
0.37350693345069885,
-0.3964938819408417,
0.32369092106819153,
0.50368332862854,
0.6323258280754089,
-0.05702041834592819,
-0.11419593542814255,
0.026321329176425934,
-0.14454220235347748,
0.1346043050289154,
0.21215248107910156,
0.4119158685207367,
-0.17905552685260773,
-0.27524763345718384,
-0.2677242159843445,
0.4307432174682617,
-0.3335975110530853,
-0.001302759745158255,
0.13713306188583374,
0.596269965171814,
-0.1766202449798584,
0.4718596637248993,
0.5193799734115601,
0.9047061800956726,
0.2301030308008194,
-0.1859169751405716,
0.4867086112499237,
0.015202758833765984,
-0.03076060861349106,
-0.08306200057268143,
0.012065278366208076,
0.44856640696525574,
-0.08334419131278992,
-0.015478634275496006,
-0.2157803326845169,
-0.17828918993473053,
0.0887846052646637,
0.5638980269432068,
0.046970076858997345,
0.47349175810813904,
-0.06572432070970535,
-0.07439360022544861,
0.11921989172697067,
0.19602268934249878,
-0.6126959919929504,
-0.1343178004026413,
-0.2632003128528595,
0.38865017890930176,
0.34046751260757446,
0.17181965708732605,
-0.05906561762094498,
-0.21894195675849915,
0.14189296960830688,
0.48198509216308594,
-0.2096538543701172,
0.05718667432665825,
-0.0816766768693924,
0.35957467555999756,
0.0997859314084053,
-0.1983761340379715,
0.4522782862186432,
-0.030361168086528778,
0.22765937447547913,
0.4173714816570282,
0.46332237124443054,
0.09114374965429306,
-0.11357858031988144,
0.3282836079597473,
-0.14025159180164337,
-0.14077867567539215,
-0.1474045068025589,
-0.07551296055316925,
0.24182450771331787,
0.5522028207778931,
-0.0535922609269619,
-0.4462452232837677,
-0.2262839674949646,
-0.2853219211101532
] |
822#50 | বাংলাদেশ | জাতিগতভাবে বাংলাদেশের ৯৮ শতাংশ অধিবাসী বাঙালি। বাকি ২ শতাংশ অধিবাসী বিভিন্ন উপজাতি এবং বিহারী বংশোদ্ভূত। দেশের পার্বত্য চট্টগ্রাম এলাকায় ১৩টি উপজাতি রয়েছে। এদের মধ্যে চাকমা ও মারমা উপজাতি প্রধান। পার্বত্য চট্টগ্রামের বাইরের উপজাতিগুলোর মধ্যে গারো ও সাঁওতাল উল্লেখযোগ্য। এছাড়াও, কক্সবাজার এলাকায় বার্মা থেকে বিতাড়িত স্বল্পসংখ্যক রোহিঙ্গা শরণার্থী বসবাস করছে। মোট জনগোষ্ঠীর ২১.৪ শতাংশ শহরে বাস করে; বাকি ৭৮.৬ শতাংশ গ্রামাঞ্চলের অধিবাসী। | [
0.1252109259366989,
0.11098039150238037,
-0.4658340811729431,
0.07924393564462662,
-0.17861145734786987,
0.21460291743278503,
-0.0313602052628994,
-0.3129437267780304,
0.3716583251953125,
0.5975093245506287,
-0.24990005791187286,
-0.2651567757129669,
0.3136843144893646,
-0.17217203974723816,
-0.7305054664611816,
0.22032178938388824,
0.23510445654392242,
0.31485551595687866,
-0.22052615880966187,
0.04114559292793274,
-0.49879440665245056,
0.2846217751502991,
0.4311690926551819,
0.10227485746145248,
0.0601816363632679,
-0.7292729020118713,
-0.05015348643064499,
0.4382745623588562,
-0.3666946291923523,
0.4317794442176819,
0.3079872727394104,
-0.4645855724811554,
-0.1705639809370041,
0.9003943800926208,
-0.35069626569747925,
0.5715742707252502,
-0.07808877527713776,
0.41054677963256836,
0.2174079567193985,
0.22865821421146393,
0.4155629873275757,
0.27038294076919556,
-0.29844361543655396,
-0.4793485105037689,
0.09250610321760178,
-0.84698486328125,
0.18635186553001404,
0.16352470219135284,
0.3140086829662323,
0.36245328187942505,
-0.10654672235250473,
-0.5288289189338684,
-0.02349507436156273,
0.2629641592502594,
-0.4506881833076477,
-0.15089909732341766,
-0.07707865536212921,
1.24951171875,
0.44401267170906067,
0.0019311652285978198,
0.02020554058253765,
-0.2967415750026703,
-0.14956840872764587,
0.2395269274711609,
0.893433153629303,
0.39295080304145813,
0.1702287346124649,
0.24741072952747345,
0.5375861525535583,
-0.13956761360168457,
0.07828312367200851,
0.7526639699935913,
1.021622657775879,
0.617080569267273,
-0.1660856455564499,
-0.3436126708984375,
0.047457072883844376,
-0.5410124063491821,
0.10265311598777771,
-0.2829149663448334,
-0.026777135208249092,
-0.15484754741191864,
-0.07197057455778122,
0.06345093995332718,
-0.036383360624313354,
0.7996729016304016,
0.3647158443927765,
-0.2398924082517624,
0.4025473892688751,
0.5084282755851746,
0.05178278684616089,
-0.1467181146144867,
-0.42208755016326904,
-0.22950883209705353,
0.029040459543466568,
0.41869550943374634,
0.1943816840648651,
-0.09127803146839142,
0.011651977896690369,
0.010800058022141457,
-0.04509378969669342,
-0.2566157579421997,
0.06314660608768463,
0.554710328578949,
0.28311887383461,
-0.4510309100151062,
0.4220908582210541,
0.1005365177989006,
0.037960443645715714,
0.6688027381896973,
0.3371928632259369,
0.16731572151184082,
-0.21061015129089355,
0.11682326346635818,
-0.09904763847589493,
0.29739677906036377,
0.1899663209915161,
0.4479116201400757,
0.09780646115541458,
-1.379960536956787,
0.27058687806129456,
-0.10916108638048172,
-0.15496671199798584,
0.3400647044181824,
0.5088658332824707,
0.18395566940307617,
0.382202684879303,
-0.40212565660476685,
0.3995642066001892,
0.15222296118736267,
0.7410856485366821,
0.04697803035378456,
0.7605863809585571,
0.3358452022075653,
0.48346421122550964,
0.6928959488868713,
0.37039968371391296,
-0.1789853572845459,
-0.16784846782684326,
-0.506806492805481,
-0.3799953758716583,
-0.07868576049804688,
0.2948935031890869,
0.23529940843582153,
-0.12507763504981995,
0.47293820977211,
0.012154617346823215,
0.1922387033700943,
-0.15463043749332428,
0.559373676776886,
0.042503878474235535,
-0.06846178323030472,
-0.20534251630306244,
0.06894509494304657,
-0.8859841823577881,
-0.19198960065841675,
0.30463165044784546,
-0.16479337215423584,
-0.24200184643268585,
0.26163193583488464,
0.8823371529579163,
0.38103950023651123,
0.1290346086025238,
-0.6287312507629395,
-0.7510101199150085,
0.20819571614265442,
-0.4931381344795227,
0.19594056904315948,
0.5241526365280151,
0.07983843982219696,
-0.26071158051490784,
0.49421191215515137,
-0.005019837990403175,
0.1823684275150299,
0.29523739218711853,
0.1845371425151825,
0.2276574820280075,
-0.36042624711990356,
0.24329774081707,
-0.09976645559072495,
-0.4305441379547119,
0.16185475885868073,
-0.44436171650886536,
0.015454497188329697,
0.4645077884197235,
0.2432461977005005,
0.11027378588914871,
0.29025566577911377,
-0.1500081717967987,
0.10062507539987564,
-0.18674901127815247,
0.41679880023002625,
0.7530943155288696,
-0.6188521981239319,
0.2743312120437622,
0.05924425274133682,
-0.5989283323287964,
-0.06021926552057266,
-0.4927908182144165,
0.0637911856174469,
0.21589569747447968,
-0.25266033411026,
-0.15307709574699402,
0.11536484956741333,
0.2069915533065796,
-0.8547930717468262,
0.48612287640571594,
0.24858656525611877,
-0.08898338675498962,
0.23756061494350433,
-0.09706884622573853,
0.11978919059038162,
-0.0930892825126648,
0.18754956126213074,
-0.04017487168312073,
0.20181497931480408,
0.06390228867530823,
0.050460997968912125,
0.50566166639328,
-0.12271023541688919,
-0.12777303159236908,
0.674560546875,
0.09719447046518326,
-0.004377031698822975,
0.6021544933319092,
0.5530422329902649,
-0.32109689712524414,
-0.034393783658742905,
-0.0066449325531721115,
0.4616272449493408,
-0.20853237807750702,
-0.22972066700458527,
-0.19769872725009918,
0.1488608568906784,
0.499206006526947,
0.29689010977745056,
-0.02153918147087097,
0.46557968854904175,
0.029327213764190674,
0.18006281554698944,
0.8068156242370605,
0.46744847297668457,
-0.3656819462776184,
-0.08021418750286102,
0.4495730698108673,
-0.13687461614608765,
0.3891310691833496,
0.2330508679151535,
-0.015089140273630619,
0.20910975337028503,
0.05786522850394249,
0.4325283467769623,
0.44371119141578674,
0.04718461632728577,
0.0021895053796470165,
0.5598806142807007,
0.17904868721961975,
-0.44348469376564026,
0.7283125519752502,
-0.4297020733356476,
0.19397591054439545,
0.06753069162368774,
0.674865186214447,
0.12607088685035706,
-0.32578614354133606,
0.20495712757110596,
0.4312301278114319,
0.6091719269752502,
-0.143758624792099,
0.2039654701948166,
0.5076245069503784,
-0.3209950923919678,
-0.11652161926031113,
0.37329792976379395,
-0.0803191065788269,
-0.22248239815235138,
-0.040644772350788116,
-0.16090890765190125,
-0.5565142631530762,
0.49908921122550964,
0.1468285620212555,
-0.010611035861074924,
0.2912170886993408,
-0.021262038499116898,
-0.20071357488632202,
0.3757599890232086,
0.6305577158927917,
0.25666454434394836,
-0.6343507766723633,
0.06537482142448425,
0.23128283023834229,
0.6488804221153259,
0.21435487270355225,
-0.7826037406921387,
-0.2710692286491394,
0.3347374498844147,
-0.2072305530309677,
0.43287742137908936,
0.6738778352737427,
0.18890337646007538,
0.4564867913722992,
-0.6362606883049011,
0.4776105582714081,
0.9189388155937195,
0.13236716389656067,
-0.3142743408679962,
-0.15186499059200287,
0.19211474061012268,
0.12745806574821472,
0.7403866648674011,
-0.3219233751296997,
-0.35065507888793945,
-0.013264537788927555,
0.5364914536476135,
0.2742830514907837,
0.9470754861831665,
-0.023509016260504723,
-0.2409580945968628,
0.2201925665140152,
0.4130297601222992,
0.10572130233049393,
-0.2028452605009079,
-0.3081146478652954,
0.3063408434391022,
0.5917450189590454,
-0.08266723901033401,
-0.21253538131713867,
-0.30747783184051514,
0.6891182661056519,
0.4564765393733978,
0.11387550085783005,
0.2200133353471756,
-0.35025590658187866,
-0.2233859747648239,
0.4632560908794403,
0.4112500250339508,
0.6924811005592346,
0.2096944898366928,
0.05776349455118179,
0.16991233825683594,
0.2536775469779968,
0.2549043595790863,
-0.07791699469089508,
0.11798369139432907,
-0.47882768511772156,
0.15572679042816162,
0.13734781742095947,
-0.19801132380962372,
0.7205983400344849,
0.03112303465604782,
0.09553217142820358,
0.1454521119594574,
-0.16635115444660187,
-0.04067935794591904,
-0.0813908502459526,
-0.0726952999830246,
0.7052280306816101,
0.6602634787559509,
0.5764473676681519,
-0.35899800062179565,
0.356872022151947,
0.37012192606925964,
0.12762174010276794,
0.3100728988647461,
0.37793272733688354,
0.5041317343711853,
0.21185971796512604,
-0.2330218255519867,
-0.23835612833499908,
-0.08437717705965042,
-0.19455401599407196,
-0.09162788093090057,
-0.2244456708431244,
-0.17567899823188782,
-0.04561389982700348,
-0.35089436173439026,
0.006550392135977745,
-0.038304220885038376,
0.4984206557273865,
0.15072499215602875,
-0.11452627927064896,
0.5643991231918335,
-0.4020697772502899,
0.16515225172042847,
0.5623800754547119,
-0.28658950328826904,
0.8631710410118103,
0.2183782458305359,
-0.17842116951942444,
-0.29392099380493164,
0.2884811758995056,
-0.3703823983669281,
0.5447332262992859,
-0.10505581647157669,
-0.3349660038948059,
0.03936735540628433,
-0.24089975655078888,
0.4800470471382141,
0.5935377478599548,
0.2344292849302292,
-0.24109521508216858,
0.37600356340408325,
0.14300847053527832,
0.51261967420578,
3.8738245964050293,
0.24419085681438446,
0.027644401416182518,
-0.3046600818634033,
0.21639230847358704,
0.061058517545461655,
0.9291754364967346,
-0.44756782054901123,
0.06390516459941864,
-0.10399297624826431,
-0.2892938554286957,
0.5456613302230835,
0.14698021113872528,
0.10587550699710846,
-0.15751862525939941,
-0.04912915825843811,
0.5444936752319336,
0.2952045798301697,
0.0718332976102829,
0.6309220194816589,
-0.46092453598976135,
-0.3416838049888611,
0.39091774821281433,
0.6389756798744202,
0.015712957829236984,
0.5688843727111816,
0.6727499961853027,
0.4788905084133148,
0.5141696333885193,
0.4110097289085388,
0.45400649309158325,
0.117031030356884,
0.6742619872093201,
-0.2302311658859253,
-0.29972511529922485,
-0.010147563181817532,
0.14918909966945648,
-0.25423333048820496,
-0.3269112706184387,
-0.11668429523706436,
-0.03494792804121971,
0.1674230396747589,
-0.08690361678600311,
0.6986159682273865,
-0.06669902056455612,
0.0007754943799227476,
0.012510789558291435,
0.24912042915821075,
-0.12541867792606354,
0.32962697744369507,
-0.2462773323059082,
-0.458545446395874,
-0.5801213383674622,
-0.49505507946014404,
0.07222560793161392,
0.3958075940608978,
0.10936063528060913,
-0.22988127171993256,
0.5305575728416443,
-0.38285186886787415,
0.35014286637306213,
0.1357279270887375,
0.17557944357395172,
-0.04792817682027817,
-0.7160558104515076,
-0.5559124946594238,
0.20182624459266663,
0.40024641156196594,
0.4265924096107483,
-0.36053597927093506,
0.10401492565870285,
0.24321293830871582,
0.39533600211143494,
-0.3299047350883484,
0.024471350014209747,
0.40428945422172546,
-0.10651647299528122,
0.3309979736804962,
-0.08685176074504852,
-0.3760031759738922,
0.8303017616271973,
0.07772880792617798,
-0.08120952546596527,
0.19767196476459503,
0.03155868500471115,
0.619004487991333,
0.16429252922534943,
-0.33735305070877075,
0.3241123557090759,
0.23109452426433563,
0.6783285140991211,
-0.263761043548584,
0.37127408385276794,
0.90705806016922,
-0.026671839877963066,
0.2881599962711334,
0.10277999937534332,
-3.884661912918091,
0.10571827739477158,
0.3004695177078247,
-0.35034045577049255,
0.46778154373168945,
0.08743402361869812,
0.2564224600791931,
0.7656879425048828,
-0.5104775428771973,
0.3984244465827942,
-0.14991098642349243,
0.13433292508125305,
-0.15909036993980408,
-0.3181515038013458,
-0.5142132043838501,
0.18438978493213654,
0.11974239349365234,
0.26520827412605286,
0.12304980307817459,
-0.19440723955631256,
0.3810831904411316,
0.008313453756272793,
-0.08956996351480484,
-0.5714167952537537,
-0.4662986695766449,
0.03271418437361717,
0.25277599692344666,
0.0686265379190445,
0.49378299713134766,
-0.12485531717538834,
-0.343401700258255,
0.51081383228302,
0.4904569089412689,
0.055517811328172684,
-0.04447140917181969,
0.5404623746871948,
0.230350062251091,
-0.3492133319377899,
-0.17969165742397308,
0.07418664544820786,
0.1752040833234787,
0.18470244109630585,
0.18657363951206207,
-0.07321639358997345,
-0.08947834372520447,
0.17601485550403595,
-0.5625556111335754,
0.16482476890087128,
0.09014277905225754,
-0.2975340783596039,
0.5105569362640381,
0.215013325214386,
0.1783076524734497,
0.5078167915344238,
0.21547764539718628,
0.28389808535575867,
-0.432480126619339,
0.040590979158878326,
0.1322454959154129,
0.08858605474233627,
-0.08084771782159805,
-0.05963372811675072,
0.2406313717365265,
-0.3709513545036316,
-0.25876879692077637,
-0.10823140293359756,
0.3721460998058319,
0.059675149619579315,
-0.1842145025730133,
0.2601795494556427,
0.3559601902961731,
0.3546289801597595,
0.4478073716163635,
0.2353011667728424,
0.4692879617214203,
0.42434829473495483,
-0.10840241611003876,
-0.4338454604148865,
0.31890302896499634,
-0.007980456575751305,
0.23299725353717804,
0.02030225843191147,
-0.4643651843070984,
0.3060850501060486,
2.1004045009613037,
0.22392894327640533,
2.079023838043213,
-0.11030163615942001,
-0.09338641166687012,
0.20617756247520447,
-0.7737618684768677,
0.2519223690032959,
0.25012558698654175,
0.082292340695858,
-0.3336023986339569,
-0.060414835810661316,
-0.17954272031784058,
-0.060082629323005676,
0.4804541766643524,
0.17426131665706635,
0.32794755697250366,
-0.827141284942627,
-0.44798725843429565,
0.3315337300300598,
0.30993422865867615,
0.007587567903101444,
-0.5065352320671082,
-0.19368258118629456,
-0.3420919179916382,
-0.2140568494796753,
0.28737011551856995,
-0.11702917516231537,
-0.2652417719364166,
-0.47051987051963806,
-0.31322383880615234,
-0.22638417780399323,
0.08428828418254852,
-0.07374199479818344,
-0.3039150536060333,
-0.05201667174696922,
-0.5696751475334167,
4.454957008361816,
0.29708948731422424,
-0.08379048854112625,
-0.27859631180763245,
0.4390545189380646,
0.03523743897676468,
0.5366988778114319,
0.002565316390246153,
-0.1558218151330948,
0.289016455411911,
0.5923181176185608,
-0.29691407084465027,
0.43278518319129944,
-0.2455882579088211,
0.26479700207710266,
0.02069009095430374,
0.2938607931137085,
0.3028062880039215,
0.21195383369922638,
-0.409179151058197,
-0.5484932661056519,
-0.2215423882007599,
0.4259440302848816,
0.29007667303085327,
0.558887779712677,
-0.15712079405784607,
0.8644241690635681,
0.8564882278442383,
-0.05939113721251488,
-0.38233253359794617,
0.02400004118680954,
5.228394508361816,
-0.4722001850605011,
0.7040334939956665,
-0.23459328711032867,
0.2072918862104416,
0.06909826397895813,
-0.46795761585235596,
0.8577184081077576,
-1.0225776433944702,
-0.07301156967878342,
-0.12095007300376892,
0.5270755887031555,
-0.008826230652630329,
-0.16685204207897186,
0.24943163990974426,
-0.34926268458366394,
-0.41762009263038635,
-0.4750436544418335,
0.6624572277069092,
-0.4998171627521515,
0.7630107402801514,
-0.5684139132499695,
0.2777711749076843,
-0.20879137516021729,
-0.0585620254278183,
-0.15442658960819244,
-0.2952651381492615,
0.5215106010437012,
0.09954190254211426,
0.025628790259361267,
0.4899686276912689,
0.07856882363557816,
0.06257211416959763,
0.21145404875278473,
-0.26676490902900696,
-0.041361354291439056,
0.6317646503448486,
0.5739335417747498,
-0.13917066156864166,
0.4998922348022461,
0.5002478957176208,
0.5637185573577881,
-0.15511828660964966,
-0.45491933822631836,
-0.5022156238555908,
0.1253090649843216,
0.04130939021706581,
0.35292795300483704,
0.18633025884628296,
-0.16096989810466766,
-0.34545397758483887,
-0.2670260965824127,
0.30736562609672546,
-0.11594019830226898,
0.07035842537879944,
-0.006990221794694662,
0.24819763004779816,
-0.0863373652100563,
0.2766238749027252,
0.11628182977437973,
0.7670436501502991,
0.13387338817119598,
-0.07529006898403168,
0.755567729473114,
0.20422767102718353,
0.2858411371707916,
-0.43987444043159485,
-0.02158392034471035,
0.8691535592079163,
-0.29907605051994324,
-0.06054702773690224,
-0.18134868144989014,
0.09238095581531525,
-0.07553519308567047,
0.3563883304595947,
0.015194006264209747,
0.23479053378105164,
-0.20732399821281433,
-0.0820697546005249,
0.2826366126537323,
-0.3175380229949951,
-0.5038238763809204,
-0.016462039202451706,
-0.10683511942625046,
0.2601431906223297,
0.2362845242023468,
0.26051247119903564,
0.0657467469573021,
0.13094545900821686,
0.27431684732437134,
0.2573400139808655,
-0.14388377964496613,
-0.2254941761493683,
0.07173008471727371,
-0.11556161195039749,
0.10584097355604172,
-0.1148609071969986,
0.6285138130187988,
-0.1322052925825119,
0.2059173285961151,
0.06912128627300262,
0.4327203631401062,
0.018663419410586357,
-0.0685010552406311,
0.1919255554676056,
0.07927785068750381,
0.08512146025896072,
-0.0015132701955735683,
-0.40639638900756836,
0.46086350083351135,
0.6642407178878784,
-0.011099047027528286,
0.21584410965442657,
-0.2070852369070053,
-0.5114368200302124
] |
822#51 | বাংলাদেশ | সরকারি ও বেসরকারি উন্নয়ন কর্মকাণ্ডের ফলে দারিদ্র বিমোচন ও জনস্বাস্থ্যে উল্লেখযোগ্য অগ্রগতি হয়েছে। কিন্তু তারপরও বাংলাদেশে জনসংখ্যার এক বিশাল অংশ দারিদ্রসীমার নিচে বাস করে। মোট জনগোষ্ঠীর প্রায় অর্ধেক গড়ে দৈনিক মাত্র ১ মার্কিন ডলার আয় করে (২০০৫)। সরকারি হিসেব অনুযায়ী মাথাপিছু আয় বর্তমানে ১ হাজার ৫শ মার্কিন ডলারের বেশি। আর্সেনিকজনিত বিষক্রিয়া বাংলাদেশের একটি গুরুত্বপূর্ণ স্বাস্থ্য সমস্যা। ১৯৯০ দশকের শেষভাগে বাংলাদেশে ম্যালেরিয়া ও ডেঙ্গু রোগের প্রাদুর্ভাব ঘটেছে। | [
0.12691350281238556,
0.2213006168603897,
0.0780055895447731,
-0.0014838406350463629,
0.15183155238628387,
-0.026005983352661133,
0.5716503858566284,
-0.3312862813472748,
0.2511312663555145,
0.12365971505641937,
-0.27960315346717834,
-0.035730499774217606,
-0.34117916226387024,
-0.2830919325351715,
-0.007022074423730373,
0.31787362694740295,
0.1959090232849121,
-0.14769478142261505,
-0.455551415681839,
0.35892704129219055,
0.14932696521282196,
0.547272264957428,
0.41200146079063416,
0.3369707465171814,
0.02571542002260685,
-0.16430409252643585,
-0.362314909696579,
0.29146823287010193,
-0.0805746465921402,
0.11769672483205795,
0.7193080186843872,
-0.4938381612300873,
-0.476142942905426,
0.3660499155521393,
-0.76092529296875,
0.615571141242981,
0.06544353812932968,
0.4902935028076172,
0.19261875748634338,
0.006102574523538351,
0.5496559143066406,
0.23528453707695007,
-0.051730770617723465,
-0.006128532346338034,
0.3387959897518158,
-0.4181651473045349,
0.23029422760009766,
-0.16899123787879944,
0.5516082644462585,
0.2871779799461365,
0.24642930924892426,
0.11674816161394119,
-0.02486616186797619,
0.574494481086731,
-0.4456896483898163,
0.6603639721870422,
-0.05311758071184158,
0.3085790276527405,
0.35090193152427673,
0.23041369020938873,
0.04356304928660393,
0.3233202397823334,
-0.1759946644306183,
0.33421093225479126,
0.33731940388679504,
0.3806435763835907,
0.20412029325962067,
0.5623953938484192,
0.6442620158195496,
-0.09062397480010986,
-0.1252557933330536,
0.6911768317222595,
0.6989195942878723,
-0.13239657878875732,
-0.3449535071849823,
-0.34962227940559387,
0.07025795429944992,
0.08358465135097504,
0.3959408402442932,
-0.35186806321144104,
0.04418211430311203,
0.04067167267203331,
-0.2182215303182602,
-0.1956331729888916,
-0.324626624584198,
0.5575125813484192,
0.10880882292985916,
-0.15030144155025482,
-0.03780267760157585,
0.6704842448234558,
-0.5450690388679504,
0.4211311340332031,
-0.045189790427684784,
-0.16866262257099152,
-0.17085950076580048,
0.755375325679779,
0.3101024627685547,
0.44269222021102905,
0.38758161664009094,
-0.08215706795454025,
0.5910164713859558,
-0.27973976731300354,
0.0265960693359375,
0.6300986409187317,
0.40413936972618103,
-0.37947627902030945,
-0.3852795660495758,
0.36647871136665344,
0.08716310560703278,
-0.09600751101970673,
1.1085008382797241,
-0.1743239015340805,
-0.11338444799184799,
0.09718375653028488,
0.2855202853679657,
0.03524249047040939,
0.32764965295791626,
0.41163143515586853,
-0.360046923160553,
-1.0155770778656006,
0.19682249426841736,
0.12035829573869705,
-0.2839856743812561,
0.2086183726787567,
-0.0499420166015625,
0.30659201741218567,
0.5803102850914001,
-0.4964735805988312,
0.8688681721687317,
0.5425218939781189,
0.3866880238056183,
0.27513477206230164,
0.10909722745418549,
0.46877941489219666,
-0.050397735089063644,
0.6090664267539978,
0.30742019414901733,
-0.49482181668281555,
-0.3511229157447815,
-0.47508129477500916,
-0.1956290751695633,
-0.17821261286735535,
0.3756865859031677,
0.7344003319740295,
-0.04345547780394554,
0.4035192131996155,
-0.1232304573059082,
0.034986622631549835,
-0.18913687765598297,
0.3730810582637787,
0.020716795697808266,
0.3517409861087799,
-0.15530909597873688,
0.6766640543937683,
-0.5937926173210144,
0.022537121549248695,
0.39914920926094055,
0.3699900209903717,
0.060797128826379776,
0.31524965167045593,
0.582518458366394,
0.3567063510417938,
0.015578619204461575,
-0.1395862102508545,
-0.5925509333610535,
0.3826741576194763,
-0.05710434913635254,
-0.00947059877216816,
0.3071773946285248,
0.2469211369752884,
-0.22151795029640198,
0.20818698406219482,
0.6520407795906067,
0.23157288134098053,
0.7612282633781433,
0.02133706584572792,
0.3936513364315033,
-0.09955588728189468,
0.8247063755989075,
0.22637024521827698,
-0.1606101244688034,
0.0762607678771019,
0.021096842363476753,
0.3172924816608429,
0.5336374640464783,
0.08837766945362091,
0.48778650164604187,
-0.2509463131427765,
-0.2679443061351776,
0.27283212542533875,
-0.07652755826711655,
0.2955321669578552,
0.756251335144043,
-0.9041791558265686,
-0.2641117572784424,
0.6260098218917847,
-0.02870355360209942,
0.4325433373451233,
0.053129442036151886,
0.26811403036117554,
0.10963834077119827,
-0.529923677444458,
-0.681640088558197,
0.00471162935718894,
0.12502260506153107,
-0.51111900806427,
-0.31322404742240906,
0.5150886178016663,
-0.06747480481863022,
0.2862831950187683,
0.0227669570595026,
0.1749725341796875,
0.02867814525961876,
0.03279447555541992,
-0.14621572196483612,
0.11817027628421783,
0.5270238518714905,
0.00943735707551241,
0.48018020391464233,
-0.4303746819496155,
-0.03494373336434364,
0.9037562608718872,
-0.10453075915575027,
-0.5266866683959961,
0.2083825021982193,
0.22434432804584503,
0.22837591171264648,
-0.4594431519508362,
0.3422100245952606,
0.33689171075820923,
1.022370457649231,
0.1385425478219986,
-0.2874488830566406,
-0.16465748846530914,
-0.032205138355493546,
0.4784879684448242,
-0.4167931377887726,
-0.36331939697265625,
-0.17781628668308258,
-0.12718942761421204,
0.8043975830078125,
0.7641257643699646,
-0.488937109708786,
-0.37584277987480164,
0.6084529161453247,
-0.964142382144928,
0.5265909433364868,
-0.03847084566950798,
-0.1253327876329422,
-0.026039769873023033,
-0.2653089165687561,
0.17216560244560242,
-0.2612115442752838,
-0.0897824615240097,
-0.25865697860717773,
0.3451095223426819,
0.27965933084487915,
-0.7543917894363403,
0.3988422751426697,
-0.049331121146678925,
0.5395458936691284,
0.28601619601249695,
0.35674265027046204,
0.12678219377994537,
0.09624017775058746,
0.087000772356987,
0.0693100094795227,
0.6963675618171692,
0.2099016010761261,
0.64741450548172,
0.28225380182266235,
0.019408123567700386,
0.19571328163146973,
0.03530997782945633,
-0.3201601803302765,
0.24440167844295502,
-0.02886812947690487,
-0.7010710835456848,
-0.8723689317703247,
0.731296718120575,
-0.14473886787891388,
-0.06322174519300461,
0.17812122404575348,
-0.30507951974868774,
0.17181015014648438,
-0.02425665594637394,
0.8949350118637085,
0.1515602171421051,
-0.5186206102371216,
0.08090642839670181,
0.7232905626296997,
0.5333399176597595,
0.2105592042207718,
-1.1527481079101562,
-0.23012007772922516,
0.22389371693134308,
0.21253009140491486,
0.19044597446918488,
0.36391013860702515,
0.23217341303825378,
0.65114825963974,
-0.30415698885917664,
0.05615377426147461,
0.22336971759796143,
-0.03788352012634277,
-0.5330985188484192,
-0.4763623774051666,
0.34896549582481384,
-0.39933353662490845,
0.6654744744300842,
0.5027727484703064,
-0.0735611543059349,
0.25036177039146423,
0.35592180490493774,
0.258334219455719,
0.6336131691932678,
0.41774287819862366,
-0.13604025542736053,
0.13786374032497406,
-0.11630940437316895,
-0.3693241775035858,
0.01706756092607975,
-0.342133104801178,
0.2117714136838913,
0.5929480791091919,
-0.07600988447666168,
0.06739439070224762,
-0.5202565789222717,
0.6101508140563965,
0.07648336887359619,
-0.12250224500894547,
0.27540481090545654,
-0.08607268333435059,
-0.8217209577560425,
0.057234831154346466,
0.5646721720695496,
-0.04250158742070198,
0.6513938903808594,
0.10478361696004868,
0.17308983206748962,
0.3999118208885193,
0.4594573974609375,
0.4191529452800751,
0.27170729637145996,
0.12269455939531326,
0.23095689713954926,
-0.05477207154035568,
-0.4713267683982849,
-0.034171562641859055,
-0.33032259345054626,
0.24389363825321198,
0.36562198400497437,
-0.44185924530029297,
-0.007042135577648878,
0.10812371224164963,
0.5550994873046875,
0.8866097331047058,
0.719462513923645,
0.12071694433689117,
-0.27223315834999084,
0.39220401644706726,
0.3187362253665924,
0.28972044587135315,
0.05023382231593132,
0.3294006884098053,
0.3658354580402374,
0.33871740102767944,
-0.14859451353549957,
0.4303729236125946,
-0.3367455303668976,
-0.28671011328697205,
-0.4744550883769989,
0.08611796796321869,
-0.03724394366145134,
-0.17418302595615387,
-0.5057350993156433,
-0.399986207485199,
0.1422608196735382,
0.5634558796882629,
0.1832726001739502,
-0.03422002121806145,
0.48287853598594666,
0.26134008169174194,
-0.16696994006633759,
0.19234034419059753,
0.1940060406923294,
-0.37953826785087585,
0.2318807691335678,
-0.1604050248861313,
-0.8333173394203186,
-0.35203462839126587,
-0.23008759319782257,
0.3503507077693939,
0.12380411475896835,
-0.4066471457481384,
-0.3537274897098541,
-0.5718075633049011,
0.39919015765190125,
-0.08743095397949219,
0.46207237243652344,
-0.12860901653766632,
0.3439664840698242,
0.3301868438720703,
0.5058732628822327,
3.6590054035186768,
0.39065757393836975,
-0.006600456777960062,
-0.36415576934814453,
-0.33612728118896484,
-0.2610653340816498,
0.40825966000556946,
-0.27484652400016785,
0.30463147163391113,
0.5281623005867004,
-0.585102915763855,
0.5130805969238281,
0.007809815462678671,
-0.45638957619667053,
-0.48003706336021423,
-0.09649341553449631,
-0.09102242439985275,
0.4274123013019562,
0.020055260509252548,
0.41855588555336,
-0.5735806226730347,
0.026782581582665443,
0.14881695806980133,
-0.05629873275756836,
-0.28566768765449524,
0.31572505831718445,
0.22986134886741638,
0.5820941925048828,
0.6435961723327637,
0.4335913062095642,
0.4556865096092224,
-0.0757884830236435,
0.2782595455646515,
0.1578674614429474,
-0.37718772888183594,
0.29501134157180786,
0.46248626708984375,
-0.15827319025993347,
-0.05827346071600914,
0.2063533216714859,
0.12069351226091385,
0.5026114583015442,
0.47256332635879517,
0.5050419569015503,
-0.12256913632154465,
-0.08208943903446198,
0.3987874388694763,
0.5542068481445312,
-0.4101012051105499,
0.266627699136734,
0.5901118516921997,
-0.6023461222648621,
-0.2595979869365692,
-0.8254961371421814,
0.28003039956092834,
0.5915636420249939,
-0.09116550534963608,
0.4209815561771393,
0.4136783182621002,
-0.04363027587532997,
-0.16369009017944336,
-0.05515677481889725,
0.13664929568767548,
-0.21040473878383636,
-0.6671451926231384,
-0.4067164957523346,
0.49009132385253906,
-0.10322052985429764,
0.4362528622150421,
-0.10564558953046799,
0.4060443341732025,
0.13485360145568848,
0.48920944333076477,
-0.0005571671645157039,
0.22858509421348572,
0.09124694764614105,
-0.6347416639328003,
0.20284101366996765,
-0.10448769479990005,
-0.19721753895282745,
0.40400341153144836,
-0.40733855962753296,
0.08330374211072922,
-0.3074231743812561,
0.013926987536251545,
0.5557807087898254,
0.13883958756923676,
-0.9680690765380859,
0.6004562377929688,
0.18473753333091736,
0.4482748806476593,
-0.4173600971698761,
0.2528257668018341,
-0.1591191440820694,
0.5023476481437683,
0.7429634928703308,
0.29765549302101135,
-3.7217495441436768,
0.4541228115558624,
0.6048703789710999,
-0.31141117215156555,
0.032503750175237656,
0.5709874033927917,
0.3225885331630707,
0.31388241052627563,
-0.662202000617981,
0.38956132531166077,
-0.8129730224609375,
-0.024961521849036217,
-0.04130834713578224,
-0.744232177734375,
-0.18928585946559906,
0.08926885575056076,
-0.15555013716220856,
0.5359093546867371,
0.11923665553331375,
-0.10250295698642731,
0.5348385572433472,
-0.041958875954151154,
0.052741896361112595,
-0.5707539916038513,
-0.04408638924360275,
0.27581146359443665,
0.471900999546051,
-0.3282392919063568,
-0.026029493659734726,
-0.19677618145942688,
-0.556141197681427,
0.521112322807312,
0.11353206634521484,
-0.289590984582901,
-0.4893609583377838,
0.16393041610717773,
-0.21026208996772766,
-0.388964980840683,
-0.5618849992752075,
0.2497810572385788,
0.05422958359122276,
0.11440617591142654,
-0.21461926400661469,
-0.15987379848957062,
0.11920087784528732,
-0.15108132362365723,
-0.3696120083332062,
0.0625617504119873,
0.12770329415798187,
-0.29233285784721375,
0.7319188714027405,
0.36385849118232727,
0.2106490135192871,
-0.04569941386580467,
0.6097303032875061,
0.5105623602867126,
0.03228151798248291,
-0.05156534165143967,
0.7906428575515747,
-0.31226903200149536,
0.010881219990551472,
0.053037915378808975,
0.520964503288269,
-0.6266950368881226,
-0.5394355654716492,
-0.17404580116271973,
-0.05858131870627403,
0.44889968633651733,
0.06132505461573601,
-0.009726724587380886,
-0.38820382952690125,
0.142632856965065,
-0.18435469269752502,
-0.22328560054302216,
0.30660480260849,
0.36654964089393616,
0.1966547816991806,
0.00008037260704440996,
0.4731597900390625,
-0.17713983356952667,
0.24397310614585876,
0.46082189679145813,
-0.47083228826522827,
-0.03510669991374016,
2.501918315887451,
0.18705594539642334,
2.1584908962249756,
-0.02553999423980713,
-0.45848193764686584,
0.24989914894104004,
-0.5031711459159851,
0.4331381618976593,
-0.29728078842163086,
-0.0739319697022438,
-0.6033991575241089,
0.23281700909137726,
0.05562470480799675,
-0.0031485301442444324,
0.3547969460487366,
-0.15452657639980316,
0.42210277915000916,
-0.8441780805587769,
0.04470435529947281,
0.46479353308677673,
0.3068252205848694,
0.7370635271072388,
-0.2387038767337799,
-0.20518895983695984,
0.4737444221973419,
0.2922930121421814,
0.6129673719406128,
-0.2130502611398697,
-0.12517251074314117,
-0.8334277272224426,
-0.08422326296567917,
0.07768671959638596,
-0.03815138712525368,
0.28387847542762756,
-0.3874399960041046,
0.33012500405311584,
0.024684565141797066,
4.377197265625,
-0.1496310979127884,
0.09925734996795654,
-0.33801645040512085,
0.8663199543952942,
-0.3050744831562042,
0.7657470703125,
0.480842262506485,
-0.07151676714420319,
-0.031094620004296303,
-0.34026581048965454,
-0.2658991813659668,
0.5028504133224487,
0.2136656939983368,
0.47027403116226196,
0.002826367039233446,
0.9617363810539246,
0.246505469083786,
-0.12029845267534256,
0.22255803644657135,
0.07143751531839371,
0.05064909905195236,
0.15653441846370697,
-0.025992343202233315,
1.0150315761566162,
0.15859296917915344,
0.4960118234157562,
0.47731131315231323,
0.008978500962257385,
0.30936527252197266,
0.11259595304727554,
5.1515069007873535,
-0.15444421768188477,
0.10355828702449799,
-0.4099864959716797,
-0.27837076783180237,
-0.06687986850738525,
-0.5055418014526367,
0.4259093105792999,
-0.7709317803382874,
-0.060755785554647446,
-0.049177031964063644,
0.3260582387447357,
-0.25643521547317505,
0.5138062238693237,
-0.025944378226995468,
0.2262067049741745,
-0.39403438568115234,
-0.21987168490886688,
0.1572980135679245,
0.14479383826255798,
0.34043994545936584,
-0.6748002171516418,
0.34701088070869446,
-0.35124334692955017,
-0.14652442932128906,
-0.17076723277568817,
-0.3068907558917999,
0.48174068331718445,
0.36536863446235657,
-0.3840784430503845,
0.6330718994140625,
0.7078543901443481,
0.07893683016300201,
0.5317865014076233,
0.11557047814130783,
0.10387129336595535,
0.4735848605632782,
0.46889564394950867,
-0.1757407933473587,
0.27865639328956604,
0.2518427073955536,
0.505027711391449,
-0.335235595703125,
-0.41761425137519836,
-0.5219454169273376,
-0.39123600721359253,
0.1307668387889862,
0.20363017916679382,
0.08214180916547775,
-0.48691967129707336,
-0.6456688642501831,
0.06021508574485779,
0.8679665923118591,
-0.06725507229566574,
-0.024890733882784843,
0.1369604766368866,
0.4937441051006317,
-0.12509381771087646,
0.3893776834011078,
0.3438718318939209,
0.8236182332038879,
0.20098018646240234,
0.05589178577065468,
0.7217414975166321,
0.43550771474838257,
0.01490109320729971,
0.21795742213726044,
-0.027283430099487305,
0.60321044921875,
-0.32467666268348694,
-0.42818206548690796,
-0.5507556200027466,
-0.2488255500793457,
0.6557925343513489,
0.36775776743888855,
0.39721155166625977,
0.36826780438423157,
0.19829805195331573,
0.17674317955970764,
-0.04924982041120529,
-0.15336601436138153,
-0.3328941762447357,
-0.04614916816353798,
0.14977453649044037,
0.4756387174129486,
0.7011343836784363,
0.20650005340576172,
0.04354006424546242,
0.21413448452949524,
0.1369987577199936,
0.6519312262535095,
0.05464113503694534,
0.015333550050854683,
-0.01300777681171894,
0.5855617523193359,
-0.02318108081817627,
-0.08719689399003983,
0.37496456503868103,
-0.3815959393978119,
-0.13601388037204742,
0.3270852863788605,
0.3913225531578064,
-0.1778254359960556,
0.10675926506519318,
0.3582169711589813,
-0.6620391011238098,
-0.058034878224134445,
-0.02010495401918888,
-0.11392205208539963,
0.23050083220005035,
0.6360942125320435,
-0.2274249643087387,
-0.7809361219406128,
-0.36505427956581116,
-0.1940917670726776
] |
822#52 | বাংলাদেশ | দেশের ৯৯ শতাংশ মানুষের মাতৃভাষা বাংলা, যা বাংলাদেশের রাষ্ট্রভাষা। সরকারি, বেসকারি ও ব্যবসায়ীক কাজ-কর্মে ইংরেজি ভাষা ব্যবহৃত হয়ে থাকে। তবে ১৯৮৭ খ্রিস্টাব্দে বৈদেশিক যোগাযোগ ব্যতীত অন্যান্য সরকারি কর্মকাণ্ডে বাংলা ভাষা ব্যবহারের সিদ্ধান্ত গৃহীত হয়েছে। | [
0.2673359513282776,
0.19263355433940887,
-0.3721773624420166,
0.21141913533210754,
-0.10037588328123093,
0.16383977234363556,
0.46254804730415344,
-0.3874984383583069,
0.2590947449207306,
0.3507099747657776,
-0.25294268131256104,
0.030330535024404526,
-0.01981985941529274,
-0.12271314859390259,
-0.4481841027736664,
0.22102798521518707,
0.23722200095653534,
0.17123684287071228,
0.08434954285621643,
0.029284784570336342,
-0.15610995888710022,
0.36250749230384827,
0.4460321366786957,
0.39168623089790344,
-0.2829637825489044,
-0.07269057631492615,
-0.005076808389276266,
0.00032572593772783875,
-0.20982791483402252,
0.4304927587509155,
0.36971259117126465,
-0.2929682433605194,
-0.7679010033607483,
0.4341280460357666,
0.10269800573587418,
0.24956881999969482,
0.15730279684066772,
0.09140248596668243,
-0.14811180531978607,
0.03932106867432594,
0.2124461531639099,
0.1394558548927307,
-0.056493114680051804,
0.0537848025560379,
0.04738900065422058,
-0.5929230451583862,
0.11197736114263535,
-0.11169831454753876,
0.5027982592582703,
-0.38114190101623535,
-0.031931277364492416,
-0.19001179933547974,
-0.08804411441087723,
0.04211662709712982,
-0.8492554426193237,
0.4073190987110138,
-0.9451628923416138,
1.0497653484344482,
0.7338837385177612,
0.24905751645565033,
-0.16937845945358276,
-0.2034682035446167,
-0.5200825333595276,
0.07537444680929184,
0.6899059414863586,
0.37795332074165344,
0.039949603378772736,
0.399700790643692,
0.3292004466056824,
0.04894228279590607,
-0.05199064686894417,
0.5413424372673035,
0.6097136735916138,
0.5960102677345276,
-0.3862207531929016,
-0.024017179384827614,
-0.2728852331638336,
0.06534624099731445,
0.30780741572380066,
-0.12365137785673141,
0.12594862282276154,
-0.2823328673839569,
-0.0017228896031156182,
-0.1955890953540802,
0.042280010879039764,
0.7544575333595276,
0.40139278769493103,
0.15759147703647614,
-0.01645846851170063,
0.4018220007419586,
-0.06149309501051903,
-0.08740296214818954,
-0.18336160480976105,
-0.11082335561513901,
0.16344451904296875,
-0.09164447337388992,
0.31108635663986206,
-0.06857447326183319,
-0.23151668906211853,
-0.17475053668022156,
-0.1029374822974205,
-0.2521780729293823,
-0.08016063272953033,
0.0969533622264862,
0.22341549396514893,
-0.3202987313270569,
0.2392270863056183,
-0.13698965311050415,
0.10326606780290604,
0.38085395097732544,
0.5710291862487793,
-0.006316927261650562,
-0.15883506834506989,
0.18393178284168243,
0.15957066416740417,
0.18386447429656982,
0.32060855627059937,
0.043699171394109726,
-0.12379812449216843,
-0.9922662377357483,
0.89306640625,
0.12831811606884003,
-0.37506693601608276,
0.12267684936523438,
0.11071242392063141,
-0.5108125805854797,
0.37514275312423706,
-0.19000662863254547,
0.3570994734764099,
0.22905927896499634,
0.49531346559524536,
-0.15047472715377808,
0.47734931111335754,
0.5002362728118896,
0.27001288533210754,
0.4274686872959137,
0.26528745889663696,
-0.5523208975791931,
-0.3754606544971466,
-0.38213521242141724,
-0.5720923542976379,
-0.009187821298837662,
0.3736191391944885,
0.7594243288040161,
-0.4158049523830414,
0.4870014786720276,
-0.011047921143472195,
0.21971561014652252,
-0.11183283478021622,
0.11978481709957123,
0.1839924454689026,
0.06039862334728241,
-0.09241288900375366,
0.6265947818756104,
-0.5424718260765076,
0.23958070576190948,
0.19243124127388,
0.22596371173858643,
0.1057681143283844,
0.27577343583106995,
1.0251307487487793,
0.4755426347255707,
0.2213442474603653,
-0.08730599284172058,
-0.30518069863319397,
0.4340249300003052,
0.04078572615981102,
0.2730979323387146,
0.4923686385154724,
-0.046664007008075714,
-0.44622802734375,
0.09370853006839752,
0.04391534999012947,
0.12752602994441986,
0.4302486181259155,
0.23406194150447845,
0.36657923460006714,
-0.09213187545537949,
0.34842219948768616,
0.5590957999229431,
0.11626597493886948,
-0.12710674107074738,
-0.3567519783973694,
0.23203621804714203,
0.3917886018753052,
0.04852404445409775,
0.658179521560669,
-0.09579190611839294,
0.18599393963813782,
0.5119540095329285,
-0.21356791257858276,
0.21834589540958405,
0.7273697257041931,
-0.8438878059387207,
-0.06603151559829712,
0.366804301738739,
-0.4017634093761444,
0.16473612189292908,
-0.18013547360897064,
0.23572219908237457,
-0.0975370854139328,
0.1295454204082489,
-0.1440768539905548,
0.2268662005662918,
0.22574566304683685,
-0.7236524820327759,
0.1170472800731659,
0.585150957107544,
-0.17974607646465302,
0.04373013600707054,
-0.29892852902412415,
0.12191049754619598,
0.48987308144569397,
0.5896367430686951,
-0.43901801109313965,
0.2521086633205414,
-0.057631924748420715,
0.16406458616256714,
0.6745073795318604,
0.06834211945533752,
-0.07861869782209396,
0.7252512574195862,
0.01359705813229084,
-0.32328155636787415,
0.6527611613273621,
0.3994271159172058,
-0.31389790773391724,
-0.21219108998775482,
0.10094885528087616,
0.5403619408607483,
0.28912976384162903,
-0.23769624531269073,
-0.24344941973686218,
0.03599468246102333,
0.23025943338871002,
0.08862680196762085,
0.3032762408256531,
0.05650240555405617,
0.2339772880077362,
-0.4783675968647003,
0.8132008910179138,
0.2855185866355896,
-0.24386830627918243,
-0.5362260937690735,
0.5267373323440552,
-0.29770734906196594,
0.21830786764621735,
-0.09384136646986008,
0.07088553160429001,
0.6685042977333069,
0.01358505617827177,
0.12613533437252045,
-0.37381964921951294,
0.2780599296092987,
-0.06967060267925262,
0.21020545065402985,
0.1701357513666153,
-0.8145791292190552,
0.8151382803916931,
-0.32907313108444214,
0.12386660277843475,
0.35366231203079224,
0.7459126114845276,
0.14674094319343567,
-0.21472425758838654,
-0.1790270060300827,
0.2145620733499527,
0.6515167951583862,
0.014870705083012581,
0.34433820843696594,
0.1980641633272171,
-0.11188741028308868,
-0.2731805741786957,
0.5065311193466187,
-0.2314838320016861,
-0.5993435978889465,
0.49193820357322693,
-0.07675392180681229,
-0.669677734375,
0.016787469387054443,
-0.24530766904354095,
0.027679935097694397,
0.31925472617149353,
-0.03443778306245804,
0.1943408101797104,
0.6223577857017517,
0.23326197266578674,
0.12746389210224152,
-0.6878662109375,
-0.31611141562461853,
0.49144524335861206,
0.5547760725021362,
0.4448104500770569,
-0.4865570068359375,
0.1757146120071411,
-0.30580925941467285,
-0.011882166378200054,
0.16753780841827393,
0.5038747191429138,
0.382977157831192,
0.6497015357017517,
-0.039878200739622116,
0.3448098599910736,
0.15241709351539612,
0.07000060379505157,
-0.2963114082813263,
-0.5490466952323914,
0.25536802411079407,
0.16223950684070587,
0.6690142154693604,
-0.0029301182366907597,
-0.4814590811729431,
0.022765375673770905,
0.5077612996101379,
0.49106818437576294,
0.7527760863304138,
0.04024268686771393,
-0.16679717600345612,
-0.0678410679101944,
0.38079243898391724,
-0.30374789237976074,
-0.0008940543048083782,
-0.2826695740222931,
0.303327739238739,
0.8172095417976379,
-0.05976276844739914,
0.1337447613477707,
-0.3168095648288727,
0.3793204426765442,
0.028407743200659752,
0.03589968383312225,
0.5206259489059448,
-0.32368937134742737,
-0.7459086775779724,
0.3851953446865082,
0.39109161496162415,
0.5304447412490845,
0.43152716755867004,
-0.23630252480506897,
0.42615237832069397,
0.03193221613764763,
0.0768541544675827,
-0.04851648956537247,
0.12955625355243683,
-0.5462678670883179,
0.35302734375,
-0.010548068210482597,
-0.33258041739463806,
0.4161209464073181,
-0.1009213998913765,
0.3279486298561096,
0.19281534850597382,
-0.2834665775299072,
0.14165401458740234,
0.3022884130477905,
0.241220161318779,
0.9612879753112793,
0.5776286125183105,
0.34999576210975647,
-0.4817170202732086,
0.40032172203063965,
0.4272185266017914,
-0.01542977336794138,
0.23232699930667877,
0.5748566389083862,
0.6719970703125,
0.40442878007888794,
-0.5483536124229431,
0.20465309917926788,
0.07412735372781754,
0.24813105165958405,
-0.22010408341884613,
-0.3982086181640625,
-0.01434844546020031,
-0.19765880703926086,
-0.08017638325691223,
-0.26291853189468384,
0.17667721211910248,
0.33135396242141724,
-0.06513036787509918,
0.14319001138210297,
0.665259599685669,
-0.31271952390670776,
0.024962548166513443,
-0.18175065517425537,
-0.19144292175769806,
0.2713145613670349,
0.4203166365623474,
-0.09553705900907516,
-0.42899593710899353,
0.3577688932418823,
-0.3101648986339569,
-0.08361213654279709,
0.1588912308216095,
-0.38235023617744446,
0.04174048826098442,
-0.2715488076210022,
0.45184990763664246,
0.3116004765033722,
0.5579007267951965,
-0.029044581577181816,
0.3219781816005707,
0.03896516188979149,
0.1914224922657013,
4.023122310638428,
0.5053907632827759,
0.0013338212156668305,
0.1917872577905655,
-0.015746792778372765,
-0.12512120604515076,
0.8925269246101379,
-0.15923912823200226,
0.028512831777334213,
0.0802847370505333,
-0.012611819431185722,
0.1637553572654724,
0.15721020102500916,
0.469155877828598,
-0.3283553719520569,
0.37491434812545776,
0.37082943320274353,
0.1576176881790161,
-0.4260682165622711,
0.5266034603118896,
-0.39290693402290344,
-0.2289135903120041,
0.31188657879829407,
0.3482232987880707,
0.34697747230529785,
0.4488850235939026,
0.19738855957984924,
0.5897652506828308,
1.0321398973464966,
0.4885726571083069,
0.25611361861228943,
0.08900754898786545,
0.2107066512107849,
0.10025344043970108,
-0.09772714227437973,
0.6315169930458069,
-0.013054324313998222,
0.28198620676994324,
0.14530068635940552,
0.09773082286119461,
-0.4073505997657776,
0.3088376522064209,
0.2084805816411972,
0.6819713711738586,
0.0690511092543602,
0.14079149067401886,
-0.009418195113539696,
0.3986196219921112,
0.13182486593723297,
0.1664266288280487,
0.22664396464824677,
-0.0853370726108551,
-0.6282250285148621,
-0.2863689661026001,
0.11401625722646713,
0.5342072248458862,
-0.0024605412036180496,
-0.37316974997520447,
0.30113762617111206,
-0.1550425887107849,
-0.16255775094032288,
0.09173990041017532,
0.2726728022098541,
-0.20554597675800323,
-0.7177690267562866,
-0.2669512927532196,
-0.09822900593280792,
-0.09846457839012146,
0.506934404373169,
-0.4877784848213196,
-0.36121615767478943,
0.2518468201160431,
0.2587285339832306,
-0.36561092734336853,
0.16113896667957306,
0.70263671875,
-0.16833114624023438,
0.2659457325935364,
-0.0023391477297991514,
-0.21610505878925323,
0.7530773282051086,
-0.12234344333410263,
-0.2645823061466217,
0.12307924032211304,
0.0044599962420761585,
0.6017318367958069,
-0.004122957121580839,
-0.4880991280078888,
0.5046465396881104,
0.10670016705989838,
0.39124125242233276,
-0.18589025735855103,
0.23801742494106293,
0.44199347496032715,
0.5748623013496399,
0.3914361894130707,
-0.06398693472146988,
-3.8649823665618896,
-0.08919912576675415,
0.15418636798858643,
-0.1735367327928543,
0.1307668387889862,
0.002802591072395444,
0.8130552172660828,
-0.07265353947877884,
-0.0961916521191597,
-0.076751708984375,
-0.36245283484458923,
-0.015760667622089386,
-0.08203887939453125,
-0.19805631041526794,
-0.36222001910209656,
0.24977357685565948,
-0.12219248712062836,
0.19592998921871185,
-0.09683121740818024,
0.12079137563705444,
0.19608144462108612,
0.25504204630851746,
-0.09736508876085281,
-0.19206225872039795,
-0.4687066972255707,
0.047701865434646606,
0.3925013244152069,
-0.03488799184560776,
0.33850255608558655,
-0.27770060300827026,
-0.2851523160934448,
0.2996869385242462,
0.39903998374938965,
-0.32224395871162415,
0.17094138264656067,
0.9188744425773621,
0.25121667981147766,
-0.21703214943408966,
0.02434447593986988,
0.28360193967819214,
0.0881853997707367,
0.6120344400405884,
0.20815597474575043,
0.016642523929476738,
0.022833839058876038,
0.11300769448280334,
-0.33710357546806335,
-0.06375525146722794,
0.005218382924795151,
0.11336705088615417,
0.2230895310640335,
0.3153536319732666,
-0.27236250042915344,
0.3590402901172638,
0.01775507815182209,
0.01681155525147915,
-0.400464802980423,
0.3787861466407776,
0.14888876676559448,
0.10292557626962662,
-0.10587707906961441,
-0.41065713763237,
0.32405927777290344,
0.03046189621090889,
-0.04411349818110466,
0.3694133162498474,
-0.03220484405755997,
0.1324477642774582,
0.053795814514160156,
-0.1694660782814026,
0.4362512528896332,
-0.2902243733406067,
0.184072807431221,
0.3359687924385071,
0.38816389441490173,
0.5833858251571655,
0.0018754159100353718,
-0.16209706664085388,
0.20108450949192047,
-0.30660468339920044,
0.15207216143608093,
0.18412263691425323,
-0.6031769514083862,
-0.18965420126914978,
1.9369486570358276,
0.5945887565612793,
2.0800938606262207,
0.2233133614063263,
-0.41878336668014526,
0.3935704529285431,
-0.17473547160625458,
0.26752790808677673,
0.06831403076648712,
0.04361232742667198,
-0.26047638058662415,
-0.058094147592782974,
-0.2234930396080017,
-0.16055667400360107,
-0.12027580291032791,
-0.10257072001695633,
0.3731216788291931,
-0.6752171516418457,
-0.45920291543006897,
0.059670403599739075,
0.12029709666967392,
0.272318571805954,
-0.5005355477333069,
-0.016148075461387634,
0.12926018238067627,
-0.036397501826286316,
0.0466935858130455,
0.31342634558677673,
-0.3260645568370819,
-0.45995157957077026,
-0.31148332357406616,
-0.5767566561698914,
-0.02088197134435177,
-0.1033225804567337,
-0.5531439185142517,
0.28042933344841003,
-0.21648557484149933,
4.540952682495117,
-0.2691279947757721,
0.28973400592803955,
-0.23617209494113922,
0.5660439729690552,
-0.474378764629364,
0.41609832644462585,
-0.02973908744752407,
0.34522074460983276,
0.2944895923137665,
0.2643622159957886,
-0.17301350831985474,
0.29147472977638245,
-0.286943256855011,
0.2580808103084564,
0.11283351480960846,
0.3507985770702362,
0.1539439558982849,
-0.0847698301076889,
-0.21921366453170776,
-0.10599385201931,
-0.08874695748090744,
0.5442376732826233,
0.1010478213429451,
0.3501732051372528,
-0.028312360867857933,
0.42509549856185913,
1.0676939487457275,
-0.0969415009021759,
0.32974687218666077,
0.07982783019542694,
5.325163841247559,
0.030452974140644073,
0.1318390667438507,
-0.5477353930473328,
0.12286096811294556,
0.1704549491405487,
-0.12926417589187622,
0.041100990027189255,
-0.8538542985916138,
-0.05769643560051918,
-0.21545803546905518,
0.714901328086853,
-0.2640695869922638,
0.3628987967967987,
0.3070191442966461,
0.16931794583797455,
-0.25772586464881897,
-0.21868404746055603,
0.8555908203125,
-0.21668416261672974,
0.12673057615756989,
-0.3875792622566223,
0.23812077939510345,
-0.33058780431747437,
-0.06885440647602081,
-0.04311523213982582,
-0.5107973217964172,
0.9410439729690552,
0.21941350400447845,
-0.07296014577150345,
0.5441028475761414,
0.145636647939682,
-0.21610309183597565,
0.16960641741752625,
-0.26767498254776,
0.1824796497821808,
0.27693766355514526,
0.26680731773376465,
0.31349697709083557,
0.4648870527744293,
0.027343811467289925,
0.40902045369148254,
0.2515695095062256,
-0.3798433244228363,
-0.29943206906318665,
0.04085731506347656,
0.06748919188976288,
0.2007748931646347,
0.15370984375476837,
-0.0795818418264389,
-0.4664739668369293,
-0.41512802243232727,
0.5020928978919983,
-0.28480303287506104,
0.07008238881826401,
-0.06133762374520302,
0.334911972284317,
0.04912431910634041,
0.7305415868759155,
0.0709993913769722,
0.5746164917945862,
0.2391062080860138,
0.030203498899936676,
0.7642822265625,
0.23986348509788513,
0.19207492470741272,
-0.13124749064445496,
0.027734821662306786,
0.4456944763660431,
-0.26594099402427673,
-0.25586774945259094,
-0.1434473842382431,
-0.14546270668506622,
0.14169976115226746,
0.17529568076133728,
-0.08342093974351883,
-0.053486548364162445,
0.020463434979319572,
0.1809990108013153,
0.3669000566005707,
0.28623372316360474,
-0.5617479085922241,
-0.30884653329849243,
0.03269807621836662,
0.10354666411876678,
0.46056342124938965,
0.18192964792251587,
-0.28505584597587585,
0.19014765322208405,
0.144236221909523,
0.6063311100006104,
-0.27390584349632263,
-0.1942424178123474,
-0.060504235327243805,
-0.09842976182699203,
0.27980977296829224,
-0.17018570005893707,
0.00301914825104177,
-0.21327394247055054,
0.21248576045036316,
-0.04280625656247139,
0.6252796053886414,
0.21602369844913483,
0.17871947586536407,
0.3817453682422638,
-0.14623112976551056,
-0.09593947976827621,
-0.25295430421829224,
-0.04662683233618736,
0.09253446757793427,
0.6692799925804138,
0.17396380007266998,
-0.023680347949266434,
-0.004404314327985048,
0.18874529004096985
] |
822#53 | বাংলাদেশ | জনগোষ্ঠির প্রধান ধর্মবিশ্বাস ইসলাম ধর্মে (৮৬.৬ শতাংশ); এরপরেই রয়েছে হিন্দু ধর্ম (১২.১ শতাংশ), বৌদ্ধ ধর্ম (০.৬ শতাংশ), খ্রিস্ট ধর্ম (০.৪ শতাংশ), এবং অন্যান্য (০.৩ শতাংশ)। মুসলমানদের মধ্যে অধিকাংশ সুন্নি মতাদর্শী। ইসলাম হল বাংলাদেশের বৃহত্তম ও দাপ্তরিক রাষ্ট্রধর্ম, যা হল মোট জনসংখ্যার ৮৬.৬ শতাংশ। দেশটি অধিকাংশ বাঙ্গালি মুসলিমের আবাসস্থল, যা মুসলিম বিশ্বের দ্বিতীয়-বৃহত্তম জাতিগোষ্ঠী। অধিকাংশ বাংলাদেশি মুসলিম হল সুন্নি, এরপর রয়েছে শিয়া ও আহ্মাদিয়া। এর প্রায় চার শতাংশ হল উপাধিবিহীন মুসলিম। বাংলাদেশের রয়েছে বিশ্বের চতূর্থ-বৃহত্তম মুসলিম জনসংখ্যা এবং দেশটি হল ইন্দোনেশিয়া ও পাকিস্তানের পর বিশ্বের তৃতীয়-বৃহত্তম মুসলিম-সংখ্যাধিক্যের দেশ।এই অঞ্চলে সুফিবাদের সুদীর্ঘ পরম্পরা রয়েছে। বাংলাদেশে মুসলিমদের বৃহত্তম সমাবেশ হয় তাবলীগ জামাআত আয়োজিত বার্ষিক বিশ্ব ইজতেমায়, যা হজ্জের পর মুসলিম বিশ্বে দ্বিতীয়-বৃহত্তম মুসলিম জমায়েত। | [
0.020045658573508263,
-0.022652562707662582,
-0.8831060528755188,
-0.027999984100461006,
0.25909700989723206,
-0.0274056289345026,
-0.10811590403318405,
-0.281428724527359,
0.5988052487373352,
0.13628078997135162,
-0.37239137291908264,
-0.054766204208135605,
0.19498959183692932,
-0.1469292938709259,
-0.6105325818061829,
0.20404422283172607,
0.5282569527626038,
0.26607078313827515,
0.13841387629508972,
-0.0006921078311279416,
-0.14000029861927032,
-0.0004958913777954876,
0.3280622065067291,
-0.44904571771621704,
-0.17653554677963257,
-0.5127336382865906,
-0.1818152219057083,
0.2745583653450012,
-0.6954452991485596,
0.3964550495147705,
0.33529916405677795,
-0.30909425020217896,
-0.2166641652584076,
0.7664639353752136,
-0.5236954092979431,
0.21023516356945038,
-0.3120228946208954,
0.11319676041603088,
0.11345387250185013,
0.1890341192483902,
0.4494931101799011,
0.2986004650592804,
-0.6183179020881653,
-0.10312395542860031,
0.06018581613898277,
-0.43550553917884827,
-0.06783051043748856,
0.22580553591251373,
0.4785465896129608,
-0.36868566274642944,
0.20965498685836792,
0.17668011784553528,
-0.29093137383461,
-0.014758464880287647,
-0.6352283358573914,
-0.13642005622386932,
-0.8140630125999451,
1.4146109819412231,
0.2892231345176697,
-0.01614207774400711,
-0.0037379669956862926,
0.20893457531929016,
-0.11686395853757858,
0.4766383469104767,
0.4774172008037567,
0.46392855048179626,
0.07402434945106506,
0.04327269643545151,
0.45904141664505005,
-0.06135059893131256,
0.1449054628610611,
0.7184770107269287,
0.31349924206733704,
0.7438943982124329,
-0.01636071689426899,
-0.1940784901380539,
0.23657281696796417,
0.03975515812635422,
0.36525508761405945,
-0.25961875915527344,
-0.0472630076110363,
-0.08259047567844391,
0.012288641184568405,
-0.07487012445926666,
0.23779898881912231,
0.8000332713127136,
0.20663462579250336,
0.037534698843955994,
0.15878820419311523,
0.4153650104999542,
-0.3894200623035431,
-0.025234002619981766,
-0.6128464937210083,
-0.1205575242638588,
0.39691051840782166,
0.4912790060043335,
0.3272388279438019,
-0.0783657655119896,
-0.22172418236732483,
0.041731953620910645,
-0.12357794493436813,
-0.3991304337978363,
0.16716381907463074,
0.14947402477264404,
0.27111896872520447,
-0.42820900678634644,
-0.14254876971244812,
0.3032378852367401,
0.15665656328201294,
0.5194298028945923,
0.6510369777679443,
-0.0025942446663975716,
-0.2320338934659958,
0.18772220611572266,
-0.33669111132621765,
0.10466743260622025,
0.37420108914375305,
0.479358434677124,
0.18993064761161804,
-0.9988275766372681,
0.3911183178424835,
-0.20489877462387085,
-0.19933736324310303,
-0.019205225631594658,
0.035469211637973785,
-0.08646789193153381,
0.47970306873321533,
-0.6452392339706421,
0.41926372051239014,
0.0530066154897213,
-0.01586097478866577,
-0.1350349485874176,
0.2488577961921692,
0.33337095379829407,
0.6433156728744507,
0.6510091423988342,
0.17543166875839233,
-0.19369173049926758,
-0.025411978363990784,
-0.40400049090385437,
-0.5621775388717651,
0.24190554022789001,
0.36493203043937683,
0.5310925245285034,
-0.26216211915016174,
0.2858053743839264,
-0.17826102674007416,
-0.4281107187271118,
-0.07009366899728775,
0.27317434549331665,
-0.04142262041568756,
0.21772649884223938,
-0.35075095295906067,
0.4454295039176941,
-0.6209858059883118,
0.03415992856025696,
0.20289738476276398,
0.06162097677588463,
-0.18261803686618805,
-0.0656287670135498,
0.9172124266624451,
0.3001719117164612,
0.5961552858352661,
-0.04668773338198662,
-0.018901582807302475,
0.29213231801986694,
-0.4824579656124115,
0.17804114520549774,
0.4717107117176056,
0.2015695422887802,
-0.3418421447277069,
0.5036234259605408,
-0.3835291564464569,
-0.19833388924598694,
0.5589177012443542,
0.40243130922317505,
0.25428929924964905,
-0.03935644403100014,
0.37673747539520264,
-0.010764765553176403,
-0.618176281452179,
-0.004126889631152153,
-0.16012974083423615,
0.2294011265039444,
0.4407549798488617,
0.19513267278671265,
-0.043934416025877,
0.4215089976787567,
-0.027841506525874138,
0.5216483473777771,
0.06474436819553375,
0.23104862868785858,
1.0987927913665771,
-1.0123863220214844,
0.42848795652389526,
0.20105032622814178,
-0.27134570479393005,
0.3984011709690094,
-0.04322986304759979,
0.1032087504863739,
-0.21296806633472443,
-0.34197714924812317,
-0.6124293804168701,
0.2118173986673355,
0.6110979914665222,
-0.7589240074157715,
0.1354862004518509,
0.3609674274921417,
-0.12381062656641006,
0.4835466742515564,
-0.20896616578102112,
0.28714853525161743,
0.09643665701150894,
-0.14744479954242706,
-0.3942497670650482,
0.23962879180908203,
-0.01461546029895544,
0.12518152594566345,
0.5298673510551453,
0.0796818658709526,
0.19754153490066528,
0.497378408908844,
0.23428452014923096,
-0.5303314924240112,
0.49889564514160156,
0.10184615105390549,
-0.25967466831207275,
-0.009007575921714306,
0.0506586953997612,
0.3317500352859497,
0.1926216185092926,
-0.023537250235676765,
-0.2044523060321808,
0.15833929181098938,
0.23328353464603424,
0.44829022884368896,
-0.648123025894165,
0.07878454029560089,
0.33010134100914,
0.1593150496482849,
1.2439535856246948,
0.47574079036712646,
-0.22740903496742249,
-0.054909221827983856,
0.22986437380313873,
-0.3507641553878784,
0.32750263810157776,
-0.26018133759498596,
0.11022818833589554,
0.12225174903869629,
0.15834246575832367,
0.25388839840888977,
-0.08205462247133255,
-0.10402309149503708,
0.013879621401429176,
0.2639050781726837,
0.08723849803209305,
-0.6706485748291016,
0.6319343447685242,
-0.5384021401405334,
0.31182360649108887,
0.2574579417705536,
0.44809889793395996,
0.09908883273601532,
-0.20861363410949707,
0.10645721852779388,
0.3266431987285614,
0.4369291365146637,
-0.0734536424279213,
0.09835318475961685,
0.24197492003440857,
0.34819862246513367,
-0.24851049482822418,
0.1880934238433838,
-0.39933159947395325,
-0.5877138376235962,
0.20846574008464813,
-0.29338812828063965,
-0.7994867563247681,
-0.009370909072458744,
-0.2077256739139557,
-0.16669593751430511,
0.37132030725479126,
0.05332069844007492,
0.00766207929700613,
0.259358674287796,
0.45638707280158997,
0.24855545163154602,
-0.717186450958252,
-0.027257857844233513,
-0.041059136390686035,
0.4963207542896271,
0.33800336718559265,
-0.6075636744499207,
0.15695719420909882,
0.681128203868866,
0.2816888391971588,
0.18454954028129578,
0.457074373960495,
0.3164196312427521,
0.3113175928592682,
-0.17002736032009125,
0.2994518578052521,
0.22383145987987518,
0.27409496903419495,
-0.49324068427085876,
-0.45032069087028503,
0.4160723090171814,
0.21997857093811035,
0.7898680567741394,
0.06376726180315018,
-0.03592697158455849,
0.18268422782421112,
0.9842648506164551,
0.3669823110103607,
0.6851115822792053,
-0.1554858535528183,
0.10272353142499924,
0.05426221713423729,
0.5021681785583496,
-0.030270209535956383,
-0.28293323516845703,
-0.16007451713085175,
0.3043273389339447,
0.2341170608997345,
0.05249802768230438,
-0.16332858800888062,
-0.45211026072502136,
0.4124315679073334,
0.49516379833221436,
0.28372302651405334,
0.23133417963981628,
-0.057481903582811356,
-0.2047654390335083,
0.47940337657928467,
0.5208516120910645,
0.13729043304920197,
0.7363122701644897,
0.11711888760328293,
0.4469565749168396,
0.3577241599559784,
0.3974565863609314,
-0.30912062525749207,
0.024837927892804146,
-0.7867705821990967,
0.267259806394577,
0.17722171545028687,
-0.4215700328350067,
0.3480638861656189,
-0.374226838350296,
0.019786100834608078,
0.27610161900520325,
-0.3551107347011566,
-0.014820825308561325,
-0.058159030973911285,
-0.2787516713142395,
1.0141410827636719,
1.0548672676086426,
0.8460220694541931,
-0.46425002813339233,
0.2651836574077606,
0.7376677989959717,
-0.030745042487978935,
0.04192359372973442,
0.7459456920623779,
0.20827887952327728,
0.22964386641979218,
-0.24288444221019745,
-0.05458049103617668,
-0.08657252788543701,
-0.20974069833755493,
-0.3821575343608856,
-0.752880334854126,
0.008983206003904343,
-0.12476683408021927,
-0.24159136414527893,
-0.009340399876236916,
-0.065446637570858,
0.4874653220176697,
-0.013750090263783932,
0.23784607648849487,
0.3962603509426117,
0.0887131541967392,
0.2614384889602661,
-0.07164311408996582,
0.04512990266084671,
0.7569395899772644,
0.3516504168510437,
-0.06004931032657623,
-0.20614328980445862,
0.25657859444618225,
-0.30426135659217834,
0.598126232624054,
0.2805648744106293,
-0.46400508284568787,
0.016546277329325676,
-0.5572019815444946,
0.5022082924842834,
0.44619810581207275,
0.4437689781188965,
-0.024220414459705353,
0.08588972687721252,
0.06877220422029495,
0.38066041469573975,
3.7619597911834717,
0.5658387541770935,
0.3372177183628082,
-0.13391613960266113,
0.259846031665802,
-0.17001576721668243,
0.9260970950126648,
-0.28081536293029785,
-0.2477971315383911,
0.13950806856155396,
-0.4141511917114258,
0.5939034819602966,
0.19062934815883636,
-0.020172759890556335,
-0.2531566917896271,
0.13151220977306366,
0.7835482954978943,
0.02234956994652748,
-0.7470976114273071,
0.5098026990890503,
-0.48450279235839844,
-0.00489044189453125,
0.2855045199394226,
-0.16420011222362518,
0.00849122367799282,
0.2880561947822571,
0.3472132980823517,
0.529732882976532,
0.8600324392318726,
0.5063775181770325,
0.5691948533058167,
-0.1478118598461151,
0.4283961057662964,
-0.3324842154979706,
-0.40634220838546753,
0.37025144696235657,
-0.05543088540434837,
0.34661099314689636,
-0.1768869310617447,
-0.0322980061173439,
-0.23076915740966797,
-0.008655422367155552,
-0.1729910969734192,
0.6641237735748291,
-0.39468610286712646,
-0.05690460279583931,
-0.29621437191963196,
0.2931661903858185,
0.024636361747980118,
0.4251142740249634,
0.4038311243057251,
-0.3805762827396393,
-0.4266032874584198,
-0.8229175209999084,
0.20763690769672394,
0.7066001296043396,
0.0754387304186821,
-0.2672118842601776,
0.44956082105636597,
-0.2922196388244629,
0.4924890995025635,
0.2055615484714508,
0.4532773196697235,
-0.4970855116844177,
-0.4506562352180481,
-0.6516216993331909,
0.027807816863059998,
0.5959353446960449,
0.6537975072860718,
-0.9106292128562927,
0.27432817220687866,
0.29802849888801575,
0.3107213079929352,
-0.21469414234161377,
-0.031089909374713898,
0.8065097332000732,
-0.37234270572662354,
0.6871945858001709,
0.04497533664107323,
-0.3876121938228607,
0.36066287755966187,
0.2592187523841858,
-0.12259052693843842,
0.07234970480203629,
0.33776360750198364,
0.6240807175636292,
0.34153223037719727,
-0.37437543272972107,
0.6745221018791199,
0.26859375834465027,
0.6425220370292664,
-1.2361027002334595,
0.52889484167099,
0.42113199830055237,
0.4443669319152832,
0.34939834475517273,
-0.3199010193347931,
-3.80808687210083,
0.24195073544979095,
0.5323986411094666,
-0.2464771568775177,
0.35038653016090393,
0.40278610587120056,
0.457111120223999,
0.3218044936656952,
-0.24727682769298553,
0.5279339551925659,
-0.438525527715683,
-0.3261370360851288,
-0.046690911054611206,
-1.0402852296829224,
-0.22485627233982086,
0.24705098569393158,
-0.17570698261260986,
0.3025588393211365,
0.03435898572206497,
0.15871073305606842,
0.26369616389274597,
-0.10349028557538986,
0.08800113946199417,
-0.3410147726535797,
-0.8882400393486023,
0.17456918954849243,
0.34268254041671753,
-0.24072720110416412,
0.5145852565765381,
-0.15146419405937195,
-0.5635839700698853,
0.5719615817070007,
0.2602480947971344,
-0.35313278436660767,
0.11517231911420822,
0.7584102749824524,
0.2083282768726349,
-0.21368125081062317,
0.11469738185405731,
0.42173507809638977,
0.07742998749017715,
0.23740772902965546,
0.29616665840148926,
0.11521834880113602,
-0.06696322560310364,
0.5908231735229492,
-0.47774267196655273,
0.09127403050661087,
-0.034563470631837845,
0.22839544713497162,
0.6366745233535767,
0.6315242648124695,
-0.31415989995002747,
-0.16117426753044128,
0.27589863538742065,
-0.03961195796728134,
0.24865370988845825,
0.5202581882476807,
0.23425616323947906,
0.17035476863384247,
0.2257048785686493,
-0.13960321247577667,
0.3248978555202484,
-0.5914931893348694,
-0.590295672416687,
0.34702637791633606,
0.5867094397544861,
0.18929524719715118,
-0.06100977584719658,
0.07526561617851257,
0.4373500347137451,
0.20061586797237396,
0.12709860503673553,
0.674325168132782,
0.5658320188522339,
-0.2707793414592743,
-0.07996895909309387,
-0.1098005473613739,
0.2389095425605774,
-0.3128069341182709,
0.1931862235069275,
0.06939870864152908,
-0.5035945773124695,
0.1687324494123459,
2.1898064613342285,
0.32585805654525757,
2.037973642349243,
0.3437827527523041,
-0.46519631147384644,
0.12442852556705475,
-0.43823832273483276,
0.6440988183021545,
0.10171294957399368,
0.1304253339767456,
-0.41650092601776123,
0.4114309847354889,
-0.4967268407344818,
0.007558691315352917,
-0.04652763158082962,
-0.3990243971347809,
0.4099810719490051,
-0.7869091629981995,
-0.03959056735038757,
0.3215331733226776,
0.29939714074134827,
-0.20536908507347107,
0.17125779390335083,
0.3497892916202545,
-0.11290078610181808,
0.20918235182762146,
0.13469910621643066,
0.17309531569480896,
-0.14543479681015015,
-0.14048032462596893,
0.01904607191681862,
0.04599801078438759,
-0.3422340154647827,
-0.1688648760318756,
-0.5480769872665405,
0.37505409121513367,
-0.49361544847488403,
4.402011394500732,
-0.10132236778736115,
0.18478678166866302,
-0.4271770119667053,
0.1465768963098526,
-0.32060372829437256,
0.23134736716747284,
0.0768122598528862,
0.1599261611700058,
-0.37240302562713623,
0.24323344230651855,
-0.3177514970302582,
0.4879833459854126,
0.1490536779165268,
0.4324169456958771,
0.21161535382270813,
0.7365383505821228,
0.5518237948417664,
0.060905903577804565,
-0.05852396413683891,
-0.3995901048183441,
0.0767749696969986,
0.8294599652290344,
0.044758688658475876,
0.4529247581958771,
0.08475547283887863,
0.16792139410972595,
1.3443951606750488,
-0.1524321734905243,
0.22369003295898438,
0.2993319034576416,
5.153174877166748,
-0.4438883066177368,
0.4674634039402008,
-0.199737548828125,
0.4304768145084381,
-0.14868927001953125,
-0.5528759360313416,
0.43325451016426086,
-0.968701183795929,
0.007080692797899246,
-0.13709652423858643,
0.8211523294448853,
-0.2639128863811493,
0.7607454061508179,
0.17753931879997253,
0.05627494677901268,
-0.5671067237854004,
-0.5198917388916016,
0.4616166055202484,
0.2571227252483368,
0.596265435218811,
-0.844214141368866,
0.23747876286506653,
-0.5975630283355713,
0.2166842520236969,
0.32669222354888916,
-0.19487817585468292,
0.39903363585472107,
0.4172320067882538,
0.05499541759490967,
0.7433874011039734,
0.17982512712478638,
0.03545781224966049,
0.19328197836875916,
0.02628667652606964,
0.20095713436603546,
0.6033291220664978,
0.5490244626998901,
-0.06473320722579956,
0.2884328365325928,
0.09557099640369415,
0.43946850299835205,
0.03961871564388275,
-0.2569983899593353,
-0.6300720572471619,
0.1725194901227951,
0.1253843903541565,
0.28276360034942627,
0.5007178783416748,
-0.0667765811085701,
0.07052138447761536,
-0.1742457151412964,
0.3997875452041626,
-0.49561819434165955,
-0.10612388700246811,
-0.10731636732816696,
0.10046979784965515,
-0.26373934745788574,
0.675474226474762,
0.4026651978492737,
0.836229681968689,
0.26726341247558594,
-0.041784919798374176,
0.7588342428207397,
0.06786511838436127,
-0.16186881065368652,
-0.3872641324996948,
-0.030454523861408234,
0.5459814071655273,
-0.15261328220367432,
-0.2245214581489563,
-0.1965123862028122,
-0.1600853055715561,
0.23394392430782318,
0.24084404110908508,
-0.12018758803606033,
0.4164278209209442,
0.0984148159623146,
0.363928884267807,
0.16446393728256226,
0.004309816751629114,
-0.513971745967865,
-0.044136542826890945,
-0.2590407729148865,
0.5242931246757507,
-0.05843839421868324,
0.4083656668663025,
0.2831256687641144,
0.0519942082464695,
0.029575860127806664,
0.6705039143562317,
-0.02398361824452877,
-0.50706946849823,
-0.029052410274744034,
-0.3113510012626648,
-0.2873872220516205,
0.1148354709148407,
0.22040113806724548,
-0.17182280123233795,
0.1785501092672348,
0.1876133382320404,
0.6093562841415405,
-0.08764805644750595,
-0.041337333619594574,
0.3446823060512543,
-0.08860036730766296,
-0.18046623468399048,
-0.07829301804304123,
-0.043458446860313416,
0.22118084132671356,
0.6363431811332703,
-0.4136906862258911,
-0.15724705159664154,
-0.002707067411392927,
-0.2985984683036804
] |
822#54 | বাংলাদেশ | হিন্দুধর্ম হল জনসংখ্যার দিক থেকে মোট জনসংখ্যার ১২.১ শতাংশ; এদের অধিকাংশ বাঙ্গালি হিন্দু, এবং কিছু অংশ হল সংখ্যালঘু নৃত্বাত্তিক জনগোষ্ঠী। বাংলাদেশি হিন্দুগণ হল নেপাল ও ভারতের পর বিশ্বের দ্বিতীয়-বৃহত্তম হিন্দুধর্মীয় সম্প্রদায়। বাংলাদেশে হিন্দু জনগোষ্ঠী সমভাবে ও বহুলভাবে বিস্তৃত, যারা আবাসিক ঘনত্বের দিক থেকে গোপালগঞ্জ, দিনাজপুর,সিলেট, সুনামগঞ্জ, ময়মনসিংহ, খুলনা, যশোর, চট্টগ্রাম ও চট্টগ্রাম পাহড়ি এলাকায় সংখ্যাধিক। জনসংখ্যার দিক থেকে ক্রমশ হ্রাসপ্রাপ্ত জনগোষ্ঠী হওয়া সত্ত্বেও, হিন্দু সম্প্রদায় হল মুসলিমদের পর ঢাকার দ্বিতীয়-বৃহত্তম ধর্মীয় সম্প্রদায়। | [
0.05239807814359665,
-0.14000281691551208,
-0.36110925674438477,
0.19110332429409027,
-0.02845695987343788,
0.12872609496116638,
-0.05321159586310387,
-0.3187006413936615,
0.3185505270957947,
0.4330440163612366,
-0.3208428919315338,
0.00542530557140708,
0.09792406111955643,
0.0214234609156847,
-0.6607176065444946,
0.40773868560791016,
0.5069098472595215,
0.26328814029693604,
-0.3429219722747803,
0.15594971179962158,
-0.5036423206329346,
-0.07963822782039642,
0.36195138096809387,
-0.31319761276245117,
0.057694099843502045,
-0.4705253839492798,
-0.2814939320087433,
0.2372683733701706,
-0.3954671323299408,
0.2600407600402832,
0.16275998950004578,
-0.4227466881275177,
-0.11455216258764267,
0.72022545337677,
-0.6150793433189392,
0.22124889492988586,
-0.2556029260158539,
0.44294124841690063,
0.2251664251089096,
0.5410819053649902,
0.22532519698143005,
0.5206178426742554,
-0.31147003173828125,
-0.11098642647266388,
0.1414494812488556,
-0.26529741287231445,
0.06465394794940948,
0.23763833940029144,
0.38927197456359863,
-0.1019677147269249,
-0.15080706775188446,
0.11896444857120514,
-0.13969776034355164,
0.09072110801935196,
-0.5157572031021118,
-0.11027846485376358,
-0.442391037940979,
1.1238652467727661,
0.05699228122830391,
0.009578731842339039,
0.16729575395584106,
0.06332029402256012,
-0.3010781407356262,
0.5209892392158508,
0.6979387998580933,
0.4345797598361969,
0.241351917386055,
0.38552984595298767,
0.5029668807983398,
0.07084523141384125,
0.060289692133665085,
0.5893709659576416,
0.4365617036819458,
0.5025531649589539,
-0.37563276290893555,
-0.06909666955471039,
-0.025354649871587753,
0.20002950727939606,
0.1517793983221054,
-0.41692253947257996,
-0.009133932180702686,
0.004130155313760042,
0.1841106116771698,
-0.2133023738861084,
0.03664238750934601,
0.705150306224823,
0.26538124680519104,
-0.0795648992061615,
0.1708977222442627,
0.4721241295337677,
0.12790894508361816,
-0.2970658838748932,
-0.39140158891677856,
-0.17850400507450104,
0.15861545503139496,
0.6928041577339172,
0.3200654685497284,
-0.030023278668522835,
-0.21628355979919434,
0.04864480346441269,
-0.20132704079151154,
-0.41291573643684387,
0.13647885620594025,
0.20742915570735931,
0.24834409356117249,
-0.3726974129676819,
-0.21593515574932098,
0.36322087049484253,
0.17149263620376587,
0.8148141503334045,
0.3831348717212677,
-0.21393173933029175,
-0.3614215850830078,
0.07160519808530807,
-0.009843242354691029,
0.08989635109901428,
0.5323790311813354,
0.3144685924053192,
-0.08594929426908493,
-0.8910458087921143,
0.33377203345298767,
-0.07097076624631882,
-0.2083893120288849,
-0.013448240235447884,
-0.03495912253856659,
0.04824277013540268,
0.45244458317756653,
-0.4465048313140869,
0.42166781425476074,
0.312845379114151,
0.03634791821241379,
-0.07740912586450577,
0.7101681232452393,
0.3001393675804138,
0.4988577365875244,
0.7066376805305481,
0.5260344743728638,
0.0342768132686615,
-0.104772187769413,
-0.43134909868240356,
-0.5330472588539124,
0.40976303815841675,
0.5104742646217346,
0.6229631900787354,
-0.353995144367218,
0.31195542216300964,
-0.09173491597175598,
-0.23269051313400269,
0.3208967447280884,
0.39822259545326233,
0.07835916429758072,
0.4231434762477875,
-0.24649596214294434,
0.32952407002449036,
-0.699344277381897,
-0.08775663375854492,
0.511451244354248,
-0.045912861824035645,
-0.32540324330329895,
-0.011351162567734718,
0.9220262765884399,
0.43912473320961,
0.4659918248653412,
-0.3392771780490875,
-0.16180849075317383,
0.1930779367685318,
-0.2773599624633789,
0.0705794170498848,
0.4859825372695923,
0.05422919988632202,
-0.306098997592926,
0.4581642746925354,
-0.4023474156856537,
-0.1542034149169922,
0.10291479527950287,
0.31339317560195923,
0.48023632168769836,
-0.09762697666883469,
0.5143173336982727,
-0.2690773904323578,
-0.36885714530944824,
0.14405222237110138,
-0.2549366354942322,
0.21078045666217804,
0.5139057040214539,
0.33021995425224304,
-0.03565062955021858,
0.2320479303598404,
-0.09423395246267319,
0.25283482670783997,
0.10164745897054672,
0.05062863603234291,
0.7591374516487122,
-0.31857773661613464,
0.2558860182762146,
0.34351229667663574,
-0.09010013937950134,
0.31875526905059814,
-0.09496243298053741,
0.23528461158275604,
0.06014332175254822,
-0.7479901313781738,
-0.13642849028110504,
0.09810850769281387,
0.38005000352859497,
-0.9807533025741577,
0.07911867648363113,
0.30240654945373535,
-0.1414843499660492,
0.39512890577316284,
0.05083497241139412,
0.2034740298986435,
0.11274520307779312,
-0.1271577775478363,
-0.24101397395133972,
0.12138356268405914,
0.09426692128181458,
-0.18470339477062225,
0.58265620470047,
-0.10766956210136414,
0.07731685042381287,
0.87980717420578,
0.19816473126411438,
-0.31230831146240234,
0.5397777557373047,
0.15833882987499237,
-0.6042703986167908,
-0.1911223977804184,
0.07953504472970963,
0.5351751446723938,
0.14051397144794464,
-0.14159835875034332,
-0.3433275818824768,
-0.19748708605766296,
0.1788487434387207,
0.49095821380615234,
-0.6024875044822693,
0.20429369807243347,
0.2951001524925232,
0.1089000254869461,
0.9693311452865601,
0.35666173696517944,
-0.2932838797569275,
-0.2438107281923294,
0.37168174982070923,
-0.5872620344161987,
0.22669781744480133,
0.15444037318229675,
0.1620125025510788,
-0.2074763923883438,
0.20398437976837158,
0.14722010493278503,
-0.00006934958219062537,
0.16854825615882874,
-0.08105965703725815,
0.35286015272140503,
0.09373162686824799,
-0.5896421670913696,
0.25181522965431213,
-0.33232730627059937,
0.03542587161064148,
0.2701401710510254,
0.7527096271514893,
0.3359373211860657,
-0.3133825361728668,
0.017473092302680016,
0.33981451392173767,
0.5093014240264893,
0.2014908641576767,
0.18251678347587585,
0.282447874546051,
-0.15680764615535736,
-0.2702447474002838,
0.10629472881555557,
-0.27383121848106384,
-0.34375616908073425,
0.16694283485412598,
-0.12208051979541779,
-0.6923896670341492,
0.4436260759830475,
0.027989037334918976,
0.18499711155891418,
0.2151702344417572,
-0.2774738669395447,
-0.10505162924528122,
0.026932895183563232,
0.29995444416999817,
-0.09026125818490982,
-0.7779747247695923,
-0.15018188953399658,
0.27987971901893616,
0.5720850825309753,
0.33398866653442383,
-0.31956642866134644,
0.5616374015808105,
0.4723360240459442,
-0.09278958290815353,
0.24551096558570862,
0.4668501615524292,
0.21245300769805908,
0.509954571723938,
-0.12997648119926453,
0.13134534657001495,
0.32132652401924133,
-0.04182615131139755,
-0.40911176800727844,
-0.44448691606521606,
0.3598776161670685,
0.09291805326938629,
0.8573161363601685,
0.13732680678367615,
-0.19981792569160461,
0.07247783988714218,
0.7956714630126953,
0.39057305455207825,
0.6942006349563599,
0.05594158172607422,
0.4140860438346863,
-0.23371830582618713,
0.24443984031677246,
0.182764932513237,
-0.22747015953063965,
-0.2845521867275238,
0.47399044036865234,
0.2747722566127777,
-0.08012094348669052,
-0.24169975519180298,
-0.4835394322872162,
0.3662121295928955,
0.32313624024391174,
0.0404699370265007,
0.3106447756290436,
-0.11180315911769867,
-0.41838008165359497,
0.23495899140834808,
0.4448641836643219,
0.17551881074905396,
0.7804737091064453,
-0.08105581253767014,
0.41097378730773926,
0.4768981337547302,
0.29918524622917175,
-0.29108181595802307,
-0.021479874849319458,
-0.28740358352661133,
0.35414746403694153,
0.3519546091556549,
-0.5304298996925354,
0.5345510840415955,
-0.24611546099185944,
0.01808365248143673,
0.2201795130968094,
-0.07936085760593414,
0.007410162128508091,
-0.03447583690285683,
-0.11398626863956451,
1.053489089012146,
1.0431767702102661,
0.5100618004798889,
-0.35972660779953003,
0.3803771138191223,
0.5496241450309753,
0.014982028864324093,
0.04994208365678787,
0.49200934171676636,
0.2427903264760971,
0.03276665136218071,
-0.30884429812431335,
0.3111562728881836,
-0.18599309027194977,
0.15360449254512787,
-0.5121812224388123,
-0.3452359437942505,
-0.11341966688632965,
-0.11550424993038177,
-0.4131346046924591,
-0.05733359605073929,
0.03933359310030937,
0.4807644784450531,
0.04304877668619156,
0.08936943858861923,
0.48085129261016846,
-0.0746748223900795,
0.3556983768939972,
0.1955540031194687,
0.0060936263762414455,
0.6506558060646057,
0.39644870162010193,
-0.2682846486568451,
-0.46069809794425964,
0.11352995783090591,
-0.1985882967710495,
0.3387308120727539,
0.07495995610952377,
-0.5305044651031494,
0.09210171550512314,
-0.19928987324237823,
0.3267454206943512,
0.2033831626176834,
0.08833909034729004,
-0.12604734301567078,
0.05938226357102394,
0.37079307436943054,
0.3014378547668457,
3.924213171005249,
0.22800874710083008,
0.524455726146698,
-0.4085318148136139,
0.1585523933172226,
0.10011117160320282,
0.8826560378074646,
0.11774017661809921,
0.10113761574029922,
0.16476915776729584,
-0.34030619263648987,
0.37200498580932617,
-0.07231410592794418,
-0.06475445628166199,
-0.29502072930336,
0.17638273537158966,
0.9090249538421631,
-0.17299340665340424,
-0.5398952960968018,
0.6664815545082092,
-0.23535199463367462,
-0.37247756123542786,
0.34917137026786804,
-0.21824431419372559,
0.34442588686943054,
0.4882696568965912,
0.3708024322986603,
0.6485432386398315,
0.8079421520233154,
0.5134174227714539,
0.671703040599823,
0.07718320935964584,
0.5351487994194031,
-0.30508434772491455,
-0.42685744166374207,
0.06286055594682693,
0.05312573164701462,
0.024518577381968498,
-0.057148631662130356,
-0.1653665155172348,
-0.16692015528678894,
-0.18664959073066711,
-0.05676247924566269,
0.6359674334526062,
-0.13558994233608246,
-0.2037704586982727,
0.13086096942424774,
0.26736772060394287,
-0.10661955177783966,
0.5491567254066467,
0.032434675842523575,
-0.26684120297431946,
-0.5994563698768616,
-0.6999700665473938,
0.02897787094116211,
0.5655276775360107,
0.029253382235765457,
-0.3864902853965759,
0.5236734747886658,
-0.24129098653793335,
0.13720586895942688,
0.11611618846654892,
0.20706871151924133,
-0.2403089553117752,
-0.8370959162712097,
-0.4523943066596985,
0.12471140176057816,
0.6614570021629333,
0.48432740569114685,
-0.7871231436729431,
0.21607482433319092,
0.33745434880256653,
0.41483446955680847,
-0.031328897923231125,
-0.08474750816822052,
0.5935437083244324,
-0.47729620337486267,
0.3313213884830475,
0.13181914389133453,
-0.1733594834804535,
0.5117216110229492,
0.24962551891803741,
-0.42179396748542786,
0.03506472334265709,
0.10063017904758453,
0.6097532510757446,
0.22018271684646606,
-0.38201677799224854,
0.5970751047134399,
0.46822389960289,
0.30416473746299744,
-0.8850776553153992,
0.508785605430603,
0.6014765501022339,
0.2748018801212311,
0.5209161639213562,
-0.24159879982471466,
-3.9166207313537598,
0.03656673803925514,
0.3408763110637665,
-0.3098948895931244,
0.36692187190055847,
0.027936263009905815,
0.3194180428981781,
0.7586373090744019,
0.0931311622262001,
0.23621441423892975,
-0.48464342951774597,
-0.05046863481402397,
-0.030630037188529968,
-0.7555876970291138,
-0.36224880814552307,
0.35306569933891296,
0.12639829516410828,
0.4170188307762146,
0.10096459090709686,
0.17222625017166138,
0.2573726177215576,
0.28139302134513855,
0.1194009780883789,
-0.5563610792160034,
-0.6097643971443176,
0.010166383348405361,
0.4812910556793213,
-0.023627134039998055,
0.3558400869369507,
-0.14650024473667145,
-0.06948315352201462,
0.3586617112159729,
0.3331926465034485,
-0.20459774136543274,
-0.022487519308924675,
0.5495134592056274,
0.07043276727199554,
-0.17771926522254944,
-0.25407907366752625,
0.5443416237831116,
0.06527099013328552,
-0.1288488209247589,
0.139666348695755,
-0.10050889104604721,
-0.13756045699119568,
0.6567279696464539,
-0.29812246561050415,
0.2509482502937317,
-0.291371613740921,
0.2657385468482971,
0.6828630566596985,
0.13580633699893951,
-0.1236756294965744,
0.048684362322092056,
0.5824142098426819,
0.20356175303459167,
-0.042889777570962906,
0.23526157438755035,
0.37475284934043884,
-0.22328969836235046,
-0.011203832924365997,
0.0034841017331928015,
0.31667500734329224,
-0.6137063503265381,
-0.33853599429130554,
0.3660755455493927,
0.5224712491035461,
0.1532927304506302,
-0.03223349526524544,
-0.001953660510480404,
-0.012971483170986176,
0.21315233409404755,
0.03437744826078415,
0.5817943811416626,
0.3751732110977173,
-0.1928432583808899,
-0.0032986116129904985,
-0.42389819025993347,
0.14644396305084229,
-0.265882670879364,
0.046976324170827866,
-0.09600383788347244,
-0.46142318844795227,
0.34233179688453674,
2.104416608810425,
-0.02088744193315506,
2.2010204792022705,
0.0015816487139090896,
-0.5069167613983154,
-0.07927887886762619,
-0.2811540365219116,
0.5907120108604431,
0.18763324618339539,
0.25865790247917175,
-0.2180475890636444,
0.2305196076631546,
-0.5796594619750977,
0.1902623176574707,
0.044418226927518845,
-0.38136813044548035,
0.40385544300079346,
-0.9701254367828369,
-0.19180886447429657,
0.04997625574469566,
0.19548600912094116,
0.10336349159479141,
-0.14260613918304443,
0.39901864528656006,
0.11590708047151566,
0.1468445509672165,
0.19580884277820587,
-0.01285610906779766,
-0.10847511887550354,
-0.3894301950931549,
0.029649630188941956,
-0.14604680240154266,
-0.31324654817581177,
-0.17946507036685944,
-0.564106285572052,
0.437134325504303,
0.016532521694898605,
4.446275234222412,
-0.2457769215106964,
0.27012869715690613,
-0.2274591624736786,
0.3071792423725128,
-0.2190219908952713,
0.10919602960348129,
-0.039286237210035324,
0.051460783928632736,
0.0708097517490387,
0.18564563989639282,
-0.23088589310646057,
0.7028396129608154,
-0.017470134422183037,
0.309806764125824,
0.21935869753360748,
0.6069839000701904,
0.28394779562950134,
0.15990270674228668,
-0.02535935491323471,
-0.6327970027923584,
0.1421627253293991,
0.8849014639854431,
-0.04739643260836601,
0.6643150448799133,
0.2568596303462982,
0.4258710741996765,
0.9071481227874756,
-0.10920298844575882,
0.050339896231889725,
0.40980133414268494,
5.250935077667236,
-0.19951947033405304,
0.31975045800209045,
-0.2225966602563858,
0.40727436542510986,
0.012341056950390339,
-0.3480179011821747,
0.2884424328804016,
-0.7261550426483154,
0.003155587473884225,
-0.03161491081118584,
0.46222031116485596,
-0.02798677422106266,
0.27386608719825745,
-0.19974882900714874,
-0.19375498592853546,
-0.39710310101509094,
-0.522457480430603,
0.7805536985397339,
-0.03481034189462662,
0.8728242516517639,
-0.3607989251613617,
0.3113712668418884,
-0.4012697637081146,
0.14555734395980835,
-0.036419827491045,
-0.2811893820762634,
0.5250065922737122,
0.02541760914027691,
-0.3493648171424866,
0.5948881506919861,
0.4747808873653412,
-0.23143889009952545,
0.3856085240840912,
0.022736867889761925,
-0.2477027177810669,
0.7556926012039185,
0.3732525408267975,
0.04488910362124443,
0.18649353086948395,
0.09860432893037796,
0.5873649716377258,
-0.5379135608673096,
-0.2875533103942871,
-0.32053568959236145,
0.13360123336315155,
0.05604524165391922,
0.14673034846782684,
0.3178907632827759,
0.08022937178611755,
-0.010330059565603733,
-0.34901300072669983,
0.4067106544971466,
-0.3249567151069641,
0.19045893847942352,
0.04840272665023804,
-0.10992053896188736,
-0.12926971912384033,
0.5496768951416016,
0.12521201372146606,
0.9009321928024292,
0.17793069779872894,
-0.02706577070057392,
0.5667019486427307,
0.10362774133682251,
-0.11268013715744019,
-0.3890409767627716,
-0.01416841335594654,
0.6346779465675354,
-0.17289040982723236,
0.04981228709220886,
0.05993567779660225,
-0.0894092246890068,
0.2936345934867859,
0.2717604339122772,
-0.08777797222137451,
0.32218804955482483,
0.13691362738609314,
0.24870383739471436,
0.182787224650383,
-0.1371190845966339,
-0.48815059661865234,
-0.015354535542428493,
-0.2133728414773941,
0.666866660118103,
0.06984809041023254,
0.035010188817977905,
0.020197303965687752,
-0.0618877150118351,
0.2545376718044281,
0.5266921520233154,
-0.08344829082489014,
-0.2569669187068939,
-0.05056973546743393,
-0.17125533521175385,
-0.2561352252960205,
-0.15744365751743317,
0.47044017910957336,
-0.03802146390080452,
0.11082173883914948,
0.14723505079746246,
0.6001629829406738,
0.010649413801729679,
0.13582567870616913,
0.30880436301231384,
-0.18443773686885834,
0.1451873630285263,
0.14815257489681244,
-0.15762074291706085,
0.2879381477832794,
0.6877217888832092,
0.02559230662882328,
-0.17207537591457367,
-0.2907950282096863,
-0.17433421313762665
] |
822#55 | বাংলাদেশ | বৌদ্ধধর্ম হল দেশটির তৃতীয়-বৃহত্তম ধর্ম, শতাংশের দিক থেকে ০.৬ শতাংশ। আবাসিক ঘনত্বের দিক থেকে বাংলাদেশি বৌদ্ধগণ চট্টগ্রাম পাহাড়ি এলাকার আদিবাসী গোষ্ঠীদের (বিশেষত চাকমা, মারমা ও তেঞ্চাঙ্ঘা জনগোষ্ঠী)মধ্যে অধিক ও উপকূলীয় চট্টগ্রামে ব্যাপকসংখ্যক বৌদ্ধ বাস করে। খ্রিস্টধর্ম হল দেশের চতূর্থ-বৃহত্তম ধর্ম, সংখ্যায় ০.৪ শতাংশ। | [
0.1946658492088318,
0.08462481945753098,
-0.17195254564285278,
0.14828860759735107,
-0.4110480546951294,
0.14211325347423553,
-0.07006113231182098,
-0.33729568123817444,
0.32254558801651,
0.44574040174484253,
-0.09091636538505554,
-0.3015495240688324,
0.03719605505466461,
-0.0982416644692421,
-0.9030196070671082,
0.26014944911003113,
0.2473687380552292,
0.03501708060503006,
-0.1952235996723175,
0.0843769907951355,
-0.3888467848300934,
-0.07631019502878189,
0.3200002610683441,
-0.11196636408567429,
-0.147426038980484,
-0.3685497045516968,
-0.055465217679739,
0.5040604472160339,
-0.5366506576538086,
0.3461650609970093,
0.014060399495065212,
-0.33747366070747375,
0.10203560441732407,
1.010054588317871,
-0.4197467863559723,
0.4261641800403595,
-0.12571680545806885,
0.3518741726875305,
0.12405271083116531,
0.21247807145118713,
0.5798121690750122,
0.28781577944755554,
-0.35765862464904785,
-0.12140942364931107,
0.1378553956747055,
-0.3689767122268677,
0.046671055257320404,
0.3016098141670227,
0.29351115226745605,
0.16750064492225647,
0.05771736800670624,
-0.03373798727989197,
-0.22265592217445374,
0.047300394624471664,
-0.45214879512786865,
0.054677873849868774,
-0.3263899087905884,
1.0546977519989014,
0.2099379301071167,
-0.09664162248373032,
0.32196447253227234,
-0.0528063103556633,
-0.0829683393239975,
0.1632707267999649,
0.7459465265274048,
0.3082195222377777,
0.04725007340312004,
0.26711344718933105,
0.39778056740760803,
-0.09789934754371643,
0.27906957268714905,
0.6625437140464783,
0.6195492148399353,
0.6716359853744507,
-0.28176790475845337,
-0.07920467853546143,
-0.00838538259267807,
0.08303593844175339,
0.30915367603302,
-0.44601038098335266,
-0.0374443456530571,
0.0006800802075304091,
-0.033710990101099014,
0.07333943247795105,
0.09403694421052933,
0.8019993901252747,
0.4335436224937439,
-0.09972640872001648,
0.3538127839565277,
0.35731780529022217,
-0.19110876321792603,
-0.19089755415916443,
-0.8493151068687439,
-0.1352217048406601,
0.1665492057800293,
0.6824154257774353,
0.32106900215148926,
-0.16057181358337402,
-0.22491687536239624,
0.2132478654384613,
-0.08328550308942795,
-0.34167352318763733,
0.23819907009601593,
0.47667181491851807,
0.32366108894348145,
-0.38682636618614197,
0.017339877784252167,
0.315375953912735,
0.04749495908617973,
0.7184672951698303,
0.11701226234436035,
-0.2706485688686371,
-0.07355541735887527,
0.2319435477256775,
-0.14475277066230774,
0.0927152931690216,
0.46570587158203125,
0.5137245655059814,
-0.12090018391609192,
-1.0137399435043335,
0.2902272939682007,
-0.13051939010620117,
-0.2817119359970093,
0.1920567899942398,
0.308081716299057,
0.14830057322978973,
0.45172441005706787,
-0.2868543267250061,
0.5435598492622375,
0.2651463449001312,
0.40789416432380676,
0.21693725883960724,
0.8951075673103333,
0.24742335081100464,
0.5220274925231934,
0.569965124130249,
0.22169944643974304,
0.11584561318159103,
0.1547730565071106,
-0.4574446976184845,
-0.3636680245399475,
0.2189076542854309,
0.16077111661434174,
0.43976664543151855,
-0.3629150390625,
0.5156340003013611,
-0.08549146354198456,
-0.10788550227880478,
0.08698206394910812,
0.3228287398815155,
0.06227828562259674,
0.19920477271080017,
-0.4766768515110016,
0.3935208022594452,
-0.9240620136260986,
-0.24908407032489777,
0.06304935365915298,
-0.5243167281150818,
-0.027375953271985054,
0.020783433690667152,
0.8951891660690308,
0.29510432481765747,
0.046319399029016495,
-0.5254771113395691,
-0.0881139487028122,
0.006601815577596426,
-0.21463976800441742,
0.19493335485458374,
0.5262618064880371,
0.10613779723644257,
-0.14691905677318573,
0.22956791520118713,
-0.15907154977321625,
-0.047914523631334305,
0.12241818010807037,
0.7145456671714783,
0.1933470070362091,
-0.014249822124838829,
0.5531101226806641,
-0.30777299404144287,
-0.6554661989212036,
0.13728824257850647,
-0.42381590604782104,
0.4740019142627716,
0.35708874464035034,
0.3596487045288086,
0.3175846338272095,
0.5031504034996033,
-0.025299273431301117,
0.17346034944057465,
0.006131724454462528,
0.16527685523033142,
0.8296759128570557,
-0.7339869737625122,
0.13285993039608002,
0.2461577206850052,
-0.3541775345802307,
0.11597532778978348,
-0.48156577348709106,
0.21231906116008759,
-0.1599128395318985,
-0.30865782499313354,
-0.32608577609062195,
0.413204163312912,
0.14867046475410461,
-1.206365704536438,
0.30856800079345703,
0.4035153090953827,
-0.08835294842720032,
0.25592780113220215,
-0.09005948901176453,
0.27319785952568054,
0.6184274554252625,
0.1411392241716385,
-0.1320720911026001,
0.16561110317707062,
0.10326224565505981,
0.1409793198108673,
0.5534321069717407,
-0.040000032633543015,
0.01500032190233469,
0.7068719267845154,
0.29387471079826355,
-0.07142554968595505,
0.3880499601364136,
0.12229063361883163,
-0.34901443123817444,
-0.24063029885292053,
-0.044490452855825424,
0.529940664768219,
-0.1739850491285324,
0.036014657467603683,
-0.11539430916309357,
-0.01630960777401924,
0.48978978395462036,
0.6684133410453796,
-0.6472498774528503,
0.28668874502182007,
0.05429444462060928,
0.09177040308713913,
0.984164297580719,
0.6820815205574036,
-0.31861379742622375,
-0.03433695435523987,
0.3639635443687439,
0.016895415261387825,
0.14128702878952026,
0.09264680743217468,
-0.19439126551151276,
-0.0649852380156517,
0.06907055526971817,
0.33728155493736267,
0.40645503997802734,
-0.25215229392051697,
0.2327568233013153,
0.6134148836135864,
-0.015571103431284428,
-0.11942164599895477,
0.5165154933929443,
-0.3244483172893524,
0.34541240334510803,
0.40232351422309875,
0.5693114995956421,
0.45277678966522217,
-0.09552571922540665,
0.25181370973587036,
0.19584985077381134,
0.4880872368812561,
-0.21542313694953918,
0.24114100635051727,
0.3166568875312805,
-0.23689386248588562,
-0.06507853418588638,
0.4070521295070648,
-0.17690509557724,
-0.43407055735588074,
0.4002801179885864,
-0.06129300594329834,
-0.7442742586135864,
0.3206835389137268,
0.24429112672805786,
-0.10164783149957657,
0.2740456163883209,
-0.28092190623283386,
-0.26302802562713623,
0.4066500961780548,
0.08595671504735947,
0.10925062000751495,
-0.7353733777999878,
0.11139785498380661,
0.17475105822086334,
0.5772897601127625,
0.14209884405136108,
-0.7600611448287964,
-0.026431595906615257,
0.6616643071174622,
0.01457265391945839,
0.19288763403892517,
0.5681383609771729,
0.2793940603733063,
0.5418103933334351,
-0.4705065190792084,
0.5445386171340942,
0.4132741093635559,
0.1528337597846985,
-0.25778648257255554,
-0.19754138588905334,
0.2980387508869171,
0.1229824647307396,
0.7816290855407715,
0.18139395117759705,
-0.20502807199954987,
-0.10800639539957047,
0.8450632095336914,
0.3802213966846466,
0.7373220324516296,
-0.3085838258266449,
0.05850151553750038,
-0.0473165400326252,
0.6254677176475525,
-0.21694022417068481,
-0.15641768276691437,
-0.2736745774745941,
-0.040677260607481,
0.3096250891685486,
-0.3999611437320709,
-0.08981909602880478,
-0.38562414050102234,
0.4029253423213959,
0.26664549112319946,
0.11652328073978424,
0.16417095065116882,
-0.053189076483249664,
-0.16090136766433716,
0.36090344190597534,
0.3634237051010132,
-0.18817755579948425,
0.3020397126674652,
0.21008744835853577,
0.3130844533443451,
0.4532461166381836,
0.40942496061325073,
-0.1591694951057434,
0.0654432475566864,
-0.4016803205013275,
0.5217426419258118,
-0.26770928502082825,
-0.5739322304725647,
0.43705886602401733,
-0.08292388916015625,
0.013212264515459538,
0.13562236726284027,
-0.17090855538845062,
-0.20616619288921356,
0.048026375472545624,
0.03940318152308464,
0.6867083311080933,
0.6082943677902222,
0.389743834733963,
-0.35852307081222534,
0.3443956971168518,
0.5560508370399475,
0.30039674043655396,
0.20194312930107117,
0.5471242666244507,
0.05362672358751297,
0.10043364763259888,
-0.004014125559478998,
-0.060734428465366364,
0.15418125689029694,
0.20646892488002777,
-0.2494925707578659,
-0.5173726081848145,
-0.1056668758392334,
-0.1919427216053009,
-0.33602359890937805,
-0.041139546781778336,
-0.15655100345611572,
0.4901213049888611,
0.20065762102603912,
0.20438478887081146,
0.5037841796875,
0.1481160968542099,
0.08920827507972717,
0.19004158675670624,
-0.07796374708414078,
0.4283793270587921,
0.5147502422332764,
-0.3439845144748688,
-0.18273307383060455,
0.18255241215229034,
-0.31558090448379517,
0.5306415557861328,
-0.17763526737689972,
-0.186983123421669,
0.12108884006738663,
-0.18830101191997528,
0.21188130974769592,
0.2185870260000229,
0.2612706124782562,
-0.0596185140311718,
0.10999558866024017,
0.37968042492866516,
0.5149311423301697,
3.877549409866333,
0.33312004804611206,
0.35076776146888733,
-0.29428455233573914,
0.19489933550357819,
0.3087101876735687,
1.1124074459075928,
-0.21184319257736206,
-0.08918672055006027,
0.22860248386859894,
-0.2696467339992523,
0.6105970144271851,
-0.1797909438610077,
-0.13610431551933289,
-0.2772637605667114,
-0.16724327206611633,
0.5826223492622375,
0.10850729793310165,
-0.16155196726322174,
0.5387078523635864,
-0.38356998562812805,
-0.3562247157096863,
0.5841450095176697,
0.1442900151014328,
0.22453133761882782,
0.21357285976409912,
0.4489884078502655,
0.32710909843444824,
0.9188553690910339,
0.40920087695121765,
0.5217439532279968,
-0.04231109470129013,
0.7612928152084351,
-0.037753745913505554,
-0.4011884331703186,
0.057794712483882904,
-0.1253087967634201,
0.1786099523305893,
-0.1286081224679947,
-0.17828121781349182,
-0.09386752545833588,
0.06855184584856033,
-0.0746331736445427,
0.7567383050918579,
-0.20894783735275269,
0.16045749187469482,
0.065445676445961,
0.22829589247703552,
-0.08863462507724762,
0.4927321672439575,
0.10250681638717651,
-0.23541364073753357,
-0.5589303970336914,
-0.6092323660850525,
-0.1023365929722786,
0.5514828562736511,
0.2431485652923584,
-0.24908676743507385,
0.5321134924888611,
-0.5278485417366028,
0.5252991318702698,
0.3099294602870941,
0.2026391327381134,
-0.24355199933052063,
-0.5844603180885315,
-0.397953063249588,
0.07536023110151291,
0.3684389293193817,
0.4622253477573395,
-0.6362545490264893,
0.14685982465744019,
0.3075008988380432,
0.4633229970932007,
-0.11740905046463013,
-0.19716839492321014,
0.6866545081138611,
-0.4686947464942932,
0.4082627594470978,
0.060649871826171875,
-0.5171104073524475,
0.6181780099868774,
0.09080276638269424,
-0.2123946100473404,
0.31920093297958374,
0.09592127799987793,
0.7181846499443054,
0.25876176357269287,
0.08866747468709946,
0.4410862922668457,
-0.03264007344841957,
0.44755473732948303,
-0.6539283990859985,
0.4041725695133209,
0.5530453324317932,
-0.18071413040161133,
0.36328059434890747,
0.03622410446405411,
-3.91821551322937,
0.1412026584148407,
0.5158709287643433,
-0.3219000995159149,
0.3740902543067932,
0.041484612971544266,
0.2309398502111435,
0.5365446209907532,
-0.48181313276290894,
0.012355724349617958,
-0.4993639588356018,
-0.1523423045873642,
-0.3199710249900818,
-0.6022653579711914,
-0.35311728715896606,
0.28294429183006287,
0.037077855318784714,
0.2945081293582916,
0.15786702930927277,
-0.13939067721366882,
0.690544843673706,
-0.04740440100431442,
0.2855719327926636,
-0.4153729975223541,
-0.5508867502212524,
0.16859665513038635,
0.3851010799407959,
-0.2482234686613083,
0.4390939772129059,
-0.1622857302427292,
-0.39976099133491516,
0.6285098195075989,
0.2973729074001312,
0.13727180659770966,
-0.10716741532087326,
0.34214621782302856,
0.024183452129364014,
-0.3664519190788269,
-0.29425686597824097,
0.28606170415878296,
-0.03658398985862732,
-0.11429639905691147,
0.3350920081138611,
-0.10934015363454819,
-0.276225209236145,
0.32823091745376587,
-0.5096854567527771,
-0.19901148974895477,
-0.18564757704734802,
-0.086089588701725,
0.5931621193885803,
0.4214181900024414,
-0.08447418361902237,
0.11701484769582748,
0.4970388412475586,
0.4171920120716095,
-0.30186864733695984,
-0.29622504115104675,
0.4391775131225586,
0.08499591052532196,
0.07979723811149597,
0.14611008763313293,
0.3780461251735687,
-0.48797616362571716,
-0.4665409028530121,
0.13778163492679596,
0.4019113779067993,
0.1060730367898941,
-0.24990758299827576,
0.1274232715368271,
0.3544342815876007,
0.3020976781845093,
0.10672597587108612,
0.3198220431804657,
0.6121068000793457,
-0.03430195897817612,
-0.4069528579711914,
-0.35522526502609253,
0.45795512199401855,
-0.22221969068050385,
0.1928625851869583,
-0.3586770296096802,
-0.33830952644348145,
0.42569902539253235,
2.266026020050049,
0.28609007596969604,
2.0839433670043945,
-0.04972660541534424,
-0.1748242825269699,
0.21752884984016418,
-0.1178276464343071,
0.327333003282547,
0.13359366357326508,
0.24238799512386322,
0.2210855931043625,
0.5684030652046204,
-0.5321314930915833,
-0.04690609127283096,
0.13344049453735352,
-0.2387271225452423,
0.3833276033401489,
-1.034555196762085,
-0.1666858047246933,
-0.013808722607791424,
0.16464374959468842,
0.2442726492881775,
-0.1009521484375,
0.5394629836082458,
0.040608856827020645,
-0.0029192196670919657,
-0.015504415147006512,
-0.14562727510929108,
-0.269084095954895,
-0.28025540709495544,
0.04747013375163078,
0.011925090104341507,
-0.1444978415966034,
-0.11144820600748062,
-0.35704168677330017,
0.22406117618083954,
-0.5117148756980896,
4.4851975440979,
-0.04600183665752411,
0.01886889897286892,
-0.37569066882133484,
0.08714978396892548,
-0.08153863251209259,
0.14383861422538757,
0.05266512930393219,
0.07006791979074478,
-0.094870425760746,
0.44359228014945984,
-0.00815498922020197,
0.4191470444202423,
-0.03310811519622803,
0.5012370944023132,
0.20635953545570374,
0.5076069235801697,
0.3530639708042145,
-0.026210829615592957,
-0.2910051643848419,
-0.7155736088752747,
0.10527423769235611,
0.807902455329895,
0.11827948689460754,
0.3290805220603943,
0.17137394845485687,
0.5074418187141418,
0.6545731425285339,
-0.13949191570281982,
-0.08700593560934067,
0.5253066420555115,
5.282607078552246,
-0.46126148104667664,
0.7082956433296204,
-0.15656566619873047,
0.41781312227249146,
0.18680953979492188,
-0.6722835898399353,
0.4629731774330139,
-0.5294831991195679,
0.04071631282567978,
0.031234189867973328,
0.6271510124206543,
0.08876053988933563,
0.2591829001903534,
-0.011018753051757812,
-0.22315342724323273,
-0.5391421914100647,
-0.5982499122619629,
0.6468814015388489,
-0.24411316215991974,
0.46995043754577637,
-0.48467719554901123,
0.164995938539505,
-0.31927111744880676,
-0.03780561685562134,
0.0331406444311142,
-0.2433047592639923,
0.7251436114311218,
0.19900861382484436,
-0.15056313574314117,
0.5531095862388611,
0.0332496203482151,
-0.21845027804374695,
0.29122570157051086,
-0.18867023289203644,
-0.19515325129032135,
0.36541980504989624,
0.4145025908946991,
-0.11572211235761642,
0.5805124640464783,
0.16849899291992188,
0.5445017218589783,
-0.209001362323761,
-0.41335585713386536,
-0.4179645776748657,
0.11372660845518112,
0.022921422496438026,
0.18105380237102509,
0.18729268014431,
-0.0067973085679113865,
-0.08787588775157928,
-0.11904624104499817,
0.2521780729293823,
-0.08920440822839737,
0.018784046173095703,
0.13919048011302948,
-0.04553325101733208,
-0.04912707209587097,
0.6813079714775085,
-0.06362969428300858,
0.6678733825683594,
-0.053323905915021896,
-0.0024732991587370634,
0.5621890425682068,
0.2040557861328125,
-0.11135309934616089,
-0.5860615968704224,
0.027217593044042587,
0.5885254144668579,
0.12913861870765686,
-0.17730627954006195,
0.15412716567516327,
0.3344106674194336,
0.13372565805912018,
0.13989269733428955,
-0.30032268166542053,
0.2632170021533966,
0.04170271381735802,
-0.046151649206876755,
0.1321069449186325,
-0.34451422095298767,
-0.6177965402603149,
0.16642728447914124,
-0.12693622708320618,
0.5819721221923828,
-0.039723727852106094,
0.24421443045139313,
0.40753448009490967,
0.47257867455482483,
0.19438007473945618,
0.41161274909973145,
-0.11058457940816879,
-0.4099635183811188,
0.06318921595811844,
-0.10204987972974777,
0.2217244952917099,
0.011986902914941311,
0.3378758430480957,
-0.3059762418270111,
0.39750048518180847,
0.07714454084634781,
0.46270206570625305,
0.08887059986591339,
0.14277668297290802,
0.005848071537911892,
-0.4230751395225525,
0.03723730891942978,
-0.14217571914196014,
-0.048213597387075424,
0.18566380441188812,
0.750683605670929,
-0.026760121807456017,
-0.31456491351127625,
-0.23459729552268982,
-0.21653610467910767
] |
822#56 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের সংবিধান ইসলামকে রাষ্ট্রধর্ম ঘোষণা করলেও ধর্মভিত্তিক রাজনীতি নিষিদ্ধ করেছে। এতে হিন্দু, বৌদ্ধ, খ্রিস্টান ও সকল ধর্মের মানুষের সমান স্বীকৃতি নিশ্চিত করে। ১৯৭২ সাল থেকে, বাংলাদেশ হল দক্ষিণ এশিয়ার প্রথম সাংবিধানিক-ধর্মনিরপেক্ষ দেশ। | [
0.10001279413700104,
0.1760568916797638,
-0.22963206470012665,
0.15085697174072266,
-0.1053682491183281,
0.03373025357723236,
0.05488786846399307,
-0.2561599612236023,
0.7115560173988342,
0.4049977660179138,
-0.10163809359073639,
-0.24997583031654358,
-0.1160358116030693,
0.13705018162727356,
-0.32756832242012024,
-0.3679189682006836,
0.49185994267463684,
-0.33225810527801514,
0.294754296541214,
0.17822907865047455,
-0.23926493525505066,
0.022488737478852272,
0.3140958249568939,
0.1899617463350296,
0.011459668166935444,
-0.34869277477264404,
-0.10179723054170609,
0.5051187872886658,
-0.3518681824207306,
0.24094702303409576,
0.40996524691581726,
-0.2924751341342926,
0.06628608703613281,
0.3674076795578003,
-0.27885156869888306,
0.10643304139375687,
-0.23960724472999573,
0.1405925452709198,
-0.05404217913746834,
0.307669073343277,
0.14923933148384094,
0.24790802597999573,
-0.08774936944246292,
0.09654907882213593,
0.3573562502861023,
-0.352096825838089,
0.5154663324356079,
0.07697424292564392,
0.3995683789253235,
-0.2308041900396347,
-0.19583626091480255,
0.7095784544944763,
-0.07572708278894424,
0.3663439452648163,
-0.7529011964797974,
0.5392453670501709,
-1.0358235836029053,
0.7567057013511658,
0.270859032869339,
-0.1558719277381897,
-0.040718428790569305,
0.2948262393474579,
-0.043428801000118256,
0.20767651498317719,
0.6461427211761475,
0.19181086122989655,
-0.01897532120347023,
0.031338054686784744,
0.05338447913527489,
0.25300464034080505,
-0.057451024651527405,
0.24868576228618622,
0.3144229054450989,
0.1685694307088852,
-0.019425710663199425,
-0.2165507972240448,
-0.0835379883646965,
-0.08363719284534454,
0.273394912481308,
-0.3823418915271759,
-0.19602374732494354,
-0.22288793325424194,
-0.013601112179458141,
0.15514561533927917,
0.7016825079917908,
0.43695271015167236,
0.2958216369152069,
-0.2554878294467926,
-0.010222498327493668,
0.35616251826286316,
-0.05477767437696457,
0.09003964811563492,
-0.7681549191474915,
-0.2813776731491089,
0.37825343012809753,
0.5449162721633911,
0.4180409610271454,
-0.19407662749290466,
-0.4693394899368286,
-0.3269241452217102,
0.3446494936943054,
-0.3298278748989105,
-0.1973119080066681,
0.10254853218793869,
0.16491368412971497,
-0.461334228515625,
-0.2784723937511444,
0.14452120661735535,
0.16732291877269745,
0.45751622319221497,
0.711322009563446,
-0.36033275723457336,
-0.09566941112279892,
0.5329729914665222,
-0.4918965697288513,
0.09020945429801941,
0.36017554998397827,
0.39497578144073486,
-0.1265953630208969,
-1.1878336668014526,
0.38616639375686646,
-0.24002330005168915,
-0.13113880157470703,
0.2440449744462967,
-0.24393869936466217,
-0.3148835003376007,
0.3715047240257263,
-0.45893606543540955,
0.665539562702179,
0.698803722858429,
0.06719036400318146,
0.1898985505104065,
0.17984645068645477,
0.5078775882720947,
0.2878212034702301,
0.4931882321834564,
0.17281939089298248,
-0.1315220445394516,
0.005764261819422245,
-0.5348551273345947,
-0.19938138127326965,
0.15428116917610168,
0.14289245009422302,
0.5196523070335388,
-0.13037292659282684,
0.26545244455337524,
0.06702232360839844,
0.17240221798419952,
0.10598094016313553,
0.17036645114421844,
0.2792012393474579,
0.41741514205932617,
-0.4531901180744171,
0.5437377691268921,
-0.7810994386672974,
0.10205550491809845,
0.17576251924037933,
0.1980438232421875,
-0.19480940699577332,
-0.16530625522136688,
0.9648762941360474,
0.31104356050491333,
0.23038321733474731,
-0.26784414052963257,
-0.1579722762107849,
0.03793857991695404,
0.0667116567492485,
0.5407511591911316,
0.38960978388786316,
-0.03603274002671242,
-0.44272053241729736,
0.3338307738304138,
0.34076640009880066,
0.06035212054848671,
0.5350097417831421,
0.5363077521324158,
0.17562523484230042,
0.14492344856262207,
0.7054158449172974,
-0.5148986577987671,
-0.1721680909395218,
-0.26756933331489563,
-0.022371117025613785,
0.41741320490837097,
0.38716062903404236,
0.28596192598342896,
0.1766761839389801,
0.17729085683822632,
-0.21822839975357056,
0.36172473430633545,
-0.1836802214384079,
0.16027680039405823,
0.8997232913970947,
-0.5931169986724854,
0.16067656874656677,
0.12631931900978088,
-0.01697489432990551,
0.050765737891197205,
-0.04887326434254646,
0.23169606924057007,
0.010700416751205921,
-0.9002767205238342,
-0.4586832821369171,
0.17250481247901917,
0.4547790586948395,
-0.6702250242233276,
0.3324442505836487,
0.21135030686855316,
-0.05658702924847603,
0.21719278395175934,
0.09171746671199799,
0.19202639162540436,
0.3031449317932129,
0.3820994198322296,
-0.1130693107843399,
0.3368387818336487,
0.07691459357738495,
0.15822537243366241,
0.5281829833984375,
0.12153477966785431,
0.1996646225452423,
0.4857040345668793,
0.3448323607444763,
-0.10455068200826645,
0.4644205868244171,
0.16725769639015198,
-0.3840372860431671,
-0.1311439871788025,
-0.03621609881520271,
0.45233967900276184,
0.47239887714385986,
0.06891658902168274,
-0.33731791377067566,
0.11381085962057114,
0.2748786509037018,
0.26935359835624695,
0.03086497075855732,
0.1959793120622635,
-0.05583445355296135,
0.09577169269323349,
1.0040853023529053,
0.4235038757324219,
-0.13651348650455475,
0.0055221556685864925,
0.27557018399238586,
-0.07360430061817169,
0.4610675871372223,
-0.0595652274787426,
-0.06459048390388489,
0.21830901503562927,
-0.06659520417451859,
0.18190835416316986,
-0.24919942021369934,
0.05978903919458389,
0.11855602264404297,
0.05500303953886032,
0.11704050749540329,
-0.4371953308582306,
0.8585093021392822,
-0.09141896665096283,
0.4616455137729645,
0.19291509687900543,
0.3697967529296875,
0.4925598204135895,
0.20333251357078552,
-0.00355083541944623,
0.26543375849723816,
0.5119954347610474,
-0.11288531869649887,
0.5765625238418579,
0.2732059061527252,
0.09427203983068466,
-0.4806315004825592,
0.3549032211303711,
-0.3700459897518158,
-0.2202156037092209,
0.5800994634628296,
-0.1463870108127594,
-0.6635782718658447,
-0.006434949114918709,
-0.10398543626070023,
0.0732969269156456,
0.2559977173805237,
0.44755324721336365,
-0.4898849427700043,
0.32199230790138245,
0.1810532957315445,
-0.47530925273895264,
-0.7001180052757263,
-0.0017603874439373612,
-0.05118643492460251,
0.5462646484375,
0.13989807665348053,
-0.7138292789459229,
0.31443965435028076,
0.34689077734947205,
0.15754356980323792,
-0.044648680835962296,
0.7262125611305237,
-0.13558050990104675,
0.5585377812385559,
-0.2823587954044342,
0.3705177307128906,
0.6414328813552856,
-0.0739770382642746,
-0.5992065668106079,
-0.09018198400735855,
0.11024341732263565,
0.34215494990348816,
0.6401570439338684,
0.33381614089012146,
-0.7235432863235474,
-0.11141124367713928,
0.7550903558731079,
0.5006021857261658,
1.1378824710845947,
-0.069732166826725,
0.04634982720017433,
-0.15187852084636688,
0.260119765996933,
0.09233570098876953,
-0.1989070326089859,
-0.3107340633869171,
0.27900442481040955,
0.22680184245109558,
-0.4230199158191681,
-0.35883447527885437,
-0.06662286072969437,
0.3807574510574341,
0.31893613934516907,
0.25714391469955444,
0.24958762526512146,
-0.042392000555992126,
-0.22021254897117615,
0.0974794328212738,
0.33966064453125,
-0.058188460767269135,
0.6148714423179626,
-0.040154360234737396,
0.20558767020702362,
0.17598839104175568,
0.24394327402114868,
0.07663676142692566,
0.15175892412662506,
-0.430062860250473,
0.34587401151657104,
0.43890324234962463,
-0.5259130001068115,
0.16049091517925262,
-0.028490448370575905,
0.17324139177799225,
-0.05637926235795021,
0.22414752840995789,
0.017420895397663116,
-0.14044590294361115,
0.2702445685863495,
0.9957357048988342,
0.5365265011787415,
0.7366088628768921,
-0.3245432674884796,
0.29375049471855164,
0.6770548224449158,
0.07711976021528244,
0.04116320610046387,
0.4346374571323395,
0.23838922381401062,
0.06661011278629303,
-0.012121994979679585,
-0.18555596470832825,
-0.10942140966653824,
0.20044708251953125,
-0.4122576415538788,
-0.4787088930606842,
0.10735340416431427,
-0.011521006003022194,
-0.3742973208427429,
-0.2952769100666046,
0.3676953613758087,
0.581164538860321,
0.35046690702438354,
0.26825204491615295,
0.6923014521598816,
0.05530931055545807,
0.19462139904499054,
-0.34258779883384705,
0.03142137452960014,
0.4267556369304657,
0.3720555603504181,
-0.08523106575012207,
0.08644167333841324,
0.1755417436361313,
-0.21137268841266632,
0.3868524432182312,
0.005666955374181271,
-0.30815476179122925,
-0.059320297092199326,
-0.09495069831609726,
0.21007506549358368,
0.1919330656528473,
0.2591480314731598,
0.34649658203125,
0.35541534423828125,
0.11360134184360504,
0.5664917230606079,
3.948502540588379,
0.2796671688556671,
0.3976796567440033,
0.0802164375782013,
-0.16132840514183044,
-0.1931595802307129,
0.9638509154319763,
-0.13764482736587524,
0.19422811269760132,
0.23038381338119507,
-0.4397411048412323,
0.2938605546951294,
-0.052001845091581345,
-0.17011985182762146,
-0.08268451690673828,
0.13441242277622223,
0.6120798587799072,
0.097782202064991,
-0.5419667363166809,
0.7461751103401184,
-0.432586669921875,
0.11170164495706558,
0.34898173809051514,
-0.02458828315138817,
0.28113123774528503,
0.19464702904224396,
0.11837514489889145,
0.6710769534111023,
1.0094624757766724,
0.610485851764679,
0.3170181214809418,
-0.37163951992988586,
0.43433430790901184,
-0.26521986722946167,
-0.38125523924827576,
0.6892099976539612,
-0.12587201595306396,
0.8917887210845947,
-0.10748672485351562,
-0.19410425424575806,
-0.14348773658275604,
-0.18101176619529724,
0.08103980869054794,
0.5605387091636658,
-0.25509750843048096,
-0.31202343106269836,
-0.0766727477312088,
0.29782015085220337,
0.44878438115119934,
0.22960342466831207,
0.320181280374527,
-0.33574676513671875,
-0.3599751889705658,
-0.49661052227020264,
-0.1670486479997635,
0.691296398639679,
0.06661675870418549,
-0.21473471820354462,
0.4258361756801605,
-0.07817653566598892,
0.4254951477050781,
0.2732955813407898,
0.2629399597644806,
-0.45909422636032104,
-0.31739509105682373,
-0.1328573226928711,
0.04203464835882187,
0.07997347414493561,
0.45268934965133667,
-0.32870763540267944,
0.4108109772205353,
0.1855316162109375,
0.4008837342262268,
-0.38266193866729736,
-0.20595087110996246,
0.231251522898674,
-0.1609036773443222,
0.02867431566119194,
-0.3300720155239105,
-0.2318578064441681,
0.40543249249458313,
0.10447727888822556,
0.10545317083597183,
-0.08352494239807129,
0.2586870789527893,
0.6437337398529053,
0.428930401802063,
-0.4199881851673126,
0.547497570514679,
-0.060857709497213364,
0.3410598635673523,
-0.42037150263786316,
0.40511271357536316,
0.3785523772239685,
0.004218928050249815,
0.355459600687027,
-0.4584347903728485,
-3.9248046875,
0.1495124250650406,
0.5172643065452576,
-0.3037557005882263,
0.42844849824905396,
-0.022165806964039803,
0.13544048368930817,
-0.12764891982078552,
-0.39879366755485535,
0.24946269392967224,
-0.26169344782829285,
-0.06590945273637772,
-0.1133003681898117,
-0.6823243498802185,
-0.09079860150814056,
0.32742056250572205,
0.10148696601390839,
0.27263590693473816,
0.1337457001209259,
-0.040398869663476944,
0.8121998906135559,
-0.26003366708755493,
0.254714697599411,
-0.28987255692481995,
-0.4122253954410553,
-0.042283836752176285,
0.3488415479660034,
-0.16261443495750427,
0.4541219174861908,
-0.06403287500143051,
-0.22678019106388092,
0.7176101803779602,
0.3983266055583954,
-0.2889973819255829,
0.22863903641700745,
0.6123372316360474,
0.0564192458987236,
-0.11245214194059372,
0.07487329095602036,
0.4546854794025421,
-0.2307264655828476,
0.09128475189208984,
0.1775144636631012,
0.19762976467609406,
-0.04994926601648331,
-0.04798995330929756,
-0.5340026617050171,
0.15141944587230682,
-0.5520563721656799,
0.38234201073646545,
0.36773064732551575,
0.12829850614070892,
-0.5731160640716553,
0.0005604902980849147,
0.3968465030193329,
-0.2388252466917038,
0.05907071381807327,
0.19043128192424774,
0.7990397214889526,
0.2573379576206207,
0.16195692121982574,
-0.46684467792510986,
0.23020808398723602,
0.0738283172249794,
-0.33950069546699524,
0.35963186621665955,
0.23187357187271118,
0.4832402467727661,
0.26190245151519775,
-0.10770346224308014,
0.28041788935661316,
0.1784675568342209,
0.0462837889790535,
0.033378250896930695,
0.4739115536212921,
0.06060352176427841,
-0.07925772666931152,
-0.03266776353120804,
0.5516154170036316,
-0.1525522917509079,
-0.12089754641056061,
-0.0681590735912323,
-0.45460206270217896,
0.0602186843752861,
2.114534616470337,
0.56378173828125,
2.2312824726104736,
0.2538168132305145,
-0.22537237405776978,
0.1064450591802597,
0.23251216113567352,
0.38438594341278076,
0.1235552504658699,
-0.19790217280387878,
-0.26599961519241333,
0.3182462155818939,
-0.3277791440486908,
0.0692598968744278,
-0.1184113472700119,
-0.42534178495407104,
0.39463144540786743,
-1.1200439929962158,
-0.23848190903663635,
0.01377792377024889,
0.25667598843574524,
-0.2510156035423279,
0.2621464431285858,
0.18220385909080505,
0.012248102575540543,
-0.054616887122392654,
0.08468879014253616,
-0.2802083194255829,
-0.16070321202278137,
-0.32976531982421875,
0.006106026936322451,
-0.22001059353351593,
-0.1274290680885315,
-0.21948115527629852,
-0.3208918273448944,
0.35470885038375854,
-0.2014429122209549,
4.497526168823242,
0.10565897822380066,
-0.061402950435876846,
0.10087089240550995,
0.3319472670555115,
-0.678515613079071,
0.4019571840763092,
-0.12720750272274017,
-0.06332086026668549,
0.06377226859331131,
0.2691645324230194,
-0.17515334486961365,
0.27978768944740295,
-0.07144860923290253,
0.50396728515625,
0.1736934632062912,
0.6410237550735474,
0.3557364046573639,
-0.005800562910735607,
0.05430860444903374,
-0.22678044438362122,
-0.012900734320282936,
0.6449625492095947,
-0.0335175022482872,
0.41931405663490295,
0.28004151582717896,
0.37324345111846924,
0.5074473023414612,
-0.14807268977165222,
0.037067413330078125,
0.26624298095703125,
5.268815040588379,
0.08332659304141998,
0.2348206788301468,
-0.16672903299331665,
0.31983694434165955,
0.03399874269962311,
-0.36158257722854614,
0.2521423101425171,
-0.23419901728630066,
-0.07733545452356339,
0.13377510011196136,
0.6267209649085999,
-0.06585236638784409,
0.4986867308616638,
0.38456928730010986,
-0.05316708981990814,
-0.4501444399356842,
-0.3431503176689148,
0.41227710247039795,
-0.20741207897663116,
0.38975170254707336,
-0.31361299753189087,
0.15373052656650543,
-0.2009410858154297,
-0.23271052539348602,
-0.10404904931783676,
-0.37657469511032104,
0.4130930006504059,
0.18805377185344696,
-0.04936135560274124,
0.5085652470588684,
0.3975256085395813,
-0.3914981186389923,
0.24132157862186432,
-0.037130992859601974,
-0.1541476547718048,
-0.05891482159495354,
0.005265299696475267,
-0.1263919174671173,
0.019588151946663857,
0.1005483940243721,
0.5335001349449158,
-0.42420604825019836,
-0.08316587656736374,
-0.5511856079101562,
0.2095584273338318,
-0.049456674605607986,
0.35247802734375,
0.27552592754364014,
0.021265825256705284,
-0.34326186776161194,
-0.2065332978963852,
0.4529193937778473,
-0.00010916392056969926,
0.00678723631426692,
-0.21082553267478943,
0.09114392846822739,
-0.17190983891487122,
0.648333728313446,
0.15002314746379852,
0.9382364749908447,
0.05349845811724663,
-0.19862161576747894,
0.858630359172821,
0.292245477437973,
-0.08779444545507431,
-0.07218831032514572,
-0.054344210773706436,
0.8273600339889526,
-0.30379244685173035,
-0.19675950706005096,
0.08672729879617691,
-0.0630008727312088,
0.38555920124053955,
0.29893553256988525,
0.22541554272174835,
0.06790229678153992,
-0.04229132458567619,
0.14125265181064606,
0.20898063480854034,
-0.12825247645378113,
-0.28281325101852417,
-0.22411982715129852,
-0.10289566963911057,
0.5335550904273987,
-0.2417755126953125,
0.2447223663330078,
-0.1458110809326172,
0.261782705783844,
-0.19784125685691833,
0.4570454955101013,
-0.5472167730331421,
0.000006492932698165532,
0.0402679443359375,
-0.06740424036979675,
-0.12095432728528976,
0.3466365933418274,
-0.0424753800034523,
-0.2306983917951584,
0.05321614071726799,
-0.1713417023420334,
0.12888173758983612,
0.08027496188879013,
0.3200921416282654,
0.22723032534122467,
-0.2262369841337204,
0.02658691443502903,
-0.09859077632427216,
0.23156026005744934,
0.11351241916418076,
0.44527995586395264,
0.14280249178409576,
-0.08648713678121567,
-0.30848896503448486,
-0.23087476193904877
] |
822#57 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশে স্বাক্ষরতার হার ক্রমবর্ধমান। ২০১৩ খ্রিস্টাব্দে শিক্ষার হার ছিল ৬৫ শতাংশ। ২০১৬ তে তা আরো বৃদ্ধি লাভ করে ৭২.৭৬ শতাংশে উন্নীত হয়েছে। ২০১৮ সালে শিক্ষামন্ত্রণালয়ের হিসেব অনুযায়ী দেশে সাক্ষরতার হার ৭২.৯ শতাংশ। ২০০৭ এর তুলনায় সাক্ষরতার হার ২৬.১০ শতাংশ বেড়েছে। ২০১০ সালে সাক্ষর নারী ছিল জনসংখ্যার ৫২.২ শতাংশ এবং পুরুষ ৬১.৩ শতাংশ। ২০১৬ তে সাক্ষর নারীর হার ৬৯.৯০ শতাংশে এবং সাক্ষর পুরুষের হার ৭৫.৬২ শতাংশে উন্নীত হয়। | [
-0.04039357230067253,
0.06878774613142014,
-0.1313062310218811,
0.17310886085033417,
-0.18435974419116974,
-0.06683036684989929,
0.19715750217437744,
-0.4069550931453705,
0.3153098523616791,
0.43364739418029785,
-0.35900771617889404,
0.06974457204341888,
-0.12450277805328369,
-0.3081766963005066,
-0.6796273589134216,
0.36556005477905273,
0.35998034477233887,
0.2835887670516968,
-0.12046654522418976,
0.24878060817718506,
-0.3158620595932007,
0.17168867588043213,
0.34294378757476807,
0.6020216345787048,
-0.05631950870156288,
-0.25210505723953247,
-0.3009416162967682,
0.1082555279135704,
-0.8102936148643494,
0.4194987416267395,
0.43952327966690063,
-0.5378836989402771,
-0.42706435918807983,
0.320366233587265,
-0.6341928243637085,
0.43538016080856323,
-0.08960440009832382,
0.47910502552986145,
0.11248262971639633,
-0.46129733324050903,
0.4871785044670105,
0.21466559171676636,
-0.371317058801651,
0.14285019040107727,
0.3124615252017975,
-0.46851497888565063,
-0.17705263197422028,
0.13905900716781616,
0.8788661956787109,
0.020024597644805908,
-0.14078058302402496,
-0.10244965553283691,
-0.31027698516845703,
0.45848971605300903,
-0.5814154148101807,
0.349579781293869,
-0.3145253658294678,
0.9899246692657471,
0.853003203868866,
0.19180047512054443,
0.02264557220041752,
-0.3117058575153351,
-0.26664525270462036,
0.10139195621013641,
0.4553321301937103,
0.394957572221756,
-0.07892752438783646,
0.5141446590423584,
0.24076445400714874,
0.00016645531286485493,
-0.02604539692401886,
0.7008056640625,
0.513055145740509,
0.5746241211891174,
-0.5646845102310181,
0.031526558101177216,
0.28470003604888916,
-0.048286546021699905,
0.35728612542152405,
-0.08872360736131668,
-0.014573652297258377,
-0.19917212426662445,
0.1756180077791214,
0.33489730954170227,
-0.712149977684021,
0.7908206582069397,
0.345256507396698,
-0.13513590395450592,
0.17519862949848175,
0.3890107572078705,
-0.6585274338722229,
-0.015036960132420063,
-0.058453965932130814,
0.3164072632789612,
0.08542418479919434,
0.3957373797893524,
0.42384326457977295,
-0.10870518535375595,
-0.36812442541122437,
0.07625501602888107,
-0.0876283273100853,
-0.3426406681537628,
-0.048791516572237015,
0.5779455304145813,
-0.015580028295516968,
-0.27622827887535095,
-0.7767807841300964,
0.2982560396194458,
0.07665611058473587,
0.34934285283088684,
0.9450319409370422,
-0.23266655206680298,
-0.051659028977155685,
0.2718048691749573,
0.04595675691962242,
-0.15071874856948853,
0.3473634421825409,
0.2160811871290207,
0.11391631513834,
-0.9345329403877258,
0.5793821215629578,
0.07486946880817413,
-0.19185981154441833,
-0.39967915415763855,
0.11020825803279877,
-0.424213171005249,
0.6510365009307861,
-0.09445281326770782,
0.7417174577713013,
0.18516027927398682,
-0.06817135959863663,
0.20586133003234863,
1.0047935247421265,
0.6426145434379578,
0.08567279577255249,
0.4734728932380676,
-0.09974516928195953,
-0.3560367524623871,
0.027082344517111778,
-0.40024715662002563,
-0.16733650863170624,
-0.5942054986953735,
0.5223921537399292,
0.4501733183860779,
-0.159449502825737,
0.29634806513786316,
0.1970560997724533,
0.3458041548728943,
0.1624039262533188,
-0.05720682814717293,
0.00028213101904839277,
0.285513699054718,
-0.3385128080844879,
0.5706276893615723,
-0.6798685789108276,
-0.0980999767780304,
-0.025270866230130196,
-0.16945791244506836,
-0.045541007071733475,
0.023945609107613564,
0.8670526742935181,
0.36768752336502075,
-0.06837430596351624,
0.24985435605049133,
-0.7982077598571777,
0.1085735559463501,
-0.04804616421461105,
-0.20580235123634338,
0.6125761866569519,
0.1634773463010788,
0.09299398958683014,
0.07151652127504349,
-0.14772208034992218,
0.32148629426956177,
0.24358026683330536,
0.28421294689178467,
0.12137620896100998,
-0.3185349702835083,
0.36911264061927795,
0.5828607082366943,
-0.15774308145046234,
-0.20387084782123566,
0.0925658792257309,
0.09306222945451736,
0.30613571405410767,
0.19177313148975372,
0.40059423446655273,
-0.1155632808804512,
-0.34594908356666565,
-0.04867398366332054,
-0.34694716334342957,
0.4117036461830139,
1.2112253904342651,
-0.608860969543457,
-0.04073985666036606,
0.3173850476741791,
-0.20175430178642273,
0.19307909905910492,
0.04818258807063103,
0.3306429386138916,
0.01042337529361248,
-0.4412268400192261,
-0.30007046461105347,
0.2771613299846649,
0.021460266783833504,
-0.5525352358818054,
0.47156012058258057,
0.8667985200881958,
-0.3706733286380768,
0.3851027488708496,
-0.06828729063272476,
0.17623645067214966,
0.6113108396530151,
0.1501733958721161,
0.1696588099002838,
0.223545640707016,
0.5363379120826721,
0.25569090247154236,
0.6199113130569458,
-0.17481869459152222,
-0.3168266713619232,
0.38610661029815674,
-0.3499968349933624,
-0.3878597915172577,
0.1919126957654953,
-0.024215392768383026,
-0.09290336817502975,
-0.09201772511005402,
0.2846153676509857,
0.38675975799560547,
0.362097829580307,
0.08702565729618073,
-0.43096035718917847,
-0.8844285607337952,
0.2867467999458313,
0.46514254808425903,
-0.21496444940567017,
0.12375959753990173,
0.6653068661689758,
-0.14103223383426666,
0.7045406699180603,
0.165034681558609,
-0.21194395422935486,
-0.3649357557296753,
0.233245387673378,
-0.477652370929718,
0.09947951883077621,
0.17384885251522064,
0.22281987965106964,
0.40672144293785095,
0.18425966799259186,
0.22397081553936005,
-0.6423576474189758,
0.2946285903453827,
-0.18166407942771912,
0.2761102020740509,
0.20608027279376984,
-0.4603792428970337,
0.6326289176940918,
-0.38389381766319275,
-0.22422601282596588,
0.5404704213142395,
0.5261362791061401,
0.14078465104103088,
0.07373984903097153,
0.023886851966381073,
-0.10844429582357407,
0.5145882964134216,
-0.07618791610002518,
0.547200083732605,
0.37472039461135864,
-0.12303480505943298,
0.05178120732307434,
0.1339634209871292,
-0.49287983775138855,
0.10752864181995392,
-0.005536282435059547,
-0.354780375957489,
-0.6227644681930542,
-0.09768880158662796,
-0.05028245225548744,
0.4097472131252289,
-0.20327696204185486,
0.00009722673712531105,
-0.16770444810390472,
0.3209928870201111,
0.09206590056419373,
0.06545060873031616,
-0.6460361480712891,
-0.22331097722053528,
0.4873957931995392,
0.36067813634872437,
-0.33134642243385315,
-0.9157806038856506,
0.2985689640045166,
-0.1837477684020996,
0.25538209080696106,
-0.1540013998746872,
0.48299989104270935,
-0.035757534205913544,
0.6507431864738464,
-0.308216392993927,
-0.0138712078332901,
0.7127311825752258,
0.30639374256134033,
-0.09232349693775177,
-0.20575827360153198,
0.17915500700473785,
0.23044005036354065,
0.5722956657409668,
-0.21037514507770538,
-0.042493514716625214,
0.07071217149496078,
0.6218881011009216,
0.2646940052509308,
0.9149857759475708,
-0.030416110530495644,
-0.26642704010009766,
0.4545767605304718,
-0.3857094943523407,
-0.3378049433231354,
-0.40264061093330383,
-0.3463635742664337,
-0.17596665024757385,
0.4884980618953705,
-0.2680787742137909,
0.3945266902446747,
-0.6616666316986084,
0.5918164849281311,
0.12293381243944168,
-0.1651165783405304,
0.37751269340515137,
-0.6584272384643555,
-0.9271805286407471,
0.13028474152088165,
0.3948054611682892,
0.06826736778020859,
-0.2147526741027832,
-0.2124015986919403,
0.2569570541381836,
0.42612332105636597,
0.4779162108898163,
0.19551928341388702,
0.06524550169706345,
-0.08772771805524826,
0.2626411020755768,
0.0734906867146492,
0.42731431126594543,
0.16790296137332916,
-0.045073993504047394,
0.1205405443906784,
0.5325034856796265,
-0.26720327138900757,
-0.23011063039302826,
0.5591613054275513,
0.2824004590511322,
0.7436578273773193,
0.6431588530540466,
0.4896121919155121,
-0.22783951461315155,
0.5595083832740784,
0.59364253282547,
-0.09280039370059967,
0.05187520012259483,
0.22928935289382935,
0.8305167555809021,
0.422355979681015,
-0.14807763695716858,
0.18751241266727448,
-0.23865176737308502,
0.30288150906562805,
0.08893868327140808,
-0.3770141005516052,
-0.026737065985798836,
-0.159391388297081,
-0.13434775173664093,
-0.7100028395652771,
-0.09261742979288101,
0.3723950684070587,
0.3951844274997711,
0.21259789168834686,
0.6711025238037109,
-0.15370352566242218,
0.39348316192626953,
0.3052924573421478,
-0.15762542188167572,
-0.020383436232805252,
0.1998133659362793,
0.32811930775642395,
-0.6487928032875061,
0.2599819302558899,
0.037064019590616226,
0.2553788721561432,
0.5272244811058044,
-0.07290924340486526,
-0.15657378733158112,
-0.8986306190490723,
0.45951956510543823,
0.002906895475462079,
-0.02620086446404457,
-0.0854826346039772,
0.39625707268714905,
0.48958805203437805,
0.5164603590965271,
3.858194351196289,
0.3607997000217438,
0.402080774307251,
-0.8851058483123779,
0.04002879559993744,
0.09480365365743637,
0.6576893329620361,
0.02397308126091957,
0.19937315583229065,
0.16467037796974182,
-0.40961742401123047,
0.6558088660240173,
0.019166164100170135,
0.32351651787757874,
-0.0736752524971962,
0.30773842334747314,
0.5221283435821533,
0.22974278032779694,
-0.00910272914916277,
0.45993998646736145,
-0.3285008370876312,
0.1634255200624466,
0.49151065945625305,
0.15866804122924805,
0.6537382006645203,
0.08200927078723907,
0.258695513010025,
0.5974409580230713,
0.533807098865509,
0.37339940667152405,
0.16386005282402039,
0.01932930015027523,
0.21663334965705872,
0.23006866872310638,
-0.07182226330041885,
0.29346954822540283,
0.09723386913537979,
0.3063873052597046,
0.372490257024765,
0.3546178936958313,
-0.35297542810440063,
0.09576757997274399,
-0.05355510488152504,
0.4300719201564789,
-0.0275976974517107,
0.08282747864723206,
-0.4955992102622986,
0.6371104717254639,
-0.007267382461577654,
0.23425711691379547,
0.07294725626707077,
-0.6557216644287109,
-0.21595154702663422,
-0.3360261917114258,
0.2614486515522003,
0.5347062349319458,
0.26699498295783997,
0.24393263459205627,
-0.05854622274637222,
-0.06193698197603226,
-0.5038289427757263,
-0.016549352556467056,
0.4896809458732605,
-0.05701179429888725,
-0.2738305330276489,
0.12507648766040802,
0.00801930483430624,
0.2842113971710205,
-0.020671894773840904,
-0.6221705079078674,
0.44175976514816284,
0.22911891341209412,
0.6920293569564819,
-0.19834785163402557,
0.0717514231801033,
0.012201252393424511,
0.0774570107460022,
-0.31794270873069763,
-0.3281744122505188,
-0.21019215881824493,
0.16876478493213654,
-0.20838472247123718,
0.09062779694795609,
-0.10444667935371399,
0.41040927171707153,
0.7000513672828674,
-0.29854291677474976,
-0.046182576566934586,
0.5443206429481506,
0.03826120123267174,
0.6233146786689758,
-0.12728264927864075,
0.5576280951499939,
0.05580964684486389,
0.5614336729049683,
0.29996728897094727,
0.6074429154396057,
-3.939030408859253,
0.42607367038726807,
0.011453798972070217,
0.10095911473035812,
0.2617282569408417,
0.08473030477762222,
0.33803272247314453,
0.05031890422105789,
-0.25948426127433777,
0.3797340393066406,
-0.08071815222501755,
0.30966880917549133,
-0.18477046489715576,
-0.32213452458381653,
-0.35148096084594727,
0.0806402638554573,
-0.12391309440135956,
0.25620749592781067,
0.20445604622364044,
-0.09464393556118011,
0.18667995929718018,
-0.013460728339850903,
-0.10845490545034409,
-0.10915454477071762,
0.14448867738246918,
0.278268039226532,
0.17818021774291992,
-0.1830078661441803,
0.7153292894363403,
0.29149338603019714,
-0.03259342536330223,
0.6058662533760071,
0.24475248157978058,
-0.4341002404689789,
0.16399480402469635,
0.15736907720565796,
0.046076104044914246,
-0.3699660897254944,
-0.4151391386985779,
0.5015012621879578,
-0.007940149866044521,
-0.03032773919403553,
0.43208107352256775,
-0.40794259309768677,
0.2637837529182434,
0.2559897303581238,
-0.33246374130249023,
-0.22713516652584076,
0.23005113005638123,
-0.318753182888031,
0.6212782263755798,
0.44134747982025146,
-0.3434024751186371,
0.11683624237775803,
0.32436177134513855,
0.16258783638477325,
-0.1442280113697052,
0.16010302305221558,
0.5305412411689758,
0.027945198118686676,
0.052896514534950256,
-0.24006180465221405,
0.48343625664711,
0.01868891343474388,
0.587838351726532,
0.19030579924583435,
0.7245310544967651,
-0.012667165137827396,
0.12880663573741913,
-0.12266936153173447,
0.0846911296248436,
-0.18712379038333893,
0.24704799056053162,
0.02784094214439392,
0.2691533863544464,
0.3501599431037903,
-0.00463010324165225,
-0.6496673226356506,
0.29576078057289124,
-0.21536830067634583,
0.3056381046772003,
-0.2553821802139282,
-0.4751778244972229,
0.5092878341674805,
2.108055830001831,
0.4096952974796295,
2.234382390975952,
0.00549763347953558,
-0.44706442952156067,
0.10328780859708786,
-0.03437314182519913,
0.295558363199234,
-0.08170142769813538,
-0.32486817240715027,
0.09546973556280136,
-0.19974660873413086,
-0.07983995974063873,
-0.31276434659957886,
0.6613742113113403,
-0.4634854793548584,
0.3138767182826996,
-0.8914849758148193,
0.29401305317878723,
0.27145591378211975,
0.2139209359884262,
0.5561999678611755,
0.019321206957101822,
-0.36499470472335815,
0.7240045070648193,
0.1047787293791771,
0.13314402103424072,
-0.11442773789167404,
-0.08434510231018066,
-0.5300570130348206,
0.2604783773422241,
-0.3424121141433716,
0.033091288059949875,
0.020072417333722115,
-0.45792800188064575,
0.2956092059612274,
-0.2374698370695114,
4.488543510437012,
-0.11650729179382324,
0.3019557297229767,
-0.5910089015960693,
0.5680387020111084,
0.09162888675928116,
0.21930181980133057,
-0.04141004756093025,
0.13865143060684204,
0.2677026391029358,
0.46493372321128845,
0.07898876070976257,
0.16473400592803955,
-0.043908897787332535,
0.38743090629577637,
0.2408418208360672,
0.5595853328704834,
0.45235157012939453,
-0.3182145357131958,
0.058327630162239075,
0.26312413811683655,
0.20539622008800507,
0.29104921221733093,
-0.004955713637173176,
0.19174163043498993,
0.3326975107192993,
0.7788705229759216,
0.5524839758872986,
-0.05717961862683296,
-0.16973567008972168,
0.1636754721403122,
5.250087261199951,
-0.8941376805305481,
0.4334252178668976,
-0.24509595334529877,
-0.15197211503982544,
0.5095615386962891,
-0.4178512394428253,
0.3074932396411896,
-0.22093354165554047,
-0.09955397993326187,
-0.13656209409236908,
0.06527440994977951,
-0.3443831205368042,
0.7793979644775391,
-0.019930707290768623,
0.1967678666114807,
-0.39461231231689453,
-0.7876833081245422,
0.3803064227104187,
-0.5550300478935242,
0.2863970398902893,
-0.040865834802389145,
0.23096482455730438,
-0.5169768929481506,
-0.28860798478126526,
0.10217458754777908,
-0.21436674892902374,
0.435213565826416,
0.38579273223876953,
-0.22849798202514648,
0.40543466806411743,
0.3784167170524597,
0.09561124444007874,
0.5254525542259216,
-0.30526670813560486,
0.40233132243156433,
0.48325496912002563,
0.32448020577430725,
-0.16558140516281128,
0.541556715965271,
0.37377142906188965,
0.4026299715042114,
0.08338449150323868,
0.04936932772397995,
-0.43269529938697815,
0.048124656081199646,
0.0932750254869461,
0.6494596004486084,
0.5657531023025513,
-0.21331468224525452,
-0.4998801648616791,
-0.3184352219104767,
0.357073575258255,
-0.37447288632392883,
0.28463006019592285,
-0.16876132786273956,
0.08120962977409363,
0.043461479246616364,
-0.27875950932502747,
0.2692701518535614,
0.36179956793785095,
0.13111145794391632,
-0.05052115395665169,
0.4875238835811615,
0.5212776064872742,
-0.1425214260816574,
-0.5473029017448425,
0.10214263200759888,
0.619927704334259,
-0.5908107757568359,
-0.4945487380027771,
-0.08758345991373062,
-0.3559613525867462,
0.16204433143138885,
0.5070962309837341,
0.019608117640018463,
0.39347851276397705,
-0.018884100019931793,
0.04225444048643112,
0.38635846972465515,
-0.18272274732589722,
-0.2555719316005707,
0.07296682149171829,
-0.14112529158592224,
0.4798319935798645,
0.5159939527511597,
0.4204385578632355,
-0.21303953230381012,
0.04426562786102295,
-0.1047612652182579,
0.4870304763317108,
-0.46506330370903015,
-0.3529947102069855,
0.01565852388739586,
-0.1270695924758911,
0.47832340002059937,
-0.4711053669452667,
0.23088239133358002,
-0.3015478849411011,
-0.05771725997328758,
0.06758635491132736,
0.5029962062835693,
0.25502461194992065,
-0.2588637173175812,
0.2831539213657379,
0.043448951095342636,
-0.285086065530777,
-0.04634622856974602,
0.006277904845774174,
0.4195747673511505,
0.5400299429893494,
0.40103569626808167,
-0.11738614737987518,
0.04690659046173096,
-0.015006549656391144
] |
822#58 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশে শিক্ষা ব্যবস্থা তিন সারির এবং বহুলাংশে ভর্তুকিপুষ্ট। বাংলাদেশ সরকার প্রাথমিক, মাধ্যমিক এবং উচ্চ মাধ্যমিক স্তরের বহু বিদ্যালয়ের পরিচালনা ব্যয় সর্বাংশে বহন করে। সরকার অনেক ব্যাক্তিগত স্কুলের জন্য অর্থায়ন করে থাকে। বিশ্ববিদ্যালয় পর্যায়ের শিক্ষা খাতে, সরকার বিশ্ববিদ্যালয় মঞ্জুরী কমিশনের মাধ্যমে ১৫ টিরও বেশি বিশ্ববিদ্যালয়কে অর্থায়ন দিয়ে থাকে। ২০১০ খ্রিস্টাব্দ থেকে সরকার মাধ্যমিক স্তর পর্যন্ত সকল ছাত্র-ছাত্রীকে বিনামূল্যে পাঠ্যপুস্তক সরবরাহ করে আসছে। শিক্ষা বৎসরের প্রথম দিনের মধ্যেই ছাত্র-ছাত্রীদের হাতে নতুন ক্লাশের বই তুলে দেয়ার ঐতিহ্য প্রবর্তিত হয়েছে ২০১১ খ্রিস্টাব্দে। | [
0.370082288980484,
0.3905722200870514,
-0.3244171738624573,
0.16670504212379456,
-0.3105508089065552,
0.2105076014995575,
0.5016658306121826,
-0.4979275166988373,
0.20197686553001404,
0.43336430191993713,
-0.2906884551048279,
-0.2067987471818924,
-0.42657381296157837,
0.08981373906135559,
-0.02837385982275009,
0.20123997330665588,
0.41851624846458435,
-0.2667613923549652,
-0.06019588187336922,
0.015798229724168777,
-0.336940735578537,
0.48604509234428406,
-0.11860429495573044,
0.33227160573005676,
-0.12480327486991882,
-0.27782708406448364,
-0.26972559094429016,
0.6648094058036804,
-0.4793645739555359,
0.3826218843460083,
0.3776579797267914,
-0.3975016176700592,
-0.10644453763961792,
0.5745770335197449,
-0.7483359575271606,
0.059714049100875854,
-0.034452833235263824,
0.1007358580827713,
-0.14355890452861786,
-0.20110611617565155,
0.8238803148269653,
0.35675615072250366,
0.1352773904800415,
0.006098562851548195,
0.13901084661483765,
-0.3258545398712158,
0.4326615333557129,
-0.11980294436216354,
0.3276655375957489,
-0.1253528743982315,
-0.1067085713148117,
0.36919891834259033,
-0.07973034679889679,
0.20322491228580475,
-0.8944913744926453,
0.40061113238334656,
-0.8338460326194763,
0.43064960837364197,
0.08590584993362427,
-0.19071809947490692,
-0.1618717759847641,
-0.2536107301712036,
0.17822615802288055,
0.25776639580726624,
0.03711511939764023,
0.5563187003135681,
0.1759362667798996,
0.11793190240859985,
0.31121984124183655,
0.197190061211586,
-0.22041596472263336,
0.23431941866874695,
0.5342104434967041,
0.3269500732421875,
0.13035638630390167,
0.0716242790222168,
0.08124642074108124,
0.2391863465309143,
0.5194833278656006,
-0.04575445502996445,
-0.010417577810585499,
-0.062048353254795074,
-0.15143108367919922,
-0.14091941714286804,
0.07923153042793274,
0.7352539300918579,
0.12385962903499603,
-0.1876508891582489,
0.15702496469020844,
0.5363796949386597,
-0.8362340927124023,
-0.0025309210177510977,
0.011158471927046776,
-0.18811680376529694,
0.24656717479228973,
0.1577104926109314,
0.45132288336753845,
-0.20558036863803864,
-0.5568942427635193,
-0.34410667419433594,
-0.18401779234409332,
-0.31122279167175293,
-0.12731580436229706,
0.403054416179657,
0.28929421305656433,
-0.35988882184028625,
-0.7117015719413757,
0.578964114189148,
0.14064475893974304,
0.24228684604167938,
0.4848268926143646,
-0.4511203467845917,
-0.06292416900396347,
-0.00005642926407745108,
-0.22001245617866516,
0.1764356791973114,
0.38077864050865173,
0.12628574669361115,
-0.25622987747192383,
-0.9845829606056213,
0.5287461876869202,
0.18747492134571075,
-0.1570083200931549,
0.1417005956172943,
-0.04331450164318085,
-0.1505730301141739,
0.4587474763393402,
-0.03259281441569328,
0.9714916348457336,
0.4883481562137604,
0.23628906905651093,
0.12422968447208405,
0.35681310296058655,
0.3779350817203522,
-0.2032897174358368,
0.6329573392868042,
-0.05577404052019119,
-0.43426060676574707,
-0.5819647908210754,
-0.40267446637153625,
-0.20084095001220703,
-0.0080888532102108,
0.4133988618850708,
0.6096954345703125,
0.059531599283218384,
0.252544641494751,
0.10783059895038605,
0.24903598427772522,
0.05823872238397598,
0.1615837961435318,
0.29928386211395264,
0.3871150612831116,
-0.35115423798561096,
0.6950122714042664,
-0.7779864072799683,
-0.10552795976400375,
0.574625551700592,
0.22200548648834229,
0.060381606221199036,
0.5881894826889038,
0.7217230796813965,
0.32660579681396484,
-0.30772870779037476,
-0.1581273376941681,
-0.07159565389156342,
0.26478129625320435,
-0.10753161460161209,
0.16751836240291595,
0.4849150478839874,
-0.22279827296733856,
0.04205172508955002,
0.1519840657711029,
-0.10483590513467789,
0.1084667518734932,
0.07594051957130432,
0.44285300374031067,
0.2573929727077484,
-0.0825294628739357,
0.8329938054084778,
-0.09391294419765472,
-0.04053078964352608,
0.14964616298675537,
0.21427729725837708,
0.2223498821258545,
0.34702268242836,
0.33556991815567017,
0.6234906315803528,
0.1252179592847824,
-0.32036131620407104,
0.3098354637622833,
-0.3333202302455902,
0.40652894973754883,
1.1002449989318848,
-0.5786850452423096,
-0.3462480306625366,
0.5921228528022766,
-0.5250867009162903,
0.06819173693656921,
0.2584013342857361,
0.44071903824806213,
-0.00021828545141033828,
0.03230970725417137,
-0.47488969564437866,
0.10025760531425476,
0.34905362129211426,
-0.7153645753860474,
0.12419544160366058,
0.5003829598426819,
-0.3482625186443329,
0.3618136942386627,
-0.044014088809490204,
0.2959906756877899,
0.25925004482269287,
0.5125877261161804,
0.027834786102175713,
0.1995278298854828,
0.25610288977622986,
0.09620840847492218,
0.49708646535873413,
0.04813901335000992,
-0.005270392633974552,
0.5977755784988403,
-0.10934057086706161,
-0.25069868564605713,
0.555839478969574,
-0.3738146722316742,
0.11225380003452301,
-0.9138534069061279,
0.25248005986213684,
0.15349672734737396,
0.34321197867393494,
-0.28829315304756165,
-0.3574633300304413,
-0.040044594556093216,
0.09638389945030212,
0.35620206594467163,
-0.051628634333610535,
-0.10663902759552002,
-0.16266776621341705,
-0.46725931763648987,
0.46237635612487793,
0.4777444899082184,
-0.07846638560295105,
-0.472999632358551,
0.5828251838684082,
-0.17271579802036285,
0.12105489522218704,
-0.03348962217569351,
-0.4701230525970459,
0.04264967143535614,
0.08074738085269928,
0.1212189570069313,
-0.11952647566795349,
0.11306723207235336,
0.15349213778972626,
0.47130894660949707,
-0.009981106035411358,
-0.40833666920661926,
0.6062822341918945,
0.24155649542808533,
0.45092445611953735,
0.13191330432891846,
0.37411317229270935,
0.3688400387763977,
-0.24527113139629364,
-0.07995057106018066,
0.34920835494995117,
0.4326009154319763,
0.41658538579940796,
0.612500011920929,
0.12842418253421783,
-0.44751712679862976,
-0.06834270805120468,
0.3608557879924774,
-0.317192405462265,
-0.2804233133792877,
0.4171003997325897,
-0.22316934168338776,
-0.7794234752655029,
0.26206767559051514,
-0.21102763712406158,
0.2043103575706482,
-0.08883728086948395,
0.5237365961074829,
-0.43157416582107544,
0.5210877656936646,
0.21609516441822052,
-0.058571651577949524,
-0.5283753275871277,
0.0599561482667923,
0.3841584324836731,
0.5080376267433167,
0.2094428986310959,
-0.6666253209114075,
-0.03123311698436737,
-0.4855117201805115,
0.16633540391921997,
-0.033362578600645065,
-0.1560816466808319,
0.022257458418607712,
0.4163883328437805,
-0.20667825639247894,
0.009572488255798817,
0.1702195107936859,
-0.2129843831062317,
-0.42457863688468933,
-0.41031965613365173,
0.6164240837097168,
0.21035538613796234,
0.7696385383605957,
0.4800470471382141,
-0.4252092242240906,
-0.07830127328634262,
0.75334632396698,
0.24341832101345062,
1.0073739290237427,
0.13426189124584198,
0.17618311941623688,
-0.0032370672561228275,
-0.07022742182016373,
-0.5865948796272278,
-0.15981425344944,
-0.5488823652267456,
0.09480547159910202,
0.4155305027961731,
0.013356385752558708,
-0.060683075338602066,
-0.7337564826011658,
0.39730167388916016,
0.10017234086990356,
-0.0023814025335013866,
0.19458769261837006,
-0.23779961466789246,
-0.7495438456535339,
0.2079661786556244,
0.22649620473384857,
0.04242684319615364,
0.8653644919395447,
0.05328764021396637,
0.13052989542484283,
0.11552127450704575,
0.18056166172027588,
-0.0015056133270263672,
0.27299097180366516,
0.004704871214926243,
0.3866947293281555,
0.10332359373569489,
-0.09738097339868546,
0.4626392424106598,
0.14416879415512085,
0.19808241724967957,
0.1391279697418213,
-0.03651318699121475,
-0.23204384744167328,
0.005519358441233635,
-0.0873272642493248,
1.1356065273284912,
0.3138708174228668,
0.36769184470176697,
-0.36065584421157837,
0.17238472402095795,
0.8768410086631775,
0.3974679112434387,
0.12121561169624329,
0.3703005611896515,
0.3644925653934479,
0.34905028343200684,
-0.2826361060142517,
0.2962595224380493,
0.23903243243694305,
0.11666863411664963,
-0.1323057860136032,
0.11759445816278458,
0.14294545352458954,
-0.46715810894966125,
-0.20531810820102692,
-0.47947460412979126,
0.27377229928970337,
0.5297170281410217,
0.22312746942043304,
0.31706589460372925,
0.607162356376648,
0.46132540702819824,
-0.012875027023255825,
-0.01839143969118595,
0.07853265106678009,
0.027089493349194527,
0.6705724596977234,
-0.010752861388027668,
-0.16205370426177979,
-0.004594040103256702,
0.007558515295386314,
0.33172228932380676,
0.1856546700000763,
-0.413957804441452,
-0.14676593244075775,
-0.4387509822845459,
0.16408026218414307,
0.05649513378739357,
-0.17961600422859192,
0.09601101279258728,
0.7007306218147278,
0.5509801506996155,
-0.007573940325528383,
3.950535297393799,
0.3437328040599823,
0.5731363892555237,
0.1452115923166275,
0.020464550703763962,
-0.32635530829429626,
0.7762761116027832,
-0.20304863154888153,
0.2667568624019623,
0.1728072166442871,
-0.24280428886413574,
0.13645730912685394,
-0.2946721315383911,
-0.18630020320415497,
-0.13202732801437378,
0.21473188698291779,
0.29655247926712036,
0.10851284861564636,
0.016089333221316338,
0.2623055875301361,
-0.39411553740501404,
-0.20165280997753143,
0.4327518045902252,
-0.27063095569610596,
0.7114775776863098,
0.35565993189811707,
0.009380446746945381,
0.6696984171867371,
0.8966625332832336,
0.4488934874534607,
0.22844383120536804,
0.04171201214194298,
0.3002011775970459,
-0.19811280071735382,
-0.16487348079681396,
0.40036076307296753,
-0.19210262596607208,
-0.13188759982585907,
0.05115995928645134,
0.4363606870174408,
-0.04201386123895645,
-0.0134800486266613,
0.5203924179077148,
0.45236343145370483,
-0.3832353949546814,
-0.29202571511268616,
-0.2351868450641632,
0.6036426424980164,
0.2958389222621918,
-0.10352159291505814,
0.22785012423992157,
-0.5116124749183655,
-0.1867852658033371,
-0.40576714277267456,
0.23239491879940033,
0.5490984916687012,
0.3010123074054718,
-0.10384120047092438,
0.3790394961833954,
-0.4450962245464325,
0.16760237514972687,
0.028203865513205528,
0.24684098362922668,
0.06214914098381996,
-0.6867698431015015,
-0.23389942944049835,
-0.19479814171791077,
0.38588765263557434,
0.6830557584762573,
-0.31252115964889526,
0.06516808271408081,
0.22926296293735504,
0.4960613250732422,
-0.1768561154603958,
-0.029368754476308823,
0.241306334733963,
0.38017305731773376,
0.22183950245380402,
-0.23583094775676727,
0.04560108855366707,
0.37787654995918274,
-0.01956854574382305,
-0.038842763751745224,
-0.2173919975757599,
0.14039990305900574,
0.5954399704933167,
0.06397897005081177,
-0.5183371901512146,
0.5333378314971924,
-0.0808626264333725,
0.3753793239593506,
-0.07941149920225143,
0.20047669112682343,
0.6147952675819397,
0.055605448782444,
0.26691800355911255,
-0.1918758749961853,
-3.8846065998077393,
0.09977938234806061,
0.24135109782218933,
0.07363230735063553,
0.20313839614391327,
0.7905906438827515,
0.47152766585350037,
0.06772790849208832,
-0.35786688327789307,
0.10527290403842926,
-0.23704932630062103,
0.09111712127923965,
0.08302140235900879,
-0.6009071469306946,
-0.15859638154506683,
0.30039897561073303,
-0.048252083361148834,
0.22686035931110382,
0.3726367950439453,
-0.10923358052968979,
0.4491954445838928,
0.23665350675582886,
0.1509520709514618,
-0.06625208258628845,
0.4543214440345764,
0.3392009437084198,
0.37858229875564575,
-0.23500177264213562,
0.0329233817756176,
0.172285258769989,
-0.12790967524051666,
0.6848686933517456,
0.055207278579473495,
0.04490874335169792,
0.18754346668720245,
0.5058228373527527,
0.20342594385147095,
-0.3039822578430176,
-0.1289082020521164,
0.44414061307907104,
-0.16735194623470306,
-0.038049641996622086,
0.21752415597438812,
0.2760491967201233,
-0.2615165412425995,
-0.3073340952396393,
-0.6953366994857788,
0.025768781080842018,
-0.20222719013690948,
-0.21842855215072632,
0.7993828654289246,
0.44532379508018494,
-0.44404658675193787,
0.16547948122024536,
0.3847389221191406,
-0.4150577187538147,
-0.11852628737688065,
-0.18524326384067535,
0.746142566204071,
0.3721325397491455,
0.11765508353710175,
0.002043844200670719,
0.10605432093143463,
-0.12720659375190735,
-0.3005867004394531,
0.13698461651802063,
0.054077599197626114,
0.06252676248550415,
0.18339860439300537,
-0.2442001849412918,
-0.30273082852363586,
-0.18946553766727448,
0.2901700735092163,
-0.3290976285934448,
0.47910642623901367,
-0.05891948565840721,
-0.14214468002319336,
-0.02748623862862587,
0.38687336444854736,
-0.48205476999282837,
0.21584929525852203,
-0.0664437785744667,
-0.47979509830474854,
-0.03703078627586365,
2.308774709701538,
0.4014091193675995,
2.2368128299713135,
0.03588101267814636,
-0.14383384585380554,
0.47987061738967896,
-0.2600511312484741,
0.37877005338668823,
-0.023625968024134636,
-0.0771440714597702,
-0.035313162952661514,
0.18211500346660614,
-0.4408356845378876,
0.17649772763252258,
0.16617293655872345,
-0.38997209072113037,
0.40804094076156616,
-0.9653366804122925,
0.27008920907974243,
0.24141620099544525,
0.009178880602121353,
0.9388439059257507,
0.21310509741306305,
0.20368686318397522,
0.3718069791793823,
0.09958263486623764,
-0.14953161776065826,
0.11471497267484665,
-0.26723170280456543,
-0.23932631313800812,
-0.4520549476146698,
0.12163037806749344,
0.1606016606092453,
-0.16886630654335022,
-0.4494735300540924,
0.42943617701530457,
-0.5011157989501953,
4.498119354248047,
0.019896401092410088,
0.4158996641635895,
-0.15428003668785095,
0.6714699268341064,
-0.09149586409330368,
0.27498066425323486,
-0.11067434400320053,
0.033535540103912354,
-0.04462263360619545,
-0.2561314105987549,
0.03669906035065651,
0.1953008770942688,
-0.2012517899274826,
0.3038644790649414,
0.29354897141456604,
0.6485731601715088,
0.3947475850582123,
-0.17734180390834808,
-0.09914104640483856,
0.09337734431028366,
0.21192355453968048,
0.21727506816387177,
-0.02029350772500038,
-0.13479913771152496,
0.3658429682254791,
0.27103373408317566,
0.7311732769012451,
-0.1400429904460907,
0.009799681603908539,
0.24679861962795258,
5.134461879730225,
-0.2732560932636261,
-0.2014240175485611,
-0.2778402864933014,
0.3071434497833252,
0.3904782831668854,
-0.6468062996864319,
0.22699043154716492,
-0.2048514485359192,
0.022413762286305428,
0.3514699935913086,
0.4438721835613251,
-0.2367926985025406,
0.5649426579475403,
0.2871077060699463,
0.30579477548599243,
-0.4863082468509674,
-0.042937200516462326,
0.07748974114656448,
-0.3062128722667694,
-0.21787363290786743,
-0.25910937786102295,
0.30125635862350464,
-0.5231829881668091,
0.1067948117852211,
0.3685658574104309,
-0.35967108607292175,
0.5170638561248779,
-0.055066969245672226,
0.1115199625492096,
0.827461302280426,
0.474918395280838,
-0.24164965748786926,
0.24585288763046265,
-0.009444406256079674,
0.05917324870824814,
0.27242305874824524,
0.1288439780473709,
0.1926124095916748,
0.3064124882221222,
-0.13832345604896545,
0.5384330749511719,
-0.4829479157924652,
-0.1990378201007843,
-0.48382049798965454,
0.17222870886325836,
0.06351888924837112,
0.6624647378921509,
0.28041958808898926,
0.03227709233760834,
-0.17155233025550842,
-0.06939828395843506,
0.7623869776725769,
0.22210349142551422,
-0.2943383455276489,
-0.028279947116971016,
0.03732719272375107,
0.22365844249725342,
0.22866292297840118,
0.2322191447019577,
1.0782498121261597,
0.1356147676706314,
0.09023182839155197,
0.5734308958053589,
0.332404762506485,
0.2048913985490799,
-0.0631447359919548,
0.14153167605400085,
0.46687278151512146,
-0.21317847073078156,
-0.38842692971229553,
-0.3388351500034332,
0.22295856475830078,
0.31981414556503296,
0.2921936511993408,
0.17450293898582458,
0.13198448717594147,
0.046068429946899414,
0.5385005474090576,
0.19899122416973114,
0.34885773062705994,
-0.2942122220993042,
-0.026254449039697647,
0.10305504500865936,
0.23283150792121887,
0.10919163376092911,
-0.061732396483421326,
-0.15240557491779327,
0.50902259349823,
-0.14557935297489166,
0.08530931919813156,
-0.3730335235595703,
-0.2161787748336792,
-0.4397629201412201,
0.05832589790225029,
0.0681152492761612,
0.05174403637647629,
0.42147645354270935,
-0.1639135628938675,
-0.4852559268474579,
-0.13785800337791443,
0.5003363490104675,
-0.19610507786273956,
-0.10952560603618622,
0.2678961157798767,
-0.47383829951286316,
-0.2987731993198395,
0.19954369962215424,
0.33546802401542664,
0.45577430725097656,
0.6422761082649231,
0.2255568951368332,
0.0535324364900589,
-0.09293732792139053,
-0.03329901397228241
] |
822#59 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের শিক্ষা ব্যবস্থায় তিন পদ্ধতি প্রচলিত। প্রথমত সাধারণ পদ্ধতির স্কুলগুলোতে সরকারি পাঠ্যক্রম অনুসৃত হয়। এসব স্কুলে শিক্ষাপ্রদানের ভাষা বাংলা। দ্বিতীয়ত রয়েছে ইংলিশ মিডিয়াম স্কুল। এগুলোতে পশ্চিমা পাঠ্যক্রম অনুসরণ করা হয়। তুলনামূলকভাবে সীমিত সংখ্যক হলেও উচ্চ মানের শিক্ষা ব্যবস্থার জন্য এই স্কুলগুলো প্রসিদ্ধ। তৃতীয়ত রয়েছে মাদ্রাসা শিক্ষা। শেষোক্ত শিক্ষা ব্যবস্থার মূল ইসলাম ধর্মীয় শিক্ষা। তবে ভাষা, গণিত, বিজ্ঞান, ব্যবসায় ইত্যাদি সকল বিষয়ও পাঠ্য। | [
0.3611537516117096,
0.3393673002719879,
-0.4613226652145386,
0.45806360244750977,
0.03188753500580788,
-0.028311992064118385,
0.4484979510307312,
-0.4747593402862549,
0.20145830512046814,
0.6426873803138733,
-0.21834897994995117,
-0.018950698897242546,
-0.12026098370552063,
0.02952142059803009,
-0.42654216289520264,
0.5754381418228149,
0.29321348667144775,
-0.202498659491539,
-0.010745820589363575,
0.08195566385984421,
-0.07162654399871826,
0.19838540256023407,
0.06895420700311661,
0.28276827931404114,
-0.1974637657403946,
-0.2748910188674927,
-0.04586314409971237,
0.4895554184913635,
-0.8366571068763733,
0.3940121531486511,
0.23638524115085602,
-0.3469749689102173,
-0.39249181747436523,
0.4256441295146942,
-0.4032783806324005,
0.21862123906612396,
-0.2306421846151352,
0.0800347626209259,
-0.04170534387230873,
-0.3760886788368225,
0.8216748833656311,
0.3432384729385376,
-0.1733582466840744,
0.10843903571367264,
0.10348521918058395,
-0.38593608140945435,
0.15322378277778625,
0.16279013454914093,
0.3388843238353729,
-0.3503401279449463,
-0.2325468510389328,
0.3422400951385498,
-0.5655342936515808,
0.30945929884910583,
-0.4520471394062042,
-0.23926611244678497,
-0.7362990379333496,
0.6457682251930237,
0.21851705014705658,
-0.08449254930019379,
0.11773188412189484,
0.03741947188973427,
-0.21717169880867004,
0.08497429639101028,
0.41019490361213684,
0.46146413683891296,
0.294526606798172,
0.031361863017082214,
0.08320598304271698,
-0.047600157558918,
0.06838402152061462,
0.1920856237411499,
0.5541341304779053,
0.28198015689849854,
0.07907944917678833,
0.12972092628479004,
0.052575282752513885,
0.04335087537765503,
0.48641183972358704,
-0.1816217303276062,
-0.165360227227211,
0.03436331823468208,
0.06473476439714432,
0.03949810191988945,
0.3000771701335907,
0.8167410492897034,
0.2807444930076599,
-0.1737094223499298,
-0.13710588216781616,
0.2694949507713318,
-0.42368513345718384,
-0.08477766811847687,
-0.4837185740470886,
-0.041110146790742874,
0.05187245458364487,
0.5828025937080383,
0.3059913218021393,
0.015508606098592281,
-0.3927623927593231,
-0.2572411596775055,
-0.06984801590442657,
-0.3711646795272827,
-0.1913430541753769,
0.0601220466196537,
0.18364150822162628,
-0.2252819538116455,
-0.4397040903568268,
0.14104948937892914,
0.3736172616481781,
0.4052775204181671,
0.7273832559585571,
-0.20098097622394562,
-0.0557299479842186,
0.07240854948759079,
-0.047727275639772415,
0.2930552065372467,
0.143649622797966,
0.30200281739234924,
-0.08013316243886948,
-1.029659628868103,
0.5627022981643677,
0.18501262366771698,
-0.22052069008350372,
0.16607913374900818,
0.346922367811203,
-0.15021482110023499,
0.35990971326828003,
-0.1687568724155426,
0.6099144220352173,
0.3286469876766205,
0.007674317341297865,
0.007777731865644455,
0.02369958721101284,
0.28308406472206116,
0.005775297060608864,
0.4991762042045593,
-0.09832258522510529,
-0.3791666626930237,
-0.28567999601364136,
-0.5725963711738586,
-0.34316569566726685,
-0.007721975911408663,
0.7039840221405029,
0.5822886228561401,
-0.20978058874607086,
0.474397212266922,
-0.01861298456788063,
0.36387473344802856,
0.05309373885393143,
0.1372312754392624,
-0.12867186963558197,
-0.19669079780578613,
-0.27417030930519104,
0.5828566551208496,
-0.5819998383522034,
-0.015284746885299683,
0.18850871920585632,
0.5027374029159546,
-0.037153590470552444,
0.29859742522239685,
0.9600399732589722,
0.3267084062099457,
0.11051477491855621,
-0.22929927706718445,
-0.39831122756004333,
-0.1840277910232544,
-0.3134194612503052,
0.13115733861923218,
0.6400134563446045,
-0.00412710290402174,
-0.09655724465847015,
0.09051335602998734,
-0.26700571179389954,
0.14082975685596466,
0.49303966760635376,
0.5575195550918579,
0.2348894327878952,
-0.04999417066574097,
0.5729358196258545,
-0.2518914043903351,
-0.0916011780500412,
0.1708967685699463,
-0.27013856172561646,
0.6787371039390564,
0.41739094257354736,
0.39153993129730225,
0.4677889943122864,
0.3544982671737671,
-0.23506353795528412,
0.09013308584690094,
-0.4006696343421936,
0.28205588459968567,
1.0403064489364624,
-0.84874027967453,
0.0595504567027092,
0.14938625693321228,
-0.2109108865261078,
0.20581218600273132,
0.04750555008649826,
0.2158048152923584,
-0.03929194435477257,
-0.16789597272872925,
-0.21514716744422913,
0.24229300022125244,
0.3083280920982361,
-0.8359782099723816,
0.5336658358573914,
0.2255985140800476,
-0.2749733626842499,
0.3805024027824402,
-0.05042474716901779,
0.3501993715763092,
0.21665725111961365,
0.23417532444000244,
-0.023476365953683853,
0.17824223637580872,
0.16226036846637726,
0.160398930311203,
0.737359344959259,
-0.10255938023328781,
-0.07133039087057114,
0.5518346428871155,
0.1659645438194275,
-0.3233264684677124,
0.7552990317344666,
0.09704270213842392,
-0.35212787985801697,
-0.4361075162887573,
0.2658160924911499,
0.15207552909851074,
-0.11831101775169373,
-0.3156758248806,
-0.26381146907806396,
-0.18211263418197632,
0.1797562688589096,
0.4826241731643677,
0.018240246921777725,
0.0020787103567272425,
0.0075092860497534275,
-0.15952737629413605,
0.7186686396598816,
0.4264352023601532,
-0.08541617542505264,
-0.33490127325057983,
0.46441709995269775,
0.20946428179740906,
0.1795172244310379,
-0.2949149012565613,
-0.408662348985672,
0.10663234442472458,
0.28319817781448364,
-0.23097620904445648,
-0.46490493416786194,
0.03605315834283829,
-0.15169215202331543,
0.3964884579181671,
0.11610499769449234,
-0.5079461932182312,
0.659787118434906,
-0.42104318737983704,
0.23426786065101624,
0.2392159104347229,
0.4164271056652069,
0.33367717266082764,
-0.2774505615234375,
-0.007450038101524115,
0.37334680557250977,
0.41129788756370544,
0.033856771886348724,
0.4609225392341614,
0.0213128961622715,
-0.3123983144760132,
0.014484132640063763,
0.5414136648178101,
-0.23374895751476288,
-0.7085077166557312,
0.3206646144390106,
-0.2274269461631775,
-0.9093052744865417,
0.08960434049367905,
0.11927425116300583,
0.3885807693004608,
0.07606631517410278,
0.6240420341491699,
0.31279805302619934,
0.807684063911438,
-0.01775745302438736,
0.21800047159194946,
-0.7877674102783203,
-0.15019232034683228,
0.2684500515460968,
0.38779646158218384,
0.28889960050582886,
-0.4612380564212799,
0.3472650945186615,
-0.24496960639953613,
0.11185308545827866,
0.0319475457072258,
0.3602125942707062,
0.29441773891448975,
0.45475172996520996,
-0.006778181064873934,
0.3461925685405731,
0.41857749223709106,
0.08928235620260239,
-0.5558302998542786,
-0.8038667440414429,
0.8712681531906128,
0.3081166446208954,
0.5299272537231445,
0.1685444712638855,
-0.2464541494846344,
-0.11541055142879486,
0.8548223376274109,
0.22140192985534668,
0.6476010084152222,
-0.19853515923023224,
0.07454332709312439,
0.16317254304885864,
0.0091153085231781,
-0.04301358014345169,
-0.10691627860069275,
-0.2687707841396332,
0.2641393840312958,
0.33395153284072876,
0.06612886488437653,
0.1742021143436432,
-0.46606096625328064,
0.11495956778526306,
0.3015795052051544,
-0.009205500595271587,
0.1891767978668213,
-0.3977963328361511,
-0.42611411213874817,
0.45463693141937256,
0.4058500826358795,
-0.053876832127571106,
0.3190038502216339,
-0.06905655562877655,
0.022446338087320328,
-0.2358509600162506,
0.1421971321105957,
0.08279862254858017,
0.14861033856868744,
-0.5077581405639648,
0.5633370280265808,
0.00655459426343441,
-0.45911750197410583,
0.45206764340400696,
-0.017753928899765015,
0.5051426291465759,
-0.14470048248767853,
-0.4770786762237549,
-0.19942858815193176,
0.06218383461236954,
-0.026928873732686043,
1.1422293186187744,
0.5406590104103088,
0.5846470594406128,
-0.3343552350997925,
0.3326078951358795,
0.5177118182182312,
0.09216637164354324,
0.23992934823036194,
0.35789620876312256,
0.3566443920135498,
0.4617919921875,
-0.10707064718008041,
0.1598948836326599,
0.2958454191684723,
0.3485056459903717,
-0.6531238555908203,
-0.3810471296310425,
0.15886452794075012,
-0.22655189037322998,
0.08840005099773407,
-0.5141668319702148,
-0.06556639820337296,
0.4229922294616699,
0.20916123688220978,
0.6881789565086365,
0.5501604080200195,
0.3881603479385376,
0.007526715751737356,
0.20931299030780792,
-0.06931197643280029,
0.20707260072231293,
0.3219718635082245,
0.16044701635837555,
0.06271112710237503,
-0.09497725963592529,
-0.15777291357517242,
0.436424195766449,
-0.16278518736362457,
-0.7364374995231628,
-0.10369698703289032,
-0.2900314927101135,
0.14387299120426178,
0.185057133436203,
0.2514459490776062,
-0.2338886857032776,
0.3218619227409363,
0.4848795533180237,
0.14695660769939423,
3.9935081005096436,
0.5371395945549011,
0.6624348759651184,
0.2434283047914505,
0.012803886085748672,
0.17450901865959167,
0.9056919813156128,
-0.3142106533050537,
0.15178433060646057,
0.04445838928222656,
-0.7426943778991699,
0.41645681858062744,
-0.06725694984197617,
-0.07200818508863449,
-0.2235538363456726,
0.2824987471103668,
0.5192347764968872,
0.010756292380392551,
-0.2651270627975464,
0.17277759313583374,
-0.4310767650604248,
0.15524838864803314,
0.3574044406414032,
-0.24460932612419128,
0.5186577439308167,
0.6119279861450195,
0.4098319709300995,
0.746209979057312,
0.5766183137893677,
0.7162714004516602,
0.20790192484855652,
0.12977834045886993,
0.2891188859939575,
0.1958988755941391,
-0.17922601103782654,
0.13191579282283783,
-0.2066795378923416,
-0.08849123865365982,
0.25816959142684937,
0.32293903827667236,
-0.23737001419067383,
0.36780351400375366,
0.4569854140281677,
0.342642605304718,
-0.602057158946991,
-0.17057734727859497,
-0.3051672875881195,
0.4529052674770355,
0.17546705901622772,
0.5102428793907166,
0.4377237856388092,
-0.314360111951828,
-0.22023634612560272,
-0.19582916796207428,
-0.13787224888801575,
0.605273425579071,
0.26960501074790955,
-0.13471318781375885,
0.6119605898857117,
-0.7978283166885376,
0.26124486327171326,
0.23558814823627472,
0.3711526095867157,
-0.19494134187698364,
-0.7036493420600891,
-0.11724764853715897,
-0.4436168968677521,
0.40362122654914856,
0.5018138885498047,
-0.4060899317264557,
0.01621387153863907,
0.27891919016838074,
0.14927273988723755,
-0.4297991096973419,
0.028646141290664673,
0.11867810040712357,
0.4272933304309845,
0.31598764657974243,
-0.17135609686374664,
-0.12125752866268158,
0.5970942974090576,
0.08041682839393616,
-0.24034501612186432,
-0.39166259765625,
0.12904898822307587,
0.6313802003860474,
-0.09978862851858139,
-0.14351408183574677,
0.6504696607589722,
0.0720008984208107,
0.5696358680725098,
-0.5363093614578247,
0.12183260917663574,
0.48393210768699646,
0.2765045166015625,
0.35696539282798767,
-0.1060149073600769,
-3.8870534896850586,
0.14281846582889557,
0.2581891417503357,
0.16461648046970367,
0.2714150547981262,
0.47004538774490356,
0.4496954083442688,
-0.16131043434143066,
-0.35454726219177246,
-0.0724751427769661,
-0.2564375400543213,
0.08792432397603989,
0.02459375560283661,
-0.8369837999343872,
-0.15751786530017853,
0.33147263526916504,
-0.3789752125740051,
0.19931718707084656,
0.1432705521583557,
0.1339489370584488,
0.4643310606479645,
0.014090819284319878,
0.1927533894777298,
-0.04408983513712883,
-0.018278781324625015,
0.18838763236999512,
0.28458985686302185,
-0.314548134803772,
0.3898482620716095,
0.16580349206924438,
0.2131899893283844,
0.46484607458114624,
0.29211071133613586,
-0.12849318981170654,
0.05177617818117142,
0.674789547920227,
-0.01739596389234066,
-0.18612991273403168,
-0.24241089820861816,
0.6093401312828064,
-0.02166621759533882,
0.30222049355506897,
0.3015415370464325,
0.28199636936187744,
-0.2556082606315613,
-0.05534559115767479,
0.026555446907877922,
-0.2057017683982849,
-0.3545825779438019,
-0.3006287217140198,
0.7975795269012451,
0.7632812261581421,
-0.436947762966156,
0.2844000458717346,
0.25374945998191833,
-0.12998013198375702,
0.2107493132352829,
0.006456329487264156,
0.3855834901332855,
0.08490420877933502,
-0.1341685652732849,
-0.4406575560569763,
0.0971233993768692,
-0.3707897365093231,
-0.08057951927185059,
0.2801780700683594,
-0.0024157711304724216,
0.19008459150791168,
0.17207510769367218,
-0.1901218295097351,
-0.1471821367740631,
-0.16774313151836395,
0.38724538683891296,
-0.16320015490055084,
0.2065632939338684,
-0.13901185989379883,
-0.283470094203949,
-0.015065924264490604,
0.38671642541885376,
-0.39283040165901184,
0.17920129001140594,
0.3024296462535858,
-0.4916294515132904,
0.10243793576955795,
2.052194833755493,
0.30532488226890564,
2.25386905670166,
0.11359803378582001,
-0.11564618349075317,
0.35206007957458496,
-0.22828306257724762,
0.387727290391922,
0.022254375740885735,
-0.04507153853774071,
0.0381324402987957,
0.2931039035320282,
-0.4379679262638092,
0.1224755048751831,
0.3480297327041626,
-0.5452613234519958,
0.2813436985015869,
-0.8315929770469666,
0.12232862412929535,
0.33116984367370605,
0.32777565717697144,
0.4380170404911041,
0.2408398538827896,
0.11073599010705948,
0.041220877319574356,
0.13794918358325958,
0.2325519323348999,
-0.1940549910068512,
-0.2678154706954956,
-0.22507134079933167,
-0.19922339916229248,
-0.016500864177942276,
-0.014917428605258465,
-0.3679341673851013,
-0.38379764556884766,
0.22177651524543762,
-0.5256452560424805,
4.531882286071777,
0.22095918655395508,
0.24516235291957855,
-0.0015877315308898687,
0.5370396375656128,
-0.24219737946987152,
0.4031584858894348,
-0.35819149017333984,
-0.01979014091193676,
-0.27972912788391113,
0.17391452193260193,
-0.14990350604057312,
0.14917393028736115,
-0.24620836973190308,
0.4890206456184387,
0.5969889163970947,
0.6297752857208252,
0.5317777991294861,
-0.2356635332107544,
0.14059947431087494,
0.006232197862118483,
0.21222636103630066,
0.3516552150249481,
0.04966866597533226,
-0.1356537640094757,
0.08592920005321503,
0.16276659071445465,
0.9661109447479248,
-0.14665156602859497,
0.0578698068857193,
0.2474931925535202,
5.216517925262451,
-0.36645573377609253,
0.34141451120376587,
-0.3555135726928711,
0.13247495889663696,
0.25576120615005493,
-0.6763404607772827,
0.08233523368835449,
-0.5888102054595947,
0.10083140432834625,
0.3294009268283844,
0.25956273078918457,
-0.5571358799934387,
0.6960141062736511,
0.2860988676548004,
0.2786799967288971,
-0.3828793466091156,
-0.34136876463890076,
0.45219725370407104,
-0.22105208039283752,
-0.10423685610294342,
-0.268243670463562,
0.37240687012672424,
-0.5501825213432312,
-0.09388236701488495,
0.08654384315013885,
-0.11908480525016785,
0.6406139731407166,
0.08911846578121185,
-0.010792695917189121,
0.7219424247741699,
0.2965866029262543,
-0.038606226444244385,
0.33391302824020386,
-0.16332441568374634,
0.16608040034770966,
0.2649480104446411,
0.4737479090690613,
0.6995245218276978,
0.24048838019371033,
-0.0596570149064064,
0.5456964373588562,
-0.14726290106773376,
0.042775027453899384,
-0.4683699905872345,
0.15047301352024078,
-0.1062682718038559,
0.5067533850669861,
0.5066289901733398,
0.003675887593999505,
0.19267638027668,
-0.03925129026174545,
0.4916309118270874,
0.08238907903432846,
-0.620995283126831,
0.0806126743555069,
0.27344560623168945,
0.05481899902224541,
0.12450559437274933,
0.07371851801872253,
0.6203456521034241,
0.025307854637503624,
0.02254471369087696,
0.7771112322807312,
0.3575828969478607,
-0.12237929552793503,
-0.2221897691488266,
0.1515122652053833,
0.47694963216781616,
-0.05390721186995506,
-0.19841045141220093,
-0.013960481621325016,
0.2824593782424927,
0.4674464762210846,
0.26563093066215515,
0.16781052947044373,
-0.0012257304042577744,
0.18787361681461334,
0.46309998631477356,
-0.11931221187114716,
0.2619363069534302,
-0.757675290107727,
-0.01621297374367714,
0.26608753204345703,
0.3702532947063446,
0.07778909057378769,
0.14874522387981415,
-0.2629123628139496,
0.5429225564002991,
0.10191979259252548,
0.2697698771953583,
-0.29196837544441223,
-0.42327821254730225,
-0.5159918069839478,
-0.08730466663837433,
0.04966185986995697,
-0.16942551732063293,
0.35369691252708435,
-0.0935126543045044,
0.3781988322734833,
-0.19789938628673553,
0.7534528374671936,
0.2363005131483078,
-0.17778941988945007,
0.2750069797039032,
-0.4786156117916107,
-0.010960061103105545,
-0.1907135397195816,
0.27550312876701355,
-0.2290746122598648,
0.576464831829071,
0.004321661312133074,
0.12744790315628052,
-0.08395367860794067,
0.11088209599256516
] |
822#60 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের বিশ্ববিদ্যালয়সমূহকে তিনভাগে ভাগ করা যায়: সরকারি বিশ্ববিদ্যালয় , বেসরকারি বিশ্ববিদ্যালয় এবং আন্তর্জাতিক বিশ্ববিদ্যালয় । বাংলাদেশে ৩৭টি সরকারি, ৮৩টি বেসরকারি এবং দুটো আন্তর্জাতিক বিশ্ববিদ্যালয় চালু রয়েছে। জাতীয় বিশ্ববিদ্যালয় শিক্ষার্থির সংখ্যা বিবেচনায় বৃহত্তম এবং ঢাকা বিশ্ববিদ্যালয় (১৯২১ খ্রিস্টাব্দে প্রতিষ্ঠিত) প্রাচীনতম। ইসলামিক ইউনিভার্সিটি অব টেকনোলজি আন্তর্জাতিক সংস্থা ওআইসি-র একটি অঙ্গসংগঠন, এশিয়া, আফ্রিকা, ইউরোপ এবং দক্ষিণ আমেরিকা উপমহাদেশের প্রতিনিধিত্ব করছে। এশিয়ান ইউনিভার্সিটি ফর উইমেন এশিয়ার ১৪টি দেশের প্রতিনিধিত্ব করছে। ফ্যাকাল্টির সদস্যবৃন্দ এশিয়া, উত্তর আমেরিকা, মধ্যপ্রাচ্য, অস্ট্রেলিয়া প্রভৃতি স্থানের বিখ্যাত সব প্রতিষ্ঠান থেকে এসেছেন। বুয়েট, রুয়েট, কুয়েট, চুয়েট, বুটেক্স এবং ডুয়েট দেশের ছ'টি সরকারি প্রকৌশল ও প্রযুক্তি বিশ্ববিদ্যালয়। কিছু বিজ্ঞান ও প্রযুক্তিও এখানে রয়েছে, তাদের মধ্যে শাবিপ্রবি, মিলিটারি ইনস্টিটিউট অব সায়েন্স এ্যান্ড টেকনোলজি, নোবিপ্রবি, পবিপ্রবি উল্লেখযোগ্য।এছাড়াও বেসরকারি বিশ্ববিদ্যালয় ব্র্যাক বিশ্ববিদ্যালয় নর্থ সাউথ বিশ্ববিদ্যালয় উল্লেখযোগ্য | [
0.1709751933813095,
0.4323444068431854,
-0.3608035147190094,
0.3878266513347626,
-0.5929824709892273,
-0.10580626875162125,
0.539665699005127,
-0.25724509358406067,
0.03913137689232826,
0.8385260105133057,
-0.5750899314880371,
0.23385092616081238,
-0.22963084280490875,
-0.5722385048866272,
-0.96119624376297,
-0.2905591130256653,
0.646240234375,
0.34474802017211914,
-0.12452626973390579,
-0.11468766629695892,
-0.19590383768081665,
0.34583184123039246,
0.18684355914592743,
-0.16628016531467438,
-0.16289471089839935,
-0.4091337025165558,
-0.3943885266780853,
0.5256789922714233,
-0.8166141510009766,
0.7545995712280273,
-0.1880432516336441,
-0.6175338625907898,
-0.16747801005840302,
0.9188874363899231,
-0.8483743071556091,
0.07176145166158676,
-0.5392844676971436,
0.7143181562423706,
0.039709482342004776,
-0.07109430432319641,
0.16032250225543976,
0.4597846269607544,
-0.12658311426639557,
-0.2776564359664917,
-0.2021341174840927,
-0.38831648230552673,
0.3908386528491974,
-0.039759162813425064,
0.19930028915405273,
-0.5230928063392639,
0.2775426506996155,
-0.32918238639831543,
-0.4975645840167999,
-0.18156318366527557,
-0.35630112886428833,
0.23159942030906677,
-0.21789459884166718,
0.8880487680435181,
0.016062084585428238,
0.08562547713518143,
0.3615702986717224,
-0.48549190163612366,
-0.44086527824401855,
-0.049176935106515884,
0.6636305451393127,
0.36942175030708313,
-0.027484307065606117,
-0.08596920222043991,
0.50157231092453,
0.4212542176246643,
-0.05807007849216461,
-0.13960735499858856,
0.6417457461357117,
0.41400641202926636,
0.03715058043599129,
0.24918878078460693,
0.07169681787490845,
-0.295761376619339,
0.3477732539176941,
-0.3200687766075134,
0.16375119984149933,
0.13524463772773743,
0.23802657425403595,
-0.11697868257761002,
0.652594268321991,
0.5801940560340881,
0.057076919823884964,
0.014613679610192776,
0.03408917039632797,
0.5307040810585022,
-0.7499568462371826,
-0.18676519393920898,
0.22632257640361786,
-0.28162863850593567,
0.24313455820083618,
0.1418122798204422,
0.44024404883384705,
-0.03448767587542534,
-0.003302264492958784,
-0.4423726201057434,
-0.03720400854945183,
-0.4619203209877014,
0.4353843629360199,
0.3875008523464203,
0.1297713816165924,
-0.23250272870063782,
-0.7344849705696106,
0.28046658635139465,
-0.019833263009786606,
0.1764175146818161,
0.39418789744377136,
-0.07162972539663315,
0.6807699799537659,
-0.17148861289024353,
0.3098193407058716,
0.5433047413825989,
0.1205744594335556,
0.041105158627033234,
0.11178292334079742,
-1.253292202949524,
0.28787100315093994,
-0.23645490407943726,
-0.3905751705169678,
-0.09317845106124878,
-0.3562784492969513,
-0.43156445026397705,
0.29697027802467346,
-0.1910467892885208,
0.7248691916465759,
0.770832359790802,
-0.10824136435985565,
-0.3236032724380493,
0.7628346681594849,
0.27758559584617615,
-0.05729026719927788,
0.21812213957309723,
0.6068532466888428,
-0.3292407691478729,
-0.09184650331735611,
-0.22326874732971191,
-0.7829480171203613,
-0.34561482071876526,
0.4101235866546631,
0.7271618843078613,
0.11801675707101822,
0.16395828127861023,
-0.17157715559005737,
0.3637999892234802,
0.08758506923913956,
-0.06927606463432312,
0.2275591492652893,
0.45382800698280334,
-0.27698349952697754,
0.22408659756183624,
-0.7052251100540161,
-0.5903533101081848,
0.8681169748306274,
0.19843146204948425,
-0.14117532968521118,
-0.0021762889809906483,
0.8158136606216431,
0.2177484780550003,
0.18125580251216888,
-0.1372668594121933,
-0.30595096945762634,
-0.04762272909283638,
-0.07183633744716644,
0.18606789410114288,
0.631318986415863,
0.21865428984165192,
-0.4155281186103821,
0.2575763165950775,
-0.41203558444976807,
-0.21513715386390686,
0.49371859431266785,
0.38569366931915283,
-0.09771199524402618,
-0.20938722789287567,
0.702968955039978,
-0.40373966097831726,
0.07048756629228592,
0.015505892224609852,
-0.5083317160606384,
0.550529956817627,
0.40253278613090515,
0.574524998664856,
0.23355428874492645,
0.20972652733325958,
-0.07985537499189377,
-0.5011579990386963,
-0.20951826870441437,
0.06757180392742157,
1.1692852973937988,
-0.8811728954315186,
0.5535746812820435,
0.47460487484931946,
-0.6517835855484009,
0.3753669261932373,
0.28149473667144775,
0.3121587336063385,
0.4526863992214203,
-0.4309123754501343,
-0.1577742099761963,
0.01667967438697815,
0.480969101190567,
-0.8855749368667603,
0.06589485704898834,
0.13858740031719208,
-0.14185182750225067,
0.19265075027942657,
-0.23171253502368927,
0.228074848651886,
0.1845882087945938,
0.16515383124351501,
0.3636500835418701,
0.6684492230415344,
0.22980043292045593,
-0.15377220511436462,
0.5905249118804932,
0.12431767582893372,
0.06385485827922821,
0.5483810305595398,
0.013293013907968998,
-0.46942535042762756,
0.5374119281768799,
0.118338443338871,
0.09920880943536758,
-0.3489382565021515,
0.1461145132780075,
-0.06286641955375671,
0.11753429472446442,
0.4318262040615082,
-0.334308385848999,
-0.09515029191970825,
0.36196938157081604,
0.4038124978542328,
-0.3818005323410034,
0.11565389484167099,
-0.2373080849647522,
0.13547880947589874,
1.067777156829834,
0.10684580355882645,
-0.045814137905836105,
0.01387081015855074,
0.5956749320030212,
0.017901867628097534,
0.4573378562927246,
-0.03449108079075813,
-0.24425579607486725,
0.4382508099079132,
-0.05215262994170189,
0.31453242897987366,
-0.21006445586681366,
0.05708487331867218,
0.3530307412147522,
1.0460903644561768,
0.39660486578941345,
-0.641261100769043,
0.544374942779541,
-0.5334857106208801,
0.7830540537834167,
0.20908473432064056,
0.42822226881980896,
0.2849045395851135,
-0.04019682854413986,
0.1294645220041275,
0.16743308305740356,
0.5730335116386414,
-0.04439172521233559,
0.24198943376541138,
0.2834974229335785,
-0.7010275721549988,
-0.44504019618034363,
0.18368925154209137,
-0.5201001167297363,
-0.6873986721038818,
0.5658518075942993,
0.3959687352180481,
-0.7772341966629028,
0.03179818391799927,
0.10287611186504364,
0.4259268641471863,
-0.028238443657755852,
0.5264409780502319,
-0.4078245759010315,
0.5408961772918701,
0.16947041451931,
-0.10765939205884933,
-0.5933049917221069,
-0.161561518907547,
0.542526364326477,
0.5080905556678772,
0.14944739639759064,
-0.7045946717262268,
-0.09506583958864212,
-0.01796926185488701,
-0.2741703391075134,
0.4429715871810913,
0.5180473923683167,
-0.023258257657289505,
0.1383872777223587,
-0.7430774569511414,
0.29029011726379395,
0.3678860664367676,
-0.1501094400882721,
-0.2246600091457367,
-0.6785519123077393,
0.538615882396698,
0.3039816915988922,
0.9701905846595764,
0.3056905269622803,
0.10910779237747192,
-0.3709457218647003,
0.8728914260864258,
0.7662700414657593,
1.1326239109039307,
0.2825039029121399,
-0.40160858631134033,
0.3607019782066345,
0.13116538524627686,
-0.43934333324432373,
-0.3414584994316101,
-0.3989809453487396,
0.187673419713974,
0.561340868473053,
-0.2970835566520691,
-0.1372384876012802,
-0.8617955446243286,
0.2332163155078888,
0.808762788772583,
0.13989776372909546,
0.24019332230091095,
-0.7522755265235901,
-0.40985265374183655,
0.2873059809207916,
0.25911709666252136,
0.18527446687221527,
0.5045616626739502,
0.371227502822876,
0.3406948149204254,
0.16326217353343964,
0.3131081461906433,
0.19941064715385437,
0.13140186667442322,
0.052481357008218765,
0.25915834307670593,
0.18810875713825226,
-0.48329129815101624,
-0.29784059524536133,
0.11238942295312881,
0.44936689734458923,
-0.22835180163383484,
-0.41368749737739563,
0.3810040056705475,
0.39827579259872437,
-0.008001808077096939,
0.5942673683166504,
1.0354640483856201,
0.4476889967918396,
-0.3405129909515381,
0.4255613088607788,
0.8417832851409912,
0.4071594774723053,
0.38191431760787964,
0.29961153864860535,
0.240299254655838,
0.44998663663864136,
-0.9688767790794373,
0.24509280920028687,
-0.274501234292984,
0.49854686856269836,
-0.29246073961257935,
-0.2523713707923889,
0.19441547989845276,
-0.14246609807014465,
-0.4985716640949249,
-0.11449915170669556,
0.05122164264321327,
0.6851613521575928,
0.14413022994995117,
0.353423148393631,
0.610412061214447,
0.03453546389937401,
0.20193032920360565,
0.19276101887226105,
-0.08691508322954178,
-0.08176206797361374,
0.503109872341156,
-0.08898572623729706,
-0.00010497192852199078,
-0.18228721618652344,
-0.06481995433568954,
0.2327142357826233,
-0.07022091001272202,
0.00892988033592701,
-0.24209749698638916,
-0.4010840654373169,
0.3955550789833069,
0.06606478989124298,
-0.0016655799699947238,
0.10056798905134201,
0.6417899131774902,
0.2521464228630066,
0.3326438069343567,
3.6498897075653076,
0.25764280557632446,
0.5648094415664673,
0.006693367380648851,
0.09603771567344666,
-0.32702744007110596,
0.729125440120697,
0.03757060319185257,
-0.17951400578022003,
0.051743220537900925,
-0.24751059710979462,
0.6577242612838745,
-0.11017579585313797,
-0.20798756182193756,
0.14834943413734436,
-0.2324274778366089,
0.5263616442680359,
0.2803971469402313,
-0.42603692412376404,
0.7568651437759399,
-0.287000834941864,
-0.14016707241535187,
0.3890579044818878,
-0.015253482386469841,
0.14355158805847168,
0.5406826734542847,
-0.04114510491490364,
0.5428253412246704,
0.6157877445220947,
0.5335679054260254,
0.4815817177295685,
0.07512810081243515,
0.7327677011489868,
0.09200939536094666,
-0.44658759236335754,
0.14179690182209015,
-0.1734294593334198,
-0.37948930263519287,
-0.058866389095783234,
0.16783542931079865,
-0.21256910264492035,
0.13874827325344086,
0.4110811948776245,
0.3214257061481476,
-0.08983124792575836,
0.09947705268859863,
-0.32931092381477356,
0.244447723031044,
-0.1660330593585968,
0.4869706332683563,
0.28512701392173767,
-0.1998855024576187,
-0.46652403473854065,
-0.1494559645652771,
-0.0756225734949112,
0.36420512199401855,
0.18283148109912872,
-0.47607168555259705,
0.16586342453956604,
-0.31094595789909363,
0.3475167751312256,
0.2552633285522461,
0.23739272356033325,
-0.13001558184623718,
-0.7487544417381287,
-0.1300421953201294,
-0.11518219858407974,
0.027980605140328407,
0.7555698752403259,
-0.06327730417251587,
0.379627525806427,
0.18817484378814697,
0.0853484570980072,
-0.5292173027992249,
-0.015688195824623108,
0.627417802810669,
-0.10489717870950699,
0.30629807710647583,
0.16688427329063416,
-0.1715705692768097,
0.294720321893692,
0.3970518410205841,
0.017108721658587456,
0.07936634123325348,
0.16686461865901947,
0.6384444236755371,
0.6746797561645508,
-0.24417638778686523,
0.6681466102600098,
-0.09043494611978531,
0.7242212295532227,
-0.2459893524646759,
0.07148433476686478,
-0.02048376016318798,
0.1419261395931244,
0.5954334139823914,
0.08847589045763016,
-3.8218066692352295,
0.2612399160861969,
-0.22901757061481476,
-0.3892039656639099,
0.10951961576938629,
0.07422420382499695,
0.42392364144325256,
-0.1536644548177719,
-0.8781988620758057,
0.501580536365509,
0.08379355818033218,
0.1342114508152008,
0.14111588895320892,
-0.636894166469574,
-0.24994206428527832,
0.530198335647583,
0.3959317207336426,
0.4782717823982239,
0.777616560459137,
-0.13000927865505219,
0.605426013469696,
0.10379578173160553,
0.1394938975572586,
-0.3039325177669525,
-0.21615293622016907,
0.2609880864620209,
0.5839864611625671,
0.29172444343566895,
0.2409791797399521,
-0.034982554614543915,
0.02193433791399002,
0.5223876237869263,
0.17854849994182587,
-0.38480108976364136,
0.33311522006988525,
0.6810976266860962,
-0.23144420981407166,
0.025321895256638527,
0.02887016348540783,
0.37012696266174316,
0.4411265254020691,
-0.02061288058757782,
0.42121821641921997,
0.6475955247879028,
-0.32768145203590393,
-0.033262528479099274,
0.04271944984793663,
-0.1300499141216278,
-0.8256635069847107,
-0.13225281238555908,
0.7466704249382019,
0.6240035891532898,
-0.5496302843093872,
0.1438158005475998,
0.6576513051986694,
-0.19444505870342255,
0.22235287725925446,
-0.09365171194076538,
0.31707894802093506,
0.5183127522468567,
-0.1773369014263153,
0.04434620216488838,
0.24087461829185486,
-0.03918367251753807,
-1.0015957355499268,
-0.22873207926750183,
1.1026365756988525,
-0.11064759641885757,
0.35838136076927185,
0.23123791813850403,
0.4494291841983795,
-0.20246164500713348,
0.14105862379074097,
-0.07728387415409088,
0.31518030166625977,
-0.4032294750213623,
-0.3069967031478882,
-0.01672617346048355,
0.294490784406662,
-0.25908076763153076,
-0.1499653458595276,
0.3692411482334137,
-0.45542633533477783,
-0.28595662117004395,
2.2336654663085938,
0.20191138982772827,
2.103682518005371,
0.20049037039279938,
-0.5858235359191895,
0.4793907105922699,
-0.2951868772506714,
0.5355703830718994,
0.14394088089466095,
-0.1665317863225937,
0.006987954955548048,
0.27414143085479736,
-0.5609094500541687,
-0.018266208469867706,
-0.2498117983341217,
-0.31739258766174316,
0.31586235761642456,
-1.246873140335083,
-0.18081918358802795,
0.4187822937965393,
0.010485652834177017,
0.3010057508945465,
-0.24319404363632202,
0.11235960572957993,
-0.03671827167272568,
-0.07084475457668304,
0.01648276299238205,
-0.11121705919504166,
-0.27334755659103394,
-0.32507678866386414,
-0.17186851799488068,
-0.5136687755584717,
-0.0757526159286499,
-0.09142990410327911,
-0.18208996951580048,
0.48136627674102783,
-0.6047582626342773,
4.354534149169922,
0.1515103578567505,
0.36487188935279846,
0.2935270667076111,
0.6179862022399902,
-0.463382750749588,
0.1301642209291458,
0.20304864645004272,
0.01782485842704773,
-0.24965129792690277,
0.3097255229949951,
0.10354137420654297,
0.4179871082305908,
-0.030955592170357704,
0.6218032240867615,
0.30899035930633545,
0.5519226789474487,
0.5759814381599426,
0.17541278898715973,
0.049827028065919876,
0.20867985486984253,
0.33396923542022705,
0.5324283242225647,
0.19149774312973022,
0.28751012682914734,
0.4198809266090393,
0.8424172401428223,
0.5658926963806152,
-0.07350263744592667,
-0.12004364281892776,
0.5751317143440247,
5.111595153808594,
-0.41220933198928833,
-0.19393715262413025,
-0.0268086064606905,
0.3551177978515625,
0.15767532587051392,
-0.5565884113311768,
-0.15496103465557098,
-0.44171977043151855,
-0.06119980290532112,
-0.47101274132728577,
0.7730323076248169,
-0.5552819967269897,
0.6252706050872803,
0.5787283182144165,
0.048360198736190796,
-0.42548784613609314,
-0.23902226984500885,
-0.0627247765660286,
-0.10659995675086975,
-0.18820318579673767,
-0.12029258906841278,
0.07377078384160995,
-0.9304894208908081,
-0.3024589419364929,
0.033660922199487686,
-0.35880857706069946,
0.3046882748603821,
0.09299619495868683,
0.5650479793548584,
0.5237963795661926,
0.36274001002311707,
-0.10409562289714813,
0.1713317483663559,
0.08891227096319199,
-0.04064251482486725,
0.1743311583995819,
0.11971840262413025,
0.2293402999639511,
0.5553338527679443,
0.3044533133506775,
0.6276496648788452,
0.30690672993659973,
-0.34688419103622437,
-0.2866647243499756,
0.5457208156585693,
0.3734937608242035,
0.21537652611732483,
0.6009213924407959,
0.0369139201939106,
0.11570346355438232,
-0.40721383690834045,
0.55888432264328,
0.37740635871887207,
0.08109360188245773,
-0.34358540177345276,
-0.24915415048599243,
0.2702789902687073,
0.3190833330154419,
0.2591288983821869,
0.850419282913208,
0.16864274442195892,
-0.12580032646656036,
0.7331559658050537,
0.21544402837753296,
-0.10365372151136398,
-0.07115592807531357,
-0.05642807483673096,
0.7462095618247986,
-0.15453870594501495,
-0.040122829377651215,
-0.05907956883311272,
0.002688403706997633,
0.6251433491706848,
0.466407835483551,
0.08940234035253525,
0.24085861444473267,
0.05116436630487442,
-0.015014106407761574,
0.022395720705389977,
0.4140612483024597,
-0.6998781561851501,
-0.03387431427836418,
0.041540488600730896,
0.2695397734642029,
-0.33062613010406494,
0.05531316623091698,
0.1930602639913559,
0.042340025305747986,
0.16125139594078064,
0.3043217360973358,
-0.4520104229450226,
-0.16536836326122284,
0.03997533768415451,
-0.3021821975708008,
-0.340082049369812,
0.4104671776294708,
0.19243744015693665,
-0.5376715660095215,
0.19572101533412933,
0.10858996957540512,
0.6908115744590759,
-0.0497530959546566,
-0.08640073984861374,
0.3335837423801422,
-0.49108821153640747,
-0.1281486302614212,
0.13416975736618042,
-0.4685613214969635,
0.3130373954772949,
0.8041167855262756,
-0.08415371924638748,
0.26489323377609253,
0.13109652698040009,
0.029373910278081894
] |
822#61 | বাংলাদেশ | বিংশ শতাব্দীর শেষভাগে বাংলাদেশে উচ্চ শিক্ষা খাতে বিনিয়োগ শুরু হয়। এর ফলে ব্যক্তিখাতে বিশ্ববিদ্যালয় স্থাপিত হতে শুরু করে। ২০১৩ খ্রিস্টাব্দ নাগাদ বাংলাদেশে ব্যক্তিখাতে স্থাপিত বিশ্ববিদ্যালয়ের সংখ্যা ৭৮। | [
-0.007166968658566475,
-0.013009940274059772,
-0.0742204487323761,
0.12355465441942215,
-0.35066577792167664,
-0.18742676079273224,
0.43625181913375854,
-0.3497287333011627,
0.04914059117436409,
0.5816786289215088,
-0.33471035957336426,
0.1062636449933052,
-0.3378729820251465,
-0.4670030474662781,
-0.4803263247013092,
0.2031114399433136,
0.3850667178630829,
0.07068159431219101,
-0.24545635282993317,
-0.14001719653606415,
0.03958088532090187,
0.4988226890563965,
0.11535335332155228,
0.172916978597641,
0.11553497612476349,
-0.20391911268234253,
-0.4844862222671509,
0.48027342557907104,
-0.4628602862358093,
0.3562282919883728,
0.26216965913772583,
-0.3566243350505829,
-0.30533310770988464,
0.8287271857261658,
-0.2816518247127533,
0.06723692268133163,
0.07707905024290085,
0.2217385172843933,
0.15667609870433807,
-0.22368502616882324,
0.09861266613006592,
0.14932793378829956,
0.3619077801704407,
0.036715298891067505,
0.011987813748419285,
-0.39209017157554626,
0.1476849466562271,
0.022085953503847122,
0.25946563482284546,
-0.3846231997013092,
-0.143024742603302,
-0.2375996857881546,
-0.2782484292984009,
0.12745632231235504,
-0.5954996943473816,
0.5519314408302307,
-0.18854480981826782,
0.6188178062438965,
0.00948944129049778,
0.05433569848537445,
0.07880494743585587,
-0.20004203915596008,
-0.1087934672832489,
0.3305487632751465,
0.4451999366283417,
0.2919243574142456,
0.05111178383231163,
0.31486544013023376,
0.6341254115104675,
0.2825107276439667,
-0.010534270666539669,
0.16669794917106628,
0.7936415076255798,
0.2949483096599579,
-0.37263166904449463,
-0.08879157155752182,
-0.3899441063404083,
0.2801063656806946,
0.2782226502895355,
-0.3775702714920044,
-0.033070776611566544,
-0.15326012670993805,
0.05180264636874199,
0.3789835572242737,
-0.3435617983341217,
0.6909288167953491,
0.07358962297439575,
0.2366722971200943,
0.31256645917892456,
0.4215060770511627,
-0.4777398109436035,
0.2036302387714386,
-0.25167033076286316,
-0.2994208335876465,
0.24273662269115448,
0.2742115557193756,
0.30597397685050964,
-0.06840701401233673,
-0.09939496964216232,
-0.23089243471622467,
0.011555374599993229,
-0.3102254271507263,
0.0632595494389534,
0.6154608726501465,
0.24957004189491272,
-0.4847981631755829,
-0.551025390625,
0.23850181698799133,
0.15584903955459595,
0.4632812440395355,
0.3776882588863373,
-0.29863765835762024,
0.43403303623199463,
-0.058484990149736404,
-0.009411599487066269,
0.1476847380399704,
0.47554728388786316,
0.18022257089614868,
-0.24497558176517487,
-1.1124565601348877,
0.47478026151657104,
-0.15327559411525726,
-0.07729051262140274,
-0.12264525145292282,
0.011662885546684265,
-0.43401625752449036,
0.4400607645511627,
-0.2781030833721161,
0.6581760048866272,
0.47726085782051086,
0.09552323818206787,
0.27317842841148376,
0.5184770226478577,
0.5346571207046509,
-0.2090742290019989,
0.2324419617652893,
0.25494247674942017,
-0.2634645104408264,
-0.02463335543870926,
-0.4473361670970917,
-0.3217322528362274,
-0.07246311008930206,
0.29538846015930176,
0.6763725876808167,
-0.10815175622701645,
0.3119805157184601,
0.0377841517329216,
0.31849417090415955,
-0.05472886934876442,
-0.16231568157672882,
0.07891456037759781,
0.14603033661842346,
-0.16581861674785614,
0.25577664375305176,
-0.4368428587913513,
-0.49285075068473816,
0.38344958424568176,
0.09511159360408783,
0.07056622207164764,
0.02341783232986927,
0.8222764730453491,
0.37125787138938904,
0.23674944043159485,
0.13350100815296173,
-0.1903095245361328,
-0.016457494348287582,
-0.4099799394607544,
0.08764678239822388,
0.503857433795929,
-0.322097510099411,
-0.3075758218765259,
-0.05929656699299812,
-0.12228109687566757,
-0.16575656831264496,
0.04527350515127182,
0.2816596031188965,
0.24309666454792023,
-0.33700764179229736,
0.5170179605484009,
-0.1408148854970932,
0.05623893812298775,
-0.16470371186733246,
-0.48649224638938904,
0.44836002588272095,
0.27554118633270264,
0.16814322769641876,
0.1404181569814682,
-0.21222110092639923,
-0.24377712607383728,
-0.04803873598575592,
-0.3435506224632263,
0.3426673114299774,
0.7758083939552307,
-0.17569217085838318,
-0.30130496621131897,
0.6614745855331421,
-0.18671196699142456,
0.31244778633117676,
0.04699740931391716,
0.4435194134712219,
-0.057231321930885315,
-0.2218198925256729,
-0.39807161688804626,
0.026593182235956192,
0.3842366635799408,
-0.5913031697273254,
0.17180760204792023,
0.5518102049827576,
-0.18172581493854523,
0.4082105755805969,
0.243083193898201,
0.17757153511047363,
0.20372314751148224,
0.42003700137138367,
-0.013921610079705715,
0.17295892536640167,
0.1890440136194229,
0.08355250954627991,
0.4515116512775421,
-0.13023291528224945,
-0.035834502428770065,
0.6024360060691833,
-0.06990110874176025,
-0.24582993984222412,
0.2542521059513092,
-0.08864635974168777,
-0.07245805859565735,
-0.34224733710289,
0.22234149277210236,
-0.13769671320915222,
0.649571418762207,
-0.01341095007956028,
-0.2816762328147888,
-0.4963216185569763,
0.3852023780345917,
0.28634169697761536,
0.10328267514705658,
-0.11888257414102554,
-0.00782589428126812,
0.048968419432640076,
1.1142469644546509,
0.4243130087852478,
0.1301622986793518,
-0.3497985899448395,
0.5410698652267456,
-0.3619300127029419,
0.32103338837623596,
-0.09823302924633026,
-0.2335205078125,
0.2811523377895355,
0.11269768327474594,
0.07732459157705307,
-0.44439154863357544,
0.38363444805145264,
-0.02082027867436409,
0.5292697548866272,
0.4140055477619171,
-0.43635526299476624,
0.7288194298744202,
-0.13558286428451538,
0.5520318150520325,
0.21833106875419617,
0.31756591796875,
0.24133232235908508,
-0.1711001992225647,
-0.1508033275604248,
0.34706759452819824,
0.4282158613204956,
0.4061577618122101,
0.4638156592845917,
0.6111355423927307,
-0.6054931879043579,
-0.17494608461856842,
0.27981746196746826,
-0.43213704228401184,
-0.32038065791130066,
0.5250462889671326,
0.18621079623699188,
-0.7600368857383728,
0.17987467348575592,
-0.22138400375843048,
0.42181938886642456,
-0.03769896179437637,
0.11676474660634995,
-0.18694153428077698,
0.2857230305671692,
0.16789008677005768,
-0.27872246503829956,
-0.42091742157936096,
0.005783292930573225,
0.36825087666511536,
0.48314887285232544,
-0.1103244349360466,
-0.5348985195159912,
0.28358036279678345,
0.04636959359049797,
-0.05118238553404808,
-0.1426343321800232,
0.2616976499557495,
-0.08659941703081131,
0.4690721333026886,
-0.2995090186595917,
-0.09591912478208542,
0.6952202916145325,
-0.06389583647251129,
-0.3924696147441864,
-0.12058711796998978,
0.5599772334098816,
0.2604046165943146,
0.8413140177726746,
0.10408433526754379,
-0.19288098812103271,
-0.19688449800014496,
0.9546223878860474,
0.48485514521598816,
0.9794487953186035,
0.0745001882314682,
-0.16262224316596985,
0.0520036481320858,
-0.08150386810302734,
-0.48119574785232544,
-0.14282353222370148,
-0.4672309160232544,
0.053406354039907455,
0.32653164863586426,
-0.20774468779563904,
0.06709437817335129,
-0.7715277671813965,
0.7462836503982544,
0.5486761927604675,
-0.0923272892832756,
0.13028886914253235,
-0.2441236674785614,
-0.7198241949081421,
0.15570034086704254,
0.22609774768352509,
-0.1681220978498459,
0.7826334834098816,
0.10513170063495636,
0.5018771886825562,
0.27166205644607544,
0.13190986216068268,
0.12704738974571228,
0.1386837363243103,
0.07075568288564682,
0.04142400994896889,
0.2343829721212387,
-0.3165005147457123,
0.12374044209718704,
0.02734009362757206,
0.2090703397989273,
0.12440541386604309,
0.003294224152341485,
-0.019922468811273575,
0.4317898154258728,
0.1764804869890213,
0.8552625775337219,
0.5578504800796509,
0.5848633050918579,
-0.3253173828125,
0.30961641669273376,
0.6370062828063965,
0.6105549931526184,
0.2461344450712204,
0.3949001729488373,
0.5812208652496338,
0.4027940630912781,
-0.4653143882751465,
0.5220893025398254,
-0.042239539325237274,
0.16566653549671173,
-0.17504043877124786,
-0.07700653374195099,
0.35467666387557983,
-0.24285481870174408,
-0.25161540508270264,
-0.2404250204563141,
0.29664984345436096,
0.5707899332046509,
0.08767242729663849,
0.04744059219956398,
0.5031521320343018,
0.43371039628982544,
0.14377720654010773,
0.2093709260225296,
0.22435981035232544,
-0.15645268559455872,
0.4816690981388092,
0.03438682481646538,
-0.04387020692229271,
-0.13034997880458832,
0.21289294958114624,
0.1295371949672699,
0.15513695776462555,
-0.38200005888938904,
-0.2936740517616272,
-0.2841622233390808,
0.43023681640625,
0.23098550736904144,
-0.01501515693962574,
-0.026637479662895203,
0.5880072712898254,
0.23010575771331787,
0.17987793684005737,
4.141753673553467,
0.2014990895986557,
0.15334251523017883,
-0.4517523944377899,
0.06816321611404419,
-0.20097406208515167,
0.6488986611366272,
-0.16132871806621552,
0.3984890282154083,
-0.056314680725336075,
-0.3512776792049408,
0.04997236281633377,
-0.1882917582988739,
-0.07768622785806656,
0.020321018993854523,
0.008793240413069725,
0.39164021611213684,
0.1894529163837433,
-0.2524104118347168,
0.4121636152267456,
-0.36438801884651184,
-0.12195061892271042,
0.2582848370075226,
0.04864603653550148,
0.4899705648422241,
0.2189231514930725,
0.2426576465368271,
0.8693888187408447,
0.7205105423927307,
0.5268175005912781,
0.3452158570289612,
0.11623645573854446,
0.14980842173099518,
-0.13844312727451324,
-0.31464850902557373,
0.7201253175735474,
0.1348758339881897,
-0.13373523950576782,
0.0991467759013176,
0.16019214689731598,
0.0010696410899981856,
0.06089460477232933,
0.3959825336933136,
0.4494493305683136,
-0.1864595264196396,
-0.009975348599255085,
-0.3052866756916046,
0.573817253112793,
0.10502005368471146,
0.21075108647346497,
0.23201294243335724,
-0.3790256083011627,
-0.18011373281478882,
-0.4354207217693329,
0.0729752704501152,
0.5058159828186035,
0.3820672035217285,
0.045574210584163666,
0.35802438855171204,
-0.06556498259305954,
0.30360302329063416,
0.09597937017679214,
0.006103664170950651,
-0.2597900331020355,
-0.5668104290962219,
0.08010109513998032,
0.17184364795684814,
0.009486474096775055,
0.4557291567325592,
-0.229544997215271,
0.14426541328430176,
0.2624959349632263,
0.47570833563804626,
-0.15230822563171387,
0.14920923113822937,
0.12260539084672928,
0.09056159108877182,
-0.26182758808135986,
-0.10030089318752289,
-0.08154712617397308,
0.3102355897426605,
-0.0746869370341301,
-0.2889411151409149,
-0.20827914774417877,
0.24168717861175537,
0.6809136271476746,
0.19883982837200165,
-0.38599005341529846,
0.6539062261581421,
0.004828590899705887,
0.5146321654319763,
-0.34241876006126404,
0.10411012172698975,
0.08377626538276672,
0.4589096009731293,
0.2923482358455658,
0.23807169497013092,
-3.9101128578186035,
0.17305806279182434,
0.5051486492156982,
-0.18157687783241272,
0.0926966592669487,
0.2415907084941864,
0.1626954823732376,
0.17881791293621063,
-0.3892143964767456,
0.3144368529319763,
0.22967444360256195,
0.26415032148361206,
-0.22391323745250702,
-0.4985310733318329,
-0.22689785063266754,
0.126967191696167,
0.18501552939414978,
0.2624742388725281,
0.029721958562731743,
-0.10517440736293793,
0.2694369852542877,
-0.11006605625152588,
0.04647241160273552,
-0.240336611866951,
-0.04330240935087204,
0.23796182870864868,
0.3331161141395569,
0.02629273757338524,
0.3333441913127899,
-0.0019580840598791838,
0.15794949233531952,
0.6005479693412781,
0.18514469265937805,
-0.17289462685585022,
0.5334038734436035,
0.8335991501808167,
0.08340589702129364,
-0.24872437119483948,
0.13932885229587555,
0.2693379819393158,
-0.0023084005806595087,
-0.16049295663833618,
0.20590414106845856,
0.10971866548061371,
-0.2839518189430237,
-0.0030909220222383738,
-0.27697280049324036,
-0.021911663934588432,
-0.4070841372013092,
-0.08453843742609024,
0.21001052856445312,
0.4615641236305237,
-0.17973175644874573,
0.08385179191827774,
0.31530898809432983,
-0.0546976737678051,
0.02190314419567585,
0.06000756099820137,
0.4958767294883728,
0.3207438290119171,
0.31092530488967896,
-0.32643839716911316,
0.4108072817325592,
-0.2954905331134796,
0.05799289420247078,
0.06435979902744293,
0.43076783418655396,
0.28165486454963684,
0.30854764580726624,
-0.3459417521953583,
0.23326382040977478,
-0.17472007870674133,
0.13743439316749573,
-0.2588631212711334,
0.46269428730010986,
-0.10303971916437149,
-0.02888370119035244,
-0.2767429053783417,
0.6303602457046509,
-0.31479355692863464,
-0.15536583960056305,
-0.27196061611175537,
-0.4240451455116272,
0.019393326714634895,
1.854318618774414,
0.3230845034122467,
2.2776691913604736,
0.17900682985782623,
-0.11623156070709229,
0.5441324710845947,
-0.214907705783844,
0.2202318012714386,
0.06508263200521469,
-0.32851698994636536,
-0.026436742395162582,
-0.03846465051174164,
-0.328066349029541,
-0.006226391065865755,
0.27883249521255493,
-0.2592528462409973,
0.2640645205974579,
-1.3221896886825562,
0.29056259989738464,
0.20237977802753448,
0.17230983078479767,
0.54595947265625,
-0.14407849311828613,
0.3446480631828308,
0.3934522867202759,
-0.19753417372703552,
0.13868989050388336,
0.17650820314884186,
-0.2893039286136627,
-0.2777540385723114,
-0.4869764447212219,
0.11663920432329178,
0.21035054326057434,
0.32017821073532104,
-0.3803819417953491,
0.4903157651424408,
-0.351318359375,
4.568576335906982,
-0.14072731137275696,
0.09969253838062286,
-0.23003403842449188,
0.44395074248313904,
-0.44071587920188904,
0.3993218243122101,
0.13291797041893005,
-0.17888963222503662,
-0.07902802526950836,
-0.03311631828546524,
0.4303493797779083,
0.14235255122184753,
0.15038630366325378,
0.4950059652328491,
0.293190598487854,
0.34840765595436096,
0.34554579854011536,
0.18305355310440063,
0.1308944672346115,
0.07871602475643158,
0.443734735250473,
0.6094889044761658,
-0.08439191430807114,
-0.014827982522547245,
0.4844455420970917,
0.5053873658180237,
0.5566741824150085,
0.023812483996152878,
-0.19756050407886505,
-0.20468902587890625,
5.253819465637207,
-0.1763356477022171,
-0.03960622102022171,
-0.007195494137704372,
0.015279198065400124,
0.12495032697916031,
-0.693896472454071,
-0.11011708527803421,
-0.24983520805835724,
-0.04252641648054123,
-0.12174428254365921,
0.39506328105926514,
-0.10206425935029984,
0.20790395140647888,
0.2423240691423416,
0.234205961227417,
-0.22361518442630768,
-0.3583007752895355,
0.2719455361366272,
-0.29711711406707764,
0.11709001660346985,
-0.12453460693359375,
0.3989691734313965,
-0.657958984375,
-0.3420308530330658,
0.0948590561747551,
-0.34645724296569824,
0.7179362177848816,
0.04594234749674797,
0.12697838246822357,
0.5598090291023254,
0.41026338934898376,
-0.026485951617360115,
0.5618597865104675,
0.13197627663612366,
-0.07006958872079849,
0.20028923451900482,
0.07757038623094559,
-0.048038311302661896,
0.2552032470703125,
-0.04845615103840828,
0.1546032428741455,
-0.20354817807674408,
0.10023600608110428,
-0.13460354506969452,
0.3283732235431671,
0.21084696054458618,
0.36805030703544617,
0.17555604875087738,
-0.2782077491283417,
-0.05809054896235466,
-0.09615741670131683,
0.8077474236488342,
0.44087156653404236,
-0.3007412254810333,
-0.07797381281852722,
-0.3837743103504181,
-0.11871439963579178,
0.29716289043426514,
-0.079900361597538,
0.5925977826118469,
0.03078579343855381,
-0.00854432862251997,
0.28245797753334045,
0.43175455927848816,
0.17466451227664948,
-0.17157694697380066,
-0.13225626945495605,
0.4352620542049408,
-0.16885274648666382,
-0.41134846210479736,
-0.01446380652487278,
0.02361840195953846,
0.5423041582107544,
0.3788691759109497,
0.22592875361442566,
0.2022048979997635,
-0.2530049681663513,
0.40632450580596924,
-0.14434123039245605,
0.15459035336971283,
-0.2803961932659149,
-0.21930168569087982,
-0.025737592950463295,
0.32810816168785095,
-0.26726821064949036,
0.2401823252439499,
-0.2986829876899719,
0.05252908170223236,
0.15107083320617676,
0.18105265498161316,
-0.5266004800796509,
0.018278980627655983,
0.14272867143154144,
0.19600050151348114,
0.09637095034122467,
0.21942800283432007,
0.4785251319408417,
-0.4934258460998535,
0.005877664312720299,
0.09230482578277588,
0.4156873822212219,
-0.0938001424074173,
-0.08352389931678772,
0.32596027851104736,
-0.1626627892255783,
0.09306894987821579,
0.44554850459098816,
0.30474403500556946,
0.3960713744163513,
0.7005208134651184,
0.1378699392080307,
0.05116375908255577,
-0.0858304351568222,
-0.3304741680622101
] |
822#62 | বাংলাদেশ | ২০০৫ খ্রিস্টাব্দের হিসাবে বাংলাদেশে স্বাক্ষরতার হার প্রায় ৪১ শতাংশ। ইউনিসেফের ২০০৪ খ্রিস্টাব্দের হিসাবে পুরুষদের মধ্যে স্বাক্ষরতার হার ৫০ শতাংশ এবং নারীদের মধ্যে ৩১ শতাংশ। তবে সরকার বাস্তবায়িত বিবিধ সাক্ষরতা কর্মসূচীর ফলে দেশে শিক্ষার হার ক্রমান্বয়ে বাড়ছে। এর মধ্যে ১৯৯৩ খ্রিস্টাব্দে প্রবর্তিত "শিক্ষার বিনিময়ে খাদ্য" কর্মসূচী সবচেয়ে বেশি সাফল্য অর্জন করেছে। দেশে প্রাথমিক শিক্ষা বাধ্যতামূলক। এছাড়া মেয়েদের শিক্ষার জন্য মাধ্যমিক ও উচ্চ মাধ্যমিক পর্যায়ে প্রবর্তিত বৃত্তি প্রদান কর্মসূচী নারীশিক্ষাকে এগিয়ে নিচ্ছে। ২০১৮ সালে শিক্ষামন্ত্রণালয়ের হিসেব অনুযায়ী দেশে সাক্ষরতার হার ৭২.৯ শতাংশ। | [
0.19428735971450806,
0.449894517660141,
-0.1029040589928627,
0.23722469806671143,
-0.28143084049224854,
-0.09199536591768265,
0.41711950302124023,
-0.44950494170188904,
0.49688297510147095,
0.7396377921104431,
-0.5290176272392273,
-0.1476432979106903,
-0.14381468296051025,
-0.5015810132026672,
-0.39916539192199707,
0.5693310499191284,
0.4221437871456146,
0.00823298841714859,
-0.12642861902713776,
0.5122474431991577,
-0.14304578304290771,
0.24977006018161774,
0.40269795060157776,
0.7433823347091675,
-0.3420594036579132,
-0.4613363444805145,
-0.18079107999801636,
0.31319326162338257,
-1.0539324283599854,
0.2488190084695816,
0.28379738330841064,
-0.47939881682395935,
-0.3396649658679962,
0.576828122138977,
-0.5383762121200562,
0.305830180644989,
-0.1743035763502121,
0.4595054090023041,
-0.1973849982023239,
-0.6253167390823364,
0.7671337723731995,
0.299884170293808,
-0.303107887506485,
0.14131219685077667,
0.4049965441226959,
-0.5444552302360535,
-0.5268526673316956,
0.3025420308113098,
1.0432096719741821,
0.24863365292549133,
-0.21814876794815063,
0.007255052216351032,
-0.26446324586868286,
0.6775063872337341,
-0.7291178703308105,
0.538195788860321,
-0.19718071818351746,
0.7706214189529419,
0.8248469829559326,
-0.12837226688861847,
0.039149023592472076,
-0.21523772180080414,
-0.3234576880931854,
-0.0407663956284523,
0.3299178183078766,
0.46502161026000977,
0.14278937876224518,
0.7642385959625244,
0.4268970489501953,
0.2213107794523239,
0.03105640970170498,
0.6369378566741943,
0.3439406752586365,
0.4095035493373871,
-0.5036301016807556,
-0.08826420456171036,
0.3847120702266693,
-0.044779133051633835,
0.5779503583908081,
-0.03454430773854256,
-0.13477909564971924,
-0.14836916327476501,
-0.0669122263789177,
0.09507224708795547,
-0.7229391932487488,
0.8946024179458618,
0.21957609057426453,
-0.2560891807079315,
0.013412450440227985,
0.6055710315704346,
-0.8631971478462219,
-0.1524401605129242,
0.0019871320109814405,
0.3887374997138977,
0.20976267755031586,
-0.1446855068206787,
0.536737322807312,
-0.22384962439537048,
-0.6038519144058228,
0.28283995389938354,
0.11139638721942902,
-0.4558897614479065,
-0.19645802676677704,
0.49644774198532104,
0.1636022925376892,
-0.29612842202186584,
-1.0739002227783203,
0.16692353785037994,
0.060264259576797485,
0.31018713116645813,
1.0855882167816162,
-0.29831230640411377,
-0.20644329488277435,
0.7144415378570557,
0.03584413230419159,
-0.18539509177207947,
0.31241896748542786,
0.1625390648841858,
-0.08364150673151016,
-1.1338003873825073,
0.6823217272758484,
0.08823316544294357,
-0.07969033718109131,
-0.26790982484817505,
-0.2050834596157074,
-0.6179925799369812,
0.5530235767364502,
-0.11211559176445007,
0.8804357647895813,
0.07379446923732758,
0.010696347802877426,
-0.04418430104851723,
0.806829571723938,
0.7205172181129456,
0.005824701860547066,
0.5812193155288696,
-0.3979438543319702,
-0.4865407347679138,
-0.0401432104408741,
-0.49926677346229553,
-0.13285991549491882,
-0.7565277218818665,
0.4338448643684387,
0.4025726914405823,
0.13888156414031982,
0.27138635516166687,
0.19232086837291718,
0.3104974627494812,
-0.12492336332798004,
-0.3125058114528656,
-0.06909679621458054,
0.4160875380039215,
-0.42220357060432434,
0.5032384991645813,
-0.6754475831985474,
-0.2594839036464691,
0.0033606283832341433,
-0.04895198717713356,
-0.058971479535102844,
-0.1044098436832428,
0.6925153732299805,
0.38712579011917114,
-0.27010077238082886,
0.425642192363739,
-0.6391540765762329,
0.3628828525543213,
0.1674841046333313,
0.0025519314222037792,
0.5493233799934387,
-0.2207774668931961,
0.16111260652542114,
-0.001612634863704443,
-0.0114405807107687,
0.31732848286628723,
0.24250055849552155,
0.4378298223018646,
-0.09403964877128601,
-0.4797731041908264,
0.7162914276123047,
0.4951830804347992,
-0.2095896303653717,
-0.02510601095855236,
0.354072630405426,
-0.04849172383546829,
0.352415531873703,
0.1772882640361786,
0.4027518630027771,
-0.22412337362766266,
-0.2796039283275604,
0.1996263861656189,
-0.5359951853752136,
0.13971669971942902,
1.0549403429031372,
-0.4450303614139557,
-0.17408080399036407,
0.30885499715805054,
-0.34939709305763245,
0.34067168831825256,
0.03822389990091324,
0.07933463901281357,
-0.13501478731632233,
-0.6413309574127197,
-0.8067699670791626,
0.14038589596748352,
0.06245572492480278,
-0.6446781754493713,
0.3252442181110382,
0.8116307258605957,
-0.4028299152851105,
0.43669769167900085,
-0.30215582251548767,
0.2538890838623047,
0.34223222732543945,
0.2454908788204193,
0.035454161465168,
-0.0809473991394043,
0.5221066474914551,
0.4223703145980835,
0.5508999824523926,
-0.11805113404989243,
-0.16225211322307587,
0.45411303639411926,
-0.3047929108142853,
-0.3921942710876465,
0.07283568382263184,
-0.2830447852611542,
-0.1735721230506897,
-0.42595961689949036,
0.45487502217292786,
0.14195570349693298,
0.48095259070396423,
0.2104199379682541,
-0.5638233423233032,
-0.9989619851112366,
0.1725979745388031,
0.538735568523407,
-0.08626534044742584,
-0.05420351400971413,
0.29916587471961975,
-0.34055808186531067,
0.5737733244895935,
0.17346490919589996,
-0.039449237287044525,
-0.35943689942359924,
0.38112494349479675,
-0.30318140983581543,
0.02478943206369877,
0.058514922857284546,
0.012387782335281372,
0.4631746709346771,
0.1534711867570877,
0.19791382551193237,
-0.41877564787864685,
0.2034558653831482,
-0.20140968263149261,
0.6811636686325073,
0.17571768164634705,
-0.4163370728492737,
0.8482320308685303,
-0.3923232853412628,
-0.0736503005027771,
0.5778676271438599,
0.6095027327537537,
0.211571604013443,
-0.0690072700381279,
0.15609386563301086,
-0.16818448901176453,
0.4888685643672943,
0.044606972485780716,
0.7136675119400024,
0.6581000685691833,
-0.33319443464279175,
0.05155641585588455,
0.16588839888572693,
-0.6089121699333191,
-0.025357233360409737,
-0.08379414677619934,
-0.17362986505031586,
-0.7904545664787292,
-0.02975953370332718,
-0.1826736181974411,
0.5814764499664307,
-0.1310502141714096,
0.43198996782302856,
-0.24587659537792206,
0.3685998022556305,
-0.1223612055182457,
0.263884037733078,
-0.8186924457550049,
-0.1198619082570076,
0.6370194554328918,
0.1978493183851242,
-0.11011083424091339,
-1.01112699508667,
-0.0035228098277002573,
-0.09436964243650436,
0.6507786512374878,
-0.5241907238960266,
0.18329325318336487,
-0.26113367080688477,
0.735153079032898,
-0.09575001895427704,
-0.3253176808357239,
0.7298949956893921,
0.30264267325401306,
0.02253725938498974,
-0.5421347618103027,
0.3839803636074066,
0.15343596041202545,
0.4424128830432892,
-0.14533448219299316,
-0.1611136794090271,
-0.11519615352153778,
0.6607851982116699,
0.11440451443195343,
0.8174811601638794,
0.057322412729263306,
-0.16102895140647888,
0.4034816026687622,
-0.2683945596218109,
-0.36838299036026,
0.10976662486791611,
-0.23460590839385986,
-0.04969334229826927,
0.450439453125,
-0.13211840391159058,
0.35987985134124756,
-0.48217418789863586,
0.3957518935203552,
0.03875706344842911,
-0.220209002494812,
0.7439284324645996,
-0.5862624645233154,
-1.1735419034957886,
0.005390767008066177,
0.4326723515987396,
-0.01574241742491722,
0.2554474472999573,
-0.130618616938591,
0.10311095416545868,
0.5831619501113892,
0.653765857219696,
-0.07427649199962616,
0.11575829982757568,
-0.23190446197986603,
0.02886033244431019,
0.24121645092964172,
0.18980014324188232,
0.02896932326257229,
-0.0922204926609993,
0.20486752688884735,
0.4374358355998993,
-0.4694209694862366,
-0.24316969513893127,
0.43931275606155396,
0.4209677278995514,
0.9161360859870911,
0.9483667016029358,
0.4502835273742676,
-0.2837281823158264,
0.41320154070854187,
0.566520631313324,
-0.35653597116470337,
-0.09985081106424332,
0.32176831364631653,
0.7377262711524963,
0.740075945854187,
-0.5140737295150757,
0.5427430272102356,
-0.22205322980880737,
0.21362115442752838,
0.18362057209014893,
-0.5658862590789795,
0.1738366186618805,
-0.023694796487689018,
-0.027652326971292496,
-0.8568624258041382,
-0.2621544599533081,
0.41386857628822327,
0.3504202663898468,
0.24847593903541565,
0.5307601094245911,
0.00588931143283844,
0.23963110148906708,
0.3963540494441986,
0.1739625483751297,
-0.3831685781478882,
0.7111234068870544,
0.18183554708957672,
-0.5599910616874695,
-0.10293964296579361,
-0.0910855382680893,
0.6879112720489502,
0.2578960061073303,
-0.06799484044313431,
-0.40659135580062866,
-0.9561096429824829,
0.237409308552742,
-0.21608109772205353,
-0.14697560667991638,
-0.17020057141780853,
0.7059245109558105,
0.24222928285598755,
0.5876885056495667,
3.590322256088257,
0.6634828448295593,
0.6397252082824707,
-0.5109842419624329,
0.22396911680698395,
-0.07266625016927719,
1.0155781507492065,
-0.07022243738174438,
0.26500841975212097,
0.24407494068145752,
-0.27891483902931213,
0.43172237277030945,
0.07437272369861603,
0.4754697382450104,
-0.20572170615196228,
0.18448565900325775,
0.2615196406841278,
0.3100753426551819,
-0.15109296143054962,
0.238751620054245,
-0.27091673016548157,
0.18742482364177704,
0.46714338660240173,
0.14968900382518768,
0.6229515671730042,
-0.10057378560304642,
-0.006660158280283213,
0.8774679899215698,
0.5358587503433228,
0.6600269079208374,
0.32780328392982483,
0.12615282833576202,
0.08694898337125778,
-0.0888080894947052,
0.07666847109794617,
0.13982310891151428,
-0.09062395989894867,
0.321440726518631,
0.5429799556732178,
0.4695664942264557,
-0.43051087856292725,
0.14746031165122986,
0.0782138779759407,
0.3419742286205292,
-0.1368446797132492,
0.022533688694238663,
-0.21784159541130066,
0.5129410624504089,
0.27286189794540405,
-0.12700235843658447,
0.26585546135902405,
-0.6298415660858154,
-0.03235769644379616,
-0.4802621901035309,
0.39199939370155334,
0.6205989718437195,
0.3605205714702606,
0.05510484427213669,
0.0233366247266531,
-0.19174687564373016,
-0.4547927677631378,
-0.12146113812923431,
0.33507871627807617,
0.10191862285137177,
-0.1513269990682602,
0.23122279345989227,
-0.00699243787676096,
0.12603043019771576,
0.021271446719765663,
-0.5019978880882263,
0.5039800405502319,
0.16977070271968842,
0.4351702928543091,
0.2319801300764084,
0.12423094362020493,
0.004024259280413389,
-0.09772385656833649,
-0.361890971660614,
-0.6348286867141724,
-0.1711249202489853,
0.46732091903686523,
-0.3047455847263336,
0.3002687394618988,
-0.3617748022079468,
0.5205381512641907,
0.7257742881774902,
-0.28275200724601746,
-0.3448679447174072,
0.8416448831558228,
-0.02233346551656723,
0.583652138710022,
-0.2861679196357727,
0.37457987666130066,
-0.03543077036738396,
0.4469316899776459,
0.2886631488800049,
0.5910254716873169,
-3.8074426651000977,
0.2917938828468323,
0.0025774468667805195,
0.49759799242019653,
0.09387808293104172,
0.16301457583904266,
0.23755180835723877,
-0.2655170261859894,
-0.03656309098005295,
0.42778488993644714,
0.21034713089466095,
0.4346437156200409,
-0.16256676614284515,
-0.6647360920906067,
-0.13996043801307678,
0.16985951364040375,
-0.09123008698225021,
0.37815865874290466,
0.3349790871143341,
-0.2490857094526291,
0.6202504634857178,
-0.4594043493270874,
-0.18621471524238586,
-0.17982706427574158,
0.07676789909601212,
0.33308878540992737,
0.09259583801031113,
-0.29224249720573425,
0.8172393441200256,
0.3749335706233978,
-0.16191859543323517,
1.0247172117233276,
0.07861392199993134,
-0.26345542073249817,
0.0804404467344284,
0.14577120542526245,
0.24667014181613922,
-0.35692358016967773,
-0.2991328537464142,
0.4274742305278778,
-0.13258416950702667,
0.0745496153831482,
0.5559542775154114,
-0.22943507134914398,
0.05863487720489502,
0.0011419965885579586,
-0.10180603712797165,
-0.06761591136455536,
0.02711201272904873,
-0.3819144070148468,
0.7487939596176147,
0.39536917209625244,
-0.31123706698417664,
0.17407694458961487,
0.4143657684326172,
-0.00015762784460093826,
0.23477840423583984,
0.1975078135728836,
0.7723089456558228,
0.0533176064491272,
0.12399506568908691,
0.10641514509916306,
0.39182049036026,
-0.2965719699859619,
0.6138339638710022,
0.04655966907739639,
0.4671188294887543,
-0.24250277876853943,
0.5618888139724731,
-0.27621227502822876,
0.13752418756484985,
-0.22376860678195953,
0.3027568757534027,
0.020510263741016388,
0.10134834796190262,
0.18635006248950958,
-0.09945199638605118,
-0.4660441279411316,
0.22659635543823242,
-0.4483030140399933,
0.2869151532649994,
-0.1476418823003769,
-0.4158828556537628,
0.34365493059158325,
2.4153170585632324,
0.45701226592063904,
2.2294986248016357,
-0.049518320709466934,
-0.4204874634742737,
0.1548815816640854,
-0.1908547729253769,
0.34540775418281555,
-0.23866690695285797,
-0.3310115337371826,
0.09773816168308258,
-0.08131814002990723,
-0.0914415568113327,
-0.14334207773208618,
0.6580666303634644,
-0.41322124004364014,
0.3362767696380615,
-0.992567777633667,
0.34952783584594727,
0.2989175021648407,
0.506432831287384,
0.6748519539833069,
-0.041044682264328,
-0.30239537358283997,
0.6090547442436218,
0.23418128490447998,
0.20961251854896545,
-0.001959680812433362,
-0.23892085254192352,
-0.43291813135147095,
-0.04307252913713455,
-0.18120509386062622,
-0.00006795876834075898,
-0.21100939810276031,
-0.3628675937652588,
0.49270251393318176,
-0.21266740560531616,
4.324244499206543,
-0.010091996751725674,
0.2486097514629364,
-0.18672670423984528,
0.4984310269355774,
0.27541977167129517,
0.13134275376796722,
-0.08641704171895981,
0.019957061856985092,
0.31278300285339355,
0.241855189204216,
0.3055480420589447,
0.10285016149282455,
-0.02199646644294262,
0.5205898880958557,
0.2933264672756195,
0.7691100835800171,
0.42072179913520813,
0.015089250169694424,
-0.2287362962961197,
0.46573734283447266,
0.27612656354904175,
0.18952970206737518,
0.14186859130859375,
0.4597943127155304,
0.3667440414428711,
0.6360318660736084,
0.37989339232444763,
-0.2652827501296997,
-0.11229593306779861,
0.2999139130115509,
5.106270790100098,
-0.7852131128311157,
0.3775710165500641,
-0.27905136346817017,
-0.22881074249744415,
0.6252643465995789,
-0.5586519837379456,
0.4442498981952667,
-0.47340667247772217,
0.05269007757306099,
-0.03922777622938156,
0.06645634025335312,
-0.41351792216300964,
0.6606948375701904,
0.1421659141778946,
0.38223424553871155,
-0.3824293613433838,
-0.6230201721191406,
0.543910562992096,
-0.6054319739341736,
0.1387302279472351,
0.03765401616692543,
0.44757741689682007,
-0.47813475131988525,
-0.11994986236095428,
0.15156565606594086,
-0.3346787095069885,
0.6109741926193237,
0.12368208169937134,
-0.18196389079093933,
0.5896004438400269,
0.6537675857543945,
0.2859676778316498,
0.4981149733066559,
-0.17136047780513763,
0.19481205940246582,
0.38648056983947754,
0.5483154654502869,
0.06449699401855469,
0.8806605339050293,
0.3308432996273041,
0.7161315679550171,
-0.14677028357982635,
0.11475609987974167,
-0.27560335397720337,
0.17743481695652008,
0.07548899203538895,
0.7210717797279358,
0.6178447604179382,
-0.47223344445228577,
-0.5537921786308289,
-0.1251930594444275,
0.44024062156677246,
-0.47569406032562256,
-0.08987103402614594,
-0.31129616498947144,
0.3143400549888611,
-0.19758333265781403,
-0.2128819078207016,
0.4357556998729706,
0.5703567862510681,
0.0067558796145021915,
-0.15955021977424622,
0.6577659845352173,
0.47936975955963135,
-0.284426748752594,
-0.06308884918689728,
0.1422070860862732,
0.5689254403114319,
-0.5234459042549133,
-0.46464043855667114,
-0.37496498227119446,
-0.29614490270614624,
0.5036599636077881,
0.4654281437397003,
0.14166846871376038,
0.5577869415283203,
0.10163722932338715,
0.32286620140075684,
0.22695791721343994,
-0.0356304906308651,
-0.34378623962402344,
0.033575039356946945,
-0.2335558831691742,
0.20188294351100922,
0.4151223301887512,
0.6481224298477173,
-0.1970372498035431,
0.18716846406459808,
0.138041153550148,
0.5400334000587463,
-0.42868366837501526,
-0.2623087167739868,
-0.16353529691696167,
0.15969836711883545,
0.13899092376232147,
-0.35064348578453064,
0.3264807462692261,
-0.43256399035453796,
0.0899256244301796,
-0.015619966201484203,
0.4614260196685791,
0.3711927831172943,
-0.1788511723279953,
0.34553253650665283,
-0.24268318712711334,
0.020500410348176956,
-0.03089326247572899,
0.007843725383281708,
0.4419044256210327,
0.6181527376174927,
0.2576884329319,
-0.3124978840351105,
-0.02215580642223358,
-0.08255677670240402
] |
822#63 | বাংলাদেশ | দারিদ্রপীড়িত বাংলাদেশে অপুষ্টি একটি দুরূগ সমস্যা যা স্বাস্থ্য খাতে ব্যাপকভাবে প্রভাব বিস্তার করেছে। অপুষ্টিজনিত কারণে বাংলাদেশের ভবিষ্যৎ প্রজন্ম হিসেবে পরিচিত শিশুরা বিশ্ব ব্যাংকের জরীপে বিশ্বে শীর্ষস্থান দখল করেছে যা মোটেই কাঙ্খিত নয়। মোট জনগোষ্ঠীর ২৬% অপুষ্টিতে ভুগছে।
৪৬% শিশু মাঝারি থেকে গভীরতর পর্যায়ে ওজনজনিত সমস্যায় ভুগছে। ৫ বছর বয়সের পূর্বেই ৪৩% শিশু মারা যায়। প্রতি পাঁচ শিশুর একজন ভিটামিন এ এবং প্রতি দু'জনের একজন রক্তস্বল্পতাজনিত রোগে ভুগছে। | [
0.11019083857536316,
-0.05705258250236511,
0.253589004278183,
0.2777491807937622,
0.17806267738342285,
-0.3141435384750366,
0.03301136940717697,
-0.38502755761146545,
0.48839250206947327,
0.7035104632377625,
-0.24065753817558289,
0.12493926286697388,
0.2933776080608368,
-0.09863365441560745,
-0.15714500844478607,
0.4778900146484375,
0.13626031577587128,
-0.14643831551074982,
0.0065985475666821,
0.07721254974603653,
0.23124203085899353,
0.6480895280838013,
0.15396124124526978,
-0.12943170964717865,
0.24246901273727417,
-0.5780543684959412,
-0.28426608443260193,
0.5572807788848877,
-0.38621920347213745,
0.3610784709453583,
0.43015342950820923,
-0.32416433095932007,
-0.2865511178970337,
0.6200454831123352,
-0.9747458696365356,
0.35577237606048584,
-0.05128530040383339,
0.01139491330832243,
0.16875986754894257,
-0.4148259162902832,
0.6362244486808777,
0.557436466217041,
-0.21928003430366516,
0.016164036467671394,
0.23269999027252197,
-0.02197207696735859,
0.08846096694469452,
0.433694988489151,
0.40923190116882324,
-0.23872043192386627,
-0.2551100552082062,
0.10848554223775864,
-0.05813254043459892,
-0.10245300829410553,
-0.5645996928215027,
0.26506277918815613,
0.019587209448218346,
0.6996642351150513,
0.15752112865447998,
0.14431846141815186,
0.09243807196617126,
0.03642948716878891,
-0.4955739974975586,
0.1630823016166687,
0.12354312092065811,
0.4941334128379822,
0.0531182736158371,
0.5857914090156555,
0.5046288967132568,
0.39299264550209045,
-0.23457294702529907,
0.932080864906311,
0.8793560862541199,
0.28391188383102417,
0.12398473173379898,
-0.3321678638458252,
0.17098964750766754,
0.145736962556839,
0.4367119371891022,
-0.22368460893630981,
0.15614378452301025,
0.2658805549144745,
-0.1962256282567978,
-0.2094932347536087,
0.004668183159083128,
0.4699063003063202,
0.27713972330093384,
0.33314502239227295,
-0.03442182391881943,
0.5566598773002625,
-0.4076240062713623,
0.12691228091716766,
0.05222645029425621,
-0.15124095976352692,
0.042451903223991394,
-0.1270187795162201,
0.38347163796424866,
0.30019864439964294,
-0.27355214953422546,
0.25971972942352295,
0.31509098410606384,
-0.28317075967788696,
0.004914381541311741,
0.5352991223335266,
0.3969760239124298,
-0.3075801730155945,
-0.4619048833847046,
0.5687849521636963,
0.1979697197675705,
0.0657823234796524,
0.5108004212379456,
-0.2761778235435486,
-0.09855876863002777,
-0.023274248465895653,
0.10843922942876816,
0.0751723125576973,
0.4403533339500427,
0.3862650692462921,
-0.10658390074968338,
-0.8507108688354492,
0.15489646792411804,
0.26434820890426636,
-0.2088443785905838,
0.049701374024152756,
0.15646500885486603,
-0.21406666934490204,
0.5636034607887268,
-0.028886225074529648,
0.8089974522590637,
0.12136603146791458,
-0.07134676724672318,
0.12554338574409485,
0.4126332104206085,
0.6171259880065918,
-0.02321198210120201,
0.5583226680755615,
0.08891639858484268,
0.022333204746246338,
0.48538896441459656,
-0.4625189006328583,
-0.32704004645347595,
-0.31851524114608765,
0.08169879764318466,
0.8070152401924133,
-0.28728580474853516,
0.3350878059864044,
-0.10532703995704651,
0.20732524991035461,
-0.12088553607463837,
0.446804016828537,
-0.2877277135848999,
0.3541940152645111,
-0.34508106112480164,
0.3716948628425598,
-0.04308832809329033,
-0.049802765250205994,
0.4193001687526703,
-0.32082462310791016,
0.2328771948814392,
0.4478795826435089,
0.6762368679046631,
0.38884633779525757,
-0.03649384155869484,
0.004929753020405769,
-0.11288893967866898,
-0.03602106124162674,
-0.11718542873859406,
-0.1177196204662323,
0.45362159609794617,
0.15024708211421967,
-0.6229219436645508,
0.34733232855796814,
0.1667727828025818,
-0.13381989300251007,
0.7083615064620972,
0.21629981696605682,
0.21896709501743317,
-0.17571580410003662,
0.8365219235420227,
-0.14446769654750824,
-0.3245614171028137,
0.07764174789190292,
-0.19615738093852997,
-0.07509676367044449,
0.5537700653076172,
0.03768723085522652,
0.24596206843852997,
-0.19189956784248352,
-0.2692127525806427,
0.1453665792942047,
-0.1032286062836647,
0.39943382143974304,
0.8126965761184692,
-0.6013073921203613,
0.05758991464972496,
0.7081687450408936,
-0.5187833309173584,
0.35817715525627136,
0.301224946975708,
0.28141921758651733,
0.24161390960216522,
-0.4715735912322998,
-0.8226059079170227,
0.34186702966690063,
0.238491952419281,
-0.45840731263160706,
-0.27054867148399353,
0.7143703103065491,
-0.04344784468412399,
0.3818678557872772,
-0.14210295677185059,
0.24993079900741577,
0.12057124078273773,
-0.1764519214630127,
-0.2843204140663147,
-0.2230973243713379,
0.022035673260688782,
-0.23333679139614105,
0.44133326411247253,
0.09262550622224808,
-0.21724611520767212,
0.5976360440254211,
-0.20151998102664948,
-0.44337013363838196,
0.0009313193149864674,
-0.11062531918287277,
-0.06946776807308197,
-0.3465729355812073,
0.30814626812934875,
0.2750256657600403,
0.8179636001586914,
-0.09278713166713715,
-0.19705969095230103,
0.30459678173065186,
0.38283365964889526,
0.44853630661964417,
-0.5188429355621338,
-0.32500529289245605,
0.039614398032426834,
0.3835020959377289,
0.7048171758651733,
0.5031099915504456,
-0.0807810053229332,
-0.38461607694625854,
0.42715486884117126,
-0.9496277570724487,
0.42876332998275757,
0.004843944683670998,
-0.05843302607536316,
-0.1333061009645462,
-0.04328389838337898,
-0.003040584037080407,
-0.20030073821544647,
0.5202521085739136,
-0.24761740863323212,
0.286403626203537,
0.19588609039783478,
-0.7077744603157043,
0.5429640412330627,
-0.08930166065692902,
0.5208327174186707,
0.21561162173748016,
0.43085917830467224,
0.1429048478603363,
-0.27540668845176697,
0.02852143719792366,
-0.0177819412201643,
0.5315614342689514,
0.46403202414512634,
0.4778599739074707,
0.08511664718389511,
-0.13790689408779144,
0.2102421671152115,
0.6074823141098022,
-0.342847615480423,
-0.13568271696567535,
0.009858260862529278,
-0.40955984592437744,
-0.3441355526447296,
0.43783462047576904,
-0.15021638572216034,
0.1585237681865692,
-0.0045948331244289875,
-0.12489062547683716,
-0.2848251760005951,
-0.06122158095240593,
0.25542107224464417,
0.2976207137107849,
-0.5225231647491455,
-0.05200393497943878,
0.06868220120668411,
0.6958046555519104,
0.10442078858613968,
-0.9600478410720825,
0.03604821488261223,
-0.11658964306116104,
0.21003927290439606,
0.08979620039463043,
0.5919218063354492,
0.2507416009902954,
0.7386103272438049,
-0.3457408547401428,
0.4440045952796936,
0.4157777428627014,
-0.027732789516448975,
-0.5893523693084717,
-0.06987690180540085,
0.24795746803283691,
-0.11597973108291626,
0.774724543094635,
0.38712117075920105,
-0.10878602415323257,
0.10582827031612396,
0.7231848835945129,
0.07945467531681061,
0.3959423303604126,
0.17594832181930542,
0.23173657059669495,
0.3186114728450775,
-0.05859113857150078,
0.29743051528930664,
-0.30375123023986816,
-0.29149681329727173,
-0.0951867401599884,
0.6252182126045227,
-0.10987235605716705,
-0.07668308913707733,
-0.5782374739646912,
0.05599639192223549,
-0.1741664707660675,
0.16792885959148407,
0.2798497974872589,
-0.5907352566719055,
-0.6036372184753418,
0.20528477430343628,
0.3822689652442932,
-0.40767964720726013,
0.17658476531505585,
-0.009896106086671352,
0.35979709029197693,
0.1696198582649231,
0.21453040838241577,
0.21708624064922333,
0.24875976145267487,
-0.08905397355556488,
0.22114302217960358,
-0.5659415125846863,
-0.7452397346496582,
0.10427302122116089,
-0.4627421200275421,
0.10378763824701309,
0.30464592576026917,
-0.40916165709495544,
-0.39525333046913147,
-0.06600402295589447,
0.29627540707588196,
0.8818355798721313,
0.6132656335830688,
0.6821635365486145,
-0.16896174848079681,
0.3361160457134247,
-0.038097381591796875,
-0.2254430055618286,
0.007642975077033043,
0.6130669116973877,
-0.04540785774588585,
0.5649620890617371,
-0.17084048688411713,
0.7943211197853088,
-0.3490630090236664,
-0.3131589889526367,
-0.49850770831108093,
-0.198887437582016,
0.41575226187705994,
-0.45705094933509827,
-0.40126001834869385,
-0.27254489064216614,
0.10299738496541977,
0.5189036130905151,
0.2130039483308792,
0.007574851159006357,
0.4925282299518585,
0.41387835144996643,
0.13901209831237793,
0.09725186228752136,
0.3168749511241913,
-0.04756147786974907,
0.3586219251155853,
-0.44762110710144043,
-0.8676219582557678,
-0.3413717448711395,
-0.01371513120830059,
0.21895360946655273,
0.22588762640953064,
0.11719847470521927,
-0.2145189344882965,
-0.5848158001899719,
0.2386442869901657,
0.016392091289162636,
0.014276759698987007,
0.1032223105430603,
0.24168431758880615,
0.45539242029190063,
0.22161661088466644,
3.821542739868164,
0.1583355963230133,
0.37996017932891846,
-0.12962305545806885,
-0.15043066442012787,
-0.09048308432102203,
0.6600524187088013,
-0.14077873528003693,
-0.2506789565086365,
-0.032433293759822845,
-0.22968220710754395,
0.4300951659679413,
0.007887637242674828,
-0.28122368454933167,
-0.06456280499696732,
-0.11789035052061081,
0.11530382186174393,
0.33788907527923584,
0.16735118627548218,
0.720995306968689,
-0.553525447845459,
-0.23453031480312347,
0.07265936583280563,
0.28352051973342896,
-0.00691194599494338,
0.050886377692222595,
0.22147230803966522,
0.37762075662612915,
0.670453667640686,
0.7078434228897095,
0.6454213261604309,
0.22941642999649048,
0.470017671585083,
-0.12138774991035461,
-0.40436863899230957,
0.44254523515701294,
0.3037463128566742,
-0.22327928245067596,
0.17334215342998505,
0.009818527847528458,
-0.2224462330341339,
0.32602739334106445,
0.3886091709136963,
0.6388429403305054,
-0.034565526992082596,
-0.2545449435710907,
0.04292219877243042,
0.3399561941623688,
-0.15941478312015533,
0.6442856192588806,
0.4570850729942322,
-0.6451675295829773,
0.0802280381321907,
-0.7102733254432678,
0.5508245229721069,
0.6067471504211426,
-0.0032006511464715004,
0.18284012377262115,
-0.3687668442726135,
-0.05224718898534775,
-0.15150120854377747,
-0.2719469666481018,
0.3539557456970215,
-0.07390875369310379,
-0.7140532732009888,
-0.0724681094288826,
-0.04517965391278267,
0.5051183700561523,
0.5065856575965881,
-0.46257391571998596,
0.01283220574259758,
0.1867254078388214,
0.26547831296920776,
-0.03133007884025574,
0.05288538709282875,
0.27587565779685974,
-0.329032838344574,
0.18386439979076385,
-0.3076554536819458,
-0.04179392382502556,
0.16840259730815887,
-0.2933499813079834,
0.14376968145370483,
0.08714425563812256,
-0.19051788747310638,
0.6995431780815125,
0.39622360467910767,
-0.4725981056690216,
0.47661441564559937,
0.00024267632397823036,
0.6065049171447754,
-0.513529360294342,
0.33079445362091064,
0.13443465530872345,
0.3051980137825012,
0.36573198437690735,
0.21047499775886536,
-3.8283402919769287,
0.6267397403717041,
0.1519271433353424,
0.11064480990171432,
0.05274892970919609,
0.8913238048553467,
0.2677489221096039,
0.11651543527841568,
-0.6366851329803467,
0.7312050461769104,
-0.12362663447856903,
-0.011729308404028416,
-0.14316096901893616,
-0.6676058769226074,
-0.1001044437289238,
0.015061206184327602,
-0.3179013133049011,
0.4946827292442322,
-0.16335533559322357,
-0.35798898339271545,
0.40330395102500916,
-0.08626905083656311,
0.2052624672651291,
-0.3587413430213928,
0.3063587248325348,
0.29535627365112305,
0.2707824110984802,
-0.1788276582956314,
0.16284945607185364,
-0.27385321259498596,
-0.0202332753688097,
0.1886105090379715,
0.33142006397247314,
-0.2942013442516327,
-0.36360228061676025,
0.37049564719200134,
0.3080965280532837,
-0.36940357089042664,
-0.41299042105674744,
-0.10239886492490768,
-0.30985936522483826,
0.20961172878742218,
0.32760730385780334,
-0.06798714399337769,
-0.17811717092990875,
0.10140372812747955,
-0.5835307240486145,
-0.11101457476615906,
-0.2639916241168976,
-0.18229304254055023,
0.7003817558288574,
0.7009316086769104,
-0.14738579094409943,
0.31353938579559326,
0.5317959785461426,
0.657969057559967,
0.12045083940029144,
-0.10936025530099869,
0.9301142692565918,
-0.19730640947818756,
0.06404364854097366,
0.0958479642868042,
0.4016382396221161,
-0.31826797127723694,
-0.07188703119754791,
-0.005416667554527521,
-0.014246001839637756,
0.11415854096412659,
0.41433456540107727,
-0.006594199687242508,
-0.01740044169127941,
0.2535460293292999,
-0.16017648577690125,
0.2293962687253952,
0.17025135457515717,
0.6484192609786987,
-0.2430378496646881,
-0.12366601079702377,
0.5440366268157959,
-0.13864253461360931,
0.2563738524913788,
-0.1028682067990303,
-0.41200846433639526,
-0.3399883508682251,
2.062169313430786,
0.2728070914745331,
2.2211875915527344,
-0.003969430923461914,
-0.04819188266992569,
0.45183196663856506,
-0.23762382566928864,
0.49412044882774353,
-0.1285058557987213,
-0.06895425915718079,
0.16857390105724335,
0.06135222688317299,
-0.03700623661279678,
0.13821089267730713,
0.3762377202510834,
-0.13374489545822144,
0.3277846872806549,
-0.85190349817276,
-0.15986579656600952,
0.5490471124649048,
0.23380321264266968,
0.04377580061554909,
-0.12451603263616562,
-0.043855443596839905,
0.4468342363834381,
0.3284985423088074,
0.531435489654541,
-0.2342119961977005,
-0.15316270291805267,
-0.3591826558113098,
0.2537699341773987,
0.3558719754219055,
0.11222627758979797,
0.5127109289169312,
-0.32754114270210266,
0.5235400795936584,
-0.204893097281456,
4.469734191894531,
-0.2524041533470154,
-0.09237612783908844,
-0.2191275954246521,
0.7213764786720276,
-0.2167232483625412,
0.39953023195266724,
0.30858761072158813,
-0.19725438952445984,
-0.03088526800274849,
0.25380730628967285,
-0.27916184067726135,
0.20476093888282776,
-0.06527452915906906,
0.37623608112335205,
0.049637891352176666,
0.9198622703552246,
0.30888402462005615,
0.18753983080387115,
-0.14429275691509247,
0.09412936866283417,
0.2743026912212372,
0.004967216402292252,
-0.08286501467227936,
0.7912164926528931,
0.026808874681591988,
0.7882541418075562,
0.5716858506202698,
0.11208710819482803,
0.08728491514921188,
-0.10418403893709183,
5.165016174316406,
-0.06733919680118561,
0.35377874970436096,
-0.14263597130775452,
-0.48537078499794006,
0.31152698397636414,
-0.5241267681121826,
0.4387693703174591,
-0.25621315836906433,
-0.12160583585500717,
-0.08615080267190933,
0.5159611701965332,
-0.18148835003376007,
0.7672953605651855,
-0.003745721187442541,
-0.021204611286520958,
-0.45899975299835205,
-0.23598133027553558,
-0.07539831846952438,
-0.09080249816179276,
0.1585780382156372,
-0.315252423286438,
0.19722220301628113,
-0.626659631729126,
0.05381389707326889,
0.04553034156560898,
-0.33201321959495544,
0.2819608449935913,
0.2083175778388977,
0.2066705822944641,
0.41572919487953186,
0.10922610014677048,
0.06811466068029404,
-0.026572054252028465,
0.39712968468666077,
0.1309158205986023,
1.1241118907928467,
0.0730915367603302,
0.46051302552223206,
0.6778252124786377,
0.252642959356308,
0.8059254884719849,
-0.39361050724983215,
-0.44952592253685,
-0.4642605483531952,
-0.45645731687545776,
-0.06274101883172989,
0.2420857548713684,
0.23608611524105072,
0.03719678893685341,
0.006462102755904198,
-0.462424635887146,
0.4824904799461365,
-0.2261745035648346,
0.0055544995702803135,
0.48019373416900635,
0.552350640296936,
-0.09422174096107483,
0.1632954478263855,
0.7494614720344543,
1.063042163848877,
0.16000020503997803,
-0.23145371675491333,
0.5834615230560303,
0.5671694278717041,
0.09542753547430038,
0.1292557567358017,
0.17539635300636292,
0.3794817328453064,
-0.2818864583969116,
-0.06029672920703888,
-0.253902405500412,
0.0560801662504673,
0.7027183175086975,
0.17156276106834412,
-0.009804770350456238,
0.33449727296829224,
-0.2894841730594635,
-0.24265827238559723,
-0.024745604023337364,
-0.42834556102752686,
-0.3190562129020691,
0.1632804274559021,
-0.11867360770702362,
0.278830885887146,
0.4651094079017639,
0.06030246242880821,
0.3260120451450348,
0.12368595600128174,
-0.1905335932970047,
0.4779691994190216,
0.062412697821855545,
-0.12382226437330246,
0.4222039580345154,
0.0177557785063982,
-0.0400678776204586,
0.22930452227592468,
0.804987370967865,
-0.21881219744682312,
0.1922467201948166,
0.19578281044960022,
0.30809229612350464,
-0.1817633956670761,
0.03213035315275192,
0.3474535644054413,
-0.3320535123348236,
0.23974956572055817,
-0.22171159088611603,
-0.16336435079574585,
-0.08998717367649078,
0.39192211627960205,
-0.125877246260643,
-0.7395383715629578,
-0.49171939492225647,
-0.5737516283988953
] |
822#64 | বাংলাদেশ | তবে গত দুই শতকে মানুষের খাদ্যগ্রহণ বৃদ্ধি পেয়েছে (২০১৩: ২০৪০ গ্রাম দৈনিক) এবং সুষম খাদ্যাভাস গড়ে উঠেছে যার ফলস্বরূপ অকাল মৃত্যুর হার হ্রাস পেয়েছে এবং জনগণের গড় আয়ু ৭১ দশমিক ৬ বৎসরে (২০১৬ খ্রি:) উন্নীত হয়েছে। বহু সরকারি-বেসরকারি হাসপাতাল এবং ১৩ হাজার কমিউনিটি হাসাপাতালে মাধ্যমে স্বাস্থ্যসেবার মান অনেকাংশে উন্নীত হয়েছে। জন্মকালে শিশু মৃত্যু হার (২০১৩: হাজারে ৫৩ জন) ও মাতৃমৃত্যুর হার (২০১৩: হাজারে ১৪৩ জন) উল্লেখযোগ্য হারে হ্রাস পেয়েছে। চিকিৎসা ব্যবস্থায় প্রভূত উন্নতি সাধিত হয়েছে। | [
0.10278657078742981,
-0.23672890663146973,
0.10993096232414246,
-0.025234857574105263,
-0.11413455009460449,
-0.4069114327430725,
0.16050563752651215,
-0.357344388961792,
0.45606178045272827,
0.6535739898681641,
-0.3633118271827698,
-0.275046706199646,
0.3754066824913025,
-0.08500878512859344,
-0.17109812796115875,
0.16417109966278076,
0.19312983751296997,
-0.02180340327322483,
0.12049686908721924,
-0.24404668807983398,
-0.1332600861787796,
0.5729894042015076,
0.4679071307182312,
0.10795244574546814,
0.20219603180885315,
-0.4936524033546448,
-0.17950063943862915,
0.4399457275867462,
-0.332925021648407,
0.5690221190452576,
0.08762607723474503,
-0.3037768304347992,
-0.32838404178619385,
0.42058882117271423,
-0.7415549755096436,
0.42991864681243896,
-0.24784104526042938,
0.232325941324234,
-0.1831652969121933,
0.0048911995254457,
0.773189902305603,
0.13463397324085236,
-0.33084067702293396,
-0.018447676673531532,
0.33170244097709656,
-0.3424524664878845,
0.16817082464694977,
0.24761863052845,
0.5594120025634766,
-0.09563986957073212,
-0.3419623374938965,
0.20781734585762024,
-0.13648675382137299,
0.18597374856472015,
-0.6306740641593933,
0.6231793165206909,
-0.6129167675971985,
1.0504730939865112,
0.15718312561511993,
-0.32402557134628296,
-0.092519611120224,
-0.3535619378089905,
-0.2602575719356537,
0.08225749433040619,
0.6431421637535095,
0.5132342576980591,
0.18575190007686615,
0.6102442145347595,
0.5589469075202942,
0.285547137260437,
0.007365105208009481,
0.5712817311286926,
0.6527584195137024,
0.11756071448326111,
-0.12016548216342926,
-0.0366852842271328,
-0.27777114510536194,
-0.4339575171470642,
0.11166718602180481,
-0.5770684480667114,
-0.2192559540271759,
0.14752526581287384,
0.05991588160395622,
0.34642407298088074,
-0.5865083336830139,
0.5211805105209351,
0.43508392572402954,
-0.23250748217105865,
0.1397690773010254,
0.520699143409729,
-0.3760990798473358,
0.19354137778282166,
0.09337928891181946,
0.1356258988380432,
-0.297455370426178,
0.551362931728363,
0.756370484828949,
0.036390844732522964,
-0.000977293006144464,
-0.059809569269418716,
0.3485274016857147,
-0.36655616760253906,
-0.10554363578557968,
0.7919425964355469,
0.42477914690971375,
-0.38401806354522705,
-0.16719950735569,
0.26085078716278076,
0.32548439502716064,
0.157547265291214,
0.7491147518157959,
-0.12000387161970139,
0.2238456755876541,
0.32750803232192993,
0.02999654784798622,
0.03552539274096489,
0.40701425075531006,
0.23706980049610138,
-0.020818615332245827,
-1.2188304662704468,
0.27105414867401123,
0.3852401673793793,
-0.06664121896028519,
-0.02794262394309044,
-0.07045910507440567,
-0.16407643258571625,
0.5212336182594299,
-0.6436265707015991,
0.7666067481040955,
0.3676275908946991,
0.03989705070853233,
0.386677622795105,
-0.03462813049554825,
0.6644538044929504,
-0.051610298454761505,
0.368835985660553,
-0.14019006490707397,
-0.21367590129375458,
-0.17413771152496338,
-0.6194756627082825,
-0.3593405783176422,
-0.313906192779541,
0.8224102258682251,
0.42683035135269165,
-0.3270396888256073,
0.46623802185058594,
0.15977749228477478,
0.4261314570903778,
-0.331031858921051,
0.22341874241828918,
-0.25713932514190674,
0.034987807273864746,
-0.28847405314445496,
0.6077378988265991,
-0.29608458280563354,
-0.3099101781845093,
0.44556334614753723,
0.0801035463809967,
0.05278485640883446,
0.28180766105651855,
0.6955159306526184,
0.3803260624408722,
-0.18258404731750488,
-0.12423735857009888,
-0.4292716979980469,
-0.026424355804920197,
0.12336765974760056,
0.17866645753383636,
0.4832988679409027,
0.11308088898658752,
-0.35496389865875244,
-0.04405190050601959,
-0.18477272987365723,
0.12222430855035782,
0.17623767256736755,
0.11136052757501602,
0.3928563892841339,
-0.1346433311700821,
0.9088152050971985,
-0.022105859592556953,
-0.009858195669949055,
0.028590695932507515,
-0.384636253118515,
-0.3396528959274292,
0.4351537227630615,
0.3825018107891083,
0.16013796627521515,
0.05186882242560387,
-0.33285751938819885,
0.048126641660928726,
0.014506333507597446,
0.29797887802124023,
0.863896369934082,
-0.5383499264717102,
-0.24141687154769897,
0.69232177734375,
-0.010477432981133461,
0.7772216796875,
0.15206590294837952,
0.12197298556566238,
0.16483864188194275,
-0.5613430738449097,
-0.4465407729148865,
0.05543142557144165,
0.5476818680763245,
-0.7367424964904785,
0.26882126927375793,
0.799574613571167,
-0.07421057671308517,
0.3435556888580322,
-0.09954896569252014,
0.2924109995365143,
0.3360956609249115,
0.15102288126945496,
-0.13050517439842224,
-0.23301999270915985,
-0.009738675318658352,
-0.04628704860806465,
0.48223206400871277,
-0.05476801097393036,
-0.17977407574653625,
0.2840932309627533,
-0.1293058842420578,
-0.36931291222572327,
0.291999876499176,
0.13988403975963593,
-0.14108526706695557,
-0.006112149450927973,
0.05530477687716484,
0.37265145778656006,
0.748484194278717,
0.30132776498794556,
-0.3626318871974945,
-0.25120463967323303,
0.4702191650867462,
0.49369606375694275,
0.02402566745877266,
-0.1695503294467926,
-0.036678753793239594,
-0.026489954441785812,
0.6310887932777405,
0.506026029586792,
0.10689259320497513,
-0.23040273785591125,
0.3454173505306244,
-0.5699248909950256,
0.5719285011291504,
0.19069498777389526,
-0.3186098039150238,
0.37285056710243225,
0.08861654251813889,
0.21412809193134308,
0.14316055178642273,
0.19179674983024597,
-0.39622631669044495,
0.47948774695396423,
0.021222081035375595,
-0.6833623647689819,
0.5051651000976562,
0.13629265129566193,
0.3023369014263153,
0.34779414534568787,
0.46393558382987976,
0.27449846267700195,
-0.04450348764657974,
-0.04304063320159912,
0.18655912578105927,
0.567386269569397,
0.19992248713970184,
0.26574161648750305,
-0.05196778103709221,
-0.174430251121521,
0.27288833260536194,
0.0462348535656929,
-0.3615116775035858,
0.08028335869312286,
0.5685182213783264,
-0.08542200177907944,
-0.5043131709098816,
0.5443992018699646,
-0.3838823437690735,
0.3174896836280823,
0.08187991380691528,
0.17552952468395233,
-0.3063376247882843,
-0.15856625139713287,
0.7512322664260864,
-0.1487477570772171,
-0.21215976774692535,
-0.10559561848640442,
0.3073303997516632,
0.45784246921539307,
-0.2619808614253998,
-1.10408616065979,
0.23632633686065674,
-0.01819501630961895,
0.2771505117416382,
-0.07110895961523056,
0.5065294504165649,
0.06809589266777039,
0.7506356835365295,
-0.23302240669727325,
0.4005016088485718,
0.2653038203716278,
-0.10437503457069397,
-0.514476478099823,
-0.15829798579216003,
0.2991182506084442,
-0.13169734179973602,
0.8063639998435974,
0.10219444334506989,
0.11769498884677887,
0.16854210197925568,
0.48172712326049805,
0.2707895040512085,
0.7185031771659851,
0.13602380454540253,
-0.01429924089461565,
0.21981240808963776,
-0.025414202362298965,
-0.15172909200191498,
-0.017358820885419846,
-0.2468106895685196,
0.10772723704576492,
0.27875539660453796,
-0.3029896020889282,
-0.14026974141597748,
-0.8954974412918091,
0.43047595024108887,
-0.06789077818393707,
-0.26086103916168213,
0.3255273401737213,
-0.422690212726593,
-0.8477185964584351,
0.20868657529354095,
0.10370393097400665,
-0.28562602400779724,
0.5105721354484558,
-0.031026501208543777,
0.2046629786491394,
0.47491195797920227,
0.38872572779655457,
0.40667811036109924,
0.11814244836568832,
-0.2238861471414566,
0.12694263458251953,
-0.06834888458251953,
-0.44651275873184204,
0.282826691865921,
-0.2797239124774933,
-0.12600833177566528,
0.4850303828716278,
-0.38889238238334656,
-0.05742838606238365,
-0.11622833460569382,
0.4415486752986908,
1.1049398183822632,
0.8200293779373169,
0.3452279567718506,
-0.1587693989276886,
0.42813435196876526,
0.15452781319618225,
0.047291167080402374,
-0.07432015985250473,
0.4266902208328247,
0.5889027118682861,
0.6698283553123474,
-0.1861547827720642,
0.6332332491874695,
-0.5031722784042358,
-0.028582697734236717,
-0.24475330114364624,
-0.30925241112709045,
0.010869085788726807,
-0.41268855333328247,
-0.2738780677318573,
-0.17244601249694824,
-0.16700705885887146,
0.5089050531387329,
0.08255402743816376,
0.2661929726600647,
0.6895085573196411,
0.116732656955719,
-0.14272873103618622,
0.37581533193588257,
0.144341841340065,
-0.36989328265190125,
0.24511241912841797,
-0.22800694406032562,
-0.5675291419029236,
-0.0639415755867958,
-0.2369653731584549,
0.5746604800224304,
0.09566140174865723,
-0.37616264820098877,
0.08415026217699051,
-0.5562605261802673,
0.29830190539360046,
-0.15966331958770752,
0.016724854707717896,
-0.12197497487068176,
0.385641485452652,
0.0752391442656517,
0.45287254452705383,
3.8799173831939697,
0.238572359085083,
0.3975609242916107,
-0.18567968904972076,
-0.4881241023540497,
0.08606410026550293,
0.47409772872924805,
-0.010147608816623688,
0.18746088445186615,
0.18067875504493713,
-0.133706197142601,
0.2521094083786011,
-0.0330682173371315,
0.048959847539663315,
-0.06339849531650543,
0.18621879816055298,
0.36380520462989807,
0.3447410762310028,
-0.37355273962020874,
0.7426497936248779,
-0.48478448390960693,
0.5506454706192017,
0.27960747480392456,
-0.03768683597445488,
0.2473219782114029,
0.19498299062252045,
0.356391966342926,
0.6773466467857361,
0.9120725989341736,
0.6383435130119324,
0.45691415667533875,
-0.3279569447040558,
0.6000522375106812,
-0.0442676804959774,
0.009413306601345539,
0.2630743682384491,
-0.06372774392366409,
-0.006156096234917641,
0.10546528548002243,
0.18327832221984863,
-0.35586267709732056,
0.16409119963645935,
0.05293020233511925,
0.6825687289237976,
0.4921169877052307,
0.3227584660053253,
0.0030484029557555914,
0.38294950127601624,
-0.2746986746788025,
0.40252554416656494,
0.288840651512146,
-0.6016983985900879,
0.056291524320840836,
-0.6664935350418091,
0.2656790614128113,
0.6869909167289734,
-0.27957284450531006,
0.06040556728839874,
0.49487563967704773,
-0.14463137090206146,
-0.3020973205566406,
0.018991585820913315,
0.4210277795791626,
-0.125559002161026,
-0.723953366279602,
-0.13543008267879486,
-0.2055521458387375,
0.4120670557022095,
0.36584407091140747,
-0.44797489047050476,
0.5863821506500244,
0.252544105052948,
0.7113350629806519,
-0.314487099647522,
0.1771983802318573,
0.33470699191093445,
-0.2845105826854706,
0.06429912894964218,
-0.279555082321167,
-0.10522513836622238,
0.1433311551809311,
-0.30470481514930725,
0.2357659786939621,
-0.08066516369581223,
0.32171791791915894,
0.6546189188957214,
0.33314669132232666,
-0.5841701626777649,
0.6217690110206604,
-0.19626887142658234,
0.3575461208820343,
-0.3769560754299164,
0.501692533493042,
0.19540776312351227,
0.291998952627182,
0.25399672985076904,
-0.12229637801647186,
-3.866065502166748,
0.32648029923439026,
0.1186700388789177,
-0.10771360248327255,
0.29969322681427,
0.5397486090660095,
0.3896532952785492,
0.3300797939300537,
-0.41546738147735596,
0.3209715485572815,
0.028877196833491325,
-0.08517605811357498,
-0.4923727810382843,
-0.32849693298339844,
-0.21932190656661987,
0.061162449419498444,
-0.04244178906083107,
0.41042593121528625,
0.006873294711112976,
-0.009585468098521233,
-0.036877840757369995,
-0.0763312503695488,
0.16934959590435028,
-0.4280965328216553,
0.47011375427246094,
0.21888937056064606,
0.14075683057308197,
0.1733889877796173,
0.24972344934940338,
0.031816549599170685,
-0.1342642456293106,
0.40487930178642273,
0.3341861069202423,
-0.1331140697002411,
0.07245112210512161,
0.5135069489479065,
-0.04804254695773125,
0.0020747422240674496,
-0.6530848145484924,
0.30358201265335083,
-0.6158992648124695,
-0.2819633185863495,
0.2490062266588211,
-0.04821224883198738,
-0.001141838962212205,
0.28238096833229065,
-0.3638998568058014,
-0.28150084614753723,
-0.33125272393226624,
-0.21655914187431335,
-0.03682922571897507,
0.7172678709030151,
0.015414590947329998,
0.08010784536600113,
0.39965105056762695,
0.11953700333833694,
-0.16019420325756073,
-0.1320292204618454,
0.5237032771110535,
-0.23447653651237488,
0.4766828417778015,
-0.06620259582996368,
0.35823577642440796,
-0.4173867702484131,
-0.6565566062927246,
0.3078189492225647,
0.14726893603801727,
0.20643702149391174,
-0.028514401987195015,
-0.08313123881816864,
0.3758862316608429,
0.20698682963848114,
0.40761008858680725,
-0.17712804675102234,
0.353603720664978,
0.2959485650062561,
0.04428070783615112,
-0.29259562492370605,
0.6261306405067444,
-0.10931925475597382,
0.1853758543729782,
-0.09536626935005188,
-0.4178418219089508,
0.06386025995016098,
2.262958526611328,
0.551520586013794,
2.251980781555176,
0.11004219204187393,
-0.36727067828178406,
0.5446725487709045,
-0.4781204164028168,
0.35617315769195557,
-0.009205162525177002,
0.10702522844076157,
0.24215668439865112,
0.09532154351472855,
0.2594555616378784,
-0.38831081986427307,
0.31464889645576477,
-0.1730319708585739,
0.2428072690963745,
-1.2078900337219238,
0.25858357548713684,
0.34552374482154846,
0.26970309019088745,
0.5792103409767151,
-0.004810003563761711,
-0.33741089701652527,
0.33078572154045105,
0.27692392468452454,
0.04349251836538315,
-0.34878009557724,
-0.25242364406585693,
-0.5970614552497864,
0.10186948627233505,
-0.29281410574913025,
0.17151139676570892,
0.092193603515625,
-0.5312376022338867,
0.41959360241889954,
-0.14331546425819397,
4.4305739402771,
0.07760608941316605,
-0.06876489520072937,
-0.45988431572914124,
0.5499752163887024,
-0.4916893243789673,
0.504241406917572,
0.1169598326086998,
-0.43417176604270935,
0.49737387895584106,
0.3442222774028778,
0.031859107315540314,
-0.0035468703135848045,
-0.0996733233332634,
0.47503554821014404,
-0.19422279298305511,
0.7898867130279541,
0.18383629620075226,
-0.1259651929140091,
0.09880339354276657,
-0.0735420435667038,
0.31451377272605896,
0.19098089635372162,
0.19311955571174622,
0.6041662096977234,
0.24119150638580322,
1.000914216041565,
0.702028751373291,
0.03509404510259628,
0.13245075941085815,
-0.30999046564102173,
5.2450408935546875,
-0.3534615635871887,
0.11587589234113693,
-0.029642254114151,
-0.40139955282211304,
0.1067836806178093,
-0.298150897026062,
0.3700348436832428,
-0.45956939458847046,
0.000850555719807744,
-0.2152707278728485,
-0.1495918184518814,
-0.18921945989131927,
0.4562080204486847,
-0.11030668765306473,
-0.17461693286895752,
-0.3463371694087982,
-0.610077977180481,
0.1353445053100586,
-0.16359399259090424,
0.21172219514846802,
-0.5328752398490906,
0.21832150220870972,
-0.513508677482605,
0.20566751062870026,
0.8117000460624695,
-0.21453677117824554,
0.45250797271728516,
0.3386600613594055,
0.024696873500943184,
0.5470966100692749,
0.3255452811717987,
0.1814202517271042,
0.5313742160797119,
-0.0708390474319458,
-0.10811832547187805,
0.5547662973403931,
0.38894718885421753,
-0.002440053503960371,
0.34405139088630676,
0.37746337056159973,
0.5691420435905457,
-0.1819324493408203,
0.2707996368408203,
-0.5981007814407349,
-0.05232973396778107,
0.25169193744659424,
0.24115391075611115,
0.2913801074028015,
-0.35714855790138245,
0.18961001932621002,
-0.069449283182621,
0.26915785670280457,
-0.33364322781562805,
0.15205860137939453,
0.12830859422683716,
0.41766610741615295,
-0.16117644309997559,
0.29723384976387024,
0.21838216483592987,
0.8936325907707214,
0.010617567226290703,
-0.04286322370171547,
0.4375304579734802,
0.26415738463401794,
0.16111819446086884,
-0.12052550911903381,
0.038336511701345444,
0.7811218500137329,
-0.423945814371109,
0.09395406395196915,
-0.025760792195796967,
-0.06398399919271469,
0.19001556932926178,
0.540030837059021,
-0.17015153169631958,
0.24859224259853363,
0.03593786060810089,
-0.17337267100811005,
0.0035073740873485804,
-0.4938982129096985,
-0.5231713056564331,
-0.04420892521739006,
0.07123066484928131,
0.3634948134422302,
0.2336069792509079,
-0.05966784432530403,
-0.16415545344352722,
-0.09706494212150574,
-0.01457306370139122,
0.6700015068054199,
0.13601674139499664,
0.18887627124786377,
-0.1491166204214096,
-0.05163715034723282,
0.24459952116012573,
-0.32037997245788574,
0.5061731934547424,
-0.09269021451473236,
0.05359606444835663,
0.2900688648223877,
0.11891258507966995,
-0.09440695494413376,
0.05674998089671135,
0.239823579788208,
-0.1415797621011734,
0.22085733711719513,
0.009369833394885063,
0.131035715341568,
0.21024750173091888,
0.5047191977500916,
0.18699665367603302,
-0.37429359555244446,
-0.33681774139404297,
-0.15386876463890076
] |
822#65 | বাংলাদেশ | বাংলা ভাষা ও সাহিত্যের ঐতিহ্য হাজার বছরের বেশি পুরনো। ৭ম শতাব্দীতে লেখা বৌদ্ধ দোহার সঙ্কলন চর্যাপদ বাংলা ভাষার প্রাচীনতম নিদর্শন হিসেবে স্বীকৃত। মধ্যযুগে বাংলা ভাষায় কাব্য, লোকগীতি ও পালাগানের প্রচলন ঘটে। ঊনবিংশ ও বিংশ শতাব্দীতে বাংলা কাব্য ও গদ্যসাহিত্যের ব্যাপক বিকাশ ঘটে। নোবেল পুরস্কার বিজয়ী কবি রবীন্দ্রনাথ ঠাকুর, বাংলাদেশের জাতীয় কবি কাজী নজরুল ইসলাম প্রমুখ বাংলা ভাষায় সাহিত্যকে সমৃদ্ধ করেছেন। বাংলার লোক সাহিত্যও সমৃদ্ধ; মৈমনসিংহ গীতিকায় এর পরিচয় পাওয়া যায়।
নৃত্যশিল্পের নানা ধরন বাংলাদেশে প্রচলিত। এর মধ্যে রয়েছে উপজাতীয় নৃত্য, লোকজ নৃত্য, শাস্ত্রীয় নৃত্য ইত্যাদি। দেশের গ্রামাঞ্চলে যাত্রা পালার প্রচলন রয়েছে। বাংলাদেশের সংগীত বাণীপ্রধান; এখানে যন্ত্রসংগীতের ভূমিকা সামান্য। গ্রাম বাংলার লোক সঙ্গীতের মধ্যে বাউল গান, জারি, সারি, ভাওয়াইয়া, ভাটিয়ালি, মুর্শিদি, গম্ভীরা, কবিগান ইত্যাদি উল্লেখযোগ্য। গ্রামাঞ্চলের এই লোকসঙ্গীতের সাথে বাদ্যযন্ত্র হিসাবে মূলত একতারা, দোতারা, ঢোল, বাঁশি ইত্যাদি ব্যবহার করা হয়। | [
0.12140585482120514,
0.29077503085136414,
-0.40702003240585327,
0.18516676127910614,
-0.4537197947502136,
0.04806249216198921,
-0.01722477748990059,
-0.3994755744934082,
0.1607637107372284,
0.42459142208099365,
-0.5097413063049316,
-0.06737308949232101,
-0.13836738467216492,
0.19493567943572998,
-0.2619173228740692,
0.06553162634372711,
0.3704965114593506,
-0.2211647629737854,
0.23238161206245422,
0.040894798934459686,
-0.14249324798583984,
0.268780916929245,
0.041959650814533234,
0.14592806994915009,
0.17122802138328552,
0.2775769829750061,
-0.04919593781232834,
-0.004932807758450508,
-0.537211537361145,
0.3291064500808716,
0.29480278491973877,
-0.38259950280189514,
-0.20444324612617493,
0.42209410667419434,
-0.5759314298629761,
0.3825967311859131,
-0.33260267972946167,
-0.3873685300350189,
0.015277240425348282,
0.06862851232290268,
0.6303659677505493,
0.09748971462249756,
0.17310208082199097,
-0.11192858219146729,
0.2451842725276947,
-0.5193424224853516,
0.30513256788253784,
0.329614520072937,
0.15399813652038574,
0.026265747845172882,
0.12502583861351013,
-0.1282658576965332,
-0.11118125170469284,
0.17266371846199036,
-0.9695608615875244,
0.07106092572212219,
-0.693822979927063,
0.6647313833236694,
0.2119201421737671,
0.03791191056370735,
-0.023709464818239212,
0.21992510557174683,
-0.19899533689022064,
0.04850658401846886,
0.5923698544502258,
-0.11887136846780777,
0.2531450390815735,
0.46659767627716064,
-0.006522327661514282,
0.24716365337371826,
-0.044920891523361206,
0.6488256454467773,
0.5160391926765442,
0.49422818422317505,
0.13163143396377563,
-0.4536106586456299,
-0.053942080587148666,
-0.206847682595253,
0.16502943634986877,
-0.24245977401733398,
0.0608433298766613,
-0.06969138234853745,
0.1421707570552826,
0.21101662516593933,
0.0054319994524121284,
0.6697225570678711,
0.018066974356770515,
-0.18394246697425842,
0.06565728038549423,
0.7040815353393555,
-0.3942432403564453,
-0.09947416186332703,
-0.48720577359199524,
-0.22516506910324097,
0.1316668838262558,
0.07191672921180725,
0.19309002161026,
-0.17320215702056885,
-0.08382558822631836,
-0.11454601585865021,
0.2844448387622833,
-0.3214160203933716,
-0.12789027392864227,
0.0898061990737915,
0.31765198707580566,
-0.31120723485946655,
-0.25138765573501587,
0.011851565912365913,
-0.11558161675930023,
0.520938515663147,
0.7906414270401001,
0.13513997197151184,
-0.3009091019630432,
0.32690560817718506,
-0.07440681010484695,
0.2198961228132248,
0.40885689854621887,
0.41049861907958984,
0.10004696249961853,
-1.2575244903564453,
0.5412790775299072,
0.32196271419525146,
-0.2301045060157776,
0.303351491689682,
0.19245468080043793,
-0.6125010848045349,
0.4038972854614258,
-0.3218127489089966,
0.6147699356079102,
0.5290848016738892,
-0.04742494970560074,
-0.11098453402519226,
0.7133660912513733,
0.32454633712768555,
0.36203885078430176,
0.2107718586921692,
-0.0447506308555603,
-0.08394315093755722,
-0.6123435497283936,
-0.5284451842308044,
-0.1149497777223587,
-0.483485609292984,
0.7068769931793213,
0.45894289016723633,
-0.32865792512893677,
0.5432631969451904,
0.23588544130325317,
0.24239709973335266,
0.13584160804748535,
0.30199891328811646,
0.05768057703971863,
0.11027763783931732,
-0.246879443526268,
0.8868284225463867,
-0.7005552053451538,
-0.26903796195983887,
0.06751173734664917,
-0.020851530134677887,
-0.34189754724502563,
0.31036439538002014,
0.8126296997070312,
0.41577911376953125,
0.0399923175573349,
-0.3864014148712158,
-0.2927142381668091,
0.5481295585632324,
-0.15714667737483978,
0.35533684492111206,
0.36446577310562134,
0.4088590145111084,
-0.1837378740310669,
0.08789055049419403,
0.10449177026748657,
-0.11680888384580612,
0.12893112003803253,
0.27117493748664856,
0.012399017810821533,
0.19642478227615356,
0.4194984436035156,
0.36427539587020874,
-0.2683767080307007,
0.5046796202659607,
-0.4975605010986328,
0.2326497584581375,
0.35313093662261963,
0.29948216676712036,
0.3227393627166748,
0.26771119236946106,
0.19950130581855774,
0.37740445137023926,
-0.16267555952072144,
0.1179562583565712,
1.0831902027130127,
-1.146801471710205,
-0.0862831398844719,
0.3808291554450989,
-0.23816609382629395,
0.11474289000034332,
0.032151877880096436,
0.2303539514541626,
-0.13862445950508118,
0.0727798193693161,
-0.2957558035850525,
0.21452641487121582,
0.23082438111305237,
-0.5264699459075928,
0.5058670043945312,
0.46675240993499756,
-0.34073615074157715,
0.12749427556991577,
-0.37874194979667664,
0.29088884592056274,
0.13848751783370972,
0.4268209636211395,
0.10714568197727203,
0.32902753353118896,
0.02092938870191574,
0.4057231545448303,
0.5602982044219971,
0.06122910603880882,
0.05376444011926651,
0.5723910331726074,
0.16299591958522797,
-0.5206719636917114,
0.5507621765136719,
-0.0046832375228405,
-0.31288081407546997,
0.27088189125061035,
0.18630392849445343,
0.3486729860305786,
-0.20172840356826782,
-0.031117364764213562,
-0.5220041275024414,
-0.2215355932712555,
0.3173844814300537,
-0.149969220161438,
0.053379327058792114,
0.2546207308769226,
0.03669547289609909,
-0.08993129432201385,
0.700347900390625,
0.589424729347229,
0.1530618816614151,
-0.5498765110969543,
0.3963944911956787,
-0.7034066915512085,
0.025341125205159187,
0.1247258335351944,
-0.10466287285089493,
0.29620563983917236,
0.14431852102279663,
0.2606685161590576,
-0.10794071853160858,
0.06395985931158066,
0.010371671989560127,
0.1527840495109558,
-0.004762911703437567,
-0.5750725269317627,
0.48741865158081055,
-0.3280363082885742,
0.5350995063781738,
0.5158004760742188,
0.22637934982776642,
0.12307471036911011,
-0.2168978452682495,
0.0533161424100399,
0.21249398589134216,
0.6157169342041016,
0.03856385499238968,
0.5733709335327148,
0.6470573544502258,
-0.031123265624046326,
0.1306363344192505,
0.6237552165985107,
-0.27979299426078796,
-0.3779072165489197,
0.3806701600551605,
-0.11678080260753632,
-0.5756545066833496,
0.08778905868530273,
-0.028227873146533966,
0.31133604049682617,
0.12405495345592499,
-0.013684147968888283,
-0.005161449313163757,
0.43437695503234863,
0.09006719291210175,
-0.15630587935447693,
-0.6429123878479004,
-0.2297777533531189,
0.2724401354789734,
0.5658950805664062,
0.14336203038692474,
-0.422095388174057,
0.007797058671712875,
-0.5401486158370972,
0.12478966265916824,
0.12867887318134308,
0.5550899505615234,
0.3380560278892517,
0.30255258083343506,
-0.12536446750164032,
0.2752631604671478,
0.83414626121521,
0.012100360356271267,
-0.46157705783843994,
-0.5255939364433289,
0.49701058864593506,
0.13960027694702148,
0.8288664817810059,
-0.06098787486553192,
-0.8577055931091309,
0.06069513037800789,
0.9204130172729492,
0.4606543183326721,
0.5599805116653442,
0.2168203890323639,
0.11295556277036667,
0.10946519672870636,
0.018315168097615242,
0.07819312810897827,
-0.6310253143310547,
-0.2986198663711548,
0.12425003200769424,
0.7688388824462891,
-0.02209288626909256,
0.11934830993413925,
-0.6505012512207031,
0.7043838500976562,
-0.372855544090271,
0.05961087346076965,
-0.021374104544520378,
-0.16395476460456848,
-0.4776774048805237,
0.365230530500412,
0.37013906240463257,
0.5286543965339661,
0.6202731728553772,
-0.11678323894739151,
0.3086424171924591,
0.40433406829833984,
0.2346654236316681,
-0.05262148007750511,
0.3955133557319641,
-0.7565546631813049,
0.521944522857666,
-0.09335385262966156,
-0.4704032242298126,
0.49893414974212646,
-0.1682009994983673,
0.2098192423582077,
-0.29122626781463623,
0.04093121737241745,
-0.13169386982917786,
-0.033760860562324524,
-0.11383532732725143,
1.0461444854736328,
0.8404891490936279,
0.6831612586975098,
-0.324047327041626,
0.2604118883609772,
0.5816411972045898,
0.5324242115020752,
0.05633966624736786,
0.19506534934043884,
0.35851284861564636,
-0.01943136379122734,
-0.2690233290195465,
-0.16194888949394226,
0.3949125111103058,
0.1076359823346138,
-0.4452134966850281,
-0.24757805466651917,
-0.008755287155508995,
-0.423160195350647,
-0.26833751797676086,
-0.1274297535419464,
0.03304795175790787,
0.29005134105682373,
0.2651316523551941,
0.27092427015304565,
0.5356905460357666,
-0.030960002914071083,
-0.05395987629890442,
0.1597018539905548,
-0.09046569466590881,
0.05186343565583229,
0.09322169423103333,
-0.3194642663002014,
-0.21855393052101135,
0.11127888411283493,
-0.22248578071594238,
0.6661221981048584,
-0.3860291838645935,
-0.09052762389183044,
-0.004705037921667099,
-0.313477098941803,
0.4618126153945923,
0.19052556157112122,
0.23252826929092407,
0.10354363918304443,
0.5598373413085938,
0.43736279010772705,
0.20325277745723724,
3.9414138793945312,
0.2883884310722351,
0.26701220870018005,
-0.09512147307395935,
-0.14417916536331177,
0.18977054953575134,
0.8527688980102539,
0.023535795509815216,
0.09524770081043243,
0.26568225026130676,
-0.3390968441963196,
0.25447094440460205,
-0.278004914522171,
-0.20915725827217102,
0.1048680990934372,
0.5531259179115295,
0.634164571762085,
0.3464076817035675,
-0.808281421661377,
0.27211928367614746,
-0.3902573585510254,
0.1541709303855896,
0.47075653076171875,
0.17934224009513855,
0.5699489116668701,
0.43021392822265625,
0.26501554250717163,
0.5393771529197693,
0.5422108173370361,
0.40750375390052795,
0.3315906822681427,
-0.1885012984275818,
0.46171101927757263,
0.38245928287506104,
-0.28964710235595703,
0.3013657331466675,
-0.1089203804731369,
-0.14078989624977112,
-0.10420485585927963,
0.09954187273979187,
-0.1151450052857399,
-0.024577317759394646,
-0.07227685302495956,
0.5239853858947754,
0.05634517967700958,
-0.000026863068342208862,
-0.09312555193901062,
0.20038414001464844,
0.021255822852253914,
0.6773099899291992,
-0.1258893758058548,
-0.2317446768283844,
-0.16701212525367737,
-0.5592987537384033,
-0.03804446756839752,
0.5739216804504395,
-0.2416144609451294,
-0.12594068050384521,
0.42607641220092773,
-0.8242731094360352,
0.41462814807891846,
0.12017269432544708,
-0.14354003965854645,
-0.152535080909729,
-0.6998064517974854,
0.027205834165215492,
-0.29468321800231934,
0.3500082492828369,
0.5429883599281311,
-0.37728580832481384,
0.37047645449638367,
0.29556751251220703,
-0.08852741122245789,
-0.5145814418792725,
-0.0594606027007103,
0.4371296167373657,
-0.08805049955844879,
0.5703973770141602,
0.06011917442083359,
-0.23141607642173767,
0.5390873551368713,
-0.03561874106526375,
0.040604665875434875,
-0.43234431743621826,
0.04961789771914482,
0.6472272872924805,
-0.16363173723220825,
-0.5160157084465027,
0.5995616912841797,
0.17503219842910767,
0.5053544044494629,
-0.4282229542732239,
0.5658907890319824,
0.5146962404251099,
0.7721824645996094,
0.3821564316749573,
-0.1702844500541687,
-3.8724594116210938,
0.1382163017988205,
0.07175157964229584,
-0.17776444554328918,
0.36918091773986816,
0.26051488518714905,
0.49788492918014526,
0.03664150834083557,
-0.26087310910224915,
-0.07367010414600372,
-0.23525401949882507,
0.03218604624271393,
-0.11798957735300064,
-0.6603456139564514,
-0.04342822730541229,
-0.004731297492980957,
-0.466144323348999,
0.32035064697265625,
0.017951346933841705,
-0.03359939903020859,
0.6127209067344666,
-0.2956392168998718,
0.4278275966644287,
-0.18799637258052826,
0.3131347894668579,
-0.1629510223865509,
0.38443976640701294,
0.09778779745101929,
0.5173428058624268,
0.16839465498924255,
-0.3388105630874634,
0.5166028141975403,
0.48136305809020996,
-0.21107976138591766,
0.1279710829257965,
0.40298905968666077,
0.4004788100719452,
-0.06138201057910919,
-0.04700278490781784,
0.2831094264984131,
0.016419876366853714,
0.10207957774400711,
-0.3416924476623535,
0.28736045956611633,
-0.1281818300485611,
0.08297991752624512,
-0.5204205513000488,
0.13865038752555847,
-0.2861546277999878,
-0.11334779858589172,
0.30363142490386963,
0.08846786618232727,
-0.255769282579422,
0.17820025980472565,
0.5124627947807312,
0.38161492347717285,
0.19766226410865784,
0.09343257546424866,
0.5188977718353271,
0.23331762850284576,
0.0408637672662735,
-0.24646060168743134,
0.21367444097995758,
-0.27936112880706787,
-0.4345349073410034,
-0.028770562261343002,
0.23790523409843445,
0.4761853516101837,
0.31431370973587036,
-0.3846873939037323,
-0.2635107636451721,
0.010853765532374382,
0.4168241024017334,
0.5573524236679077,
0.12895913422107697,
0.09176589548587799,
0.048500604927539825,
0.09986833482980728,
0.5210928916931152,
-0.19537702202796936,
0.044304415583610535,
0.1165570616722107,
-0.4613809585571289,
0.3520977795124054,
2.206043243408203,
0.2465955913066864,
2.1442337036132812,
0.2422969788312912,
-0.021273665130138397,
0.27607858180999756,
-0.4195001423358917,
0.4345058798789978,
-0.12966138124465942,
0.18415553867816925,
0.35822373628616333,
0.1832040399312973,
-0.09209203720092773,
-0.2587609887123108,
-0.04861977696418762,
-0.19719018042087555,
0.2168787121772766,
-1.0282492637634277,
0.22762282192707062,
0.19688084721565247,
-0.06858357787132263,
0.35291990637779236,
-0.32474303245544434,
0.14922907948493958,
0.21442940831184387,
0.27265292406082153,
-0.05121052265167236,
-0.015160661190748215,
-0.3147551715373993,
0.10647240281105042,
0.042882662266492844,
0.257215291261673,
-0.00801283773034811,
-0.34983712434768677,
-0.5016277432441711,
0.12145194411277771,
-0.29812926054000854,
4.4867401123046875,
-0.35109037160873413,
0.09426462650299072,
0.02341548353433609,
0.3860819339752197,
-0.1329493224620819,
0.6498827934265137,
-0.037077683955430984,
-0.10892865061759949,
0.47655820846557617,
0.2838682532310486,
-0.052343979477882385,
0.3096662163734436,
-0.26337486505508423,
0.38994449377059937,
-0.14837461709976196,
0.10150834172964096,
0.32416558265686035,
0.10446588695049286,
-0.1633467972278595,
-0.16227126121520996,
-0.10444507002830505,
0.4146631956100464,
-0.20405690371990204,
0.41773107647895813,
0.10216175019741058,
0.5725340843200684,
0.6570942401885986,
0.024307195097208023,
0.23052342236042023,
0.29193341732025146,
5.1539154052734375,
0.09017336368560791,
0.04832790419459343,
-0.32173383235931396,
0.15396687388420105,
0.2835816442966461,
-0.27356719970703125,
-0.0693257749080658,
-0.6467833518981934,
0.016937438398599625,
0.10568135231733322,
0.28946834802627563,
-0.12249675393104553,
0.4029504060745239,
-0.03130368888378143,
0.3944401144981384,
-0.5227954387664795,
-0.19575411081314087,
0.9229040145874023,
-0.19288720190525055,
0.2936824560165405,
-0.1926608830690384,
0.2733508050441742,
-0.34205424785614014,
-0.0825689285993576,
0.5268110036849976,
-0.6454099416732788,
0.4784359335899353,
0.144864022731781,
0.29908767342567444,
0.6592340469360352,
0.5606671571731567,
-0.3701072931289673,
0.3714284896850586,
-0.39172565937042236,
-0.017806246876716614,
-0.15885189175605774,
0.09979066252708435,
0.04054958000779152,
0.12677957117557526,
0.1973719447851181,
0.537925124168396,
-0.14508548378944397,
-0.4347061514854431,
-0.3923672139644623,
0.40848445892333984,
0.1766476333141327,
0.21412062644958496,
0.16954714059829712,
-0.28150439262390137,
-0.07121642678976059,
-0.10901377350091934,
0.48169708251953125,
0.08286232501268387,
-0.2529315948486328,
0.21625590324401855,
0.5585166811943054,
0.27430856227874756,
0.44382244348526,
-0.26697516441345215,
0.9822636842727661,
-0.07400595396757126,
-0.09343615174293518,
0.31057649850845337,
0.06664280593395233,
0.24176856875419617,
-0.14749659597873688,
0.06354542076587677,
0.7549915313720703,
-0.07165331393480301,
-0.10997264087200165,
-0.1852237433195114,
-0.16094057261943817,
0.440138041973114,
0.05390506237745285,
-0.21174761652946472,
0.3450513482093811,
0.009600559249520302,
0.4559670686721802,
0.44156980514526367,
0.1093929335474968,
-0.25266698002815247,
0.007539805024862289,
0.13039079308509827,
-0.004802726209163666,
0.13317739963531494,
0.010989144444465637,
0.061116985976696014,
0.4764227867126465,
0.06860720366239548,
0.38910001516342163,
-0.040352702140808105,
-0.20092713832855225,
-0.11209338903427124,
-0.19543835520744324,
-0.007489420473575592,
0.2560986280441284,
0.15421846508979797,
0.05536346510052681,
0.1814124435186386,
-0.2706466317176819,
0.7339277267456055,
-0.10896789282560349,
0.09142428636550903,
0.2608337700366974,
-0.19906944036483765,
-0.14642773568630219,
-0.0025477334856987,
-0.29648861289024353,
0.5021311044692993,
0.6817994117736816,
0.3499671220779419,
-0.2528761327266693,
-0.5666772127151489,
-0.0655703917145729
] |
822#66 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশে মোট প্রায় ২০০টি দৈনিক সংবাদপত্র ও ১৮০০রও বেশি সাপ্তাহিক বা মাসিক পত্রিকা প্রকাশিত হয়। তবে নিয়মিতভাবে পত্রিকা পড়েন এরকম লোকের সংখ্যা কম, মোট জনসংখ্যার মাত্র ১৫%। গণমাধ্যমের মধ্যে রেডিও অঙ্গনে বাংলাদেশ বেতার ও বিবিসি বাংলা জনপ্রিয়। সরকারি টেলিভিশন সংস্থা বাংলাদেশ টেলিভিশন ছাড়াও বাংলাদেশ থেকে বেসরকারি ১০টির বেশি উপগ্রহভিত্তিক টেলিভিশন চ্যানেল ও ৫টির বেশি রেডিও সম্প্রচারিত হয়। ঢাকা-কেন্দ্রিক চলচ্চিত্র শিল্প হতে প্রতি বছর প্রায় ৮০ হতে ১০০টি বাংলা চলচ্চিত্র তৈরি করা হয়।
বাংলাদেশের রান্না-বান্নার ঐতিহ্যের সাথে ভারতীয় ও মধ্যপ্রাচ্যের রান্নার প্রভাব রয়েছে। ভাত, ডাল ও মাছ বাংলাদেশীদের প্রধান খাবার, যেজন্য বলা হয়ে থাকে "মাছে ভাতে বাঙালি"। দেশে ছানা ও অন্যান্য প্রকারের মিষ্টান্ন, যেমন রসগোল্লা, চমচম, সন্দেশ, কালোজাম বেশ জনপ্রিয়। | [
-0.10376095026731491,
0.1452932208776474,
-0.10773269087076187,
0.21678343415260315,
-0.14897437393665314,
-0.3819040060043335,
-0.10409832745790482,
-0.46409255266189575,
0.6289327144622803,
0.5509486198425293,
-0.5908064842224121,
0.24350963532924652,
-0.09014517068862915,
0.20110203325748444,
-0.3714110851287842,
0.34720683097839355,
0.29543790221214294,
-0.11289003491401672,
-0.4828558564186096,
0.10725381970405579,
-0.2456340193748474,
0.4764733910560608,
-0.07791376113891602,
-0.18408255279064178,
-0.04891466721892357,
-0.5236662030220032,
-0.16665436327457428,
0.19146820902824402,
-0.14383400976657867,
0.27078384160995483,
0.28058457374572754,
-0.5699349045753479,
-0.5052725076675415,
0.821478009223938,
-0.5948350429534912,
0.6237927079200745,
-0.5139535069465637,
-0.1257237195968628,
-0.15260159969329834,
-0.11737725883722305,
0.7879628539085388,
0.31717178225517273,
-0.4773489534854889,
-0.11661747843027115,
0.4009246528148651,
-0.2053578943014145,
-0.11908841133117676,
0.24123893678188324,
0.19703160226345062,
0.40097707509994507,
0.02721332758665085,
-0.06887945532798767,
0.2966102361679077,
0.21178951859474182,
-0.3567941188812256,
0.36593759059906006,
-0.4078149199485779,
0.8191947340965271,
-0.15520863234996796,
-0.025546111166477203,
-0.18754179775714874,
0.16870318353176117,
-0.32894662022590637,
0.09936510771512985,
0.8318665623664856,
0.3914680778980255,
0.3403242826461792,
0.19702941179275513,
0.6002210974693298,
0.3374345302581787,
0.024114137515425682,
0.5092766880989075,
0.4172208607196808,
0.43638232350349426,
-0.21826060116291046,
-0.47777220606803894,
0.07700633257627487,
0.04960043355822563,
0.016374856233596802,
-0.21668528020381927,
0.27154743671417236,
-0.07186059653759003,
-0.35132402181625366,
-0.3092373013496399,
0.2267082929611206,
0.4905366897583008,
0.01417103037238121,
-0.2656314969062805,
0.06854359805583954,
0.4583602845668793,
-0.585764467716217,
0.043853823095560074,
-0.29462406039237976,
-0.07210435718297958,
-0.2652361989021301,
-0.24221591651439667,
0.02515680156648159,
-0.015327904373407364,
-0.3453129231929779,
-0.12592093646526337,
0.28404945135116577,
-0.2749967575073242,
0.07282496243715286,
0.20765158534049988,
0.22746004164218903,
-0.39682307839393616,
0.04802883043885231,
0.20276311039924622,
0.05980858579277992,
0.45366811752319336,
1.0438286066055298,
-0.13852597773075104,
-0.05637791380286217,
0.07208196073770523,
0.13026468455791473,
0.4671729803085327,
0.42671287059783936,
0.3575635552406311,
0.07009594142436981,
-1.1209461688995361,
0.45537859201431274,
0.08005081117153168,
-0.1286761462688446,
0.031172217801213264,
0.20148390531539917,
-0.0719531998038292,
0.5868662595748901,
-0.519893229007721,
0.6735913753509521,
0.03620819002389908,
0.03614840656518936,
-0.09321746975183487,
0.10788221657276154,
0.4533989727497101,
0.320706844329834,
0.6035758852958679,
0.3264838755130768,
-0.19281795620918274,
-0.27604910731315613,
-0.10473692417144775,
-0.6749736070632935,
-0.07911451905965805,
0.7194952368736267,
0.4131329655647278,
-0.4337204396724701,
0.6618316769599915,
-0.00685866829007864,
0.5418278574943542,
-0.27569568157196045,
0.3312908113002777,
-0.18913118541240692,
0.23699899017810822,
0.15333965420722961,
0.5438292622566223,
-0.7603646516799927,
-0.2233474999666214,
0.42961254715919495,
0.407260924577713,
-0.3254861831665039,
0.46533799171447754,
0.7631782293319702,
0.375213623046875,
0.23864510655403137,
-0.5607637166976929,
-0.046440489590168,
0.5426763296127319,
-0.022197650745511055,
0.010288091376423836,
0.4333524703979492,
0.3007926642894745,
-0.38767415285110474,
0.38112837076187134,
-0.19860142469406128,
0.04511125385761261,
0.02994094043970108,
0.27207815647125244,
0.23621045053005219,
-0.38179266452789307,
0.7775213122367859,
0.062468528747558594,
-0.14153903722763062,
0.12191873043775558,
0.168925940990448,
0.5482120513916016,
0.6214076280593872,
0.1875150501728058,
0.4355331361293793,
0.15329515933990479,
-0.11567873507738113,
0.06437456607818604,
-0.07054614275693893,
0.11254769563674927,
1.0163459777832031,
-0.7499783635139465,
-0.17885006964206696,
0.595588743686676,
-0.40290266275405884,
0.14720670878887177,
0.04547915235161781,
0.19825145602226257,
-0.2968054413795471,
-0.20814543962478638,
-0.16961291432380676,
0.18059420585632324,
0.3964051902294159,
-0.7439752817153931,
0.45466965436935425,
0.2795065641403198,
-0.12184473872184753,
0.16166897118091583,
-0.39715099334716797,
0.4667348265647888,
0.07321879267692566,
0.17854833602905273,
-0.24480040371418,
0.25182005763053894,
0.24139440059661865,
0.21354138851165771,
0.5718232989311218,
-0.14138253033161163,
0.07672429084777832,
0.7043101787567139,
0.03953711688518524,
-0.4448341131210327,
0.5520153641700745,
0.04530159384012222,
-0.5025768876075745,
-0.4032619297504425,
-0.023859191685914993,
0.08825407177209854,
0.12595917284488678,
0.09746687859296799,
-0.3805680274963379,
0.19956526160240173,
0.26128900051116943,
0.35575488209724426,
-0.2600218951702118,
0.11247644573450089,
0.08454670011997223,
-0.46037861704826355,
0.9821884632110596,
0.3491264879703522,
-0.29216527938842773,
-0.5137116312980652,
0.4776618182659149,
-0.31373900175094604,
0.5379112958908081,
0.06344694644212723,
-0.3810169994831085,
0.45877477526664734,
0.2341212034225464,
0.14118005335330963,
-0.3478277027606964,
0.30258840322494507,
-0.10244763642549515,
0.35462692379951477,
0.16663606464862823,
-0.7051177620887756,
0.6975371241569519,
-0.535109281539917,
0.220012366771698,
0.407331645488739,
0.5263980627059937,
0.5216456651687622,
-0.31894755363464355,
-0.1654978096485138,
0.3782883584499359,
0.6515268087387085,
-0.18927477300167084,
0.276508092880249,
0.18128807842731476,
0.06608181446790695,
0.08831282705068588,
0.1929217278957367,
-0.19112609326839447,
-0.11521022021770477,
0.36637476086616516,
-0.3906937539577484,
-0.6248591542243958,
0.29779431223869324,
-0.2242501825094223,
-0.2937920093536377,
0.25510770082473755,
-0.28429853916168213,
0.2524811327457428,
0.3238857686519623,
0.5851070880889893,
0.023073658347129822,
-1.0191422700881958,
-0.32193127274513245,
0.1458301693201065,
0.372933566570282,
0.26240089535713196,
-0.7481617331504822,
0.13991563022136688,
0.020379936322569847,
-0.11938738822937012,
0.166718989610672,
0.5764891505241394,
0.41673797369003296,
0.6670132875442505,
-0.23126405477523804,
0.7413303256034851,
0.681739866733551,
0.1902083158493042,
-0.40959736704826355,
-0.5910471677780151,
0.5944088101387024,
0.3364708721637726,
0.6109946966171265,
-0.04198003187775612,
-0.9268530607223511,
-0.08573726564645767,
0.9503442049026489,
-0.05451572313904762,
0.37484011054039,
0.02698833867907524,
0.13806140422821045,
0.16085541248321533,
0.40631556510925293,
-0.1303766965866089,
-0.3184603452682495,
-0.40575164556503296,
0.43537914752960205,
0.44953498244285583,
0.1479424685239792,
0.2625766694545746,
-0.3871215879917145,
0.3863310217857361,
-0.21650846302509308,
0.2131548672914505,
0.33495032787323,
-0.09919508546590805,
-0.5838922262191772,
0.1472071409225464,
0.337922066450119,
0.1967601627111435,
0.439527690410614,
0.6152637004852295,
0.007899249903857708,
0.4389989674091339,
0.47862863540649414,
0.26490864157676697,
0.3480156362056732,
-0.6133126020431519,
0.20008602738380432,
-0.08176220208406448,
-0.5431683659553528,
0.5603218674659729,
-0.36686286330223083,
0.18006159365177155,
-0.023486357182264328,
-0.41564860939979553,
0.07812418043613434,
0.05320439115166664,
0.4616508483886719,
0.8195703625679016,
0.8058329820632935,
0.6920628547668457,
-0.3040441572666168,
0.1626177430152893,
0.30756232142448425,
0.119993656873703,
0.17655585706233978,
0.19346226751804352,
0.3838082551956177,
0.3623487055301666,
-0.5154373049736023,
0.8199744820594788,
-0.09388341754674911,
0.18625296652317047,
-0.41208934783935547,
-0.2741331458091736,
0.2882939577102661,
-0.32825779914855957,
-0.013348783366382122,
-0.5668702721595764,
0.0206657312810421,
0.2455863505601883,
-0.06819003820419312,
0.21899253129959106,
0.5758593082427979,
0.08901708573102951,
0.1798763871192932,
0.30435410141944885,
-0.418220192193985,
0.1589508056640625,
-0.139408141374588,
-0.1457604616880417,
0.1827257126569748,
0.22548145055770874,
-0.12000751495361328,
0.386282354593277,
-0.2123933732509613,
-0.5807190537452698,
0.058329030871391296,
-0.34092506766319275,
0.5774964690208435,
0.5678375363349915,
0.15538327395915985,
-0.22112613916397095,
0.31477221846580505,
0.2079034149646759,
0.42685016989707947,
3.884411573410034,
0.5242342948913574,
-0.07090708613395691,
-0.20516672730445862,
-0.1659594178199768,
0.10377687960863113,
0.9670475721359253,
-0.22314190864562988,
0.21403469145298004,
0.26747289299964905,
-0.1420581042766571,
0.4914857745170593,
-0.05213635414838791,
-0.25333163142204285,
-0.17113348841667175,
0.0588207021355629,
0.2289426624774933,
0.09934116899967194,
-0.4606233239173889,
0.7395200729370117,
-0.5223506093025208,
0.2081909328699112,
0.4264968931674957,
0.06114092096686363,
0.5024580955505371,
0.531691312789917,
0.23031847178936005,
0.6128475666046143,
0.32626211643218994,
0.5939834117889404,
0.17392177879810333,
0.21955938637256622,
0.9207080602645874,
-0.07470991462469101,
-0.3231338560581207,
0.23799782991409302,
-0.3734124004840851,
0.07277297973632812,
0.2981836795806885,
-0.08883293718099594,
-0.18272927403450012,
0.8993080854415894,
0.27090856432914734,
0.2881704568862915,
0.29738688468933105,
-0.014724566601216793,
0.02955567091703415,
0.5945655703544617,
0.01993623748421669,
0.18449527025222778,
0.0905737429857254,
-0.42217111587524414,
-0.4010787904262543,
-0.5856068134307861,
0.2204407900571823,
0.4751885235309601,
-0.03268269822001457,
-0.3225555419921875,
0.36703070998191833,
-0.8537986874580383,
0.4240446388721466,
0.1771755814552307,
0.338260680437088,
0.07443557679653168,
-0.6310563087463379,
-0.4758460223674774,
0.04473252221941948,
0.4490306079387665,
0.41215774416923523,
-0.35546937584877014,
0.35186344385147095,
0.22445884346961975,
0.12915556132793427,
-0.32325929403305054,
0.5713059902191162,
0.40209776163101196,
-0.1346270740032196,
0.5448801517486572,
0.2881632447242737,
-0.26869720220565796,
0.6187437176704407,
-0.25257381796836853,
-0.3479454815387726,
-0.3098558187484741,
-0.0685100331902504,
0.6950764060020447,
-0.06554360687732697,
-0.2985020577907562,
0.6653006672859192,
0.3451698124408722,
0.41964051127433777,
-0.2747621536254883,
0.7486545443534851,
0.46724364161491394,
0.6066741347312927,
0.4447176456451416,
-0.32234451174736023,
-3.7898244857788086,
0.044702667742967606,
0.3618561923503876,
0.11158470809459686,
0.4993205666542053,
0.030186651274561882,
0.534963071346283,
0.086919866502285,
-0.6116340756416321,
0.2031630575656891,
-0.7487782835960388,
-0.1611013412475586,
-0.1935202181339264,
-0.25462090969085693,
-0.07133468240499496,
-0.015638284385204315,
-0.5030879974365234,
0.3494696617126465,
0.04112263023853302,
-0.07021892815828323,
0.522286057472229,
0.057976607233285904,
0.13409845530986786,
-0.3950687348842621,
-0.33322951197624207,
-0.013765440322458744,
0.08271060138940811,
0.17749735713005066,
0.26043543219566345,
-0.08541230857372284,
-0.08488966524600983,
0.37280139327049255,
0.23733998835086823,
-0.10883893072605133,
0.08438196033239365,
0.3277871608734131,
0.318411260843277,
-0.2457313984632492,
-0.24387729167938232,
0.3218509554862976,
-0.1618119180202484,
0.19456817209720612,
0.23551219701766968,
0.3186061680316925,
0.09219928085803986,
0.11193578690290451,
-0.45436909794807434,
0.3701857626438141,
-0.2694028913974762,
0.12081519514322281,
0.5703990459442139,
0.22617138922214508,
-0.20273640751838684,
0.2135877013206482,
0.49954524636268616,
0.2325974702835083,
-0.07289379090070724,
-0.12705272436141968,
0.7108972668647766,
0.10399094969034195,
0.14134305715560913,
0.08932819962501526,
0.47718560695648193,
-0.4261628985404968,
-0.3895455300807953,
-0.048963483422994614,
0.10880392789840698,
0.020421436056494713,
0.2891123592853546,
-0.19758915901184082,
0.15835800766944885,
0.5249466300010681,
0.28884658217430115,
0.4870475232601166,
0.22588470578193665,
0.44476979970932007,
-0.16104593873023987,
0.14061985909938812,
0.2384372353553772,
-0.4130135774612427,
0.0779007077217102,
0.036317527294158936,
-0.4475228488445282,
0.39180880784988403,
2.1078028678894043,
0.4497774541378021,
2.127537965774536,
0.0708683654665947,
-0.1569390594959259,
0.24516451358795166,
-0.4459567368030548,
0.0837797150015831,
-0.19620314240455627,
0.11059559136629105,
0.14993993937969208,
0.2291479855775833,
-0.21791116893291473,
0.11694040149450302,
-0.14795319736003876,
-0.09949187189340591,
0.20684844255447388,
-1.1753942966461182,
-0.3970952332019806,
0.4163814187049866,
0.16661787033081055,
0.42418956756591797,
-0.2313825637102127,
0.03913348168134689,
-0.16279402375221252,
0.21139748394489288,
0.09806689620018005,
-0.2332795262336731,
0.08717622607946396,
-0.7433958053588867,
0.12407965213060379,
-0.25698256492614746,
-0.1831512451171875,
0.05491037666797638,
-0.38106754422187805,
0.34752410650253296,
-0.39780569076538086,
4.494226455688477,
-0.08250337839126587,
0.40570637583732605,
-0.22499072551727295,
0.3848547339439392,
-0.2736794054508209,
0.4607597291469574,
-0.08930044621229172,
0.19233906269073486,
-0.016882801428437233,
0.3316861093044281,
-0.14883936941623688,
0.22073328495025635,
-0.07228495925664902,
0.47630050778388977,
-0.0829736739397049,
0.5051413774490356,
0.34470659494400024,
0.2902636229991913,
-0.00863573607057333,
-0.3047168552875519,
-0.02465123124420643,
0.2589927911758423,
0.1317039132118225,
0.549142599105835,
0.20343749225139618,
0.4178963899612427,
1.2874232530593872,
-0.10423418879508972,
-0.12267089635133743,
0.3609876036643982,
5.103494167327881,
-0.3039358854293823,
-0.010038978420197964,
-0.2158970683813095,
0.09428609907627106,
0.24998249113559723,
-0.34191077947616577,
0.21951361000537872,
-0.9976699352264404,
0.03825843334197998,
-0.5594180822372437,
0.32720959186553955,
-0.49719080328941345,
0.17665745317935944,
-0.14421993494033813,
-0.0703662633895874,
-0.3560238480567932,
-0.1873171478509903,
0.49272313714027405,
0.010183339938521385,
0.18154633045196533,
-0.08091235160827637,
0.17637670040130615,
-0.48760297894477844,
-0.03788001090288162,
0.5180171728134155,
-0.3785330057144165,
0.45440876483917236,
0.08157722651958466,
0.22563713788986206,
0.4068385660648346,
0.6315884590148926,
-0.021395914256572723,
0.07388725131750107,
-0.44088953733444214,
-0.1367654949426651,
0.31198740005493164,
0.4568849503993988,
0.35500219464302063,
0.4321816861629486,
0.2539454400539398,
0.4945146441459656,
0.0961306244134903,
-0.6665148735046387,
-0.7434594035148621,
0.03177633136510849,
-0.1216452494263649,
0.2306472510099411,
0.2531335949897766,
0.06930633634328842,
-0.05320100486278534,
0.14582207798957825,
0.4861091375350952,
-0.09773298352956772,
-0.20275750756263733,
0.3775668442249298,
0.25226837396621704,
-0.5374062657356262,
0.3556976318359375,
0.14201854169368744,
0.7887259125709534,
0.06793678551912308,
0.08522315323352814,
0.5594677925109863,
0.2991689443588257,
0.3277272582054138,
-0.2626785337924957,
0.08731163293123245,
0.7442237734794617,
0.26939111948013306,
-0.20409095287322998,
-0.20681320130825043,
-0.09994903206825256,
0.4997488558292389,
0.07557040452957153,
0.07398428022861481,
0.5543418526649475,
0.06500434875488281,
0.3779577612876892,
0.039704155176877975,
0.003357426729053259,
-0.5831734538078308,
-0.077840656042099,
-0.35659340023994446,
0.23918192088603973,
0.026605920866131783,
-0.11158490180969238,
0.3629137873649597,
0.3562166094779968,
0.4089461863040924,
0.5332208871841431,
-0.08310942351818085,
0.18381784856319427,
-0.269575834274292,
0.00909291673451662,
-0.028025638312101364,
0.30116936564445496,
0.35795995593070984,
-0.2644007205963135,
-0.06894654780626297,
-0.036743927747011185,
0.5937711000442505,
0.058796241879463196,
0.08784250915050507,
0.1836472451686859,
-0.47859376668930054,
0.14703483879566193,
-0.07214999198913574,
-0.21796204149723053,
0.47213828563690186,
0.6133154630661011,
0.06631593406200409,
-0.28245487809181213,
-0.5427420735359192,
-0.1775325983762741
] |
822#67 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের নারীদের প্রধান পোষাক শাড়ি। অল্পবয়স্ক মেয়েদের মধ্যে, বিশেষত শহরাঞ্চলে সালোয়ার কামিজেরও প্রচলন রয়েছে। পুরুষদের প্রধান পোষাক লুঙ্গি, তবে শহরাঞ্চলে পাশ্চাত্যের পোষাক শার্ট-প্যান্ট প্রচলিত। বিশেষ অনুষ্ঠানে পুরুষরা পাঞ্জাবী-পায়জামা পরিধান করে থাকেন।
এখানকার প্রধান সামাজিক অনুষ্ঠানের মধ্যে রয়েছে মুসলমান সম্প্রদায়ের উৎসব ঈদুল ফিত্র , ঈদুল আজহা ও মিলাদুন্নবী এবং হিন্দু সম্প্রদায়ের দুর্গাপূজা। বৌদ্ধদের প্রধান উত্সব বুদ্ধ পূর্ণিমা, আর খ্রীস্টানদের বড়দিন। তবে বাংলাদেশের সবচেয়ে বড় সামাজিক উৎসব হচ্ছে দুই ঈদ, অর্থাৎ ঈদুল ফিত্র ও ঈদুল আজহা। ঈদুল ফিতরের আগের দিনটি বাংলাদেশে ‘চাঁদ রাত’ নামে পরিচিত। ছোট ছোট বাচ্চারা এ দিনটি অনেক সময়ই আতশবাজির মাধ্যমে পটকা ফাটিয়ে উদযাপন করে। ঈদুল আজহার সময় শহরাঞ্চলে প্রচুর কোরবানির পশুর আগমন হয়, এবং এটি নিয়ে শিশুদের মাঝে একটি উৎসবমুখর উচ্ছাস থাকে। এই দুই ঈদেই বাংলাদেশের রাজধানী শহর ঢাকা ছেড়ে বিপুলসংখ্যক মানুষ তাঁদের জন্মস্থল গ্রামে পাড়ি জমায়। এছাড়া বাংলাদেশের সর্বজনীন উত্সবের মধ্যে পহেলা বৈশাখ প্রধান। গ্রামাঞ্চলে নবান্ন, পৌষ পার্বণ ইত্যাদি লোকজ উত্সবের প্রচলন রয়েছে। এছাড়া স্বাধীনতা দিবস, বিজয় দিবস এবং ভাষা আন্দোলনের শহীদদের স্মরণে ২১শে ফেব্রুয়ারি তারিখে শহীদ দিবস পালিত হয়। | [
-0.17275813221931458,
0.4079917073249817,
-0.46611467003822327,
0.06212419271469116,
-0.24412304162979126,
-0.7298777103424072,
0.03873790055513382,
-0.18919827044010162,
0.1425788700580597,
0.36373430490493774,
-0.3069878816604614,
-0.09292973577976227,
-0.23243482410907745,
0.286584734916687,
-0.8709545135498047,
-0.003065332770347595,
0.43054890632629395,
-0.17759442329406738,
0.14649391174316406,
0.24077460169792175,
0.05049525573849678,
0.6847946643829346,
0.3257625997066498,
-0.31815242767333984,
0.13794097304344177,
-0.23322878777980804,
-0.4034147262573242,
0.5810390114784241,
-0.6320524215698242,
0.023668399080634117,
0.13133808970451355,
-0.18553957343101501,
-0.06416117399930954,
0.7872368097305298,
-0.4278820753097534,
0.677037239074707,
-0.42404505610466003,
-0.06690209358930588,
0.529395341873169,
0.10781989991664886,
0.5305081605911255,
0.37232619524002075,
0.2617972493171692,
-0.377878338098526,
0.17897289991378784,
-0.6623987555503845,
0.18720528483390808,
0.4166998267173767,
0.17661261558532715,
-0.22479018568992615,
0.19890090823173523,
0.5437818765640259,
-0.03845898061990738,
0.0957440584897995,
-0.4535212814807892,
0.11223442852497101,
-0.3346274495124817,
1.2071733474731445,
0.6958398818969727,
-0.6905932426452637,
0.06394952535629272,
-0.22447450459003448,
-0.3209814727306366,
-0.11571503430604935,
-0.15640482306480408,
0.2818704843521118,
0.3006885051727295,
0.4139050245285034,
0.7853021621704102,
-0.3279212713241577,
-0.09028767049312592,
0.8659400939941406,
-0.01310260221362114,
0.6241248846054077,
0.3800506591796875,
-0.9281158447265625,
0.24732056260108948,
-0.2566642165184021,
0.08954037725925446,
-0.7285714149475098,
0.5672979354858398,
0.06873594969511032,
0.0016296356916427612,
0.5587481260299683,
0.7652759552001953,
0.5176253318786621,
0.2493916153907776,
0.18460892140865326,
0.1365152895450592,
0.5951559543609619,
-0.4103353023529053,
-0.19259527325630188,
-0.1157146617770195,
0.0150495246052742,
0.026728438213467598,
0.39006996154785156,
0.6244733333587646,
-0.2526891827583313,
-0.30548253655433655,
-0.2699171304702759,
-0.09144028276205063,
-0.31494688987731934,
0.31299060583114624,
0.19671140611171722,
-0.187514990568161,
-0.6238384246826172,
-0.26425737142562866,
0.27992498874664307,
-0.1394960582256317,
0.7678923606872559,
0.5041056871414185,
-0.04299192130565643,
-0.023174531757831573,
0.25046029686927795,
-0.07080278545618057,
0.38501593470573425,
0.7070585489273071,
0.3522980809211731,
-0.01097375899553299,
-1.160849690437317,
0.2051939070224762,
0.11378888040781021,
-0.08846276253461838,
0.0006175637245178223,
0.1989670693874359,
0.022042054682970047,
0.5879487991333008,
-0.7971282005310059,
0.6813993453979492,
0.503526508808136,
-0.08545032888650894,
0.39612460136413574,
0.038641199469566345,
0.3529576361179352,
0.3923138678073883,
0.3479950428009033,
0.060070138424634933,
-0.058615542948246,
-0.25193846225738525,
-0.2672802805900574,
0.04228457063436508,
1.1568856239318848,
0.6178278923034668,
0.45043349266052246,
-0.03640548139810562,
0.47891855239868164,
0.1502009928226471,
0.4816949963569641,
0.26178956031799316,
0.5712037086486816,
0.20776936411857605,
-0.12246178090572357,
-0.18429119884967804,
0.4609043598175049,
-0.7954773902893066,
-0.613827109336853,
0.24440622329711914,
0.3288509249687195,
-0.23310309648513794,
0.17778070271015167,
0.5822606086730957,
0.33654677867889404,
-0.30583372712135315,
-0.35191410779953003,
-0.012530626729130745,
0.5903385281562805,
-0.38983678817749023,
0.3416532278060913,
0.48218369483947754,
0.15194900333881378,
-0.2920822501182556,
0.11252550035715103,
0.07507225126028061,
-0.20322206616401672,
0.002110149711370468,
0.1839866042137146,
0.2253221869468689,
-0.07330521941184998,
0.7385732531547546,
-0.2472623735666275,
-0.45967963337898254,
0.7948167324066162,
-0.31666162610054016,
0.12092496454715729,
0.6080422401428223,
0.39586684107780457,
-0.10718207061290741,
0.3723585605621338,
-0.22317293286323547,
0.10206570476293564,
-0.07060539722442627,
0.3078247904777527,
1.1622577905654907,
-0.5365270376205444,
0.1638188362121582,
0.21272775530815125,
0.02970419079065323,
0.22563064098358154,
0.007286512292921543,
-0.29601895809173584,
0.09370354562997818,
-0.27908700704574585,
-0.7627887725830078,
0.36297619342803955,
0.5906035900115967,
-0.6431074738502502,
-0.42665961384773254,
0.7639099359512329,
-0.11762343347072601,
0.45495232939720154,
-0.31413954496383667,
0.3758029341697693,
0.20360448956489563,
0.6852980852127075,
0.17133387923240662,
0.20200468599796295,
0.2669021785259247,
-0.05465067923069,
0.5016381740570068,
0.204462468624115,
0.05891818925738335,
0.5753693580627441,
-0.03830679878592491,
-0.6356725692749023,
0.2353217601776123,
0.07687757909297943,
-0.25307992100715637,
-0.3610650599002838,
-0.03268197551369667,
0.23618252575397491,
0.35952216386795044,
0.03654160350561142,
-0.25471609830856323,
0.25653061270713806,
0.20667235553264618,
0.3152778446674347,
-0.040930282324552536,
0.13124215602874756,
0.17562639713287354,
-0.33638322353363037,
0.7435646057128906,
0.4030410051345825,
-0.4528769850730896,
-0.8586306571960449,
0.28879377245903015,
-0.07657868415117264,
0.2691899538040161,
0.24912241101264954,
-0.3224196434020996,
-0.2346535325050354,
-0.16013948619365692,
0.33388441801071167,
0.08615203201770782,
0.13348893821239471,
0.2194305658340454,
0.4629702568054199,
-0.15071448683738708,
-0.6104280948638916,
0.7319280505180359,
-0.47380149364471436,
0.6627612709999084,
0.4208555817604065,
0.6674642562866211,
0.09611978381872177,
-0.6064302325248718,
0.38583195209503174,
0.19038617610931396,
0.49416399002075195,
0.15811309218406677,
0.4535939693450928,
-0.10208305716514587,
-0.2701131999492645,
0.14128810167312622,
-0.2659963369369507,
-0.13022887706756592,
-0.4407200217247009,
0.15465272963047028,
-0.16073250770568848,
-0.889338493347168,
-0.016635708510875702,
0.2433735430240631,
-0.1761222779750824,
0.1953248530626297,
0.2536659240722656,
0.04429096728563309,
0.11336904764175415,
0.29003244638442993,
0.6760330200195312,
-0.741912841796875,
0.1774742305278778,
-0.04143562167882919,
0.3971666395664215,
0.1895521581172943,
-0.7992565631866455,
0.2771034240722656,
-0.009201854467391968,
0.09648287296295166,
0.5974510908126831,
0.604948878288269,
0.3604520857334137,
0.5111174583435059,
-0.43039214611053467,
0.32728031277656555,
0.9915510416030884,
-0.659442663192749,
-0.4276166558265686,
-0.33517253398895264,
0.4350365698337555,
0.18855035305023193,
-0.11557687819004059,
-0.25105464458465576,
-0.4950091242790222,
-0.017124861478805542,
1.2124977111816406,
0.8534631729125977,
0.7106010913848877,
0.261646032333374,
-0.058127157390117645,
0.2755228281021118,
0.24345462024211884,
-0.1613730788230896,
-0.23965707421302795,
-0.09995703399181366,
0.2596689760684967,
0.6052641868591309,
0.006731197237968445,
0.05701127275824547,
-0.43388476967811584,
0.6228190064430237,
-0.23511022329330444,
0.10264749825000763,
0.13094893097877502,
0.11920928210020065,
-0.7825499176979065,
0.48842737078666687,
0.406488299369812,
-0.004273363389074802,
0.8766714334487915,
-0.14177316427230835,
0.21313807368278503,
0.19629523158073425,
0.8130195140838623,
-0.258829802274704,
0.39576125144958496,
-0.15639659762382507,
0.30157050490379333,
-0.01846945658326149,
-0.4900629222393036,
0.274649441242218,
-0.4840427041053772,
0.32927417755126953,
0.6270726323127747,
0.06041773408651352,
-0.30812913179397583,
0.20624549686908722,
-0.16501927375793457,
1.078080177307129,
0.644274115562439,
0.2563493847846985,
-0.31101369857788086,
0.20714417099952698,
0.5633220672607422,
-0.14873941242694855,
0.6606535911560059,
0.32120704650878906,
-0.09159621596336365,
0.2389797866344452,
-0.2555970549583435,
0.32924532890319824,
0.09021054208278656,
-0.27578967809677124,
0.00912751629948616,
-0.01947593316435814,
-0.2006196826696396,
-0.03316022455692291,
-0.4149656891822815,
-0.31998342275619507,
0.19476830959320068,
0.4027324914932251,
0.3074377179145813,
0.6225478053092957,
0.5394582748413086,
0.41319966316223145,
0.12903669476509094,
-0.28156906366348267,
0.17256268858909607,
0.48944178223609924,
0.325616717338562,
-0.049813054502010345,
0.03099070116877556,
0.7541226744651794,
-0.26680660247802734,
0.7886027693748474,
-0.18155351281166077,
0.11588328331708908,
-0.12442406266927719,
-0.40787142515182495,
0.5328822135925293,
0.3703262209892273,
0.06418769806623459,
-0.28953468799591064,
0.32985857129096985,
0.09030886739492416,
0.3894991874694824,
3.6156845092773438,
0.14674928784370422,
0.28450167179107666,
0.13788986206054688,
-0.3552374839782715,
-0.20785808563232422,
0.5987210273742676,
-0.17503994703292847,
0.13331717252731323,
0.2527385950088501,
-0.09345794469118118,
1.0648689270019531,
0.22391097247600555,
-0.16500389575958252,
0.09673964232206345,
-0.2619047164916992,
1.039191484451294,
0.11333538591861725,
-0.7973730564117432,
1.0404891967773438,
-0.2855401039123535,
-0.089718759059906,
0.4061037600040436,
0.06859593093395233,
0.06887646019458771,
0.24144473671913147,
0.34976309537887573,
0.526837944984436,
0.6053346395492554,
0.572329044342041,
0.7959337830543518,
-0.20979535579681396,
0.3893160820007324,
-0.04616276174783707,
-0.4006165564060211,
0.784461259841919,
-0.3810063898563385,
0.6866024136543274,
0.17979781329631805,
0.1597084105014801,
0.16264492273330688,
0.1423189640045166,
0.37667810916900635,
0.4551861882209778,
0.6521171927452087,
-0.6784734725952148,
0.09826876223087311,
0.3463924825191498,
-0.1442880630493164,
0.26392075419425964,
0.5153497457504272,
-0.7347621917724609,
-0.2871973514556885,
-0.38708236813545227,
-0.21821705996990204,
0.5954546928405762,
0.06317256391048431,
-0.07270011305809021,
0.6815710067749023,
-0.09017693996429443,
0.570777416229248,
0.3113821744918823,
0.220921128988266,
-0.01658761501312256,
-0.7941918969154358,
-0.502468466758728,
0.03941982239484787,
0.4353223145008087,
0.4976493716239929,
-0.47978273034095764,
0.2643590569496155,
0.3179313540458679,
-0.28664273023605347,
-0.31978148221969604,
-0.0621882900595665,
0.43678373098373413,
-0.20619019865989685,
0.5549559593200684,
0.013423051685094833,
-0.030990567058324814,
0.6670613884925842,
-0.14983703196048737,
0.14196482300758362,
-0.11084823310375214,
-0.07498665153980255,
0.6095802187919617,
0.1398320496082306,
-0.616606593132019,
0.3779386878013611,
-0.060179732739925385,
0.2227158397436142,
-0.2924503982067108,
0.5935089588165283,
0.8215210437774658,
0.7386030554771423,
0.030671432614326477,
-0.01232074573636055,
-3.7567520141601562,
0.020602237433195114,
0.2976185381412506,
0.17652201652526855,
0.39465582370758057,
0.24695301055908203,
0.19745716452598572,
-0.5718533992767334,
-0.16463978588581085,
0.48553043603897095,
0.2315264344215393,
0.08465893566608429,
-0.5977641344070435,
-0.5870507955551147,
-0.10736578702926636,
-0.010982096195220947,
-0.4938237965106964,
0.2739560306072235,
0.24086323380470276,
-0.25243377685546875,
0.7542219758033752,
-0.44198310375213623,
0.028900301083922386,
-0.6938419342041016,
-0.3437094986438751,
-0.1620703637599945,
0.5636531710624695,
-0.3665313124656677,
0.1973782181739807,
0.13821232318878174,
-0.44641977548599243,
0.36391645669937134,
0.5963984727859497,
-0.2730463147163391,
0.22774401307106018,
0.0767141580581665,
0.2755608856678009,
0.10060765594244003,
-0.17659687995910645,
0.11268064379692078,
-0.09665529429912567,
0.30089324712753296,
0.33188438415527344,
-0.010812164284288883,
0.09823774546384811,
0.019213981926441193,
-0.15302670001983643,
0.42527300119400024,
-0.485449880361557,
-0.06683017313480377,
0.33172059059143066,
0.44389045238494873,
-0.47674310207366943,
0.43690213561058044,
0.32038021087646484,
-0.19398784637451172,
-0.22124850749969482,
0.5763153433799744,
0.35843002796173096,
-0.17586907744407654,
0.08183653652667999,
0.3577413260936737,
0.13002608716487885,
-0.3454659879207611,
-0.5736514925956726,
-0.3683357834815979,
0.34517568349838257,
0.2530640959739685,
0.039614200592041016,
-0.09378362447023392,
0.012428991496562958,
0.3315930664539337,
0.5183587074279785,
0.1551022231578827,
0.27753108739852905,
0.05371582508087158,
-0.005481526255607605,
-0.32516688108444214,
0.21837905049324036,
-0.41579100489616394,
0.30298560857772827,
0.08601193130016327,
-0.405941367149353,
-0.11176659166812897,
2.250486373901367,
0.7885470390319824,
2.0492820739746094,
0.4508076310157776,
-0.22391076385974884,
0.5374797582626343,
-0.9055305123329163,
0.9880952835083008,
0.07947924733161926,
0.30222639441490173,
0.21334308385849,
0.6262475252151489,
-0.44329833984375,
0.15079738199710846,
0.08224275708198547,
-0.3580184578895569,
0.3206265866756439,
-0.7004138231277466,
-0.3148067593574524,
0.10276384651660919,
0.5075734257698059,
0.5257977247238159,
0.21403342485427856,
0.32812368869781494,
0.21753837168216705,
-0.15784892439842224,
-0.22551694512367249,
-0.25933998823165894,
-0.4059011936187744,
-0.40732541680336,
-0.10889803618192673,
0.27609047293663025,
-0.37733787298202515,
-0.46469852328300476,
-0.8351930975914001,
0.013184099458158016,
-0.22224995493888855,
4.318550109863281,
-0.15701457858085632,
0.5232027769088745,
-0.3072426915168762,
-0.13877835869789124,
0.08713769167661667,
0.04808632284402847,
-0.2611146867275238,
-0.07303186506032944,
0.037832483649253845,
0.28394442796707153,
-0.4046573042869568,
0.006671274080872536,
-0.16473789513111115,
0.38008639216423035,
0.07489170134067535,
0.49916648864746094,
0.3126462697982788,
0.015887334942817688,
0.022417772561311722,
-0.40867161750793457,
0.1335313618183136,
0.5804588794708252,
0.06714831292629242,
-0.04626571387052536,
0.19230717420578003,
0.3388408422470093,
0.8137491345405579,
0.11229030042886734,
0.10219089686870575,
0.7980138063430786,
4.9933929443359375,
-0.19007794559001923,
-0.15354374051094055,
-0.27110886573791504,
0.14265742897987366,
0.2897654175758362,
-0.5487301349639893,
0.14576977491378784,
-0.23665925860404968,
0.02870122715830803,
0.310876727104187,
-0.03549983352422714,
0.09843280911445618,
-0.01856270805001259,
0.4881402254104614,
-0.4225245714187622,
-0.5007635951042175,
-0.591580867767334,
0.7159426212310791,
-0.07221928238868713,
0.49181556701660156,
0.06837045401334763,
0.4778403043746948,
-0.36004310846328735,
0.05525599420070648,
0.515997052192688,
-0.054308101534843445,
0.168230801820755,
-0.06768804788589478,
-0.08028049767017365,
0.6716289520263672,
0.6406795978546143,
-0.47015950083732605,
-0.24987171590328217,
-0.3245152235031128,
-0.14341230690479279,
0.09264793992042542,
0.5374060273170471,
-0.1931578516960144,
0.06480748951435089,
0.12205512076616287,
1.072138786315918,
-0.07890456169843674,
-0.49326369166374207,
-0.9096941947937012,
0.04104223847389221,
0.11768679320812225,
-0.00199052132666111,
0.5722159743309021,
0.3263138234615326,
0.15025374293327332,
-0.32089895009994507,
0.751177191734314,
0.02176377922296524,
-0.35086652636528015,
0.12084949761629105,
0.5685940384864807,
-0.19639959931373596,
0.946735143661499,
0.1283879578113556,
1.5727901458740234,
0.04846304655075073,
-0.2017759382724762,
0.39914101362228394,
-0.17871636152267456,
-0.0837956964969635,
-0.2074863761663437,
-0.11369580775499344,
0.6121214032173157,
0.08130466938018799,
-0.3208062946796417,
-0.32282495498657227,
-0.002307973802089691,
0.2361389398574829,
0.27145764231681824,
0.08845985680818558,
0.49066266417503357,
-0.07982650399208069,
0.4760180711746216,
0.0354907363653183,
-0.16298851370811462,
-1.0197105407714844,
-0.3424566984176636,
-0.8324093818664551,
0.354594886302948,
0.25550156831741333,
-0.13473567366600037,
0.27850037813186646,
0.6022301912307739,
0.01975983940064907,
0.09261013567447662,
-0.027172919362783432,
-0.23035378754138947,
0.15778599679470062,
-0.03471076488494873,
-0.24307720363140106,
-0.12045816332101822,
-0.05886435881257057,
0.316364049911499,
-0.442915141582489,
-0.2347995787858963,
0.8373885154724121,
-0.2973117232322693,
-0.24362725019454956,
0.38016271591186523,
-0.4923812747001648,
0.14319626986980438,
-0.700709342956543,
-0.08619747310876846,
0.22520026564598083,
0.4441074728965759,
-0.16495344042778015,
-0.6384566426277161,
-0.037566982209682465,
-0.21535861492156982
] |
822#68 | বাংলাদেশ | বাংলাদেশের জাতীয় খেলা হা-ডু-ডু বা কাবাডি। এই খেলার মতোই বাংলাদেশের অধিকাংশ নিজস্ব খেলাই উপকরণহীন কিংবা উপকরণের বাহুল্যবর্জিত। উপকরণবহুল খুব কম খেলাই বাংলাদেশের নিজস্ব খেলা। উপকরণহীন খেলার মধ্যে "এক্কাদোক্কা", "দাড়িয়াবান্দা", "গোল্লাছুট", "কানামাছি", "বরফ-পানি", "বউচি", "ছোঁয়াছুঁয়ি" ইত্যাদি খেলা উল্লেখযোগ্য। উপকরণের বাহুল্যবর্জিত বা সীমিত সহজলভ্য উপকরণের খেলার মধ্যে "ডাঙ্গুলি", "সাতচাড়া", "রাম-সাম-যদু-মধু" বা "চোর-ডাকাত-পুলিশ", "মার্বেল খেলা", "রিং খেলা" ইত্যাদির নাম করা যায়। "সাঁতার", বাংলাদেশের জাতীয় পর্যায় ছাড়া, সাধারণ্যের কাছে আলাদা ক্রীড়া হিসেবে তেমন একটা মর্যাদা পায় না, যেহেতু বাংলাদেশের গ্রামাঞ্চলের মানুষকে কোনো কোনো ক্ষেত্রে আবশ্যকীয়ভাবে সাঁতার শিখতে হয়। গৃহস্থালী খেলার মধ্যে "লুডু", "সাপলুডু", "দাবা" বেশ প্রচলিত। এছাড়া "ক্রিকেট" ও "ফুটবলের" মতো বিভিন্ন বিদেশী খেলাও এদেশে বেশ জনপ্রিয়। | [
-0.12359315156936646,
0.15306353569030762,
-0.04349205642938614,
0.49645596742630005,
-0.5467022657394409,
0.48581382632255554,
-0.15973567962646484,
-0.41614794731140137,
0.4431324899196625,
0.45180046558380127,
-0.19849219918251038,
-0.0652386024594307,
0.2580021619796753,
0.04033524543046951,
0.1152658611536026,
0.39202558994293213,
0.685603141784668,
-0.32843565940856934,
0.019671011716127396,
0.18185320496559143,
-0.00604957714676857,
0.4679684638977051,
-0.17633119225502014,
0.16233013570308685,
-0.06316787749528885,
-0.5031948089599609,
-0.13814516365528107,
0.15780045092105865,
-0.4108465313911438,
0.5706117749214172,
0.016840174794197083,
-0.1634531319141388,
-0.4769447445869446,
0.8335220813751221,
-0.5603872537612915,
0.6359853744506836,
-0.49890202283859253,
-0.44463157653808594,
0.24867837131023407,
0.2119450569152832,
0.5250475406646729,
0.24637152254581451,
0.25304844975471497,
0.03982328623533249,
0.4782809019088745,
-0.47717058658599854,
0.5747522711753845,
0.28897809982299805,
0.23220881819725037,
-0.20393601059913635,
0.37545111775398254,
0.17866931855678558,
-0.021037206053733826,
0.18604716658592224,
-0.509235143661499,
0.335341215133667,
-0.11440905183553696,
0.3543056547641754,
0.6772997975349426,
0.1243772953748703,
-0.24266573786735535,
0.19934119284152985,
-0.29272615909576416,
0.08588289469480515,
0.05737109109759331,
-0.02282421663403511,
0.14226014912128448,
0.06898126751184464,
0.28615468740463257,
0.33438682556152344,
0.035388533025979996,
0.681978702545166,
0.7216863632202148,
0.4677293300628662,
0.48204585909843445,
-0.6548292636871338,
0.2650509476661682,
-0.823086678981781,
0.44551408290863037,
-0.29017215967178345,
0.03688569366931915,
-0.08038249611854553,
-0.4459353983402252,
0.148215651512146,
0.36517781019210815,
0.6829280853271484,
0.3820176124572754,
0.014954134821891785,
-0.13710641860961914,
0.24987617135047913,
-0.5990554094314575,
-0.5325899124145508,
-0.24801772832870483,
-0.07790905982255936,
-0.23756036162376404,
0.5642889738082886,
-0.06266474723815918,
-0.14740097522735596,
0.30983275175094604,
-0.13421359658241272,
0.23768170177936554,
-0.3043023347854614,
0.09349600970745087,
0.3449215888977051,
-0.04888128489255905,
-0.29235175251960754,
-0.40391528606414795,
-0.3401099145412445,
-0.09396174550056458,
0.40428048372268677,
1.0821361541748047,
0.00782058760523796,
-0.1414836347103119,
0.33312875032424927,
0.0245662871748209,
0.3743550479412079,
0.1717933714389801,
0.44511300325393677,
0.092258021235466,
-0.7863315343856812,
0.2340138852596283,
0.0990421324968338,
-0.25942614674568176,
-0.0094396797940135,
0.4036068916320801,
-0.5152056217193604,
0.5662846565246582,
-0.3590375781059265,
0.6350159645080566,
0.031331636011600494,
-0.056188710033893585,
-0.2517896294593811,
-0.3625100255012512,
0.3331698179244995,
0.018946394324302673,
0.5558745861053467,
0.051433779299259186,
0.1313551366329193,
0.09582006186246872,
-0.5227430462837219,
-0.48541632294654846,
-0.19989758729934692,
0.9283342361450195,
0.33819663524627686,
-0.28337839245796204,
0.22513411939144135,
0.2520197629928589,
0.8187465667724609,
0.27094361186027527,
0.6852269172668457,
-0.1938975602388382,
-0.07909292727708817,
-0.5683379173278809,
0.8835411071777344,
-0.6607102155685425,
-0.11088688671588898,
0.08925589919090271,
0.055017270147800446,
-0.0845830887556076,
-0.2692145109176636,
0.8067560195922852,
0.4786515235900879,
0.4173925817012787,
0.06263615936040878,
-0.3026491105556488,
0.3278120458126068,
-0.29259416460990906,
0.3316510319709778,
0.4593210220336914,
0.38541221618652344,
-0.17477047443389893,
0.20161014795303345,
-0.15863186120986938,
0.06331206113100052,
0.3278067111968994,
0.054889753460884094,
0.3938380777835846,
-0.10869105160236359,
0.4249517321586609,
-0.3539317846298218,
-0.06535176932811737,
0.48127061128616333,
0.005224887281656265,
0.21877610683441162,
0.40309417247772217,
-0.0017633475363254547,
0.2837008833885193,
-0.12161216884851456,
-0.12442836165428162,
0.02535860612988472,
-0.3248642683029175,
0.17756687104701996,
1.0454107522964478,
-0.9244558811187744,
0.3734625279903412,
0.33170467615127563,
-0.23657971620559692,
0.36570441722869873,
0.23126141726970673,
0.377558171749115,
0.11043427139520645,
0.21242737770080566,
-0.22013644874095917,
0.29709985852241516,
0.585296630859375,
-0.46204668283462524,
0.5113889575004578,
0.27643901109695435,
-0.28534847497940063,
0.3104130029678345,
-0.8553085327148438,
0.36402392387390137,
0.22722984850406647,
0.17062832415103912,
0.48648151755332947,
0.16269201040267944,
0.1340959072113037,
0.27724963426589966,
0.5807144045829773,
0.2703453302383423,
0.16691121459007263,
0.550899863243103,
0.13539065420627594,
-0.3625001907348633,
0.5395870208740234,
0.30736106634140015,
-0.2942582964897156,
-0.6889579892158508,
0.06526350975036621,
0.3309325873851776,
-0.05078750476241112,
-0.7103269100189209,
-0.4458228349685669,
0.28509795665740967,
0.38612866401672363,
0.8013076782226562,
-0.16374832391738892,
0.11007986217737198,
-0.5007812976837158,
0.023762747645378113,
0.444071888923645,
0.1520659178495407,
-0.10935725271701813,
-0.35740965604782104,
0.5679302215576172,
-0.6188915967941284,
0.2647528350353241,
0.1412782073020935,
-0.15923473238945007,
0.26138395071029663,
0.14660444855690002,
0.3355894386768341,
-0.3918125033378601,
0.5892291069030762,
-0.5160164833068848,
0.08774147182703018,
-0.15343418717384338,
-0.44111543893814087,
0.981696605682373,
-0.33724141120910645,
0.5324848890304565,
0.3466971516609192,
0.4983264207839966,
-0.022370845079421997,
-0.2946440875530243,
-0.33758625388145447,
0.38897275924682617,
0.5691823959350586,
-0.12967628240585327,
0.185030996799469,
0.2540963292121887,
-0.09488822519779205,
0.24599379301071167,
0.10241115838289261,
-0.17405903339385986,
-0.4081015884876251,
0.40502700209617615,
-0.20128577947616577,
-0.44480419158935547,
0.11335401237010956,
-0.06942930817604065,
0.14811043441295624,
-0.20809997618198395,
0.22929063439369202,
-0.056547049432992935,
0.31170740723609924,
0.6353406310081482,
0.10056568682193756,
-0.6983327865600586,
-0.3809598386287689,
-0.14656217396259308,
0.6283178329467773,
-0.23607465624809265,
-0.44616377353668213,
-0.1317998170852661,
-0.4954344928264618,
-0.2076880931854248,
0.33400046825408936,
0.32435232400894165,
0.491119384765625,
0.6817775368690491,
-0.34529274702072144,
0.5353894233703613,
0.7684135437011719,
-0.09127279371023178,
-0.6590328216552734,
-0.7582902312278748,
-0.02073674649000168,
0.2703986167907715,
0.5890350341796875,
-0.2115946263074875,
-0.44983983039855957,
0.052839554846286774,
1.127960205078125,
0.382177472114563,
0.4981728196144104,
0.26290780305862427,
-0.10741540044546127,
0.26417669653892517,
0.11607344448566437,
0.21155649423599243,
-0.45548224449157715,
-0.3417642116546631,
0.29398056864738464,
0.7186489105224609,
-0.018665526062250137,
-0.018122784793376923,
-0.24594849348068237,
0.0386531800031662,
0.013483066111803055,
0.06877055764198303,
0.2858751118183136,
-0.3153657913208008,
-0.6067769527435303,
0.27311354875564575,
0.4816303253173828,
0.6131961345672607,
0.5544321537017822,
-0.30791059136390686,
0.2260115146636963,
0.6834352016448975,
0.004240925423800945,
0.11069045960903168,
0.10652447491884232,
-0.22908535599708557,
0.42315489053726196,
-0.21462972462177277,
-0.18975797295570374,
0.3441582918167114,
-0.28046882152557373,
0.15836197137832642,
-0.2361125349998474,
-0.42664647102355957,
-0.23499614000320435,
0.21504449844360352,
-0.18701207637786865,
0.6569375991821289,
0.46219998598098755,
0.9519243240356445,
-0.20131400227546692,
0.3686368465423584,
0.5809111595153809,
-0.004734640009701252,
-0.03900756314396858,
0.32991498708724976,
0.33571454882621765,
-0.07511460036039352,
-0.3424709737300873,
-0.03346162289381027,
-0.24590760469436646,
-0.1313948929309845,
-0.6681041121482849,
-0.02081223949790001,
0.3625662326812744,
0.2149524986743927,
-0.25662484765052795,
-0.31812775135040283,
0.1354755312204361,
0.3663087785243988,
0.284085750579834,
0.23477238416671753,
0.6724700927734375,
0.3162061274051666,
-0.3149092197418213,
0.10416217148303986,
-0.1618930995464325,
0.1408671736717224,
0.04427880793809891,
-0.10928493738174438,
-0.2130478471517563,
0.11708293855190277,
-0.32542067766189575,
0.14375829696655273,
-0.2941972017288208,
-0.24572739005088806,
-0.021186523139476776,
-0.312909334897995,
0.9224616289138794,
0.47831252217292786,
0.3079187870025635,
0.13341295719146729,
0.17835107445716858,
0.13442569971084595,
0.3485373258590698,
3.8484420776367188,
0.07954732328653336,
0.06684209406375885,
0.7347900867462158,
-0.02746262401342392,
0.21282121539115906,
0.6040511131286621,
-0.5743029117584229,
-0.08577869087457657,
0.24133092164993286,
-0.3663024306297302,
0.37533363699913025,
0.2081643044948578,
-0.266329824924469,
0.1597566306591034,
0.15980839729309082,
0.3205735385417938,
0.10308624804019928,
-0.14914697408676147,
1.0719947814941406,
-0.46611547470092773,
0.09550656378269196,
0.3530580401420593,
0.40120309591293335,
0.6528671979904175,
0.8700380325317383,
0.4161977767944336,
0.3803637623786926,
0.7734211683273315,
0.6517772674560547,
0.08236896991729736,
-0.11326240003108978,
0.1354842334985733,
0.005105904303491116,
-0.3225240409374237,
0.2642905116081238,
-0.20108789205551147,
0.21351534128189087,
0.25418156385421753,
0.05256398767232895,
-0.1856287717819214,
0.055365271866321564,
-0.07187458872795105,
0.43733930587768555,
0.05316859483718872,
-0.08940339833498001,
-0.03713510185480118,
0.5058889389038086,
0.17868101596832275,
0.5279682278633118,
0.32403382658958435,
-0.5253047943115234,
-0.5218667984008789,
-0.3569597899913788,
0.09286162257194519,
0.5759344100952148,
0.005918530747294426,
-0.06091025844216347,
0.3259168863296509,
-0.6590924263000488,
-0.032880641520023346,
0.19894850254058838,
-0.0029201116412878036,
-0.13628177344799042,
-0.6399836540222168,
0.12719440460205078,
-0.07129878550767899,
0.10589467734098434,
0.1728498339653015,
-0.35518038272857666,
0.3455687463283539,
0.059294335544109344,
0.14688843488693237,
-0.27078986167907715,
-0.2232610434293747,
0.37864813208580017,
-0.17899855971336365,
0.4082200825214386,
0.0772227793931961,
-0.13917726278305054,
0.5577978491783142,
-0.23853248357772827,
-0.0684213638305664,
-0.5039794445037842,
-0.13954411447048187,
0.7048463821411133,
0.22451995313167572,
-0.4306987524032593,
0.42501354217529297,
0.22240370512008667,
0.21422278881072998,
0.02378876879811287,
0.6493701934814453,
0.6554632782936096,
0.48894739151000977,
0.3575034439563751,
-0.02527724765241146,
-3.842620849609375,
0.21609124541282654,
-0.07754599303007126,
-0.349231481552124,
0.3269076943397522,
0.2315944880247116,
0.12266615033149719,
0.05735466256737709,
-0.7424120903015137,
0.03887443616986275,
-0.26524215936660767,
0.10043609142303467,
-0.2753666639328003,
-0.18197660148143768,
-0.0843193456530571,
0.24592286348342896,
0.07126138359308243,
0.5822172164916992,
0.24107421934604645,
-0.19499793648719788,
0.8241910934448242,
0.36816033720970154,
-0.16405272483825684,
0.09766348451375961,
0.1052212193608284,
-0.07577434182167053,
0.13651767373085022,
-0.32738572359085083,
0.3099503219127655,
0.059604328125715256,
-0.18843737244606018,
0.38081541657447815,
0.5754916667938232,
-0.10982252657413483,
0.09782364219427109,
0.1825694441795349,
0.15356719493865967,
-0.12821659445762634,
0.009122282266616821,
0.5085285902023315,
-0.03280896693468094,
0.2435809075832367,
0.4002706706523895,
0.39660754799842834,
0.02328399196267128,
-0.026595478877425194,
0.2797042429447174,
-0.054969388991594315,
-0.4903413653373718,
0.18815651535987854,
0.44657111167907715,
0.4068402349948883,
-0.3646670877933502,
0.2520942986011505,
0.8982076644897461,
0.17025183141231537,
0.09501408040523529,
0.4844505786895752,
0.33929967880249023,
-0.012181917205452919,
-0.2604168653488159,
0.26399099826812744,
0.06435812264680862,
-0.08757688105106354,
-0.07466641068458557,
0.27363142371177673,
-0.25602900981903076,
0.29423996806144714,
0.0003815311938524246,
-0.2951379120349884,
-0.248130202293396,
0.3736023008823395,
0.04530058801174164,
0.28614020347595215,
0.3102356195449829,
0.08069492876529694,
-0.1361197829246521,
0.22039511799812317,
0.5261126756668091,
-0.22504976391792297,
0.398127019405365,
0.5202794671058655,
-0.487612247467041,
-0.2412434071302414,
2.3393630981445312,
0.6154279708862305,
2.152069091796875,
0.2335313856601715,
-0.13691769540309906,
0.34484046697616577,
-0.7168148756027222,
0.5917999744415283,
0.2575300931930542,
0.14275100827217102,
0.17733129858970642,
0.3828612267971039,
-0.5166100263595581,
-0.03848472237586975,
-0.05973198264837265,
-0.5097793340682983,
0.44125068187713623,
-0.8129202127456665,
-0.3288225531578064,
0.20372521877288818,
0.03874968737363815,
0.15373916923999786,
0.049408867955207825,
-0.00811856985092163,
0.6533083319664001,
0.3344666063785553,
-0.5730823278427124,
0.06809408217668533,
-0.2680807113647461,
-0.5417883396148682,
-0.0498763807117939,
0.06352834403514862,
-0.017378948628902435,
-0.22135303914546967,
-0.3736138939857483,
0.48802104592323303,
-0.0780145451426506,
4.437164306640625,
-0.907141923904419,
0.24156907200813293,
-0.3735412657260895,
-0.2028525173664093,
-0.1374460905790329,
0.4015093147754669,
-0.4043760299682617,
0.000031264498829841614,
-0.30315086245536804,
0.1855231523513794,
-0.02326129376888275,
0.6110744476318359,
-0.24745866656303406,
-0.27085310220718384,
0.03347796946763992,
0.7000739574432373,
0.7519712448120117,
0.6207021474838257,
0.3310859203338623,
0.1750463843345642,
-0.04687163233757019,
0.48598432540893555,
-0.11998657137155533,
0.6411407589912415,
0.2027796357870102,
0.7500729560852051,
0.8014507293701172,
-0.012656566686928272,
0.09156718105077744,
0.044411104172468185,
5.114013671875,
0.3022003471851349,
0.23257505893707275,
-0.028548046946525574,
-0.11924075335264206,
0.05176577717065811,
-0.03314027190208435,
0.10011390596628189,
-0.3960304856300354,
0.04487684369087219,
0.15782605111598969,
0.14344798028469086,
-0.08053706586360931,
0.3341105878353119,
0.06729872524738312,
0.23001140356063843,
-0.5281581878662109,
-0.069912850856781,
0.8069353103637695,
-0.08673800528049469,
0.31096234917640686,
-0.24608708918094635,
0.12381471693515778,
-0.7043948769569397,
0.25431379675865173,
0.16672095656394958,
-0.14349740743637085,
0.09985624253749847,
-0.07359641790390015,
0.2880710959434509,
0.5942139625549316,
-0.109482042491436,
-0.24427737295627594,
0.5046091675758362,
-0.6609154939651489,
-0.025233235210180283,
-0.16993409395217896,
0.4145907759666443,
-0.11983297020196915,
0.27496346831321716,
0.13278862833976746,
1.0950689315795898,
-0.2905999422073364,
-0.4387776255607605,
-0.5360699892044067,
-0.010915675200521946,
0.12393169850111008,
0.44056159257888794,
0.4660515785217285,
-0.34591442346572876,
-0.18895646929740906,
-0.4437295198440552,
0.3212629556655884,
-0.13610434532165527,
-0.3221186399459839,
0.08401919901371002,
0.3593975901603699,
-0.10955829173326492,
0.13255225121974945,
-0.11090824007987976,
0.8823593854904175,
0.2928560972213745,
-0.2197803556919098,
0.7509549856185913,
0.006180383265018463,
0.19073186814785004,
0.22832056879997253,
0.25304949283599854,
0.5882007479667664,
0.2016720175743103,
-0.12954401969909668,
0.05213718116283417,
0.03361174091696739,
0.7432876825332642,
0.12416508793830872,
-0.0017308611422777176,
0.1032598465681076,
-0.21528130769729614,
0.4054902493953705,
0.07535062730312347,
-0.11288779228925705,
-0.45891618728637695,
-0.5819852352142334,
-0.14346647262573242,
0.1513865888118744,
0.36802175641059875,
-0.4371581971645355,
-0.26660311222076416,
0.4362104535102844,
0.19276097416877747,
0.6462826728820801,
0.37614572048187256,
-0.3116360306739807,
-0.029388802126049995,
0.06473255157470703,
-0.3563615083694458,
0.09423521906137466,
-0.025027964264154434,
-0.373324990272522,
0.25146913528442383,
-0.1463993787765503,
0.39016008377075195,
-0.25695428252220154,
-0.29179203510284424,
0.4122213125228882,
-0.3810290992259979,
0.3889457881450653,
-0.11934958398342133,
0.10193996876478195,
0.045317940413951874,
0.5007566213607788,
0.12756860256195068,
-0.3125848174095154,
-0.5484933853149414,
-0.41100943088531494
] |
822#69 | বাংলাদেশ | ১৯৯৭ খ্রিস্টাব্দে বাংলাদেশের জাতীয় ক্রিকেট দল কেনিয়াকে হারিয়ে আইসিসি ট্রফি জয় করে, যার ফলে ১৯৯৯ খ্রিস্টাব্দে প্রথমবারের মতো তাঁরা বিশ্বকাপ ক্রিকেটে অংশ নেওয়ার সুযোগ পায়। সেবার প্রথম পর্বে বাংলাদেশ স্কটল্যান্ড ও পাকিস্তান ক্রিকেট দলকে পরাজিত করে। এছাড়া ২০০০ খ্রিস্টাব্দে বাংলাদেশ ক্রিকেট দল টেস্ট ক্রিকেট খেলার মর্যাদা লাভ করে। ক্রিকেট দলের মধ্যে ধারাবাহিক সাফল্যের অভাব থাকলেও তাঁরা বিশ্বের প্রধান ক্রিকেট দলগুলোকে, যেমন: অস্ট্রেলিয়া, পাকিস্তান, নিউজিল্যান্ড, শ্রীলংকাকে হারিয়ে এসেছে। ২০০৭ খ্রিস্টাব্দের ক্রিকেট বিশ্বকাপে বাংলাদেশ অতি গুরুত্বপূর্ণ দুটি দল ভারত ও দক্ষিণ আফ্রিকাকে এবং ২০১৫ বিশ্বকাপে ইংল্যান্ডকে নাটকীয়ভাবে পরাজিত করে বিশ্বক্রিকেটে বিশেষ আলোচনার ঝড় তোলে। টেস্ট ক্রিকেট খেলার মর্যাদা লাভ করার পর এপর্যন্ত বাংলাদেশ তিনটি টেস্ট সিরিজ জয় করেছে। প্রথমটি জিম্বাবুয়ের সাথে ২০০৪-'০৫ খ্রিস্টাব্দে, দ্বিতীয়টি জুলাই ২০০৯-এ ওয়েস্ট ইন্ডিজের বিপরীতে এবং তৃতীয়টি ২০১৪ সালের নভেম্বর মাসে জিম্বাবুয়েকে।
বাংলাদেশের খেলোয়াড় সাকিব আল হাসান ২০১৫ সালের জানুয়ারিতে সব ফরম্যাট ক্রিকেটে বিশ্বসেরা অলরাউন্ডারের মর্যাদা অর্জন করেন। | [
-0.06869551539421082,
0.2096303254365921,
-0.2180563360452652,
0.07522110641002655,
-0.46270790696144104,
-0.02682610973715782,
0.04699256271123886,
-0.27194684743881226,
0.40555500984191895,
0.5184648036956787,
-0.3302643895149231,
-0.22515873610973358,
0.14097952842712402,
-0.3230319321155548,
-0.26188960671424866,
-0.3382338285446167,
0.42566123604774475,
0.05677228048443794,
-0.3122956454753876,
-0.431134968996048,
-0.33980992436408997,
0.15946133434772491,
0.15856456756591797,
0.1966859996318817,
0.11145371943712234,
-0.5688996911048889,
-0.19671784341335297,
0.19845633208751678,
-0.4146403670310974,
0.12515203654766083,
0.4900905191898346,
-0.6733326315879822,
-0.47894325852394104,
0.8022087812423706,
-1.0218435525894165,
0.6081275343894958,
-0.6078035235404968,
-0.14170168340206146,
0.15333238244056702,
-0.014968863688409328,
0.6084136366844177,
0.12150774896144867,
-0.18506444990634918,
-0.22714459896087646,
0.7680191397666931,
-0.31808799505233765,
0.5681021809577942,
0.16843798756599426,
0.6078122854232788,
-0.5193127393722534,
0.35694819688796997,
-0.2707993984222412,
0.027715357020497322,
-0.43551063537597656,
-0.5883690118789673,
0.3006457984447479,
-0.41880565881729126,
0.9160571098327637,
0.3470797538757324,
0.3567805588245392,
-0.311501681804657,
-0.2644258737564087,
-0.6312374472618103,
0.27601107954978943,
0.24390386044979095,
0.21976792812347412,
0.3695054054260254,
0.10528052598237991,
-0.03681180626153946,
0.04311715438961983,
0.36276480555534363,
0.14717870950698853,
0.4820564091205597,
0.08628922700881958,
0.13923925161361694,
-0.4743049144744873,
0.25122034549713135,
-0.098136305809021,
0.34670209884643555,
-0.46580272912979126,
0.019276678562164307,
-0.2722984850406647,
-0.3445759415626526,
0.03187253326177597,
0.5711098909378052,
0.7620190382003784,
0.09068790078163147,
0.11138957738876343,
0.23524388670921326,
0.3234322965145111,
-0.7786906361579895,
-0.24663886427879333,
-0.056503262370824814,
-0.6201941967010498,
-0.14970238506793976,
-0.3099108636379242,
0.5189347267150879,
-0.1801496148109436,
-0.014828267507255077,
-0.5585193037986755,
0.3050495386123657,
-0.35965943336486816,
-0.05303820222616196,
0.6735625863075256,
-0.007448377553373575,
-0.2787970006465912,
-0.6608791351318359,
-0.0734480544924736,
-0.00651967991143465,
0.12338625639677048,
0.5317685604095459,
-0.1124822273850441,
0.33554309606552124,
0.2079734355211258,
-0.16703423857688904,
0.48859575390815735,
0.29899469017982483,
0.30857205390930176,
0.14257770776748657,
-1.0683223009109497,
0.6981973648071289,
0.1312328279018402,
-0.28834328055381775,
0.2542766332626343,
-0.035527024418115616,
-0.8346010446548462,
0.6867083311080933,
-0.16863997280597687,
0.5684510469436646,
0.4991200268268585,
0.048454951494932175,
-0.27299764752388,
-0.016667092218995094,
0.3526538014411926,
0.11730285733938217,
0.2777768671512604,
0.04010048508644104,
-0.038537245243787766,
-0.06434886157512665,
-0.20098058879375458,
-0.2505582869052887,
-0.5067723393440247,
-0.01756850816309452,
0.46412479877471924,
-0.18134824931621552,
0.3878377676010132,
0.09533533453941345,
0.6546511054039001,
0.03594451770186424,
0.6991584897041321,
0.007057528011500835,
0.4100009500980377,
-0.4863129258155823,
0.3760991394519806,
-0.7020618915557861,
-0.245698943734169,
0.978732705116272,
-0.036394327878952026,
-0.660830557346344,
0.26850393414497375,
0.8218752145767212,
0.31373950839042664,
0.2045174539089203,
-0.18458881974220276,
-0.294442355632782,
0.22331616282463074,
-0.31714123487472534,
0.15237754583358765,
0.5052269697189331,
0.6125890016555786,
-0.3509739637374878,
-0.08812670409679413,
-0.12440434843301773,
0.27042239904403687,
0.414900004863739,
0.5199257731437683,
0.26088225841522217,
0.1127040833234787,
0.5152926445007324,
-0.5501553416252136,
-0.10098636150360107,
0.05656177178025246,
0.017242947593331337,
0.4094442129135132,
0.5976356267929077,
0.45716097950935364,
0.36101940274238586,
0.25035953521728516,
0.13119131326675415,
0.24029022455215454,
-0.17913036048412323,
0.23644669353961945,
0.8160325884819031,
-0.616450309753418,
0.09890570491552353,
0.26953423023223877,
-0.3275414705276489,
0.008071542717516422,
0.2164832204580307,
0.30231958627700806,
0.15472312271595,
-0.52022784948349,
-0.49830132722854614,
0.33605384826660156,
0.7434967756271362,
-0.5165385603904724,
-0.04332849010825157,
0.8349065780639648,
-0.26140567660331726,
0.2744762599468231,
0.10813124477863312,
0.36756646633148193,
0.4229443371295929,
0.3079555928707123,
0.3808887302875519,
0.31695428490638733,
0.2270984798669815,
-0.07366578280925751,
0.44328999519348145,
0.4129634201526642,
0.13316130638122559,
0.6396064162254333,
0.04232141375541687,
-0.24173009395599365,
0.18276771903038025,
-0.26589733362197876,
-0.023197298869490623,
-0.564828634262085,
0.14920590817928314,
0.19609922170639038,
0.16914881765842438,
0.25382259488105774,
-0.6941734552383423,
0.4521757960319519,
0.16035886108875275,
0.49908575415611267,
0.06523901969194412,
-0.05657486617565155,
-0.3977512717247009,
-0.8296912312507629,
0.40377408266067505,
0.47281262278556824,
-0.1183910071849823,
-0.2208433449268341,
0.3824056088924408,
0.04075661301612854,
0.36141693592071533,
-0.14252400398254395,
-0.3059925436973572,
0.29187092185020447,
0.043328285217285156,
-0.20109988749027252,
-0.35995247960090637,
0.3320598304271698,
0.42955610156059265,
0.3747101426124573,
0.05831120163202286,
-0.6825200915336609,
0.4563675820827484,
-0.12764665484428406,
0.5783490538597107,
-0.309230774641037,
0.57578045129776,
0.34983035922050476,
0.08959846943616867,
0.03800629451870918,
0.11164963990449905,
0.7670568823814392,
-0.2284741997718811,
0.4565157890319824,
0.11553235352039337,
-0.8526664972305298,
-0.5830294489860535,
0.43493348360061646,
-0.07826175540685654,
-0.11673113703727722,
0.4177751839160919,
0.23721691966056824,
-0.9078003168106079,
0.08291556686162949,
-0.0243124570697546,
0.6048779487609863,
-0.11951067298650742,
-0.08207569271326065,
-0.40999871492385864,
0.7004795074462891,
0.2807955741882324,
-0.5914883017539978,
-0.5883719325065613,
-0.26619386672973633,
0.02293551340699196,
0.5183759331703186,
-0.3782362937927246,
-0.5197651982307434,
0.021908417344093323,
0.15416742861270905,
-0.33051416277885437,
0.25167858600616455,
0.24954593181610107,
0.08994395285844803,
0.4475865066051483,
-0.442666232585907,
0.4467543065547943,
0.5638298392295837,
0.09925281256437302,
-0.2499227523803711,
-0.13839232921600342,
0.2414962202310562,
0.21777839958667755,
0.57361900806427,
0.5459187626838684,
-0.4488036334514618,
0.0856640487909317,
1.024665355682373,
0.30062150955200195,
0.9156058430671692,
0.4158896207809448,
-0.1545296609401703,
0.3827795386314392,
0.2308667004108429,
-0.4194326400756836,
-0.36415696144104004,
-0.3283165693283081,
-0.076796755194664,
0.5285886526107788,
-0.2060876041650772,
-0.05478286370635033,
-0.6411539912223816,
0.23817676305770874,
0.3034566044807434,
0.009599420242011547,
0.19867993891239166,
-0.46933960914611816,
-0.7257601022720337,
-0.17023953795433044,
0.30864009261131287,
0.16975905001163483,
0.7255114316940308,
0.10213948786258698,
0.40809735655784607,
0.38423749804496765,
0.4279862940311432,
0.18469202518463135,
0.1581726372241974,
-0.12556092441082,
0.3244299590587616,
0.018000368028879166,
-0.5944249629974365,
0.40302667021751404,
-0.022888565436005592,
0.27752816677093506,
-0.26274311542510986,
0.06460289657115936,
0.3809331953525543,
-0.14616236090660095,
0.08442668616771698,
0.048522740602493286,
0.866611659526825,
0.8940924406051636,
-0.12831416726112366,
0.3861985206604004,
0.3049699664115906,
-0.259201318025589,
0.3190659284591675,
0.2292071282863617,
0.22585543990135193,
0.012147516943514347,
-0.1941729187965393,
0.206421360373497,
0.3225061297416687,
0.14368976652622223,
-0.5756407380104065,
-0.4259454607963562,
0.7542915344238281,
-0.09852257370948792,
-0.3710383176803589,
-0.5355920195579529,
0.41920360922813416,
0.19823549687862396,
0.40531373023986816,
0.37116143107414246,
0.4969884157180786,
0.3812565803527832,
0.08376746624708176,
-0.06194927543401718,
-0.07911770790815353,
-0.4961097538471222,
0.3782796859741211,
0.14195679128170013,
0.184503972530365,
0.26688051223754883,
0.22787217795848846,
0.21072310209274292,
0.14299613237380981,
-0.3137461543083191,
0.3095475733280182,
-0.36161285638809204,
0.13952508568763733,
0.15685486793518066,
0.3111470639705658,
-0.29082190990448,
0.4800465404987335,
-0.021316612139344215,
0.6344981789588928,
3.7391135692596436,
0.2299635410308838,
0.24337057769298553,
0.07500305026769638,
0.10462396591901779,
-0.21047277748584747,
0.9750481843948364,
-0.296482115983963,
0.12618888914585114,
0.4587481617927551,
-0.21186167001724243,
0.31916847825050354,
-0.20521461963653564,
-0.4383510947227478,
0.18076211214065552,
-0.13237646222114563,
-0.06676825135946274,
-0.007767133880406618,
-0.3688102662563324,
0.3283328413963318,
-0.49671852588653564,
-0.1463884860277176,
0.33796775341033936,
-0.3888569474220276,
0.33776363730430603,
0.15886519849300385,
0.2799626886844635,
0.7130832076072693,
0.2946802079677582,
0.23002515733242035,
0.004229211714118719,
-0.617327094078064,
0.46327030658721924,
0.37469178438186646,
-0.20199188590049744,
0.8365477323532104,
-0.28564688563346863,
0.4872770309448242,
0.0068260314874351025,
-0.03230161592364311,
-0.1986919343471527,
-0.12723703682422638,
0.7554444670677185,
0.5460277199745178,
-0.11979219317436218,
0.27175381779670715,
0.10328585654497147,
0.5714698433876038,
-0.06357932090759277,
-0.2733624279499054,
0.5390337705612183,
0.043501969426870346,
-0.7533767819404602,
-0.6033505201339722,
0.399951308965683,
0.43317344784736633,
-0.23210427165031433,
-0.31334587931632996,
0.16737644374370575,
-0.5013387203216553,
0.40226346254348755,
-0.14241018891334534,
0.4139944612979889,
0.37475350499153137,
-0.4493030905723572,
-0.0862027108669281,
0.3316855728626251,
0.03480289876461029,
0.31726983189582825,
-0.2243625372648239,
0.31599828600883484,
0.16971996426582336,
0.7087824940681458,
-0.5934191942214966,
-0.3700450658798218,
0.0094949621707201,
0.11629456281661987,
-0.10423733294010162,
-0.2533816993236542,
-0.5206044316291809,
0.25496193766593933,
0.09053611010313034,
0.19295859336853027,
-0.12205759435892105,
0.08945605158805847,
0.6597385406494141,
0.3044537305831909,
-0.5787426829338074,
0.3125629723072052,
0.01569918356835842,
0.9405100345611572,
-0.19031327962875366,
0.5299503803253174,
0.36926817893981934,
-0.1705400049686432,
0.24786542356014252,
-0.1399369090795517,
-3.860569953918457,
0.21691730618476868,
-0.173365518450737,
0.25148120522499084,
0.43973639607429504,
0.4544128179550171,
0.5349504351615906,
-0.4092806577682495,
-0.3802154064178467,
0.36473461985588074,
-0.012458239682018757,
-0.036836061626672745,
-0.08985192328691483,
-0.6872981190681458,
0.019926968961954117,
0.16019012033939362,
-0.1515084207057953,
0.1782282590866089,
0.6083428859710693,
-0.0030135142151266336,
0.9654510021209717,
0.1519428938627243,
0.3259645998477936,
-0.5647310614585876,
0.2540936768054962,
-0.11119633167982101,
0.43624016642570496,
0.12075379490852356,
0.34279924631118774,
-0.03420227766036987,
-0.32248762249946594,
1.0191088914871216,
0.2936156094074249,
-0.18682818114757538,
0.4048442244529724,
0.04210648313164711,
0.0034398669376969337,
-0.04139257222414017,
0.09270691871643066,
0.07272422313690186,
0.03197251260280609,
-0.37642672657966614,
0.6357617378234863,
0.5730356574058533,
0.1544666886329651,
-0.07335223257541656,
-0.293056458234787,
-0.09172581136226654,
-0.2615234851837158,
0.5619432330131531,
0.043276347219944,
0.3761765956878662,
-0.9174639582633972,
-0.21331973373889923,
0.6673094630241394,
0.19559843838214874,
-0.12759345769882202,
-0.007841278798878193,
0.20109236240386963,
0.07722349464893341,
0.11950133740901947,
0.40825796127319336,
0.30473244190216064,
0.03626416251063347,
-0.017937716096639633,
0.1311790496110916,
0.6696135997772217,
0.18165239691734314,
0.1427139937877655,
0.1702057272195816,
0.1668424904346466,
0.019678497686982155,
0.2510206997394562,
0.13354939222335815,
0.4793996810913086,
0.0038464905228465796,
0.27759337425231934,
0.21377521753311157,
0.15853960812091827,
-0.28557270765304565,
0.15465480089187622,
0.45431533455848694,
-0.33584144711494446,
0.1487579643726349,
2.348228931427002,
0.4160388112068176,
2.2786500453948975,
0.23811155557632446,
-0.5681434273719788,
0.2704010605812073,
-0.0646994411945343,
0.33442166447639465,
0.005983354523777962,
-0.1659098118543625,
-0.0065779173746705055,
0.017475470900535583,
-0.1412348598241806,
-0.21734057366847992,
-0.20648720860481262,
-0.5163335204124451,
0.514796793460846,
-1.1111834049224854,
0.2674623131752014,
0.06905454397201538,
-0.17364852130413055,
-0.06988067179918289,
0.09224458038806915,
-0.29188796877861023,
0.6427037119865417,
0.36282914876937866,
-0.4572080373764038,
0.23452112078666687,
-0.3160911798477173,
-0.19146232306957245,
-0.35022443532943726,
-0.3228222131729126,
-0.045913904905319214,
0.0715814009308815,
-0.32689979672431946,
0.32115429639816284,
-0.3504593074321747,
4.399294376373291,
-0.11348888278007507,
0.2038511335849762,
0.2140750139951706,
-0.06323244422674179,
-0.5871860384941101,
0.5203568935394287,
0.06370647251605988,
0.21558646857738495,
-0.32881951332092285,
0.312870591878891,
0.5652351379394531,
0.5895245671272278,
-0.04854656010866165,
0.41941988468170166,
0.1253332644701004,
0.8008342385292053,
0.7093706727027893,
0.158443883061409,
0.20354141294956207,
0.06316722929477692,
0.09030672907829285,
0.26868075132369995,
0.4349496066570282,
0.5058401226997375,
0.30095958709716797,
0.9261716604232788,
0.241999089717865,
-0.009330397471785545,
0.07839474827051163,
0.43205487728118896,
5.039391994476318,
-0.24208194017410278,
0.03299783542752266,
-0.2743877172470093,
-0.054042983800172806,
0.22210116684436798,
-0.2226845622062683,
0.013226657174527645,
-0.26984405517578125,
0.029594190418720245,
0.1014341488480568,
-0.07532970607280731,
0.01436263881623745,
0.4758911728858948,
0.5732367634773254,
-0.079314224421978,
-0.345720499753952,
-0.6435480117797852,
0.33220383524894714,
-0.5358316898345947,
0.40255653858184814,
-0.5717947483062744,
0.4607999920845032,
-0.6147686839103699,
-0.011730161495506763,
0.2107287347316742,
-0.3410302698612213,
0.26364707946777344,
0.13354189693927765,
0.24433505535125732,
0.474064439535141,
0.5675781965255737,
0.10357274115085602,
0.0433688759803772,
-0.3389238715171814,
0.18113218247890472,
-0.4974086880683899,
0.20519356429576874,
0.06197092682123184,
0.6090476512908936,
0.0627802237868309,
1.1503113508224487,
-0.0876411721110344,
-0.39274880290031433,
-0.8693174123764038,
0.2390771210193634,
0.24214249849319458,
0.359837144613266,
0.12704235315322876,
0.25197628140449524,
-0.037773989140987396,
-0.41812482476234436,
0.6991506218910217,
-0.0313773937523365,
0.5346164703369141,
0.08855393528938293,
0.5399757623672485,
0.5835756659507751,
0.46590638160705566,
-0.11063859611749649,
0.6250773668289185,
0.16960324347019196,
0.0010776036651805043,
0.6907477378845215,
0.17563609778881073,
0.2137184888124466,
0.019388748332858086,
0.11522356420755386,
0.7687153816223145,
-0.07126716524362564,
0.09124145656824112,
-0.30083128809928894,
-0.05058795586228371,
0.4389793872833252,
0.2831706404685974,
0.32240504026412964,
0.3313753008842468,
0.11959026008844376,
-0.20859955251216888,
0.27784252166748047,
-0.006519068963825703,
-0.6489484310150146,
-0.27033531665802,
-0.025954926386475563,
0.6001275181770325,
0.09902561455965042,
0.10084855556488037,
-0.16699457168579102,
0.2864605188369751,
0.020688381046056747,
0.6122490763664246,
0.04517284035682678,
-0.13759271800518036,
0.6082130074501038,
-0.1007421612739563,
-0.4027993381023407,
0.022132644429802895,
0.09798596054315567,
-0.3941362500190735,
0.145793154835701,
0.11264630407094955,
0.6087841987609863,
-0.42190465331077576,
0.2810206115245819,
0.38288581371307373,
0.21722760796546936,
0.3105102479457855,
0.12040501832962036,
-0.04028628021478653,
0.39115893840789795,
0.4000781774520874,
0.4827808737754822,
-0.15628521144390106,
-0.015353726223111153,
0.06870461255311966
] |
822#70 | বাংলাদেশ | অন্যান্য খেলার মধ্যে হকি, হ্যান্ডবল, সাঁতার, কাবাডি এবং দাবা উল্লেখযোগ্য। এযাবৎ ৫ জন বাংলাদেশী - নিয়াজ মোর্শেদ, জিয়াউর রহমান, রিফাত বিন সাত্তার, আবদুল্লাহ আল রাকিব এবং এনামুল হোসেন রাজীব - দাবায় গ্র্যান্ড মাস্টার খেতাব লাভ করেছেন। বাংলাদেশের খেলাধুলা নিয়ন্ত্রণ বোর্ড ২৯টি খেলাধূলা সংক্রান্ত ভিন্ন ভিন্ন ফেডারেশন নিয়ন্ত্রণ করে। বাংলাদেশ, ২০১১ খ্রিস্টাব্দে যৌথভাবে ভারত ও শ্রীলংকার সাথে আইসিসি বিশ্বকাপ ক্রিকেট আয়োজন সফলভাবে সম্পন্ন করেছে। ২০১৪ সালে বাংলাদেশ এককভাবে টি-টোয়েন্টি বিশ্বকাপ আয়োজন করে। বাংলাদেশের রাজধানী ঢাকা, বাণিজ্যনগরী চট্টগ্রাম ও চা-শিল্পের জন্য বিখ্যাত সিলেটে খেলাগুলো অনুষ্ঠিত হয়। | [
-0.10573846101760864,
0.4009111821651459,
-0.11004173755645752,
0.012291193008422852,
-0.4354778230190277,
0.3076537549495697,
0.25080740451812744,
-0.3508089780807495,
0.3634786605834961,
0.601510763168335,
-0.3014075458049774,
-0.10848284512758255,
0.03836144134402275,
-0.002898296108469367,
-0.24315382540225983,
0.10859687626361847,
0.7671980261802673,
-0.07188944518566132,
0.06043950840830803,
-0.033413078635931015,
-0.259639710187912,
0.18552275002002716,
-0.21542257070541382,
0.003353665117174387,
0.010672678239643574,
-0.519360363483429,
-0.260163277387619,
0.39756423234939575,
-0.4570694863796234,
0.5000238418579102,
0.12252005189657211,
-0.39043542742729187,
-0.8323140144348145,
1.0086748600006104,
-0.8374317288398743,
0.7758170962333679,
-0.45090451836586,
-0.4302825927734375,
-0.09611524641513824,
0.374987930059433,
0.487806111574173,
0.3124638795852661,
0.07282959669828415,
-0.4524315893650055,
0.7050408720970154,
-0.28471022844314575,
0.5156524181365967,
0.37356775999069214,
0.210276260972023,
0.24204997718334198,
0.17122913897037506,
0.014280138537287712,
0.1080184280872345,
-0.36213240027427673,
-0.7430569529533386,
-0.09801695495843887,
-0.21869616210460663,
0.6996710896492004,
0.25681808590888977,
0.24693714082241058,
-0.3596881330013275,
0.20994755625724792,
-0.27487099170684814,
0.2333163022994995,
0.34424319863319397,
0.06343325972557068,
-0.12146630883216858,
0.15206101536750793,
0.3783438503742218,
0.0382518544793129,
0.3316996097564697,
0.639291524887085,
0.6033012270927429,
0.542874276638031,
0.21101313829421997,
-0.6622886061668396,
0.4230663478374481,
-0.8589997887611389,
0.353564590215683,
-0.5652836561203003,
0.05080128833651543,
-0.2624446451663971,
-0.9943878650665283,
-0.14609795808792114,
0.2896532714366913,
0.45562484860420227,
0.024460919201374054,
0.19684863090515137,
0.37059271335601807,
0.4436799883842468,
-0.6298619508743286,
-0.5444953441619873,
-0.0497773140668869,
-0.19356310367584229,
-0.3930051028728485,
-0.060243040323257446,
0.1422070562839508,
-0.6312748193740845,
-0.1472344994544983,
-0.12690477073192596,
0.44647255539894104,
-0.2810467481613159,
0.0015212373109534383,
0.398933082818985,
-0.07575314491987228,
-0.23089973628520966,
-0.542044460773468,
0.17588624358177185,
0.09770909696817398,
0.23179684579372406,
0.17479178309440613,
-0.07126957178115845,
0.09726559370756149,
0.4046986997127533,
-0.18378274142742157,
0.2071341574192047,
0.4813125729560852,
0.1826249063014984,
0.10729729384183884,
-1.197841763496399,
0.12250851094722748,
-0.13350547850131989,
-0.21259291470050812,
-0.18546520173549652,
0.13125021755695343,
-0.7094113230705261,
0.5787778496742249,
0.06625498086214066,
0.534023642539978,
0.2505999207496643,
0.001105374889448285,
-0.2828252911567688,
0.20294293761253357,
0.18441838026046753,
-0.035815536975860596,
0.7587648034095764,
0.4593760669231415,
-0.07400014251470566,
-0.0489986389875412,
-0.2928794324398041,
-0.36275017261505127,
-0.3587152063846588,
0.17946554720401764,
0.28714630007743835,
-0.2537853717803955,
0.16229160130023956,
-0.005064152646809816,
0.4994165301322937,
-0.05997857078909874,
0.37836188077926636,
-0.11453865468502045,
0.3704835772514343,
-0.22715696692466736,
0.581882119178772,
-0.28016847372055054,
-0.48350799083709717,
0.4918677508831024,
-0.3726564347743988,
-0.049779221415519714,
0.483793705701828,
0.7343518137931824,
0.4602869749069214,
0.12198858708143234,
-0.17226344347000122,
-0.3462504744529724,
0.4757910668849945,
-0.24837392568588257,
0.33040332794189453,
0.5368111729621887,
0.4902203381061554,
-0.3960764408111572,
0.22144715487957,
-0.18924424052238464,
0.3031383454799652,
0.26937633752822876,
0.1789044290781021,
-0.14196130633354187,
-0.012761677615344524,
0.4330917000770569,
-0.41469821333885193,
0.00591067411005497,
0.48559918999671936,
0.4334440529346466,
0.7049298882484436,
0.49924400448799133,
0.5575708150863647,
-0.14232054352760315,
0.1847585141658783,
0.12006175518035889,
0.34013694524765015,
-0.11476825922727585,
0.038814887404441833,
0.9375793933868408,
-0.7313796877861023,
0.34649449586868286,
0.9614640474319458,
0.07349253445863724,
0.16895970702171326,
0.4972679913043976,
0.6468814611434937,
-0.14047513902187347,
-0.35167089104652405,
-0.47497791051864624,
0.3127930164337158,
0.5167697668075562,
-0.7479556202888489,
0.0006349298055283725,
0.7553218603134155,
-0.16985130310058594,
0.25878021121025085,
-0.4891023337841034,
0.3703053295612335,
0.24701642990112305,
0.2558005452156067,
0.3555718958377838,
0.481181263923645,
0.05524791032075882,
0.26583895087242126,
0.34743747115135193,
0.21601749956607819,
0.14563222229480743,
0.8760383725166321,
0.11288613826036453,
-0.5275718569755554,
0.022232454270124435,
-0.22485293447971344,
-0.14441236853599548,
-0.2043417990207672,
0.0537853017449379,
0.3037225306034088,
0.300269216299057,
-0.058864086866378784,
-0.30178895592689514,
0.41754764318466187,
0.31980201601982117,
0.5340854525566101,
0.0008828609716147184,
0.18117129802703857,
-0.46383136510849,
-0.5412175059318542,
0.645054280757904,
0.1328166276216507,
-0.21645919978618622,
0.08135471493005753,
0.4326836168766022,
-0.4712916612625122,
0.1616036295890808,
0.26633119583129883,
-0.07257620990276337,
0.0481339693069458,
0.21449898183345795,
0.11023535579442978,
0.03164759278297424,
0.377336323261261,
0.1341448873281479,
0.28901299834251404,
0.007254407275468111,
-0.6533440947532654,
0.41587263345718384,
-0.28843745589256287,
0.5969926118850708,
0.6437388062477112,
0.5540524125099182,
0.02530399151146412,
-0.9986217021942139,
-0.18836410343647003,
0.6776509284973145,
0.5051990151405334,
-0.26439419388771057,
0.45649221539497375,
0.8034306764602661,
-0.74568110704422,
-0.2616574764251709,
-0.223696768283844,
-0.2824520170688629,
-0.7055005431175232,
0.7039294838905334,
0.06641526520252228,
-0.6237218379974365,
0.08713720738887787,
0.039151646196842194,
0.08950668573379517,
-0.11654780060052872,
0.12481071054935455,
-0.4048777222633362,
0.2059575766324997,
0.43951842188835144,
-0.47956857085227966,
-0.7283641695976257,
-0.47638633847236633,
-0.27084559202194214,
0.5008900165557861,
-0.3733569085597992,
-0.544941246509552,
0.06179795041680336,
0.11308684200048447,
-0.22930632531642914,
0.36425039172172546,
0.3488366901874542,
-0.109581358730793,
0.3025064766407013,
-0.4560639560222626,
0.811578094959259,
0.3500083386898041,
-0.022821607068181038,
-0.477032333612442,
-0.5520429015159607,
0.3447186052799225,
0.41208693385124207,
0.451783150434494,
0.38143789768218994,
-0.12849098443984985,
0.020889807492494583,
0.8682196736335754,
0.4749041199684143,
0.5709869861602783,
0.3591292202472687,
-0.18910221755504608,
0.26869842410087585,
0.05317918583750725,
-0.14674602448940277,
-0.2418934553861618,
-0.28551986813545227,
0.25000450015068054,
0.5295804142951965,
-0.2580656409263611,
0.2517121136188507,
-0.36268937587738037,
0.051449473947286606,
0.029197970405220985,
0.23047097027301788,
0.4099758565425873,
-0.48033276200294495,
-0.4440094232559204,
-0.13242293894290924,
0.1560550183057785,
0.0021120808087289333,
0.43577226996421814,
-0.05747763812541962,
0.24276569485664368,
0.1492190808057785,
0.18654021620750427,
0.20720745623111725,
0.26382413506507874,
0.0506165437400341,
0.29269230365753174,
0.16495496034622192,
-0.41650906205177307,
0.7556368708610535,
0.06948906183242798,
0.37611281871795654,
0.004230076912790537,
-0.1652502864599228,
-0.12558723986148834,
0.13357053697109222,
0.2432020902633667,
0.43643516302108765,
0.5143688321113586,
0.8140467405319214,
-0.20492838323116302,
0.2680424153804779,
0.4460293650627136,
0.26068612933158875,
0.09320475161075592,
0.30577999353408813,
-0.03418060392141342,
0.0951882004737854,
-0.1444973349571228,
0.23449750244617462,
0.08494950830936432,
-0.02887117490172386,
-0.09722447395324707,
-0.5115970969200134,
0.594395101070404,
0.17890401184558868,
-0.21484500169754028,
-0.012952249497175217,
0.13502900302410126,
0.4018368721008301,
0.4486071765422821,
0.2802886962890625,
0.5931813716888428,
0.5319268107414246,
-0.03371043503284454,
0.10621275752782822,
-0.09599277377128601,
0.25646358728408813,
0.27208182215690613,
0.05997311323881149,
0.02326172962784767,
0.10793402045965195,
-0.2555217742919922,
0.05968763679265976,
-0.03840252012014389,
0.09147379547357559,
-0.1601489782333374,
-0.01187543012201786,
0.5841866731643677,
0.3010154366493225,
-0.07962024956941605,
-0.15856704115867615,
0.025693047791719437,
0.1648901104927063,
0.32792946696281433,
3.62058687210083,
0.42283764481544495,
-0.0635853260755539,
0.17058056592941284,
-0.08512865006923676,
-0.2842530906200409,
0.8094005584716797,
-0.031352557241916656,
0.0915362536907196,
0.06239498779177666,
-0.13584022223949432,
0.4469744861125946,
-0.05754582956433296,
-0.5156164169311523,
0.1262681931257248,
-0.23933608829975128,
0.31359076499938965,
-0.14408987760543823,
-0.1316334307193756,
0.6133801341056824,
-0.416486531496048,
-0.007260455284267664,
0.20855708420276642,
-0.004004997666925192,
0.5097514390945435,
0.6145429015159607,
0.3539069890975952,
0.6295225024223328,
0.7815169095993042,
0.5183408856391907,
0.3174041211605072,
-0.47920170426368713,
0.4912390410900116,
0.28824886679649353,
-0.5653157830238342,
0.34618642926216125,
-0.10104095190763474,
0.25825145840644836,
0.17052604258060455,
0.0289622750133276,
-0.16377994418144226,
-0.2065792828798294,
0.2778811454772949,
0.3548228442668915,
-0.1323218196630478,
-0.26187145709991455,
0.09261727333068848,
0.4694465100765228,
-0.40575581789016724,
0.4047866463661194,
0.3850666582584381,
-0.40381941199302673,
-0.6444277167320251,
-0.34879499673843384,
0.15034370124340057,
0.42058882117271423,
-0.017123011872172356,
-0.23312908411026,
0.4152054488658905,
-0.015370060689747334,
0.1923159509897232,
0.000663304643239826,
0.12316178530454636,
-0.04597565159201622,
-0.24430543184280396,
-0.6274815797805786,
-0.26875483989715576,
0.11928032338619232,
-0.04211942479014397,
-0.37365081906318665,
0.016737092286348343,
0.023744160309433937,
0.39754799008369446,
-0.35830438137054443,
-0.3307977616786957,
0.5489580035209656,
0.012600908055901527,
0.696529746055603,
-0.026718037202954292,
-0.25213736295700073,
0.4352686405181885,
-0.1585436761379242,
0.38467562198638916,
-0.026567012071609497,
-0.21184535324573517,
0.6850168704986572,
0.30508264899253845,
-0.5739864110946655,
0.386156290769577,
0.20632794499397278,
0.341600239276886,
-0.428210973739624,
0.2746870517730713,
0.1085628792643547,
-0.0596759058535099,
0.4721708297729492,
-0.22163547575473785,
-3.885359048843384,
0.46651989221572876,
-0.2502281665802002,
0.07498478144407272,
0.4445468485355377,
0.24057535827159882,
0.05007573962211609,
-0.2109166383743286,
-0.5976908206939697,
0.193921759724617,
-0.3472190499305725,
-0.17288045585155487,
-0.07147452235221863,
-0.4359244704246521,
-0.174770787358284,
0.11917990446090698,
-0.3921876847743988,
0.23248831927776337,
0.42771703004837036,
-0.08888649940490723,
0.7326754927635193,
0.10751362144947052,
0.018677104264497757,
-0.42834797501564026,
-0.023792484775185585,
0.15990447998046875,
0.09341014176607132,
0.32101690769195557,
0.15857279300689697,
-0.1689581274986267,
-0.14683225750923157,
0.7254106402397156,
0.29520881175994873,
-0.13676126301288605,
0.18005168437957764,
0.30955594778060913,
0.21286551654338837,
-0.15961699187755585,
-0.11446353793144226,
0.29400476813316345,
0.05846190080046654,
-0.12155069410800934,
0.6959182024002075,
0.46837180852890015,
0.19306178390979767,
-0.2468329519033432,
-0.1175338625907898,
-0.10044608265161514,
-0.6938856244087219,
-0.04837174341082573,
-0.05945948138833046,
0.3972008526325226,
-0.1794469803571701,
0.20160211622714996,
0.6218903064727783,
0.027380622923374176,
0.019891424104571342,
-0.16542823612689972,
0.42977702617645264,
0.13389404118061066,
0.21451836824417114,
0.19908228516578674,
0.3427278399467468,
-0.31862354278564453,
-0.3180980086326599,
0.04302174225449562,
0.5811465978622437,
0.16516999900341034,
-0.2764725387096405,
0.24118486046791077,
0.29585927724838257,
0.15512306988239288,
0.09022771567106247,
0.25748753547668457,
0.588334858417511,
-0.4739314317703247,
0.08633481711149216,
-0.001483259373344481,
0.3499000668525696,
-0.24189142882823944,
0.289011687040329,
0.6828860640525818,
-0.2919614911079407,
-0.13979129493236542,
2.4094762802124023,
0.34348663687705994,
2.174588441848755,
0.6192493438720703,
-0.004309808369725943,
0.3628159463405609,
-0.44387054443359375,
0.2955813407897949,
0.0616399310529232,
-0.20971675217151642,
0.3081810474395752,
0.7440547347068787,
-0.3733462691307068,
0.22450971603393555,
0.47761815786361694,
-0.4170755445957184,
0.4369209408760071,
-1.0691068172454834,
0.18393084406852722,
0.11956121027469635,
-0.15522602200508118,
0.23912444710731506,
-0.03569110482931137,
-0.10762934386730194,
0.2162282019853592,
-0.0035468656569719315,
-0.7006484270095825,
0.24021191895008087,
-0.27117133140563965,
-0.23614439368247986,
-0.18849298357963562,
-0.3049839735031128,
-0.0840349793434143,
-0.015043769031763077,
-0.552353024482727,
0.1304219514131546,
-0.13725891709327698,
4.426028251647949,
-0.03731543943285942,
0.5763121247291565,
0.13806048035621643,
0.26917552947998047,
-0.5211330652236938,
0.58896803855896,
0.17414453625679016,
0.04511053487658501,
-0.4604742228984833,
0.19271662831306458,
0.1253052055835724,
0.15274719893932343,
-0.1764172911643982,
0.5021095871925354,
0.3324246108531952,
0.743293046951294,
0.6516144275665283,
0.17028890550136566,
0.08724455535411835,
-0.009022695012390614,
0.16082626581192017,
0.5145360231399536,
-0.16970452666282654,
0.9279537796974182,
0.3948461711406708,
0.9105811715126038,
0.694814145565033,
-0.03186329826712608,
0.3691430985927582,
0.5602009296417236,
5.06882905960083,
0.14393292367458344,
0.11146070063114166,
-0.16539260745048523,
0.43261072039604187,
0.1328810751438141,
-0.276448518037796,
-0.05143425241112709,
-0.060954928398132324,
0.03626720979809761,
0.03145371377468109,
0.4544428586959839,
0.1629999428987503,
0.2775290608406067,
0.1257885992527008,
-0.31993624567985535,
-0.4455415606498718,
-0.08281343430280685,
0.5438770055770874,
-0.20794257521629333,
0.35547226667404175,
-0.7451345920562744,
0.20777826011180878,
-0.5564983487129211,
-0.027338534593582153,
0.10666825622320175,
-0.3613365888595581,
0.39637941122055054,
0.30642756819725037,
0.5720566511154175,
0.5310947299003601,
0.43874630331993103,
0.3322370648384094,
0.4908437728881836,
-0.24695368111133575,
0.1371239274740219,
-0.17781274020671844,
0.11703822016716003,
0.48495224118232727,
0.6535026431083679,
0.4157915711402893,
1.0614817142486572,
-0.23742550611495972,
-0.24309399724006653,
-1.1026842594146729,
0.2056388407945633,
0.3607965409755707,
0.15396934747695923,
0.021289825439453125,
0.11501717567443848,
-0.15273647010326385,
-0.4803588390350342,
0.30179882049560547,
-0.046548232436180115,
0.34524762630462646,
0.03450101613998413,
0.3413218855857849,
-0.034722957760095596,
0.35740846395492554,
-0.031978197395801544,
1.1259108781814575,
0.21323592960834503,
0.12355408817529678,
0.8325334191322327,
0.20112241804599762,
0.201609268784523,
-0.055042434483766556,
0.25148406624794006,
0.3695514500141144,
0.15862812101840973,
-0.17200957238674164,
0.021256444975733757,
0.10601527988910675,
0.3521674573421478,
0.4112429618835449,
0.5196748375892639,
0.1090826466679573,
-0.08153735846281052,
-0.1802554726600647,
0.3036355972290039,
-0.1563820242881775,
-0.27663639187812805,
-0.6578643321990967,
-0.08992478996515274,
0.5384247303009033,
-0.032367512583732605,
0.06239050254225731,
0.036786943674087524,
0.5676560997962952,
-0.04077105596661568,
0.6032088994979858,
0.05259569361805916,
-0.13101360201835632,
0.14897498488426208,
0.11080355942249298,
-0.5041189193725586,
-0.03055846504867077,
-0.36354145407676697,
-0.23125240206718445,
0.016875803470611572,
-0.01648280955851078,
0.48782357573509216,
0.03354507312178612,
-0.04559199884533882,
0.2982146739959717,
0.0039051922503858805,
0.040207598358392715,
0.4758024215698242,
-0.3581621050834656,
0.4288961589336395,
0.3380086421966553,
-0.021013036370277405,
-0.0024756237398833036,
-0.42989879846572876,
-0.2828758955001831
] |
827#0 | দুর্গা | দুর্গা (; অর্থাৎ "যিনি দুর্গতি বা সংকট থেকে রক্ষা করেন"; অন্যমতে, "যে দেবী দুর্গম নামক অসুরকে বধ করেছিলেন") হলেন একজন হিন্দু দেবী। তিনি একজন জনপ্রিয় দেবী। হিন্দুরা তাঁকে মহাশক্তির একটি উগ্র রূপ মনে করেন। তাঁর অন্যান্য নামসমূহ হল চণ্ডিকা, যোগমায়া, অম্বিকা, বৈষ্ণবী, মহিষাসুরসংহারিণী নারায়নী, মহামায়া, কাত্যায়নী ইত্যাদি। দেবী দুর্গার অনেকগুলি হাত। তাঁর অষ্টাদশভূজা, ষোড়শভূজা, দশভূজা, অষ্টভূজা ও চতুর্ভূজা মূর্তি দেখা যায়। তবে দশভূজা রূপটিই বেশি জনপ্রিয়। তাঁর বাহন সিংহ (কোনো কোনো মতে বাঘ)। মহিষাসুরমর্দিনী-মূর্তিতে তাঁকে মহিষাসুর নামে এক অসুরকে বধরতা অবস্থায় দেখা যায়।
হিন্দুধর্মে দেবী দুর্গা পরমা প্রকৃতি ও সৃষ্টির আদি কারণ। হিন্দু পৌরাণিক বিশ্বাস অনুসারে তিনি শিবের স্ত্রী পার্বতী, কার্তিক ও গণেশের জননী, এবং কালীর অন্যরূপ। বাংলা মঙ্গলকাব্যগুলিতে এবং আগমনী গানে দুর্গারূপে শিবজায়া হিমালয়দুহিতা পার্বতীর সপরিবারে পিতৃগৃহে অবস্থানের আনন্দময় দিনগুলির (দুর্গাপূজা) এবং তাঁর বিবাহিত জীবনের অপূর্ব বর্ণনা পাওয়া যায়। | [
-0.16512513160705566,
0.16377484798431396,
0.3945189118385315,
0.3147483468055725,
0.03043905273079872,
0.39855605363845825,
0.5139154195785522,
-0.44669675827026367,
0.029237911105155945,
0.8729610443115234,
-0.11296732723712921,
0.02510960027575493,
-0.13327479362487793,
-0.2649066746234894,
-0.2920258343219757,
0.353553831577301,
0.1314445436000824,
-0.3144038915634155,
-0.3359699249267578,
0.25876209139823914,
-0.11824910342693329,
0.5779323577880859,
0.004202847834676504,
-0.08226832747459412,
-0.0434810109436512,
0.139541894197464,
-0.41805708408355713,
0.23269066214561462,
-0.32693707942962646,
0.2396392524242401,
-0.1071770191192627,
-0.21260453760623932,
-0.14188073575496674,
0.6482360363006592,
-0.1374262571334839,
0.30433371663093567,
-0.37248528003692627,
0.048490311950445175,
-0.17177821695804596,
0.49464964866638184,
0.10358540713787079,
0.014568964019417763,
0.026956774294376373,
-0.2507275342941284,
0.4064720869064331,
-0.47670647501945496,
0.5595488548278809,
0.17247381806373596,
0.3062032461166382,
-0.09899317473173141,
0.19961602985858917,
0.1436358243227005,
-0.8458642959594727,
0.1710841953754425,
-0.2811843156814575,
-0.4998370409011841,
-0.28140658140182495,
0.5543432235717773,
0.23468075692653656,
0.12724752724170685,
0.011518162675201893,
-0.16384775936603546,
-0.38314008712768555,
0.187648743391037,
-0.26892727613449097,
-0.0522644966840744,
0.30040502548217773,
0.1862645149230957,
0.412879079580307,
0.0452224500477314,
-0.33890604972839355,
0.8483514785766602,
0.5311148166656494,
0.1623002290725708,
0.016753491014242172,
-0.5839495658874512,
-0.029944133013486862,
-0.2400086224079132,
0.6005592346191406,
-0.4430488348007202,
0.2668442130088806,
0.07208111137151718,
-0.45966893434524536,
-0.20000018179416656,
-0.03466770797967911,
0.7062768936157227,
0.00868072360754013,
0.0012405049055814743,
-0.17831943929195404,
0.542386531829834,
0.02424176223576069,
0.21372199058532715,
0.34945768117904663,
-0.4998859167098999,
-0.0794839933514595,
-0.025693334639072418,
0.5359854698181152,
-0.47031980752944946,
0.06208716332912445,
-0.06179749220609665,
-0.13825270533561707,
-0.36128151416778564,
-0.17528308928012848,
0.18641632795333862,
0.0356164276599884,
-0.5002138614654541,
-0.20767289400100708,
0.3451305627822876,
0.48946112394332886,
0.5546896457672119,
0.0769449844956398,
-0.009170956909656525,
0.05794607102870941,
0.13526347279548645,
-0.04814308136701584,
-0.7155013084411621,
-0.040918752551078796,
-0.1300947070121765,
0.4284566342830658,
-0.8683959245681763,
0.2513608932495117,
0.20220890641212463,
-0.2850649654865265,
0.06752840429544449,
-0.1651071310043335,
0.17588970065116882,
0.4691481590270996,
-0.18681690096855164,
0.4347519874572754,
0.4581177830696106,
0.76665860414505,
0.251093327999115,
0.4854758679866791,
0.5770125389099121,
0.3803178071975708,
0.10787686705589294,
0.02677025832235813,
-0.539851188659668,
-0.6504830121994019,
-0.24405845999717712,
0.6910905838012695,
0.29485103487968445,
0.23895297944545746,
0.4408259391784668,
-0.16944903135299683,
0.395456463098526,
0.3830447494983673,
0.3619871735572815,
0.3317265510559082,
0.5337090492248535,
0.35345444083213806,
0.2842784821987152,
-0.4881160259246826,
0.6633119583129883,
-0.5067254304885864,
-0.03882402181625366,
1.0719175338745117,
-0.06804852187633514,
-0.46471142768859863,
0.1219700425863266,
0.8845987319946289,
0.25397980213165283,
-0.2708234190940857,
0.4676010012626648,
-0.0889793261885643,
0.2570127844810486,
-0.29533621668815613,
0.10274219512939453,
0.5876569747924805,
-0.04772967845201492,
-0.5438072681427002,
0.08973497152328491,
-0.024455726146697998,
-0.3607795536518097,
-0.22562041878700256,
-0.10896655172109604,
0.17404302954673767,
-0.15397164225578308,
-0.02110150456428528,
0.1936047524213791,
0.6600732803344727,
0.3979297876358032,
-0.4362754225730896,
-0.027142908424139023,
0.38091468811035156,
0.610013484954834,
0.6924154758453369,
0.5172278881072998,
-0.3684942424297333,
0.7214255332946777,
0.24560599029064178,
-0.15472835302352905,
0.4795680642127991,
-0.07217413187026978,
-0.051098138093948364,
0.3399922847747803,
0.24116504192352295,
0.3337482810020447,
-0.6449687480926514,
-0.1826472282409668,
0.2130817025899887,
-0.25020331144332886,
-0.4540001153945923,
0.1267152726650238,
0.9135799407958984,
-0.5104112029075623,
-0.10153155028820038,
-0.07120572775602341,
-0.2886941134929657,
0.3374784588813782,
0.10943903028964996,
0.1563393622636795,
-0.1212916299700737,
0.45537614822387695,
-0.20982962846755981,
-0.03303918242454529,
-0.009053437039256096,
-0.16536277532577515,
0.494442343711853,
0.316625714302063,
0.26079899072647095,
0.6459643840789795,
0.09586738049983978,
-0.026633843779563904,
0.19913353025913239,
0.23154008388519287,
-0.37940096855163574,
-0.06663152575492859,
0.11020778119564056,
0.2699490189552307,
0.5581939220428467,
0.6085073351860046,
-0.10805095732212067,
0.08732953667640686,
-0.06893834471702576,
0.21703797578811646,
0.1340448558330536,
0.5727834701538086,
0.0009469613432884216,
0.10887095332145691,
0.35368913412094116,
0.31302767992019653,
-0.39854300022125244,
-0.009365387260913849,
0.2425590604543686,
-0.46416494250297546,
0.21077969670295715,
0.38380858302116394,
-0.1181006208062172,
-0.11437799781560898,
-0.0973852276802063,
-0.09832541644573212,
0.06316065788269043,
0.2660667896270752,
0.3069470524787903,
0.38479968905448914,
0.15238431096076965,
-0.3010118007659912,
0.3479959964752197,
-0.07083243876695633,
0.32521870732307434,
0.15756383538246155,
0.34419381618499756,
0.4227387309074402,
-0.3417048156261444,
-0.040664929896593094,
0.35190656781196594,
0.5825929641723633,
0.33780354261398315,
0.8750720024108887,
0.7427582740783691,
-0.3409081697463989,
-0.008989019319415092,
-0.1280507892370224,
0.09126492589712143,
-0.4287812113761902,
-0.15462467074394226,
-0.17111846804618835,
-0.3239142596721649,
-0.14761275053024292,
-0.13872703909873962,
0.4635968804359436,
0.5590441226959229,
-0.12459862232208252,
-0.44794946908950806,
0.36723509430885315,
0.6320170760154724,
0.26273447275161743,
-0.3616470694541931,
0.10058236122131348,
0.31125304102897644,
0.31900155544281006,
0.08209295570850372,
-0.48282390832901,
0.04628816246986389,
0.04502049833536148,
0.30082911252975464,
-0.28746020793914795,
0.2332260012626648,
0.13701622188091278,
0.5520361661911011,
-0.11005080491304398,
0.46761664748191833,
0.14646537601947784,
-0.5367172360420227,
-0.7207107543945312,
-0.6675875186920166,
1.0287604331970215,
0.2216532826423645,
0.5268348455429077,
0.25413838028907776,
-0.17695574462413788,
0.062453776597976685,
0.3649841547012329,
0.15408742427825928,
0.4071895480155945,
-0.41243985295295715,
0.1491735875606537,
0.09692695736885071,
0.286068856716156,
0.21570166945457458,
-0.48396435379981995,
-0.31161564588546753,
0.40523040294647217,
0.46250200271606445,
-0.11374576389789581,
-0.26347947120666504,
-0.49117517471313477,
0.8810338973999023,
-0.04652897268533707,
-0.12666365504264832,
0.400215744972229,
0.24217841029167175,
0.07556187361478806,
0.488243043422699,
0.32941317558288574,
0.6009833812713623,
1.0246961116790771,
-0.09901987016201019,
-0.01780274510383606,
0.04153432697057724,
0.3947366178035736,
-0.428743839263916,
0.4079561233520508,
0.03715096414089203,
0.12071870267391205,
0.006245031952857971,
-0.8280634880065918,
0.7877035140991211,
-0.12074942886829376,
0.9970493316650391,
-0.004679236561059952,
0.2497517317533493,
-0.27360451221466064,
-0.2567084729671478,
0.21228653192520142,
0.7604177594184875,
0.6015323400497437,
0.28841084241867065,
-0.30351340770721436,
0.224959135055542,
0.40060269832611084,
0.050893932580947876,
-0.27125412225723267,
0.24722802639007568,
-0.19297146797180176,
-0.13950791954994202,
-0.18008601665496826,
-0.27096477150917053,
0.08090135455131531,
-0.18030084669589996,
-0.3093055486679077,
0.11528544127941132,
0.07018009573221207,
-0.32281047105789185,
-0.5514822006225586,
0.1576344072818756,
0.46894705295562744,
0.6158809661865234,
0.031183216720819473,
0.023062746971845627,
0.29224151372909546,
0.41612765192985535,
0.3055894076824188,
-0.13021713495254517,
0.1275797337293625,
0.5622072219848633,
-0.20994091033935547,
-0.23395030200481415,
-0.29288145899772644,
-0.13425007462501526,
-0.7318449020385742,
0.2209300398826599,
-0.37050652503967285,
-0.0223837923258543,
0.19942456483840942,
-0.24104946851730347,
0.09801584482192993,
0.3471547067165375,
0.4044548273086548,
0.046193383634090424,
0.3595874309539795,
0.4663745164871216,
0.1771080195903778,
4.084114074707031,
0.013783477246761322,
0.6834535598754883,
-0.11436936259269714,
0.25225943326950073,
0.21097809076309204,
0.790001630783081,
0.29328230023384094,
0.06455466896295547,
0.2195398211479187,
0.01815393567085266,
0.42067110538482666,
-0.1947254091501236,
-0.18338772654533386,
-0.06044397130608559,
0.21600839495658875,
1.0014400482177734,
-0.004378200508654118,
-0.46250465512275696,
0.4809742569923401,
-0.30531802773475647,
-0.11084525287151337,
0.23375087976455688,
-0.1309313178062439,
0.3641780614852905,
0.16087675094604492,
0.300141841173172,
0.49093693494796753,
0.6054321527481079,
0.5128856897354126,
0.48472899198532104,
-0.415627658367157,
0.4316907823085785,
0.563385009765625,
-0.6329678297042847,
0.17222662270069122,
0.21212728321552277,
0.373013973236084,
0.10039189457893372,
0.5870184898376465,
-0.2010875642299652,
0.13472646474838257,
-0.031760308891534805,
0.48807740211486816,
0.3940446376800537,
-0.7534904479980469,
0.48540133237838745,
0.0384589359164238,
0.5967035293579102,
0.5835434198379517,
0.12828096747398376,
-0.24403508007526398,
-0.3233501613140106,
-0.17155557870864868,
0.07083405554294586,
0.5390788316726685,
0.04861241951584816,
0.02278638258576393,
0.13951434195041656,
-0.49220383167266846,
0.1261046826839447,
-0.37733471393585205,
0.22515760362148285,
0.30552688241004944,
-0.6660447716712952,
0.034474927932024,
0.3397299647331238,
-0.36330562829971313,
0.9327571392059326,
-0.5202666521072388,
-0.03019287995994091,
0.29155075550079346,
0.15789306163787842,
-0.14860700070858002,
-0.04736540466547012,
0.38233697414398193,
-0.5575050115585327,
0.2441253960132599,
0.5054914951324463,
0.22582069039344788,
0.6246438026428223,
0.05654459446668625,
-0.5336990356445312,
0.03742227703332901,
-0.5523192882537842,
0.5915107727050781,
0.12050925195217133,
-0.6331675052642822,
0.1580910086631775,
-0.14856579899787903,
0.24022898077964783,
-0.08095753192901611,
-0.1372184455394745,
0.2188301980495453,
0.5108312368392944,
-0.06151913106441498,
-0.006454674527049065,
-3.7330551147460938,
0.6144838333129883,
-0.1289939135313034,
0.1920802742242813,
0.2495439201593399,
0.5946259498596191,
0.2374344766139984,
0.03656918182969093,
-0.24588680267333984,
0.14092659950256348,
-0.2090461254119873,
0.31460773944854736,
0.2698756456375122,
-0.6384985446929932,
0.29679471254348755,
0.24859260022640228,
0.17152482271194458,
0.6348800659179688,
0.46779346466064453,
-0.1971486210823059,
0.5244723558425903,
0.49227479100227356,
0.38230597972869873,
-0.07971333712339401,
-0.34910786151885986,
-0.07245850563049316,
0.6939163208007812,
-0.17904126644134521,
-0.6175610423088074,
0.15561063587665558,
-0.5335195064544678,
0.2503155469894409,
0.3907364010810852,
-0.1397058069705963,
0.06515884399414062,
0.4675675630569458,
0.10974345356225967,
-0.004073743242770433,
-0.1465354859828949,
0.20738261938095093,
-0.14779305458068848,
0.11872260272502899,
0.016951285302639008,
0.18132586777210236,
-0.09884563088417053,
-0.22681963443756104,
0.3115631341934204,
0.16184449195861816,
-0.20596623420715332,
0.1546078622341156,
0.3633340895175934,
0.4928247928619385,
-0.698875904083252,
0.6110550165176392,
0.743964672088623,
-0.2508664131164551,
-0.14100831747055054,
-0.2277122437953949,
0.3975832462310791,
0.32622039318084717,
-0.14259880781173706,
-0.2000007927417755,
0.46064233779907227,
-0.5387521982192993,
-0.47843727469444275,
0.022219575941562653,
0.26020547747612,
0.5091841220855713,
-0.11413142085075378,
-0.2026231288909912,
-0.05728943645954132,
0.06889316439628601,
0.5333080291748047,
0.2012510746717453,
-0.4977813959121704,
0.22018128633499146,
-0.17426465451717377,
-0.2458900511264801,
0.4808347225189209,
0.18813717365264893,
-0.11371935904026031,
0.5923097729682922,
-0.4946451187133789,
0.09502317011356354,
2.363483428955078,
0.5536884069442749,
2.187000274658203,
-0.02984115108847618,
-0.28708818554878235,
0.36513209342956543,
-0.8478843569755554,
0.3643961548805237,
-0.002912541851401329,
0.12131667137145996,
0.07243003696203232,
0.08581915497779846,
0.13602741062641144,
-0.13977891206741333,
0.2312086820602417,
-0.1502659022808075,
0.3052191138267517,
-1.08473801612854,
0.145330548286438,
-0.07092688977718353,
-0.019282221794128418,
-0.2573447823524475,
-0.41356539726257324,
0.42145857214927673,
0.22484102845191956,
-0.15628588199615479,
-0.2511253356933594,
0.10802827775478363,
-0.24535733461380005,
-0.22170186042785645,
0.3766132891178131,
-0.11381444334983826,
0.24530377984046936,
-0.4618866741657257,
0.04385750740766525,
-0.01525908149778843,
0.18080304563045502,
4.394256591796875,
-0.5670997500419617,
0.0900598019361496,
-0.5633702278137207,
-0.2756212651729584,
-0.15243157744407654,
0.3068472146987915,
-0.06751701980829239,
-0.12348844110965729,
0.7728539109230042,
0.27060776948928833,
-0.5628635287284851,
-0.07265499234199524,
-0.30747103691101074,
0.10982929170131683,
-0.10939685255289078,
0.6015245914459229,
-0.03608720004558563,
-0.0038624033331871033,
-0.14694365859031677,
0.1293048858642578,
-0.4607316255569458,
0.5953834056854248,
-0.19658049941062927,
-0.17892643809318542,
0.08070727437734604,
0.355432391166687,
-0.02039254643023014,
-0.13612470030784607,
0.3022124171257019,
0.2576400637626648,
5.170379638671875,
0.14883482456207275,
-0.1189875602722168,
0.06161987781524658,
-0.23264726996421814,
0.0675511360168457,
-0.6508846282958984,
-0.3764827251434326,
-0.18818196654319763,
-0.09480707347393036,
-0.29414522647857666,
0.1444329023361206,
-0.3359723389148712,
0.40637296438217163,
0.08323930948972702,
0.13920406997203827,
-0.39249563217163086,
-0.4009873867034912,
0.6098385453224182,
0.028648290783166885,
0.5483317375183105,
-0.2583944499492645,
0.27947431802749634,
-0.28775468468666077,
-0.002355046570301056,
0.32379162311553955,
-0.07199995219707489,
0.449502557516098,
0.06074189394712448,
0.5536423921585083,
0.5216250419616699,
0.6026487350463867,
-0.9815878868103027,
0.8240070343017578,
-0.06267738342285156,
-0.23400738835334778,
0.42813095450401306,
-0.002867460250854492,
0.005584788508713245,
-0.022367507219314575,
0.1386810839176178,
0.07153776288032532,
0.4012807309627533,
-0.1488763391971588,
-0.4506438970565796,
0.010656993836164474,
-0.06076283007860184,
0.5596952438354492,
0.6850967407226562,
-0.07025657594203949,
-0.09785963594913483,
-0.20456060767173767,
0.3381502628326416,
0.5549404621124268,
-0.129671111702919,
0.38132548332214355,
0.2558709383010864,
0.1408766508102417,
0.6886041164398193,
0.12396567314863205,
1.238743782043457,
0.2384985387325287,
-0.1082887202501297,
0.3010958731174469,
0.3031497001647949,
0.2156846821308136,
-0.1376337707042694,
0.07147672772407532,
0.3492209017276764,
0.026291456073522568,
-0.015118244104087353,
-0.06976304948329926,
0.0629393607378006,
0.08652310073375702,
0.16449519991874695,
-0.26454177498817444,
0.4457504153251648,
-0.5168163776397705,
0.34517672657966614,
-0.14949631690979004,
0.03941921889781952,
-0.7442121505737305,
-0.12952780723571777,
-0.057257454842329025,
0.03509305790066719,
0.33101582527160645,
-0.06287040561437607,
0.0038473038002848625,
0.21300891041755676,
0.22133100032806396,
0.6702985763549805,
0.232354998588562,
0.2109982669353485,
0.3218538165092468,
-0.05881113559007645,
0.07517378032207489,
-0.2528795897960663,
0.452731192111969,
-0.03979357331991196,
0.47653114795684814,
-0.4528023600578308,
0.36153894662857056,
0.07570108026266098,
0.14357644319534302,
0.3566446006298065,
-0.17425455152988434,
0.2931772470474243,
-0.4687654972076416,
0.4832684099674225,
-0.12170329689979553,
0.5774407386779785,
0.28505468368530273,
-0.33211734890937805,
-0.4128981828689575,
-0.1615799367427826
] |
827#1 | দুর্গা | দুর্গার আরাধনা বাংলা, অসম, ওড়িশা, ঝাড়খণ্ড এবং বিহারের কোনো কোনো অঞ্চলে প্রচলিত। ভারতের অন্যত্র দুর্গাপূজা নবরাত্রি উৎসব রূপে উদযাপিত হয়। বছরে দুইবার দুর্গোৎসবের প্রথা রয়েছে – আশ্বিন মাসের শুক্লপক্ষে শারদীয়া এবং চৈত্র মাসের শুক্লপক্ষে বাসন্তী দুর্গাপূজা। সম্ভবত খ্রিষ্টীয় দ্বাদশ-ত্রয়োদশ শতাব্দীতে বাংলায় দুর্গোৎসব প্রবর্তিত হয়। জনশ্রুতি আছে, রাজশাহীর তাহিরপুরের রাজা কংসনারায়ণ প্রথম মহাআড়ম্বরে শারদীয়া দুর্গাপূজার সূচনা করেছিলেন। | [
-0.06843872368335724,
0.5060161352157593,
-0.2822558283805847,
-0.0074103036895394325,
-0.49830877780914307,
0.21945269405841827,
0.04396173730492592,
-0.4310019910335541,
0.1488574892282486,
0.7003278136253357,
0.025013992562890053,
-0.12885962426662445,
-0.5049745440483093,
-0.19645197689533234,
-0.3124963641166687,
0.29059329628944397,
0.20096425712108612,
-0.22032369673252106,
-0.28134360909461975,
0.15416589379310608,
-0.315714567899704,
0.26258617639541626,
0.15130935609340668,
0.3586079776287079,
0.2840980291366577,
0.23780836164951324,
-0.40864452719688416,
0.2526402473449707,
-0.5584135055541992,
0.5052266716957092,
0.21587353944778442,
-0.19804617762565613,
-0.2749878168106079,
0.44374439120292664,
-0.264533668756485,
0.47966262698173523,
-0.5408396124839783,
-0.04188323765993118,
0.1305384784936905,
0.6314671039581299,
-0.067811980843544,
0.27709680795669556,
0.21640712022781372,
-0.37948498129844666,
0.5087089538574219,
-0.5182690620422363,
0.39692428708076477,
0.17569945752620697,
0.4155571162700653,
0.41104283928871155,
-0.22001565992832184,
0.08846922963857651,
-0.2919241786003113,
-0.09682879596948624,
-0.5269781947135925,
0.0026060198433697224,
-0.1458846777677536,
0.6231086254119873,
-0.005849082488566637,
-0.1005454733967781,
0.21724502742290497,
-0.04037579894065857,
-0.5261892676353455,
0.09182215481996536,
0.09746398031711578,
0.2087932974100113,
0.38343000411987305,
0.5348744988441467,
0.3372610807418823,
-0.05376040190458298,
-0.40487855672836304,
0.7839884161949158,
0.31181132793426514,
0.24271638691425323,
0.15136709809303284,
-0.5912423729896545,
0.014799836091697216,
-0.008348319679498672,
0.13618095219135284,
-0.6392885446548462,
0.5984809398651123,
0.011149069294333458,
-0.31510114669799805,
-0.4222901165485382,
-0.1626955270767212,
0.7996870875358582,
0.07514183968305588,
-0.1479204297065735,
-0.1274588704109192,
0.29812806844711304,
0.046942152082920074,
-0.12102658301591873,
-0.10554603487253189,
-0.3820178210735321,
0.03993086516857147,
0.3969801962375641,
0.2561480700969696,
-0.07949197292327881,
0.0035843499936163425,
-0.3230874538421631,
-0.23648220300674438,
-0.39789846539497375,
-0.06307388842105865,
0.5778692960739136,
-0.2335028499364853,
-0.4674898386001587,
-0.4213421642780304,
0.43667322397232056,
0.30027297139167786,
0.621296226978302,
0.1460399627685547,
-0.07601168006658554,
-0.05144604295492172,
-0.09869133681058884,
-0.399923175573349,
-0.11214380711317062,
0.490993857383728,
0.07562848180532455,
0.2106987088918686,
-0.8856964111328125,
0.1781090795993805,
0.014782276004552841,
-0.20574259757995605,
-0.1144210621714592,
-0.5354815125465393,
-0.23968812823295593,
0.48976394534111023,
-0.3075450658798218,
0.5277338027954102,
1.1035215854644775,
0.20306642353534698,
0.3766464591026306,
0.532484233379364,
0.36528727412223816,
0.13278944790363312,
-0.07209627330303192,
0.2078547179698944,
-0.36887118220329285,
-0.5421047806739807,
-0.17115701735019684,
0.2588030695915222,
0.40348491072654724,
0.42291009426116943,
0.7409279942512512,
-0.012996464036405087,
0.44657042622566223,
0.08614186197519302,
0.3628893494606018,
0.4480423331260681,
0.5189052820205688,
0.5652960538864136,
0.32756513357162476,
-0.22121378779411316,
0.6545380353927612,
-0.9559006094932556,
-0.23960046470165253,
0.37618815898895264,
0.10107991844415665,
-0.1266382485628128,
0.2347087413072586,
0.8579056859016418,
0.36551201343536377,
-0.18444381654262543,
0.011942049488425255,
-0.42883166670799255,
0.3376139998435974,
-0.42212122678756714,
0.13202008605003357,
0.5073822736740112,
0.12536920607089996,
-0.6850347518920898,
-0.006257099565118551,
-0.2635781466960907,
-0.22719569504261017,
-0.12384963780641556,
0.1330544501543045,
0.07546420395374298,
0.2866983115673065,
0.3731967508792877,
0.2392175793647766,
0.2037920355796814,
0.3716915547847748,
-0.12651297450065613,
-0.013658285140991211,
0.3570028245449066,
0.3715016543865204,
0.45994117856025696,
0.16519416868686676,
-0.054230138659477234,
0.5432180762290955,
-0.04633980989456177,
0.11218545585870743,
0.6750561594963074,
-0.08544507622718811,
0.10865085572004318,
0.36111980676651,
-0.06423959136009216,
0.2862943708896637,
-0.5110042691230774,
-0.08073373883962631,
0.15841464698314667,
-0.43773916363716125,
-0.6853243112564087,
0.01866436004638672,
0.3510965406894684,
-0.3891187906265259,
0.09010456502437592,
0.27824607491493225,
-0.14991766214370728,
0.3022119104862213,
-0.22161251306533813,
0.2710033655166626,
0.4554173946380615,
0.6381902098655701,
0.22895567119121552,
-0.17197510600090027,
0.21396681666374207,
-0.0068946233950555325,
0.5255262851715088,
0.135579451918602,
-0.0013836825964972377,
0.6548956632614136,
0.26245713233947754,
-0.002021266147494316,
0.2755807936191559,
0.0509125180542469,
-0.22193238139152527,
-0.24150508642196655,
0.08126585930585861,
0.2933347821235657,
0.3806370198726654,
0.004741273354738951,
-0.21000248193740845,
-0.04888693988323212,
0.21586106717586517,
0.23767508566379547,
0.30626121163368225,
0.08390864729881287,
0.3015243411064148,
-0.034419119358062744,
0.4910637438297272,
0.345719575881958,
-0.10213468968868256,
-0.6778345108032227,
0.4773172438144684,
-0.32758116722106934,
0.5175926685333252,
0.2904343903064728,
-0.2946351170539856,
-0.08501896262168884,
-0.03421952575445175,
0.03370247781276703,
-0.14084775745868683,
0.2344047725200653,
0.03511977195739746,
0.6447839736938477,
-0.1007746160030365,
-0.2572445273399353,
0.5046824216842651,
-0.2462736964225769,
0.53465735912323,
0.3066328167915344,
0.40036121010780334,
0.6771001815795898,
-0.3244713544845581,
-0.08837062865495682,
0.10565981268882751,
0.5071671605110168,
0.06570299714803696,
0.4335215389728546,
0.48614782094955444,
-0.4587388336658478,
0.00579081941395998,
-0.13068467378616333,
-0.16874797642230988,
-0.036777134984731674,
0.0428740568459034,
-0.010364807210862637,
-0.296034038066864,
0.42314761877059937,
0.11511904746294022,
0.17953379452228546,
0.37486881017684937,
-0.01006238628178835,
-0.057109229266643524,
0.2686246633529663,
-0.2205362617969513,
0.492222398519516,
-0.463663250207901,
-0.07279427349567413,
0.2007865458726883,
0.2758003771305084,
-0.11687478423118591,
0.03635267913341522,
0.19060784578323364,
-0.003743834560737014,
0.6037746667861938,
0.025646349415183067,
0.31280192732810974,
-0.007682471536099911,
0.41768673062324524,
-0.09408880770206451,
0.4391210973262787,
0.6744874119758606,
-0.4289018511772156,
-0.40854430198669434,
-0.16839799284934998,
0.9160926342010498,
-0.028972702100872993,
0.4930453300476074,
0.16729037463665009,
-0.6898520588874817,
-0.09593716263771057,
0.7368342876434326,
0.5113905072212219,
0.5305646657943726,
0.058002255856990814,
0.4534994065761566,
-0.11901816725730896,
0.27917516231536865,
0.2626107633113861,
-0.5142540335655212,
-0.5096986293792725,
0.06438880413770676,
0.4984458386898041,
-0.27260860800743103,
-0.11160968244075775,
-0.43714746832847595,
0.47977107763290405,
-0.47901952266693115,
-0.49651458859443665,
0.20149961113929749,
-0.02776992693543434,
-0.5219794511795044,
0.27853772044181824,
0.2544836699962616,
0.2187565565109253,
0.8986706733703613,
-0.1626523733139038,
0.40349602699279785,
0.021008269861340523,
0.07567811012268066,
-0.16803351044654846,
0.3856283128261566,
0.05711137875914574,
0.2981683313846588,
-0.29957395792007446,
-0.7308151721954346,
0.6170862913131714,
-0.4019600450992584,
0.6947904229164124,
0.35227635502815247,
0.10458829998970032,
-0.19487081468105316,
-0.359796404838562,
0.308919221162796,
0.5147890448570251,
0.6676522493362427,
0.45414698123931885,
-0.22673752903938293,
0.12235873937606812,
0.511781632900238,
0.4626008868217468,
-0.13736654818058014,
0.47590628266334534,
0.18814624845981598,
-0.1607162058353424,
-0.21039323508739471,
0.14811106026172638,
0.3455072343349457,
0.01773390918970108,
-0.5393674969673157,
-0.6936522722244263,
0.023641476407647133,
-0.22205162048339844,
-0.2888418138027191,
-0.2027827948331833,
0.25329896807670593,
0.44644835591316223,
-0.07976403832435608,
0.21229428052902222,
0.27712738513946533,
0.14024722576141357,
0.11503037810325623,
-0.016136007383465767,
-0.0718652531504631,
0.2310256063938141,
0.012183456681668758,
-0.03987947478890419,
-0.5089831352233887,
0.18781699240207672,
-0.09164480865001678,
0.40950027108192444,
-0.06043528392910957,
-0.027314243838191032,
-0.22573134303092957,
-0.1535419076681137,
-0.0005796246696263552,
0.6509905457496643,
0.09568870812654495,
-0.22662299871444702,
0.294026255607605,
0.3924127519130707,
0.2920604646205902,
3.9560546875,
-0.07643105089664459,
0.6735899448394775,
-0.018258478492498398,
-0.382196307182312,
0.2357674092054367,
0.751708984375,
0.010852417908608913,
0.5394901037216187,
0.09960025548934937,
-0.3598368465900421,
0.20962801575660706,
-0.03346351906657219,
-0.5000227093696594,
0.07736073434352875,
0.19695021212100983,
1.1880240440368652,
-0.09873871505260468,
-0.3766734302043915,
0.6410686373710632,
-0.17065712809562683,
-0.10454608500003815,
0.35556960105895996,
-0.3324868381023407,
0.5613678097724915,
0.07269550859928131,
0.31545594334602356,
0.5428085327148438,
0.7247595191001892,
0.6444545984268188,
0.5292738080024719,
-0.13429297506809235,
-0.07305331528186798,
0.2053273767232895,
-0.3562198877334595,
0.5099087357521057,
0.1843852400779724,
0.19411402940750122,
0.3544444441795349,
0.21911825239658356,
-0.06338636577129364,
0.101809062063694,
-0.1773945391178131,
0.5683772563934326,
0.4800921082496643,
-0.9423738718032837,
0.87159264087677,
0.38460931181907654,
0.45110833644866943,
0.021816469728946686,
0.5346812605857849,
-0.07034550607204437,
-0.0800364539027214,
-0.21076597273349762,
-0.24268224835395813,
0.5194657444953918,
-0.05163365975022316,
-0.006293413229286671,
0.5264483094215393,
-0.34795621037483215,
0.36537235975265503,
-0.09967365860939026,
0.44921791553497314,
0.00726821506395936,
-0.778066873550415,
-0.0827217623591423,
-0.1126963421702385,
-0.017230981960892677,
0.2538053095340729,
-0.19770431518554688,
0.26604098081588745,
0.34347832202911377,
0.1176593229174614,
-0.7166479825973511,
-0.1015518456697464,
0.5470120310783386,
-0.3085455000400543,
0.16999709606170654,
0.24213597178459167,
0.2581714391708374,
0.46815165877342224,
0.23350082337856293,
-0.13288535177707672,
-0.18829171359539032,
-0.09313929826021194,
0.7201091647148132,
0.1598769575357437,
-0.4529922306537628,
0.48449334502220154,
0.30271345376968384,
0.08300754427909851,
-0.03486943989992142,
0.4669729173183441,
0.3912513554096222,
0.35710516571998596,
-0.16185139119625092,
0.10976187884807587,
-3.853193998336792,
0.26795804500579834,
-0.09536916762590408,
0.054284658282995224,
0.28850406408309937,
0.2874235212802887,
0.3580651581287384,
-0.4633302092552185,
0.3042390048503876,
0.5650580525398254,
-0.05225086212158203,
0.13853807747364044,
-0.26492515206336975,
-0.34455206990242004,
0.12408868223428726,
0.11781030893325806,
0.09987617284059525,
0.4067133367061615,
0.4611954092979431,
-0.09174027293920517,
0.5391964912414551,
0.07342594116926193,
0.3213473856449127,
-0.14355327188968658,
-0.065305195748806,
-0.09426256269216537,
0.330362468957901,
-0.1316622793674469,
-0.45970386266708374,
0.036404140293598175,
-0.4111148416996002,
-0.0569123774766922,
0.6298187971115112,
-0.15404768288135529,
0.04516959935426712,
0.3955281376838684,
-0.060072049498558044,
-0.01871746964752674,
0.28899717330932617,
0.3046511113643646,
0.12035182863473892,
-0.024523241445422173,
0.0643756240606308,
-0.004333036486059427,
0.23808757960796356,
-0.06147177517414093,
-0.1423547863960266,
0.2766266167163849,
-0.5782565474510193,
0.004861668683588505,
0.3681078255176544,
0.59454345703125,
-0.5425794720649719,
0.3448037803173065,
0.21991099417209625,
0.17542198300361633,
-0.07466007769107819,
0.1697736531496048,
0.0018175113946199417,
0.23501358926296234,
0.06666376441717148,
-0.21686673164367676,
0.07539080083370209,
-0.220963716506958,
-0.49192190170288086,
-0.05921803414821625,
-0.018189923837780952,
0.4453152120113373,
0.3540503978729248,
-0.2339894324541092,
0.16962088644504547,
0.1196257695555687,
0.27755045890808105,
0.19009290635585785,
-0.18681789934635162,
0.14474503695964813,
-0.14434149861335754,
-0.25912949442863464,
0.43613648414611816,
-0.10231533646583557,
-0.10260281711816788,
0.5874462723731995,
-0.45913994312286377,
0.08628049492835999,
1.9653081893920898,
0.32533884048461914,
2.1769423484802246,
0.18254558742046356,
0.015294749289751053,
0.44603821635246277,
-0.6780973076820374,
0.2740873098373413,
0.42425835132598877,
0.23488767445087433,
0.34281185269355774,
-0.18798524141311646,
-0.06435368955135345,
-0.0880340039730072,
0.16179442405700684,
-0.27567124366760254,
0.20653322339057922,
-1.101433277130127,
0.9277546405792236,
-0.09985556453466415,
0.3082145154476166,
0.020224379375576973,
-0.2821519374847412,
0.12541116774082184,
0.5359399914741516,
-0.22464080154895782,
-0.29081591963768005,
0.29334530234336853,
-0.19895495474338531,
-0.3068990409374237,
-0.15372593700885773,
0.38126102089881897,
0.023051245138049126,
-0.4890851378440857,
-0.3830580413341522,
0.184112086892128,
0.21765625476837158,
4.466201305389404,
-0.3104574680328369,
0.24435369670391083,
0.04576145112514496,
-0.09661869704723358,
-0.27372270822525024,
0.32915979623794556,
-0.35068008303642273,
-0.043242815881967545,
0.6869291067123413,
0.36435309052467346,
-0.4530488848686218,
0.10670888423919678,
-0.17010347545146942,
0.19494253396987915,
-0.14551584422588348,
0.18615137040615082,
0.03323986381292343,
0.07577688992023468,
0.10675560683012009,
-0.21046936511993408,
0.1076650619506836,
0.6036213040351868,
-0.18610189855098724,
0.000033308821002719924,
-0.0222733486443758,
0.18196648359298706,
0.16832497715950012,
-0.04854380339384079,
0.5194500088691711,
0.4705469608306885,
5.208364963531494,
0.02866629883646965,
-0.34443628787994385,
-0.2954806387424469,
0.27576372027397156,
0.0421268492937088,
-0.3127451539039612,
0.1051485687494278,
-0.1413719803094864,
0.012902184389531612,
0.019656332209706306,
-0.061424557119607925,
-0.12323671579360962,
0.3643869459629059,
-0.3078562021255493,
0.09071752429008484,
-0.2655252516269684,
-0.37566840648651123,
0.6959505677223206,
-0.18375200033187866,
0.49868765473365784,
-0.18580953776836395,
0.244878888130188,
-0.3716129660606384,
-0.04812142252922058,
0.9022592902183533,
-0.551646888256073,
0.7092878818511963,
-0.04022363945841789,
0.19573169946670532,
0.5780059099197388,
0.598317563533783,
-0.7586117386817932,
0.2799344062805176,
-0.31136754155158997,
-0.19196349382400513,
0.24994277954101562,
0.18620716035366058,
-0.24614252150058746,
0.03296871855854988,
0.15562796592712402,
0.7198554277420044,
-0.05853864550590515,
0.17300456762313843,
-0.7591474652290344,
0.007741317618638277,
-0.21651281416416168,
0.42888250946998596,
0.33802422881126404,
0.18360300362110138,
0.3837653398513794,
-0.5119633674621582,
0.8350719213485718,
0.3991321921348572,
0.202483668923378,
0.36523643136024475,
-0.18419045209884644,
-0.06896226853132248,
0.4950370788574219,
0.015668174251914024,
1.170398235321045,
0.09236124157905579,
0.005821559578180313,
0.2400013953447342,
-0.04144836217164993,
0.5214211344718933,
-0.22954145073890686,
-0.08718076348304749,
0.6304782629013062,
0.24969810247421265,
-0.034925587475299835,
0.13526320457458496,
0.13694733381271362,
-0.12380096316337585,
0.4870455265045166,
0.035361383110284805,
0.7026731967926025,
-0.273811399936676,
0.21562382578849792,
0.1951720118522644,
0.1150987520813942,
-0.43447446823120117,
-0.31488901376724243,
-0.08150766789913177,
0.047312039881944656,
0.4006122052669525,
0.13817471265792847,
0.1553969532251358,
0.4703262150287628,
-0.018921369686722755,
0.21721719205379486,
-0.2042303830385208,
-0.08059869706630707,
0.6068606376647949,
-0.24408136308193207,
-0.05390105023980141,
-0.42265164852142334,
0.2306247502565384,
0.0729384645819664,
0.14516444504261017,
-0.21238020062446594,
0.47448697686195374,
0.015419913455843925,
0.03441637381911278,
0.3332573473453522,
-0.2778577208518982,
0.12498977780342102,
-0.10442238301038742,
0.13681712746620178,
0.024406354874372482,
0.5526227355003357,
0.2347424477338791,
-0.3764559328556061,
-0.33740657567977905,
-0.00936084520071745
] |
827#2 | দুর্গা | দুর্গা মূলত শক্তি দেবী। ঋগ্বেদে দুর্গার বর্ণনা নেই, তবে ঋগ্বেদোক্ত দেবীসূক্তকে দেবী দুর্গার সূক্ত হিসাবেই মান্যতা দেওয়া হয়। দুর্গার বিশেষ আলোচনা ও পূজাবিধি তন্ত্র ও পুরাণেই প্রচলিত। যেসকল পুরাণ ও উপপুরাণে দুর্গা সংক্রান্ত আলোচনা রয়েছে সেগুলি হল: "মৎস্যপুরাণ," "মার্কণ্ডেয় পুরাণ," "দেবীপুরাণ," "কালিকাপুরাণ" ও "দেবী ভাগবত"। তিনি জয়দুর্গা, জগদ্ধাত্রী, গন্ধেশ্বরী, বনদুর্গা, চণ্ডী, নারায়ণী প্রভৃতি নামে ও রূপে পূজিতা হন। | [
0.17347577214241028,
0.16794201731681824,
0.19271332025527954,
0.323533296585083,
-0.1857176572084427,
0.2940322756767273,
0.4081436097621918,
-0.429200679063797,
0.05412670597434044,
0.6005458831787109,
-0.073651984333992,
-0.0509917251765728,
-0.25039827823638916,
-0.11426499485969543,
-0.5601394772529602,
0.41893258690834045,
0.14042846858501434,
-0.23282334208488464,
-0.0032712407410144806,
0.4264623820781708,
-0.1991925984621048,
0.08230719715356827,
0.08329145610332489,
0.037018533796072006,
0.0421716645359993,
0.17438720166683197,
-0.18521748483181,
-0.10500458627939224,
-0.7308356761932373,
0.6250956058502197,
-0.21330448985099792,
-0.25425103306770325,
-0.03961567580699921,
0.5642439126968384,
0.03483380004763603,
0.20543093979358673,
-0.4281524419784546,
0.0037231300957500935,
0.12393765151500702,
0.7718167304992676,
-0.049001216888427734,
0.15082557499408722,
0.09915515035390854,
-0.08667463064193726,
0.3445175290107727,
-0.6087740063667297,
0.6677349209785461,
0.07793358713388443,
0.27212533354759216,
0.13883478939533234,
-0.08630505204200745,
-0.00969888549298048,
-0.8163915276527405,
0.1580694019794464,
-0.27612099051475525,
-0.5646951794624329,
0.19777902960777283,
0.6258103847503662,
0.13788717985153198,
-0.07765597850084305,
0.0967644602060318,
-0.059977173805236816,
-0.2962629795074463,
0.027404213324189186,
-0.2579014301300049,
0.056101229041814804,
0.23826222121715546,
-0.046781931072473526,
0.18407292664051056,
-0.009378205984830856,
-0.27222323417663574,
0.7164835929870605,
0.39237773418426514,
0.42768436670303345,
-0.04271078482270241,
-0.7520354986190796,
-0.05307711288332939,
-0.17443867027759552,
0.4734438359737396,
-0.3988320231437683,
0.25690487027168274,
0.1609196960926056,
-0.5439173579216003,
-0.1035928949713707,
0.12897762656211853,
0.5941544771194458,
0.04313740134239197,
0.031836967915296555,
-0.18493176996707916,
0.42903009057044983,
0.006805678363889456,
0.04634595662355423,
0.13217231631278992,
-0.237736776471138,
-0.3593285381793976,
0.12278416752815247,
0.40401560068130493,
-0.26964783668518066,
0.0452316515147686,
-0.18413661420345306,
0.020460065454244614,
-0.4156547486782074,
-0.29583463072776794,
0.059428583830595016,
0.04968634992837906,
-0.482484370470047,
-0.49459102749824524,
0.38135290145874023,
-0.008822910487651825,
0.7479071617126465,
0.23202598094940186,
-0.20019498467445374,
-0.20762193202972412,
-0.022330118343234062,
-0.2789899408817291,
-0.3933486044406891,
-0.1774888038635254,
-0.16933992505073547,
0.2420598864555359,
-0.7625637054443359,
0.2903172969818115,
0.39215344190597534,
-0.3269895017147064,
-0.0533614344894886,
0.16637827455997467,
-0.09578850120306015,
0.41742825508117676,
-0.1061505451798439,
0.4749138057231903,
0.7918906807899475,
0.16055837273597717,
0.14921994507312775,
0.47405683994293213,
0.7033279538154602,
0.3670658469200134,
-0.0692950114607811,
0.07881391048431396,
-0.21425074338912964,
-0.4515642821788788,
-0.3519391119480133,
0.0329878032207489,
0.1968252807855606,
0.18910999596118927,
0.5416629314422607,
0.07226212322711945,
0.32921165227890015,
0.39890995621681213,
0.10364004224538803,
0.4407922327518463,
0.5366784334182739,
0.1401786506175995,
0.253186970949173,
-0.22450637817382812,
0.47056856751441956,
-0.39300477504730225,
0.014585471712052822,
0.5068579316139221,
0.0805506631731987,
0.10905954986810684,
0.04307929426431656,
0.9100680351257324,
0.31921130418777466,
-0.4670223891735077,
0.1277836263179779,
-0.034052956849336624,
0.5299616456031799,
-0.18057620525360107,
0.27785569429397583,
0.519376814365387,
0.012865652330219746,
-0.3888397216796875,
0.2828126847743988,
0.047798484563827515,
-0.20628267526626587,
-0.19686494767665863,
0.21748954057693481,
-0.012298054993152618,
-0.0499148927628994,
0.0570024810731411,
0.3282248377799988,
0.6126297116279602,
0.4053772985935211,
-0.08951996266841888,
0.47593045234680176,
0.43400394916534424,
0.28032419085502625,
0.6354219317436218,
0.6196141839027405,
-0.23792017996311188,
0.5554287433624268,
0.03177843615412712,
0.10153408348560333,
0.7041427493095398,
-0.05743219703435898,
0.08591672778129578,
0.31879115104675293,
-0.0747423768043518,
0.27489033341407776,
-0.5313900113105774,
-0.032488591969013214,
0.29299408197402954,
-0.30865103006362915,
-0.3641591966152191,
0.2489311546087265,
0.45122072100639343,
-0.5627493858337402,
0.4442293643951416,
-0.15172185003757477,
-0.2145587056875229,
0.25294971466064453,
-0.025068674236536026,
0.15885479748249054,
0.09620469063520432,
0.5141182541847229,
0.1457597017288208,
0.09477797150611877,
-0.03733742982149124,
0.08059991151094437,
0.5367454886436462,
0.40448805689811707,
-0.06131371110677719,
0.33437633514404297,
0.07582537829875946,
-0.03166358917951584,
0.19145476818084717,
0.4404410719871521,
-0.4340665936470032,
-0.030965063720941544,
0.012388724833726883,
0.0484345406293869,
0.2284514158964157,
0.15370261669158936,
-0.05728942155838013,
0.10948992520570755,
-0.04180486500263214,
0.4393317997455597,
0.026737330481410027,
0.6063967943191528,
0.06708724051713943,
0.46952635049819946,
0.18466462194919586,
0.4187646806240082,
-0.0279291570186615,
-0.08659464120864868,
0.38841670751571655,
-0.4071790874004364,
0.30040818452835083,
0.2166762351989746,
-0.0935753881931305,
0.08131641894578934,
-0.149142786860466,
0.013427451252937317,
-0.33078256249427795,
0.4294293522834778,
0.18626873195171356,
0.6252500414848328,
0.2349211424589157,
-0.1863979548215866,
0.3460127115249634,
0.0021358418744057417,
0.6460060477256775,
0.26004886627197266,
0.48497727513313293,
0.5992872714996338,
-0.6268766522407532,
-0.1589706838130951,
0.33775991201400757,
0.5406376719474792,
0.24191437661647797,
0.4276335835456848,
1.040044903755188,
-0.009789656847715378,
-0.08807429671287537,
0.061164580285549164,
-0.23475739359855652,
-0.571453869342804,
0.046497851610183716,
-0.15250903367996216,
-0.029259158298373222,
-0.18505792319774628,
0.027240322902798653,
0.4351983070373535,
0.2456287443637848,
-0.25106894969940186,
-0.17135585844516754,
0.33398616313934326,
0.6064170002937317,
0.09706658124923706,
-0.2848021686077118,
-0.10204245895147324,
0.16911600530147552,
0.22471857070922852,
0.030593035742640495,
-0.1518096625804901,
0.13341575860977173,
-0.2510761022567749,
0.1536959409713745,
-0.3004840612411499,
0.2817227840423584,
-0.1599961519241333,
0.6728366613388062,
-0.1604069024324417,
0.8778495192527771,
0.7472541332244873,
-0.4713480472564697,
-0.8528714179992676,
-0.5798424482345581,
0.8239508867263794,
0.3479202389717102,
0.455411434173584,
0.14499272406101227,
-0.7398152351379395,
0.08011484891176224,
0.422242671251297,
0.5374851226806641,
0.03940552845597267,
-0.40499621629714966,
-0.14208704233169556,
0.09504485130310059,
0.3122100830078125,
0.3470924496650696,
-0.6239249110221863,
-0.266227662563324,
0.00626088073477149,
0.31590646505355835,
-0.08382970839738846,
-0.2855631709098816,
-0.49754610657691956,
0.6613063216209412,
-0.17005440592765808,
-0.30194202065467834,
0.27012184262275696,
0.05533357337117195,
-0.15045657753944397,
0.4934037923812866,
0.31778982281684875,
0.30539146065711975,
0.9202138185501099,
-0.06868793070316315,
0.03861173614859581,
0.04596012830734253,
0.3003649413585663,
-0.4123336672782898,
0.4279535114765167,
-0.11245789378881454,
0.07570947706699371,
-0.2861662209033966,
-0.6997548341751099,
0.45128265023231506,
-0.13289880752563477,
0.5895047187805176,
-0.10855711251497269,
0.39732232689857483,
-0.08853895962238312,
-0.23124846816062927,
0.41601866483688354,
0.873628556728363,
0.7757869958877563,
0.18088282644748688,
-0.26971909403800964,
0.23865120112895966,
0.3700425624847412,
0.3869593143463135,
-0.33395808935165405,
0.3271555006504059,
-0.05501477047801018,
-0.24380525946617126,
-0.29069510102272034,
-0.26664066314697266,
0.18532690405845642,
0.26750680804252625,
-0.19037996232509613,
0.07115189731121063,
0.011763726361095905,
-0.3782155513763428,
-0.3053561747074127,
-0.27544209361076355,
0.39194583892822266,
0.6518245935440063,
-0.17204953730106354,
0.07576388865709305,
0.4470001459121704,
0.12745429575443268,
0.2852610945701599,
0.36023545265197754,
0.19321373105049133,
0.33283233642578125,
0.09304459393024445,
0.03750620782375336,
-0.3964461386203766,
0.037558700889348984,
-0.346108615398407,
0.045336101204156876,
-0.3592401146888733,
-0.1640474647283554,
0.22672170400619507,
0.1030627116560936,
0.21684469282627106,
0.7144702076911926,
-0.019353963434696198,
-0.00935408566147089,
0.2718900144100189,
0.5632728934288025,
0.1326291859149933,
4.065653324127197,
0.27794161438941956,
0.6967552900314331,
-0.01846667379140854,
-0.041668396443128586,
0.33448514342308044,
1.086897850036621,
0.04303429275751114,
0.1586056649684906,
0.012138131074607372,
-0.07127366960048676,
0.4137459397315979,
0.0646246075630188,
-0.3698408305644989,
0.13619868457317352,
0.09488202631473541,
0.9078036546707153,
0.22899416089057922,
-0.1367611289024353,
0.22979722917079926,
-0.33353543281555176,
-0.08704517036676407,
0.36544331908226013,
-0.1910523623228073,
0.2919660210609436,
0.3150056004524231,
0.23449283838272095,
0.4582516849040985,
0.4296039044857025,
0.7436332106590271,
0.4155745804309845,
-0.37562403082847595,
0.12859730422496796,
-0.12907075881958008,
-0.48911744356155396,
0.23894721269607544,
0.2779102623462677,
0.32885608077049255,
0.3793749213218689,
0.36898159980773926,
-0.10602592676877975,
-0.1747482419013977,
-0.34091904759407043,
0.3787781000137329,
0.5143265724182129,
-0.7359634041786194,
0.7556865811347961,
0.05221468582749367,
0.5049313306808472,
0.37657487392425537,
0.35375550389289856,
-0.14706985652446747,
-0.16183076798915863,
-0.1449003368616104,
0.21304520964622498,
0.5040742754936218,
0.11943051964044571,
0.351464182138443,
0.13128016889095306,
-0.6460323929786682,
0.06146237999200821,
-0.20443707704544067,
0.4303664565086365,
0.12014283239841461,
-0.8455996513366699,
0.021290848031640053,
0.02512107975780964,
0.1346951723098755,
0.5049387812614441,
-0.4703815281391144,
0.06105201691389084,
0.2667306959629059,
0.0942038893699646,
-0.09115182608366013,
0.04529203847050667,
0.6863324046134949,
-0.5769726634025574,
0.22117145359516144,
0.2695291340351105,
0.16320782899856567,
0.40654027462005615,
-0.027437888085842133,
-0.3587609827518463,
0.0915653184056282,
-0.47664716839790344,
0.6588752269744873,
-0.02219662070274353,
-0.6787225008010864,
0.21517880260944366,
-0.17848238348960876,
0.14919127523899078,
-0.20130836963653564,
0.21135054528713226,
0.21880947053432465,
0.2688089907169342,
0.09310054779052734,
0.11977534741163254,
-3.794039487838745,
0.447236567735672,
0.0056680296547710896,
0.44324979186058044,
0.2194439023733139,
0.44145363569259644,
0.14299286901950836,
0.05048492178320885,
-0.15897826850414276,
0.24036306142807007,
0.04456833750009537,
0.20831666886806488,
-0.013908934779465199,
-0.42863669991493225,
0.2693343162536621,
0.09138879179954529,
0.08177628368139267,
0.4273622930049896,
0.6455489993095398,
-0.15178567171096802,
0.8809020519256592,
0.08719954639673233,
0.38787326216697693,
0.2111397534608841,
-0.2341340333223343,
0.21366629004478455,
0.5278360843658447,
-0.14827626943588257,
-0.4590068459510803,
-0.09491799026727676,
-0.43699967861175537,
0.02480560913681984,
0.36947640776634216,
-0.1710326224565506,
-0.04502915218472481,
0.36888858675956726,
0.40308481454849243,
0.017006339505314827,
0.10611797124147415,
0.021395603194832802,
-0.3531959354877472,
0.05581042170524597,
0.15846294164657593,
0.051083724945783615,
-0.058926112949848175,
0.004854064434766769,
0.23609457910060883,
-0.13579140603542328,
-0.3464362919330597,
0.059327345341444016,
0.3048684000968933,
0.23837313055992126,
-0.3740580081939697,
0.41632962226867676,
0.8799857497215271,
-0.34193897247314453,
-0.04841048642992973,
0.16391882300376892,
0.41667118668556213,
0.45520681142807007,
-0.038063619285821915,
-0.2536957859992981,
0.2918572425842285,
-0.28546398878097534,
-0.19661317765712738,
-0.08789276331663132,
0.2890811562538147,
0.16475966572761536,
-0.009873930364847183,
-0.162638857960701,
-0.11396852880716324,
0.2928611636161804,
0.452146977186203,
0.1509961187839508,
-0.5503062009811401,
0.6798169016838074,
-0.252773642539978,
-0.3469044268131256,
0.586580216884613,
-0.15721023082733154,
-0.09199672192335129,
0.3670406937599182,
-0.5236375331878662,
-0.08819449692964554,
2.2114434242248535,
0.2724452316761017,
2.1829466819763184,
-0.19423197209835052,
0.0348077118396759,
0.2092050462961197,
-0.7152144908905029,
0.3083036541938782,
0.22816017270088196,
-0.13370788097381592,
0.13457632064819336,
0.03385978192090988,
-0.07395873218774796,
-0.2857294976711273,
0.2800029516220093,
-0.4030180871486664,
0.22798597812652588,
-0.7397556304931641,
0.3918013870716095,
0.10549918562173843,
0.024196112528443336,
-0.06842301040887833,
-0.3496538996696472,
0.14739003777503967,
0.17760662734508514,
-0.1578601449728012,
-0.5563839673995972,
-0.037224166095256805,
-0.03268212080001831,
-0.23645015060901642,
0.3247983157634735,
0.14186303317546844,
0.11453041434288025,
-0.24632598459720612,
0.031757716089487076,
-0.17549270391464233,
0.2656420171260834,
4.52557897567749,
-0.7179601788520813,
0.25452303886413574,
-0.2660500407218933,
0.07064402848482132,
0.19957321882247925,
0.3076874017715454,
-0.36699482798576355,
-0.20023931562900543,
0.5650197267532349,
0.5014652013778687,
-0.37729161977767944,
0.12623409926891327,
-0.39222073554992676,
0.28223949670791626,
-0.03335629776120186,
0.3643012046813965,
-0.05280333757400513,
0.17574891448020935,
-0.16585302352905273,
0.34717312455177307,
-0.2632594406604767,
0.5731623768806458,
0.03102712705731392,
-0.22587402164936066,
-0.04860489442944527,
0.23529323935508728,
0.1929609477519989,
-0.09969601035118103,
0.11962049454450607,
0.07021539658308029,
5.246517181396484,
0.023445991799235344,
0.0010508514242246747,
-0.10332904756069183,
0.004499472677707672,
0.16698914766311646,
-0.35396331548690796,
-0.1779126524925232,
-0.36028939485549927,
-0.06848665326833725,
-0.3595277667045593,
0.3089526891708374,
-0.6329764723777771,
0.4694758951663971,
-0.05129346624016762,
0.02075330913066864,
-0.36257603764533997,
-0.15497241914272308,
0.843014657497406,
0.016224464401602745,
0.5790544748306274,
-0.2195633053779602,
0.29748407006263733,
0.11903707683086395,
-0.29657965898513794,
0.2697009742259979,
-0.03198220208287239,
0.5942452549934387,
0.12284628301858902,
0.5978562831878662,
0.3128531575202942,
0.2931787967681885,
-0.8712272047996521,
0.6773534417152405,
0.23655174672603607,
-0.2862047255039215,
0.5071361660957336,
0.06876295059919357,
0.027659542858600616,
-0.2278636395931244,
0.2616426944732666,
0.5841652750968933,
0.24349386990070343,
0.054141815751791,
-0.39913296699523926,
0.11708486825227737,
-0.18423579633235931,
0.47121530771255493,
0.5072896480560303,
-0.14834856986999512,
0.22420565783977509,
-0.14094094932079315,
0.36478307843208313,
0.6252783536911011,
-0.09919177740812302,
0.34050336480140686,
0.17169316112995148,
-0.22092188894748688,
0.3797699213027954,
-0.2167324423789978,
0.685488224029541,
0.0812954381108284,
-0.07196051627397537,
0.244162455201149,
0.163780078291893,
0.15107297897338867,
-0.31355971097946167,
0.17332907021045685,
0.71435546875,
0.06702211499214172,
-0.18883877992630005,
-0.10676958411931992,
0.0018571973778307438,
0.08982137590646744,
0.2498214840888977,
-0.3832751214504242,
0.3205150067806244,
-0.35304683446884155,
0.4734593629837036,
-0.05251443758606911,
0.25776728987693787,
-0.5283762216567993,
-0.05910366028547287,
0.06378531455993652,
0.008073925971984863,
0.009606200270354748,
-0.12178929150104523,
-0.09653443098068237,
0.06804411113262177,
0.4767805337905884,
0.7436479330062866,
-0.01912381872534752,
0.18949976563453674,
0.2914992868900299,
-0.03967081755399704,
0.009017306379973888,
-0.4771791994571686,
0.4441744387149811,
-0.24529273808002472,
0.6963714361190796,
-0.5004662871360779,
0.203268900513649,
0.24496804177761078,
0.02663722075521946,
0.31320539116859436,
-0.1404445320367813,
0.6446621417999268,
-0.5343848466873169,
0.4866737425327301,
-0.21449805796146393,
0.6537541747093201,
-0.005568056367337704,
-0.5021403431892395,
-0.46136364340782166,
0.033274512737989426
] |
827#3 | দুর্গা | দেবী দুর্গা শাক্ত ধর্মে সর্বোচ্চ আরাধ্য দেবী, বৈষ্ণব ধর্মে তাঁকে ভগবান বিষ্ণুর "অনন্ত মায়া" হিসাবে আখ্যা দেওয়া হয় এবং শৈবধর্মে দুর্গাকে শিবের অর্ধাংগিনী পার্বতী হিসাবে অর্চনা করা হয়। বৈদিক সাহিত্যে দুর্গার উল্লেখ পাওয়া যায়। কেনোপনিষদে বর্ণিত হৈমাবতীকে দুর্গা হিসাবেই আখ্যায়িত করা হয়েছে; ভাগবতে শ্রীকৃষ্ণের যোগমায়াকে দুর্গা আখ্যা দেওয়া হয়েছে যিনি হরি সহায়িনী তথা হরিভক্তিপ্রদায়িনী। এইসমূহ ছাড়াও দুর্গাদেবীর বর্ণনা মহাভারতের বিরাট পর্ব ও অন্যান্য পুরাণে পাওয়া যায়। দুর্গাদেবীর ভিন্ন ভিন্ন অবতার সমূহ হল: কালিকা, নন্দা, ভ্রামরী, শাকম্ভরী, রক্তদণ্ডিকা, সতী, পার্বতী, কৌশিকী ইত্যাদি। | [
0.12033918499946594,
0.1647660732269287,
0.2270113080739975,
0.2875456213951111,
0.06539749354124069,
0.2269594967365265,
0.3806101083755493,
-0.3673340678215027,
0.02607472613453865,
0.815177321434021,
0.13986197113990784,
0.10683692991733551,
-0.12184060364961624,
-0.12633489072322845,
-0.4332834482192993,
0.5572265386581421,
0.2749144732952118,
-0.3546653985977173,
0.0026771563570946455,
0.33581018447875977,
-0.03220793977379799,
0.14576609432697296,
0.27145054936408997,
-0.01766572706401348,
0.02664349600672722,
0.27298176288604736,
-0.22766388952732086,
-0.05903702229261398,
-0.5854514241218567,
0.42651689052581787,
-0.2893923223018646,
-0.2748127281665802,
0.17018236219882965,
0.49945515394210815,
-0.3014177680015564,
0.2134392112493515,
-0.31839096546173096,
0.10957013815641403,
-0.2291155904531479,
0.2349892407655716,
0.282727986574173,
0.0408388115465641,
-0.3724129796028137,
-0.17953164875507355,
0.23456929624080658,
-0.3969569206237793,
0.4891107976436615,
0.18868885934352875,
0.24111658334732056,
0.030665021389722824,
0.26040178537368774,
0.27235016226768494,
-0.9845533967018127,
0.01292997132986784,
-0.5652549266815186,
-0.2753537595272064,
0.10932322591543198,
0.5260738730430603,
-0.03135048598051071,
0.05122353509068489,
0.15692314505577087,
-0.2243804931640625,
-0.3992208242416382,
0.2003059685230255,
-0.25482335686683655,
0.006669643800705671,
0.051713164895772934,
0.13039633631706238,
0.26280805468559265,
0.008957511745393276,
-0.5043246746063232,
0.835487961769104,
0.2837978005409241,
0.3141196370124817,
0.06315822154283524,
-0.6574425101280212,
0.0187778789550066,
-0.4352637529373169,
0.3111036717891693,
-0.30537012219429016,
0.20956853032112122,
0.09799618273973465,
-0.4292137026786804,
0.012951231561601162,
-0.0875694751739502,
0.5072678923606873,
0.14791564643383026,
0.06259190291166306,
-0.22921013832092285,
0.599534273147583,
-0.03812425583600998,
0.0706930086016655,
0.3218991160392761,
-0.17121762037277222,
-0.09585420042276382,
0.2028977870941162,
0.565376877784729,
-0.5701862573623657,
0.036408234387636185,
-0.1952965259552002,
0.041021306067705154,
-0.34718000888824463,
-0.27429577708244324,
0.03082970529794693,
0.05616503953933716,
-0.5092292428016663,
-0.28053203225135803,
0.5279595851898193,
0.23039594292640686,
0.3016233444213867,
0.28469350934028625,
-0.2851296067237854,
-0.24676762521266937,
0.2577976584434509,
-0.14596785604953766,
-0.6532076597213745,
-0.03153342381119728,
-0.17139244079589844,
0.28755438327789307,
-0.6204320192337036,
0.24602660536766052,
0.27052491903305054,
-0.2245611846446991,
0.125279039144516,
-0.08257673680782318,
0.11791161447763443,
0.4689730107784271,
-0.13941970467567444,
0.5015382170677185,
0.9787304401397705,
0.3952208161354065,
-0.04212387278676033,
0.8746204376220703,
0.589874267578125,
0.48672884702682495,
0.0869799479842186,
-0.17600637674331665,
-0.21499782800674438,
-0.5113659501075745,
-0.19483017921447754,
0.41122129559516907,
0.16583284735679626,
0.20752769708633423,
0.5586795806884766,
-0.010622354224324226,
0.4226320683956146,
0.1686570942401886,
0.23174604773521423,
0.46061354875564575,
0.4334147572517395,
0.273415207862854,
0.376233845949173,
-0.45035749673843384,
0.6158130168914795,
-0.5779284834861755,
0.008928207680583,
0.9187307953834534,
-0.16458414494991302,
-0.2874264121055603,
0.20039303600788116,
0.804701566696167,
0.2178865522146225,
-0.29302331805229187,
0.2747792601585388,
0.09113728255033493,
0.21221596002578735,
-0.27654755115509033,
0.4473303258419037,
0.6005753874778748,
0.04637686908245087,
-0.24932941794395447,
0.19154582917690277,
-0.00601700646802783,
-0.24390649795532227,
-0.23294129967689514,
-0.13368475437164307,
0.050705425441265106,
0.013404877856373787,
0.5714263319969177,
0.1295386254787445,
0.614801287651062,
0.41780832409858704,
-0.3766413927078247,
-0.08659347891807556,
0.38409659266471863,
0.44971174001693726,
0.7053416967391968,
0.6259062886238098,
-0.43187567591667175,
0.753881573677063,
0.15536141395568848,
-0.034220464527606964,
0.61518394947052,
0.023473817855119705,
0.03062504343688488,
0.2008913904428482,
-0.23733854293823242,
0.25910064578056335,
-0.4327017068862915,
-0.045845091342926025,
-0.07386063784360886,
-0.357056200504303,
-0.35122808814048767,
0.1544208824634552,
0.637700617313385,
-0.4844626784324646,
0.05051976069808006,
-0.10505346208810806,
-0.24357062578201294,
0.20983996987342834,
0.3254411518573761,
0.17708081007003784,
-0.01291173230856657,
0.37871402502059937,
0.2827756702899933,
0.061854038387537,
0.01155349425971508,
-0.10891325026750565,
0.520598292350769,
0.4251273274421692,
-0.056597158312797546,
0.3148557245731354,
-0.00013315677642822266,
-0.09020503610372543,
0.3016551434993744,
0.02492455393075943,
-0.2780895233154297,
-0.13211685419082642,
0.08604808896780014,
0.030518339946866035,
0.299812912940979,
0.4146779179573059,
-0.17906413972377777,
-0.2641345262527466,
-0.06414999812841415,
0.3150935471057892,
-0.21459022164344788,
0.4574562907218933,
0.08368147164583206,
0.22106359899044037,
0.045896027237176895,
0.33078324794769287,
-0.17172567546367645,
-0.2772233188152313,
0.32330989837646484,
-0.49098333716392517,
0.34976670145988464,
0.41584545373916626,
0.044187095016241074,
-0.10584015399217606,
-0.0505514070391655,
0.09836550056934357,
0.0364752933382988,
0.4670204818248749,
0.07268696278333664,
0.41563093662261963,
0.06568196415901184,
-0.20128995180130005,
0.38766714930534363,
-0.09146431088447571,
0.6198549866676331,
0.3611968755722046,
0.4065878987312317,
0.321328341960907,
-0.43780988454818726,
-0.17149749398231506,
0.43898195028305054,
0.5537602305412292,
0.14406532049179077,
0.7150221467018127,
0.8588575124740601,
-0.4333416819572449,
-0.22491766512393951,
-0.12655597925186157,
-0.35446783900260925,
-0.03688927739858627,
-0.045512981712818146,
-0.20398792624473572,
-0.22316400706768036,
0.20065821707248688,
-0.10945577174425125,
0.6347377300262451,
0.25759953260421753,
-0.24106208980083466,
0.0051943957805633545,
0.22944746911525726,
0.24536044895648956,
0.1669345200061798,
-0.2505917549133301,
-0.13769041001796722,
0.17938290536403656,
0.34406280517578125,
-0.13570921123027802,
-0.32816410064697266,
0.18196383118629456,
-0.1373264342546463,
0.17197737097740173,
-0.29326683282852173,
0.2617185413837433,
-0.12034729868173599,
0.8349875211715698,
-0.14841067790985107,
1.0124399662017822,
0.47280386090278625,
-0.3771480321884155,
-0.786299467086792,
-0.407478004693985,
0.5717312097549438,
0.2505321800708771,
0.47203806042671204,
0.028275929391384125,
-0.31104132533073425,
0.19874770939350128,
0.5121598839759827,
0.5242976546287537,
0.3571264445781708,
-0.21219763159751892,
0.1069108173251152,
0.007417770568281412,
0.38294559717178345,
0.25072211027145386,
-0.6252599954605103,
-0.3524651527404785,
0.15356476604938507,
0.4325543940067291,
-0.13014885783195496,
-0.26914945244789124,
-0.43176743388175964,
0.8785294890403748,
-0.05380922928452492,
-0.14268824458122253,
0.22216184437274933,
0.15307728946208954,
0.12910614907741547,
0.6172300577163696,
0.2356557846069336,
0.6199995279312134,
1.194372296333313,
-0.11471256613731384,
-0.028595298528671265,
-0.0036099643912166357,
0.3900316655635834,
-0.2732029855251312,
0.40255266427993774,
0.023904506117105484,
0.039463743567466736,
-0.1787734031677246,
-0.7043145895004272,
0.6775888204574585,
-0.32660743594169617,
0.8572691679000854,
0.039045609533786774,
0.5021584033966064,
-0.21691876649856567,
-0.1805870234966278,
0.22156959772109985,
0.9483108520507812,
0.4641796946525574,
0.231948122382164,
-0.3114248514175415,
0.1340283900499344,
0.4562430679798126,
0.25780704617500305,
-0.5765838623046875,
0.33630385994911194,
-0.2772233188152313,
-0.2737745940685272,
-0.07170228660106659,
-0.07531348615884781,
0.30526426434516907,
-0.004959058482199907,
-0.12519571185112,
-0.15804558992385864,
-0.01598258689045906,
-0.3738100230693817,
-0.6129350066184998,
-0.023372618481516838,
0.30260926485061646,
0.6342427134513855,
-0.03259892016649246,
0.01856294646859169,
0.42473104596138,
0.10766935348510742,
0.22671853005886078,
0.17078007757663727,
0.23327232897281647,
0.46244409680366516,
0.1310599446296692,
-0.07931505888700485,
-0.5603514313697815,
-0.04135804995894432,
-0.4207647144794464,
0.07434280216693878,
-0.16153383255004883,
0.06185861676931381,
-0.021116696298122406,
0.025031598284840584,
0.11597628891468048,
0.5625765919685364,
-0.012456892058253288,
-0.10595905035734177,
0.32250887155532837,
0.5034240484237671,
0.27322980761528015,
3.998366117477417,
0.06926868855953217,
0.8739189505577087,
-0.0818091332912445,
0.31146419048309326,
0.10312850773334503,
0.904524564743042,
0.014945183880627155,
0.06863394379615784,
0.151703342795372,
-0.10061280429363251,
0.274746298789978,
0.034585293382406235,
-0.2187228500843048,
-0.014004889875650406,
0.14185510575771332,
0.8917694091796875,
0.22569821774959564,
-0.2420143038034439,
0.4351014494895935,
-0.38836580514907837,
0.09866242855787277,
0.29017171263694763,
-0.2162170559167862,
0.3380395174026489,
0.25104668736457825,
0.07518316060304642,
0.5390450954437256,
0.7562732696533203,
0.5268959403038025,
0.22565771639347076,
-0.3544231653213501,
0.10862921923398972,
-0.01597711630165577,
-0.7621409893035889,
0.02071744203567505,
0.28933021426200867,
0.28264907002449036,
0.1890363097190857,
0.469146728515625,
-0.25922709703445435,
0.002271026372909546,
-0.19497519731521606,
0.644631028175354,
0.6086562871932983,
-0.4730359613895416,
0.5326441526412964,
0.22802168130874634,
0.48673391342163086,
0.1444632112979889,
0.15827611088752747,
-0.18737994134426117,
-0.09104657173156738,
0.013604337349534035,
0.22583270072937012,
0.540294349193573,
0.0994458720088005,
0.07095544785261154,
0.12422232329845428,
-0.3440544009208679,
0.0976111963391304,
-0.36297813057899475,
0.46131306886672974,
0.26765716075897217,
-0.7543535828590393,
-0.055045925080776215,
0.08495830744504929,
0.06149117648601532,
0.7575607299804688,
-0.7197872400283813,
0.1811211258172989,
0.24320483207702637,
-0.07632478326559067,
-0.3127737045288086,
-0.07723839581012726,
0.7331507802009583,
-0.58191978931427,
0.40246039628982544,
0.38774412870407104,
0.16631852090358734,
0.3414192497730255,
0.04051492363214493,
-0.27889934182167053,
-0.025481581687927246,
-0.4237957298755646,
0.5015515685081482,
0.011380763724446297,
-0.5363650918006897,
0.22947952151298523,
-0.12490314990282059,
0.20297691226005554,
-0.42687225341796875,
0.04427623748779297,
0.4255253076553345,
0.5609558820724487,
-0.26483818888664246,
-0.0025060130283236504,
-3.8475341796875,
0.47686856985092163,
-0.06034722551703453,
0.33103224635124207,
0.3092327117919922,
0.49387696385383606,
0.16971835494041443,
0.03234545886516571,
-0.2614760398864746,
0.41490811109542847,
-0.24544301629066467,
0.2795811891555786,
-0.058083388954401016,
-0.3845071792602539,
0.11201757937669754,
0.13093194365501404,
0.06759479641914368,
0.44774129986763,
0.5057289600372314,
-0.2684629261493683,
0.8684521913528442,
0.20834042131900787,
0.41819822788238525,
-0.021550847217440605,
-0.3425360321998596,
0.1135079562664032,
0.4916691184043884,
-0.02052418142557144,
-0.6119464635848999,
-0.11049661040306091,
-0.17298123240470886,
0.15410391986370087,
0.31401824951171875,
-0.14299753308296204,
0.09348777681589127,
0.5510576963424683,
0.3420037627220154,
0.17730620503425598,
0.038670264184474945,
0.43315988779067993,
-0.32590892910957336,
-0.07746966183185577,
0.041234467178583145,
0.061315298080444336,
-0.2468900829553604,
-0.15792925655841827,
0.1574373096227646,
-0.1436120867729187,
-0.4542936682701111,
0.3872467279434204,
0.1606743037700653,
0.5273329019546509,
-0.6706637144088745,
0.539381742477417,
0.8267646431922913,
-0.09998765587806702,
-0.27490779757499695,
-0.10517182946205139,
0.5640429258346558,
0.4573032557964325,
0.2943280339241028,
-0.35236695408821106,
0.2913989722728729,
-0.3009168803691864,
-0.5224617123603821,
0.25167590379714966,
0.2436365932226181,
0.09699662774801254,
-0.20337246358394623,
-0.11448108404874802,
0.08200813829898834,
0.19196686148643494,
0.37795814871788025,
0.14306363463401794,
-0.2870233654975891,
0.35305410623550415,
-0.3346755802631378,
-0.18173164129257202,
0.42889463901519775,
-0.12729494273662567,
-0.1449584811925888,
0.44497233629226685,
-0.473724365234375,
0.22107020020484924,
2.39398193359375,
0.3803360164165497,
2.107107400894165,
-0.1435026377439499,
-0.02372482605278492,
0.24109071493148804,
-0.693428099155426,
0.45414236187934875,
0.1454586237668991,
-0.3090580701828003,
0.012322540394961834,
-0.2719353139400482,
0.004519274458289146,
-0.5756906867027283,
0.19285205006599426,
-0.25249069929122925,
0.2548218369483948,
-1.0162180662155151,
0.21396392583847046,
0.04720669984817505,
-0.052223846316337585,
-0.28146475553512573,
-0.2538095712661743,
0.30720189213752747,
0.36488932371139526,
-0.16703051328659058,
-0.4502648711204529,
-0.10683870315551758,
-0.2227775901556015,
-0.2033420354127884,
0.38491007685661316,
-0.05466471612453461,
0.2899481952190399,
0.02085908129811287,
-0.00800350122153759,
-0.14446358382701874,
0.17856661975383759,
4.464655876159668,
-0.5564557313919067,
0.19241449236869812,
-0.34362757205963135,
-0.4725300669670105,
0.08214779943227768,
0.23354922235012054,
-0.23919352889060974,
-0.21130754053592682,
0.4190249741077423,
0.3912654519081116,
-0.34672319889068604,
0.015918860211968422,
-0.3632815480232239,
0.3884330093860626,
0.13672973215579987,
0.38782113790512085,
0.16512537002563477,
0.47323429584503174,
-0.18125595152378082,
0.11565420031547546,
0.10869164019823074,
0.36465275287628174,
-0.06176358088850975,
-0.11826170980930328,
0.07056125998497009,
0.43019840121269226,
0.00022152754536364228,
-0.0856022983789444,
0.3894098103046417,
0.29551634192466736,
5.187819480895996,
-0.23707157373428345,
0.07150943577289581,
-0.16833631694316864,
0.13110500574111938,
0.3593951463699341,
-0.31126177310943604,
-0.42678484320640564,
-0.2800312638282776,
-0.025561191141605377,
-0.3236615061759949,
0.136052206158638,
-0.24027752876281738,
0.5779998302459717,
-0.08886874467134476,
0.003466026159003377,
-0.41748046875,
-0.2565479278564453,
0.5054255127906799,
-0.008798682130873203,
0.6385812163352966,
-0.1494489461183548,
0.3401058614253998,
-0.24515868723392487,
0.05439094826579094,
0.3403629958629608,
-0.02083074115216732,
0.47655531764030457,
0.02208958938717842,
0.4676138162612915,
0.6009544730186462,
0.34190863370895386,
-0.8025040030479431,
0.5084111094474792,
0.07586918771266937,
-0.2878430187702179,
0.6572670340538025,
-0.018770534545183182,
0.034564971923828125,
-0.1887793242931366,
0.47142791748046875,
0.36493170261383057,
0.5216568112373352,
-0.29262349009513855,
-0.47080081701278687,
-0.1705787479877472,
-0.17498540878295898,
0.327909916639328,
0.3876033127307892,
-0.09970302134752274,
0.0968048945069313,
-0.21047185361385345,
0.33191365003585815,
0.5173976421356201,
-0.12550589442253113,
0.423719584941864,
0.2622412145137787,
-0.16368825733661652,
0.5864877104759216,
0.029319606721401215,
1.1225574016571045,
0.14904583990573883,
-0.18455640971660614,
0.16950665414333344,
0.11055490374565125,
0.017708929255604744,
-0.12886475026607513,
0.14644885063171387,
0.849204421043396,
0.17872139811515808,
-0.26325610280036926,
0.012606666423380375,
0.03812120109796524,
0.12594613432884216,
0.4230347275733948,
0.05116802081465721,
0.32923218607902527,
-0.4569132924079895,
0.37792840600013733,
0.23611395061016083,
0.41384080052375793,
-0.35987553000450134,
-0.1991308033466339,
0.10463602095842361,
-0.0454537533223629,
0.04226532205939293,
-0.06474494934082031,
-0.03398459777235985,
-0.19932420551776886,
0.3437690734863281,
0.5724382400512695,
-0.01873628981411457,
0.09483350068330765,
0.159730464220047,
-0.09374141693115234,
-0.045307233929634094,
-0.27048084139823914,
0.6767181754112244,
-0.09437240660190582,
0.6890916228294373,
-0.4545951187610626,
0.29775190353393555,
0.18164965510368347,
0.0502358078956604,
0.20908601582050323,
0.013345633633434772,
0.2962816655635834,
-0.34191152453422546,
0.5128278136253357,
-0.2577425241470337,
0.6904507875442505,
0.18608859181404114,
-0.48432376980781555,
-0.2955600321292877,
-0.14908403158187866
] |
827#4 | দুর্গা | দুর্গাপূজা হল শক্তির অধিষ্ঠাত্রী দুর্গাদেবীর উপাসনার উৎসব। দুর্গাপূজা শরৎ (আশ্বিন) এবং বসন্ত (চৈত্র) ঋতুর শুক্লপক্ষে অনুষ্ঠিত হয়। "মার্কণ্ডেয় চণ্ডী" অনুযায়ী, দুর্গাপূজার প্রথম প্রচলন হয়েছিল বসন্ত ঋতুতে রাজা সুরথ এবং বৈশ্য সমাধি কর্তৃক।
দেবী ভাগবত ও কালিকাপুরাণে উল্লেখ আছে, শরৎকালে শ্রীরামচন্দ্র দুর্গা পূজা করেছিলেন রাবণ বধের নিমিত্তে; এজন্য একে, ‘অকালবোধন’ও বলা হয়ে থাকে। | [
0.12456711381673813,
0.39551085233688354,
0.0626312792301178,
0.1878640353679657,
-0.41702666878700256,
0.1443433165550232,
-0.09663113206624985,
-0.3959367275238037,
0.018671095371246338,
0.5246527791023254,
-0.11841607093811035,
0.09234877675771713,
-0.506735622882843,
0.28442537784576416,
-0.4135704040527344,
0.336255818605423,
-0.08372395485639572,
-0.39619481563568115,
-0.03325476869940758,
0.5302040576934814,
0.011012524366378784,
0.30669939517974854,
-0.10388583689928055,
0.1019936129450798,
0.17900970578193665,
0.3750268220901489,
-0.07042574137449265,
0.36972150206565857,
-0.2675012946128845,
0.5094286799430847,
-0.17690002918243408,
0.06940250098705292,
0.04459857940673828,
0.3150651752948761,
0.030387328937649727,
0.26118871569633484,
-0.3793020248413086,
-0.22110997140407562,
0.17328442633152008,
0.6450938582420349,
-0.21041716635227203,
0.27761924266815186,
0.7060316801071167,
-0.02958257496356964,
0.1987977772951126,
-0.6181532144546509,
0.7234588861465454,
0.10265713185071945,
0.3654647469520569,
0.28794556856155396,
-0.06948711723089218,
-0.15326790511608124,
-0.8794413805007935,
0.1492461860179901,
-0.6550610065460205,
0.17294318974018097,
-0.192898690700531,
0.6201176047325134,
0.6482058763504028,
0.0067228227853775024,
0.31131842732429504,
-0.22436359524726868,
-0.4422245919704437,
0.12594714760780334,
-0.41840776801109314,
0.2512194514274597,
0.29546529054641724,
0.2802361249923706,
0.006138749420642853,
0.11096368730068207,
-0.4925737679004669,
0.8781688213348389,
0.3200874924659729,
-0.005030932370573282,
0.4759601354598999,
-0.45824572443962097,
0.3588809370994568,
-0.06921461224555969,
0.24346335232257843,
-0.8155970573425293,
0.15846805274486542,
0.10480470210313797,
-0.253790020942688,
0.24503415822982788,
-0.1388639211654663,
0.6776123046875,
0.21346017718315125,
-0.046412840485572815,
-0.23562972247600555,
0.26837292313575745,
0.11622875928878784,
-0.11107349395751953,
0.2914704382419586,
-0.2675277888774872,
-0.03361644595861435,
0.32516273856163025,
0.23140668869018555,
-0.03080661967396736,
-0.08213254064321518,
-0.10576513409614563,
-0.05411485210061073,
-0.4679699242115021,
-0.18475490808486938,
0.4307582676410675,
-0.13622261583805084,
-0.5935401320457458,
-0.4064847230911255,
0.6086222529411316,
0.23942063748836517,
0.5040772557258606,
0.2131507843732834,
-0.1236448660492897,
0.142220601439476,
-0.17732103168964386,
-0.4029884338378906,
-0.28355124592781067,
-0.1336061656475067,
-0.03512926772236824,
0.06144385039806366,
-0.9756439328193665,
0.23491637408733368,
0.4917445778846741,
-0.21912582218647003,
-0.10982197523117065,
-0.020821115002036095,
-0.3522043228149414,
0.42111238837242126,
0.22097955644130707,
0.5875779390335083,
0.6927197575569153,
0.05399416387081146,
0.43917638063430786,
0.2302854359149933,
0.4843722879886627,
0.4269721210002899,
0.09449958801269531,
-0.19098517298698425,
-0.48105737566947937,
-0.45006677508354187,
-0.4058946669101715,
0.125336691737175,
0.7044357657432556,
0.48999232053756714,
0.8256498575210571,
-0.1928578019142151,
0.2667081356048584,
0.2314605712890625,
0.3483535945415497,
0.37936756014823914,
0.23697635531425476,
0.6611478328704834,
0.45578891038894653,
-0.5336345434188843,
0.6247876286506653,
-0.27107661962509155,
0.07697536796331406,
0.5387486219406128,
-0.034422390162944794,
-0.2152344137430191,
0.2342655211687088,
0.7963582873344421,
0.2650455832481384,
-0.5835466980934143,
0.49235618114471436,
0.10072170943021774,
0.5054644346237183,
-0.3424573540687561,
0.045412395149469376,
0.4975619316101074,
0.061603400856256485,
-0.4111194908618927,
0.14201980829238892,
-0.22216062247753143,
-0.3473740816116333,
-0.033297959715127945,
0.119591623544693,
0.022947650402784348,
0.22218795120716095,
0.389265239238739,
0.5983388423919678,
0.24139906466007233,
0.1399555504322052,
-0.024653395637869835,
-0.05617917701601982,
0.5510688424110413,
0.16818305850028992,
0.660798966884613,
0.46618154644966125,
-0.09805706888437271,
0.7517198324203491,
0.06934115290641785,
0.1455329805612564,
0.9347149729728699,
0.15209057927131653,
0.1276572197675705,
0.47242555022239685,
-0.026299893856048584,
0.4021357595920563,
-0.30688580870628357,
-0.050631921738386154,
-0.040407780557870865,
-0.004682866856455803,
-0.805319607257843,
0.21763242781162262,
0.4862211048603058,
-0.4300931692123413,
0.11507389694452286,
0.2695063352584839,
-0.11714950948953629,
0.390954852104187,
-0.3405289947986603,
0.3028700351715088,
0.4080144166946411,
0.6515608429908752,
-0.04153526574373245,
-0.22482559084892273,
-0.09631361812353134,
0.1653020679950714,
0.4928778409957886,
0.24043169617652893,
0.2414393424987793,
0.21594740450382233,
0.35776540637016296,
0.004843385424464941,
-0.022851688787341118,
-0.0775659903883934,
-0.28574496507644653,
-0.1307692527770996,
0.200180321931839,
0.15442657470703125,
0.27408692240715027,
-0.09219114482402802,
0.08154526352882385,
0.04461676627397537,
0.1720847338438034,
0.30971014499664307,
0.0787121057510376,
0.09175901114940643,
-0.007859938777983189,
0.3263777792453766,
0.20651282370090485,
0.611270010471344,
0.01805086061358452,
-0.5183186531066895,
0.27339968085289,
-0.25256505608558655,
0.4434635639190674,
0.23559050261974335,
-0.17782220244407654,
-0.12187377363443375,
-0.09759141504764557,
0.2365211546421051,
-0.2977660596370697,
0.23932605981826782,
0.2311069518327713,
0.5142608284950256,
-0.006487415172159672,
-0.037940993905067444,
0.4225575923919678,
-0.10695726424455643,
0.7288610339164734,
0.367510586977005,
0.23827455937862396,
0.943004846572876,
-0.5968837141990662,
-0.43260976672172546,
0.19675321877002716,
0.4851927161216736,
0.3066588044166565,
0.6763299107551575,
0.8179082870483398,
-0.21514137089252472,
0.17147085070610046,
-0.15772759914398193,
-0.12184613198041916,
0.29122960567474365,
-0.027226565405726433,
0.32016974687576294,
-0.12636448442935944,
-0.11394669115543365,
0.07550270110368729,
0.2891201078891754,
0.32511305809020996,
0.0733962208032608,
-0.09376120567321777,
0.9503750801086426,
-0.0733465924859047,
0.5880988240242004,
-0.31518083810806274,
-0.06661641597747803,
0.2680448889732361,
0.31692421436309814,
0.12044108659029007,
-0.2014428824186325,
-0.00029663191526196897,
-0.3057617247104645,
0.3402520418167114,
-0.008827458135783672,
0.28586363792419434,
-0.2151167392730713,
0.5935178399085999,
-0.32226961851119995,
0.6400309205055237,
0.5214396715164185,
-0.5983142852783203,
-0.6555460095405579,
-0.4994451403617859,
0.8463575839996338,
0.13835269212722778,
0.669670820236206,
0.2669808864593506,
-0.8682058453559875,
-0.31123414635658264,
0.5168277025222778,
0.3033187985420227,
0.6146472096443176,
-0.45919501781463623,
0.08099187910556793,
-0.09887485951185226,
0.4789215624332428,
0.10012228041887283,
-0.46718963980674744,
-0.3841295540332794,
-0.3610798120498657,
0.6676928400993347,
-0.3072371184825897,
-0.556155264377594,
-0.18188053369522095,
0.6043379306793213,
-0.33630800247192383,
-0.10028275102376938,
0.5849124193191528,
0.48177725076675415,
-0.2302057147026062,
0.3292373716831207,
0.5042724609375,
0.1488945186138153,
1.0185250043869019,
-0.13031575083732605,
0.2320636659860611,
0.24633511900901794,
0.09592261165380478,
-0.017069509252905846,
0.520751953125,
-0.12107010185718536,
0.29809024930000305,
-0.08123229444026947,
-0.9082114696502686,
0.48370373249053955,
-0.267157644033432,
0.6942718625068665,
0.016169248148798943,
0.5907623171806335,
-0.41028594970703125,
-0.4877222180366516,
0.6025266051292419,
0.6511126756668091,
0.4043455719947815,
0.4729449152946472,
-0.2116815745830536,
0.3019993305206299,
0.48259830474853516,
0.09118463844060898,
-0.4659285843372345,
0.4166029691696167,
-0.06289367377758026,
-0.24964706599712372,
-0.4910077750682831,
-0.3811818063259125,
0.40773260593414307,
-0.03963518142700195,
-0.3549365699291229,
-0.6391651630401611,
-0.09166010469198227,
-0.03471751511096954,
-0.33623039722442627,
-0.4488345682621002,
0.44511914253234863,
0.5573956370353699,
0.010747903026640415,
-0.01946692354977131,
0.38355329632759094,
0.6464818716049194,
-0.004481544252485037,
0.25588274002075195,
0.21326102316379547,
0.22375273704528809,
0.23094511032104492,
-0.03886624053120613,
-0.38985976576805115,
0.29093414545059204,
-0.3736698031425476,
-0.0264454148709774,
-0.2578881084918976,
0.12488114088773727,
-0.12400991469621658,
-0.14657051861286163,
0.008926132693886757,
0.6106542348861694,
0.14308257400989532,
0.08957977592945099,
0.6052823066711426,
0.2423577457666397,
0.607122540473938,
3.81477427482605,
-0.06473912298679352,
0.503739058971405,
0.18749958276748657,
-0.23841962218284607,
0.18698525428771973,
0.6993947625160217,
-0.21678359806537628,
0.22665582597255707,
0.039078619331121445,
-0.0819736197590828,
0.29416623711586,
-0.08079692721366882,
-0.08909523487091064,
-0.0944550409913063,
-0.05755453184247017,
0.9389416575431824,
0.06821361929178238,
-0.2151845395565033,
0.7521220445632935,
-0.3032948672771454,
-0.364656001329422,
0.5191274285316467,
0.014297792688012123,
0.6100249886512756,
-0.1111767366528511,
0.07628286629915237,
0.626223623752594,
0.7189756035804749,
0.8671005368232727,
0.6111276745796204,
-0.32065585255622864,
0.06426245719194412,
0.3812524080276489,
-0.5290126800537109,
0.5506531000137329,
0.20633141696453094,
0.21568883955478668,
0.24584530293941498,
0.38973119854927063,
-0.24011120200157166,
-0.0006411140784621239,
-0.022745801135897636,
0.5754712224006653,
0.6474120616912842,
-1.1368591785430908,
0.5454089641571045,
0.2592204809188843,
0.04145846888422966,
0.08153839409351349,
0.753551721572876,
-0.357483446598053,
-0.027991537004709244,
-0.3041682839393616,
-0.039631325751543045,
0.4777217507362366,
-0.07197000086307526,
0.06381408125162125,
0.16364099085330963,
-0.7153186798095703,
0.04527512565255165,
-0.28983446955680847,
0.6326550841331482,
0.23118463158607483,
-0.8976302742958069,
0.12352409213781357,
0.017332566902041435,
-0.14543099701404572,
0.3303823471069336,
-0.2600075304508209,
-0.027183180674910545,
0.29780328273773193,
-0.05807038024067879,
-0.6782737970352173,
-0.38623127341270447,
0.40239444375038147,
-0.4491908550262451,
0.15496912598609924,
0.44886696338653564,
0.12236510217189789,
0.40779080986976624,
-0.411018043756485,
-0.10429453104734421,
-0.01678331568837166,
-0.5154933333396912,
0.6698867678642273,
0.35438257455825806,
-0.39424172043800354,
0.2537422180175781,
-0.261642724275589,
0.0035028946585953236,
0.43959328532218933,
0.15358977019786835,
-0.005099811125546694,
0.5735477805137634,
-0.08152328431606293,
-0.18652848899364471,
-3.779296875,
0.5483766198158264,
-0.281891793012619,
0.2847026586532593,
0.23872333765029907,
0.38695409893989563,
0.2645113170146942,
-0.20917651057243347,
0.022721394896507263,
0.8594314455986023,
-0.03993462771177292,
0.2290833294391632,
-0.0029403935186564922,
-0.40094777941703796,
0.4550463557243347,
0.03873231261968613,
0.20850154757499695,
0.41522717475891113,
0.49960076808929443,
-0.15375147759914398,
0.7038199305534363,
0.14114774763584137,
0.3857051730155945,
-0.17114458978176117,
-0.0380072146654129,
-0.024560347199440002,
0.6790223717689514,
-0.16340577602386475,
-0.9983725547790527,
0.19786377251148224,
-0.5111639499664307,
-0.22202818095684052,
0.46794456243515015,
-0.36832186579704285,
0.33919191360473633,
0.6981673836708069,
-0.20877189934253693,
0.3005826771259308,
0.10904017090797424,
0.2964743375778198,
0.15154293179512024,
-0.1591714471578598,
0.2636047899723053,
-0.03911988437175751,
0.1709277331829071,
0.15769913792610168,
-0.07949036359786987,
0.1513848751783371,
-0.7523289322853088,
-0.21526236832141876,
0.09722431749105453,
0.23116613924503326,
-0.47160568833351135,
0.6858896613121033,
0.54584139585495,
-0.18060548603534698,
-0.17531707882881165,
0.35309165716171265,
0.08426716178655624,
0.6396697759628296,
-0.22572964429855347,
-0.06314258277416229,
0.3519160747528076,
-0.0059189992025494576,
-0.49552634358406067,
-0.33277198672294617,
-0.23226328194141388,
-0.07864107936620712,
0.3887060582637787,
-0.2846705913543701,
0.3204616904258728,
0.3413586914539337,
0.38177573680877686,
-0.3371994197368622,
-0.2204907238483429,
0.36513420939445496,
-0.12396680563688278,
-0.23457926511764526,
0.663501501083374,
-0.23739686608314514,
-0.07532395422458649,
0.4442903697490692,
-0.4421079456806183,
-0.07432866096496582,
2.2649359703063965,
0.5373905897140503,
2.1061978340148926,
0.16106557846069336,
0.10708027333021164,
0.4339081346988678,
-0.6694722771644592,
0.5307904481887817,
0.22974008321762085,
0.474487841129303,
0.7253856658935547,
0.012277831323444843,
-0.09697890281677246,
-0.1410159468650818,
0.4101771116256714,
-0.464817613363266,
0.1262238621711731,
-0.9590644240379333,
0.46340200304985046,
-0.19868607819080353,
-0.06592639535665512,
-0.13888394832611084,
-0.08991067856550217,
0.02105809561908245,
0.3635115921497345,
-0.370574951171875,
-0.47015637159347534,
0.05835678055882454,
-0.25381767749786377,
-0.21154700219631195,
0.22185860574245453,
0.45928117632865906,
0.22933030128479004,
-0.2668702304363251,
-0.4308743476867676,
0.13563713431358337,
0.11996201425790787,
4.386237144470215,
-0.6927606463432312,
0.1422327607870102,
-0.11105290800333023,
-0.052436042577028275,
0.12171408534049988,
0.28625890612602234,
-0.060717176645994186,
-0.2723035514354706,
0.6738268733024597,
0.40072160959243774,
-0.21370242536067963,
0.16021794080734253,
-0.18951959908008575,
-0.08249923586845398,
-0.09273484349250793,
0.4169922471046448,
-0.20235341787338257,
0.04538029432296753,
-0.2189171016216278,
0.035641249269247055,
-0.08495473861694336,
0.6313340663909912,
-0.12894760072231293,
-0.2647848129272461,
0.09491908550262451,
0.3399204909801483,
-0.02239115536212921,
-0.07038862258195877,
0.2754933834075928,
0.40579453110694885,
5.116786003112793,
-0.10376938432455063,
-0.36700648069381714,
-0.3109798729419708,
0.236977219581604,
0.14977192878723145,
-0.3973258137702942,
0.015837248414754868,
-0.04872925579547882,
0.04211593046784401,
-0.1417372226715088,
-0.10486745089292526,
-0.34481799602508545,
0.7369350790977478,
-0.25623559951782227,
0.15012672543525696,
-0.4671727120876312,
-0.36971503496170044,
0.45115944743156433,
-0.37400999665260315,
0.29794448614120483,
-0.24447843432426453,
0.5066068172454834,
-0.3231530785560608,
-0.37112393975257874,
0.8593766689300537,
-0.23158566653728485,
0.3216676115989685,
0.002821360481902957,
0.24461856484413147,
0.49283233284950256,
0.2653558850288391,
-1.1884849071502686,
0.5491859912872314,
-0.07226269692182541,
-0.18537896871566772,
0.10726042836904526,
0.06524796783924103,
-0.010169930756092072,
0.13690435886383057,
0.3819613456726074,
0.4969577491283417,
-0.09103185683488846,
0.2844168245792389,
-0.8766161799430847,
-0.31352484226226807,
-0.3862159550189972,
0.5763975977897644,
0.5496174097061157,
0.17038403451442719,
0.658086359500885,
-0.4490117132663727,
0.6024744510650635,
0.44241762161254883,
0.20955005288124084,
0.31899750232696533,
-0.058870889246463776,
-0.38578516244888306,
0.654229998588562,
0.016233457252383232,
0.8921082615852356,
0.11624771356582642,
-0.05777844414114952,
0.060318220406770706,
0.14219141006469727,
0.3244437873363495,
-0.14271335303783417,
0.10051921755075455,
0.43050697445869446,
0.010258805006742477,
-0.223939448595047,
-0.29844263195991516,
0.1145208552479744,
0.004791867453604937,
0.4725332260131836,
0.013255119323730469,
0.8916600942611694,
-0.556052029132843,
0.06486724317073822,
-0.03989773616194725,
0.29926425218582153,
-0.25334432721138,
-0.017757108435034752,
0.2219235599040985,
-0.06243808940052986,
0.188191220164299,
0.20873700082302094,
0.009870610199868679,
0.5335286259651184,
-0.14851532876491547,
0.2788539528846741,
0.14462685585021973,
0.16858667135238647,
0.3349130153656006,
-0.3008236885070801,
-0.038166359066963196,
-0.1716960221529007,
0.08985521644353867,
0.17453326284885406,
0.3164788782596588,
-0.29104292392730713,
0.1203860342502594,
0.1137273833155632,
0.02590383216738701,
0.2978046238422394,
-0.4507344961166382,
0.4247753322124481,
-0.5964577198028564,
0.9176309704780579,
-0.24170784652233124,
0.45308947563171387,
0.13284021615982056,
-0.6977162957191467,
-0.3581542372703552,
-0.07380157709121704
] |
827#5 | দুর্গা | পূর্ব ভারতের পশ্চিমবঙ্গ, অসম, বিহার, উড়িষ্যা, ঝাড়খণ্ডে দুর্গাপূজা বহুলভাবে উদযাপন করা হয়; উত্তর ভারতে এটি নবরাত্রি হিসাবে পালন করা হয়। ভারতীয় উপমহাদেশের একাধিক রাষ্ট্র দুর্গাপূজা পালন করে এবং বাংলাদেশের সংখ্যালঘু হিন্দুরাও সকলে দুর্গাপূজা পালন করে। সাধারণত আশ্বিন মাসের শুক্লপক্ষের ষষ্ঠ দিন তথা ষষ্ঠীর থেকে আরম্ভ করে দশমী পর্যন্ত হয়ে থাকে এই দুর্গোৎসব। এই পাঁচ দিন যথাক্রমে দুর্গা ষষ্ঠী, মহাসপ্তমী, মহাষ্টমী, মহানবমী ও বিজয়া দশমী নামে পরিচিত। এই পক্ষটিকে দেবীপক্ষ নামেও জানা যায়। পূর্ববর্তী অমাবস্যার দিন এই দেবীপক্ষের সূচনা হয়, একে মহালয়াও বলা হয়ে থাকে; আর পূর্ণিমার দিনটিকে লক্ষ্মী পূজার দিন হিসাবে গণ্য করা হয় ।
হিন্দুশাস্ত্রে "দুর্গা" শব্দটিকে ব্যাখ্যা করতে গিয়ে বলা হয়েছে:
অর্থাৎ, ""দ" অক্ষরটি দৈত্য বিনাশ করে, উ-কার বিঘ্ন নাশ করে, রেফ রোগ নাশ করে, "গ" অক্ষরটি পাপ নাশ করে এবং অ-কার শত্রু নাশ করে। এর অর্থ, দৈত্য, বিঘ্ন, রোগ, পাপ ও শত্রুর হাত থেকে যিনি রক্ষা করেন, তিনিই দুর্গা।" অন্যদিকে "শব্দকল্পদ্রুম" বলেছে, "দুর্গং নাশয়তি যা নিত্যং সা দুর্গা বা প্রকীর্তিতা"। অর্থাৎ, যিনি দুর্গ নামে অসুরকে বধ করেছিলেন, তিনি সব সময় দুর্গা নামে পরিচিত। "শ্রীশ্রীচণ্ডী" অনুসারে যে দেবী "নিঃশেষদেবগণশক্তিসমূহমূর্ত্যাঃ" (সকল দেবতার সম্মিলিত শক্তির প্রতিমূর্তি), তিনিই দুর্গা। | [
0.11171409487724304,
0.4625997245311737,
0.041975438594818115,
-0.06685255467891693,
-0.11499560624361038,
-0.09167664498090744,
0.5662229061126709,
-0.3530750274658203,
0.011227700859308243,
0.5984067916870117,
0.14418703317642212,
-0.11056339740753174,
-0.2293117642402649,
-0.25766533613204956,
-0.7874603271484375,
0.012966237962245941,
0.1643505096435547,
-0.671351969242096,
-0.22317245602607727,
0.1695024073123932,
-0.45801642537117004,
0.2706615626811981,
0.11713089048862457,
-0.16106417775154114,
0.20286110043525696,
0.1586005687713623,
-0.2827214002609253,
0.054769691079854965,
-0.6463165283203125,
0.31671661138534546,
0.13013941049575806,
-0.06519918888807297,
-0.1789824664592743,
0.6622799634933472,
-0.02741263061761856,
0.34459495544433594,
-0.24294286966323853,
0.08957269787788391,
-0.09656381607055664,
0.47027552127838135,
-0.14737406373023987,
0.09321880340576172,
0.4760892987251282,
-0.012276601046323776,
0.52030348777771,
-0.5742667317390442,
0.4137175679206848,
0.3903605341911316,
0.3470582962036133,
0.1890363097190857,
-0.02603031136095524,
0.14202290773391724,
-0.5258569717407227,
-0.1544894427061081,
-0.5359255075454712,
-0.17443138360977173,
-0.29027998447418213,
0.7294178009033203,
-0.06218674033880234,
-0.02869126945734024,
-0.06740836054086685,
-0.07327409088611603,
-0.5225629806518555,
0.15384331345558167,
-0.056966155767440796,
0.028180722147226334,
-0.00018648291006684303,
0.4521104693412781,
0.26108211278915405,
-0.026632484048604965,
-0.3071286678314209,
0.655646800994873,
0.2655128836631775,
0.2825120687484741,
0.14945948123931885,
-0.4261840581893921,
0.10317999124526978,
-0.20535050332546234,
0.3276202976703644,
-0.7514102458953857,
0.2773379683494568,
-0.08200488984584808,
-0.025521591305732727,
0.07396939396858215,
-0.12661346793174744,
0.6292819976806641,
0.11958075314760208,
-0.11457198858261108,
-0.40890631079673767,
0.38987159729003906,
-0.08589768409729004,
-0.13976597785949707,
0.008682750165462494,
-0.40943336486816406,
0.033210594207048416,
0.010010745376348495,
0.4923609495162964,
-0.5044080018997192,
0.09623425453901291,
0.035562336444854736,
-0.10338279604911804,
-0.3918526768684387,
-0.11096258461475372,
0.15388846397399902,
-0.18265527486801147,
-0.5112299919128418,
-0.2309778332710266,
0.21545174717903137,
0.08784440159797668,
0.5697174072265625,
0.12078427523374557,
0.1319369226694107,
-0.16722531616687775,
-0.12678126990795135,
-0.25534772872924805,
-0.06099863722920418,
0.5141093730926514,
0.14143367111682892,
0.1376921832561493,
-1.0058989524841309,
0.46790504455566406,
0.11728061735630035,
-0.21240638196468353,
0.02727438509464264,
-0.4129869341850281,
-0.0668763518333435,
0.4911482334136963,
-0.15857207775115967,
0.41464900970458984,
0.9726839065551758,
0.0032651424407958984,
0.4513568878173828,
0.5503947734832764,
0.44686269760131836,
0.36363911628723145,
0.08117014169692993,
0.03258718550205231,
-0.4884216785430908,
-0.955909013748169,
-0.24030807614326477,
0.3541702330112457,
0.4759114980697632,
0.49887627363204956,
0.4881783127784729,
-0.01586117409169674,
0.6518802642822266,
-0.03080618381500244,
0.5501489639282227,
0.4063097834587097,
0.4900856018066406,
0.5275946855545044,
0.2818555533885956,
-0.3170328736305237,
0.603187084197998,
-0.664819598197937,
0.03210483491420746,
0.7018224596977234,
0.032134853303432465,
-0.21593017876148224,
0.14965415000915527,
0.8604335784912109,
0.3412816524505615,
-0.3283512592315674,
-0.04852480813860893,
-0.5407169461250305,
0.3770509362220764,
-0.29360753297805786,
0.16955703496932983,
0.5954961776733398,
0.11217175424098969,
-0.6648092269897461,
0.1334194540977478,
-0.22382387518882751,
-0.32831934094429016,
-0.12409158051013947,
-0.04305104911327362,
0.12770313024520874,
-0.011094567365944386,
0.29982155561447144,
0.41506457328796387,
0.3487280607223511,
0.35052263736724854,
-0.1433572620153427,
-0.09087428450584412,
0.371314138174057,
0.4626743793487549,
0.5810611844062805,
0.3239994943141937,
-0.12541286647319794,
0.342584490776062,
-0.21005278825759888,
0.16538973152637482,
0.6848962306976318,
-0.061252303421497345,
0.11164502799510956,
0.3050793409347534,
0.0727078914642334,
0.43842625617980957,
-0.4747282862663269,
-0.26143237948417664,
0.263405442237854,
-0.27044677734375,
-0.5183444023132324,
0.03990240395069122,
0.4716978073120117,
-0.37571173906326294,
-0.13300034403800964,
0.17432481050491333,
-0.18391801416873932,
0.20580440759658813,
0.009319871664047241,
0.18792475759983063,
0.26540446281433105,
0.7836616039276123,
0.08651164919137955,
-0.11583053320646286,
0.15229138731956482,
-0.2209559977054596,
0.5339552164077759,
0.1411675214767456,
0.016861245036125183,
0.6193956732749939,
0.2368956208229065,
-0.589349091053009,
0.3137962818145752,
0.08277027308940887,
-0.29447484016418457,
-0.11882473528385162,
0.14458796381950378,
0.16013872623443604,
0.5290321111679077,
0.32494184374809265,
-0.11441461741924286,
0.15755978226661682,
0.2369515299797058,
0.4220576286315918,
0.0754454955458641,
0.4236004948616028,
0.18850475549697876,
-0.03543177992105484,
0.5792574882507324,
0.17769216001033783,
-0.21360358595848083,
-0.6359777450561523,
0.4957752227783203,
-0.35763561725616455,
0.2423151582479477,
0.39032644033432007,
-0.0611153207719326,
0.13279137015342712,
-0.025969509035348892,
0.07218813896179199,
-0.002988940104842186,
0.19985195994377136,
-0.01609373465180397,
0.27048853039741516,
-0.04809321463108063,
-0.6100670695304871,
0.641669750213623,
-0.38840457797050476,
0.6566454172134399,
0.5450462102890015,
0.5630478858947754,
0.4319518506526947,
-0.24685466289520264,
-0.3262800872325897,
0.33507466316223145,
0.5192294120788574,
0.11092500388622284,
0.41448837518692017,
0.6090244650840759,
-0.32612115144729614,
-0.019660167396068573,
-0.02322898805141449,
-0.077363982796669,
-0.0925423800945282,
0.06122446805238724,
0.1640964299440384,
-0.19198296964168549,
0.14732667803764343,
-0.039739519357681274,
0.43140432238578796,
0.424597829580307,
-0.19791719317436218,
-0.18355312943458557,
0.3363228142261505,
0.32828712463378906,
0.5837182998657227,
-0.37117236852645874,
-0.010345328599214554,
0.2572302222251892,
0.29213768243789673,
0.10612501204013824,
0.03052700310945511,
-0.013496294617652893,
-0.04011400789022446,
0.5426220893859863,
0.18640536069869995,
0.13981157541275024,
-0.1482946276664734,
0.479589581489563,
-0.1339891254901886,
0.6215050220489502,
0.47806236147880554,
-0.5844194889068604,
-0.5069414377212524,
-0.13925644755363464,
1.1238441467285156,
-0.006979010067880154,
0.4802704453468323,
0.04085065796971321,
-0.47752845287323,
-0.14553353190422058,
0.6086845397949219,
0.682135820388794,
0.5291089415550232,
-0.03634922206401825,
0.22423741221427917,
-0.1938786655664444,
0.14861898124217987,
0.12903565168380737,
-0.5287272930145264,
-0.41967248916625977,
0.142659991979599,
0.3851191997528076,
-0.05659659579396248,
-0.47918856143951416,
-0.6240442991256714,
0.41510850191116333,
-0.34687530994415283,
-0.11460384726524353,
0.4035254716873169,
0.020684072747826576,
-0.428303599357605,
0.2719763517379761,
0.3544110059738159,
0.40079161524772644,
1.0417394638061523,
-0.04642051085829735,
0.34185275435447693,
0.12476908415555954,
0.293606162071228,
-0.13651257753372192,
0.35296010971069336,
-0.12922945618629456,
0.30418717861175537,
-0.2662532329559326,
-0.7894815802574158,
0.5539722442626953,
-0.27632272243499756,
0.5487399697303772,
0.41211315989494324,
0.11148102581501007,
-0.43204787373542786,
-0.34880518913269043,
0.19523710012435913,
0.7740882635116577,
0.8576619625091553,
0.4241170287132263,
-0.2494170069694519,
0.10868363082408905,
0.5155503749847412,
0.023905254900455475,
-0.05236367881298065,
0.42399221658706665,
0.019162990152835846,
-0.23316887021064758,
-0.28777652978897095,
-0.10827584564685822,
0.4247629940509796,
0.05526065081357956,
-0.43282216787338257,
-0.20729823410511017,
-0.24583977460861206,
-0.11260664463043213,
-0.7057256698608398,
-0.2805723547935486,
0.47327128052711487,
0.49516773223876953,
-0.14909127354621887,
0.39883238077163696,
0.312991201877594,
0.19902005791664124,
0.3075859844684601,
-0.14104008674621582,
0.12425605952739716,
0.7190728187561035,
-0.05057253688573837,
-0.1522444188594818,
-0.5301892161369324,
0.24274106323719025,
-0.4430775046348572,
0.2634366750717163,
-0.2989569306373596,
-0.40912336111068726,
0.034424759447574615,
-0.09873752295970917,
0.16209203004837036,
0.6289669275283813,
0.14699029922485352,
-0.3081015944480896,
0.14853376150131226,
0.2127670794725418,
0.2368827760219574,
3.9602279663085938,
0.005840972065925598,
0.6441822052001953,
0.00564020499587059,
-0.2754811644554138,
0.39353039860725403,
0.8148550987243652,
-0.05107061564922333,
0.19235217571258545,
0.19342836737632751,
-0.38138675689697266,
0.37998712062835693,
0.14587324857711792,
-0.34223470091819763,
0.15460073947906494,
0.30134937167167664,
1.0007438659667969,
-0.09525983035564423,
-0.3220481276512146,
0.6512298583984375,
-0.17524968087673187,
-0.1974555402994156,
0.43520188331604004,
-0.07568562775850296,
0.6851668953895569,
0.35699373483657837,
0.07934685796499252,
0.4814867675304413,
0.4071497917175293,
0.5363368391990662,
0.6842373609542847,
-0.11465130746364594,
0.23228950798511505,
0.4386190176010132,
-0.4356747567653656,
0.45218324661254883,
0.42987364530563354,
0.15671107172966003,
0.396373987197876,
0.32393980026245117,
-0.059215791523456573,
0.33983391523361206,
0.03393232822418213,
0.45357370376586914,
0.43417882919311523,
-0.6666755676269531,
0.5970451831817627,
0.2814573645591736,
0.19355860352516174,
0.3465641438961029,
0.4862155318260193,
-0.03069654479622841,
-0.014554020017385483,
-0.3025069236755371,
-0.27437442541122437,
0.41627180576324463,
0.003608349710702896,
-0.3223404586315155,
0.44279980659484863,
-0.32671278715133667,
0.16835319995880127,
-0.19847321510314941,
0.5103572010993958,
0.17226731777191162,
-0.6662005186080933,
-0.1586855947971344,
0.15721353888511658,
0.01848694123327732,
0.5231321454048157,
-0.5384320020675659,
0.13261215388774872,
0.3083987236022949,
0.1660679578781128,
-0.47369933128356934,
-0.08291149884462357,
0.6873619556427002,
-0.3134201765060425,
0.32239773869514465,
0.6030973196029663,
0.3319486677646637,
0.5245141983032227,
0.13198181986808777,
-0.38335567712783813,
0.044315267354249954,
-0.22277577221393585,
0.6131937503814697,
0.3899305462837219,
-0.4670511782169342,
0.4649794101715088,
0.2438831627368927,
0.16480451822280884,
-0.3877143859863281,
0.2482578456401825,
0.1218344196677208,
0.2505287528038025,
-0.11720685660839081,
-0.06682656705379486,
-3.810302734375,
0.44162702560424805,
-0.1349247395992279,
0.14772187173366547,
0.15713456273078918,
0.25288525223731995,
0.5777974128723145,
-0.3239595293998718,
0.23940220475196838,
0.4696703851222992,
0.0001645013689994812,
0.0841175764799118,
-0.1415998339653015,
-0.3639119863510132,
0.23742476105690002,
0.29722970724105835,
0.06125762313604355,
0.5107923746109009,
0.5797200202941895,
-0.20558485388755798,
0.6816647052764893,
-0.0650976374745369,
0.1759151667356491,
-0.37990283966064453,
-0.6766455173492432,
0.05448201298713684,
0.5421055555343628,
-0.2629093825817108,
-0.5147120356559753,
0.12742865085601807,
-0.2705526649951935,
-0.15331949293613434,
0.34705013036727905,
-0.2966880798339844,
0.23971326649188995,
0.6133438348770142,
0.2374349683523178,
0.014007285237312317,
0.11707285046577454,
0.5763325691223145,
-0.10422544181346893,
0.06454235315322876,
0.21592113375663757,
0.04402226209640503,
-0.05154137313365936,
-0.12580424547195435,
0.14007052779197693,
0.26918482780456543,
-0.48463788628578186,
0.01818421669304371,
0.4319506287574768,
0.49233365058898926,
-0.621304988861084,
0.4968431293964386,
0.6323347091674805,
0.12882472574710846,
-0.03526041656732559,
0.1609424650669098,
0.164884552359581,
0.27193352580070496,
0.0319189578294754,
-0.4071790874004364,
0.3752647638320923,
-0.14095646142959595,
-0.2906319797039032,
0.05695497989654541,
-0.1677633672952652,
0.3411865830421448,
0.25302526354789734,
-0.2268974483013153,
-0.2315516173839569,
0.19988740980625153,
0.42408818006515503,
-0.06484849750995636,
-0.11609579622745514,
0.07127358019351959,
-0.13300098478794098,
-0.2853931188583374,
0.48237162828445435,
-0.07327878475189209,
-0.12170334160327911,
0.5462925434112549,
-0.43511438369750977,
-0.2455158233642578,
2.2293357849121094,
0.2980134189128876,
2.1412391662597656,
-0.08899901062250137,
-0.03392542898654938,
0.31703293323516846,
-0.9055390357971191,
0.502922773361206,
0.26459968090057373,
0.4741922616958618,
-0.04734009876847267,
-0.18559478223323822,
-0.03319963067770004,
-0.19080257415771484,
0.3479801416397095,
-0.3209598660469055,
0.2752199172973633,
-1.1441223621368408,
0.5749186873435974,
-0.0571911484003067,
0.2852640748023987,
-0.19989188015460968,
-0.4457392692565918,
0.23594601452350616,
0.44690269231796265,
-0.25763410329818726,
-0.392419695854187,
0.42852216958999634,
-0.2876843810081482,
-0.4933251738548279,
-0.09306413680315018,
0.010591506958007812,
0.10689489543437958,
-0.49100565910339355,
-0.43079817295074463,
0.20934270322322845,
0.1610967516899109,
4.41876220703125,
-0.3891337513923645,
0.27790844440460205,
-0.38884830474853516,
-0.32860544323921204,
-0.3945370316505432,
0.3938676416873932,
-0.4229099750518799,
0.125028595328331,
0.6581666469573975,
0.24895159900188446,
-0.5943307876586914,
-0.021605979651212692,
-0.21433670818805695,
0.3446849286556244,
-0.30556368827819824,
0.40185338258743286,
0.18568822741508484,
0.13148894906044006,
-0.244728222489357,
-0.11798572540283203,
-0.05750413239002228,
0.6264127492904663,
-0.13998717069625854,
-0.2998862564563751,
0.04139943793416023,
0.32686954736709595,
0.2945529818534851,
-0.03488844633102417,
0.671145498752594,
0.7083039283752441,
5.1296234130859375,
0.03789423406124115,
-0.440027117729187,
-0.23693673312664032,
0.0038004331290721893,
0.09219701588153839,
-0.43819284439086914,
0.024212859570980072,
-0.016714973375201225,
0.03861109912395477,
-0.2576625943183899,
0.06212490424513817,
-0.2454332709312439,
0.49028295278549194,
0.016551095992326736,
-0.24611862003803253,
-0.4972422122955322,
-0.537543773651123,
0.6455050706863403,
-0.18725836277008057,
0.5349777936935425,
-0.23721042275428772,
0.2447393238544464,
-0.17342349886894226,
0.21996498107910156,
0.699661374092102,
-0.40691056847572327,
0.637452244758606,
0.12554694712162018,
0.33755064010620117,
0.4516344666481018,
0.5029226541519165,
-1.0597689151763916,
0.4476983845233917,
-0.23831281065940857,
-0.06970837712287903,
0.4107282757759094,
0.22890670597553253,
-0.017552880570292473,
-0.08745138347148895,
0.11612047255039215,
0.7063713669776917,
0.3519350588321686,
0.09185542911291122,
-0.518348753452301,
-0.017713114619255066,
-0.07052691280841827,
0.5884218215942383,
0.4754025936126709,
-0.13412626087665558,
0.3353590965270996,
-0.35780665278434753,
0.6967891454696655,
0.5799636840820312,
-0.1894264817237854,
0.4010889530181885,
0.15668712556362152,
-0.2036503255367279,
0.45750194787979126,
-0.23140662908554077,
1.1857976913452148,
0.11929631978273392,
0.005966842174530029,
0.5686994194984436,
0.32713398337364197,
0.157952219247818,
-0.15046219527721405,
-0.08124257624149323,
0.8048195838928223,
0.27959534525871277,
-0.2272052764892578,
0.18741464614868164,
0.11628450453281403,
0.09717359393835068,
0.3614673614501953,
-0.04394000023603439,
0.25699084997177124,
-0.17916196584701538,
0.3770190477371216,
0.12357290089130402,
0.10108889639377594,
-0.46279990673065186,
-0.4205184578895569,
-0.20198416709899902,
0.0451953150331974,
0.5381176471710205,
0.25789737701416016,
0.28938066959381104,
0.25967323780059814,
0.16865897178649902,
0.3903506100177765,
-0.07735753059387207,
0.17240595817565918,
0.5689011812210083,
-0.44009166955947876,
-0.02611788921058178,
-0.3110179007053375,
0.20869451761245728,
0.3329942524433136,
0.2928781509399414,
0.04568234086036682,
0.5099787712097168,
-0.025580504909157753,
0.22300457954406738,
0.2558256983757019,
-0.28711169958114624,
0.14753323793411255,
-0.3275650143623352,
0.28402674198150635,
0.10724416375160217,
0.6197528839111328,
0.4244129955768585,
-0.4380131959915161,
-0.21220941841602325,
-0.18203413486480713
] |
830#0 | বিজয়া মুখোপাধ্যায় | বিজয়া মুখোপাধ্যায় বাঙালি কবি এবং লেখিকা। জন্ম ১১ মার্চ ১৯৩৭ সালে ঢাকায়। লিখেছেন কাব্যগ্রন্থ আমার প্রভুর জন্য (১৯৬৭), যদি শত্রুহীন (১৯৭১), ভেঙে যায় অনন্ত বাদাম (১৯৭৭), উড়ন্ত নামাবলী (১৯৭৯) ইত্যাদি। সম্পাদনা করেছেন বিভাষা পত্রিকার। শ্রেষ্ঠ কবিতা প্রকাশ ১৯৯০। তাঁর লেখা একটি বিখ্যাত কবিতা 'কবিতা কিভাবে হয় '। | [
-0.2349424511194229,
0.3020328879356384,
0.2207985669374466,
-0.14046922326087952,
-0.24050311744213104,
0.25128984451293945,
0.026287779211997986,
-0.3780617117881775,
0.31890869140625,
0.5962150692939758,
-0.5650326609611511,
0.10105884075164795,
-0.5527032613754272,
-0.18740245699882507,
-0.39256417751312256,
0.7385028004646301,
0.13978265225887299,
-0.02204262465238571,
0.0342445969581604,
0.1132119745016098,
-0.47356554865837097,
0.3802141547203064,
-0.06294510513544083,
0.1534266620874405,
0.0707310140132904,
0.295549213886261,
0.08883044123649597,
0.1917109340429306,
-0.5210365653038025,
0.5338857173919678,
0.3137851357460022,
-0.498418390750885,
0.07397408038377762,
0.7884752154350281,
-0.26143863797187805,
0.12524442374706268,
-0.6122872233390808,
-0.08585529029369354,
0.2613184452056885,
-0.36005690693855286,
0.2835192084312439,
-0.044650621712207794,
0.4452779293060303,
-0.11836666613817215,
0.49698764085769653,
-0.3880760669708252,
0.7089195847511292,
0.37175920605659485,
0.4502091705799103,
0.013194337487220764,
-0.0703371986746788,
-0.12660439312458038,
-0.2864780128002167,
-0.007475892081856728,
-1.084812045097351,
0.2581425905227661,
-0.2668995261192322,
0.03272200748324394,
-0.027228010818362236,
0.23549333214759827,
0.29696258902549744,
-0.12545695900917053,
-0.31784307956695557,
-0.054559528827667236,
0.24934172630310059,
0.1647699475288391,
0.34989088773727417,
0.3985178470611572,
0.5129855275154114,
-0.14055617153644562,
0.10333607345819473,
0.3320911228656769,
0.37514930963516235,
0.6014631390571594,
-0.40130576491355896,
-0.3711416721343994,
0.06736350804567337,
-0.20244084298610687,
-0.21535678207874298,
-0.03945533558726311,
0.45622268319129944,
-0.33428674936294556,
-0.19636160135269165,
0.42598313093185425,
-0.32658299803733826,
0.5916866660118103,
-0.14213280379772186,
-0.4479539692401886,
0.47131115198135376,
0.5850792527198792,
-0.4368909001350403,
-0.25537630915641785,
0.026850460097193718,
-0.34767821431159973,
0.3673132359981537,
-0.22023449838161469,
0.351455420255661,
0.09119913727045059,
-0.13566716015338898,
-0.09905342012643814,
0.2858823537826538,
-0.4119821786880493,
-0.5489311814308167,
0.43387261033058167,
0.2751998007297516,
-0.3610416352748871,
-0.18498681485652924,
0.24360038340091705,
-0.2082156091928482,
0.3625001609325409,
0.5072060227394104,
-0.18853968381881714,
-0.20239506661891937,
0.6051780581474304,
0.312946081161499,
-0.16147492825984955,
0.4510509669780731,
0.44924116134643555,
0.22440478205680847,
-1.2458888292312622,
0.18517595529556274,
-0.06851416081190109,
-0.1442023664712906,
0.18657724559307098,
0.2147464007139206,
-0.11894817650318146,
0.575337290763855,
-0.17614178359508514,
0.4745670258998871,
-0.02711947076022625,
1.0932047367095947,
-0.029105037450790405,
0.7423743605613708,
0.4515303075313568,
0.3635695278644562,
0.36643069982528687,
0.283340722322464,
-0.08711398392915726,
-0.44687503576278687,
-0.05877671018242836,
-0.47203996777534485,
-0.20854467153549194,
0.024321097880601883,
1.1158671379089355,
-0.019531307741999626,
0.3210502862930298,
-0.1257113665342331,
0.4626140892505646,
-0.031762998551130295,
0.28479012846946716,
0.18175403773784637,
0.3210158944129944,
-0.4581983983516693,
0.9145657420158386,
-0.43065112829208374,
0.2223951518535614,
0.595831573009491,
0.5107500553131104,
-0.3959559202194214,
0.07952919602394104,
0.879658579826355,
0.34348562359809875,
-0.10914738476276398,
-0.3831174373626709,
0.2891384959220886,
0.35764965415000916,
-0.09746084362268448,
-0.059671372175216675,
0.34439024329185486,
0.30428385734558105,
-0.34289923310279846,
0.2209949940443039,
0.24435004591941833,
-0.2282424420118332,
-0.22713501751422882,
0.1752486377954483,
0.40298834443092346,
-0.2558422386646271,
0.2717345952987671,
0.5175735950469971,
0.169707790017128,
0.20870862901210785,
-0.7633168697357178,
-0.333646684885025,
0.4538722038269043,
0.38704028725624084,
0.8482018113136292,
0.29569095373153687,
-0.3923327326774597,
0.43346887826919556,
0.13711431622505188,
0.08346714079380035,
0.5321739912033081,
-0.5267249345779419,
-0.27339524030685425,
0.8032643795013428,
-0.1494816690683365,
-0.11950239539146423,
0.19974443316459656,
0.1068730279803276,
-0.06219949573278427,
-0.04131225124001503,
-0.5232992172241211,
0.14415231347084045,
0.07666835188865662,
-0.5757629871368408,
0.059826403856277466,
0.3716268837451935,
-0.18461285531520844,
0.3638475835323334,
0.1780180186033249,
0.22567500174045563,
0.1746475100517273,
0.7422223687171936,
-0.12172631919384003,
0.11820830404758453,
0.023389291018247604,
-0.1153530478477478,
0.6342948079109192,
0.31997182965278625,
-0.38482511043548584,
0.3335728943347931,
0.3726871907711029,
0.034641850739717484,
0.13577769696712494,
0.1424369215965271,
0.09310948103666306,
0.29958778619766235,
-0.016923334449529648,
0.5614972710609436,
0.3773036003112793,
0.16481123864650726,
-0.4460698366165161,
-0.14434775710105896,
0.30893367528915405,
0.28535833954811096,
0.4823719263076782,
0.7621148824691772,
0.15763388574123383,
0.24688269197940826,
0.46681368350982666,
0.9256501197814941,
0.14030539989471436,
-0.4686903953552246,
0.30484631657600403,
-0.23382630944252014,
0.6069332361221313,
0.13821519911289215,
0.18997769057750702,
0.3494473993778229,
0.19464516639709473,
-0.29119157791137695,
-0.2972799837589264,
0.34442761540412903,
0.2019955813884735,
0.05609706789255142,
0.26783114671707153,
-0.14735974371433258,
0.6747024059295654,
-0.273653119802475,
0.07912001013755798,
0.6702967882156372,
0.4331957697868347,
0.5967002511024475,
0.2064633071422577,
-0.12662403285503387,
0.16308066248893738,
0.5037841796875,
0.1845625340938568,
0.3766293525695801,
1.156416893005371,
-0.19332340359687805,
-0.22058385610580444,
0.49867263436317444,
0.155520498752594,
-0.40343740582466125,
0.33672285079956055,
0.22618991136550903,
-0.4007297456264496,
-0.13860803842544556,
0.04200485721230507,
0.4296315312385559,
0.2796924412250519,
-0.06647876650094986,
-0.21356317400932312,
-0.1562272608280182,
-0.024916021153330803,
-0.33872270584106445,
-0.7092023491859436,
0.015585490502417088,
0.14063242077827454,
0.6068887710571289,
-0.1876220703125,
-0.36610639095306396,
-0.7159677743911743,
0.4482867121696472,
0.29972854256629944,
-0.1159709244966507,
0.24674077332019806,
-0.07517275214195251,
0.6386442184448242,
-0.09372641146183014,
-0.10852315276861191,
0.27101266384124756,
-0.007044169586151838,
-0.19777071475982666,
-0.3758276402950287,
0.44151002168655396,
0.41727447509765625,
0.45129767060279846,
-0.13302098214626312,
-0.9721131324768066,
-0.10022249072790146,
0.4188743233680725,
0.10606116056442261,
0.36314406991004944,
0.3408757150173187,
0.4862852990627289,
-0.07803753763437271,
-0.2053591012954712,
0.11624176800251007,
-0.8344627022743225,
-0.3545740842819214,
-0.029096584767103195,
0.2992140054702759,
0.039087314158678055,
-0.1350713074207306,
-1.0799386501312256,
1.2736018896102905,
-0.024884836748242378,
-0.38594523072242737,
-0.06472422927618027,
-0.3527330756187439,
-0.37117549777030945,
-0.045495226979255676,
0.4646693766117096,
0.8943269848823547,
0.9162304997444153,
-0.3462107181549072,
-0.19473659992218018,
0.14036458730697632,
0.23156212270259857,
-0.0784817487001419,
0.2794807553291321,
-0.1736106425523758,
0.07162339240312576,
-0.4075841009616852,
-0.6861671805381775,
0.46626874804496765,
0.00418192008510232,
0.4646435081958771,
-0.26753512024879456,
0.45851749181747437,
0.2861475944519043,
-0.02698112092912197,
0.037400536239147186,
0.5970776677131653,
0.48526501655578613,
0.290191650390625,
-0.16370423138141632,
0.2659728527069092,
0.40706902742385864,
0.5686944723129272,
-0.10166129469871521,
-0.22052936255931854,
-0.06916064023971558,
-0.00749360304325819,
-0.5047317743301392,
-0.18675348162651062,
-0.2075636386871338,
-0.27841997146606445,
-0.35183045268058777,
-0.3584010899066925,
0.5978381037712097,
-0.3348473012447357,
-0.3456527590751648,
-0.05759289860725403,
0.3607504665851593,
0.4805646538734436,
0.36689525842666626,
0.2695767283439636,
0.5295472145080566,
0.41194745898246765,
0.32427215576171875,
-0.4297594428062439,
-0.06694192439317703,
-0.29206612706184387,
-0.5651758909225464,
-0.33714544773101807,
0.15618093311786652,
-0.262888640165329,
-0.2998288869857788,
0.42058634757995605,
-0.6759163737297058,
-0.22079919278621674,
0.009343740530312061,
-0.5969746112823486,
0.04372430220246315,
0.16956061124801636,
-0.2515037953853607,
0.005092601291835308,
0.7322275638580322,
0.6476427912712097,
0.7540906071662903,
3.6458864212036133,
0.07060658931732178,
0.34862595796585083,
-0.29427337646484375,
0.17370180785655975,
0.4242366850376129,
0.6659197211265564,
-0.07392731308937073,
0.21489831805229187,
-0.03418697044253349,
-0.4643349051475525,
0.23454973101615906,
0.142757385969162,
0.024170368909835815,
-0.26370739936828613,
0.28225255012512207,
0.6009318828582764,
-0.017323007807135582,
-0.09248414635658264,
0.586824357509613,
-0.3476575016975403,
0.10066109895706177,
0.6063026785850525,
0.057680826634168625,
0.7723699808120728,
0.43005362153053284,
0.460077702999115,
0.2356828898191452,
-0.3477460443973541,
0.4049570560455322,
0.5247514843940735,
-0.22121164202690125,
0.018047740682959557,
0.4887508451938629,
-0.6873829364776611,
0.8110376596450806,
0.20772241055965424,
0.3052866458892822,
-0.02944340929389,
0.12838126718997955,
0.015334876254200935,
0.2287083864212036,
0.05551731213927269,
0.6502037644386292,
0.007270005065947771,
0.04912247508764267,
0.1922101229429245,
0.4152557849884033,
0.09219757467508316,
0.2860170602798462,
-0.32048407196998596,
-0.4634664058685303,
-0.2765839993953705,
-0.4312688112258911,
-0.2884586453437805,
0.6273691654205322,
-0.03416198119521141,
0.15187150239944458,
-0.06433840841054916,
-0.23023346066474915,
0.5869508981704712,
-0.09785054624080658,
0.22577250003814697,
0.4711403250694275,
-0.35321637988090515,
0.2069282978773117,
-0.6970763206481934,
0.20526430010795593,
0.9458281993865967,
-0.8090749979019165,
0.07430380582809448,
0.2945695221424103,
0.3696429133415222,
-0.16627192497253418,
-0.005733606871217489,
0.019026726484298706,
0.2596880793571472,
0.13042283058166504,
0.3050818145275116,
0.0011256812140345573,
0.20495617389678955,
-0.4863424599170685,
-0.3988790810108185,
0.3024313449859619,
-0.23339906334877014,
0.42859384417533875,
0.12140511721372604,
-0.9783803224563599,
0.49137037992477417,
0.16806651651859283,
0.231811985373497,
-0.7665019035339355,
0.29762929677963257,
0.155259370803833,
0.5725441575050354,
0.20598849654197693,
-0.11406587064266205,
-3.8740234375,
0.327617883682251,
0.30693894624710083,
0.07265995442867279,
0.22799265384674072,
-0.17924173176288605,
0.41299235820770264,
-0.15267150104045868,
-0.2932700216770172,
0.3061887323856354,
-0.04088109731674194,
0.16459180414676666,
0.13564598560333252,
-0.5302338600158691,
0.5112624168395996,
-0.15442614257335663,
-0.2100142240524292,
0.20271523296833038,
0.3585572838783264,
-0.08516120165586472,
0.5639399290084839,
0.463518887758255,
0.04618782550096512,
-0.09935347735881805,
0.11717255413532257,
-0.2658122479915619,
0.8026759624481201,
-0.011553998105227947,
0.13444139063358307,
0.5775868892669678,
-0.27848321199417114,
0.14418649673461914,
0.5455896854400635,
-0.33242687582969666,
0.6894879937171936,
0.4069902002811432,
-0.07876051962375641,
-0.3468232750892639,
-0.23285184800624847,
-0.11774664372205734,
-0.23277996480464935,
0.2651485204696655,
-0.025174705311655998,
0.25362786650657654,
0.1379292905330658,
-0.6351003646850586,
-0.17836877703666687,
0.1377427577972412,
-0.10918177664279938,
0.3237513303756714,
0.06195613741874695,
0.47431042790412903,
-0.844816267490387,
0.15833131968975067,
0.8868408203125,
-0.1282864362001419,
-0.15595047175884247,
-0.1945568174123764,
0.8564752340316772,
0.5317941904067993,
-0.23497967422008514,
-0.07695798575878143,
0.31464260816574097,
0.36803093552589417,
-0.6816843152046204,
0.0675797089934349,
0.7041569948196411,
0.27227362990379333,
0.3410298228263855,
-0.4390477240085602,
0.1548289805650711,
0.027031956240534782,
0.2870028614997864,
0.3402670919895172,
0.3042829930782318,
0.7514805793762207,
-0.4199941158294678,
-0.5486211776733398,
0.6386200189590454,
-0.15751546621322632,
-0.10147061944007874,
0.6302888989448547,
-0.49585458636283875,
0.5273206830024719,
2.199462890625,
0.6601911187171936,
2.145866632461548,
-0.2834337055683136,
0.03686383366584778,
0.29797956347465515,
-0.5668217539787292,
0.0649552047252655,
-0.145081028342247,
-0.09612417966127396,
-0.19322094321250916,
0.1651199460029602,
-0.5221744179725647,
-0.10564755648374557,
-0.08447399735450745,
-0.5737952589988708,
0.16750258207321167,
-1.2705676555633545,
0.5281769633293152,
0.14911405742168427,
0.11200246959924698,
-0.47379738092422485,
-0.2037350833415985,
0.10775118321180344,
-0.013542466796934605,
0.3207257390022278,
0.12194156646728516,
0.09065224230289459,
0.09230946749448776,
-0.37078702449798584,
0.28178155422210693,
0.27889782190322876,
-0.011902273632586002,
-0.13956506550312042,
-0.05382596328854561,
0.11163707822561264,
-0.04981854185461998,
4.438735485076904,
-0.12096229195594788,
-0.30548983812332153,
0.3613402843475342,
0.20407137274742126,
0.08871783316135406,
0.47682344913482666,
-0.24807210266590118,
-0.05376274883747101,
0.3716985881328583,
0.5838018655776978,
0.43568772077560425,
0.2526248097419739,
-0.49809545278549194,
0.347750723361969,
0.446556955575943,
0.24632489681243896,
0.1422210931777954,
0.0806005597114563,
-0.2254030704498291,
0.11249314248561859,
0.06608781218528748,
0.4016604423522949,
-0.27198871970176697,
0.6793487071990967,
0.19854086637496948,
0.9816097617149353,
0.4028055667877197,
-0.10914623737335205,
-0.28259870409965515,
-0.11395762115716934,
5.18375301361084,
-0.3170055150985718,
-0.2219759076833725,
-0.20727837085723877,
-0.12980513274669647,
0.2367715686559677,
-0.39332863688468933,
-0.1184488832950592,
-0.2602808475494385,
-0.21196481585502625,
-0.41824403405189514,
0.27166274189949036,
-0.24893438816070557,
0.3136847913265228,
-0.14255724847316742,
-0.36721280217170715,
-0.47265002131462097,
0.07946287095546722,
0.521709680557251,
-0.2629041075706482,
0.08367612212896347,
-0.3990681767463684,
0.33016282320022583,
-0.14788880944252014,
-0.0998707190155983,
0.20204536616802216,
-0.029727274551987648,
0.9407684803009033,
-0.02775108627974987,
0.07602940499782562,
0.09220844507217407,
0.5829480290412903,
-0.228201761841774,
0.15280337631702423,
-0.595927357673645,
-0.1861291229724884,
-0.13810524344444275,
0.22731967270374298,
0.33030611276626587,
0.2523266673088074,
0.014690980315208435,
0.2812611758708954,
0.1943521648645401,
-0.6069180965423584,
-0.13341335952281952,
0.5329879522323608,
-0.004275886341929436,
0.1377376765012741,
0.12697407603263855,
0.09208126366138458,
-0.18442581593990326,
-0.005325200501829386,
0.6568787097930908,
0.5047322511672974,
-0.06277117133140564,
0.17047515511512756,
0.21179454028606415,
-0.22393323481082916,
-0.4179854989051819,
-0.09406191855669022,
1.1767951250076294,
-0.0023915427736938,
-0.06394682824611664,
0.5857090950012207,
0.21034762263298035,
0.14835307002067566,
0.14110314846038818,
0.34183984994888306,
0.42996853590011597,
-0.16536058485507965,
0.45849671959877014,
0.5180668234825134,
0.1257406771183014,
-0.06486738473176956,
0.40014880895614624,
-0.18064452707767487,
0.5568007826805115,
-0.052230484783649445,
0.3170212209224701,
0.11229939013719559,
-0.20915475487709045,
-0.631502091884613,
0.24528460204601288,
0.0942721962928772,
0.2391614317893982,
0.1103527694940567,
0.16768933832645416,
0.2801674008369446,
0.3667134940624237,
0.24480478465557098,
0.3419591188430786,
-0.2495802640914917,
-0.04144686087965965,
-0.20830057561397552,
0.1252850443124771,
0.4351034462451935,
0.28704914450645447,
0.5157906413078308,
-0.6218289732933044,
0.23225612938404083,
-0.3725220561027527,
0.39392155408859253,
0.16889381408691406,
0.2585466206073761,
0.17306455969810486,
0.015404992736876011,
0.20893514156341553,
0.210662841796875,
0.4068414866924286,
0.5522074699401855,
0.5952596664428711,
0.28487130999565125,
-0.28908950090408325,
-0.3986361622810364,
-0.11367512494325638
] |
855#0 | সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় | সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় বা "'সৌরভ গাঙ্গুলী "'(জন্ম: ৮ জুলাই, ১৯৭২) একজন প্রাক্তন ভারতীয় ক্রিকেটার এবং ভারতীয় জাতীয় ক্রিকেট দলের প্রাক্তন অধিনায়ক।সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় জন্মগ্রহণ করেন ৮ই জুলাই, ১৯৭২ সালে, কলকাতার বেহালায় একটি প্রতিষ্ঠিত পরিবারে। তাঁর বাবার নাম চণ্ডীদাস গঙ্গোপাধ্যায় ও মাতার নাম নিরুপা গঙ্গোপাধ্যায়। সৌরভ মূলত তাঁর দাদার সাহায্যে ক্রিকেট জীবনে প্রতিষ্ঠিত হন। | [
-0.42009052634239197,
0.08101458847522736,
0.20070309937000275,
0.19164909422397614,
-0.58451908826828,
0.3415983319282532,
0.013582237996160984,
-0.32787060737609863,
0.08405530452728271,
0.4539684057235718,
-0.2932751476764679,
-0.10900352150201797,
-0.14458326995372772,
-0.05726487562060356,
-0.05443694442510605,
0.4990580081939697,
0.2617652118206024,
0.003380534937605262,
-0.10231608897447586,
-0.4732925295829773,
-0.5834755897521973,
0.46760815382003784,
0.04350915551185608,
0.17729531228542328,
0.13070107996463776,
-0.8077468276023865,
-0.19028273224830627,
0.14850451052188873,
0.6439319849014282,
0.2778185307979584,
0.06567135453224182,
-0.4463479518890381,
-0.7000570297241211,
0.32191750407218933,
-0.6469785571098328,
0.1519545465707779,
-0.3008626699447632,
-0.36444371938705444,
0.0495569109916687,
0.11120548099279404,
0.023225918412208557,
0.1580365002155304,
0.21917694807052612,
-0.12948231399059296,
0.630048930644989,
0.17041978240013123,
0.4237276613712311,
0.1887473613023758,
0.5534480214118958,
0.17005665600299835,
-0.0018183953361585736,
0.13779667019844055,
-0.34982314705848694,
0.023762745782732964,
-0.9145745635032654,
0.3233790993690491,
-0.23306533694267273,
0.8074249029159546,
0.7342658638954163,
0.36763375997543335,
0.0344109982252121,
0.09460601955652237,
-0.39153000712394714,
-0.19783328473567963,
-0.063417948782444,
0.16474124789237976,
0.13023880124092102,
0.44897136092185974,
-0.14493896067142487,
-0.0597342848777771,
0.036903347820043564,
0.019283320754766464,
0.25766074657440186,
0.6143900156021118,
-0.07717520743608475,
-0.6628720164299011,
-0.3292534649372101,
0.3726683557033539,
-0.3533822000026703,
-0.42776504158973694,
0.5656641125679016,
-0.365515798330307,
-1.0935167074203491,
0.4266335964202881,
0.1219296082854271,
0.6566799283027649,
0.26399317383766174,
0.11332430690526962,
0.5829781293869019,
0.3893864154815674,
-0.20968082547187805,
-0.1488237977027893,
-0.12682479619979858,
-0.3459377586841583,
-0.1332388073205948,
-0.2104714959859848,
0.0024631803389638662,
-0.7002747058868408,
-0.04016268625855446,
-0.3021322190761566,
-0.10309092700481415,
-0.2051788568496704,
-0.5208067297935486,
0.8295520544052124,
-0.2830605208873749,
-0.30201154947280884,
-0.1292087882757187,
-0.11545021086931229,
0.3552767336368561,
0.33602553606033325,
0.04272771626710892,
-0.04937301203608513,
0.5684733390808105,
0.06247258931398392,
0.056533727794885635,
-0.08214503526687622,
0.06387001276016235,
0.319183349609375,
0.16608208417892456,
-1.0498046875,
-0.25239941477775574,
0.4280495345592499,
-0.21120965480804443,
0.3446686863899231,
-0.14284870028495789,
-0.24285413324832916,
0.6587799787521362,
-0.41446396708488464,
0.36093273758888245,
0.2452183961868286,
0.5941625237464905,
-0.4559307396411896,
0.4232988655567169,
0.4038809835910797,
0.3941287398338318,
0.3453176021575928,
0.23256954550743103,
-0.20523972809314728,
0.2011151760816574,
-0.34957021474838257,
-0.28442442417144775,
-0.07636382430791855,
0.5610259771347046,
0.6836565136909485,
0.221398264169693,
0.05329252779483795,
0.30463024973869324,
0.17648747563362122,
0.3037426173686981,
0.6038689017295837,
0.027536889538168907,
0.353362113237381,
-0.29824894666671753,
0.42407914996147156,
-0.5995585918426514,
0.2148147076368332,
1.204074501991272,
-0.4423072934150696,
-0.06583927571773529,
0.07395216077566147,
0.9093698263168335,
0.46847885847091675,
0.39611542224884033,
-0.09994729608297348,
-0.360117644071579,
-0.058261971920728683,
0.42409002780914307,
-0.14393997192382812,
0.47424641251564026,
0.15048569440841675,
-0.5205801725387573,
-0.14524884521961212,
-0.1254657357931137,
0.16458165645599365,
0.14959871768951416,
-0.08077143877744675,
0.09719065576791763,
-0.1955326944589615,
0.6165562272071838,
-0.30254411697387695,
0.4991930425167084,
0.29202982783317566,
0.06463008373975754,
0.3968033790588379,
0.27652910351753235,
0.18634581565856934,
0.21801461279392242,
-0.2378474920988083,
-0.19593925774097443,
0.8680689930915833,
-0.11285461485385895,
-0.29358670115470886,
0.40461570024490356,
-0.19673912227153778,
0.6401637196540833,
0.5260599851608276,
0.06730221211910248,
0.19716471433639526,
-0.3097592294216156,
0.4458959102630615,
0.4991863965988159,
-0.16795530915260315,
-0.36922839283943176,
0.3173995614051819,
0.22618521749973297,
-0.8013943433761597,
0.09891147166490555,
0.3785882890224457,
-0.3110331892967224,
0.40327921509742737,
-0.19866490364074707,
0.11840177327394485,
-0.3832855820655823,
0.3938335180282593,
0.20513196289539337,
-0.2616422474384308,
0.19075219333171844,
-0.4825509786605835,
0.31697532534599304,
0.3090839087963104,
-0.23805807530879974,
0.10320855677127838,
0.38649120926856995,
0.08046287298202515,
0.030292944982647896,
-0.22557580471038818,
-0.16157305240631104,
-0.20617365837097168,
-0.013989271596074104,
0.3647109866142273,
0.37802359461784363,
0.4491470456123352,
-0.19260182976722717,
-0.13690736889839172,
0.3412955701351166,
0.21011163294315338,
0.49201714992523193,
0.29203876852989197,
0.051397550851106644,
-0.16169066727161407,
0.2733113169670105,
0.4799475073814392,
0.0438036285340786,
-0.5526363253593445,
0.4952392578125,
-1.0888887643814087,
0.41892045736312866,
0.2883506119251251,
0.08322854340076447,
0.11112571507692337,
0.05284217745065689,
-0.13917608559131622,
-0.5482624173164368,
0.49921464920043945,
-0.360289990901947,
0.2907138168811798,
0.1683560311794281,
0.08832935243844986,
-0.08087215572595596,
0.15490421652793884,
0.5476787686347961,
0.09482347220182419,
0.7311817407608032,
0.53230220079422,
0.1104898527264595,
0.04848887026309967,
0.3949289917945862,
0.5193703174591064,
0.20600779354572296,
0.055880993604660034,
0.6797705292701721,
-0.2049611508846283,
-0.4383544921875,
0.5623535513877869,
0.1596248298883438,
-0.12990692257881165,
0.1947021484375,
0.7542098164558411,
-0.4640878438949585,
0.08661671727895737,
-0.13417258858680725,
0.23577110469341278,
-0.28389772772789,
0.3013243079185486,
-0.0473751574754715,
-0.0740036740899086,
0.011010178364813328,
-0.7595020532608032,
-0.678270161151886,
-0.16547498106956482,
0.13526131212711334,
0.5794882774353027,
0.022429997101426125,
-0.1547851264476776,
0.030542777851223946,
-0.12158820033073425,
-0.012435147538781166,
0.02993835136294365,
0.43223705887794495,
-0.09703638404607773,
0.5573530793190002,
-0.2139071524143219,
-0.15077614784240723,
-0.09050215780735016,
-0.011577369645237923,
-0.5975514650344849,
0.3309292495250702,
0.6113119125366211,
0.1985929012298584,
0.9521257281303406,
0.6232402324676514,
-0.32219985127449036,
0.11881613731384277,
0.5112113952636719,
0.4579510986804962,
0.9293807148933411,
0.36007338762283325,
0.11188120394945145,
-0.12013595551252365,
0.2585093379020691,
-0.3395637571811676,
-0.9513792991638184,
-0.16365328431129456,
0.2837814390659332,
0.2253279685974121,
-0.10222281515598297,
-0.2132514864206314,
-0.5879673361778259,
0.5856135487556458,
0.09797301888465881,
0.19540107250213623,
0.38779017329216003,
-0.31276723742485046,
-1.0138814449310303,
-0.18313072621822357,
0.11340679228305817,
0.24830491840839386,
0.6803877949714661,
-0.2911326289176941,
0.4292963743209839,
0.6652968525886536,
0.2770381271839142,
-0.10930664092302322,
0.33208203315734863,
-0.38110920786857605,
-0.07410214841365814,
0.23997780680656433,
-0.04242468252778053,
0.5395216345787048,
0.22559113800525665,
0.7485604286193848,
-0.36600399017333984,
0.632325291633606,
0.18877775967121124,
-0.010354313999414444,
-0.35251617431640625,
0.5062845945358276,
0.42144614458084106,
0.5081063508987427,
-0.32413071393966675,
0.2332705557346344,
0.8840634226799011,
0.11933061480522156,
0.33407118916511536,
0.04104376211762428,
0.1925542652606964,
-0.3733066916465759,
0.02513952925801277,
-0.10865209996700287,
0.1943448781967163,
-0.43123215436935425,
-0.051200270652770996,
0.09780298173427582,
0.7341437935829163,
0.18993166089057922,
-0.006562874186784029,
-0.2750348746776581,
0.8530454635620117,
0.5487730503082275,
0.03701296076178551,
0.18311475217342377,
0.6273258328437805,
0.817734956741333,
0.25445204973220825,
0.17000454664230347,
-0.15045292675495148,
-0.16562604904174805,
0.24023067951202393,
0.27849850058555603,
0.12915413081645966,
0.30640533566474915,
-0.3403441309928894,
-0.2680409848690033,
-0.29405704140663147,
-0.07308510690927505,
0.17276588082313538,
-0.06287671625614166,
0.354539692401886,
0.5967254638671875,
0.39691078662872314,
0.08767756074666977,
0.5299369096755981,
0.5114638209342957,
0.20165160298347473,
3.8505427837371826,
-0.26215896010398865,
-0.13928411900997162,
0.09386086463928223,
-0.551133394241333,
-0.08281270414590836,
0.7703157663345337,
0.3912983536720276,
-0.027225695550441742,
-0.13291221857070923,
-0.5227558612823486,
0.08334818482398987,
0.1469017118215561,
0.3265400230884552,
0.21640659868717194,
0.19460032880306244,
0.8261610865592957,
-0.012082766741514206,
-0.047825489193201065,
0.46424636244773865,
-0.2774316668510437,
-0.5339977741241455,
0.3521145284175873,
0.022930651903152466,
0.8786599636077881,
0.5770922899246216,
1.2614421844482422,
0.28206321597099304,
0.6014096140861511,
0.20221193134784698,
0.41903820633888245,
-0.7335183620452881,
-0.04831322655081749,
0.3953205645084381,
-0.6898913979530334,
0.6837826371192932,
0.13497255742549896,
0.3049144148826599,
-0.1437084674835205,
0.2963317632675171,
-0.286888062953949,
-0.031374476850032806,
0.8538116216659546,
0.20235247910022736,
0.26996201276779175,
-0.6960276365280151,
-0.0854249969124794,
0.37241330742836,
0.09632207453250885,
0.24723951518535614,
0.29043737053871155,
-0.3137413263320923,
-0.7395343780517578,
-0.5115885734558105,
-0.33614978194236755,
0.5762518048286438,
0.056927114725112915,
0.012541424483060837,
0.23347298800945282,
-0.33124804496765137,
-0.18373602628707886,
-0.21642714738845825,
0.0899915099143982,
-0.07472033053636551,
-0.5456482172012329,
0.4019991457462311,
-0.4390676021575928,
0.03673366829752922,
0.3456282913684845,
-0.38408195972442627,
0.8651300072669983,
0.22169029712677002,
0.5198268890380859,
-0.4874532222747803,
-0.32459840178489685,
0.16357679665088654,
-0.14142164587974548,
0.31655168533325195,
0.08653661608695984,
-0.03583449125289917,
0.31807956099510193,
-0.26955702900886536,
0.3336297869682312,
0.6223257780075073,
-0.060412511229515076,
0.583143949508667,
-0.12709102034568787,
-1.036389708518982,
0.4004405736923218,
0.0859975665807724,
-0.071962371468544,
-0.027618728578090668,
0.12875604629516602,
0.16979822516441345,
0.21951739490032196,
0.005161926615983248,
-0.12931814789772034,
-3.8482439517974854,
0.5500693321228027,
0.05711425468325615,
-0.01969333179295063,
0.38522040843963623,
0.09823556244373322,
-0.08662625402212143,
0.1396859735250473,
-0.21275286376476288,
-0.2267155945301056,
0.24167099595069885,
-0.029227642342448235,
-0.20601309835910797,
-0.1178850308060646,
0.009145651943981647,
0.15978515148162842,
0.12486231327056885,
0.6831313967704773,
-0.02694958634674549,
-0.1833392083644867,
0.45301005244255066,
0.9829652309417725,
0.19912409782409668,
-0.1611570119857788,
-0.13792584836483002,
-0.11543367058038712,
0.6787481904029846,
0.22591407597064972,
0.11224116384983063,
0.004310034215450287,
0.24706247448921204,
0.35204896330833435,
0.8279175758361816,
-0.3811343014240265,
0.58930903673172,
0.5445626974105835,
0.1045256108045578,
0.0924384668469429,
0.38917797803878784,
-0.01620534062385559,
0.2014903724193573,
-0.2867693603038788,
0.015775131061673164,
0.07990781217813492,
0.03942960500717163,
-0.28343552350997925,
-0.23859325051307678,
0.2623629570007324,
-0.5708050727844238,
0.2652361989021301,
-0.15007424354553223,
0.52729731798172,
-0.9883590340614319,
0.13743478059768677,
0.7166520953178406,
-0.4165600836277008,
0.36513370275497437,
0.13504105806350708,
0.08535972237586975,
0.3229275643825531,
-0.321758508682251,
-0.1392156481742859,
0.23442131280899048,
0.08320415019989014,
-0.2564758062362671,
0.4548015892505646,
0.3761439919471741,
0.3436468243598938,
0.4453507959842682,
-0.6987701058387756,
-0.16928701102733612,
-0.010803359560668468,
0.4593835473060608,
0.07553756982088089,
-0.15092912316322327,
0.40848472714424133,
0.5948583483695984,
-0.6824789047241211,
0.2423776239156723,
-0.1449507474899292,
0.26632028818130493,
-0.036335431039333344,
-0.460509717464447,
0.4742696285247803,
2.054194927215576,
0.3577718138694763,
2.040860176086426,
0.3916322886943817,
-0.12535898387432098,
0.39092424511909485,
-0.01628717966377735,
0.15060563385486603,
0.21392619609832764,
-0.41480398178100586,
0.3336297571659088,
0.009566164575517178,
-0.07512970268726349,
0.013528935611248016,
0.22787299752235413,
-0.21965213119983673,
0.35997483134269714,
-1.4399845600128174,
0.33048760890960693,
0.06553197652101517,
-0.2584890127182007,
-0.2491152584552765,
-0.5723153352737427,
-0.2995236814022064,
0.41767966747283936,
-0.09660184383392334,
0.1179480254650116,
0.024484220892190933,
-0.03315505385398865,
-0.41405370831489563,
0.20377138257026672,
0.24619580805301666,
0.10315574705600739,
-0.26674363017082214,
0.18061193823814392,
0.2921781837940216,
0.18404708802700043,
4.409153938293457,
-0.1434897631406784,
-0.048287998884916306,
0.04943530634045601,
0.1278492510318756,
-0.2627500593662262,
0.5091671347618103,
-0.07900240272283554,
-0.3489032983779907,
0.33890339732170105,
0.6027464866638184,
-0.07356178015470505,
-0.061615951359272,
-0.12282349914312363,
-0.1309458315372467,
-0.21583931148052216,
0.32940155267715454,
-0.06403810530900955,
0.419281542301178,
-0.340419739484787,
-0.40580520033836365,
0.09088580310344696,
0.06313793361186981,
-0.18150603771209717,
0.5048134326934814,
-0.5169991254806519,
0.9624001979827881,
0.2115241140127182,
-0.14901907742023468,
0.3302485942840576,
-0.4167218506336212,
5.094475746154785,
0.14351731538772583,
-0.04829090088605881,
-0.41867417097091675,
-0.08252209424972534,
-0.11565970629453659,
0.1541367620229721,
-0.04408557713031769,
-0.23399627208709717,
-0.2683253884315491,
-0.17076809704303741,
-0.12616658210754395,
-0.44521474838256836,
0.5394102334976196,
0.48982447385787964,
-0.08003062754869461,
-0.5202712416648865,
0.3080175518989563,
0.9688364267349243,
0.10110070556402206,
0.6613488793373108,
-0.2788991928100586,
0.6163621544837952,
0.07887335866689682,
-0.3122924566268921,
0.27262285351753235,
-0.16991651058197021,
0.8330293893814087,
0.5766525864601135,
0.2856716811656952,
0.41089582443237305,
0.025871876627206802,
-0.26425135135650635,
0.5805004835128784,
-0.6425511240959167,
0.023580685257911682,
-0.1345873773097992,
0.026840412989258766,
0.20233039557933807,
0.29965150356292725,
0.06948254257440567,
0.3023524284362793,
-0.6415232419967651,
-0.0883241593837738,
-0.6187562942504883,
0.035634301602840424,
-0.3524118661880493,
0.1861715465784073,
0.1286117285490036,
-0.11745459586381912,
0.9696106910705566,
-0.30171364545822144,
0.4429738521575928,
0.39093294739723206,
0.2452106922864914,
0.15914390981197357,
0.31464236974716187,
0.15953931212425232,
-0.17287525534629822,
-0.24000439047813416,
1.2010163068771362,
0.2583053708076477,
0.19205333292484283,
0.626356303691864,
0.35661089420318604,
0.5845551490783691,
-0.04602869972586632,
0.05013996735215187,
0.6536206007003784,
0.46811068058013916,
0.20683230459690094,
0.0943785160779953,
0.06306545436382294,
0.17742156982421875,
0.3792886734008789,
0.02444430999457836,
0.3173362612724304,
-0.041574932634830475,
-0.3066365718841553,
-0.014858195558190346,
-0.10072600096464157,
-0.7508772015571594,
-0.5137625932693481,
0.17823457717895508,
0.03716600313782692,
0.3110763430595398,
0.4865792989730835,
-0.16642814874649048,
-0.028192739933729172,
0.39476269483566284,
0.3457193374633789,
0.3979335427284241,
0.12514536082744598,
0.4411451518535614,
-0.2125246524810791,
0.05005310848355293,
0.15360185503959656,
0.300876647233963,
-0.6872774362564087,
-0.13022533059120178,
-0.3737138509750366,
0.16516147553920746,
0.15497717261314392,
0.5672578811645508,
0.14820365607738495,
0.3434509038925171,
0.25695836544036865,
0.30362963676452637,
0.5727803707122803,
0.015588135458528996,
0.32841506600379944,
0.08200667053461075,
-0.14846253395080566,
-0.4918358623981476,
0.09004274010658264
] |
855#1 | সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় | বাঁহাতি ক্রিকেটার সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় অদ্যাবধি ভারতের সফলতম টেস্ট অধিনায়ক বলে বিবেচিত হন; তার অধিনায়কত্বে ভারত ৪৯টি টেস্ট ম্যাচের মধ্যে ২১টি ম্যাচে জয়লাভ করে। ২০০৩ সালের ক্রিকেট বিশ্বকাপে তাঁর অধিনায়কত্বেই ভারত ফাইনালে পৌঁছে যায়। সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় কেবলমাত্র একজন আগ্রাসী মনোভাবাপন্ন অধিনায়কই ছিলেন না, তাঁর অধীনে যে সকল তরুণ ক্রিকেটারেরা খেলতেন, তাঁদের কেরিয়ারের উন্নতিকল্পেও তিনি প্রভূত সহায়তা করতেন। | [
-0.3156339228153229,
0.01910858415067196,
0.6885790228843689,
-0.06826812773942947,
-0.5496135950088501,
0.5780472755432129,
0.08053804188966751,
-0.4049442708492279,
0.4030829966068268,
0.43174198269844055,
-0.6252368092536926,
-0.2901622951030731,
-0.2975894808769226,
-0.3207316994667053,
0.0069443159736692905,
0.17125150561332703,
0.4037998616695404,
-0.32009974122047424,
-0.5417265295982361,
-0.4689592719078064,
-0.9999869465827942,
0.4181153476238251,
0.29255813360214233,
-0.18414998054504395,
0.29696860909461975,
-0.9492819905281067,
-0.34965911507606506,
-0.03451741114258766,
0.3492586314678192,
0.41902270913124084,
0.24592411518096924,
-0.6098447442054749,
-0.9642377495765686,
0.615263819694519,
-0.6277495622634888,
0.3386143147945404,
-0.33143001794815063,
-0.12868277728557587,
-0.04192480817437172,
0.6996331810951233,
0.606117308139801,
-0.13263046741485596,
0.24261416494846344,
0.03985663503408432,
0.8158667683601379,
0.0981399193406105,
-0.22722022235393524,
-0.32822805643081665,
0.5003472566604614,
-0.2256244271993637,
-0.046229321509599686,
-0.40856048464775085,
-0.38967451453208923,
-0.08694185316562653,
-0.7610933184623718,
0.3731469511985779,
-0.34299299120903015,
0.8580757975578308,
0.6155129671096802,
0.4379652142524719,
0.14350557327270508,
-0.010953093878924847,
-0.49214282631874084,
-0.10022485256195068,
0.09635642915964127,
0.11687140166759491,
0.07700195163488388,
0.5389992594718933,
-0.19082233309745789,
-0.08480957895517349,
0.36091938614845276,
0.39808353781700134,
0.08764105290174484,
0.6431132555007935,
-0.39894774556159973,
-0.11870118230581284,
-0.3275413513183594,
0.07994364202022552,
0.369206964969635,
-0.08685799688100815,
0.11568833887577057,
-0.49894604086875916,
-0.5892468690872192,
0.2442898005247116,
-0.04435804858803749,
0.7188349962234497,
-0.010510427877306938,
0.2019253969192505,
0.31716158986091614,
0.6078763604164124,
-0.4634554088115692,
-0.0883636623620987,
0.17201204597949982,
-0.25383761525154114,
0.10801903903484344,
-0.38078656792640686,
0.1507914513349533,
-0.3804106116294861,
-0.4010387063026428,
0.0871114656329155,
0.2761763036251068,
-0.16839607059955597,
-0.37297195196151733,
0.5670012831687927,
-0.014172704890370369,
-0.4897657036781311,
-0.6604080200195312,
-0.17946413159370422,
0.5085812211036682,
0.4972054660320282,
0.03322858363389969,
-0.20676806569099426,
-0.08452750742435455,
0.3360283672809601,
0.23361836373806,
-0.25348585844039917,
0.454540491104126,
0.19727325439453125,
0.502053439617157,
-1.0464727878570557,
-0.00017441170348320156,
0.4511270523071289,
-0.2786766588687897,
0.21481715142726898,
0.1687278002500534,
-0.45811954140663147,
0.6003679633140564,
-0.3037543296813965,
0.6243351697921753,
0.14546796679496765,
0.5762389302253723,
-0.3369172513484955,
0.1404445469379425,
0.4940555989742279,
0.5860561728477478,
0.03815160319209099,
0.3130098879337311,
0.029834715649485588,
0.533179759979248,
-0.49405235052108765,
-0.09953897446393967,
-0.46214723587036133,
0.3369244635105133,
0.6808591485023499,
-0.056483227759599686,
0.0041454690508544445,
-0.011779682710766792,
0.05356437712907791,
0.1389828324317932,
0.3499148190021515,
-0.3225858807563782,
0.384561151266098,
-0.34569984674453735,
0.5814361572265625,
-0.4013584554195404,
-0.037624768912792206,
1.3881880044937134,
-0.4442071318626404,
-0.182718887925148,
-0.03252663090825081,
0.7025931477546692,
0.38549476861953735,
0.4139813780784607,
0.3225639760494232,
-0.09665507823228836,
0.6363672614097595,
0.3520326614379883,
-0.06898467987775803,
0.5439431071281433,
0.17060934007167816,
0.0073896730318665504,
-0.021786417812108994,
-0.05924803763628006,
0.14461061358451843,
-0.040108952671289444,
0.05456293374300003,
0.205362007021904,
-0.21694210171699524,
0.6445034742355347,
-0.4017300009727478,
0.25194251537323,
0.057569470256567,
0.3344573378562927,
0.2911081910133362,
0.46636226773262024,
0.4902212917804718,
0.2802797257900238,
0.09729491174221039,
-0.13209308683872223,
0.6690859198570251,
-0.12045206874608994,
0.10456868261098862,
0.3615414798259735,
-0.3007107377052307,
0.2736540138721466,
0.4520419239997864,
-0.09560312330722809,
0.26967883110046387,
-0.018763015046715736,
0.46808570623397827,
0.5294617414474487,
-0.43175622820854187,
-0.6253258585929871,
-0.03219608590006828,
0.5490776896476746,
-0.8581207990646362,
0.08476866781711578,
0.3391032814979553,
-0.30096229910850525,
0.5399397015571594,
0.07918470352888107,
0.14677760004997253,
-0.2562270164489746,
0.31131553649902344,
-0.04953232780098915,
-0.31633734703063965,
0.20507122576236725,
-0.18270261585712433,
0.1888352334499359,
0.08094757050275803,
0.029559705406427383,
0.39368167519569397,
0.03700467571616173,
-0.18567080795764923,
0.0767153650522232,
0.1261575073003769,
-0.030517837032675743,
-0.2819681763648987,
0.03618507832288742,
0.10877072811126709,
0.2793901264667511,
0.31304678320884705,
-0.31998810172080994,
-0.2453862577676773,
0.29019656777381897,
0.6181531548500061,
0.0690096765756607,
0.23007628321647644,
-0.42695680260658264,
-0.654613196849823,
0.11211661249399185,
0.12773309648036957,
-0.06410537660121918,
-0.448493629693985,
0.7149462103843689,
-0.8687531352043152,
0.19375456869602203,
-0.026659557595849037,
0.32967621088027954,
0.1825743019580841,
0.08393621444702148,
-0.507172167301178,
-0.2846057116985321,
0.374481201171875,
-0.0822383314371109,
0.1197676807641983,
-0.003954836167395115,
-0.022219521924853325,
0.1639072597026825,
0.12414966523647308,
0.133928120136261,
0.08823572099208832,
0.6353683471679688,
0.5504727959632874,
0.21519891917705536,
-0.17043042182922363,
0.1746048629283905,
0.46627044677734375,
0.19303400814533234,
0.11554089933633804,
0.8492614030838013,
-0.4289771616458893,
-0.2461264431476593,
0.8712858557701111,
-0.22785541415214539,
-0.281610906124115,
0.16406331956386566,
0.06221159175038338,
-0.5292685627937317,
-0.2140122801065445,
-0.00026791435084305704,
0.20150789618492126,
-0.32800498604774475,
0.282501757144928,
-0.3635168671607971,
0.16179540753364563,
0.5379835963249207,
-0.7151314616203308,
-0.662199854850769,
-0.06792133301496506,
0.2215968519449234,
0.6021499633789062,
-0.051211316138505936,
-0.3634847104549408,
-0.25835689902305603,
0.5089851021766663,
-0.26857274770736694,
0.010510674677789211,
0.2606831192970276,
-0.2576468884944916,
0.5929420590400696,
-0.09491711109876633,
0.1714150607585907,
0.2671496272087097,
0.23997460305690765,
-0.46223559975624084,
0.09905274212360382,
0.5982261300086975,
0.27143365144729614,
0.6181539297103882,
0.6221176385879517,
0.009934799745678902,
-0.0141293341293931,
0.15985094010829926,
0.07444719225168228,
0.6759072542190552,
0.5356016755104065,
-0.09026537835597992,
0.25940635800361633,
0.1783241182565689,
-0.4091641306877136,
-0.5890140533447266,
-0.07444745302200317,
0.22477449476718903,
0.44939205050468445,
-0.21893718838691711,
0.3593743145465851,
-0.5658645629882812,
0.4616934359073639,
0.06224960833787918,
-0.3011147379875183,
0.09552894532680511,
-0.1459304243326187,
-0.7592567801475525,
0.16280917823314667,
0.23378337919712067,
-0.09917902946472168,
0.3945557773113251,
0.02692335844039917,
0.2826843857765198,
1.0259153842926025,
0.42825883626937866,
-0.053510308265686035,
0.29207518696784973,
-0.1315263956785202,
-0.1190454438328743,
0.5462828874588013,
-0.35555675625801086,
0.33678844571113586,
0.6424669623374939,
0.5661590695381165,
-0.4153081476688385,
0.4066835939884186,
0.3176592290401459,
0.11080813407897949,
-0.1081312745809555,
0.21732337772846222,
0.4985102713108063,
0.47589603066444397,
-0.2583542466163635,
0.4289069175720215,
0.37420448660850525,
-0.02974908985197544,
0.1792711317539215,
0.07411086559295654,
0.10898137092590332,
0.11484803259372711,
-0.32436132431030273,
-0.18524987995624542,
0.43196505308151245,
-0.2943190932273865,
-0.37206190824508667,
-0.0974697694182396,
0.31525883078575134,
0.2981065809726715,
0.17048008739948273,
-0.2764991223812103,
0.4424760043621063,
0.4605381488800049,
0.17779003083705902,
-0.4416656494140625,
0.49688720703125,
0.5705446600914001,
0.34718528389930725,
0.00832877866923809,
-0.09077402204275131,
-0.2910245358943939,
-0.004283583723008633,
0.2938256859779358,
-0.11114394664764404,
-0.3466194272041321,
0.06775740534067154,
-0.17574188113212585,
0.24829109013080597,
-0.4510805308818817,
0.5606177449226379,
-0.31684207916259766,
-0.09426082670688629,
0.4042080044746399,
0.4854097366333008,
-0.17768295109272003,
0.7508631944656372,
0.21606765687465668,
0.1329263597726822,
3.738316059112549,
-0.30861377716064453,
0.008098150603473186,
0.2722511887550354,
-0.24584630131721497,
0.17991100251674652,
0.7482256293296814,
-0.04465452581644058,
0.12399657070636749,
0.02700306661427021,
-0.5213339924812317,
0.22569029033184052,
0.26496368646621704,
0.4841933846473694,
0.30186858773231506,
0.054954174906015396,
0.34297043085098267,
-0.12497655302286148,
-0.16990062594413757,
0.136166051030159,
-0.33439478278160095,
-0.26190999150276184,
0.2574631869792938,
-0.3503102958202362,
1.2212480306625366,
0.43272754549980164,
0.7208848595619202,
0.8079718351364136,
0.7372292280197144,
0.4164979159832001,
0.22268009185791016,
-0.6912139058113098,
0.32690170407295227,
0.20324625074863434,
-0.7174167633056641,
0.7771987915039062,
-0.049304015934467316,
0.14620307087898254,
-0.284621924161911,
0.41438183188438416,
-0.59228515625,
-0.5103411078453064,
0.748564600944519,
0.38176122307777405,
0.2885155975818634,
-0.18812666833400726,
0.17955763638019562,
0.21499183773994446,
-0.05999496579170227,
0.6090842485427856,
0.2142009735107422,
-0.14356157183647156,
-0.9687587022781372,
-0.4987964630126953,
0.07077566534280777,
0.5048245191574097,
0.13431744277477264,
0.09687113761901855,
0.2735961079597473,
-0.496114045381546,
-0.05251976475119591,
-0.11641228199005127,
0.18435631692409515,
0.29438576102256775,
-0.5465551018714905,
0.15948083996772766,
0.07710462808609009,
0.2580101788043976,
0.3268093466758728,
-0.8639602661132812,
0.9460634589195251,
0.25229936838150024,
0.6740259528160095,
-0.48587527871131897,
-0.2925240397453308,
0.43746307492256165,
-0.08485739678144455,
0.30262431502342224,
-0.24466745555400848,
-0.44759464263916016,
0.186753049492836,
-0.24215862154960632,
0.31186792254447937,
0.3209822177886963,
-0.10137278586626053,
0.651031494140625,
-0.135371133685112,
-0.6747165322303772,
0.616454005241394,
0.20681573450565338,
0.19882705807685852,
-0.15126000344753265,
0.055669765919446945,
0.04225291684269905,
-0.333989679813385,
0.15363635122776031,
-0.11189152300357819,
-3.8215157985687256,
0.34215083718299866,
-0.4139105975627899,
-0.039471883326768875,
0.4324062764644623,
0.3363940417766571,
0.31469616293907166,
0.2589271068572998,
-0.31503793597221375,
-0.21319127082824707,
0.4846358299255371,
0.02267463319003582,
-0.03525435924530029,
-0.09824298322200775,
-0.2739843726158142,
0.16312359273433685,
-0.2376142293214798,
0.26794835925102234,
0.11106671392917633,
-0.12289588898420334,
0.3592754900455475,
1.3417576551437378,
0.37021997570991516,
-0.4044124186038971,
0.1282881647348404,
0.06543337553739548,
0.37955203652381897,
-0.0331767275929451,
0.43293291330337524,
-0.02980957366526127,
0.448470801115036,
0.3250032961368561,
0.6755610704421997,
-0.1880488097667694,
0.5110424757003784,
0.3572562038898468,
0.38594862818717957,
-0.32405489683151245,
0.3093039393424988,
-0.060025520622730255,
0.24803794920444489,
-0.2674395740032196,
0.014989622868597507,
0.4405563771724701,
0.22998353838920593,
-0.2276609241962433,
-0.2328493297100067,
-0.5963614583015442,
-0.5200904011726379,
0.24412111937999725,
-0.12855519354343414,
0.5435442328453064,
-0.7246268391609192,
-0.08081020414829254,
0.4835989773273468,
-0.010270848870277405,
0.006551708560436964,
-0.3137683868408203,
0.24954959750175476,
0.34800031781196594,
-0.09526775777339935,
0.5844335556030273,
-0.023349234834313393,
0.5763152241706848,
-0.1863151341676712,
0.6315699815750122,
0.5176928639411926,
-0.12385231256484985,
0.24102725088596344,
-0.35082489252090454,
-0.48688045144081116,
0.059710245579481125,
0.5020577311515808,
0.37043479084968567,
0.011265967972576618,
0.7545393705368042,
0.3632905185222626,
-0.6445489525794983,
0.5213165283203125,
0.1549074947834015,
0.13569769263267517,
0.3210791051387787,
-0.4223676323890686,
0.36624273657798767,
2.006587505340576,
0.29360026121139526,
2.1987392902374268,
0.12762539088726044,
-0.24929510056972504,
0.19415678083896637,
-0.012162880972027779,
0.0711141899228096,
-0.10639514029026031,
-0.5110722780227661,
0.29170963168144226,
-0.3296671211719513,
-0.4050750732421875,
-0.16938678920269012,
0.30983951687812805,
-0.3811146914958954,
0.36391502618789673,
-1.5294657945632935,
0.5410386323928833,
-0.07279408723115921,
-0.2702307105064392,
-0.260995477437973,
-0.17906269431114197,
-0.16294635832309723,
0.3411998450756073,
0.4322902262210846,
-0.23473551869392395,
0.36158043146133423,
-0.2098834216594696,
0.10466619580984116,
0.06851690262556076,
0.23136970400810242,
-0.33189043402671814,
0.492393434047699,
-0.09178902208805084,
0.28025323152542114,
-0.0662173330783844,
4.4098076820373535,
0.03481420502066612,
0.17426228523254395,
0.08460521697998047,
-0.17108619213104248,
-0.28609758615493774,
0.6388157606124878,
0.08808105438947678,
-0.07852016389369965,
0.5171748399734497,
0.16157762706279755,
0.13520972430706024,
0.2876097857952118,
0.38293880224227905,
0.00020403308735694736,
0.22391203045845032,
0.5938087105751038,
0.1965501308441162,
0.04193934425711632,
0.07426246255636215,
-0.38624709844589233,
0.32162728905677795,
0.5209234952926636,
-0.012026275508105755,
0.3770858347415924,
-0.08431921154260635,
0.8963339924812317,
0.1456962674856186,
-0.016484754160046577,
0.461414635181427,
-0.37483838200569153,
5.086600303649902,
0.015450323931872845,
-0.00546987121924758,
-0.4496377408504486,
0.012845312245190144,
-0.06751231849193573,
-0.12205566465854645,
-0.027808712795376778,
-0.11085009574890137,
-0.14822565019130707,
-0.009766335599124432,
0.17640206217765808,
-0.3198857307434082,
0.7210344672203064,
0.33766597509384155,
-0.03355257958173752,
-0.3813639283180237,
0.06220889836549759,
0.3004879653453827,
-0.01219340693205595,
0.4201337695121765,
-0.402822345495224,
0.5478690266609192,
-0.3396821618080139,
-0.0668225958943367,
0.10828079283237457,
-0.5036653876304626,
0.5127373933792114,
0.28355661034584045,
-0.00898776762187481,
0.4210790991783142,
0.7336276173591614,
-0.08038173615932465,
0.5416430234909058,
-0.4046129584312439,
-0.120334692299366,
-0.24966442584991455,
0.06888840347528458,
0.0492684505879879,
0.7079658508300781,
0.10941991955041885,
0.7991616129875183,
-0.4041633605957031,
-0.1786780208349228,
-0.5380204319953918,
0.22354285418987274,
-0.10386375337839127,
0.3843225836753845,
0.08279003202915192,
-0.43930599093437195,
0.37373825907707214,
-0.29934239387512207,
0.35950836539268494,
0.5680621266365051,
0.4362008273601532,
0.1567908525466919,
0.5228405594825745,
-0.02778330072760582,
0.32077738642692566,
0.17117705941200256,
0.7798241376876831,
0.30638477206230164,
0.29687801003456116,
0.885191798210144,
0.6367394328117371,
0.4901287853717804,
0.10229314863681793,
0.27583450078964233,
0.7259063720703125,
-0.006921504158526659,
-0.0945393368601799,
0.08068806678056717,
0.08206339925527573,
0.1724618822336197,
0.667939305305481,
0.43934720754623413,
0.023740019649267197,
-0.14204159379005432,
-0.12414056807756424,
0.08861692994832993,
-0.2722474932670593,
-0.457558810710907,
-0.4332132935523987,
-0.3206383287906647,
-0.07242308557033539,
0.26497510075569153,
0.2685779929161072,
-0.23219449818134308,
-0.0923309326171875,
0.5217009782791138,
0.3184097111225128,
0.16213306784629822,
0.44541794061660767,
0.5295791625976562,
0.630797803401947,
-0.08550897985696793,
-0.6471591591835022,
0.04052656143903732,
-0.35164085030555725,
0.31446996331214905,
-0.23134680092334747,
0.4100314676761627,
0.26137086749076843,
0.28456905484199524,
0.0863163098692894,
0.13605855405330658,
0.12419731169939041,
0.5563861131668091,
0.24996457993984222,
0.5307249426841736,
0.2206459790468216,
0.05881782993674278,
-0.1716504842042923,
-0.3442709743976593,
0.12973181903362274
] |
855#2 | সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় | একদিনের আন্তর্জাতিক ক্রিকেটেও সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় বিশেষ খ্যাতিসম্পন্ন ক্রিকেটার। একদিনের ক্রিকেটে তাঁর মোট রানসংখ্যা এগারো হাজারেরও বেশি। একদিনের ক্রিকেটে তাঁর সাফল্য সত্ত্বেও ক্যারিয়ারের শেষদিকে একদিনের ক্রিকেটে তাঁর স্থলে দলে তরুণ ক্রিকেটারদের নেওয়ার প্রবণতা দেখা যায়। ২০০৮ সালের ৭ অক্টোবর সৌরভ ঘোষণা করেন যে সেই মাসে শুরু হতে চলা টেস্ট সিরিজটিই হবে তাঁর জীবনের সর্বশেষ টেস্ট সিরিজ। ২০০৮ সালের ২১ অক্টোবর সৌরভ তাঁর সর্বশেষ প্রথম-সারির ক্রিকেট ম্যাচটি খেলেন। | [
-0.14662128686904907,
0.06203899532556534,
0.332042396068573,
0.3460559844970703,
-0.07766302675008774,
1.1461873054504395,
-0.13934631645679474,
-0.38256531953811646,
0.16172192990779877,
0.7298360466957092,
-0.4909652769565582,
-0.25313302874565125,
-0.0814220979809761,
-0.5185800790786743,
0.11449605971574783,
0.39911508560180664,
0.3045080602169037,
-0.31029555201530457,
-0.2552897334098816,
-0.4207276403903961,
-0.5964945554733276,
0.48773592710494995,
0.14311489462852478,
0.17063672840595245,
0.5019699335098267,
-0.6122722625732422,
-0.4869730770587921,
0.09810161590576172,
0.2344232201576233,
0.2668549120426178,
0.16788314282894135,
-0.4671742618083954,
-0.8079264163970947,
0.34291592240333557,
-0.46200478076934814,
0.4420918822288513,
-0.4563354551792145,
-0.2114451676607132,
0.36273178458213806,
0.10150662809610367,
0.16739651560783386,
-0.016397563740611076,
0.35204389691352844,
0.08922208100557327,
0.7136685848236084,
0.25034311413764954,
0.001291553140617907,
-0.30773240327835083,
0.4648244082927704,
0.16433671116828918,
-0.15505312383174896,
-0.17287378013134003,
-0.29483261704444885,
-0.3756694793701172,
-0.6327165961265564,
0.30886709690093994,
-0.4402652084827423,
0.5937488675117493,
0.8281504511833191,
0.28009507060050964,
-0.2523857057094574,
0.09510158002376556,
-0.96160888671875,
-0.002105439780279994,
-0.07095161825418472,
0.2150656133890152,
0.000900181126780808,
0.24452456831932068,
-0.5131176114082336,
-0.19335174560546875,
0.28450828790664673,
0.23341961205005646,
-0.03228985518217087,
0.6819345951080322,
-0.3424797058105469,
-0.5504262447357178,
0.08795041590929031,
0.06274468451738358,
0.19288037717342377,
-0.33075767755508423,
0.30452650785446167,
-0.3576008975505829,
-0.4604233503341675,
0.5222203731536865,
0.4276687502861023,
0.8059977293014526,
-0.03643558546900749,
0.06870321184396744,
0.38515254855155945,
0.4452860653400421,
-0.23601900041103363,
-0.10507725179195404,
0.16175225377082825,
-0.18268807232379913,
0.21751362085342407,
-0.5248211622238159,
-0.0007367372745648026,
-0.40889400243759155,
-0.28004926443099976,
-0.18401609361171722,
0.009366488084197044,
-0.270746111869812,
-0.5103094577789307,
0.5781679153442383,
-0.06350434571504593,
-0.43607431650161743,
-0.5338396430015564,
-0.41552892327308655,
0.14638003706932068,
0.036999836564064026,
0.716565728187561,
-0.4404337704181671,
0.2562747895717621,
0.13985459506511688,
0.16539685428142548,
0.3452072739601135,
0.6447972655296326,
0.11155643314123154,
0.1754198968410492,
-1.0325744152069092,
-0.10420012474060059,
0.6246012449264526,
-0.15485674142837524,
-0.13152211904525757,
0.0013004620559513569,
-0.6447739005088806,
0.7600077390670776,
-0.3449050784111023,
0.5473795533180237,
0.09037555009126663,
-0.05628679692745209,
-0.5129386782646179,
0.12823930382728577,
0.43789419531822205,
0.1184961125254631,
0.3464198410511017,
0.3820606768131256,
0.16780510544776917,
0.22280563414096832,
-0.4170728325843811,
-0.013515186496078968,
0.10536680370569229,
0.6183766722679138,
0.83402019739151,
0.14955519139766693,
0.1680109053850174,
0.10380230098962784,
0.09874159842729568,
0.041252609342336655,
0.44960179924964905,
-0.055128294974565506,
0.3883572816848755,
-0.4982147216796875,
0.3917568325996399,
-0.3824969530105591,
-0.35880231857299805,
1.0145853757858276,
-0.05286896228790283,
0.01875343732535839,
-0.07781904190778732,
0.7850789427757263,
0.38840943574905396,
0.3309952914714813,
0.12769395112991333,
-0.12439525872468948,
0.31947630643844604,
0.16095930337905884,
0.20932884514331818,
0.4737391173839569,
0.025696532800793648,
-0.09860260039567947,
0.034204717725515366,
-0.27399742603302,
0.21389037370681763,
0.18811346590518951,
0.017298519611358643,
0.12264490127563477,
0.1851886361837387,
0.8352213501930237,
-0.1469256728887558,
0.35191649198532104,
0.18522006273269653,
0.3210340440273285,
0.2288600355386734,
0.4927256405353546,
0.37150752544403076,
-0.05632112920284271,
-0.07683766633272171,
0.03483341634273529,
0.5943140387535095,
0.05654551088809967,
0.2843548059463501,
0.4638012647628784,
-0.17288491129875183,
0.26713258028030396,
0.2973465323448181,
-0.16898652911186218,
0.183554008603096,
-0.2686440646648407,
0.30342191457748413,
0.31761184334754944,
0.06295043975114822,
-0.647082507610321,
0.045910581946372986,
0.526995837688446,
-0.6146450042724609,
0.4903396666049957,
0.3974056839942932,
-0.35200512409210205,
0.29592642188072205,
0.27856382727622986,
0.2656252682209015,
-0.70572429895401,
0.02820545807480812,
0.00531322555616498,
-0.2403823882341385,
0.13793939352035522,
-0.23935651779174805,
0.23064015805721283,
0.6690022945404053,
0.2623513340950012,
0.37304237484931946,
0.22323861718177795,
-0.31405967473983765,
0.2012803703546524,
-0.07772655785083771,
-0.21209730207920074,
-0.31550318002700806,
-0.035716183483600616,
0.13254781067371368,
0.2885187268257141,
0.30754154920578003,
-0.21990686655044556,
-0.19504426419734955,
0.398717999458313,
0.48547667264938354,
-0.011157063767313957,
0.19747784733772278,
-0.4086349606513977,
-0.30952391028404236,
0.24636700749397278,
0.3296569883823395,
0.25451919436454773,
-0.3805508613586426,
0.7122965455055237,
-0.8962041139602661,
0.3244858980178833,
-0.14394418895244598,
0.2235763967037201,
0.26901477575302124,
0.12473288923501968,
-0.5475044846534729,
-0.5385974645614624,
0.20861873030662537,
-0.06609789282083511,
0.054721880704164505,
0.5432385802268982,
0.3502424955368042,
-0.017527008429169655,
0.13320034742355347,
0.15782131254673004,
0.07655525207519531,
0.5190379023551941,
0.5593475103378296,
0.1454181969165802,
-0.22749964892864227,
0.26502853631973267,
0.5728169679641724,
0.16037099063396454,
0.41878917813301086,
0.47297972440719604,
0.04111127927899361,
-0.42544201016426086,
0.4678821265697479,
0.1259721964597702,
-0.08588766306638718,
0.11496852338314056,
0.09501506388187408,
-0.32877641916275024,
-0.061141107231378555,
-0.43992435932159424,
0.047624699771404266,
-0.08713507652282715,
-0.4746144115924835,
-0.1047748550772667,
0.2661623954772949,
0.08536882698535919,
-0.737824022769928,
-0.8456054925918579,
0.175051748752594,
0.49254950881004333,
0.434734970331192,
-0.24696286022663116,
-0.32204219698905945,
-0.011248497292399406,
0.9298762083053589,
-0.15617650747299194,
0.010992081835865974,
0.29492732882499695,
-0.01743459701538086,
0.5899892449378967,
-0.11157844215631485,
-0.07639321684837341,
0.2304680496454239,
-0.001650353311561048,
-0.43844789266586304,
0.5182196497917175,
0.26190873980522156,
0.3611612319946289,
0.5888559818267822,
0.3524456322193146,
-0.3217026889324188,
-0.08102067559957504,
0.5551300048828125,
0.2105294167995453,
0.5440399646759033,
0.566845715045929,
0.32508665323257446,
0.07012052834033966,
-0.01830330304801464,
-0.381849467754364,
-0.7192138433456421,
-0.3051096498966217,
0.1834385246038437,
0.1804305762052536,
-0.17309360206127167,
0.3209995925426483,
-0.6126004457473755,
0.7478460669517517,
-0.3370112180709839,
-0.2313113957643509,
-0.2310013771057129,
-0.41363009810447693,
-1.368920922279358,
-0.09448270499706268,
0.4171699583530426,
-0.10071620345115662,
0.25181591510772705,
-0.20979483425617218,
0.3962739109992981,
1.0944182872772217,
0.03367513045668602,
-0.0831632912158966,
0.21349112689495087,
-0.39414504170417786,
0.09500479698181152,
0.2825677990913391,
-0.7063003778457642,
0.2606615126132965,
0.0012351274490356445,
0.8054301142692566,
-0.17454862594604492,
0.4417923092842102,
0.17741335928440094,
0.35280367732048035,
0.0013872503768652678,
0.5172843933105469,
0.3748971223831177,
0.6448994874954224,
-0.29350584745407104,
0.4135991334915161,
0.628924548625946,
0.06586960703134537,
0.48324280977249146,
0.18327586352825165,
0.7206137776374817,
-0.06922643631696701,
0.009770123288035393,
0.211748406291008,
0.673663854598999,
0.26205357909202576,
-0.381179541349411,
0.0061697643250226974,
0.25140973925590515,
0.11199502646923065,
-0.20708638429641724,
-0.25968772172927856,
0.26819783449172974,
0.31671008467674255,
0.025162728503346443,
-0.41843652725219727,
0.5688405632972717,
0.4345708191394806,
0.18838122487068176,
0.08344770967960358,
-0.06912625581026077,
-0.37927258014678955,
-0.09602393954992294,
0.2584514319896698,
0.16174443066120148,
0.2132895141839981,
-0.07444234192371368,
-0.31020838022232056,
-0.35741934180259705,
-0.4250097870826721,
0.16456721723079681,
0.03324033319950104,
0.42132893204689026,
0.916473388671875,
0.22722095251083374,
0.07600010186433792,
0.4040784239768982,
0.10583950579166412,
-0.026232758536934853,
3.8861165046691895,
0.17343193292617798,
0.029714107513427734,
0.011508635245263577,
-0.2874268591403961,
-0.15519477427005768,
0.3947504758834839,
-0.16711871325969696,
0.32450804114341736,
0.19876670837402344,
-0.4938161075115204,
0.3474258482456207,
0.2453945428133011,
0.2555762231349945,
0.08321128040552139,
-0.08780944347381592,
0.9995585083961487,
0.18949909508228302,
-0.21328049898147583,
0.4844898581504822,
-0.2536276578903198,
-0.1199808195233345,
0.27851587533950806,
0.14360855519771576,
0.7795125246047974,
0.4390752911567688,
0.7680608034133911,
0.6414966583251953,
0.2728526294231415,
0.3376785218715668,
0.18210233747959137,
-0.3608930706977844,
0.2502674460411072,
0.3026975989341736,
-0.5491379499435425,
0.45494213700294495,
0.04583228379487991,
0.36329084634780884,
-0.2426297813653946,
0.3053269684314728,
-0.3324201703071594,
-0.053763944655656815,
0.8479176759719849,
0.06584491580724716,
0.2715309262275696,
-0.08283264189958572,
-0.0032435099128633738,
0.24196593463420868,
-0.0558069571852684,
-0.024572324007749557,
0.06862626224756241,
-0.07111625373363495,
-0.8628438115119934,
-0.4910259246826172,
-0.057835206389427185,
0.4323768615722656,
0.19879163801670074,
0.47841110825538635,
0.2891833484172821,
-0.48409417271614075,
-0.19930540025234222,
-0.12772920727729797,
0.44422322511672974,
0.06762736290693283,
-0.5928865075111389,
0.3109581768512726,
0.05288847163319588,
0.3041493594646454,
0.1833878606557846,
-0.5263356566429138,
0.8965646028518677,
0.3027191162109375,
0.6624491214752197,
-0.24428322911262512,
-0.20067472755908966,
0.33635202050209045,
-0.26035356521606445,
0.5143995881080627,
0.07213951647281647,
-0.1471034586429596,
0.21546515822410583,
-0.35181716084480286,
0.46239930391311646,
-0.053613655269145966,
0.22576646506786346,
0.6628499627113342,
-0.12402509152889252,
-1.0552886724472046,
0.2840157151222229,
0.08259233087301254,
0.38250383734703064,
0.18225722014904022,
0.3340550661087036,
0.20064137876033783,
0.33578866720199585,
0.14643381536006927,
0.32679256796836853,
-3.818814992904663,
0.3465428650379181,
-0.1764301359653473,
-0.010749713517725468,
0.33268070220947266,
0.25195229053497314,
0.2743634283542633,
0.2593977153301239,
-0.2852940261363983,
-0.1538529098033905,
-0.07656114548444748,
-0.14481274783611298,
-0.06632579863071442,
-0.24385188519954681,
-0.12898144125938416,
0.14876747131347656,
0.3047221004962921,
0.42690786719322205,
-0.22620047628879547,
-0.20140568912029266,
0.2684997320175171,
0.7210662961006165,
0.3393142819404602,
-0.0017606258625164628,
0.2909758388996124,
-0.016777165234088898,
0.27153629064559937,
0.25103849172592163,
-0.26793065667152405,
0.012423149310052395,
0.1664140373468399,
0.09017952531576157,
0.5267059206962585,
-0.24265530705451965,
0.6040629148483276,
0.36923739314079285,
0.28487950563430786,
-0.31017085909843445,
0.2971971333026886,
0.15622888505458832,
0.07008231431245804,
-0.5440129637718201,
0.35580044984817505,
0.27250221371650696,
-0.04458344727754593,
0.1482233703136444,
-0.2124810516834259,
0.043712858110666275,
-0.5239830017089844,
0.04944503679871559,
-0.043926842510700226,
0.546234130859375,
-0.673114001750946,
-0.05757467821240425,
0.7835693359375,
-0.01613503322005272,
0.17091582715511322,
0.12224505841732025,
0.319992333650589,
-0.10178127139806747,
-0.2802202105522156,
0.08171035349369049,
0.02603270299732685,
0.34674692153930664,
-0.30587807297706604,
0.25966691970825195,
0.8110595941543579,
-0.26735877990722656,
0.7114492058753967,
-0.35582491755485535,
-0.418801873922348,
0.20100358128547668,
0.6969258785247803,
0.00010747909254860133,
-0.020883290097117424,
0.5533798336982727,
0.012529238127171993,
-0.4816153347492218,
0.4200453460216522,
-0.05851776525378227,
-0.13213036954402924,
-0.2064909040927887,
-0.4316243529319763,
0.29021117091178894,
1.9709757566452026,
0.20750446617603302,
2.2654948234558105,
0.2636139392852783,
-0.389816552400589,
0.06860338896512985,
-0.04268664866685867,
0.27825114130973816,
-0.012110446579754353,
-0.5469767451286316,
0.20441344380378723,
-0.43045780062675476,
-0.24523721635341644,
-0.1143488883972168,
0.1422128826379776,
-0.42893561720848083,
0.4584157168865204,
-1.3418864011764526,
0.33507245779037476,
-0.10686200112104416,
-0.09377574175596237,
-0.04262460023164749,
-0.3791608214378357,
-0.4957726299762726,
0.5025711059570312,
0.37001851201057434,
0.07452090829610825,
0.32642751932144165,
-0.09289806336164474,
-0.22628985345363617,
0.02762114256620407,
-0.0208683330565691,
0.08404891937971115,
0.13737249374389648,
-0.00984733086079359,
0.28675714135169983,
-0.2920694947242737,
4.41064453125,
0.08973253518342972,
-0.2008756697177887,
0.06903136521577835,
-0.18174006044864655,
-0.17871971428394318,
0.7989278435707092,
0.5249372124671936,
-0.2775892913341522,
0.13907170295715332,
0.5338315367698669,
0.3341960906982422,
0.3274689316749573,
0.47429853677749634,
-0.09572251886129379,
0.069191113114357,
0.28530508279800415,
0.18922309577465057,
0.3630012571811676,
0.2986431419849396,
-0.3805346190929413,
-0.014065805822610855,
0.28282177448272705,
-0.07611532509326935,
0.34952449798583984,
0.08590569347143173,
0.8542256951332092,
0.452093243598938,
-0.10127037018537521,
0.13132184743881226,
-0.19741220772266388,
5.0755534172058105,
-0.035705551505088806,
-0.0915435403585434,
-0.3878438174724579,
0.13053454458713531,
-0.08973442763090134,
-0.07653582841157913,
-0.2063187062740326,
-0.5994049310684204,
-0.11157573759555817,
-0.3145750164985657,
-0.11386729031801224,
-0.3945556581020355,
1.0632878541946411,
-0.18836690485477448,
-0.06962268054485321,
-0.24728068709373474,
0.16178689897060394,
0.42417553067207336,
0.1845112144947052,
1.0304361581802368,
-0.21407820284366608,
0.4520812928676605,
-0.26573559641838074,
0.02921632118523121,
0.028978347778320312,
-0.4137069582939148,
0.3387708067893982,
0.3737119138240814,
0.5148261785507202,
0.36611708998680115,
0.7999122738838196,
-0.039211589843034744,
1.0213216543197632,
-0.608229398727417,
0.180543914437294,
0.07463295757770538,
0.14300575852394104,
-0.1498076170682907,
0.2735426723957062,
0.2675514221191406,
0.4967713952064514,
-0.5459092259407043,
-0.18137642741203308,
-0.6600570678710938,
0.264157772064209,
-0.299188494682312,
0.5527435541152954,
-0.05235341563820839,
-0.25124868750572205,
0.3186706602573395,
-0.21765358746051788,
0.625933051109314,
0.23330026865005493,
0.5653113722801208,
0.40088510513305664,
0.36700722575187683,
0.1901954710483551,
0.40365639328956604,
-0.16307877004146576,
1.0214442014694214,
0.30217233300209045,
0.4143911898136139,
0.25401613116264343,
0.10505284368991852,
0.515643298625946,
0.3161901533603668,
0.1609456092119217,
0.42378857731819153,
0.14928680658340454,
-0.1409919410943985,
-0.11294848471879959,
0.2918996214866638,
0.06695812195539474,
0.36703598499298096,
0.1793343722820282,
0.30035674571990967,
-0.19548402726650238,
-0.31767913699150085,
0.031093915924429893,
0.09911689907312393,
-0.6239064335823059,
-0.5201359987258911,
0.08260704576969147,
-0.03880291432142258,
-0.05747869983315468,
0.03771192207932472,
-0.558209240436554,
-0.08326179534196854,
0.3888600766658783,
0.2716802954673767,
0.570141613483429,
0.3220688998699188,
0.507493793964386,
-0.0203759353607893,
0.07437992095947266,
-0.11748351156711578,
0.22122612595558167,
-0.27542370557785034,
0.2976081967353821,
-0.14228461682796478,
0.4610201418399811,
0.013351945206522942,
0.3881874084472656,
0.34571608901023865,
0.11291100084781647,
0.16353824734687805,
0.3454397916793823,
0.3335341215133667,
0.00521558104082942,
0.22421354055404663,
-0.01599731110036373,
-0.10143280029296875,
-0.5136154294013977,
-0.0297091007232666
] |
855#3 | সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় | সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় হলেন ভারতীয় ক্রিকেট দলের একজন বিখ্যাত ক্রিকেটার ও প্রাক্তন অধিনায়ক। | [
-0.0923348143696785,
0.09145157784223557,
0.16586105525493622,
0.26652470231056213,
-0.2190975546836853,
0.44368037581443787,
-0.05114251747727394,
-0.3708767294883728,
0.02276371233165264,
0.3605007529258728,
-0.27725785970687866,
-0.0112745501101017,
-0.23678475618362427,
0.11015545576810837,
-0.23035459220409393,
0.48036929965019226,
0.3338894248008728,
-0.13167260587215424,
-0.13735446333885193,
-0.2762857973575592,
-0.5317744612693787,
0.36346209049224854,
0.00029963033739477396,
0.09603902697563171,
0.15532098710536957,
-0.5612612366676331,
-0.12059759348630905,
0.007648468017578125,
0.5675455927848816,
0.37851741909980774,
0.09219332039356232,
-0.5095486044883728,
-0.6001247763633728,
0.4141319990158081,
-0.42032650113105774,
0.17485103011131287,
-0.07090578973293304,
-0.22840118408203125,
-0.09979580342769623,
0.11301812529563904,
0.32406729459762573,
0.28792092204093933,
0.12517179548740387,
0.0058544655330479145,
0.47849300503730774,
-0.04938507080078125,
0.35924389958381653,
-0.12624500691890717,
0.42419207096099854,
-0.06309255212545395,
-0.054648928344249725,
0.01756964810192585,
-0.3496364951133728,
-0.21164391934871674,
-0.7965766191482544,
0.04008198529481888,
0.179595947265625,
0.5660264492034912,
0.5827772617340088,
0.41151314973831177,
0.13690270483493805,
0.12191673368215561,
-0.37113896012306213,
-0.14154109358787537,
0.039363011717796326,
0.16852033138275146,
-0.015222090296447277,
0.17966856062412262,
-0.25340157747268677,
-0.09304661303758621,
0.2036065012216568,
0.45924660563468933,
0.34924063086509705,
0.5558087229728699,
-0.018712423741817474,
-0.5017135143280029,
-0.12453531473875046,
0.19264806807041168,
0.005035683047026396,
-0.3559161424636841,
0.5380316972732544,
-0.08937602490186691,
-0.6220974326133728,
0.35968130826950073,
0.11626533418893814,
0.5472186207771301,
0.09163565933704376,
0.13394786417484283,
0.28080451488494873,
0.5234510898590088,
-0.15872986614704132,
0.05976952612400055,
-0.028597231954336166,
-0.11560369282960892,
-0.03935439512133598,
0.0471242256462574,
-0.007862232625484467,
-0.6096372008323669,
-0.02239142544567585,
-0.20830295979976654,
0.00017611186194699258,
-0.12037856131792068,
-0.36522164940834045,
0.6478587985038757,
-0.07180743664503098,
-0.34200483560562134,
-0.40656760334968567,
-0.00007516366167692468,
0.49757668375968933,
0.156036376953125,
0.0481974333524704,
-0.30537018179893494,
0.19650804996490479,
0.10249271988868713,
0.05666153505444527,
-0.12378522753715515,
0.13398262858390808,
-0.0053782993927598,
0.17100468277931213,
-0.8329173922538757,
-0.168426513671875,
0.35952872037887573,
-0.23200027644634247,
0.2330356240272522,
0.001743175322189927,
-0.20010489225387573,
0.5490993857383728,
-0.33383065462112427,
0.38825592398643494,
0.27850115299224854,
0.5603886246681213,
-0.3305833637714386,
0.3963351845741272,
0.4768880307674408,
0.42895960807800293,
0.18463756144046783,
0.30096662044525146,
-0.028806332498788834,
0.25818660855293274,
-0.38342738151550293,
-0.018665455281734467,
0.1264512836933136,
0.40811946988105774,
0.8785716891288757,
0.03895759582519531,
0.23215286433696747,
0.16498254239559174,
0.11139707267284393,
0.3558892011642456,
0.2725052535533905,
-0.11497984826564789,
0.31441131234169006,
-0.28102847933769226,
0.45801684260368347,
-0.27976253628730774,
0.19562219083309174,
1.1530852317810059,
-0.2611358165740967,
0.21133224666118622,
-0.03201866149902344,
0.8626483082771301,
0.4419487714767456,
0.15690471231937408,
0.001838542753830552,
0.0408969447016716,
0.11828552931547165,
0.3690592348575592,
-0.13500948250293732,
0.48850730061531067,
-0.07303181290626526,
-0.3921712338924408,
0.029763715341687202,
-0.0616472028195858,
-0.039216961711645126,
-0.11311765760183334,
-0.04481050744652748,
-0.016008447855710983,
0.12634050846099854,
0.5987141728401184,
-0.17187824845314026,
0.24603044986724854,
0.13977164030075073,
0.16789188981056213,
0.18421964347362518,
0.45392975211143494,
0.18535543978214264,
0.24661487340927124,
-0.08551477640867233,
-0.13223493099212646,
0.6021231412887573,
-0.05190863460302353,
-0.12124732881784439,
0.5600721836090088,
-0.07655391097068787,
0.648193359375,
0.32334673404693604,
0.06618641316890717,
0.0904591903090477,
-0.15439407527446747,
0.5021882057189941,
0.3860640823841095,
-0.09587953984737396,
-0.37387874722480774,
0.2866142988204956,
0.08078116178512573,
-0.7306495904922485,
0.1949039101600647,
0.18781337141990662,
-0.24299515783786774,
0.43274661898612976,
-0.11440573632717133,
0.0897550955414772,
-0.2032703161239624,
0.1667582243680954,
0.01458355225622654,
-0.1516791433095932,
0.033522430807352066,
-0.20042695105075836,
0.3226216733455658,
0.36746782064437866,
0.004151097033172846,
0.38913530111312866,
0.35550886392593384,
-0.0233340784907341,
0.04559594765305519,
0.08068663626909256,
-0.22089074552059174,
-0.2271135151386261,
-0.05083635076880455,
0.39752197265625,
0.3798014223575592,
0.2611202597618103,
-0.21910208463668823,
-0.2750939130783081,
0.34275534749031067,
0.45004159212112427,
0.2665456235408783,
0.40238669514656067,
-0.08068904280662537,
0.04213530942797661,
0.12488513439893723,
0.3273959755897522,
0.0658738911151886,
-0.31458422541618347,
0.37753182649612427,
-0.711669921875,
0.32283642888069153,
-0.05581004545092583,
-0.0164523646235466,
-0.13136348128318787,
0.00007258521509356797,
-0.22820338606834412,
-0.6477547883987427,
0.49216940999031067,
0.025136593729257584,
0.2367689311504364,
0.12444701045751572,
0.05161426588892937,
-0.24266956746578217,
0.18845395743846893,
0.2593315839767456,
0.250470370054245,
0.5746437311172485,
0.38571956753730774,
0.1051059290766716,
0.028083166107535362,
0.2781100869178772,
0.4781900942325592,
0.43331342935562134,
0.1274828016757965,
0.6145787835121155,
-0.025256969034671783,
-0.11941217631101608,
0.46114546060562134,
-0.012553179636597633,
-0.3261987268924713,
0.0927191823720932,
0.27626827359199524,
-0.299206405878067,
-0.03269887715578079,
0.12009444087743759,
0.34671247005462646,
-0.34013310074806213,
-0.06975530833005905,
-0.035987429320812225,
-0.015281395055353642,
-0.030085528269410133,
-0.5537018775939941,
-0.7270598411560059,
0.005140869878232479,
0.0714959055185318,
0.6060022711753845,
-0.00646209716796875,
-0.12257272005081177,
0.09729201346635818,
0.3447333574295044,
-0.08058618754148483,
0.0804968923330307,
0.5230848789215088,
0.03251219168305397,
0.47284162044525146,
-0.25431230664253235,
0.28629782795906067,
-0.004254941362887621,
0.13460852205753326,
-0.33010977506637573,
0.10561250895261765,
0.5748245716094971,
0.14445044100284576,
0.8450068831443787,
0.6915147304534912,
-0.1572655588388443,
-0.02962416224181652,
0.31421351432800293,
0.27051234245300293,
0.6063006520271301,
0.32683759927749634,
0.20750483870506287,
0.13496412336826324,
0.26844164729118347,
-0.30926966667175293,
-0.7341760993003845,
-0.18222610652446747,
0.23203305900096893,
0.2185719758272171,
-0.11975309252738953,
0.12191461771726608,
-0.5956262946128845,
0.30961552262306213,
-0.0007550451555289328,
0.2140706330537796,
0.24453748762607574,
-0.14816199243068695,
-0.6832591891288757,
-0.02738020196557045,
0.16875994205474854,
-0.18923017382621765,
0.38458025455474854,
-0.11832796782255173,
0.02338787354528904,
0.3309224545955658,
0.2687784731388092,
-0.1172143816947937,
0.3873697817325592,
-0.5100368857383728,
0.08645205944776535,
0.24761581420898438,
-0.24163705110549927,
0.44755497574806213,
0.11753195524215698,
0.7271773815155029,
-0.43108001351356506,
0.5067319273948669,
0.3012898862361908,
0.04651331156492233,
-0.07298296689987183,
0.47398999333381653,
0.4843817949295044,
0.10018695145845413,
-0.26547127962112427,
0.23496557772159576,
0.3909233808517456,
0.29931640625,
0.14976367354393005,
0.08481795340776443,
0.20114926993846893,
-0.06167178601026535,
-0.13505837321281433,
-0.16906031966209412,
0.14257198572158813,
-0.0344611257314682,
-0.410400390625,
0.16068126261234283,
0.47906720638275146,
-0.03289173170924187,
-0.06617249548435211,
-0.16741548478603363,
0.5405872464179993,
0.5531141757965088,
0.10544013977050781,
-0.15294605493545532,
0.5294325351715088,
0.6204879283905029,
0.22125017642974854,
0.37549930810928345,
-0.17080067098140717,
-0.01915825717151165,
-0.027941668406128883,
0.19808565080165863,
0.1756848245859146,
0.34044507145881653,
-0.27695944905281067,
-0.26887115836143494,
-0.3130882978439331,
0.04015152528882027,
0.08403585851192474,
-0.17705069482326508,
0.25571826100349426,
0.44218841195106506,
0.2104068398475647,
0.034361664205789566,
0.7328739762306213,
0.2802937924861908,
0.12024349719285965,
4.012948513031006,
-0.2524346113204956,
-0.11892586946487427,
0.11847149580717087,
-0.397216796875,
0.1763339638710022,
0.41832026839256287,
0.33032283186912537,
0.06472156941890717,
-0.018100455403327942,
-0.6636826992034912,
0.01722046174108982,
0.31250226497650146,
0.3754068911075592,
0.07577571272850037,
0.3599039614200592,
0.5577709078788757,
0.05079933628439903,
0.05403391644358635,
0.4661594033241272,
-0.2292853444814682,
-0.009947599843144417,
0.2744479775428772,
0.03046233579516411,
0.8170482516288757,
0.44953522086143494,
0.8313983082771301,
0.0592685267329216,
0.39165693521499634,
0.2850680947303772,
0.2290412038564682,
-0.48796477913856506,
0.36336714029312134,
0.2592996656894684,
-0.7346055507659912,
0.6251853704452515,
0.18742597103118896,
0.272502064704895,
-0.34243887662887573,
0.29170283675193787,
-0.34577998518943787,
-0.17995311319828033,
0.8054832220077515,
0.22571931779384613,
0.24512651562690735,
-0.32832393050193787,
-0.027957262471318245,
0.22843311727046967,
0.09346255660057068,
0.23719307780265808,
0.026035450398921967,
-0.11953509598970413,
-0.3619655966758728,
-0.45203089714050293,
0.149566650390625,
0.5989040732383728,
0.13479310274124146,
0.20925790071487427,
0.045195482671260834,
-0.26491856575012207,
-0.09536079317331314,
-0.10182730108499527,
0.21773160994052887,
-0.024866316467523575,
-0.4287092387676239,
0.1512780338525772,
-0.16024667024612427,
0.11669441312551498,
0.1153777465224266,
-0.6038275957107544,
0.8787073493003845,
0.21147777140140533,
0.35745930671691895,
-0.3955484926700592,
-0.08966064453125,
0.32723546028137207,
-0.34061291813850403,
0.6146104335784912,
0.06206512451171875,
-0.15484851598739624,
-0.0087263323366642,
-0.36588993668556213,
0.17709943652153015,
0.39132067561149597,
-0.2402920126914978,
0.5520290732383728,
-0.16827237606048584,
-0.7099609375,
0.3741861879825592,
0.044912781566381454,
0.045606400817632675,
-0.024879738688468933,
0.0884467214345932,
0.25816699862480164,
0.08255767822265625,
-0.08682886511087418,
0.08694697916507721,
-4.048755645751953,
0.49234122037887573,
0.10210270434617996,
0.08311875909566879,
0.3734266459941864,
0.19818115234375,
-0.08116728812456131,
0.1213102713227272,
-0.42914721369743347,
-0.0868881344795227,
0.00026363797951489687,
-0.04749665409326553,
-0.18958424031734467,
0.22062033414840698,
-0.18360985815525055,
0.055202942341566086,
-0.11343426257371902,
0.36704280972480774,
-0.0415191650390625,
-0.13397781550884247,
0.2674475908279419,
0.8543113470077515,
0.3841281533241272,
-0.0310787633061409,
0.10984604805707932,
0.04634132981300354,
0.35709071159362793,
0.1499345600605011,
-0.09251149743795395,
0.009966391138732433,
0.2404429167509079,
0.32572200894355774,
0.7003037929534912,
-0.17563149333000183,
0.2936876118183136,
0.41589808464050293,
0.29896488785743713,
-0.17028865218162537,
0.33425113558769226,
-0.06461118906736374,
0.09300274401903152,
-0.39563778042793274,
0.16849376261234283,
0.1103413924574852,
-0.005091049242764711,
-0.227378711104393,
-0.18347451090812683,
-0.029709216207265854,
-0.5004746913909912,
0.17086829245090485,
0.10238760709762573,
0.5600857138633728,
-0.8224645256996155,
-0.04411746934056282,
0.47966399788856506,
-0.36982783675193787,
0.2686055600643158,
0.04971878603100777,
0.1004113107919693,
0.18545475602149963,
-0.2634527385234833,
-0.15355314314365387,
0.19836877286434174,
0.3640882670879364,
0.21353036165237427,
0.35031917691230774,
0.42894604802131653,
0.10496090352535248,
0.3927273154258728,
-0.7658782005310059,
-0.30036303400993347,
0.07017785310745239,
0.43407300114631653,
0.1183064803481102,
-0.13569527864456177,
0.48554369807243347,
0.1628764122724533,
-0.6762785911560059,
0.4151475727558136,
0.12373804301023483,
-0.027209246531128883,
-0.12175411731004715,
-0.5172073841094971,
0.30513283610343933,
1.959382176399231,
0.5104799866676331,
2.0725910663604736,
0.25639909505844116,
-0.20059818029403687,
0.2063322365283966,
-0.134033203125,
0.27113285660743713,
-0.07472801208496094,
-0.42257747054100037,
0.4395582377910614,
-0.14614076912403107,
-0.10548489540815353,
-0.13046406209468842,
0.3636610209941864,
-0.19875307381153107,
0.42571794986724854,
-1.3921531438827515,
0.39827021956443787,
-0.2517561614513397,
-0.039427440613508224,
-0.010237215086817741,
-0.29644775390625,
-0.265154093503952,
0.34103167057037354,
0.04773740470409393,
-0.060060713440179825,
0.07016725838184357,
-0.07425785064697266,
-0.29417136311531067,
0.3608449399471283,
0.05921907722949982,
0.09146542102098465,
0.021745752543210983,
0.17904946208000183,
0.29936614632606506,
0.1539374440908432,
4.630497455596924,
-0.03313431888818741,
0.0016194803174585104,
-0.050448451191186905,
-0.02457766979932785,
0.007199040148407221,
0.462890625,
0.25018084049224854,
-0.05070891231298447,
0.39089176058769226,
0.40265119075775146,
0.027885153889656067,
-0.031003952026367188,
0.0028360860887914896,
0.1335720419883728,
0.20668424665927887,
0.26686662435531616,
-0.08707399666309357,
0.44700339436531067,
-0.08806581795215607,
-0.26737579703330994,
-0.009614132344722748,
0.29523834586143494,
-0.27422472834587097,
0.33054378628730774,
-0.2592637836933136,
0.6703197360038757,
0.21806322038173676,
-0.18971195816993713,
0.2977234125137329,
-0.2808702290058136,
5.307436466217041,
0.039117034524679184,
0.14411939680576324,
-0.24085377156734467,
-0.061093542724847794,
0.05520990118384361,
-0.01626572757959366,
-0.32470080256462097,
-0.09950114786624908,
-0.29556387662887573,
-0.09273357689380646,
0.08861004561185837,
-0.15609429776668549,
0.6394178867340088,
0.07112375646829605,
-0.38599535822868347,
-0.2832212746143341,
0.28833910822868347,
0.622802734375,
0.17543143033981323,
0.6140317320823669,
-0.25413796305656433,
0.4443630576133728,
-0.0928044319152832,
-0.14791756868362427,
-0.03537439554929733,
-0.07971276342868805,
0.4434068500995636,
0.2622409462928772,
0.22012780606746674,
0.4504665732383728,
0.33587872982025146,
-0.26150059700012207,
0.5391619801521301,
-0.37214264273643494,
0.12512433528900146,
0.08272736519575119,
0.1287740021944046,
0.3052467703819275,
-0.027629710733890533,
0.17345964908599854,
0.2414669394493103,
-0.2700571119785309,
-0.15804481506347656,
-0.5549723505973816,
0.1175977885723114,
-0.31215187907218933,
0.1308206170797348,
0.20771168172359467,
-0.00208282470703125,
0.5795884132385254,
-0.25806963443756104,
0.5630617737770081,
0.37573015689849854,
0.43412384390830994,
0.3185492753982544,
0.2804080843925476,
-0.05343529209494591,
-0.01841057650744915,
-0.1307033896446228,
0.9818341135978699,
0.20425979793071747,
0.18078048527240753,
0.7432906627655029,
0.46489349007606506,
0.39913827180862427,
0.010778921656310558,
0.03457655757665634,
0.45308881998062134,
0.3870646059513092,
-0.12706615030765533,
0.2352125346660614,
0.12619438767433167,
-0.05853130295872688,
0.22462151944637299,
-0.010770161636173725,
0.22740229964256287,
-0.18200995028018951,
-0.045252904295921326,
0.04229821264743805,
-0.11705836653709412,
-0.5887767672538757,
-0.47440141439437866,
0.021646006032824516,
-0.16956032812595367,
0.28254926204681396,
0.06587278842926025,
-0.17136411368846893,
0.03076479211449623,
0.17266853153705597,
0.2891710102558136,
0.34457284212112427,
0.41974103450775146,
0.1370018869638443,
0.11630390584468842,
0.11283620446920395,
-0.05440860241651535,
0.32886308431625366,
-0.20967553555965424,
0.14394661784172058,
-0.39043736457824707,
0.19813932478427887,
0.0532514788210392,
0.2368571013212204,
0.11510806530714035,
0.18297265470027924,
0.2585856020450592,
0.42377838492393494,
0.15745995938777924,
0.3228929340839386,
0.25514957308769226,
0.0008414939511567354,
-0.25674042105674744,
-0.3539360761642456,
0.11461137980222702
] |
855#4 | সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় | তিনি প্রথম জীবনে স্কুল ও রাজ্যের হয়ে ক্রিকেট খেলা শুরু করেন ক্রিকেট জীবনের বিভিন্ন ক্ষেত্রে সাফল্য পেতে থাকেন তিনি। তিনি তাঁর জীবনের প্রথম একদিনের আন্তজার্তিক ম্যাচ খেলেন ১১ই জানুয়ারী, ১৯৯২ সালে। কিন্তু তিনি সেই অভিষেক ম্যাচে মাত্র তিন (৩) রান করেন, যার ফলে তিনি সঙ্গে সঙ্গে দল থেকে বাদ পড়েন। তার পরে ১৯৯৩-১৯৯৪ এবং ১৯৯৪-১৯৯৫ সালের রঞ্জি ট্রফিতে চমৎকার সাফল্য লাভ করেন যার ফলে তিনি আবার ১৯৯৬-এর ইংল্যান্ড সফরের জন্য খেলার সুযোগ পান। এরপরে সেই সফরেই তিনি তার জীবনের প্রথম টেষ্ট খেলেন ২০ই জুন, ১৯৯৬ সালে ইংল্যান্ডের বিরুদ্ধে। তিনি সেই সফরে উল্লেখযোগ্য সাফল্য অর্জন করেছিলেন। | [
-0.2926979064941406,
0.19249911606311798,
0.01703578606247902,
0.51373291015625,
0.01100365724414587,
0.8646278381347656,
-0.018138596788048744,
-0.37783893942832947,
0.07882732897996902,
0.5514050722122192,
-0.5001944303512573,
-0.584151029586792,
-0.42531219124794006,
-0.576503574848175,
-0.02786969766020775,
0.15056422352790833,
0.1980455070734024,
-0.5732528567314148,
-0.13978636264801025,
-0.2370852679014206,
-0.4730120301246643,
0.6370729207992554,
0.017695803195238113,
0.451997846364975,
0.33575430512428284,
-0.7161275744438171,
-0.5361159443855286,
0.2023901492357254,
-0.050751738250255585,
0.38734832406044006,
0.316801518201828,
-0.3685632050037384,
-0.6639496684074402,
0.2961016893386841,
-0.5880299806594849,
0.49073511362075806,
-0.4089619517326355,
-0.025263095274567604,
0.1433013677597046,
0.28385522961616516,
0.3822055757045746,
-0.23951971530914307,
0.4142291843891144,
0.02898503839969635,
1.191401481628418,
-0.11251911520957947,
0.4616898000240326,
0.0026948326267302036,
0.423450231552124,
0.009308350272476673,
-0.028361627832055092,
-0.3947615325450897,
0.06697233021259308,
-0.30244180560112,
-0.6712293028831482,
0.14737939834594727,
-0.36097297072410583,
0.6076200604438782,
0.5212787985801697,
0.13564185798168182,
-0.04975259304046631,
-0.09787553548812866,
-0.6894129514694214,
-0.17855383455753326,
0.3896513879299164,
0.2798639237880707,
0.16825467348098755,
0.49768710136413574,
-0.5853717923164368,
-0.29086539149284363,
0.13521063327789307,
0.09836659580469131,
0.26920539140701294,
0.356923907995224,
-0.35128071904182434,
-0.27976953983306885,
-0.44714033603668213,
0.10491614788770676,
0.10723374783992767,
-0.8326590657234192,
0.4456685185432434,
-0.39342498779296875,
-0.8384801149368286,
0.33393681049346924,
0.21545127034187317,
1.004249930381775,
0.18070848286151886,
-0.10020601004362106,
0.4651705026626587,
0.2046753168106079,
-0.24139662086963654,
-0.2029644250869751,
-0.0840928927063942,
-0.04488498345017433,
0.25861746072769165,
-0.5534264445304871,
0.11671546846628189,
-0.4520856440067291,
-0.07468241453170776,
-0.47384634613990784,
-0.20046216249465942,
-0.25652846693992615,
-0.5396037697792053,
0.5985766053199768,
-0.14841163158416748,
-0.1947973668575287,
-0.5059754252433777,
-0.06873252242803574,
-0.016487080603837967,
0.35985812544822693,
0.5107192993164062,
-0.5004363059997559,
0.21465177834033966,
0.1812715381383896,
-0.12167511135339737,
0.33791282773017883,
0.22626334428787231,
0.3211056590080261,
0.051231805235147476,
-0.9208875894546509,
0.09702637046575546,
0.5198264122009277,
-0.20711402595043182,
0.12756554782390594,
-0.3877921998500824,
-0.41573843359947205,
0.7966935038566589,
-0.34102845191955566,
0.6491779685020447,
0.21217921376228333,
0.3542432188987732,
-0.2727839946746826,
0.121561199426651,
0.4601612985134125,
0.1209077313542366,
0.07172439247369766,
-0.0607881098985672,
-0.11732879281044006,
-0.018149856477975845,
-0.36237677931785583,
-0.15226200222969055,
-0.25374001264572144,
0.44149699807167053,
0.5524412989616394,
0.029739951714873314,
0.2521936595439911,
0.3039160668849945,
0.31429219245910645,
0.048352379351854324,
0.46401897072792053,
-0.16654717922210693,
0.4055750072002411,
-0.46140170097351074,
0.7129340171813965,
-0.27149802446365356,
-0.3056239187717438,
0.5602672100067139,
-0.43676096200942993,
0.0479775033891201,
0.07525371015071869,
0.9205000996589661,
0.4097338318824768,
0.4524594247341156,
0.20534712076187134,
-0.1893707811832428,
0.3697335124015808,
0.06583856791257858,
0.06563419848680496,
0.5127129554748535,
0.20777805149555206,
-0.3834132254123688,
-0.2924209237098694,
0.15390373766422272,
0.18377776443958282,
0.23608915507793427,
0.1306886225938797,
0.08924935758113861,
0.1258767694234848,
0.4691210389137268,
-0.6446161866188049,
0.16255305707454681,
0.18247300386428833,
0.15605002641677856,
0.2758161723613739,
0.37597134709358215,
0.3096502125263214,
0.06817762553691864,
-0.14639033377170563,
-0.0028274983633309603,
0.37119975686073303,
-0.03133871778845787,
0.14983953535556793,
0.5898739695549011,
-0.2693772614002228,
0.029113467782735825,
0.25707095861434937,
-0.037554334849119186,
0.3060511648654938,
-0.21168558299541473,
0.5214369893074036,
-0.03427949547767639,
-0.3305206894874573,
-0.6642038226127625,
0.03398926556110382,
0.5072812438011169,
-0.6994917392730713,
0.36922183632850647,
0.697478175163269,
-0.2263282984495163,
0.2886323034763336,
-0.2741049826145172,
0.22439123690128326,
-0.3863108158111572,
0.29982706904411316,
0.2652777135372162,
-0.14826099574565887,
0.22370357811450958,
-0.30368271470069885,
0.40271615982055664,
0.8485267758369446,
0.09445788711309433,
0.20694313943386078,
0.29272955656051636,
-0.13583862781524658,
0.04824370518326759,
-0.0933239683508873,
0.001517819706350565,
-0.14028044044971466,
-0.0537591353058815,
0.07958593964576721,
0.4150863587856293,
0.5381151437759399,
-0.3758610188961029,
-0.017582012340426445,
0.1997113674879074,
0.3393127918243408,
0.3477887511253357,
0.030447790399193764,
-0.3158966600894928,
-0.38398730754852295,
0.31691646575927734,
0.35481664538383484,
0.23816294968128204,
-0.24724017083644867,
0.6069793701171875,
-0.711757242679596,
0.34767502546310425,
-0.20690684020519257,
0.03556256368756294,
0.2842103838920593,
0.10484130680561066,
-0.3390810489654541,
-0.36974677443504333,
0.07903724163770676,
0.06690657883882523,
0.027170971035957336,
0.3985355794429779,
-0.19502592086791992,
0.03059452399611473,
-0.10127391666173935,
0.3418838083744049,
0.4554470479488373,
0.6838796734809875,
0.6576417684555054,
0.3025248646736145,
-0.2907692790031433,
0.13207381963729858,
0.5835025310516357,
-0.01676361821591854,
0.3779617249965668,
0.31379714608192444,
-0.24582286179065704,
-0.5894373655319214,
0.6392117738723755,
0.09228787571191788,
-0.32534313201904297,
0.22171612083911896,
0.3474540114402771,
-0.5253368020057678,
0.08850090205669403,
-0.3024159371852875,
0.1074838638305664,
-0.26436343789100647,
-0.24168531596660614,
-0.05177467688918114,
0.30839917063713074,
0.06683988124132156,
-0.7422253489494324,
-0.5063396096229553,
-0.04034961014986038,
0.42567944526672363,
0.3244330883026123,
-0.10924326628446579,
-0.36284396052360535,
0.12596958875656128,
0.5539389252662659,
0.0903925746679306,
-0.1729728877544403,
0.2021728754043579,
0.15812605619430542,
0.531017005443573,
-0.10221762955188751,
0.152339905500412,
0.5022088885307312,
0.20563240349292755,
-0.6759803891181946,
0.27888813614845276,
0.6015340089797974,
0.058182742446660995,
0.5305714011192322,
0.5767792463302612,
-0.03558781370520592,
0.05508236959576607,
0.5821408629417419,
0.2170419991016388,
0.6370283365249634,
0.5949686765670776,
0.3251783549785614,
0.12958182394504547,
0.07999366521835327,
-0.5845621228218079,
-0.585618257522583,
-0.31378474831581116,
0.19451718032360077,
0.5402157306671143,
0.040453460067510605,
0.13518662750720978,
-0.3992903232574463,
0.7132066488265991,
0.25958025455474854,
-0.2406512349843979,
-0.0116729736328125,
-0.35473623871803284,
-1.528648018836975,
-0.03691170737147331,
0.3415793478488922,
0.05779115855693817,
0.440911203622818,
-0.445570707321167,
0.6725751161575317,
0.6906583309173584,
0.21974247694015503,
-0.22033019363880157,
0.2639458179473877,
0.03336672484874725,
0.24350763857364655,
0.006561084650456905,
-0.45495423674583435,
0.45700395107269287,
0.2558206617832184,
0.7550081014633179,
-0.2897112965583801,
0.39904871582984924,
0.32892492413520813,
0.1975109577178955,
0.2756621837615967,
0.6598559021949768,
0.3135976195335388,
0.46801435947418213,
-0.23538124561309814,
0.30618521571159363,
0.5646920204162598,
-0.1988700032234192,
0.353176474571228,
0.3491879105567932,
0.3704169690608978,
-0.19697551429271698,
-0.004722902551293373,
0.12810681760311127,
0.5073925852775574,
0.06011353060603142,
-0.008679534308612347,
0.024217555299401283,
0.6677117347717285,
0.1781337857246399,
-0.03790783882141113,
-0.07763350754976273,
0.24444201588630676,
0.4604243338108063,
0.3793451189994812,
0.10844170302152634,
0.537388026714325,
0.32672494649887085,
0.17644982039928436,
0.13186949491500854,
0.01057749055325985,
-0.5551040768623352,
0.04822062328457832,
0.12158062309026718,
0.10355076938867569,
0.16275787353515625,
-0.0231768898665905,
0.006198534741997719,
-0.1352054476737976,
-0.6446946859359741,
0.05221809819340706,
0.2932336628437042,
0.2893076241016388,
0.4801512360572815,
0.39783257246017456,
-0.10564873367547989,
0.6996452212333679,
0.2739490568637848,
0.3014305830001831,
3.948704719543457,
0.04125691205263138,
-0.06841985881328583,
0.24263234436511993,
-0.21509753167629242,
-0.2530488073825836,
0.9327890276908875,
-0.4911890923976898,
0.23877911269664764,
-0.08023352175951004,
-0.6290540099143982,
0.2482202649116516,
0.0067515624687075615,
0.14981751143932343,
0.04821733012795448,
-0.10024546086788177,
0.6311601400375366,
-0.04384328052401543,
-0.21516072750091553,
0.20099937915802002,
-0.2553540766239166,
-0.0154311778023839,
0.3822564482688904,
-0.38466978073120117,
1.0841786861419678,
0.15431249141693115,
0.8386270403862,
0.5408421754837036,
0.18144400417804718,
0.3761857748031616,
0.373043954372406,
-0.7577273845672607,
0.22942030429840088,
0.49282801151275635,
-0.43834054470062256,
0.8599066734313965,
-0.07108800113201141,
0.5247474312782288,
-0.25218865275382996,
0.19834497570991516,
-0.2670641541481018,
-0.07141635566949844,
0.5254025459289551,
0.3984661102294922,
0.10553131252527237,
-0.05370460823178291,
0.6478902101516724,
0.6095837950706482,
-0.01762472465634346,
-0.1340227723121643,
0.39336609840393066,
-0.07476892322301865,
-0.8926199078559875,
-0.4054832458496094,
0.051243655383586884,
0.5332609415054321,
0.08034934848546982,
0.21482868492603302,
0.012731514871120453,
-0.16768546402454376,
0.11224933713674545,
-0.21367612481117249,
0.6450972557067871,
0.09407945722341537,
-0.7934379577636719,
0.31770268082618713,
-0.06307002156972885,
0.15174679458141327,
0.38588589429855347,
-0.3962949514389038,
0.6775657534599304,
0.246235191822052,
1.0764919519424438,
-0.4550000727176666,
-0.40930676460266113,
-0.06472152471542358,
-0.05846455320715904,
-0.07911548763513565,
-0.07835223525762558,
-0.08683419227600098,
0.17171721160411835,
-0.26659971475601196,
0.3961362838745117,
0.38315844535827637,
0.13747137784957886,
0.6602871417999268,
-0.23433758318424225,
-0.9987480044364929,
0.3667227029800415,
0.045587942004203796,
0.47431302070617676,
0.08051726967096329,
0.3120180070400238,
0.33621954917907715,
0.13656242191791534,
0.34708070755004883,
0.09879901260137558,
-3.826197624206543,
0.5084783434867859,
-0.03699512779712677,
-0.300632119178772,
0.33684641122817993,
0.26862114667892456,
0.18776188790798187,
0.014694326557219028,
-0.2473166137933731,
-0.08478207886219025,
-0.027009332552552223,
-0.24574214220046997,
0.0642017051577568,
-0.3562125265598297,
0.11568056792020798,
0.15690578520298004,
0.1476972997188568,
0.3554433584213257,
0.06350717693567276,
-0.17283417284488678,
0.3214397430419922,
0.4395829141139984,
0.3710038959980011,
0.005144213326275349,
0.010129012167453766,
-0.08243940025568008,
0.3794308602809906,
0.08012218028306961,
-0.1761915683746338,
0.02570897713303566,
0.041059304028749466,
0.14789368212223053,
0.6546229124069214,
-0.1311647593975067,
0.6602919697761536,
0.3008628785610199,
0.25613364577293396,
-0.07961071282625198,
0.5109879374504089,
0.19051319360733032,
0.20744220912456512,
-0.5293260216712952,
0.02421555109322071,
0.2104918509721756,
0.06075693294405937,
-0.32760629057884216,
-0.28649526834487915,
-0.321698933839798,
-0.2960034906864166,
0.5197924375534058,
-0.11627095937728882,
0.6822108030319214,
-1.0733963251113892,
-0.24739500880241394,
0.7522839903831482,
0.12039048969745636,
0.10546571016311646,
0.3140823543071747,
0.595242977142334,
0.31907668709754944,
-0.19686664640903473,
0.23916596174240112,
0.12339918315410614,
0.1956823617219925,
-0.37369248270988464,
0.2973801791667938,
0.4840945601463318,
0.14732301235198975,
0.5510557889938354,
-0.4256274700164795,
-0.2233033925294876,
-0.0029199812561273575,
0.34064769744873047,
-0.29359641671180725,
0.23995348811149597,
0.5857596397399902,
0.31755468249320984,
-0.48137927055358887,
0.4760838449001312,
-0.32345274090766907,
0.12958435714244843,
0.21644361317157745,
-0.3976239562034607,
0.24667376279830933,
2.09712290763855,
0.23753394186496735,
2.2875397205352783,
-0.07086469233036041,
-0.20647789537906647,
0.09870464354753494,
0.12980970740318298,
0.046703144907951355,
0.13610002398490906,
-0.3468186855316162,
0.18402691185474396,
-0.36273181438446045,
-0.21604567766189575,
-0.19477759301662445,
0.04509684070944786,
-0.5130057334899902,
0.3622840940952301,
-1.2582439184188843,
0.2694593667984009,
-0.013388670980930328,
0.05941355228424072,
-0.15577605366706848,
-0.26632705330848694,
-0.4362233281135559,
0.4757254719734192,
0.2468135505914688,
-0.4831595718860626,
0.12249119579792023,
-0.26323628425598145,
0.04774947091937065,
-0.2647019028663635,
0.09183094650506973,
-0.0025350044015794992,
-0.014044005423784256,
0.5621225237846375,
0.28504621982574463,
-0.33998268842697144,
4.442331314086914,
0.4239547550678253,
-0.2394324541091919,
0.0413355752825737,
-0.15961579978466034,
-0.0946592167019844,
0.8501233458518982,
0.2709798812866211,
-0.17440372705459595,
0.23757967352867126,
0.40828362107276917,
0.4681180715560913,
0.43576672673225403,
0.013281922787427902,
0.006212098058313131,
-0.06234569475054741,
0.125517800450325,
0.32908952236175537,
0.238880917429924,
0.057597462087869644,
-0.49158617854118347,
0.20077113807201385,
0.29838746786117554,
-0.0021546389907598495,
0.16656827926635742,
-0.025179920718073845,
0.6911179423332214,
0.1863287091255188,
-0.1422906368970871,
0.5083746910095215,
-0.4792262613773346,
5.1271586418151855,
-0.1234535276889801,
-0.3594346344470978,
-0.2823609709739685,
-0.07062067836523056,
-0.044198065996170044,
-0.06895509362220764,
0.10055732727050781,
-0.5990500450134277,
-0.0036702414508908987,
-0.2657139301300049,
0.159105122089386,
-0.27770233154296875,
0.7856515645980835,
0.15020374953746796,
-0.18793728947639465,
-0.23557054996490479,
0.016128426417708397,
0.5466111898422241,
0.03990684449672699,
0.353135883808136,
-0.24161569774150848,
0.34555214643478394,
-0.014745868742465973,
-0.10019641369581223,
0.10445735603570938,
-0.23894734680652618,
0.37543368339538574,
-0.04205022379755974,
0.3767872750759125,
0.5095832943916321,
0.7632317543029785,
-0.3474045395851135,
0.8125818967819214,
-0.19655589759349823,
0.126306414604187,
-0.38507339358329773,
0.29029765725135803,
-0.1258617341518402,
0.6370230317115784,
-0.051134541630744934,
0.8547844886779785,
-0.22205950319766998,
-0.24451692402362823,
-0.7690727114677429,
0.25100478529930115,
-0.16017666459083557,
0.36895331740379333,
-0.18564514815807343,
-0.26540473103523254,
0.540470540523529,
-0.22267751395702362,
0.707643985748291,
0.32100430130958557,
0.5302138328552246,
0.08427180349826813,
0.45688730478286743,
0.5990996360778809,
0.07697981595993042,
-0.2699248492717743,
0.7961964011192322,
0.3647232949733734,
0.23851093649864197,
0.40434274077415466,
0.22537437081336975,
0.5907600522041321,
0.38551199436187744,
0.09964678436517715,
0.45680883526802063,
0.41404619812965393,
0.02629258669912815,
0.07679502665996552,
0.12520131468772888,
0.12330466508865356,
0.4852398931980133,
0.3594745695590973,
0.2704903781414032,
0.0825507640838623,
-0.46406835317611694,
0.0718580037355423,
-0.03422589972615242,
-0.29411712288856506,
-0.3564159870147705,
-0.06939290463924408,
0.06303925067186356,
0.1276056170463562,
0.27962765097618103,
-0.4479277729988098,
0.10431621223688126,
0.07304329425096512,
0.42269566655158997,
0.22291575372219086,
-0.08549205213785172,
0.28578153252601624,
-0.02232329547405243,
-0.0024387396406382322,
-0.19834648072719574,
0.2567598521709442,
-0.42619794607162476,
0.029949985444545746,
-0.1254107505083084,
0.43564003705978394,
-0.15589548647403717,
0.226380854845047,
0.20802342891693115,
0.04094398766756058,
0.3831065595149994,
0.4267890453338623,
0.38668814301490784,
-0.28716444969177246,
0.41276469826698303,
0.053468007594347,
-0.015271381475031376,
-0.29278886318206787,
0.050441063940525055
] |
855#5 | সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় | তিনি শুধু একজন খেলোয়াড়ই নন, একজন বিখ্যাত অধিনায়কও ছিলেন। তিনি তাঁর ক্রিকেট জীবনে সর্বমোট ৩১১টি একদিনের আন্তর্জাতিক ম্যাচ খেলেছেন এবং ১১,৩৬৩ রান সংগ্রহ করেছেন। পাশাপাশি তিনি ১১৩টি টেস্ট খেলেছেন ও ৭,২১২ রান সংগ্রহ করেছেন। ভারতকে তিনি ৪৯টি টেস্ট ম্যাচে নেতৃত্ব দিয়েছিলেন যার মধ্যে ভারত জিতেছিল ২১টি ম্যাচে। সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় ভারতকে ১৪৬টি একদিনের আন্তজার্তিক ম্যাচে নেতৃত্ব দিয়েছিলেন যার মধ্যে ভারত জিতেছিল ৭৬ টি ম্যাচে। তিনি ভারতের একজন মিডিয়াম পেসার বোলারও ছিলেন। তিনি একদিনের আন্তর্জাতিক ক্রিকেটে ১০০টি এবং টেস্টে ৩২টি উইকেট দখল করেন। এছাড়া তিনি একদিনের আন্তর্জাতিকে ১০০টি ও টেস্টে ৭১টি ক্যাচ নিয়েছেন।
২০০৮ সালের অক্টোবর মাসে অস্ট্রেলিয়ার বিরুদ্ধে খেলার পর তিনি ক্রিকেট থেকে অবসর নেন।
এরপরে ২০০৮, ২০০৯ ও ২০১০-এ আইপিএলে কলকাতা নাইট রাইডার্সের হয়ে খেলেন এবং ২০০৮ ও ২০১০-এ এই দলকে নেতৃত্ব দেন। ২০১১ সালে অনুষ্ঠিত আইপিএলের চতুর্থ সিজনে নিলামে তিনি অবিক্রীত থেকে গেলেও শেষ পর্যন্ত পুনে ওয়ারিয়র্সের দলের প্রতিনিধিত্ব করেন। বর্তমানে তিনি পুনে ওয়ারিয়র্সের মেন্টর ও অধিনায়ক। | [
-0.403148353099823,
0.03832308575510979,
0.3065332770347595,
0.21448282897472382,
-0.04138898104429245,
0.7697080373764038,
-0.049455367028713226,
-0.427665114402771,
0.25750967860221863,
0.49499863386154175,
-0.5088860392570496,
-0.25158047676086426,
-0.2943292558193207,
-0.5797045230865479,
0.36340585350990295,
0.6378431916236877,
0.30588045716285706,
-0.25374525785446167,
-0.04007215052843094,
-0.3094603419303894,
-0.8916528820991516,
0.5640973448753357,
-0.07475082576274872,
0.2600560188293457,
0.2792513966560364,
-0.9604887962341309,
-0.3461495637893677,
0.005784019362181425,
0.10303762555122375,
0.3029724359512329,
0.316562294960022,
-0.512387216091156,
-0.7318219542503357,
0.45800426602363586,
-0.5004559755325317,
0.3542649745941162,
-0.899836003780365,
0.025460785254836082,
0.2812351584434509,
-0.006021332927048206,
0.3812086582183838,
-0.155039981007576,
0.4278685450553894,
-0.1649506539106369,
0.8425864577293396,
0.030518267303705215,
0.022149426862597466,
-0.15400353074073792,
0.5524379014968872,
-0.07882393896579742,
-0.10373124480247498,
-0.3059328496456146,
-0.1367531716823578,
-0.4595687985420227,
-0.6599000096321106,
-0.2654089629650116,
-0.40938931703567505,
0.9734920859336853,
0.5986352562904358,
0.5239107608795166,
-0.04274538904428482,
-0.0022818995639681816,
-0.6644141674041748,
-0.22233517467975616,
-0.18989387154579163,
0.03650115057826042,
0.029007654637098312,
0.6852671504020691,
-0.0067266905680298805,
-0.2694564461708069,
0.28402915596961975,
0.3121379613876343,
0.21818402409553528,
0.7004432082176208,
-0.18539129197597504,
-0.7556626796722412,
-0.4922904372215271,
-0.24980686604976654,
0.1753453016281128,
-0.3078431487083435,
0.47221261262893677,
-0.2441144436597824,
-0.6652019619941711,
0.11997351795434952,
0.3186306953430176,
0.711062490940094,
-0.05972694978117943,
-0.3125343322753906,
0.4329157769680023,
0.4430072009563446,
-0.4069197475910187,
0.1065121591091156,
0.2934437096118927,
-0.27520057559013367,
-0.12297448515892029,
-0.31521350145339966,
0.32223716378211975,
-0.5731103420257568,
0.09124097228050232,
-0.5006998181343079,
0.1097303256392479,
-0.3283766508102417,
-0.40361902117729187,
0.388540655374527,
0.19632340967655182,
-0.3423396348953247,
-0.4451068043708801,
-0.08165356516838074,
0.11867831647396088,
0.21970155835151672,
0.3861166536808014,
-0.5316388010978699,
0.30404773354530334,
0.03965999186038971,
0.17275208234786987,
-0.09443710744380951,
0.2725633382797241,
0.20322909951210022,
0.4626754820346832,
-1.046903133392334,
-0.09293447434902191,
0.4057915210723877,
-0.21346785128116608,
0.06622694432735443,
0.08299605548381805,
-0.3150061070919037,
0.8119235634803772,
-0.37781214714050293,
0.5928841233253479,
0.06883297115564346,
0.22967129945755005,
-0.49247249960899353,
0.1495666652917862,
0.46296533942222595,
0.3968912661075592,
0.16197071969509125,
0.22948475182056427,
0.010478704236447811,
0.07036557793617249,
-0.30703607201576233,
-0.5135170817375183,
-0.33342480659484863,
1.0589134693145752,
0.501941442489624,
0.13357768952846527,
0.09975577145814896,
0.28522732853889465,
0.06169040501117706,
0.18112246692180634,
0.6097540259361267,
-0.2588975727558136,
0.2595829367637634,
-0.48844438791275024,
0.531280517578125,
-0.2533392012119293,
-0.11494365334510803,
1.2005974054336548,
-0.502132773399353,
0.00822887010872364,
0.327750563621521,
0.7961726188659668,
0.431820809841156,
0.23558109998703003,
0.49248984456062317,
0.09457032382488251,
0.6377802491188049,
0.2000274956226349,
0.07542631030082703,
0.550675630569458,
0.2536671757698059,
-0.34284064173698425,
-0.030142828822135925,
-0.3169883191585541,
0.037637513130903244,
0.16941848397254944,
0.025591254234313965,
-0.04123072326183319,
-0.1617986559867859,
0.667555570602417,
-0.1743958741426468,
0.2911592423915863,
0.38877570629119873,
0.020050138235092163,
0.19932617247104645,
0.4937095642089844,
0.33701077103614807,
0.15273423492908478,
0.06356902420520782,
0.1218910962343216,
0.2956311106681824,
0.04458846151828766,
0.10025401413440704,
0.672837495803833,
-0.4990822672843933,
0.4407111406326294,
0.4908466339111328,
0.455476313829422,
0.23663374781608582,
-0.4098189175128937,
0.43576741218566895,
0.422544002532959,
-0.046370137482881546,
-0.4375324845314026,
-0.12980297207832336,
0.5309840440750122,
-0.5846414566040039,
0.4451660215854645,
0.5593096017837524,
-0.38391047716140747,
0.40159186720848083,
-0.1175689622759819,
0.2443869709968567,
-0.5306165218353271,
0.03940708562731743,
0.2908368408679962,
-0.40759971737861633,
0.3337341845035553,
-0.33028072118759155,
0.36521977186203003,
0.38533148169517517,
0.29389289021492004,
0.318259596824646,
0.11529450118541718,
-0.2472614347934723,
0.3252905011177063,
-0.1810159683227539,
-0.08696837723255157,
-0.046144381165504456,
0.029084542766213417,
0.18634924292564392,
0.033028509467840195,
0.5636671781539917,
-0.37345582246780396,
0.02328360453248024,
0.21512915194034576,
0.5301690697669983,
0.04699112847447395,
0.4480542242527008,
0.14292027056217194,
-0.6449612975120544,
0.30052080750465393,
0.18496382236480713,
0.36160585284233093,
-0.050376519560813904,
0.7303292155265808,
-0.8896641135215759,
0.278364896774292,
0.14667168259620667,
0.18746092915534973,
0.323760449886322,
0.037985771894454956,
-0.1742515116930008,
-0.46222126483917236,
0.10685431957244873,
0.2154432088136673,
0.19521282613277435,
0.34393346309661865,
0.0736212357878685,
-0.01454998180270195,
-0.1476576030254364,
0.6350640058517456,
0.41545355319976807,
0.3735618591308594,
0.04744720086455345,
0.05366950482130051,
-0.23544096946716309,
0.4239407479763031,
0.5519670844078064,
-0.053909484297037125,
0.22739897668361664,
0.6397371888160706,
0.06463104486465454,
-0.32518649101257324,
0.6894993782043457,
-0.04026208817958832,
-0.3447857201099396,
0.3393446207046509,
0.43475469946861267,
-0.5202322006225586,
-0.1046084314584732,
-0.3056205213069916,
0.025064771994948387,
-0.253767192363739,
0.14012475311756134,
-0.28947025537490845,
0.056763485074043274,
0.5988415479660034,
-0.8291441798210144,
-0.680619478225708,
0.08773042261600494,
0.2059098780155182,
0.3119908571243286,
-0.06020571291446686,
-0.3964789807796478,
-0.13232876360416412,
0.24563175439834595,
-0.22993086278438568,
-0.05007760971784592,
0.5320311784744263,
0.17878957092761993,
0.4406430423259735,
-0.02642819471657276,
0.255350798368454,
-0.08606685698032379,
0.3524913489818573,
-0.6501503586769104,
0.2985636591911316,
0.26161450147628784,
0.37175223231315613,
0.7454514503479004,
0.2726692855358124,
0.038921501487493515,
0.23009708523750305,
0.15092206001281738,
0.3896309733390808,
0.6629607677459717,
1.1830648183822632,
0.24586573243141174,
0.30135083198547363,
-0.04342515021562576,
-0.31332147121429443,
-0.6965351700782776,
-0.08240935951471329,
0.27796471118927,
0.4556148946285248,
-0.09901802241802216,
0.3505643308162689,
-0.8438207507133484,
0.43182146549224854,
0.06135590746998787,
-0.34851667284965515,
-0.14555449783802032,
-0.6422942876815796,
-0.9795881509780884,
-0.1952233761548996,
0.22769984602928162,
-0.25929099321365356,
0.42530557513237,
-0.13716340065002441,
0.3200024664402008,
1.0158597230911255,
0.5000278949737549,
-0.12487770617008209,
0.3047366738319397,
-0.20119065046310425,
0.1392042338848114,
0.2963448166847229,
-0.6405789852142334,
0.3628856837749481,
0.26439884305000305,
0.6893018484115601,
-0.5650663375854492,
0.36711713671684265,
0.331155389547348,
0.3125520944595337,
-0.26563769578933716,
0.11293863505125046,
0.6741013526916504,
0.3075276017189026,
-0.23719896376132965,
0.24689413607120514,
0.6709052324295044,
0.16378460824489594,
0.5628981590270996,
-0.16560481488704681,
0.3735288977622986,
-0.18955987691879272,
-0.4655720591545105,
0.20073719322681427,
0.4449548125267029,
-0.008870340883731842,
-0.3995771110057831,
-0.08822215348482132,
0.33041122555732727,
0.01588473841547966,
-0.1373445987701416,
-0.03276076540350914,
0.2766065299510956,
0.40237241983413696,
0.1635304093360901,
-0.07005470246076584,
0.6658412218093872,
0.4077717661857605,
0.5736878514289856,
0.0065514929592609406,
0.0822339877486229,
-0.19123943150043488,
-0.13159048557281494,
0.21633565425872803,
0.27981844544410706,
0.11348085850477219,
-0.1590348482131958,
-0.009486236609518528,
-0.5814937949180603,
-0.3845638036727905,
0.3464650809764862,
-0.08150781691074371,
0.44611117243766785,
0.7767382264137268,
0.1652853935956955,
-0.3039824962615967,
0.8348602056503296,
0.362604022026062,
0.02593444660305977,
3.6875698566436768,
0.019793525338172913,
-0.11284713447093964,
0.24425211548805237,
-0.23136582970619202,
-0.10259187966585159,
0.8513914942741394,
-0.4043736457824707,
0.2463308423757553,
0.15142150223255157,
-0.5564051866531372,
0.5141114592552185,
0.14932551980018616,
0.03238793835043907,
0.2891152501106262,
0.15177319943904877,
0.5488092303276062,
0.04583936184644699,
-0.5595561265945435,
0.24650318920612335,
-0.4012987017631531,
-0.02369796670973301,
0.5485926866531372,
-0.5445504784584045,
0.8710342645645142,
0.5102644562721252,
0.9648405909538269,
0.4876561164855957,
0.32807570695877075,
0.18905243277549744,
0.23418816924095154,
-0.98147052526474,
0.5458728075027466,
0.4693959653377533,
-0.5899006724357605,
0.38414329290390015,
-0.2659396827220917,
0.1960471272468567,
-0.372541218996048,
0.2090814709663391,
-0.40934136509895325,
0.11656211316585541,
0.7141176462173462,
0.24638275802135468,
0.38374513387680054,
-0.3262692391872406,
0.31329450011253357,
0.16013894975185394,
-0.2012535035610199,
0.35215669870376587,
-0.18079164624214172,
-0.02452077902853489,
-0.786665678024292,
-0.293661504983902,
0.14879243075847626,
0.49312326312065125,
-0.2483941912651062,
0.5524138808250427,
0.4774218499660492,
-0.34718045592308044,
-0.1672595888376236,
-0.21956655383110046,
0.4747072160243988,
-0.02709842473268509,
-0.4844856858253479,
-0.011469714343547821,
0.009608916006982327,
0.16007745265960693,
0.18263976275920868,
-0.8769802451133728,
0.9820376038551331,
0.23871582746505737,
0.7213901281356812,
-0.5791727900505066,
-0.2832740247249603,
0.32373926043510437,
-0.30858132243156433,
0.6052395701408386,
-0.1724914014339447,
-0.23328755795955658,
0.3997232913970947,
-0.07993835210800171,
0.21661722660064697,
0.28030404448509216,
0.009287548251450062,
0.7818564772605896,
-0.4384456276893616,
-0.6915001273155212,
0.43114447593688965,
0.19295132160186768,
0.22847601771354675,
-0.17858871817588806,
0.09406401216983795,
0.4100581109523773,
-0.36354589462280273,
0.23225559294223785,
-0.077177032828331,
-3.776646137237549,
0.3403943181037903,
-0.31803077459335327,
-0.13222630321979523,
0.383628785610199,
0.10242774337530136,
0.4334990382194519,
0.12384598702192307,
-0.4422302842140198,
-0.1284341663122177,
0.2859824001789093,
-0.024541540071368217,
-0.18433035910129547,
0.09932740777730942,
-0.2909459173679352,
0.3554670512676239,
-0.3396831154823303,
0.4722292423248291,
0.14661844074726105,
-0.1684170663356781,
0.13363032042980194,
0.6512532234191895,
0.25138145685195923,
-0.08788026869297028,
0.07354098558425903,
-0.009024801664054394,
0.4448174834251404,
0.021741874516010284,
0.2611635625362396,
0.1365347057580948,
0.41148805618286133,
0.5648595690727234,
0.6387211680412292,
-0.08876921236515045,
0.6278420090675354,
0.32180604338645935,
0.23457597196102142,
-0.0004702976730186492,
0.24189205467700958,
0.20639489591121674,
-0.06449458003044128,
-0.5755159854888916,
-0.08565511554479599,
0.5838504433631897,
0.2874767780303955,
-0.31782785058021545,
-0.027295762673020363,
0.11789528280496597,
-0.41073837876319885,
0.2712220847606659,
-0.0931413322687149,
0.614579439163208,
-0.8896823525428772,
0.011931139044463634,
0.8936660885810852,
-0.07550542056560516,
0.3495415449142456,
-0.3040640950202942,
0.28605154156684875,
0.3822895288467407,
-0.32091188430786133,
0.20378397405147552,
0.2532104551792145,
0.1841251403093338,
-0.3375774025917053,
0.3319031894207001,
0.5458627343177795,
-0.178554505109787,
0.4634781777858734,
-0.10875609517097473,
-0.29845482110977173,
0.09196724742650986,
0.5137057900428772,
-0.11275524646043777,
-0.437029629945755,
0.7223456501960754,
0.507490873336792,
-0.8983677625656128,
0.4455296993255615,
-0.10404671728610992,
-0.07318627834320068,
0.27151185274124146,
-0.5336260199546814,
0.3050595819950104,
2.21470046043396,
0.42029812932014465,
2.3463077545166016,
0.4142897427082062,
-0.1741666942834854,
0.08952602744102478,
-0.27475157380104065,
-0.043055251240730286,
-0.06647064536809921,
-0.4690011441707611,
-0.05518167093396187,
-0.29530686140060425,
-0.32433822751045227,
0.06910617649555206,
0.3123735189437866,
-0.3362449109554291,
0.400280624628067,
-1.1943873167037964,
0.3976466953754425,
0.11457408219575882,
-0.2437058687210083,
-0.06111329793930054,
-0.16306909918785095,
-0.2802213430404663,
0.2584366202354431,
0.3467215299606323,
-0.2104560285806656,
0.4725874662399292,
-0.34402984380722046,
-0.26715347170829773,
0.3012443482875824,
0.007496788166463375,
-0.2714623510837555,
-0.08290477097034454,
0.6364608407020569,
0.2690452039241791,
-0.07064604014158249,
4.35673189163208,
0.11480531096458435,
0.2363194227218628,
0.2008686512708664,
-0.19378867745399475,
-0.25345686078071594,
0.7082383632659912,
0.16143737733364105,
-0.16015979647636414,
0.332157701253891,
0.3364173173904419,
-0.0012679024366661906,
0.2478594183921814,
0.2883020341396332,
-0.013078882358968258,
0.042647361755371094,
0.5222251415252686,
0.17521502077579498,
0.1241370290517807,
-0.00935222115367651,
-0.35604092478752136,
-0.07645520567893982,
0.1213378757238388,
-0.03867756202816963,
0.3597056567668915,
0.005171321798115969,
0.843147873878479,
0.48168328404426575,
-0.11793648451566696,
0.09476593881845474,
-0.21087095141410828,
5.046720027923584,
-0.23405849933624268,
-0.5691103339195251,
-0.2843848764896393,
0.005068186670541763,
-0.1046108677983284,
-0.008154164999723434,
-0.2908622622489929,
-0.44711896777153015,
-0.10441268980503082,
-0.324743390083313,
0.12930873036384583,
-0.3102768063545227,
0.8556915521621704,
0.11377260088920593,
-0.5166366696357727,
-0.26280537247657776,
0.13590888679027557,
0.6041094064712524,
0.006016260012984276,
0.8346683382987976,
-0.38782691955566406,
0.5380428433418274,
-0.008400697261095047,
-0.1904160976409912,
0.2432987242937088,
-0.29343679547309875,
0.38246482610702515,
0.47208696603775024,
0.5610327124595642,
0.14286594092845917,
0.91665118932724,
-0.2579788565635681,
1.0624903440475464,
-0.28077033162117004,
-0.00557777239009738,
0.07812879979610443,
0.10144457966089249,
0.23620732128620148,
0.4322015047073364,
-0.06461240351200104,
0.7258719801902771,
-0.4284532964229584,
-0.07569272071123123,
-0.8186401128768921,
0.43738502264022827,
-0.03709561005234718,
0.2387615442276001,
0.26291021704673767,
-0.25073376297950745,
0.45475584268569946,
-0.4579845666885376,
0.5854546427726746,
0.4594815671443939,
0.3609786033630371,
0.1736176759004593,
0.37124869227409363,
-0.21556691825389862,
0.2688071131706238,
0.09491822123527527,
0.8979706764221191,
0.3120637834072113,
0.30474019050598145,
0.5735544562339783,
0.5242067575454712,
0.5630949139595032,
0.28810253739356995,
0.18485039472579956,
0.5108305215835571,
0.08446360379457474,
0.06392468512058258,
0.2641846239566803,
0.12600485980510712,
-0.15989665687084198,
0.4562353789806366,
-0.3167843818664551,
0.6584964394569397,
-0.1510106921195984,
-0.05042783170938492,
-0.028879135847091675,
-0.13370643556118011,
-0.5783489346504211,
-0.4977937638759613,
-0.4613993763923645,
-0.3101569414138794,
0.4100683033466339,
0.10899711400270462,
-0.2922173738479614,
-0.18280208110809326,
0.3716554045677185,
0.41971245408058167,
0.24609844386577606,
0.16080714762210846,
0.27991726994514465,
0.18297182023525238,
0.11566603928804398,
-0.4335841238498688,
0.24158000946044922,
-0.4076739251613617,
0.22421464323997498,
-0.27647140622138977,
0.5415497422218323,
-0.20606712996959686,
0.23055389523506165,
0.286648690700531,
0.021763930097222328,
0.19025951623916626,
0.9069494605064392,
0.037424590438604355,
0.45530572533607483,
0.3645540177822113,
-0.08461210876703262,
-0.09707830846309662,
-0.440290242433548,
0.4051254987716675
] |
855#6 | সৌরভ গঙ্গোপাধ্যায় | বর্তমানে সৌরভ গাঙ্গুলী সিএবি (CAB) এর সভাপতি এবং বিসিসিআই - উপদেষ্টা কমিটির সদস্য। সৌরভ আইএসএল ফুটবল দল অ্যাটলেটিকো দি কলকাতার (ATK) অন্যতম কর্ণধর।
সৌরভ মোট ৩১টি আন্তর্জাতিক একদিনের ম্যাচে সেরা খেলোয়াড়ের পুরস্কার পান। | [
-0.09650228172540665,
0.13696834444999695,
0.14413462579250336,
0.35530924797058105,
-0.21285779774188995,
0.4805404543876648,
0.059552308171987534,
-0.3897998034954071,
0.30701005458831787,
0.6093060374259949,
-0.22283507883548737,
0.050322264432907104,
-0.7310514450073242,
-0.11996027827262878,
-0.358061283826828,
0.6835652589797974,
0.5005338788032532,
0.004923051223158836,
-0.13943441212177277,
-0.1764061003923416,
-0.35167479515075684,
0.18148840963840485,
-0.16725119948387146,
0.37462788820266724,
-0.0797792598605156,
-0.8716113567352295,
0.0033558718860149384,
0.11075322329998016,
0.10496409237384796,
0.5220686793327332,
-0.12023722380399704,
-0.34808146953582764,
-0.6873893141746521,
0.7007067799568176,
-0.9650422930717468,
-0.0714530199766159,
-0.2196681946516037,
-0.33413007855415344,
-0.1295594573020935,
0.24004028737545013,
0.5875186920166016,
0.3415663540363312,
0.048367056995630264,
-0.35427042841911316,
0.6432389616966248,
-0.11072628200054169,
0.3091427981853485,
-0.2886386513710022,
0.6870133280754089,
0.2349095344543457,
0.4483349621295929,
0.18880584836006165,
-0.5199930667877197,
-0.18306753039360046,
-0.8307715058326721,
0.21579793095588684,
-0.19388966262340546,
0.4219953119754791,
0.6797496676445007,
0.5114931464195251,
0.2898573875427246,
0.029263636097311974,
-0.5004850029945374,
-0.06394236534833908,
-0.11196871101856232,
0.29306742548942566,
-0.11914708465337753,
-0.06091155856847763,
-0.255181223154068,
-0.2494957447052002,
0.22124668955802917,
0.3665901720523834,
0.4545723497867584,
0.6959912180900574,
-0.02883743867278099,
-0.24336853623390198,
-0.14223156869411469,
0.051847878843545914,
-0.29632487893104553,
-0.5198408961296082,
0.3697325587272644,
-0.19085480272769928,
-0.8872363567352295,
0.24107930064201355,
0.1747247576713562,
0.8198209404945374,
0.13193678855895996,
-0.01947072334587574,
0.2285308539867401,
0.5789225101470947,
-0.5025351047515869,
-0.29345738887786865,
-0.17889486253261566,
-0.1665762960910797,
0.3014031946659088,
-0.11394938081502914,
0.10208223760128021,
-0.37067684531211853,
0.0672079473733902,
-0.32193538546562195,
-0.07650706171989441,
-0.21829508244991302,
-0.10416445136070251,
0.7612418532371521,
0.08747487515211105,
-0.4478934705257416,
-0.24523192644119263,
0.20352208614349365,
0.38702312111854553,
-0.18768925964832306,
0.19633585214614868,
-0.17400628328323364,
0.7458654642105103,
0.3555489182472229,
0.23806294798851013,
-0.014255460351705551,
0.3813076913356781,
0.06565038114786148,
0.5026969313621521,
-0.9531697630882263,
-0.034650757908821106,
0.22107408940792084,
-0.20096872746944427,
0.09572654962539673,
-0.18255870044231415,
-0.06495646387338638,
0.5807788372039795,
-0.13292823731899261,
0.47770994901657104,
0.23873616755008698,
0.4907788038253784,
-0.3058033883571625,
0.31543365120887756,
0.48923829197883606,
0.28071796894073486,
0.3351680636405945,
0.5538346171379089,
-0.19282247126102448,
0.4104805588722229,
-0.452349454164505,
-0.4772456884384155,
0.12192270904779434,
0.5518554449081421,
0.9586372971534729,
0.26028987765312195,
-0.03253478929400444,
-0.0055612181313335896,
0.47754475474357605,
0.027199439704418182,
0.0692063570022583,
-0.01862192712724209,
0.08287940919399261,
-0.4306306838989258,
0.7394303679466248,
-0.20829106867313385,
-0.020766308531165123,
1.7784634828567505,
-0.38279467821121216,
0.35538142919540405,
0.05397643893957138,
0.7277897000312805,
0.3617337942123413,
0.20894134044647217,
-0.24846990406513214,
-0.1532382220029831,
0.11967840790748596,
-0.05410781875252724,
-0.050082165747880936,
0.5437760353088379,
-0.10748404264450073,
-0.011128845624625683,
0.04530522599816322,
0.24254918098449707,
0.1516352891921997,
0.3297102451324463,
-0.1609136015176773,
-0.49714791774749756,
0.14642390608787537,
0.3519693613052368,
-0.0652816966176033,
0.16953521966934204,
0.4009631276130676,
0.20564936101436615,
0.19441121816635132,
0.5599654316902161,
0.14069943130016327,
0.6496952176094055,
0.1673312932252884,
-0.10314574837684631,
0.4022194445133209,
0.09288836270570755,
-0.17120248079299927,
0.4975087344646454,
-0.14350686967372894,
0.5610246062278748,
0.43659737706184387,
0.10690989345312119,
0.305910587310791,
-0.1124480664730072,
0.4183642566204071,
0.6697062253952026,
-0.4634895920753479,
-0.2646479308605194,
0.2313692718744278,
0.00813087448477745,
-0.7393342852592468,
0.18633230030536652,
0.19509057700634003,
-0.20349830389022827,
0.2110581398010254,
-0.5577701926231384,
0.11698532104492188,
0.1479301005601883,
0.12530355155467987,
0.43293508887290955,
0.2687184512615204,
0.048495545983314514,
-0.3210642635822296,
0.3191411793231964,
0.1530240923166275,
0.1282145231962204,
0.13110359013080597,
0.3256978392601013,
-0.06628425419330597,
0.26215508580207825,
0.09814639389514923,
0.019318683072924614,
-0.22409774363040924,
0.13819943368434906,
0.35922810435295105,
0.2970946729183197,
0.5111737251281738,
-0.302033394575119,
0.09821759909391403,
0.366161584854126,
0.8871679902076721,
-0.018338598310947418,
0.7043489813804626,
-0.1851741522550583,
0.09871180355548859,
-0.10333877801895142,
0.5762042999267578,
-0.0033794529736042023,
0.14417460560798645,
0.48682618141174316,
-0.549642026424408,
0.4731633961200714,
0.3347597122192383,
-0.1137426495552063,
0.08712543547153473,
0.03503962233662605,
-0.09327010810375214,
-0.23300771415233612,
0.0159621424973011,
0.23941868543624878,
-0.0056145223788917065,
-0.016852721571922302,
0.42612746357917786,
0.3181834816932678,
-0.03651951998472214,
0.39243394136428833,
0.42979854345321655,
0.4052897095680237,
0.2767679989337921,
0.19017553329467773,
0.08654560893774033,
0.03314845263957977,
0.4249918758869171,
-0.08117470145225525,
-0.4698356091976166,
0.7719062566757202,
-0.5654215216636658,
-0.24916061758995056,
0.5623106956481934,
0.09698328375816345,
-0.41081827878952026,
-0.4414809048175812,
0.4910872280597687,
-0.6032275557518005,
-0.20715510845184326,
0.07669223845005035,
-0.20247432589530945,
-0.2806929647922516,
-0.08078286796808243,
0.24053558707237244,
-0.14455881714820862,
0.38315948843955994,
-0.5028792023658752,
-0.7509863376617432,
-0.0734189823269844,
-0.11559124290943146,
0.5792399048805237,
-0.1753123253583908,
-0.4430418014526367,
0.2862091064453125,
0.49138718843460083,
-0.06034252792596817,
-0.08454310148954391,
0.3901599049568176,
0.1034037247300148,
0.6772472858428955,
-0.4355330467224121,
0.6263394951820374,
0.2508243918418884,
0.17539747059345245,
-0.7810807228088379,
0.24387085437774658,
0.4181504249572754,
0.3986709415912628,
0.8203975558280945,
0.450308233499527,
0.23251591622829437,
0.0251743346452713,
0.261214941740036,
0.3717932105064392,
0.7132031321525574,
0.37613850831985474,
0.23527400195598602,
0.10469283908605576,
0.5910611748695374,
-0.5675016045570374,
-0.9155916571617126,
-0.2322472184896469,
0.3597981631755829,
0.34449413418769836,
-0.29639434814453125,
0.29532018303871155,
-0.7674251198768616,
0.23346567153930664,
0.2385176122188568,
0.006832275539636612,
0.11319203674793243,
-0.6505777835845947,
-0.4294244349002838,
-0.24192769825458527,
0.14425918459892273,
-0.12974785268306732,
0.6340917944908142,
-0.10452880710363388,
0.3751927316188812,
0.6759933233261108,
0.2785516381263733,
-0.15887947380542755,
0.3871826231479645,
-0.2105843424797058,
-0.2964664101600647,
-0.059473469853401184,
-0.18369059264659882,
0.5168961882591248,
-0.09532856941223145,
0.4756036400794983,
-0.4574613571166992,
0.255645751953125,
0.3556234836578369,
0.2806035876274109,
-0.363150030374527,
0.7337125539779663,
0.8105040192604065,
0.21213150024414062,
-0.2477249652147293,
0.2505265176296234,
0.7967057228088379,
0.3644453287124634,
0.1752539575099945,
0.19846315681934357,
0.10920456051826477,
-0.2188582420349121,
-0.04561662673950195,
-0.21257343888282776,
0.3049127161502838,
-0.11627878993749619,
-0.09247222542762756,
0.08208747953176498,
0.10019907355308533,
0.029022954404354095,
-0.30947640538215637,
0.2625402808189392,
0.4695666432380676,
0.7258707880973816,
0.22864863276481628,
-0.22853559255599976,
0.5514192581176758,
0.2421875,
0.07107451558113098,
0.16367696225643158,
-0.19750458002090454,
0.1709369719028473,
-0.08879140019416809,
0.22142928838729858,
0.35407349467277527,
0.43436065316200256,
-0.6452490091323853,
-0.5713754296302795,
-0.2618404030799866,
0.06902933865785599,
0.4498160779476166,
-0.25034892559051514,
0.4057905972003937,
0.8811979293823242,
0.39711111783981323,
0.06330735236406326,
0.5383569598197937,
0.1904357373714447,
0.3385428786277771,
3.6413803100585938,
-0.14491276443004608,
-0.08756965398788452,
0.11049888283014297,
-0.16621768474578857,
-0.016124026849865913,
0.5778657793998718,
0.1518564075231552,
0.034601543098688126,
-0.04070114716887474,
-0.49510782957077026,
0.06962448358535767,
0.22338783740997314,
-0.16033273935317993,
0.23586222529411316,
0.2510155737400055,
0.6425484418869019,
0.053477171808481216,
0.1558494120836258,
0.46374186873435974,
-0.24047373235225677,
-0.47482240200042725,
0.1906406730413437,
-0.10593795776367188,
0.7299399971961975,
0.7090559601783752,
1.0796581506729126,
0.42016419768333435,
0.4496437609195709,
0.20036427676677704,
0.3515920639038086,
-0.4240035116672516,
0.3706645965576172,
0.5829244256019592,
-0.7752124071121216,
1.0049055814743042,
0.08888071775436401,
-0.17315511405467987,
-0.4894270896911621,
0.49625977873802185,
-0.5862435102462769,
-0.09058156609535217,
0.7484440207481384,
0.3505980968475342,
-0.20057465136051178,
-0.2758524715900421,
0.24759235978126526,
0.2584473788738251,
-0.0052259317599236965,
0.6742573380470276,
0.06686616688966751,
-0.5955029129981995,
-1.0129101276397705,
-0.09565704315900803,
0.12169306725263596,
0.5899885892868042,
0.5077840089797974,
0.3607323169708252,
0.05013725161552429,
-0.07290322333574295,
0.2777401804924011,
-0.3365362584590912,
0.22080053389072418,
0.06068988889455795,
-0.4713513255119324,
0.3756469786167145,
-0.07372304052114487,
-0.5466758012771606,
0.0670505240559578,
-0.5941428542137146,
0.9140869379043579,
0.12663932144641876,
0.3273763954639435,
-0.7837370038032532,
-0.06440046429634094,
0.03375096619129181,
-0.264403373003006,
0.6120019555091858,
0.1390833705663681,
-0.27283936738967896,
0.19329915940761566,
-0.17340847849845886,
0.1851891130208969,
0.5310896635055542,
0.2042313516139984,
0.5693522095680237,
0.0867449939250946,
-0.6463171243667603,
0.09493474662303925,
-0.15873423218727112,
0.5628027319908142,
0.0036526299081742764,
0.4169897437095642,
0.42107152938842773,
-0.052067745476961136,
-0.023556619882583618,
0.3103579878807068,
-3.8223438262939453,
0.7554622292518616,
-0.04346660524606705,
0.3284470736980438,
0.3223797678947449,
0.4809091091156006,
0.14624102413654327,
0.10948821902275085,
-0.23884110152721405,
0.21270352602005005,
0.23886144161224365,
-0.6756836175918579,
-0.4521500766277313,
0.41117528080940247,
-0.0643404871225357,
0.2854607105255127,
0.20766733586788177,
0.3301949203014374,
0.4076180160045624,
-0.2800128161907196,
1.0912305116653442,
0.4587858021259308,
-0.10390513390302658,
-0.18768443167209625,
-0.008762817829847336,
0.13070444762706757,
-0.05105232074856758,
0.1621103435754776,
0.20176441967487335,
-0.37853434681892395,
0.3329761326313019,
0.7120882272720337,
0.6314005255699158,
-0.10945678502321243,
0.4452657103538513,
0.21693338453769684,
0.6732153296470642,
-0.05061747133731842,
0.29013919830322266,
0.016885172575712204,
0.1940959095954895,
-0.48661622405052185,
0.08730636537075043,
0.35922160744667053,
0.28506535291671753,
-0.4040641486644745,
-0.15578338503837585,
0.04998128116130829,
-0.5783819556236267,
0.20082199573516846,
0.3805729150772095,
0.49722492694854736,
-0.7025781273841858,
0.3967674672603607,
0.6605110764503479,
-0.5139369964599609,
0.360604852437973,
-0.2743542492389679,
0.3681624233722687,
0.13498342037200928,
-0.13659876585006714,
-0.023248951882123947,
0.052359048277139664,
0.6784012913703918,
-0.18744583427906036,
0.11137665063142776,
0.274496853351593,
-0.018063100054860115,
0.1734163463115692,
-0.6528183817863464,
0.1873442530632019,
0.1314469426870346,
0.5669889450073242,
-0.21249231696128845,
-0.09912852197885513,
0.26246562600135803,
-0.06504414975643158,
-0.7508528828620911,
0.4655224680900574,
-0.33934101462364197,
0.1127157062292099,
0.18998950719833374,
-0.4263891577720642,
-0.29619529843330383,
2.325976610183716,
0.20147909224033356,
2.034414052963257,
0.3510572016239166,
-0.17154204845428467,
0.34765055775642395,
-0.08585021644830704,
-0.04644467681646347,
0.17754299938678741,
-0.3825520873069763,
0.5543710589408875,
-0.26124340295791626,
0.12390421330928802,
0.05235473811626434,
-0.11831316351890564,
-0.13706980645656586,
0.3549655079841614,
-1.5787304639816284,
0.28189077973365784,
-0.2662528455257416,
-0.4660367965698242,
0.08054456114768982,
-0.5431249737739563,
-0.33526986837387085,
-0.06622406095266342,
0.30397269129753113,
-0.6981152296066284,
0.3892110586166382,
-0.04307764768600464,
-0.2310219258069992,
0.3078403174877167,
-0.4504718482494354,
0.24505050480365753,
0.24857160449028015,
0.2930207848548889,
0.5461018681526184,
-0.24277690052986145,
4.4296875,
-0.17527516186237335,
0.25478801131248474,
-0.19101129472255707,
0.20943351089954376,
-0.4638547897338867,
0.3140982985496521,
0.1774948090314865,
-0.08669142425060272,
-0.14677155017852783,
0.25151264667510986,
-0.028396809473633766,
-0.014919917099177837,
0.06786328554153442,
0.13693547248840332,
0.3097219467163086,
0.24977193772792816,
-0.048922423273324966,
0.45222586393356323,
-0.3668093979358673,
-0.3376179039478302,
0.445888876914978,
0.16621185839176178,
-0.18442250788211823,
0.6789363622665405,
-0.29196688532829285,
0.9309147000312805,
0.12367849797010422,
-0.1440005749464035,
1.119541049003601,
0.021865081042051315,
5.053124904632568,
-0.1815606653690338,
-0.31901925802230835,
-0.23017573356628418,
-0.07414347678422928,
0.0018151473486796021,
-0.3852408826351166,
-0.7778369188308716,
-0.4165710508823395,
-0.14888332784175873,
-0.3697359263896942,
0.4198111891746521,
-0.35243284702301025,
1.055812120437622,
-0.021294359117746353,
-0.5267173051834106,
-0.4140132665634155,
-0.05901723355054855,
0.45263591408729553,
0.02769373543560505,
0.8442529439926147,
-0.3812083899974823,
0.2644377648830414,
-0.27326956391334534,
0.10424743592739105,
-0.09005292505025864,
-0.2875048816204071,
0.21870040893554688,
0.2743719518184662,
0.5439127683639526,
0.6383040547370911,
0.4168041944503784,
-0.17993418872356415,
0.4805026352405548,
-0.5552935004234314,
-0.13101521134376526,
0.013686280697584152,
-0.5372607707977295,
0.1910175085067749,
0.2291339635848999,
0.2022095024585724,
0.7258398532867432,
-0.0972958505153656,
0.180497944355011,
-1.011756181716919,
0.12009890377521515,
-0.4052978456020355,
0.10998031497001648,
0.45664307475090027,
-0.3516410291194916,
0.31013914942741394,
-0.48115479946136475,
0.4860517382621765,
0.44887909293174744,
0.411935031414032,
0.15061084926128387,
0.2683439552783966,
-0.3647463917732239,
-0.007837524637579918,
0.11224975436925888,
0.8122599124908447,
0.37092122435569763,
0.4362027943134308,
0.698925793170929,
0.41443583369255066,
0.5772656202316284,
0.5280289649963379,
0.1672709733247757,
0.39434173703193665,
-0.11014475673437119,
-0.318490207195282,
0.09639694541692734,
0.31358885765075684,
-0.11982378363609314,
0.30663493275642395,
0.07717161625623703,
0.293905645608902,
-0.23183822631835938,
0.08586140722036362,
0.2150571644306183,
-0.1371324211359024,
-0.5380468964576721,
-0.2519303262233734,
0.5495521426200867,
-0.19209925830364227,
0.2824704051017761,
0.16602782905101776,
-0.5054221749305725,
0.1483403593301773,
0.0647394210100174,
0.326333224773407,
-0.0836811289191246,
0.18187709152698517,
0.3590092062950134,
0.232017382979393,
-0.1367020159959793,
0.09363474696874619,
-0.17577457427978516,
-0.40664616227149963,
0.14060933887958527,
-0.45615723729133606,
0.4768294394016266,
0.0075716907158494,
-0.0035145441070199013,
-0.032639387995004654,
-0.03560679033398628,
0.27548468112945557,
0.2270544469356537,
-0.17586298286914825,
0.26701614260673523,
0.4092448055744171,
-0.2820099890232086,
-0.3683602213859558,
-0.3448966443538666,
0.3851855397224426
] |
864#0 | শেখ হাসিনা | শেখ হাসিনা ওয়াজেদ (জন্ম: ২৮ সেপ্টেম্বর, ১৯৪৭) বাংলাদেশের বর্তমান প্রধানমন্ত্রী। তিনি বাংলাদেশের একাদশ জাতীয় সংসদের সরকারদলীয় প্রধান এবং বাংলাদেশ আওয়ামী লীগের সভানেত্রী। | [
-0.18901550769805908,
-0.16930359601974487,
0.3779594302177429,
0.09350202977657318,
-0.09543193876743317,
-0.3946533203125,
0.02757083997130394,
-0.2716408669948578,
0.3881075084209442,
0.10033886134624481,
0.006669264752417803,
0.15347573161125183,
-0.21552471816539764,
0.2631298005580902,
-0.4208894371986389,
-0.10675058513879776,
0.39789289236068726,
0.015039493329823017,
-0.11630398035049438,
0.36424216628074646,
-0.18764914572238922,
0.3218649923801422,
0.2771950662136078,
0.08930161595344543,
0.010197565890848637,
-0.3949412703514099,
-0.09986505657434464,
0.32285720109939575,
-0.3209291100502014,
0.22218048572540283,
0.03652152046561241,
-0.5358761548995972,
-0.2370707243680954,
0.6006497144699097,
-0.8069911599159241,
0.4859149754047394,
-0.1999468207359314,
0.33891531825065613,
0.03754682466387749,
-0.1945170909166336,
0.3005779981613159,
0.4537259638309479,
-0.4358815848827362,
0.24916741251945496,
0.09590266644954681,
-0.3321724832057953,
0.5674422979354858,
0.22984793782234192,
0.5444930791854858,
-0.2949686348438263,
0.43978646397590637,
0.25945085287094116,
-0.3634737432003021,
0.3797466456890106,
-1.2329790592193604,
0.7609988451004028,
-0.17331524193286896,
0.6775215268135071,
0.09563983976840973,
0.29819273948669434,
-0.04229413717985153,
-0.15498538315296173,
-0.10167478770017624,
0.08596684038639069,
0.27541017532348633,
0.31797125935554504,
-0.10228557884693146,
-0.06543496251106262,
0.6416297554969788,
-0.047684717923402786,
-0.04768092930316925,
0.47227126359939575,
0.4411824643611908,
0.4173443019390106,
0.02013133093714714,
-0.07620611041784286,
0.43325257301330566,
-0.20071332156658173,
0.22695843875408173,
-0.3397647738456726,
0.6469178795814514,
0.18271422386169434,
-0.14079514145851135,
0.054322268813848495,
0.03994261845946312,
0.39995867013931274,
-0.07111965119838715,
-0.05048174783587456,
0.3493386209011078,
0.5915840268135071,
0.0027076525148004293,
0.22791974246501923,
0.34871232509613037,
-0.48630934953689575,
-0.06360019743442535,
0.12922511994838715,
0.07385078072547913,
-0.3339914083480835,
0.09433002769947052,
-0.3282134234905243,
0.12092786282300949,
-0.2720540463924408,
0.0540187768638134,
0.4519997537136078,
0.2800699770450592,
-0.46217697858810425,
-0.6962170600891113,
0.8367106318473816,
0.03706555441021919,
0.3057282269001007,
0.49258461594581604,
-0.1691112071275711,
0.22813738882541656,
0.46499398350715637,
0.0948796421289444,
-0.6315542459487915,
0.07954484969377518,
0.10534648597240448,
0.028810745105147362,
-0.9317501783370972,
0.4617544412612915,
-0.19957870244979858,
-0.05622619390487671,
-0.03454405814409256,
-0.1510135382413864,
-0.6930589079856873,
0.44890260696411133,
-0.37950876355171204,
0.4511280655860901,
0.3439064919948578,
0.528114914894104,
0.04507172480225563,
0.25593996047973633,
0.35869264602661133,
0.3778125047683716,
0.7320055961608887,
0.5725973844528198,
-0.17906403541564941,
-0.27532723546028137,
-0.06311172246932983,
-0.15310004353523254,
-0.06489795446395874,
-0.3898264467716217,
0.6740135550498962,
0.04461267590522766,
0.3891836404800415,
0.1428302824497223,
0.2690022885799408,
0.08636979758739471,
0.9591221213340759,
0.05793686583638191,
-0.03601900860667229,
-0.27740478515625,
0.20661026239395142,
-0.5055771470069885,
-0.25419753789901733,
0.869873046875,
0.1533222645521164,
-0.13717837631702423,
0.26212838292121887,
0.8932792544364929,
0.37741950154304504,
-0.335299015045166,
0.08325967937707901,
0.1781584918498993,
0.39265012741088867,
0.4722117781639099,
0.04483242705464363,
0.4568246603012085,
0.16174258291721344,
-0.5902944803237915,
-0.010599968023598194,
0.1811305582523346,
-0.22540831565856934,
0.17007304728031158,
0.08752729743719101,
0.2116180807352066,
-0.20097702741622925,
0.6644474864006042,
0.27556121349334717,
0.7575746178627014,
-0.29239243268966675,
-0.41146302223205566,
-0.22226841747760773,
0.4521046280860901,
0.14519324898719788,
0.2980002462863922,
-0.30127814412117004,
-0.27817320823669434,
0.35959291458129883,
-0.1340174525976181,
-0.0781291052699089,
1.1067208051681519,
-0.47810402512550354,
0.47643885016441345,
0.11961090564727783,
-0.5478208661079407,
0.0521944984793663,
0.33572906255722046,
0.6055876612663269,
-0.05695871263742447,
-0.4956672787666321,
-0.04776030406355858,
0.2651194930076599,
0.34342291951179504,
-0.8478738069534302,
-0.2776191830635071,
0.15368309617042542,
-0.16310101747512817,
0.5048438906669617,
0.1410338580608368,
0.16864722967147827,
0.4962604343891144,
0.5124644637107849,
-0.014608059078454971,
0.3056304156780243,
0.24477913975715637,
-0.3206818401813507,
0.4621488153934479,
-0.2659900486469269,
-0.25681716203689575,
0.29627951979637146,
0.010693280957639217,
-0.42597803473472595,
0.19886252284049988,
0.5682811141014099,
-0.06990256905555725,
-0.29815125465393066,
0.1153351217508316,
-0.05885119363665581,
0.5419468283653259,
0.2245519608259201,
-0.29552048444747925,
-0.012103860266506672,
0.011784871108829975,
0.5698054432868958,
0.37984922528266907,
0.28287526965141296,
-0.13130970299243927,
-0.2599495053291321,
0.39187151193618774,
0.28309160470962524,
-0.4368959069252014,
-0.4801829755306244,
0.33327698707580566,
0.0035963975824415684,
0.3711611330509186,
0.1741078644990921,
-0.3045748174190521,
0.2826535999774933,
-0.021208886057138443,
-0.10382740199565887,
-0.22267121076583862,
0.24593646824359894,
-0.31430602073669434,
0.21353599429130554,
0.29851609468460083,
-0.5136961340904236,
0.6277837753295898,
0.11814567446708679,
0.16511085629463196,
0.11264967173337936,
0.2774697244167328,
-0.1557139903306961,
-0.00129601894877851,
0.25142571330070496,
0.1899658590555191,
0.4820963442325592,
0.4375406801700592,
0.5297569632530212,
0.5755544900894165,
-0.3116243779659271,
-0.05043606832623482,
0.2012992799282074,
-0.5832582116127014,
-0.5043655633926392,
0.16525322198867798,
-0.08860259503126144,
-0.44743776321411133,
0.36489126086235046,
-0.32012274861335754,
0.02783731371164322,
-0.15984900295734406,
0.44424203038215637,
-0.05212372913956642,
0.021766124293208122,
-0.12565398216247559,
0.18525147438049316,
-0.37289664149284363,
-0.04957367852330208,
0.2854316830635071,
0.6832807660102844,
0.2626506984233856,
-0.433258056640625,
-0.17098411917686462,
0.3643462359905243,
-0.08156566321849823,
0.7753092646598816,
0.3836354911327362,
0.0031239681411534548,
0.3071633279323578,
-0.42273420095443726,
0.08042144775390625,
0.13758811354637146,
-0.15947704017162323,
-0.5727789402008057,
-0.4199688136577606,
0.14292868971824646,
0.38567373156547546,
0.6310315132141113,
0.6157093644142151,
-0.40645891427993774,
-0.06869428604841232,
0.23518097400665283,
0.5790327191352844,
0.7680163383483887,
0.554002046585083,
-0.2647736370563507,
-0.024962205439805984,
-0.12281183153390884,
0.24731674790382385,
-0.26667550206184387,
-0.20418255031108856,
-0.21862128376960754,
0.30906012654304504,
-0.11397472023963928,
-0.07105167210102081,
-0.6485815048217773,
0.6260266304016113,
-0.02813725546002388,
0.38044464588165283,
-0.3233575224876404,
-0.1120147705078125,
-0.5124077200889587,
0.34125852584838867,
0.2910907566547394,
-0.4618702530860901,
0.9939402937889099,
-0.28556352853775024,
0.35954147577285767,
0.3386584222316742,
0.2571778893470764,
-0.2956582009792328,
0.18239456415176392,
-0.18926815688610077,
-0.22531363368034363,
0.3123508393764496,
-0.15099892020225525,
0.05588153749704361,
-0.1658632755279541,
0.8006685972213745,
0.2251332551240921,
0.3001827299594879,
-0.07394726574420929,
0.0703420415520668,
0.09449724107980728,
0.6526817679405212,
0.7056061029434204,
0.18504901230335236,
-0.24609218537807465,
0.22517982125282288,
0.5847575068473816,
0.1502726674079895,
-0.01969393715262413,
0.48903244733810425,
0.5300731062889099,
0.06783798336982727,
0.020799392834305763,
-0.04884987697005272,
-0.1950152963399887,
-0.038984544575214386,
-0.33886054158210754,
-0.4401683211326599,
0.25821080803871155,
-0.6907551884651184,
-0.9000901579856873,
-0.11124540865421295,
0.5992486476898193,
0.4555632770061493,
0.5193559527397156,
0.008757200092077255,
0.34752166271209717,
0.32089704275131226,
0.1684703379869461,
-0.2210204303264618,
-0.36941763758659363,
-0.09090990573167801,
0.4897582232952118,
0.3054981827735901,
0.32010942697525024,
0.11568744480609894,
-0.1348346769809723,
0.5483238101005554,
-0.21919582784175873,
-0.11575982719659805,
-0.034507494419813156,
-0.27384477853775024,
0.2331206500530243,
-0.00041081354720517993,
0.1841941773891449,
0.1391569823026657,
0.40098220109939575,
0.5150741338729858,
0.47077199816703796,
3.882361888885498,
-0.06770070642232895,
0.4837709069252014,
-0.2648550271987915,
-0.32496213912963867,
-0.29930388927459717,
0.33558595180511475,
-0.1412779986858368,
-0.2946076989173889,
0.08628424257040024,
-0.4380320906639099,
0.3813101053237915,
0.09434068948030472,
-0.25190383195877075,
-0.3493816554546356,
0.2748240828514099,
0.7143366932868958,
-0.03895872086286545,
-0.14747188985347748,
0.40080690383911133,
-0.13769139349460602,
-0.23791080713272095,
0.28613123297691345,
-0.08615327626466751,
0.07721343636512756,
0.22492550313472748,
0.6491448879241943,
0.307808518409729,
0.6454311013221741,
-0.017252212390303612,
0.29303136467933655,
0.13080048561096191,
-0.2546316385269165,
0.11228810995817184,
-0.5883305668830872,
1.008394718170166,
0.2818032205104828,
0.40236952900886536,
-0.27333498001098633,
0.1426614671945572,
-0.075388103723526,
0.27412012219429016,
-0.15206192433834076,
0.6104141473770142,
0.414542555809021,
-0.047466766089200974,
0.12410344928503036,
0.6347781419754028,
-0.0010410210816189647,
-0.15392909944057465,
0.19050422310829163,
-0.6684382557868958,
-0.037176668643951416,
-0.54248046875,
0.1979035586118698,
0.5571351647377014,
0.11051784455776215,
-0.020551437512040138,
0.48967722058296204,
-0.20039504766464233,
0.11446439474821091,
0.04882499575614929,
-0.0009425236494280398,
0.016129029914736748,
-0.3506549894809723,
-0.1729818433523178,
-0.1037096455693245,
0.3416251242160797,
0.7842360138893127,
-0.41393181681632996,
0.1479639858007431,
0.23784852027893066,
0.18997935950756073,
-0.2547090947628021,
0.05184633284807205,
0.24238845705986023,
-0.4374248683452606,
0.01695021614432335,
-0.43239808082580566,
-0.5599584579467773,
0.3275810778141022,
-0.5887545347213745,
-0.33886560797691345,
0.23744750022888184,
-0.4142549932003021,
0.4010416567325592,
-0.024008726701140404,
-0.5938125848770142,
0.3297525942325592,
0.2631624639034271,
0.4914112687110901,
-0.4786689877510071,
0.25826790928840637,
0.20546194911003113,
0.12375249713659286,
0.6755871772766113,
-0.338348388671875,
-3.918269157409668,
0.41356950998306274,
0.4559052288532257,
-0.06528133898973465,
0.06698407977819443,
0.25395211577415466,
0.1593717485666275,
-0.27958258986473083,
-0.4946727156639099,
0.43019455671310425,
-0.1740397959947586,
0.1919027417898178,
0.1010536327958107,
-0.09851406514644623,
-0.10516475141048431,
0.15885142982006073,
-0.4457691013813019,
0.12087660282850266,
-0.15476490557193756,
0.022348305210471153,
-0.0055614435113966465,
0.3061370849609375,
0.1262226551771164,
-0.5983675718307495,
-0.2533232867717743,
-0.06051604077219963,
0.7416554093360901,
-0.023673033341765404,
0.30520159006118774,
0.16743507981300354,
-0.48579132556915283,
0.3797854781150818,
0.44111984968185425,
-0.17638984322547913,
0.10691598802804947,
0.5169520974159241,
0.20663990080356598,
0.00789148360490799,
-0.33021897077560425,
0.3080146908760071,
-0.23794516921043396,
0.004922524560242891,
0.24668048322200775,
-0.033316586166620255,
0.27582621574401855,
0.24232620000839233,
0.017834248021245003,
0.01863614097237587,
-0.20676064491271973,
0.5709682106971741,
0.3089693486690521,
0.17322666943073273,
-0.45364144444465637,
0.11102490872144699,
0.5808793902397156,
-0.26336434483528137,
0.38453108072280884,
-0.08297523856163025,
0.46958571672439575,
0.4196026027202606,
0.1563364714384079,
-0.20588156580924988,
0.3492118716239929,
-0.1782623678445816,
-0.6382336616516113,
-0.076453797519207,
0.3517943024635315,
0.21324016153812408,
0.12233147025108337,
-0.29475831985473633,
0.15640415251255035,
0.15210196375846863,
0.13079990446567535,
-0.4381064474582672,
0.4136086404323578,
0.14146344363689423,
0.05061809718608856,
-0.22364680469036102,
0.42481720447540283,
-0.18324649333953857,
-0.2673398554325104,
0.9365672469139099,
-0.5525403022766113,
0.6018410921096802,
2.1550230979919434,
0.6508914232254028,
2.1894280910491943,
0.3733927309513092,
-0.29752007126808167,
0.11850950121879578,
-0.2636500597000122,
0.9605118036270142,
0.054281529039144516,
-0.39893144369125366,
-0.17814666032791138,
0.33399316668510437,
-0.4093768894672394,
0.0354715995490551,
0.185374915599823,
-0.32736048102378845,
0.39797738194465637,
-1.0569629669189453,
0.35135534405708313,
0.46391725540161133,
0.510498046875,
0.030265074223279953,
-0.08492132276296616,
0.058284662663936615,
0.3908837139606476,
-0.3284364342689514,
0.1845296174287796,
-0.19742760062217712,
-0.25975915789604187,
-0.6384465098381042,
0.2798328995704651,
-0.06973481923341751,
-0.0480804443359375,
0.29950234293937683,
-0.10783582180738449,
-0.16524584591388702,
0.100187286734581,
4.52854585647583,
-0.3202020823955536,
-0.10247509181499481,
-0.31594613194465637,
0.40069580078125,
0.15862293541431427,
0.4532032608985901,
0.005380227230489254,
0.28485578298568726,
0.34207937121391296,
0.05821284279227257,
-0.045472461730241776,
0.1715158373117447,
-0.7190567255020142,
0.5793644785881042,
-0.02346549928188324,
0.7347067594528198,
0.07106418907642365,
0.11462520062923431,
0.14690159261226654,
0.3330391049385071,
0.30601227283477783,
-0.11439435929059982,
-0.14586560428142548,
0.47516027092933655,
0.5319761633872986,
0.9686498641967773,
0.8126189112663269,
-0.12767918407917023,
0.04812184348702431,
-0.29210057854652405,
5.275540828704834,
-0.39148107171058655,
0.26480552554130554,
-0.03060937486588955,
-0.012798700481653214,
0.06382198631763458,
-0.2655882239341736,
-0.22868582606315613,
0.02490503340959549,
-0.20826447010040283,
0.256644606590271,
0.36775246262550354,
-0.3787982761859894,
0.4709300398826599,
0.04827895388007164,
-0.33091577887535095,
-0.26733261346817017,
-0.08449222147464752,
0.08492034673690796,
-0.10448690503835678,
0.3238975405693054,
0.2926056683063507,
0.22282135486602783,
-0.516099214553833,
-0.08432476222515106,
0.33982595801353455,
0.14053484797477722,
0.3405754268169403,
0.10563503205776215,
-0.0689302310347557,
0.3516063094139099,
0.22964291274547577,
0.0851355791091919,
0.27790403366088867,
-0.21633724868297577,
0.06280635297298431,
0.17381291091442108,
0.32931989431381226,
0.31012511253356934,
0.1560521423816681,
0.09778399020433426,
0.659926176071167,
-0.20760716497898102,
0.24882468581199646,
-0.12363262474536896,
0.28588515520095825,
-0.43186599016189575,
0.16527928411960602,
0.43552497029304504,
0.1132449135184288,
-0.20536217093467712,
0.16335178911685944,
0.41645753383636475,
0.45282453298568726,
0.6919853091239929,
0.1482076346874237,
0.3337312340736389,
-0.0064153424464166164,
-0.037443600594997406,
0.33645394444465637,
0.5109947323799133,
0.18434417247772217,
0.14754904806613922,
0.7165574431419373,
0.3138459026813507,
0.35016965866088867,
0.28653258085250854,
-0.0012190876295790076,
0.5305934548377991,
0.07099855691194534,
0.08423423767089844,
-0.2379588633775711,
-0.4685841202735901,
0.3202534317970276,
0.4324544370174408,
0.17987656593322754,
0.232696533203125,
-0.09791134297847748,
-0.0848248302936554,
-0.015232269652187824,
0.04679185152053833,
-0.612623929977417,
-0.07604075968265533,
-0.11754970252513885,
0.6506285071372986,
0.039007529616355896,
0.3287822902202606,
0.1278245598077774,
0.054426535964012146,
0.22425861656665802,
0.6530198454856873,
-0.12524335086345673,
-0.028303293511271477,
0.10526368767023087,
-0.028817201033234596,
0.14017271995544434,
0.012384267523884773,
0.14123104512691498,
-0.29847922921180725,
-0.20787322521209717,
-0.272879958152771,
0.10424022376537323,
-0.20818543434143066,
0.2387288361787796,
0.17179369926452637,
-0.18722142279148102,
0.06069975718855858,
-0.20234797894954681,
0.11243610084056854,
0.0124969482421875,
0.3875388205051422,
0.23175576329231262,
-0.25224632024765015,
0.19700847566127777,
0.12110313773155212
] |